Verkiezingsprogramma's 2025 overik hou van buitenlanders, waar kan ik het beste op stemmen?
De SGP is kritisch over immigratie en stelt duidelijke grenzen aan de komst van buitenlanders naar Nederland. De partij wil migratie beperken, stelt strenge eisen aan integratie en taalbeheersing, en geeft de voorkeur aan tijdelijke opvang in de regio van herkomst. De SGP benadrukt het belang van culturele en religieuze aansluiting en ziet migratie vooral als een probleem dat moet worden ingeperkt.
Strenge beperking van migratie en asiel
De SGP wil het aantal migranten en asielzoekers fors beperken en stelt duidelijke bovengrenzen. Migratie wordt niet gezien als oplossing voor vergrijzing; in plaats daarvan moet het geboortecijfer omhoog. De partij pleit voor opvang in de regio en snelle terugkeer van afgewezen asielzoekers.
“Omdat migratie niet de oplossing is voor de vergrijzing wordt een rem op migratie gezet.”
“Er komt meer grip op migratie door in te zetten op hervestiging in plaats van illegale migratie. Ongecontroleerde migratiestromen en mensensmokkel worden krachtig bestreden en mensonwaardige toestanden worden tegengegaan.”
“Het moet mogelijk worden culturele en religieuze achtergrond mee te laten wegen bij asielaanvragen, om integratieproblemen zoveel mogelijk te voorkomen.”
“Nederland zet in op afhandeling van asielaanvragen in partnerlanden buiten de Europese Unie. Dit moet plaatsvinden onder verantwoordelijkheid van de Nederlandse overheid en met respect voor de mensenrechten.”
“Asielzoekers uit veilige landen van wie de aanvraag naar verwachting zal worden afgewezen, worden apart opgevangen. In deze locaties zijn alle activiteiten van meet af aan gericht op terugkeer naar het thuisland.”
Strikte eisen aan integratie en taal
De SGP stelt hoge eisen aan integratie van buitenlanders, met nadruk op beheersing van de Nederlandse taal, kennis van cultuur en geschiedenis, en afstand nemen van bepaalde opvattingen. Er wordt eerst gekeken naar mensen met zo min mogelijk culturele afstand tot Nederland.
“Inburgering dient in ieder geval te leiden tot een basale beheersing van de Nederlandse taal, maar ook tot kennis van historische gebeurtenissen, nationale symbolen (zoals ons volkslied en koningshuis), ons cultureel erfgoed en de manier waarop wij in een rechtsstaat samenleven.”
“Bij toelating van (arbeids)migranten wordt allereerst gekeken naar werving van Nederlanders en Nederlandstaligen in het buitenland, vervolgens naar mensen met zo min mogelijk culturele afstand tot de Nederlandse samenleving.”
“Er komen strengere normen voor beheersing van het Nederlands door buitenlandse studenten en docenten.”
Beperking arbeidsmigratie en strikte voorwaarden
De SGP wil het aantal arbeidsmigranten verlagen en stelt strikte voorwaarden en quota voor arbeids- en studiemigratie. Arbeidsmigratie wordt alleen toegestaan als er geen Nederlandse of Nederlandstalige kandidaten zijn.
“Het aantal arbeidsmigranten moet daarom omlaag. Concreet: Voor arbeidsmigratie van buiten de EU, en ook studiemigratie, gaan strikte voorwaarden en quota gelden om overbelasting en uitbuiting tegen te gaan.”
“Nederland stemt niet in met het EU-plan de poorten te openen en een Tinder voor arbeidsmigranten op te zetten. Overkomst van arbeidsmigranten uit Afrikaanse en Aziatische landen is overbodig gelet op het aantal EU-werklozen.”
Tijdelijke en sobere opvang, geen permanente vestiging
De SGP ziet asielopvang als tijdelijk en sober, met nadruk op snelle procedure en terugkeer. Gemeenten krijgen ruimte om zelf te beslissen over opvang, maar opvang is gericht op terugkeer.
Integratie op basis van christelijke en nationale waarden
De SGP verwacht dat nieuwkomers zich verdiepen in en aansluiten bij de christelijke wortels en nationale waarden van Nederland. Er wordt expliciet afstand gevraagd van antisemitisme en bepaalde progressieve waarden worden niet verplicht gesteld.
“Van hen die zich bij die samenleving voegen, mag worden verwacht dat zij zich daarin verdiepen en op datzelfde fundament willen staan. Ons land heeft christelijke wortels. We moeten ons daarvan bewust zijn en ze niet laten doorsnijden.”
“De SGP wil in de wet vastleggen dat aspirant-burgers expliciet afstand doen van antisemitische ideeën (inclusief ontkenning van Israëls bestaansrecht) als voorwaarde voor naturalisatie.”
“Het betekent geen omarming van progressief-seculiere waarden, zoals abortus of homohuwelijk.”
GroenLinks-PvdA kiest voor een solidaire, inclusieve samenleving waarin buitenlanders welkom zijn, maar stuurt tegelijkertijd op een gematigde groei van migratie en strengere regels rond arbeidsmigratie. Ze zetten in op een humaan asielbeleid, snelle integratie van nieuwkomers, bescherming van mensenrechten en bestrijding van discriminatie. Tegelijk willen ze misstanden rond arbeidsmigratie tegengaan en sturen op minder laagbetaalde arbeidsmigratie.
Solidaire en inclusieve samenleving, bescherming van buitenlanders
GroenLinks-PvdA benadrukt het belang van solidariteit, gelijke rechten en het beschermen van minderheden, inclusief buitenlanders. Ze willen discriminatie tegengaan en een inclusieve samenleving bevorderen, waarin iedereen kan meedoen en niemand wordt uitgesloten.
“Mits we mekaar weer meer opzoeken, niemand uitsluiten en laten zien dat de grootste verschillen te overbruggen zijn als we werken aan een toekomst waarin iedereen meekomt en niemand achterblijft.”
“GroenLinks PvdA gelooft dat we alleen vrij kunnen zijn met een sterke democratische rechtsstaat... terwijl het beschermen van minderheden en mensenrechten juist een onmisbaar onderdeel zijn van democratie.”
“We breiden de capaciteit van het College voor de Rechten van de Mens uit, zodat het effectiever kan optreden tegen structurele ongelijkheid en digitale discriminatie.”
“We bouwen aan een inclusieve samenleving”
Humaan asielbeleid en veilige routes voor vluchtelingen
De partij kiest voor een humaan, rechtvaardig asielbeleid met aandacht voor snelle integratie van nieuwkomers en veilige, legale routes voor vluchtelingen. Ze willen het hervestigingsprogramma uitbreiden en zijn tegen strafbaarstelling van illegaliteit.
“Wij kiezen voor effectief en menswaardig asielbeleid.”
“We pleiten voor veilige routes om in Nederland bescherming te bieden aan mensen die vluchten voor oorlog, geweld en vervolging.”
“We zijn tegen de strafbaarstelling van illegaliteit.”
“Het hervestigingsprogramma van UNHCR voorkomt dat mensen de gevaarlijke reis naar Europa maken en vervolgens voor lange tijd in de opvang zitten. Hervestiging is daarom in het belang van vluchtelingen én Nederland.”
Minder laagbetaalde arbeidsmigratie, aanpak uitbuiting
GroenLinks-PvdA wil minder laagbetaalde arbeidsmigratie en pakt uitbuiting van arbeidsmigranten aan. Ze sturen op een gematigd migratiesaldo, willen betere registratie en huisvesting, en leggen meer verantwoordelijkheid bij werkgevers.
“Wij sturen op minder arbeidsmigratie. Bedrijven die alleen kunnen bestaan dankzij laagbetaald werk en uitbuiting hebben in Nederland niets te zoeken.”
“Een gematigde bevolkingsgroei kan alleen als we ons richten op de toenemende vraag naar arbeidsmigratie. We blijven arbeidsmigratie voor werkgevers die bijdragen aan onze brede welvaart mogelijk maken, maar roepen werkgevers die dat niet doen een halt toe. Voor bedrijvigheid die alleen kan bestaan bij de gratie van laagbetaald, slecht werk en uitbuiting van mensen is in Nederland geen plek.”
“Er worden jaarlijks steeds meer arbeidsmigranten naar Nederland gehaald. Twee derde van hen is afkomstig uit de EU. Zij hebben vaak laagbetaalde banen. De kosten en baten van arbeidsmigratie zijn niet eerlijk verdeeld. De voordelen liggen vooral bij werkgevers en de kosten bij de samenleving en de arbeidsmigrant.”
