Verkiezingsprogramma's 2025 overIk vind het belangrijk dat er meer woningen komen, waar moet ik op stemmen?
BVNL vindt dat er meer woningen moeten komen en pleit daarom voor minder overheidsbemoeienis, deregulering en het afschaffen van beperkende regels. De partij wil bouwen versnellen door het vergunningsproces te vereenvoudigen, bouwen in de hoogte en het splitsen van woningen toe te staan, en immigratie sterk te beperken om de vraag te verminderen. Hun kernvisie is dat de vrije markt, met minder regels en meer ruimte voor initiatief, het woningtekort het beste kan oplossen.
Minder regels en meer marktwerking voor woningbouw
BVNL stelt dat overheidsmaatregelen en bureaucratie de woningbouw ernstig belemmeren en wil deze drastisch verminderen. Door het schrappen van regels, het vergunningsvrij splitsen van woningen en het optoppen van bestaande gebouwen, moet het aanbod snel kunnen groeien. De partij ziet een terugtrekkende overheid en meer ruimte voor marktpartijen als de sleutel tot meer woningen.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“Deregulering en minder overheidsbemoeienis is de oplossing.”
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
“Het vergunningsproces voor bouwvergunningen wordt verbeterd, vereenvoudigd en versneld.”
“Bovendien zijn er talloze oplossingen, zoals het vergunningsvrij maken van woningdelen, het splitsen van woningen, het optoppen van woningen, het transformeren van kantoren naar woningen en het afschaffen van de kostendelersnorm, die er allemaal toe leiden dat de markt weer normaliseert.”
Immigratie beperken om woningvraag te verminderen
BVNL ziet de hoge instroom van migranten als een belangrijke oorzaak van het woningtekort en wil daarom immigratie sterk beperken, inclusief een asielstop. Volgens de partij zal het beperken van immigratie direct leiden tot minder druk op de woningmarkt en dalende prijzen.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Dit kan door de immigratie te stoppen en de woningmarkt te liberaliseren en te dereguleren, zodat er meer woningen kunnen worden bijgebouwd.”
“Om weer betaalbaar te kunnen wonen, moeten vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans komen door meer woningen te bouwen en immigratiebeperkende maatregelen te nemen.”
Sociale woningbouw door corporaties, markt voor overige sectoren
BVNL wil woningcorporaties meer ruimte geven om sociale huurwoningen te bouwen, terwijl de rest van de woningmarkt aan marktpartijen wordt overgelaten. Ook moeten corporaties woningen kunnen verkopen aan huurders.
Stoppen met stikstofbeleid en duurzaamheidseisen die bouw belemmeren
BVNL vindt dat milieuregels zoals het stikstofbeleid en verplichte verduurzaming de woningbouw onnodig vertragen. Zij willen deze regels schrappen om sneller te kunnen bouwen.
“Stop met het onnodige stikstofbeleid en geef weer vergunningen af.”
“Technisch gezien is er geen stikstofprobleem en we moeten stoppen met het lastigvallen van boeren, vissers en andere ondernemers op grond van een zelf gecreëerd bureaucratisch probleem.”
“Huiseigenaren mogen bij aankoop van een huis nooit worden verplicht om extra maatregelen voor verduurzaming te nemen.”
Bouwen voor specifieke doelgroepen en woningtypes
BVNL wil het bouwen van bejaardentehuizen, hofjes voor ouderen en grondgebonden eengezinswoningen met tuin stimuleren, en het transformeren van bedrijfsruimtes naar woningen vergemakkelijken.
NSC vindt het essentieel dat er veel meer woningen komen, met nadruk op betaalbaarheid en snelheid. Ze willen procedures versnellen, meer regie door de overheid, en concrete investeringen in sociale huur, betaalbare koop en middenhuur. Hun aanpak is gericht op het wegnemen van bureaucratische barrières, het afdwingen van bouwbesluiten, en het stimuleren van innovatieve en flexibele woonvormen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, vooral betaalbaar
NSC wil fors meer woningen bouwen, met een duidelijke focus op betaalbare huur- en koopwoningen en sociale huur. Ze stellen een concreet jaardoel en willen dat de overheid knopen doorhakt en bouwprocedures versnelt om de wooncrisis op te lossen.
“Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“De overheid moet daarom meer regie nemen en besluiten afdwingen om meer huizen te bouwen. Nieuw Sociaal Contract zet daarbij vol in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare huur- en koopwoningen zodat iedereen een passend huis kan vinden.”
“De minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening houdt regie op de volkshuisvesting en krijgt een taakstelling voor het aantal woningen dat jaarlijks gebouwd moeten worden.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
NSC wil bureaucratische en juridische barrières wegnemen, bezwaarprocedures inkorten, en extra geld investeren om woningbouwprojecten sneller te realiseren. Ze willen dat de overheid sneller knopen doorhakt bij conflicten en dat vergunningverlening prioriteit krijgt.
“Versnellen van de woningbouw door verkorte procedures, een versnellingsfonds van €2 miljard en een crisisaanpak.”
“Locaties die vanwege de wooncrisis zeer snel moeten worden bebouwd volgen een verkorte (bezwaar)procedure.”
“De gemeentelijke goedkeuring van bouwplannen wordt aan strikte termijnen gebonden en de mogelijkheden voor bezwaar en beroep worden ingeperkt.”
“We verlenen hoge prioriteit aan vergunningverlening voor woningbouwprojecten, ook in relatie tot stikstof.”
Innovatieve en flexibele woonvormen stimuleren
NSC wil het makkelijker maken om bestaande gebouwen te transformeren, woningen te splitsen, op te toppen, en flexibele/modulaire woningen te bouwen. Ook tijdelijke woonunits en collectieve woonvormen worden gestimuleerd om sneller meer woonruimte te creëren.
“Het moet eenvoudiger worden om woningen te splitsen, op te toppen, of om leegstaande kantoorpanden te transformeren naar woonruimte. Waar mogelijk vergunningsvrij.”
“We investeren in innovatieve woonoplossingen zoals conceptbouw, fabriekswoningen en modulaire bouw. Zo kunnen woningen kwalitatief goed en toch snel worden gebouwd.”
“Om de woningbouw te versnellen zetten we in op twee bewezen strategieën: de bouw van flexibele, modulaire woningen en het forceren van doorbraken in bestaande plannen die al in de pijplijn zitten.”
“Voor bepaalde doelgroepen kunnen flexwoningen uitkomst bieden. Op basis van de Omgevingswet kunnen tijdelijke woningen snel worden geplaatst.”
Meer regie en afspraken met lagere overheden en marktpartijen
NSC wil dat het Rijk, provincies en gemeenten harde afspraken maken over het aantal te bouwen woningen, met monitoring en taakstellingen. Ook worden marktpartijen en woningcorporaties verplicht tot langjarige bouwafspraken.
“Het Rijk maakt afspraken met provincies en gemeenten over het aantal te bouwen woningen. En ziet erop toe dat in provinciale en gemeentelijke omgevingsvisies en volkshuisvestingsplannen voldoende nieuwbouwlocaties worden aangewezen.”
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035. Deze prestatieafspraken tussen Rijk en woningcorporaties zijn gekoppeld aan heldere woningbouwdoelen per regio.”
Grondspeculatie tegengaan en rijksgronden inzetten
NSC wil grondspeculatie ontmoedigen en rijksgronden actief inzetten voor woningbouw, zodat grondprijzen niet de bouw van betaalbare woningen belemmeren.
Volt vindt dat wonen een recht is en wil het woningtekort aanpakken door jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid, duurzaamheid en een mix van sociale huur, middenhuur en betaalbare koop. Ze pleiten voor centrale regie, financiële stimulansen, het versnellen van procedures en het beter benutten van bestaande bouw. Volt wil dat minstens twee derde van de nieuwbouw betaalbaar is, en dat gemeenten, provincies en het Rijk samen zorgen voor versnelling en innovatie in de woningbouw.
