Verkiezingsprogramma's 2025 overhypotheekrente aftrek normen en waarden woningmarkt stikstof
FVD wil de hypotheekrenteaftrek volledig behouden en verhogen, de eigen woning fiscaal beschermen, en de woningmarkt dereguleren door onder meer het schrappen van stikstof- en duurzaamheidsregels. Hun visie is dat woningbezit een fundamentele waarde is, en dat overheidsregels en milieubeleid de woningmarkt en bouw onnodig belemmeren.
Hypotheekrenteaftrek behouden en verhogen
FVD ziet de hypotheekrenteaftrek als essentieel voor betaalbaar wonen en wil deze niet alleen behouden, maar ook het maximale aftrektarief verhogen naar het oude niveau. Dit moet het eigenwoningbezit stimuleren en beschermen tegen fiscale lasten.
“Wij willen: » Hypotheekrenteaftrek behouden en hoger aftrektarief. We behouden de hypotheekrenteaftrek en brengen het maximale aftrektarief terug omhoog naar 52%, zodat huiseigenaren betaalbaar kunnen blijven wonen.”
“De hypotheekrenteaftrek behouden we en het maximale aftrektarief gaat terug omhoog naar 52%.”
“De hypotheekrenteaftrek blijft behouden en het maximale aftrektarief wordt teruggebracht naar het niveau van voor 2014 (52%).”
“Hypotheekrenteaftrek blijft, met een hoger aftrektarief, zodat wonen betaalbaar wordt en blijft.”
Eigen woning fiscaal beschermen (geen belasting, geen box 3)
FVD beschouwt het eigen huis als ‘heilig bezit’ en wil het volledig beschermen tegen extra belastingen. De eigen woning blijft in box 1, het eigenwoningforfait wordt afgeschaft, en er komt geen belasting over het eigen huis.
“We behouden de hypotheekrenteaftrek en brengen het maximale aftrektarief terug omhoog naar 52%, zodat huiseigenaren betaalbaar kunnen blijven wonen.”
“Eigen woning nooit in Box-3, afschaffen eigenwoningforfait. We schaffen het eigenwoningforfait af en houden de eigen woning in box 1, zodat nooit belasting wordt betaald over het eigen huis.”
“De eigen woning vormt het fundament van vrijheid, veiligheid en gezinsleven. Wat ons betreft is bezit daarvan heilig. Daarom blijft de eigen woning in box 1: nooit belasting over je eigen huis, dus ook geen eigenwoningforfait.”
“De eigen woning blijft altijd in box 1 en blijft volledig onbelast.”
Schrappen van stikstof- en duurzaamheidsregels voor woningbouw
FVD stelt dat milieuregels, waaronder stikstofbeleid, de bouw onnodig vertragen en wil deze volledig afschaffen om woningbouw te versnellen. Dit moet leiden tot meer betaalbare woningen en minder bureaucratie.
“Milieu- en stikstofregels die bouw vertragen schaffen we af, en ook verplichte duurzaamheids- en energielabel eisen verdwijnen.”
“We bouwen snel 100.000 woningen per jaar, schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
“We schrappen de klimaat- en milieuregels die de bouwsector beknellen.”
“We stoppen met verplichte duurzaamheidseisen, zodat bouwen makkelijker en goedkoper wordt.”
Normen en waarden: woningbezit als fundamentele waarde
FVD benadrukt het belang van woningbezit als onderdeel van vrijheid, gezinsleven en nationale identiteit. Zij stellen dat bezit ‘heilig’ is en dat beleid hierop gericht moet zijn.
“De eigen woning vormt het fundament van vrijheid, veiligheid en gezinsleven. Wat ons betreft is bezit daarvan heilig.”
“Bezittingen zijn heilig. We beschermen het koophuis, het spaargeld, de erfenis tegen onrechtmatige belastingen en geven zekerheid aan families en ruimte aan dromen.”
“Het is een kans om terug te grijpen op de waarden die ons land groot hebben gemaakt. Om de dromen van onze voorouders terug te brengen - en deze door te geven aan onze kinderen en kleinkinderen.”
Stikstofbeleid volledig schrappen
FVD ontkent het bestaan van een stikstofcrisis en wil het gehele stikstofbeleid, inclusief rekenmodellen en Kritische Depositiewaarden, afschaffen. Dit moet ruimte geven aan bouw en landbouw.
“Het stikstofbeleid gaat volledig van tafel.”
“We vegen het hele stikstofbeleid van tafel en halen de Kritische Depositiewaarden (KDW) uit de wet en uit de vergunningverlening, omdat er geen stikstofcrisis is en boeren gewoon kunnen blijven boeren.”
“Het huidige stikstofbeleid is gebaseerd op computermodellen en aannames die geen verband houden met de werkelijkheid.”
“Milieu- en stikstofregels die bouw vertragen schaffen we af.”
De SGP wil het eigenwoningbezit stimuleren, is tegen afschaffing van de hypotheekrenteaftrek maar staat open voor herziening, en pleit voor strengere en beter afgestemde hypotheeknormen. Op de woningmarkt zet de partij in op meer betaalbare woningen, het verlagen van de vraag (o.a. via migratiebeleid), en het versoepelen van bouwregels. Op het gebied van stikstof wil de SGP een pragmatische, doelgerichte aanpak zonder onhaalbare doelen, met prioriteit voor woningbouw en legalisering van knelgevallen.