“We maken regels tegen uitbuiting van arbeidsmigranten en gaan uit van hetzelfde loon in hetzelfde land.”
Snelle integratie en waardering van nieuwkomers
De partij wil snelle integratie van nieuwkomers en waardeert de inzet van vrijwilligers bij de integratie van vluchtelingen. Ze willen goede opvang en begeleiding bieden.
“We waarderen vrijwilligers die een onmisbaar steentje bijdragen aan de integratie van vluchtelingen in onze samenleving.”
“We passen de goede ervaringen uit de opvang van Oekraïense vluchtelingen toe op de opvang en integratie van andere vluchtelingen.”
Volt is uitgesproken positief over buitenlanders en zet zich in voor een open, inclusieve samenleving waarin migranten, vluchtelingen en mensen van buiten Nederland welkom zijn en gelijke kansen krijgen. De partij pleit voor een humaan migratie- en asielbeleid, eerlijke behandeling van arbeidsmigranten, en het actief benutten van de talenten van nieuwkomers. Volt wil legale migratiekanalen verbeteren, discriminatie bestrijden en internationale mensenrechten centraal stellen.
Humane opvang en integratie van vluchtelingen en migranten
Volt kiest voor een menselijk en solidair migratiebeleid, gericht op het waardig opvangen en integreren van vluchtelingen en migranten. De partij ziet migranten als een verrijking voor de samenleving en wil hun talenten benutten, met nadruk op gelijke behandeling en het voorkomen van uitsluiting.
“In een gelijkwaardige samenleving wordt iedereen met respect en waardigheid behandeld... Mensen van kleur, lhbtqia+’ers, migranten, vluchtelingen en andere minderheden verdienen bescherming en gelijke kansen. Iedereen heeft recht op een veilige en waardige plek in onze samenleving.”
“We kiezen daarom voor een menselijk en solidair vluchtelingenbeleid in de hele EU. We verdelen de verantwoordelijkheid over landen en zorgen zo voor menswaardige en goed georganiseerde opvang.”
“Wij geloven dat alle nieuwkomers het recht toekomt om op een zinvolle manier deel te nemen aan de samenleving. Nederland kan hun vaardigheden, talenten, ervaringen en ideeën inzetten en hen zo in staat stellen een onafhankelijk leven op te bouwen en een bijdrage te leveren aan onze samenleving.”
Legale migratiekanalen en bescherming mensenrechten
Volt wil legale migratie vergemakkelijken en mensenrechten centraal stellen in migratiebeleid. De partij verzet zich tegen deals met dictators, uitzetcentra in derde landen en criminalisering van hulp aan migranten.
“Er zijn eerlijke en menswaardige procedures nodig zodat mensen gemakkelijk toegang krijgen tot legale migratiekanalen, zoals werk, onderwijs, hervestiging, gezinshereniging en humanitaire trajecten.”
“We sluiten geen dubieuze deals met dictators van landen rondom de EU. We dringen erop aan om de verkenning van een terugkeercentrum in Oeganda en eventuele toekomstige centra in derde landen te stoppen.”
“Mensen of organisaties die mensen helpen en bescherming bieden mogen nooit gecriminaliseerd worden. Volt pleit daarom voor betere bescherming voor hulpverleners en ngo’s.”
Eerlijke behandeling en kansen voor arbeidsmigranten
Volt wil arbeidsmigratie eerlijker en beter regelen, met nadruk op gelijke behandeling, goede huisvesting en bescherming tegen uitbuiting. De partij wil diploma-erkenning binnen de EU en strengere controle op uitzendbureaus.
“Arbeidsmigratie blijft belangrijk, maar moeten we eerlijker en beter regelen, met goede huisvesting en gelijke behandeling.”
“Arbeidsmigranten komen te vaak in benarde posities terecht en worden vaak uitgebuit. Handhaving moet zich richten op sectoren waar veel migranten werkzaam zijn, zoals slachthuizen en de glastuinbouw.”
“We zijn voorstander van aanvullende verplichte certificering van deze bureaus waarbij processen zoals loonbetaling, klachtafhandeling, administratie en huisvesting van arbeidsmigranten worden beoordeeld.”
Toegang tot onderwijs en werk vanaf dag één
Volt wil dat asielzoekers en vluchtelingen direct kunnen meedoen in de samenleving via werk, vrijwilligerswerk of ondernemerschap, en pleit voor toegankelijk taalonderwijs en begeleiding.
“We lossen de achterstanden in de basisregistratie personen op en bieden toegankelijk taalonderwijs inclusief gebarentaal aan aan alle asielzoekers. zo kunnen vluchtelingen die wachten op een status vanaf dag één meedoen in de samenleving door middel van betaald werk, vrijwilligerswerk of andere activiteiten.”
“Op elke opvanglocatie worden ’meedoenbalies’ ingericht en wordt er goede begeleiding aangeboden, zodat migranten aan de slag kunnen in sectoren die aansluiten bij hun beroepskwalificaties en expertise.”
“Asielzoekers kunnen ook als zelfstandig ondernemer aan de slag.”
Internationale solidariteit en mensenrechten als uitgangspunt
Volt stelt internationale mensenrechten centraal en wil dat Nederland wereldwijd verantwoordelijkheid neemt voor vluchtelingen en mensen in nood.
“Mensenrechten staan voorop in alles wat we doen. Zodat iedereen zich thuis voelt in Nederland, ook in de toekomst.”
“Volt pleit ervoor dat Nederland zijn verantwoordelijkheid neemt en bijdraagt aan de wereldwijde solidariteit. Nederland moet daarom het aantal hervestigingen flink vergroten.”
JA21 staat zeer kritisch tegenover immigratie en wil deze sterk beperken, met uitzondering van hoogopgeleide kennismigranten die economische meerwaarde bieden. De partij pleit voor strenge selectie, hogere eisen aan integratie en naturalisatie, en het terugdringen van asiel- en gezinsmigratie. Wie positief staat tegenover buitenlanders en ruimhartige migratie, vindt bij JA21 weinig aansluiting: het programma legt de nadruk op beperking, selectie en het beschermen van de Nederlandse cultuur.
Strenge beperking van migratie en selectie op meerwaarde
JA21 ziet migratie vooral als een probleem voor de Nederlandse samenleving en wil migratie beperken tot mensen die aantoonbare economische of maatschappelijke meerwaarde hebben. De partij wil geen laaggeschoolde arbeidsmigratie van buiten de EU, strenge eisen aan gezinshereniging, en een asielstop nastreven.
“Migratie moet sterk beperkt worden, en migranten die Nederland wel opneemt moeten integreren. JA21 wil dus scherpe grenzen stellen aan migratie, hiermee ruimte creëren op de woningmarkt, de Nederlandse cultuur beschermen, en wil integratie afdwingen.”
“JA21 wil migratie weer beheersbaar maken en beperken tot migranten die óns iets te bieden hebben in plaats van andersom.”
“Geen laaggeschoolde arbeidsmigratie van buiten de EU.”
“Hoogopgeleide kennismigranten met economische en maatschappelijke meerwaarde voor Nederland welkom heten.”
“Het aantal huwelijkspartners dat een persoon gedurende zijn leven kan laten overkomen beperken tot maximaal één.”
“Het inwilligingspercentage van asielverzoeken fors omlaag: loslaten ‘voordeel van de twijfel’-principe, beter en vaker onderzoeken van asielaanvragen...”
“JA21 zet in op een fundamentele stelselwijziging. Wij streven naar maatregelen op zo kort mogelijke termijn om de instroom maximaal in te perken en toe te werken naar een asielstop in Nederland.”
Strengere eisen aan integratie en naturalisatie
JA21 wil dat wie zich in Nederland wil vestigen, zich volledig aanpast aan de Nederlandse normen en waarden. De eisen voor naturalisatie en inburgering worden fors verzwaard, en er wordt ingezet op het ontmoedigen van remigratie bij mislukte integratie.
“Wie van buiten komt, dient zich aan te passen en in onze samenleving te integreren. Een glashelder uitgangspunt, dat echter decennialang verwaarloosd is.”
“De eisen voor naturalisatie aanscherpen: pas na minstens tien jaar rechtmatig verblijf.”
“Meer juridische ruimte creëren om naturalisatie af te wijzen bij een gegrond vermoeden van een ideologie die haaks staat op onze manier van leven of het streven naar een parallelle samenleving...”
“Bevorderen van remigratie bij mislukte integratie: (her)invoering van remigratie-uitkeringen.”