1. Jaarlijks 100.000 nieuwe woningen bouwen met centrale regie
Volt wil het woningtekort structureel oplossen door nationale regie en een concreet bouwdoel van 1 miljoen woningen tot 2030, met een focus op betaalbaarheid en duurzaamheid. Ze willen dat het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening een leidende rol krijgt, met uniforme regels en financiële middelen om dit doel te halen.
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening krijgt een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.”
“het doel van 100.000 woningen per jaar realistisch wordt. Dit wordt gedekt door de afbouw van de fiscale stimulering van koopwoningen.”
“We moeten centraal regie voeren op de ruimtelijke ordening en deze integraal bekijken. Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) moet de keuzes voor de toekomst maken, zodat provincies en gemeenten meer duidelijkheid krijgen.”
2. Minstens twee derde van nieuwbouw betaalbaar, 30% sociale huur
Volt stelt harde eisen aan de betaalbaarheid van nieuwbouw: het merendeel van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn, met een minimumpercentage voor sociale huur. Dit moet zorgen dat niet alleen wordt gebouwd, maar dat de woningen ook bereikbaar zijn voor starters, gezinnen en mensen met een lager inkomen.
“In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn en minimaal 30% sociale huur.”
3. Versnellen van procedures en aanpak van belemmeringen
Volt wil de bouw versnellen door bezwaarprocedures te verkorten, regels te harmoniseren en innovatieve bouwmethoden sneller toe te laten. Dit moet ervoor zorgen dat plannen niet jarenlang blijven hangen en dat sneller kan worden ingespeeld op de woningnood.
“We versnellen de doorlooptijden van de bezwaar- en beroepsprocedures bij woningbouwprojecten.”
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening harmoniseert waar mogelijk gemeentelijke bouw- en omgevingsregels om transities te versnellen, of stelt samen met gemeenten kaders daarvoor op. Zo creëren we één landelijk stelsel van uniforme spelregels voor de (ver-)bouw van nieuwe en bestaande woningen, waarop maar heel beperkt uitzonderingen mogelijk zijn.”
“Daarmee maken we het woningbouwbeleid eenvoudiger toe te passen en beter uitlegbaar. Ook innovatieve bouwmethoden kunnen op deze wijze sneller en vaker grootschalig worden ingezet.”
4. Financiële stimulansen voor betaalbare woningbouw
Volt wil bestaande en nieuwe fondsen inzetten en uitbreiden om woningbouwprojecten financieel mogelijk te maken, met nadruk op betaalbare koop en huur. Ze willen ook de belastingdruk voor woningcorporaties verlagen zodat die meer kunnen bouwen.
“De instrumenten en fondsen krijgen een financiële injectie, zodat het doel van 100.000 woningen per jaar realistisch wordt.”
“Volt wil meer betaalbare koopwoningen voor starters met een middeninkomen, door versnelde uitbreiding van het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen.”
“We stellen de woningcorporaties in staat meer te bouwen. Dat doen we door de belastingdruk op de woningcorporaties te verlagen, zodat er meer geïnvesteerd kan worden in nieuwe huurwoningen. We schaffen de vennootschapsbelasting voor woningcorporaties af.”
5. Beter benutten van bestaande bouw en leegstand aanpakken
Naast nieuwbouw wil Volt bestaande gebouwen beter benutten door splitsen, optoppen, transformeren en het aanpakken van leegstand. Dit vergroot het woningaanbod zonder extra ruimtebeslag.
“De Rijksoverheid ontwikkelt in samenspraak met regionale overheden en partners in de huisvesting een landelijke stimuleringsmaatregel voor het splitsen, optoppen, aanplinten, bijplaatsen en transformeren van bestaande bebouwingen.”
“Volt pleit daarom voor de Vlaamse aanpak, een methode waarbij leegstand wordt aangepakt met een jaarlijks stijgende gemeentelijke belasting. Dit beweegt eigenaren om sneller in actie te komen als hun pand leeg staat.”
6. Doorstroming bevorderen en woningtoewijzing verbeteren
Volt wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen, onder meer door senioren te stimuleren te verhuizen naar passende woningen en door terugkoopregelingen en voorrang voor doorstromers. Dit moet bestaande woningen sneller vrijmaken voor starters en gezinnen.
“Volt pleit voor een nationaal doorstroomoffensief dat het voor senioren ook echt aantrekkelijk maakt om door te stromen naar een passende woning. Zo komen er woningen vrij voor andere woningzoekenden, zoals jonge gezinnen en starters.”
“We bevorderen doorstroom op de huizenmarkt, zoals met afspraken in nieuwbouwprojecten, om voor een deel van de middenhuur- en koopwoningen voorrang te geven aan doorstromers vanuit de sociale huursector.”
“Ook zetten we terugkoopregelingen vaker in om meer betaalbare koopwoningen en doorstroom te realiseren.”
JA21 vindt het woningtekort een urgent probleem en wil meer woningen realiseren door bouwen te versnellen, bestaande voorraad beter te benutten en belemmeringen zoals stikstofregels en erfpacht aan te pakken. Tegelijkertijd koppelt JA21 de woningnood direct aan bevolkingsgroei door migratie en wil deze beperken om structureel meer ruimte op de woningmarkt te creëren. Hun aanpak combineert dus bouwen, flexibiliseren en migratiebeperking.
Versnellen en uitbreiden van woningbouw
JA21 wil het woningaanbod vergroten door sneller te bouwen, bestaande gebouwen te transformeren en nieuwe locaties aan te wijzen. Ze willen belemmeringen zoals stikstofregels versoepelen en investeren in woningbouw stimuleren, met speciale aandacht voor jonge gezinnen en ouderen.
“Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
“Kleinere woningbouwontwikkelingen faciliteren zoals in het kader van ‘straatje erbij‘- concept waardoor met de inschakeling van het kleinere en middelgrote aannemingsbedrijf meer bouwcapaciteit beschikbaar komt.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
“Een nieuwe nota Ruimte realiseren waarbij nieuwe locaties voor woningbouw worden aangewezen.”
“Snellere juridische en bestuurlijke routes realiseren. JA21 pleit voor een herziening of uitbreiding van de crisis- en herstelwet specifiek voor stikstof waarbij woningbouw en infrastructuur als dringend belang projecten worden aangewezen en tijdelijk kunnen worden vrijgesteld.”
“Handhaven van ondersteuning van de woningbouw middels de investering van 0,5% van het BBP.”
Beperken van bevolkingsgroei door migratie
JA21 ziet de snelle bevolkingsgroei, vooral door migratie, als een hoofdreden voor het woningtekort en wil deze groei juridisch beperken. Zij stellen dat bouwen alleen niet voldoende is zolang de instroom zo hoog blijft.
“Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging.”
“De oplossing van de structurele woningnood zit dus niet alleen met het zo snel mogelijk beginnen met bouwen maar ook met een visie op de toekomst: waar is niet alleen nu, maar ook over 20 tot 40 jaar behoefte aan? Hiervoor kijken wij naar migratie, en naar balans in het woningaanbod.”
Vergroten doorstroming en flexibiliteit op de woningmarkt
JA21 wil de doorstroming bevorderen door ouderen te laten verhuizen naar passende woningen en fiscale belemmeringen weg te nemen. Ook willen ze tijdelijke huurcontracten en minder regulering om het huuraanbod snel te vergroten.
“Doorstroming faciliteren wanneer ouderen grotere woningen willen verlaten en deze geschikt maken voor meer één – en tweepersoonshuishoudens. Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren.”