Nederlandse cultuur en identiteit centraal, multiculturele samenleving afgewezen
JA21 stelt dat de Nederlandse cultuur leidend moet zijn en ziet de multiculturele samenleving als problematisch. Er is geen ruimte voor concessies aan andere culturen, met name waar deze botsen met de westerse waarden.
“De Nederlandse cultuur moet de leidende cultuur in onze samenleving zijn en blijven. De multiculturele samenleving, voor zover hij ooit heeft bestaan, functioneert zeer moeizaam.”
“Waar culturen botsen, in de praktijk vaak onze vrije Westerse cultuur en de islamitische cultuur, dan prevaleert de Westerse en is er geen ruimte voor concessies.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) kiest duidelijk voor een humaan, inclusief en gelijkwaardig beleid voor buitenlanders, vluchtelingen en migranten. Ze willen discriminatie en criminalisering tegengaan, rechten waarborgen, en opvang en integratie verbeteren. Hun concrete voorstellen richten zich op snelle en zorgvuldige asielprocedures, gelijke behandeling van arbeidsmigranten, afschaffing van beperkende wetten, en het waarborgen van basisrechten voor iedereen, ongeacht afkomst of verblijfsstatus.
Gelijke rechten en bescherming voor migranten en vluchtelingen
De PvdD vindt dat iedereen, ongeacht afkomst of verblijfsstatus, recht heeft op gelijke behandeling, bescherming tegen discriminatie en toegang tot basisvoorzieningen. Ze verzetten zich tegen criminalisering van ongedocumenteerden en willen discriminatie en xenofobie actief bestrijden. Dit standpunt is direct relevant voor kiezers die positief staan tegenover buitenlanders en hun rechten willen beschermen.
“Iedereen die in Nederland werkt – waar je ook vandaan komt – heeft recht op gelijke behandeling, goede huisvesting en bescherming tegen uitbuiting.”
“Mensen zonder papieren (“ongedocumenteerden”), worden niet gecriminaliseerd. Hetzelfde geldt voor het helpen van mensen zonder documenten.”
“Nederland zorgt ervoor dat de rechten van migranten worden gewaarborgd, pakt discriminatie op het gebied van werk, huisvesting en gezondheidszorg aan en gaat xenofobie jegens migranten tegen.”
“We schaffen de Koppelingswet af. Deze wet beperkt of ontneemt ongedocumenteerde mensen toegang tot zorg, onderwijs, onderdak, werk en nog veel meer levensbehoeften.”
“Toegang tot voedselbanken en daklozenopvang wordt losgekoppeld van nationaliteit en verblijfsstatus.”
Snelle, zorgvuldige en humane asielprocedures
De partij wil dat asielzoekers snel duidelijkheid krijgen over hun status en dat Nederland zich houdt aan internationale verdragen. Ze pleiten voor humane opvang, het niet terugsturen van mensen naar gevaarlijke situaties, en het waarborgen van kinderrechten.
“Mensen die in Nederland een verblijfsvergunning aanvragen, krijgen snel een zorgvuldig besluit over hun verblijfsrecht. De wachttijd bij de IND wordt aanzienlijk verkort.”
“Nederland tornt niet aan het VN-Vluchtelingenverdrag en stuurt dus geen mensen terug naar hun land van herkomst als zij daar worden vervolgd vanwege hun geaardheid, religie, politieke overtuiging of etnische afkomst.”
“Kinderrechten, zoals vastgelegd in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK), worden in de Vreemdelingenwet vastgelegd. Gewortelde kinderen worden niet uitgezet en krijgen een verblijfsvergunning.”
Eerlijke arbeidsmigratie en bescherming tegen uitbuiting
De PvdD wil dat arbeidsmigranten niet langer worden uitgebuit en dat zij dezelfde rechten krijgen als andere werknemers. Ze willen misstanden aanpakken, uitzendbureaus reguleren en fatsoenlijke huisvesting garanderen.
Humane opvang en integratie, inclusief voor kwetsbare groepen
De partij zet in op goede opvang, begeleiding en integratie van vluchtelingen en statushouders, met extra aandacht voor kwetsbare groepen zoals LHBTIQA+-personen en kinderen. Ze willen kleinschalige opvang, begeleiding naar werk en onderwijs, en aandacht voor psychische hulp.
“De huisvesting van statushouders en vluchtelingen vindt zorgvuldig plaats: we zorgen voor evenredige en rechtvaardige verdeling over gemeenten, waar het kan op wijkniveau.”
“De opvang en begeleiding van mensen zonder documenten moet goed geregeld worden. Mensen zonder verblijfsvergunning krijgen toegang tot dag- en nachtopvang en worden juridisch en maatschappelijk begeleid.”
“De overheid zorgt voor veilige opvang voor LHBTIQA+-asielzoekers. Er komt in het asielbeleid meer specifieke aandacht voor transgender, intersekse, aseksuele en bi+-personen.”
BBB staat kritisch tegenover immigratie en stelt strenge eisen aan toelating, integratie en verblijfsduur van buitenlanders in Nederland. De partij wil de instroom van asielzoekers en migranten fors beperken, opvang vooral buiten Nederland organiseren, en stelt harde eisen aan taal, werk en het respecteren van Nederlandse waarden. Wie positief staat tegenover buitenlanders en ruimhartig migratiebeleid zoekt, vindt bij BBB weinig aansluiting.
Strenge beperking van immigratie en asiel
BBB ziet immigratie als een probleem voor de samenleving en wil de instroom van asielzoekers en migranten fors beperken. De partij pleit voor opvang in de regio, strengere toelatingseisen, en snelle uitzetting van afgewezen of overlastgevende asielzoekers.
“We zorgen er niet alleen voor dat dit niet langer het geval is, we maken Nederland zelfs onaantrekkelijker voor asielzoekers.”
“Snelle terugkeer als norm. Wie geen recht heeft op verblijf, moet ons land zo snel mogelijk verlaten.”
“Nederland aan kop met het strengste asielbeleid.”
“Toelatingseisen aanscherpen. De Nederlandse inwilligingspercentages voor verblijfsvergunningen liggen al jaren ver boven het Europees gemiddelde. Dit moet weer in balans komen.”
“Vrijwillig waar het kan, gedwongen waar het moet. We stimuleren vrijwillige terugkeer van afgewezen asielzoekers, maar gaan bij weigering over tot gedwongen uitzetting.”
Strikte eisen aan integratie en participatie
BBB stelt harde eisen aan integratie: verplichte taalcursus, snelle deelname aan werk of opleiding, en het respecteren van Nederlandse normen en waarden. Wie niet meedoet, wordt gekort op uitkeringen of toeslagen.
“Migranten dienen een verplichte taalcursus te volgen en minimaal B1niveau te behalen.”
“Nieuwkomers moeten een bijdrage leveren aan ons land. Binnen een jaar volgt iemand een opleiding, doet vrijwilligerswerk of heeft een betaalde baan. Wie dat weigert, wordt gekort op uitkeringen en toeslagen.”
“Samenleven in Nederland begint bij het respecteren van onze waarden, normen, wetten en omgangsvormen.”
Geen voorrang of extra rechten voor nieuwkomers
BBB wil dat statushouders geen voorrang krijgen op sociale huurwoningen en dat overheidscommunicatie alleen in het Nederlands, Fries, Engels of streektalen plaatsvindt.
Kritisch op buitenlandse invloeden en religieuze uitingen
BBB wil buitenlandse beïnvloeding tegengaan, nieuwe islamitische scholen stoppen, en religieuze uitingen in de openbare ruimte beperken.
“We willen versterkte gebedsoproepen en groepsbidden in de openbare ruimte verbieden. Haatpredikers uit het buitenland ontzeggen we de toegang tot ons land.”
“Met het oog op de grote problemen bij islamitische scholen vanwege gebrekkige integratie, buitenlandse invloeden, onderwijskwaliteit, radicalisering en anti westerse opvattingen moet er een stop komen op nieuwe islamitische scholen.”
De ChristenUnie erkent de waarde en waardigheid van buitenlanders, maar stelt duidelijke voorwaarden aan hun verblijf en integratie in Nederland. De partij pleit voor een menswaardig migratiebeleid, waarbij bescherming wordt geboden aan vluchtelingen en gezinshereniging mogelijk is, maar verwacht van nieuwkomers actieve participatie, beheersing van de Nederlandse taal en respect voor Nederlandse waarden. Tegelijkertijd wil de ChristenUnie migratie beheersen en beperken waar nodig, onder andere door strengere eisen aan arbeids- en studiemigratie en het stimuleren van terugkeer als integratie niet slaagt.
Menswaardige opvang en bescherming voor vluchtelingen
De ChristenUnie vindt dat Nederland verantwoordelijkheid moet nemen voor mensen die vluchten voor oorlog, geweld of vervolging, en biedt bescherming aan deze groepen. Tegelijkertijd wordt benadrukt dat opvang menswaardig moet zijn, maar dat afgewezen asielzoekers moeten terugkeren.
“Nederland neemt in Europa haar verantwoordelijkheid om een blijvend veilig heenkomen te bieden voor hen die vluchten voor vervolging, oorlog of geweld.”
“We staan in voor menswaardige opvang en begeleiding van afgewezen asielmigranten, waarbij gewerkt wordt aan terugkeer.”
“In Nederland gewortelde kinderen zetten we niet uit en krijgen recht op verblijf in Nederland.”
Integratieplicht: Taal, participatie en respect voor waarden
De ChristenUnie verwacht van buitenlanders die in Nederland willen blijven dat zij actief bijdragen aan de samenleving, de Nederlandse taal leren en de grondwettelijke waarden onderschrijven. Integratie wordt gezien als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheid, samenleving en nieuwkomers.
“Integratie draait niet alleen om economische bijdrage, maar vooral om het aanvaarden van de Nederlandse samenleving, inclusief onze taal, grondwettelijke bepalingen (o.a. vrijheid van meningsuiting, godsdienstvrijheid, respect voor minderheden), geschiedenis, en christelijke wortels van ons land.”
“Statushouders en arbeidsmigranten zijn onderdeel van de samenleving. Voor succesvolle integratie is beheersing van de Nederlandse taal en het onderschrijven van de participatieverklaring essentieel.”
“Iedereen die mee wil doen, hoort erbij. De stelling laat zich echter ook omkeren: wie erbij wil horen, moet meedoen.”
Beperking en sturing van arbeids- en studiemigratie
De ChristenUnie wil migratie beheersen door het aantal arbeids- en studiemigranten te beperken, strengere voorwaarden te stellen aan integratie en het tegengaan van misstanden zoals uitbuiting. Werkgevers worden verantwoordelijk gehouden voor de integratie van arbeidsmigranten.
“We zetten daarom in op vermindering van het aantal studiemigranten.”
“Binnen de Europese Unie pleiten we voor de invoering van tewerkstellingsvergunningen, in eerste instantie voor bepaalde sectoren zoals de bouw of uitzendsector.”
“Er moet een einde komen aan schrijnende leefomstandigheden en uitbuiting van arbeidsmigranten, zoals inhoudingen op het loon of dakloosheid bij verlies van baan.”
“Aan verblijfsvergunningen voor niet EU-arbeidsmigranten verbinden we voorwaarden aan integratie, zoals het leren van de Nederlandse taal.”
Gezinshereniging met voorwaarden
De ChristenUnie erkent het belang van gezinshereniging voor migranten, maar stelt hieraan eisen op het gebied van integratie en participatie.
“Gezinnen horen bij elkaar en moeten herenigd worden, wanneer duidelijk is dat een status wordt verleend of als arbeidsmigranten zich hier langjarig vestigen... De herenigde gezinsleden moeten zich inpassen in de Nederlandse samenleving en Nederland mag hier eisen aan stellen.”
Geen strafbaarstelling van illegaliteit of hulp aan ongedocumenteerden
De ChristenUnie is tegen het strafbaar stellen van illegaliteit en vindt dat hulp aan ongedocumenteerden nooit strafbaar mag zijn.
“We zijn tegen strafbaarstelling van illegaliteit en hulp aan ongedocumenteerden wordt nooit strafbaar.”
Forum voor Democratie (FVD) heeft een uitgesproken restrictief standpunt ten aanzien van buitenlanders en immigratie. De partij wil immigratie sterk beperken, remigratie van bestaande migranten stimuleren, en stelt voor om internationale verdragen die migratie faciliteren op te zeggen. FVD ziet behoud van de Nederlandse cultuur en identiteit als kern en wil alleen tijdelijk, streng geselecteerde arbeidsmigranten toelaten.
Strenge beperking en ontmoediging van immigratie
FVD wil immigratie naar Nederland vrijwel volledig stoppen, opvang van asielzoekers beëindigen, en illegaal verblijf strafbaar stellen. De partij stelt dat immigratie leidt tot verlies van Nederlandse identiteit, druk op voorzieningen en hoge kosten, en wil daarom alleen tijdelijk, economisch waardevolle en cultureel compatibele migranten toelaten.
“Daarom stoppen we met asielopvang in Nederland, investeren we in opvang in de regio en stellen illegaal verblijf strafbaar. Met een naturalisatiestop van tien jaar en een GreenCard-systeem voor tijdelijke, waardevolle arbeidsmigranten.”
“We introduceren een streng gereguleerd Green-Card-model voor tijdelijke werkvergunningen, zodat alleen economisch waardevolle migranten - die cultureel compatibel zijn - tijdelijk kunnen”
“We voeren een heffing tot 40% in op geld dat migranten naar hun herkomstlanden overmaken (€18 miljard in 2024), zodat Nederlands geld niet naar het buitenland vloeit.”
“We laten immigranten pas aanspraak maken op toeslagen en uitkeringen na tien jaar arbeid in Nederland, zodat Nederland niet meer aantrekkelijk is voor gelukszoekers.”
“We zeggen het VN-vluchtelingenverdrag, Schengen, het Marrakechpact en het EVRM op en streven naar een NEXIT, zodat Nederland volledig zelf kan bepalen wie ons land binnenkomt en wie niet.”
“We streven naar meer mensen die terugkeren dan dat er binnenkomen, zodat Nederland weer beheersbaar wordt voor de komende generaties.”
Actief stimuleren van remigratie
FVD wil niet alleen immigratie beperken, maar ook actief remigratie van migranten en hun nakomelingen bevorderen. Dit gebeurt via financiële prikkels en begeleiding, met als doel het aantal buitenlanders in Nederland te verminderen.
“Daarnaast moedigen we remigratie aan met royale beurzen en coaches die terugkeer naar landen van herkomst begeleiden.”
“We bieden migranten en hun kinderen en kleinkinderen remigratiebeurzen en begeleiding door coaches aan, zodat terugkeer naar hun landen van herkomst haalbaar en aantrekkelijk wordt.”
“We slaan biometrische kenmerken van remigranten op, zodat zij na terugkeer niet opnieuw naar Nederland kunnen komen.”
Geen permanente verblijfsvergunningen en naturalisatie
FVD wil het verkrijgen van een permanent verblijf of het Nederlanderschap voor buitenlanders vrijwel onmogelijk maken, en bestaande dubbele paspoorthouders kunnen hun Nederlanderschap verliezen bij zware criminaliteit.
“We schaffen de permanente verblijfsvergunning af. Mensen die een tijdelijke verblijfsvergunning verkrijgen moeten iedere vijf jaar hun nut en noodzaak voor de Nederlandse samenleving bewijzen (vergelijkbaar met het Amerikaanse GreenCard systeem), zodat we hier alleen migranten krijgen die iets komen brengen en niet alleen iets komen halen.”
“We ontnemen het Nederlanderschap aan dubbele paspoorthouders die veroordeeld zijn voor ernstige misdrijven, zodat criminelen ons land kunnen worden uitgezet.”
“Met een naturalisatiestop van tien jaar”
NSC kiest voor een streng, restrictief en selectief migratiebeleid, waarbij de instroom van buitenlanders op meerdere fronten wordt beperkt. De partij wil minder arbeids-, kennis-, studie- en asielmigratie, met nadruk op behoud van Nederlandse taal, cultuur en draagkracht van de samenleving. NSC ziet migratie vooral als een probleem dat actief moet worden teruggedrongen, en stelt concrete maatregelen voor om de komst en rechten van buitenlanders te beperken.
Strenge beperking van alle vormen van migratie
NSC wil de instroom van buitenlanders op alle terreinen fors beperken, omdat zij migratie zien als oorzaak van druk op woningmarkt, zorg, onderwijs en sociale samenhang. Dit geldt voor arbeidsmigranten, kennismigranten, internationale studenten en asielzoekers. De partij kiest expliciet voor een streng en realistisch migratiebeleid, met een maximaal migratiesaldo en wettelijke plafonds.
“We staan voor een streng en realistisch migratie- en integratiebeleid: Minder arbeidsmigratie. ... Minder privileges voor kennismigranten (expats). Minder studiemigratie. ... Minder asielmigratie.”
“Dat betekent dat we ons niet alleen focussen op asielmigratie maar alle vormen van migratie aanpakken: arbeidsmigratie, kennismigratie, studiemigratie en asielmigratie.”