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”
“Het op korte termijn ontgrendelen van de huurmarkt door bijvoorbeeld het toestaan van tijdelijke contracten voor bredere doelgroepen, directe aanpassingen van het woningwaarderingsstelsel, (tijdelijke) fiscale en regeldruk verlichting waardoor binnen enkele maanden een grotere, flexibeler huuraanbod ontstaat zonder bestaande huurders te benadelen.”
Koopwoning bereikbaar maken voor jonge gezinnen
JA21 wil dat jonge gezinnen weer een huis kunnen kopen door fiscale stimulansen en alternatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop.
“JA21 van oordeel dat er een bijzondere opdracht ligt om met prioriteit ervoor te zorgen dat jonge mensen die een gezin willen beginnen een woning kunnen kopen.”
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
De ChristenUnie vindt het essentieel dat er veel meer betaalbare woningen komen en wil jaarlijks 100.000 nieuwe woningen bouwen, waarvan minstens twee derde betaalbaar is. Ze investeren miljarden extra, versnellen vergunningprocedures, en geven woningcorporaties meer ruimte om te bouwen, met bijzondere aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. Hun aanpak combineert grootschalige nieuwbouw, binnenstedelijke verdichting en het stimuleren van gemengde, leefbare wijken.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, twee derde betaalbaar
De ChristenUnie wil het woningtekort structureel aanpakken door fors meer woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid voor mensen met een gewoon inkomen. Ze reserveren miljarden extra en stellen duidelijke kwantitatieve doelen, waarbij sociale huur en betaalbare koop centraal staan.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen. Daarvoor trekken we de komende jaren miljarden extra uit...”
“Om dat in te lopen, moeten we elk jaar 100.000 nieuwe woningen bouwen. De ChristenUnie wil dat dit tempo echt gehaald wordt, en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij: 10 miljard extra investeringen in betaalbare woningbouw en structureel een miljard per jaar door woningcorporaties meer investeringsruimte te bieden dan ze nu hebben.”
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
De partij erkent dat trage en complexe vergunningprocedures woningbouw belemmeren en wil deze procedures versnellen en vereenvoudigen, zonder afbreuk te doen aan leefbaarheid en veiligheid. Ook willen ze landelijke goedkeuring voor fabrieksbouw en snellere aanleg van infrastructuur.
“We versimpelen en versnellen daarom vergunningprocedures, zodat de meeste tijd van een bouwproject niet meer in procedures zit.”
“Bezwaarprocedures worden korter: mensen of groepen zonder direct belang kunnen geen eindeloze vertraging meer veroorzaken.”
“Er worden steeds meer woningen in de fabriek gebouwd. Dit moedigen we aan en vereenvoudigen we door een landelijke goedkeuring, zodat niet elk project apart beoordeeld hoeft te worden.”
Meer investeringsruimte en rol voor woningcorporaties
De ChristenUnie wil woningcorporaties meer financiële ruimte geven om betaalbare woningen te bouwen, onder meer door herinvestering van winst en versoepeling van regels voor bouwen voor middeninkomens.
“Ze mogen een deel van hun winst opnieuw investeren in nieuwe woningen (de herbestedingsreserve), dat levert elk jaar een miljard euro extra op voor meer betaalbare huizen.”
“Ook mogen corporaties makkelijker investeren in huurwoningen voor mensen met een modaal inkomen, zonder ingewikkelde regels of toetsen.”
Focus op gemengde, leefbare wijken en doelgroepen
De partij streeft naar gemengde wijken met voldoende sociale huur, starterswoningen en seniorenwoningen, en wil dat gemeenten dit op wijkniveau realiseren. Er is aandacht voor binnenstedelijke verdichting en uitbreidingen in dorpen, zodat jongeren en starters lokaal kunnen blijven wonen.
“We bouwen in alle dorpen en steden twee derde betaalbare koop- en huurwoningen, waaronder 30 procent sociale huur. We zorgen voor gemengde wijken, waar mensen met verschillende achtergronden en inkomens samenleven.”
“Elke gemeente moet daarom ook voldoende seniorenwoningen en hofjes voor ouderen bouwen. Plannen hiervoor leggen zij vast in hun volkshuisvestingsprogramma. Gemeenten kunnen een deel van de nieuw te bouwen sociale huurwoningen reserveren voor starters.”
“Vooral in dorpen stimuleren we uitbreidingen met ‘een buurtje erbij’, zodat jongeren en starters in hun eigen dorp kunnen blijven wonen.”
Landelijke regie en grote nieuwbouwlocaties
De ChristenUnie wil dat het Rijk de regie neemt bij grote woningbouwopgaven, vergelijkbaar met de VINEX-wijken, en dat er grootschalige nieuwbouwlocaties worden aangewezen die toekomstbestendig en bereikbaar zijn.
“Voor grote woningbouwopgaven komt een landelijke aanpak, zoals eerder bij de VINEX-wijken. Zo zorgen we dat bouwen sneller en beter gebeurt, op plekken die toekomstbestendig en bereikbaar zijn.”
“Grotere nieuwbouwlocaties buiten de dorpen en steden, die nodig zijn om de woningnood op te lossen, worden gebouwd op plekken die verantwoord zijn qua gesteldheid van water en bodem én goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer.”
D66 vindt het bouwen van meer woningen essentieel en kiest voor grootschalige, concrete maatregelen zoals het bouwen van tien nieuwe steden, het versnellen van procedures en het wettelijk vastleggen van sociale woningbouw. Ze willen de woningmarkt eerlijker en toegankelijker maken voor starters, jongeren, ouderen en mensen met lagere inkomens, met nadruk op betaalbaarheid, doorstroming en duurzaamheid.
Tien nieuwe steden bouwen voor meer woningen
D66 wil het woningtekort structureel aanpakken door tien nieuwe steden te bouwen, vooral bij bestaande steden en ov-knooppunten. Dit is hun meest ambitieuze en onderscheidende maatregel om het woningaanbod fors te vergroten en de doorstroming te bevorderen.
Wettelijk minimum voor sociale huur in nieuwbouw
Om betaalbare woningen te garanderen, wil D66 wettelijk vastleggen dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt. Dit moet zorgen voor gemengde wijken en meer betaalbare woningen voor mensen met lagere inkomens.
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
D66 wil bezwaarprocedures rondom woningbouw versnellen en het recht op wonen beter in balans brengen met het recht op bezwaar, zodat bouwprojecten minder vaak en minder lang worden stilgelegd.
“Op dit moment lopen veel woningbouwprojecten vast door allerlei lange procedures voor bezwaar en beroep. Het recht om bezwaar te maken is nu vaak sterker dan het recht op een woning. D66 wil dit in balans brengen. Daarom maken we bezwaarprocedures sneller...”
Rijksgrondfaciliteit en gemeentelijke regie op grond
Om sneller te kunnen bouwen, richt D66 een landelijke grondbank op en geeft gemeenten meer mogelijkheden om grond te kopen en te ontwikkelen, zodat grondspeculatie wordt tegengegaan en woningbouw versneld wordt.
“We richten een Rijksgrondfaciliteit (een landelijke grondbank) op, zodat de grond die het Rijk in bezit heeft of krijgt, ingezet kan worden om sneller huizen te bouwen.”
“Gemeenten meer ruimte om zelf grond te kopen en te ontwikkelen. Ook krijgen gemeenten meer mogelijkheden om grondspeculaties te voorkomen...”
Bevorderen doorstroming en bouwen voor specifieke doelgroepen
D66 wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen door meer woningen te bouwen voor ouderen, jongeren en studenten, en door een bouwquotum voor deze groepen in te voeren. Ook komt er een Nationale Doorstroombank om ouderen te helpen verhuizen.
“De eerste stap is meer huizen bouwen voor oudere mensen, zodat wie dat wil, kan verhuizen naar een passende plek.”
“Er moet een bouwquotum komen, zodat elke gemeente moet meebouwen voor elk van deze groepen.”
“We richten een Nationale Doorstroombank op. Die geeft oudere mensen zekerheid over hun toekomstige woonlasten als zij verhuizen naar een kleinere, passende woning.”
Investeren in betaalbare huur en koop, starters en verduurzaming
D66 wil investeren in sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen, starters makkelijker aan een hypotheek helpen, en verduurzaming van bestaande woningen versnellen.
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop.”
“Voor starters die kunnen aantonen dat de hypotheeklast lager is dan hun huidige hoge huur, wordt het makkelijker om een hypotheek te krijgen.”
“We laten de studieschuld niet meer meetellen bij de hypotheekaanvraag.”
“Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
De PVV vindt het woningtekort in Nederland onacceptabel en wil fors meer woningen bouwen, met prioriteit voor Nederlanders. Ze stellen een nationaal crisisplan voor, willen procedures versnellen, sociale huren verlagen, en bouwen zowel binnen als buiten steden stimuleren. De partij wil geen voorrang meer voor statushouders en minder regels rond duurzaamheid en bezwaarprocedures.
Nationaal crisisplan: fors meer woningen bouwen
De PVV wil woningbouw tot nationale topprioriteit maken en fors investeren in meer sociale huur-, middenhuur- en betaalbare koopwoningen. Ze willen zowel binnenstedelijk (transformatie, optoppen, splitsen) als buitenstedelijk (nieuwe wijken) bouwen, en de overheid laten ingrijpen waar gemeenten/provincies te weinig doen.
“Woningbouw moet weer een nationale topprioriteit worden. De PVV wil een nationaal crisisplan voor voldoende woningen. Daar trekken we fors extra geld voor uit. We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto. Waar de woningbouw niet van de grond komt, grijpt de Rijksoverheid in.”
“Daarnaast moeten we volop buitenstedelijk gaan bouwen: méér nieuwe, grootschalige woningbouwlocaties. Niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken.”
“Nationaal crisisplan voor voldoende woningen: ... Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto ... Buitenstedelijk bouwen: méér nieuwe grootschalige woningbouwlocaties ... Binnenstedelijk bouwen; transformatie van kantoor- en bedrijfspanden; optoppen, splitsen en woningdelen; niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken”
Snellere procedures en minder bezwaar bij woningbouw
De PVV wil bezwaarprocedures en bouweisen beperken om woningbouw te versnellen. Ze willen tijdelijk minder mogelijkheden voor bezwaar en beroep, bouweisen schrappen, en stoppen met nieuwe duurzaamheidseisen.
“Daarom beperken we tijdelijk de mogelijkheden voor bezwaar en beroep tegen bouwvergunningen waar het omgevingsplan al onherroepelijk vastligt. Zo voorkomen we dat ieder deelproject of iedere fase van een woningbouwproject gefrustreerd wordt.”
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk. We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
“Schrappen en vereenvoudigen van bouweisen; geen nieuwe duurzaamheidseisen, geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas”
Geen voorrang en verplichte huisvesting statushouders
De PVV wil dat statushouders geen voorrang of verplichte huisvesting meer krijgen bij sociale huurwoningen, zodat deze woningen beschikbaar blijven voor Nederlanders.
Sociale huren verlagen en inkomensgrenzen verhogen
De PVV wil de sociale huren met 10% verlagen en de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen, zodat meer mensen in aanmerking komen voor een betaalbare woning.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar. Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
“Sociale huren met 10% verlagen. Inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen”
Permanente bewoning van recreatiewoningen toestaan
De PVV wil het mogelijk maken om permanent in recreatiewoningen te wonen, zodat het woningaanbod direct wordt vergroot.
De SGP vindt het belangrijk dat er snel meer woningen worden gebouwd, met nadruk op betaalbaarheid en een gevarieerd aanbod voor starters, senioren en middeninkomens. Ze willen belemmerende regels schrappen, bouwen zowel binnen als buiten steden mogelijk maken, en woningcorporaties meer ruimte geven om ook voor middeninkomens te bouwen. De partij pleit voor actieve regie van de overheid, snelle procedures en extra budget voor sociale woningbouw.
Snel meer woningen bouwen in alle segmenten
De SGP ziet de woningnood als urgent en wil dat er snel meer woningen komen, zowel binnenstedelijk als buitenstedelijk, met aandacht voor starters, senioren en sociale huur. Ze willen belemmerende regels schrappen en procedures versnellen om de bouw te stimuleren.
“We willen dat er snel meer woningen gebouwd worden en dat we dus geen kansen onbenut laten. Er wordt niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk gebouwd.”
“De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak. De tijd van praten is voorbij, er moet gebouwd worden!”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is.”
“Ook de bouw van sociale huurwoningen verdient meer urgentie. De Rijksoverheid moet bijspringen met extra budget.”
Regels en procedures versnellen en versoepelen
De SGP wil dat bouwregels en bezwaarprocedures worden vereenvoudigd en versneld, zodat woningbouwprojecten niet onnodig worden vertraagd. Ze pleiten voor minder belemmeringen en snellere besluitvorming.
“Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd. De huidige woningnood vraagt om doorbraken op dit gebied.”
“Extra (lokale) eisen staan ten dienste aan het aanpakken van de woningnood en zijn geen onnodig vertragende factoren.”
“Het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
Meer ruimte voor woningcorporaties en middeninkomens
De SGP wil dat woningcorporaties meer mogelijkheden krijgen om ook voor middeninkomens te bouwen en dat sloop of verkoop van sociale huurwoningen alleen onder strenge voorwaarden mag, bij voorkeur gecompenseerd door nieuwbouw.
“Woningcorporaties hebben op dit moment de mogelijkheid om incidenteel en onder strenge voorwaarden óók te bouwen voor andere groepen dan mensen met een laag inkomen, bijvoorbeeld voor middeninkomens. Dat is belangrijk en daarom worden de mogelijkheden daarvoor verruimd.”
“Sloop of verkoop van sociale huurwoningen door woningcorporaties mag alleen onder strenge voorwaarden, zo mogelijk gecompenseerd door nieuwbouw.”
Lokale en regionale bouwinitiatieven stimuleren
De SGP vindt dat lokale besturen en regio’s veel ruimte moeten krijgen om naar lokale behoefte te bouwen, ook buiten de grote steden, en dat het Rijk alleen ingrijpt als het echt nodig is voor versnelling.
“De SGP vindt dat het lokale bestuur een grote rol heeft in de woningbouwopgave. Zij krijgen daarom veel ruimte voor lokale initiatieven, gebaseerd op lokale behoeften.”
“Regionale spreiding van nieuwbouw is belangrijk. Niet alleen in de grote steden, maar ook in de regio moet stevig gebouwd worden.”
“Waar plaatselijk of regionaal knelpunten optreden door vastgelopen of knellende procedures, kan het Rijk een meer sturende rol vervullen, bijvoorbeeld door het aanwijzen van bouwlocaties. Maar alleen als het voor snellere aanpak van de woningnood echt nodig is.”
Het CDA vindt het belangrijk dat er veel meer woningen worden gebouwd en wil hiervoor stevige regie vanuit de overheid, met een concreet doel van 100.000 woningen per jaar, waarvan het merendeel betaalbaar. Ze willen procedures versnellen, belemmerende regels schrappen en investeren in doorstroming, betaalbaarheid en bereikbaarheid, met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. Het CDA kiest expliciet voor de woningzoekende en wil bouwen mogelijk maken door zowel landelijke als lokale maatregelen.