“We pleiten voor een bewust, actief en selectief migratiebeleid, dat rekening houdt met de draagkracht van de Nederlandse samenleving. ... zetten we in op een richtgetal voor een migratiesaldo van maximaal 50.000 mensen per jaar.”
Minder rechten en voordelen voor buitenlanders
NSC wil privileges en voordelen voor buitenlanders (zoals expats en internationale studenten) verminderen, onder meer door fiscale voordelen af te bouwen, collegegeld te verhogen en toegang tot sociale voorzieningen te beperken. De partij wil dat buitenlanders vooral komen als ze aantoonbare meerwaarde hebben voor Nederland.
“We versoberen de regelingen die kennismigranten fiscaal bevoordelen en de woningmarkt verstoren.”
“Het collegegeld voor studenten van buiten Europa wordt significant verhoogd. Ook hier zijn uitzonderingen mogelijk voor studies die van vitaal belang zijn voor Nederland.”
“We voeren een eerlijk en realistisch ingroeistelsel in voor sociale zekerheid en AOW om te voorkomen dat Nederlandse sociale voorzieningen een magneet vormen. Niet iedere student of tijdelijke arbeidsmigrant hoeft AOW op te bouwen.”
Nederlandse taal en cultuur als norm
NSC benadrukt dat de Nederlandse taal en cultuur leidend moeten zijn, ook voor buitenlanders die hier komen wonen, werken of studeren. Engelstalig onderwijs wordt beperkt en van buitenlanders wordt verwacht dat zij zich aanpassen en bijdragen aan de samenleving.
“De Nederlandse taal moet weer de norm zijn op straat en op de werkvloer.”
“Opleidingen in het hoger onderwijs worden standaard weer in de Nederlandse taal aangeboden om het aantal internationale studenten te verminderen.”
“Buitenlandse studenten moeten de Nederlandse taal leren, binding hebben met Nederland en van toegevoegde waarde zijn op de arbeidsmarkt.”
Strengere asiel- en gezinsmigratie
NSC wil het asielbeleid verder aanscherpen, opvang in de regio stimuleren en gezinshereniging beperken tot het kerngezin, met extra voorwaarden en wachttijden. De partij wil asielprocedures buiten Nederland laten plaatsvinden en terugkeer van afgewezen asielzoekers beter regelen.
“Beperken asielmigratie door strenge, uitvoerbare asielmaatregelen, met nadruk op opvang in de regio.”
“Voor de andere categorie vreemdelingen, die de status van vluchteling hebben, is het recht om familieleden te laten nareizen beperkt tot het kerngezin, met eigen minderjarige kinderen van één gehuwde partner van de aanvrager.”
“We steunen het Europese voorstel dat ruimte biedt om asielprocedures te laten plaatsvinden in veilige landen buiten de Europese Unie.”
DENK profileert zich als de partij die het meest expliciet opkomt voor buitenlanders, migranten en mensen met een migratieachtergrond. Ze pleiten voor een humaan asielbeleid, het bestrijden van discriminatie, het vergemakkelijken van migratie en het verbeteren van relaties met landen waar veel Nederlanders hun wortels hebben. Hun concrete voorstellen richten zich op het versoepelen van visumregels, betere opvang en begeleiding van vluchtelingen, en het actief bestrijden van racisme en uitsluiting.
Menswaardig en ruimhartig asiel- en migratiebeleid
DENK wil dat Nederland vluchtelingen en migranten ruimhartig en menswaardig opvangt, met snelle procedures, goede begeleiding en zonder versobering van rechten. Ze keren zich expliciet tegen het beperken van verblijfsrechten en gezinshereniging, en willen legale migratie vergemakkelijken.
“De strenge asielwetten van de extreemrechtse regering gaan de prullenbak in. Dit betekent dat de rechtspositie van vluchtelingen niet wordt beperkt, de duur van verblijfsvergunningen niet wordt ingeperkt, gezinshereniging niet moeilijker wordt gemaakt en er geen tweestatusstelsel komt.”
“Wij versoepelen de visumregels tussen Nederland en Marokko, Turkije en Suriname om werken en wonen in Nederland te vergemakkelijken.”
“Vluchtelingen en statushouders horen zo snel mogelijk het recht te krijgen om te werken zodat ze hun eigen inkomen kunnen verdienen.”
“Meer geld voor inburgering. Gemeenten krijgen structureel meer middelen om kleinschalige, taalrijke en mensgerichte trajecten in te kopen.”
Actieve bestrijding van discriminatie en racisme
DENK stelt de strijd tegen discriminatie en racisme centraal, met concrete doelen en sancties. Ze willen discriminatie in alle vormen uitbannen en gelijke kansen voor iedereen, ongeacht afkomst of achtergrond.
“Wij moeten een helder signaal afgeven dat wij discriminatie in alle vormen afwijzen.”
“DENK wil het meest ambitieuze maatregelenpakket ooit om te zorgen voor de gelijke kansen van iedereen. Wij strijden tegen alle vormen van discriminatie en racisme: moslimhaat, anti zwart en anti Oost Aziatisch racisme, antisemitisme, haat en geweld jegens LHBTI’ers, anti hindoe en Sikh racisme, anti ziganisme en welke andere vorm van onwettig onderscheid dan ook.”
“Een discriminatiedeadline. Het wettelijke doel wordt dat in 2030 de ervaren discriminatie in de samenleving 0% is.”
Verbeteren van relaties met landen van herkomst
DENK wil de banden met landen waar veel Nederlanders hun wortels hebben versterken, onder meer door diplomatie, economische samenwerking en praktische maatregelen zoals goedkopere tickets en versoepelde visumregels.
Diversiteit en inclusie in onderwijs en samenleving
DENK wil dat diversiteit en de geschiedenis van migratie en kolonialisme een prominente plek krijgen in het onderwijs en dat meertaligheid wordt gestimuleerd.
“Meer aandacht in het curriculum voor koloniaal verleden, slavernijverleden, migratiegeschiedenis en burgerschap, zodat onderwijs recht doet aan de volle diversiteit van onze samenleving.”
“Meertaligheid stimuleren, door het aanbieden van lessen in veel gesproken talen in Nederland zoals het Turks, Marokkaans Arabisch en Pools.”
De SP benadrukt solidariteit en gelijke behandeling van iedereen in Nederland, ongeacht afkomst, en verzet zich tegen discriminatie en tweedeling. Tegelijkertijd stelt de partij duidelijke eisen aan integratie, zoals het verplicht leren van de Nederlandse taal en het eerlijk verdelen van opvang van vluchtelingen. De SP wil vluchtelingen humaan opvangen, maar is kritisch op arbeids- en studiemigratie en stelt grenzen aan het aantal migranten.
Gelijke behandeling en bestrijding van discriminatie
De SP vindt dat iedereen in Nederland gelijk behandeld moet worden, ongeacht afkomst, en verzet zich tegen discriminatie en het zaaien van verdeeldheid. Dit standpunt is fundamenteel voor kiezers die positief staan tegenover buitenlanders en een inclusieve samenleving willen.
“We gaan tweedeling tegen en accepteren geen enkele vorm van discriminatie, door niemand. Discriminatie bestrijden we altijd en overal, op basis van klasse, kleur, gender, religie, seksuele voorkeur, leeftijd, woonplaats, beperking of wat ook.”
“Door mensen juist te verbinden in buurten, verenigingen en scholen kunnen we samen leven. Met respect voor elkaar kunnen we breken met de verdeeldheid die politici bewust zaaien.”
Integratieplicht en nadruk op taal en gedeelde waarden
De SP stelt dat nieuwkomers moeten integreren, met nadruk op het leren van de Nederlandse taal en het delen van grondwettelijke waarden. Dit wordt gezien als essentieel voor het overbruggen van verschillen en het bevorderen van samenleven.
“Wanneer migranten in Nederland mogen (ver)blijven is het van het grootste belang dat zij integreren. Dat is zowel een recht als een plicht.”
“Iedereen die naar Nederland komt en hier komt wonen, ongeacht of je vluchteling, expat, arbeids, kennis of studiemigrant bent, vanaf dag één de taal leert.”
“Naast taal moet er bij de inburgering aandacht zijn voor de vrijheden en de grondwettelijke rechten en plichten die we in ons land kennen.”
Humane opvang en eerlijke verdeling van vluchtelingen
De SP wil vluchtelingen humaan opvangen en de opvang eerlijk verdelen over alle gemeenten, inclusief de rijkste. Ook pleit de partij voor het verruimen van mogelijkheden voor vluchtelingen om te werken en zich te ontwikkelen.