Minimaal 100.000 woningen per jaar, twee derde betaalbaar
Het CDA stelt een concreet bouwdoel van minimaal 100.000 woningen per jaar, waarvan twee derde betaalbaar (waarvan 30% sociale huur), om het woningtekort structureel aan te pakken. Dit moet vooral starters, gezinnen en ouderen helpen en de doorstroming bevorderen.
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd een derde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen. Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
“Woningzoekende op 1 – Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
Minder regels en snellere procedures voor woningbouw
Het CDA wil juridische en bureaucratische belemmeringen voor woningbouw verminderen, bezwaarprocedures verkorten en lokale overregulering tegengaan, zodat sneller gebouwd kan worden.
“We maken het moeilijker om woningbouw met juridische procedures te vertragen. De gang naar de Raad van State beperken we.”
“We verkorten bezwaarprocedures door de Omgevingswet aan te passen, om het bouwen te versnellen.”
“We schrappen bovenwettelijke eisen vanuit gemeentes, willen duidelijkere standaardisatie, modernisering van bouwregels en meer fabrieksmatig bouwen.”
Meer mogelijkheden voor bouwen in bestaande wijken en doorstroming bevorderen
Het CDA wil bestaande woonruimte beter benutten door optoppen, splitsen en woningdelen te vergemakkelijken, en doorstroming stimuleren door levensloopgeschikte woningen voor ouderen te bouwen.
“We benutten maximaal de ruimte om in de bestaande woonvoorraad woningen toe te voegen door optoppen en splitsen van woningen. We geven gemeenten de ruimte om woningdelen tot en met drie personen vergunningsvrij toe te staan.”
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen.”
Bouwplicht en aanpak leegstand
Om speculatie en vertraging tegen te gaan, wil het CDA een bouwplicht bij vergunningen en een leegstandsheffing invoeren.
Betaalbaarheid bevorderen door hypotheekrenteaftrek af te bouwen
Het CDA wil de woningmarkt toegankelijker maken door de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te bouwen en de opbrengsten te gebruiken om de inkomstenbelasting te verlagen.
“De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
Investeren in bereikbaarheid en voorzieningen bij grootschalige woningbouw
Het CDA koppelt grootschalige woningbouw aan investeringen in infrastructuur en voorzieningen, zodat nieuwe wijken leefbaar en bereikbaar zijn.
“Grootschalige woningbouw is alleen mogelijk als de nieuwe wijken goed bereikbaar zijn. We investeren in wegen, ov en fietspaden om steden en buurten leefbaar en bereikbaar te maken.”
De SP vindt het essentieel dat er veel meer betaalbare woningen komen en wil de woningmarkt radicaal hervormen door de regie terug te geven aan de overheid en woningcorporaties. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van één miljoen extra betaalbare huurwoningen, het aanpakken van leegstand en speculatie, en het vergroten van zeggenschap voor huurders. De partij stelt dat wonen een recht is en geen marktproduct, en wil investeren in volkshuisvesting zodat iedereen een goed en betaalbaar huis kan krijgen.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen
De SP wil fors investeren in de bouw van betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro, om het woningtekort structureel op te lossen. Dit gebeurt via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen en het terugkopen van te dure huurwoningen. De partij ziet volkshuisvesting als een publieke taak en wil de marktwerking terugdringen.
“Wij bouwen één miljoen betaalbare huurwoningen, bevriezen de huren en geven bewoners weer zeggenschap over hun huis en hun buurt.”
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“Door een Nationaal Woonfonds op te richten kunnen we één miljoen extra huurwoningen beschikbaar maken via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en het terugkopen van te dure huurwoningen.”
Leegstand en speculatie aanpakken
De SP wil leegstaande panden snel omzetten in woonruimte en speculatie met woningen en grond tegengaan. Gemeenten krijgen meer bevoegdheden om leegstand te belasten, panden te onteigenen en grondspeculatie te bestrijden, zodat bouwen weer betaalbaar en bereikbaar wordt.
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen. We zetten leegstand om in woonruimte.”
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen. Gemeenten en woningbouwverenigingen krijgen weer toegang tot betaalbare grond zodat zij betaalbare woningen kunnen bouwen.”
Regie bij overheid en woningcorporaties, niet bij beleggers
De SP wil de macht van beleggers en marktpartijen terugdringen en de regie over woningbouw bij gemeenten en woningcorporaties leggen. Zo kan er gericht gebouwd worden voor verschillende doelgroepen en wordt betaalbaarheid gewaarborgd.
“We stoppen met bouwen voor de winst van beleggers en beginnen met bouwen voor de samenleving. Wij ondersteunen gemeenten financieel om woningen te realiseren en geven ze meer bevoegdheden om de markt opzij te zetten, zodat mensen weer op één komen te staan.”
“De overheid en woonverenigingen nemen het heft weer in eigen handen. We stoppen met bouwen voor de winst van beleggers en beginnen met bouwen voor de samenleving.”
Sociale huur toegankelijk maken voor brede groep
De SP wil sociale huurwoningen niet alleen voor de laagste inkomens, maar ook voor middeninkomens beschikbaar maken. Zo krijgen meer mensen toegang tot betaalbare woningen en wordt de tweedeling op de woningmarkt tegengegaan.
Specifiek bouwen voor jongeren, starters en ouderen
De SP wil gericht bouwen voor verschillende doelgroepen, zoals jongeren, starters en ouderen, zodat iedereen een passende woning kan vinden. Gemeenten krijgen de regie om te zorgen voor voldoende gezinswoningen, starterswoningen en toegankelijke ouderenwoningen.
“Gemeenten krijgen weer de regie over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden voor de samenstelling van gezinnen in de buurt. Zo zorgen we dat er genoeg gezinswoningen komen waar kinderen kunnen opgroeien, en kleinere woningen waar ouderen of starters betaalbaar terecht kunnen.”
“Jongeren krijgen recht op een betaalbare huurwoning. We gaan huurwoningen bouwen en leegstaande kantoren vullen met goede woningen. Voor studenten en werkende jongeren komen er meer kamers, mét huurtoeslag.”
“We bouwen extra woningen voor jongeren en starters, realiseren toegankelijke ouderenwoningen en zorgen voor betaalbaar begeleid wonen voor wie dat nodig heeft.”
BBB vindt het belangrijk dat er veel meer woningen komen, zowel in steden als dorpen, en wil procedures versnellen, regels versoepelen en bouwen aantrekkelijker maken. De partij zet in op meer betaalbare woningen voor starters, senioren en middeninkomens, stimuleert het benutten van bestaande gebouwen, en wil lokale binding en maatwerk centraal stellen. BBB pleit voor minder bureaucratie, meer ruimte voor eigen initiatief en snelle, praktische oplossingen om de woningnood aan te pakken.
Meer en snellere woningbouw in stad én dorp
BBB wil fors meer woningen bouwen, zowel in steden als op het platteland, en procedures versnellen om de woningnood snel te verlichten. De partij vindt dat bouwen eenvoudiger moet worden, met minder regels en meer ruimte voor lokale initiatieven, zodat iedereen – starters, senioren en gezinnen – weer kans maakt op een betaalbare woning.
“Woningbouw in heel Nederland. Niet alleen in steden, maar ook in kleine dorpen moeten er woningen bijkomen. BBB wil door woningbouw in de stad en op het platteland ook de voorzieningen zoals huisartsen, scholen en openbaar vervoer overal in Nederland beschikbaar en bereikbaar houden. Daarvoor is woningbouw nodig op een schaal die past bij het karakter van de regio.”
“Sneller bouwen. De procedures voor het starten van bouwprojecten worden verkort en vereenvoudigd.”
“Regels voor nieuwe woningen, zoals het bouwbesluit en duurzaamheidseisen blijven de komende jaren gelijk om zekerheid te bieden aan bouwers en kopers. Gemeenten met hun welstandscommissies en provincies mogen geen extra eisen stellen aan te bouwen woningen, tenzij zij dit vanwege publiek belang zelf bekostigen.”
“Na jaren van stilstand komt er eindelijk beweging. In een nationale woningcrisis is nationale sturing nodig.”
Meer betaalbare woningen voor starters, senioren en middeninkomens
BBB wil dat het merendeel van de nieuwbouw betaalbaar is, met speciale aandacht voor starters, senioren en middeninkomens. De partij stimuleert doorstroming, wil meer sociale huurwoningen, en maakt het aantrekkelijker om te verhuren aan starters.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur. Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen. Wat BBB betreft, komen er meer woningen voor de middengroepen.”
“Huurwoningen voor starters. Er komen starterscontracten zodat verhuren aan starters op de woningmarkt aantrekkelijker wordt.”
“Woningen voor senioren. We willen maatregelen om ouderen te helpen zelfstandig te blijven wonen. Dit vraagt zowel in de dorpen als in de steden versnelde bouw van seniorenwoningen, met ruimte voor ontmoeting en gezamenlijke voorzieningen. Dit zorgt ook voor doorstroming op de woningmarkt.”
Versoepelen van regels en benutten bestaande gebouwen
BBB wil het makkelijker maken om bestaande gebouwen om te bouwen tot woningen, woningen te splitsen en te delen, en verhuur aantrekkelijker te maken. Zo wordt sneller extra woonruimte gecreëerd zonder alleen op nieuwbouw te focussen.
“Ombouwen tot woningen, zoals voormalige boerderijen, kantoren en fabrieken, moet makkelijker worden.”
“Vergunningsvrij splitsen. BBB zet in op het vergunningsvrij delen en splitsen van woningen die zich daarvoor lenen. Bijbouwen moet gemakkelijker worden. BBB wil verhuur aantrekkelijker maken, ook kamerverhuur. Regels die daarvoor belemmerend werken, horen te worden afgeschaft.”
“Bestaande woningvoorraad benutten. Woningdelen, het splitsen van woningen en kamerverhuur en hospitaverhuur worden eenvoudiger en aantrekkelijker gemaakt.”
Voorrang voor mensen met lokale binding en maatschappelijke beroepen
BBB wil bij de toewijzing van woningen voorrang geven aan mensen met een lokale binding, urgentie of die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, zoals onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen.
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen. Dit kan nu al voor 50 procent van de woningen (nieuwbouw). Voor BBB mag dit hoger worden.”
FVD wil het woningtekort oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, vooral door het schrappen van milieu-, klimaat- en stikstofregels die volgens hen de bouw belemmeren. Ze geven voorrang aan Nederlanders bij toewijzing, willen sociale huur beperken en stimuleren koopwoningen en het verkopen van corporatiewoningen aan huurders. Hun focus ligt op minder overheidsbemoeienis, meer marktwerking en het betaalbaar houden van wonen door fiscale voordelen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, regels schrappen
FVD stelt dat het woningtekort vooral wordt veroorzaakt door overheidsregels en wil deze massaal schrappen om sneller en goedkoper te kunnen bouwen. Ze beloven jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te realiseren, met prioriteit voor Nederlanders.
“We bouwen snel 100.000 woningen per jaar, schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
“Milieu- en stikstofregels die bouw vertragen schaffen we af, en ook verplichte duurzaamheids- en energielabel eisen verdwijnen.”
Minder sociale huur, meer marktwerking en koop
FVD wil het aandeel sociale huurwoningen verkleinen en de marktwerking vergroten. Ze willen verhuurders meer vrijheid geven, de Wet Betaalbare Huur afschaffen en stimuleren dat huurders hun corporatiewoning kunnen kopen.
“We verkleinen het aandeel sociale huurwoningen, zodat de markt gezonder wordt en minder afhankelijk van de overheid.”
“We sporen woningcorporaties aan om woningen aan huurders te verkopen, zodat meer Nederlanders eigenaar worden van hun eigen woning.”
“Wij schaffen deze wet [Wet Betaalbare Huur] af, zodat verhuurders weer durven investeren en middenhuurwoningen terugkeren.”
Voorrang voor Nederlanders bij woningtoewijzing
FVD wil dat Nederlanders altijd voorrang krijgen bij de toewijzing van woningen, met name in de sociale sector, en statushouders geen voorrang meer geven.
Fiscale stimulansen voor koopstarters en eigen woning
FVD wil het kopen van een huis aantrekkelijker maken door fiscale voordelen, zoals het behouden en verhogen van de hypotheekrenteaftrek, het afschaffen van het eigenwoningforfait en een lage of geen overdrachtsbelasting voor starters.
“De hypotheekrenteaftrek blijft, met een hoger aftrektarief, zodat wonen betaalbaar wordt en blijft.”
“De overdrachtsbelasting wordt 2% voor iedereen, met uitzondering van starters, die een volledige vrijstelling ontvangen.”
“We behouden de hypotheekrenteaftrek en brengen het maximale aftrektarief terug omhoog naar 52%.”
GroenLinks-PvdA maakt van woningbouw een topprioriteit en wil jaarlijks 100.000 nieuwe, betaalbare woningen realiseren, met een sterke rol voor de overheid en woningcorporaties. Ze willen speculatie tegengaan, procedures versnellen, grond in publieke handen brengen en bouwen voor een brede doelgroep, zodat starters en middeninkomens meer kans maken op een woning. Hun visie is dat wonen een recht is, geen verdienmodel, en dat de overheid weer de regie moet nemen.
100.000 betaalbare woningen per jaar bouwen
GroenLinks-PvdA wil fors investeren in woningbouw en stelt een concreet doel van 100.000 nieuwe woningen per jaar, met nadruk op betaalbaarheid en brede toegankelijkheid. De overheid en woningcorporaties krijgen een centrale rol, en bouwen wordt weer een publieke taak in plaats van een marktgedreven activiteit.
“Met GroenLinks-PvdA wordt volkshuisvesting een topprioriteit. Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“We komen met een ambitieus investeringsprogramma voor de bouw van betaalbare woningen. De Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl gaan bouwen voor de sociale meerderheid.”
“100.000 nieuwe woningen per jaar”
Procedures versnellen en meer locaties aanwijzen
Om sneller te kunnen bouwen, wil GroenLinks-PvdA bezwaarprocedures verkorten, meer bouwlocaties aanwijzen en het stikstofprobleem aanpakken. Zo willen ze de bouwproductie daadwerkelijk verhogen en belemmeringen wegnemen.
“We versnellen de bouw door regels te versimpelen en de stikstofimpasse op te lossen.”
“We wijzen voldoende locaties aan voor nieuwbouw, verkorten en vereenvoudigen bezwaarprocedures en we halen Nederland van het stikstofslot.”
“Daarom willen we in een nieuwe regering direct komen met een Wet versnelling woningbouw. Daarin nemen we maatregelen om meer grond beschikbaar te stellen voor woningbouw en de stikstofimpasse te doorbreken. Ook gaan we procedures voor woningbouw verkorten en vereenvoudigen.”
Grond en woningmarkt in publieke handen, speculatie tegengaan
De partij wil de macht van speculanten en commerciële investeerders beperken door grond en woningbouw weer in publieke handen te brengen. Winsten uit grondspeculatie worden afgeroomd en ingezet voor woningbouw, en opkoopbescherming beschermt starters.
“We brengen de regie op grond weer in publieke handen, zodat we samen bepalen hoe ons landschap eruitziet in plaats van speculanten die uit zijn op winst.”
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw. We pakken vastgoedspeculanten aan die woningen leeg laten staan. In het hele land komt er een opkoopbescherming die starters beschermt.”