“Mensen die vluchten voor oorlog en geweld helpen we en vangen we humaan op.”
“Alle gemeenten dragen bij aan de opvang, dus ook de rijkste. De opvang van vluchtelingen moet eerlijk verdeeld worden over gemeenten.”
“We verruimen dus de mogelijkheden om actief te blijven via betaald werk of vrijwilligerswerk.”
Kritisch op omvang arbeids-, kennis- en studiemigratie
De SP is kritisch over het huidige niveau van arbeids-, kennis- en studiemigratie en wil deze beperken om ruimte te houden voor het humaan opvangen van vluchtelingen. De partij ziet arbeidsmigratie vooral als een verdienmodel voor bedrijven en wil misstanden aanpakken.
“Mocht dit aantal toch onverwachts snel stijgen, dan zullen arbeids, kennis en studiemigratie verder omlaag moeten. Zo zorgen we ervoor dat we altijd mensen kunnen opvangen die vluchten voor oorlog en geweld.”
“Arbeidsmigratie is een verdienmodel van bedrijven met lage lonen en uitzendbureaus. De vele misstanden rondom lage beloningen, slechte werkomstandigheden en geen of vreselijke huisvesting zijn een teken van foute bedrijfsvoering.”
Bevorderen van veiligheid en rechten voor minderheden
De SP wil extra bescherming bieden aan minderheden, zoals LHBTIQA+ personen, die extra kwetsbaar zijn in opvanglocaties.
“We maken ons hard voor ruimhartige opvang van minderheden zoals mensen die vanwege de gevolgen van hun seksuele voorkeur, genderidentiteit of lichamelijke beperkingen gevlucht zijn. LHBTIQA+personen worden vaak blootgesteld aan fysiek en verbaal gevaar in opvanglocaties, we moeten hen een veilig verblijf bieden.”
50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid met duidelijke beperkingen op asiel, arbeids- en studiemigratie, en legt nadruk op het beperken van de instroom van buitenlanders. De partij maakt onderscheid tussen verschillende vormen van migratie, maar is overwegend restrictief en stelt extra eisen aan nieuwkomers. Alleen voor personeelstekorten in de zorg wordt een uitzondering overwogen.
Streng migratiebeleid met beperking instroom
50PLUS wil de instroom van buitenlanders beperken door strengere regels voor asiel, arbeids- en studiemigratie, en door het stellen van extra voorwaarden aan nieuwkomers. De partij ziet migratie vooral als een risico voor overbelasting van systemen en wil alleen in uitzonderlijke gevallen, zoals in de zorg, ruimte bieden.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
“Het beperken van de instroom tot een afgesproken maximum.”
“Geen recht op asiel voor economische vluchtelingen of personen uit veilige landen.”
“Voorwaarde om Nederlander te worden is dat men de Nederlandse taal beheerst.”
“Werkgevers worden, waar mogelijk, aangeslagen voor de werkelijke kosten van arbeidsmigranten.”
“Hoger en universitair onderwijs wordt in beginsel in het Nederlands aangeboden.”
“Gerichte arbeidsmigratie voor de zorg. Het personeelstekort in de zorg groeit naar 240.000 mensen in 2030. Zonder actie krijgen ouderen straks geen zorg meer. 50PLUS erkent dat dit vraagt om een uitzondering op ons strenge migratiebeleid.”
Geen opvang of rechten na afwijzing asiel
50PLUS wil dat afgewezen asielzoekers geen recht meer hebben op opvang en dat mensen zonder recht op asiel worden teruggestuurd, met respect voor hun waardigheid. Dit standpunt benadrukt het restrictieve karakter van hun migratievisie.
BVNL is zeer kritisch op immigratie en stelt harde grenzen aan de komst en het verblijf van buitenlanders in Nederland. De partij pleit voor een directe asielstop, het beperken van buitenlandse studenten, en het ontmoedigen van langdurig verblijf of integratie van nieuwkomers. Hun beleid is gericht op het beschermen van de Nederlandse cultuur en het beperken van de invloed en aanwezigheid van buitenlanders.
Directe asielstop en beperking immigratie
BVNL wil per direct stoppen met het toelaten van asielzoekers en stelt strenge eisen aan immigranten, met als doel de instroom van buitenlanders fors te beperken. Dit wordt gemotiveerd door zorgen over de leefbaarheid, kosten en het behoud van de Nederlandse cultuur.
“Per direct een asielstop invoeren.”
“We zeggen het vluchtelingenverdrag uit 1951 op. Dit was immers voor een ander soort vluchteling en andere aantallen bedoeld.”
“Om de afbraak van Nederland te stoppen moeten we onmiddellijk stoppen met het toelaten van asielzoekers en kansarme migranten en niet accepteren dat onze eigen cultuur verdwijnt ten faveure van culturen en moralen die niet de onze zijn en die onze manier leven en onze waarden bedreigen.”
Strenge voorwaarden en ontmoediging voor verblijf buitenlanders
BVNL stelt zware eisen aan buitenlanders die in Nederland willen blijven, zoals tijdelijke verblijfsvergunningen, verplicht leren van de Nederlandse taal, en het actief stimuleren van remigratie. Het beleid is erop gericht langdurig verblijf en integratie te ontmoedigen.
“Eventuele immigranten krijgen een tijdelijke verblijfsvergunning van 1 jaar, daarna niet automatisch een permanente.”
“We zetten actief in op remigratie door terugkeer financieel te stimuleren. Iedereen die voor altijd afstand doet van zijn of haar Nederlands paspoort en permanent vertrekt uit Nederland, krijgt een vergoeding van €25.000,-.”
“Immigranten die al in Nederland zijn passen zich aan. Dat betekent dat zij de Nederlandse taal leren en bijdragen aan de samenleving. Iedereen die kan werken, werkt. De Nederlandse taal leren is een vereiste voor een woning of een uitkering.”
Beperking buitenlandse studenten en sociale voorzieningen
BVNL wil het aantal buitenlandse studenten sterk beperken en sociale voorzieningen exclusief voor Nederlanders houden, om concurrentie en druk op voorzieningen door buitenlanders te verminderen.
“Door een sterke beperking van het aantal buitenlandse studenten, krijgen Nederlandse studenten veel meer kans op een studentenwoning.”
“Huurtoeslag (huursubsidie) schaffen we af, maar zolang deze regeling bestaat is hij alleen beschikbaar voor Nederlanders, niet voor expats en buitenlandse studenten.”
Uitzetting en strafmaatregelen voor illegaliteit en misdragingen
BVNL wil illegaliteit strafbaar maken, illegalen actief uitzetten, en strenge maatregelen nemen tegen buitenlanders die zich niet aan de regels houden of crimineel gedrag vertonen.
“Illegaliteit moet strafbaar gemaakt worden én illegalen moeten actief worden uitgezet in plaats van aangemoedigd om opnieuw een asielaanvraag in te dienen.”
“Immigranten die binnen 5 jaar na toekenning van hun verblijfsvergunning veroordeeld worden voor een misdrijf, verliezen hun verblijfsvergunning.”
Het CDA erkent het belang van fatsoenlijke behandeling en integratie van buitenlanders, maar combineert dit met een duidelijke wens om migratie te beperken en strenger te reguleren. Het programma bevat voorstellen voor betere integratie, bescherming tegen discriminatie, en fatsoenlijke behandeling van arbeidsmigranten, maar ook voor het beperken van asiel- en arbeidsmigratie en het strenger handhaven van terugkeer. De kern van hun visie is: buitenlanders zijn welkom als ze bijdragen en integreren, maar migratie moet fors worden beperkt en streng gereguleerd.
Strengere beperking en regulering van migratie
Het CDA wil migratie, vooral asiel- en arbeidsmigratie, fors beperken en strenger reguleren, uit zorg voor draagkracht en integratievermogen van de samenleving. Ze pleiten voor asielaanvragen buiten Europa, tijdelijke vergunningen, beperking van gezinshereniging, en strafbaarstelling van niet meewerken aan terugkeer.
“Omdat de belangrijkste oorzaak migratie is, zal die fors moeten worden beperkt. Wij willen dat op alle vormen van migratie streng en stevig wordt gestuurd, in lijn met het scenario ‘gematigde bevolkingsgroei’ dat de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen schetst.”
“Asielaanvragen gebeuren buiten Europa, zodat mensensmokkel stopt. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer maken zich strafbaar.”