“Als je een woning koopt, is het de bedoeling dat je er ook gaat wonen. Met een opkoopbescherming zorgen we dat woningen naar mensen gaan die er gaan wonen, in plaats van naar speculanten.”
Bouwen voor brede doelgroep en betaalbaarheid garanderen
GroenLinks-PvdA wil dat niet alleen de hoogste inkomens profiteren van nieuwbouw. Ze verhogen de inkomensgrenzen voor sociale huur, eisen betaalbare huur- en koopwoningen in nieuwbouwprojecten, en geven gemeenten opdracht extra sociale huur te bouwen waar nodig.
“De inkomensgrenzen gaan omhoog, zodat twee derde van Nederland tot de doelgroep behoort. Zo krijgen starters en de middenklasse toegang tot betaalbare woningen.”
“In elk nieuwbouwproject dat zij bouwen heeft 40% van de huurwoningen een huur van maximaal 900 euro per maand, en nog eens 30% van de woningen is ofwel een huurwoning tot 1200 euro, ofwel een koopwoning met een maximale koopprijs van 405.000 euro.”
De VVD vindt het woningtekort een van de grootste problemen van deze tijd en wil fors meer woningen bouwen door regels te schrappen, centrale regie te nemen en zowel koop- als huurwoningen betaalbaarder te maken. Ze willen dertig nieuwe grootschalige woonwijken realiseren, procedures versnellen en investeren in doorstroming en innovatieve bouwvormen. De partij kiest nadrukkelijk voor minder regels en meer bouw, zodat mensen met een normaal inkomen weer een huis kunnen vinden.
Dertig nieuwe grootschalige woonwijken bouwen
De VVD wil het woningtekort oplossen door fors meer woningen te bouwen, met centrale regie vanuit het Rijk. Ze willen dertig nieuwe grootschalige woonwijken aanwijzen, ook buiten de Randstad, en gemeenten verplichten en ondersteunen om sneller te bouwen.
“We bouwen met sturing vanuit het Rijk dertig nieuwe grootschalige woonwijken, ook buiten de Randstad, en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen; via een tijdelijke nationale wet leggen we vast waar, welke en hoeveel woningen moeten worden gerealiseerd en op welke termijnen.”
“De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Daarom gaan we vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen.”
Regels schrappen en procedures versnellen
De VVD ziet overregulering en trage procedures als belangrijke oorzaken van het woningtekort. Ze willen bouwregels en bezwaarprocedures fors verminderen, eventueel via een nood- of spoedwet, zodat woningen sneller gebouwd kunnen worden.
“We gaan flink schrappen in bouwregels en nemen maatregelen die de betaalbaarheid van koop- én huurhuizen vergroten. De rem op bouwen, transformeren en herbestemmen moet eraf.”
“We kiezen voor de woningzoekenden wanneer noodzakelijke woningbouw vertraagd wordt door langdurige bezwaarprocedures van beroepsbezwaarmakers en regels rond natuurbescherming. We gaan daarom schrappen, schrappen, schrappen. In regels, in procedures en in bureaucratie. We onderzoeken de mogelijkheid om dit vorm te geven als een nood- of spoedwet.”
Meer betaalbare koop- en huurwoningen realiseren
De VVD wil dat er veel meer betaalbare koop- en huurwoningen komen, met heldere afspraken met investeerders en corporaties. Ze zetten Rijksmiddelen vooral in voor betaalbare koopwoningen en willen het aantrekkelijker maken om te investeren in huurwoningen.
“We bouwen veel meer betaalbare huurwoningen en maken hier heldere afspraken over met investeerders en corporaties. Ook voor particulieren moet het aantrekkelijk worden om te investeren in huurwoningen en verhuur moet weer lonen.”
“We zetten Rijksmiddelen vooral in voor de bouw van betaalbare koopwoningen.”
Bestaande woningvoorraad beter benutten (splitsen, optoppen, transformeren)
De VVD wil het makkelijker maken om bestaande gebouwen te splitsen, op te toppen of te transformeren naar woningen, zodat sneller meer woonruimte ontstaat zonder alleen nieuwbouw.
“Daarnaast is het belangrijk om de bestaande woningvoorraad beter te benutten, zoals via woningdelen, splitsen en optoppen. Belemmerende regelgeving wordt aangepakt om dit mogelijk te maken.”
“We maken het eenvoudiger om bestaande panden in meerdere woningen te splitsen en het ombouwen van leegstaande gebouwen tot woningen wordt makkelijker gemaakt.”
Doorstroming bevorderen op de woningmarkt
De VVD wil doorstroming stimuleren, zodat mensen sneller kunnen verhuizen naar een woning die bij hun levensfase past, waardoor woningen vrijkomen voor anderen.
“Ook doorstroming is belangrijk. Want alleen als er aantrekkelijke seniorenwoningen of betaalbare doorgroeiwoningen bijkomen, komen empty nesters en scheefwoners in beweging.”
“Oudere huurders die in een geschikter huis willen wonen moeten waar nodig met behoud van hun huidige huur naar een kleiner huurhuis kunnen verhuizen, zodat het huis vrijkomt voor jongeren.”
DENK vindt het oplossen van het woningtekort een topprioriteit en wil dat de overheid actief regie neemt om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid en sociale huur. Ze stellen voor om procedures te versnellen, een Rijksbouwbedrijf op te richten, en wettelijke normen voor betaalbare woningen in te voeren. DENK wil daarnaast meer investeren in sociale huur en het makkelijker maken om bestaande gebouwen om te bouwen tot woningen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen onder regie van de overheid
DENK wil dat de overheid de leiding neemt in het versnellen en opschalen van woningbouw, met een concreet doel van 100.000 nieuwe woningen per jaar. Dit moet het woningtekort snel terugdringen en de betaalbaarheid verbeteren.
“Wij willen sneller en meer bouwen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“DENK wil een overheid die de regie neemt over de woningmarkt, sociaal rechtvaardig beleid voert, voldoende woningen bouwt en waarborgt dat mensen betaalbare huisvesting tot hun beschikking hebben.”
Rijksbouwbedrijf en Rijkswoningbouwfonds oprichten
Om de bouw te versnellen en betaalbare woningen te realiseren, wil DENK een Rijksbouwbedrijf en een Rijkswoningbouwfonds oprichten. Hiermee krijgt de overheid directe invloed op woningbouwprojecten en de financiering ervan.
Procedures versnellen en belemmeringen verminderen
DENK wil dat woningbouwprojecten sneller van de grond komen door overbodige regelgeving te schrappen en bezwaarprocedures te beperken. Zo moet de bouwproductie omhoog en het tekort sneller worden opgelost.
“We gaan drastisch procedures versnellen. Dat betekent dat overbodige en belemmerende regelgeving verdwijnt. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden om bezwaarmogelijkheden tegen woningbouwprojecten te verminderen, de termijnen te versnellen”
Wettelijke norm voor betaalbare woningen en meer sociale huur
DENK wil wettelijk vastleggen dat de helft van de nieuwbouw uit sociale huur en koop moet bestaan, en investeert extra in sociale huurwoningen. Zo willen ze zorgen dat nieuwbouw vooral betaalbaar is voor mensen met een lager of middeninkomen.
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
“Wij willen meer investeren in sociale huur. Dat betekent dat woningcorporaties meer budget krijgen.”
Ombouwen van bestaande gebouwen en afschaffen kostendelersnorm
DENK wil sneller leegstaande kantoorpanden en andere gebouwen ombouwen tot woningen en regels die woningdelen belemmeren afschaffen. Zo komt er meer woonruimte beschikbaar zonder alleen nieuw te bouwen.
De Partij voor de Dieren vindt dat wonen een recht is en geen verdienmodel, en wil het woningtekort oplossen door bestaande bebouwing beter te benutten, meer betaalbare en sociale woningen te bouwen, en landbouwgrond vrij te maken voor woningbouw door de veehouderij te verkleinen. De partij pleit voor een duurzame, groene en eerlijke aanpak, waarbij minimaal 40% van de nieuwbouw sociale huur is en speculatie met woningen wordt tegengegaan. Hun visie is gericht op volkshuisvesting, niet op marktwerking, met oog voor natuur, klimaat en betaalbaarheid.
Meer betaalbare en sociale woningen bouwen
De PvdD wil het woningtekort oplossen door fors in te zetten op betaalbare woningen, met een nadruk op sociale huur en het tegengaan van speculatie. De partij vindt dat de overheid moet sturen op het bouwen van woningen waar echt behoefte aan is, en niet aan dure koopwoningen voor investeerders.
“Er komen meer betaalbare woningen: minimaal 40% van de nieuwbouwwoningen is sociale huur.”
“De overheid moet ingrijpen en ervoor zorgen dat er gebouwd wordt waar echt behoefte aan is.”
“Wonen is een recht, geen verdienmodel. Daarom koppelt de Partij voor de Dieren wonen los van de markt.”
“Huizen zijn geen handelswaar. Huizen zijn om in te wonen, niet om een slaatje uit te slaan.”
Bestaande bebouwing beter benutten en leegstand aanpakken
De partij wil eerst bestaande gebouwen transformeren en leegstand aanpakken voordat er nieuw gebouwd wordt. Dit moet zorgen voor meer woningen zonder extra ruimtebeslag en met behoud van natuur.
“Allereerst wordt bestaande bebouwing slimmer benut. Denk aan het transformeren van kantoorpanden, het aanpakken van leegstand, het optoppen en splitsen van bestaande woningen en het stimuleren van doorstroming.”
“Een heffing op leegstand en braakliggende grond bij (woning)bouwprojecten maakt het onaantrekkelijk om panden leeg te laten staan en te speculeren met bouwgrond.”
Landbouwgrond vrijmaken voor woningbouw door krimp veehouderij
De PvdD wil ruimte creëren voor woningbouw door het aantal dieren in de veehouderij fors te verminderen, waardoor landbouwgrond beschikbaar komt voor natuur en woningen.
“Door een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“Door een krimp van het aantal dieren in de veehouderij komt er landbouwgrond vrij voor natuur en woningbouw.”
Woningbouw alleen op klimaatbestendige locaties
De partij wil dat nieuwe woningen alleen gebouwd worden op plekken die veilig zijn voor de toekomst, en niet in risicovolle gebieden zoals laaggelegen polders.
“Woningen bouwen we alleen op klimaatbestendige locaties. Laaggelegen polders onder zeeniveau zijn dat niet, zoals Rijnenburg nabij Utrecht.”
BIJ1 vindt dat wonen een recht is en geen verdienmodel, en wil radicaal ingrijpen om meer betaalbare woningen te realiseren. Hun belangrijkste voorstellen zijn het oprichten van een nationaal bouwbedrijf voor 1 miljoen sociale huurwoningen, het terugdringen van grondspeculatie, en het nationaliseren van woningcorporaties. BIJ1 kiest voor grootschalige publieke woningbouw en het beperken van commerciële invloed, zodat woningen voor mensen beschikbaar komen in plaats van voor winst.
1. 1 miljoen sociale huurwoningen bouwen via nationaal bouwbedrijf
BIJ1 wil fors meer woningen realiseren door een nationaal, publiek bouwbedrijf op te richten dat zonder winstoogmerk grootschalig sociale huurwoningen bouwt. Hiermee willen ze de macht van commerciële projectontwikkelaars en grondspeculanten doorbreken en zorgen dat de overheid bepaalt wat, waar en voor wie er gebouwd wordt.
“2. 1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
“De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”
2. Grondspeculatie verbieden en bouwgrond publiek maken
BIJ1 wil grondspeculatie onmogelijk maken en bouwgrond permanent in collectief eigendom brengen, zodat nieuwe woningbouw alleen nog op publieke grond plaatsvindt. Dit moet de macht van private partijen over woningbouw beëindigen en ruimte maken voor meer woningen.
“De grondmarkt die de woningbouw gegijzeld houdt wordt afgeschaft. Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde. Nieuwe woningbouw mag voortaan alleen nog plaatsvinden op publieke grond.”
“Onze grond weer van ons allemaal. Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals ASR, die 46.000 hectare oppotten en dat gebruiken om de overheid te chanteren. Deze grond pakken we terug en gebruiken we voor de bouw van sociale woningen.”
3. Woningcorporaties nationaliseren en democratiseren
BIJ1 wil alle bestaande woningcorporaties nationaliseren en onder democratische controle van bewoners brengen. Dit moet zorgen dat woningcorporaties weer hun volkshuisvestelijke taak uitvoeren en meer betaalbare woningen realiseren.
“Alle bestaande woningcorporaties worden genationaliseerd.”
“Woningcorporaties komen weer volledig onder controle van de overheid en maken we democratisch. Bewonerscommissies krijgen een vooraanstaande, bindende rol in het maken van de regels. Inclusief recht op instemmen met begrotingen en investeringen.”
4. Leegstand aanpakken en woningen toewijzen aan bewoners
Om het bestaande woningaanbod beter te benutten, wil BIJ1 leegstand streng beboeten en uiteindelijk leegstaande woningen onteigenen en toewijzen aan mensen die een woning zoeken.
“Leegstand keihard aangepakt. Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
5. Voorrang voor wooncoöperaties en maatschappelijke projecten bij gemeentelijk vastgoed
BIJ1 wil dat gemeenten verplicht worden om bij de verkoop van gemeentelijk vastgoed voorrang te geven aan wooncoöperaties en maatschappelijke projecten, zodat meer woningen gerealiseerd worden voor mensen in plaats van voor commerciële winst.
“Gemeenten worden verplicht om een transparant register van vrijkomend gemeentelijk vastgoed bij te houden en bij de verkoop voorrang te geven aan wooncoöperaties of andere maatschappelijke projecten en organisaties.”
50PLUS vindt het belangrijk dat er meer woningen komen, vooral gericht op ouderen, om zo de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen en indirect ook jongeren te helpen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van 290.000 levensloopbestendige woningen, het stimuleren van innovatieve woonvormen voor ouderen, en het opnieuw oprichten van het Ministerie voor Volkshuisvesting. De partij ziet bouwen voor ouderen als dé oplossing voor de woningnood en wil zo de bestaande woningvoorraad efficiënter benutten.
Bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen
50PLUS wil de woningnood aanpakken door fors te investeren in woningen voor ouderen, zodat zij kunnen doorstromen naar passende huisvesting. Dit moet ruimte creëren in bestaande woningen voor andere groepen, zoals jongeren, en zo de woningmarkt beter laten functioneren. De partij stelt een concreet doel van 290.000 levensloopbestendige woningen en wil het Ministerie voor Volkshuisvesting heroprichten om dit te realiseren.
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
Stimuleren van innovatieve en meer-generatiewoonvormen
Naast het bouwen van levensloopbestendige woningen, wil 50PLUS innovatieve woonvormen stimuleren, zoals hofjes, aanleunwoningen en meer-generatiewoningen. Dit moet niet alleen de woningvoorraad vergroten, maar ook zorgen voor meer sociale samenhang en passende zorgmogelijkheden.
Bevorderen van eigendomsvorming voor jongeren
Hoewel de focus ligt op ouderen, erkent 50PLUS ook het belang van eigendomsvorming voor jongeren. Door jongeren te helpen bij het kopen van een woning, willen ze de toegankelijkheid tot de woningmarkt verbeteren.
“Bezitsvorming wordt gestimuleerd, zodat jongeren eerder een woning kunnen kopen.”