“We zijn voorstander van de maatregelen uit de Asielnoodmaatregelenwet waarin we kiezen voor tijdelijke asielvergunningen, gezinshereniging terugbrengen tot het kerngezin, de voornemenprocedure bij de IND afschaffen, uitbreiding van de ongewenstverklaring en de maatregelen die het stapelen van asielverzoeken onmogelijk maakt.”
Fatsoenlijke behandeling en integratie van buitenlanders
Het CDA benadrukt het belang van eerlijke kansen, bestrijding van discriminatie, en goede integratie voor buitenlanders die in Nederland verblijven. Ze willen dat nieuwkomers Nederlands leren, werken, en zich aan de regels houden, terwijl de samenleving eerlijke kansen biedt.
“Van de samenleving mag worden verwacht dat ze nieuwkomers eerlijke kansen geeft in het onderwijs, op een baan, en dat ze waar nodig nieuwkomers een extra zetje geeft... Waar we de mens zien en niet de migrant met een andere achternaam.”
“We treden hard op tegen elke vorm van discriminatie en stereotypering, onder meer van moslims. We zetten in op een stevige aanpak van discriminatie, zoals leeftijdsdiscriminatie van ouderen, migrantenkinderen die geen stageplaats kunnen krijgen, of discriminatie op basis van gender, religie, seksuele geaardheid of achternaam.”
“Integratie krijgt vooral vorm in de ontmoeting tussen mensen. De ‘ander’ wordt een buurman, een klasgenoot of collega. Dat vraagt om een wederkerige houding. En de inzet om elkaar te willen begrijpen.”
Fatsoenlijke behandeling van arbeidsmigranten, maar afhankelijkheid beperken
Het CDA wil misstanden bij arbeidsmigranten bestrijden en hun rechten beschermen, maar streeft ernaar de afhankelijkheid van arbeidsmigranten voor laagbetaald werk te verminderen.
“Veel werkgevers en opdrachtgevers zijn van goede wil, maar te vaak worden arbeidsmigranten behandeld op een manier die Nederland onwaardig is... Onze norm is helder: behandel mensen fatsoenlijk en houd je aan de regels – ook op de dagen dat de Arbeidsinspectie niet langskomt.”
“De vraag naar arbeidsmigranten die laagbetaald werk doen willen we...”
Snelle integratie via werk en taal
Het CDA wil dat kansrijke asielzoekers snel aan het werk kunnen en inzet op stevige inburgering, met nadruk op taal en werk als integratiemiddelen.
“Alle kansrijke asielzoekers moeten na één maand toegang tot de arbeidsmarkt krijgen. Dat kan ook via leer-werktrajecten waarbij taallessen worden gecombineerd met een vakopleiding en werkervaring.”
“Voor alle statushouders is het inburgeringsonderwijs verplicht, in het uiterste geval op straffe van verlies van hun status.”
De PVV is uitgesproken tegen immigratie en asiel, en stelt het belang van Nederlanders centraal boven dat van buitenlanders. Hun programma bevat tal van voorstellen om de instroom van vreemdelingen te stoppen, asielzoekers te weren, en bestaande buitenlanders te ontmoedigen of uit te zetten. Wie positief staat tegenover buitenlanders, zal bij de PVV geen aansluiting vinden; de partij pleit juist voor een streng, exclusief beleid gericht op het beperken van de aanwezigheid en rechten van buitenlanders in Nederland.
Totale asielstop en sluiten grenzen
De PVV wil een volledige asielstop, alle asielzoekers aan de grens weigeren, en immigratie uit islamitische landen stoppen. Dit beleid is bedoeld om de instroom van buitenlanders drastisch te beperken en Nederland "weer van de Nederlanders" te maken.
Uitzetten en ontmoedigen van buitenlanders
De PVV wil vreemdelingen die zich niet aan de wet houden direct uitzetten, illegaliteit strafbaar stellen, en een vrijwillige remigratieregeling invoeren waarbij mensen hun Nederlanderschap moeten opgeven en niet mogen terugkeren.
“Vreemdelingen (waaronder statushouders) worden na veroordeling voor één misdrijf – na het uitzitten van de straf en intrekking van de verblijfsstatus – direct uitgezet”
“Illegaliteit en hulp aan illegalen strafbaar conform aangenomen PVV-amendement”
“De PVV stelt een vrijwillige remigratieregeling in. Wie dit land wil verlaten, krijgt die kans. Geen vertrekpremie, geen beloning, geen douceurtje – maar een vliegticket (enkele reis), bagagehulp en snelle administratieve afhandeling. Voorwaarde is dat men afstand doet van het Nederlanderschap, voorgoed vertrekt en niet meer terugkomt.”
Tegen dubbele nationaliteit en naturalisatie beperken
De PVV wil dubbele nationaliteiten verbieden en naturalisatie pas na 15 jaar legaal verblijf toestaan, om "dubbele loyaliteiten" te voorkomen en de band met Nederland te versterken.
Geen voorrang of voorzieningen voor buitenlanders
De PVV wil dat statushouders geen voorrang meer krijgen op sociale huurwoningen en dat voorzieningen voor illegalen worden afgeschaft.
De VVD heeft een restrictief en selectief migratie- en integratiebeleid: ze willen migratie beperken tot mensen die aantoonbaar bijdragen aan de Nederlandse samenleving en stellen strenge eisen aan integratie, taal en gedrag. De partij benadrukt dat afkomst niet telt, maar verwacht volledige aanpassing aan Nederlandse normen en waarden, en maakt het verkrijgen van het Nederlanderschap moeilijker. Wie van buitenlanders houdt en een open, verwelkomende houding zoekt, vindt bij de VVD weinig aansluiting; de partij legt de nadruk op selectie, beperking en strenge voorwaarden.
Strengere selectie en beperking van migratie
De VVD wil migratie beperken tot mensen die economisch bijdragen of echte vluchtelingen zijn, en stelt voor om asiel alleen via hervestiging toe te staan. Ze willen de instroom van migranten actief beperken en stellen strengere eisen aan arbeids- en kennismigratie.
“We maken scherpe keuzes: ruimte voor echte vluchtelingen, tijdelijke bescherming en actieve selectie van mensen die bijdragen aan onze economie en samenleving. Passieve of ongecontroleerde instroom is onaanvaardbaar.”
“De VVD wil dit systeem fundamenteel veranderen: vluchtelingen kunnen alleen nog via hervestiging naar Nederland komen. Dit betekent dat er niet meer in Nederland asiel kan worden aangevraagd.”
“Arbeidsmigratie is essentieel om de hoogwaardige Nederlandse economie in stand te houden en levert ons veel welvaart en groei op... Daarom willen wij dat er strengere maatregelen worden genomen om juist die arbeidsmigranten naar Nederland te halen die we echt nodig hebben.”
Strenge eisen voor integratie en naturalisatie
De VVD stelt hoge eisen aan integratie: beheersing van de Nederlandse taal, onderschrijving van Nederlandse waarden, en een strengere, langere procedure voor het verkrijgen van het Nederlanderschap. Wie zich niet aanpast, wordt uitgesloten.
“De VVD kijkt niet naar afkomst, maar naar toekomst. Niet naar geloof, maar naar gedrag. Dus iedereen die hier mag blijven, hoort er volwaardig bij. Maar dat geldt niet voor mensen die zich beroepen op cultuur, religie of het verheerlijken van een ander regime, met hun rug naar onze samenleving staan, niet willen meedoen of zelfs anderen onderdrukken. Dan vinden zij ons tegenover zich.”
“Het is onacceptabel dat migranten die onvoldoende Nederlands spreken Nederlander mogen worden. Daarom willen wij de taaleis voor naturalisatie verhogen naar het basisniveau voor de werkvloer.”
“Wij willen in ieder geval de standaardtermijn verdubbelen naar tien jaar, de taaleis verhogen naar het basisniveau voor de werkvloer, voor volwassenen een inkomens- of opleidingseis introduceren, de eis stellen dat een aanvrager niet overmatig aanspraak heeft gemaakt op sociale voorzieningen en de eis stellen dat een aanvrager niet in aanraking met justitie mag zijn geweest.”
Afwijzing van culturele uitzonderingen en religieuze invloed
De VVD wijst culturele uitzonderingen en buitenlandse religieuze invloeden af, en wil dat iedereen zich conformeert aan de Nederlandse rechtsstaat en vrijheden.
Integratie via werk en participatie, niet uitkering
De VVD ziet werk als de sleutel tot succesvolle integratie en wil dat nieuwkomers direct aan het werk gaan in plaats van een uitkering te ontvangen.
“De VVD wil dat elke nieuwkomer direct bij het krijgen van huisvesting een leerwerkplek of startbaan krijgt aangeboden.”
“Integreren doe je het beste op de werkvloer. Werk is het allerbelangrijkste instrument om integratie voor elkaar te krijgen en te voorkomen dat mensen afglijden in de criminaliteit of het fundamentalisme.”
BIJ1 is de meest uitgesproken partij in Nederland als het gaat om het verwelkomen, beschermen en gelijk behandelen van buitenlanders en migranten. Hun programma pleit voor open grenzen, gelijke rechten en toegang tot voorzieningen voor iedereen, ongeacht nationaliteit of verblijfsstatus. Ze willen discriminatie op basis van afkomst verbieden en zetten zich in voor een samenleving waarin diversiteit wordt gewaardeerd en sociale cohesie niet afhangt van uitsluiting.
Open grenzen en vrije migratie
BIJ1 wil dat iedereen vrij is om te wonen, werken en leven waar die wil, zonder discriminatie op basis van nationaliteit of status. Ze verzetten zich tegen het huidige restrictieve migratiebeleid en pleiten voor het beschermen van mensen in plaats van grenzen. Dit standpunt is fundamenteel voor mensen die positief staan tegenover buitenlanders en migratie.
“Ieder mens moet vrij zijn om te verhuizen, te werken, te zijn waar die wil, en om overal ter wereld als volwaardig mens erkend te worden. Discriminatie op basis van nationaliteit of status wordt verboden.”
“Migratie is van alle tijden en draagt bij aan diversiteit, culturele verrijking, economische waarde en het verlichten van personeelstekorten in essentiële sectoren. Samenleven met diverse mensen is een kunst waarin we ons willen verrijken. Wij verzetten ons tegen het denken in termen van ‘wij’ en ‘zij’.”
“F. Migratie en menselijke opvang: bescherm mensen, geen grenzen.”
Gelijke toegang tot voorzieningen voor iedereen
BIJ1 wil dat alle mensen, ongeacht hun verblijfsstatus, gelijke toegang krijgen tot basisvoorzieningen zoals opvang, medische zorg, voedselbanken, werk en onderwijs. Dit beleid is bedoeld om uitsluiting en afhankelijkheid te voorkomen en een inclusieve samenleving te bevorderen.
“Iedereen krijgt gelijke toegang tot basisvoorzieningen, ongeacht verblijfsstatus. Mensen hebben recht op daklozenopvang, medische zorg, voedselbanken, passend werk en gratis taallessen tot C1-niveau.”
“Voedselbanken worden toegankelijk voor ongedocumenteerde mensen, ongeacht nationaliteit en verblijfsstatus.”
“Arbeidsmigranten mogen voor meerdere werkgevers werken en mogen alle soorten werk verrichten, niet alleen werk dat niet door Nederlanders kan worden gedaan. Ze kunnen zelfstandig woningen huren of gemeentelijke opvang gebruiken en hebben recht op sociale voorzieningen, gelijk loon, gelijke contracten en arbeidsrechten.”
Historisch onrecht herstellen richting voormalige koloniën
BIJ1 erkent de schade van het koloniale en neokoloniale beleid en wil mensen uit voormalige koloniën makkelijker toegang geven tot het Nederlanderschap. Dit is een concreet voorstel om historisch onrecht te herstellen en buitenlanders uit deze landen te verwelkomen.
“Nederland erkent de schade van neokoloniaal migratiebeleid en herstelt de relatie met Afrikaanse landen. Mensen uit voormalige koloniën krijgen via een toegankelijk procedure het recht op de Nederlandse nationaliteit, waarmee historisch onrecht deels wordt hersteld.”
Gelijke rechten en antidiscriminatie in de Grondwet
BIJ1 wil discriminatie op basis van afkomst, nationaliteit en etniciteit expliciet verbieden in de Grondwet en alle mensenrechtenverdragen direct laten gelden in Nederland. Dit onderstreept hun inzet voor gelijke behandeling van buitenlanders.
“Etniciteit, afkomst, nationaliteit, genderidentiteit en genderexpressie worden in artikel 1 van de Grondwet opgenomen.”
“Alle mensenrechtenverdragen, zoals het Kinderrechtenverdrag, het Vrouwenrechtenverdrag en het VN-verdrag inzake rechten van personen met een handicap, krijgen rechtstreekse werking in het Nederlandse recht.”
D66 is uitgesproken positief over buitenlanders en internationale samenwerking: de partij wil vluchtelingen en arbeidsmigranten humaan en eerlijk behandelen, nieuwkomers snel laten meedoen in de samenleving, en discriminatie tegengaan. D66 kiest voor een open, inclusieve samenleving waarin iedereen – ongeacht afkomst – gelijke kansen krijgt, en zet in op internationale solidariteit, eerlijke asielprocedures en bescherming van mensenrechten. Concreet pleit D66 voor snelle integratie van nieuwkomers, bescherming van arbeidsmigranten tegen uitbuiting, en een ruimhartig, menselijk asielbeleid.
Snelle en menselijke integratie van nieuwkomers
D66 vindt dat nieuwkomers vanaf het begin volwaardig moeten kunnen meedoen in de samenleving, met snelle duidelijkheid over hun status en toegang tot werk, onderwijs en taal. De partij ziet langdurige uitsluiting als onmenselijk en wil dat zowel de ontvangende samenleving als de nieuwkomer zich inspant voor succesvolle integratie.
“Nieuwkomers die in Nederland verblijven, moeten vanaf het begin kunnen meedoen. Dat geldt zeker voor kansrijke asielzoekers en voor mensen die een status hebben gekregen. Maar momenteel moeten veel nieuwkomers jarenlang wachten om te kunnen deelnemen aan onze samenleving. Het is onmenselijk om mensen te laten wegkwijnen in een azc.”
“Nederlands leren, mogen werken en de kans krijgen om een opleiding te volgen die aansluit bij de ervaring die mensen eerder hebben opgedaan.”
Arbeidsmigranten beschermen tegen uitbuiting
D66 erkent het belang van arbeidsmigranten voor de economie, maar wil hun positie versterken en uitbuiting tegengaan. De partij stelt strenge eisen aan werkgevers, wil fatsoenlijke huisvesting en arbeidsvoorwaarden afdwingen, en baseert beleid op aanbevelingen van de commissie-Roemer.
“Te vaak werken arbeidsmigranten in slechte omstandigheden en wonen ze onder mensonterende omstandigheden. Dit is Nederland onwaardig. D66 wil dat arbeidsmigranten hier veilig en eerlijk kunnen werken en wonen. De aanbevelingen van de commissie-Roemer zijn de basis, maar ook daarbovenop zet D66 fors in op verbetering van de kwetsbare positie van arbeidsmigranten.”
“Als zij niet zorgen voor fatsoenlijke huisvesting en arbeidsvoorwaarden kunnen ze hun vergunning kwijtraken.”
Ruimhartig, humaan en eerlijk asielbeleid
D66 wil vluchtelingen beschermen en kiest voor een eerlijk, menselijk en werkend asielsysteem, met snelle procedures, eerlijke verdeling binnen Europa en opvang met een menselijke maat. De partij verhoogt het hervestigingsquotum en wil dat mensen nooit terugkeren naar onveilige gebieden.
“D66 blijft zich inzetten voor ondersteuning van landen waar eerste opvang plaatsvindt, met duidelijke afspraken over mensenrechten, onderwijs en werk.”
“We nemen onze verantwoordelijkheid binnen Europa voor asielopvang. We steunen de invoering van het Europese migratiepact in juni 2026 als belangrijke stap naar een eerlijk, humaan en werkend asielsysteem in Europa.”
“We houden vast aan de waarden die onder de huidige verdragen liggen: solidariteit, eerlijkheid en menselijkheid. Mensen die vluchten voor oorlog en geweld, vangen we op. Mensen gaan nooit terug naar onveilige gebieden.”
Actief tegengaan van discriminatie en uitsluiting
D66 wil alle vormen van uitsluiting, racisme en discriminatie doorbreken, ongeacht afkomst, huidskleur, geloof of andere kenmerken. De partij investeert in maatregelen en wetgeving om gelijkheid en inclusie te bevorderen.
“D66 wil alle vormen van uitsluiting, racisme en discriminatie doorbreken: of het nu gaat om afkomst of geloof (jodenhaat of moslimhaat), huidskleur (zoals anti-zwart of anti-Aziatisch racisme), leeftijd, armoede, beperking, neurodiversiteit (zoals ADHD of autisme), seksuele oriëntatie of genderidentiteit (queerhaat) of omdat iemand een vrouw is.”