Hypotheekrenteaftrek behouden, herziening mogelijk
De SGP vindt het belangrijk dat de hypotheekrenteaftrek behouden blijft om eigenwoningbezit te stimuleren, maar sluit een herziening niet uit zolang dit geen nadelige financiële gevolgen heeft voor huiseigenaren. Het beleid moet gericht zijn op lastenverlichting en het bevorderen van sparen voor een woning.
“De SGP is geen voorstander van afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, maar staat niet afwijzend tegenover een herziening ervan.”
“Het is van groot belang dat een eventuele herziening van de hypotheekrenteaftrek geen nadelige financiële gevolgen heeft. Er dienen daarom passende, lastenverlichtende maatregelen genomen te worden. Het uitgangspunt blijft dat eigenwoningbezit wordt bevorderd.”
Strengere en beter afgestemde hypotheeknormen
De SGP wil dat hypotheeknormen niet verder stijgen, maar juist beheerst dalen, en dat deze normen beter worden afgestemd op persoonlijke omstandigheden en op de toegang tot de sociale sector. Dit moet voorkomen dat woningzoekenden tussen wal en schip vallen en moet bijdragen aan een stabielere woningmarkt.
“De leennormen moeten niet nog verder stijgen, maar beheerst dalen. Ook de berekeningswijze van die normen dient aangepast te worden. Er moet een breder perspectief meewegen, zoals de langetermijngevolgen, de effecten op de huizenprijzen en op de economie.”
“De normen van hypotheekverstrekking en de normen voor toegang tot de sociale sector dienen beter op elkaar te worden afgestemd om te voorkomen dat woningzoekenden tussen wal en schip belanden.”
Meer betaalbare woningen en minder vraag
De SGP ziet woningnood als een gevolg van politieke keuzes en wil zowel het aanbod vergroten als de vraag verlagen, onder meer door een strenger migratiebeleid. De partij pleit voor een gevarieerd woningaanbod, snelle bouwprocedures, en het benutten van bestaande woningvoorraad.
“De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak. Het is schrijnend dat jongeren geen betaalbare starterswoning kunnen vinden en daardoor zelfs gezinsvorming uitstellen.”
“De overheid kan hier de ogen niet voor sluiten. De vraag moet en kan omlaag. Dit vereist een strenger migratiebeleid.”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is.”
Bouwregels versoepelen en prioriteit voor woningbouw
De SGP wil dat bouwregels worden gesnoeid en vereenvoudigd om woningbouw te versnellen. Extra lokale eisen mogen de bouw niet onnodig vertragen, en er moet een stikstofvrijstelling komen voor woningbouwprojecten.
“Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd. De huidige woningnood vraagt om doorbraken op dit gebied.”
“Extra (lokale) eisen staan ten dienste aan het aanpakken van de woningnood en zijn geen onnodig vertragende factoren.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
Praktische, doelgerichte stikstofaanpak zonder onhaalbare doelen
De SGP wil een stikstofbeleid dat uitgaat van haalbare, doelgerichte reductie, met prioriteit voor legalisering van knelgevallen en ruimte voor woningbouw. De partij verzet zich tegen gedwongen opkoop en het intrekken van vergunningen, en wil dat kritische depositiewaarden en modelberekeningen niet leidend zijn.
“Niet door het vastleggen van onhaalbare doelen in de wet, maar door een wettelijk programma voor geborgde en doelgerichte daling van de stikstofuitstoot.”
“Kritische depositiewaarden en modelberekeningen zijn dienend, en niet leidend. Zij mogen vanwege hun huidige schijnnauwkeurigheid geen doorslaggevende rol hebben bij toetsing in het kader van de Habitatrichtlijn.”
“De SGP verzet zich tegen gedwongen opkoop of het intrekken van op juiste wijze verleende vergunningen. Dat mag geen uitgangspunt van beleid zijn.”
“Legalisering van PAS-knelgevallen en andere knelgevallen die te goeder trouw gehandeld hebben, heeft prioriteit.”
BIJ1 wil de woningmarkt radicaal hervormen door de hypotheekrenteaftrek in tien jaar volledig af te schaffen, de woningmarkt te onttrekken aan commerciële belangen en wonen als basisrecht centraal te stellen. Ze pleiten voor het terugdringen van speculatie, het nationaliseren van woningcorporaties, en een drastische reductie van de veestapel om de stikstofcrisis aan te pakken. Hun visie is gericht op sociale rechtvaardigheid, collectief eigendom en het beëindigen van marktwerking in wonen en landbouw.
Hypotheekrenteaftrek volledig afschaffen
BIJ1 ziet de hypotheekrenteaftrek als een subsidie voor vermogenden die ongelijkheid op de woningmarkt vergroot. Ze willen deze regeling in tien jaar volledig afbouwen en de vrijgekomen middelen inzetten voor sociale woningbouw en verduurzaming.
Woningmarkt: Van markt naar volkshuisvesting
BIJ1 wil de woningmarkt onttrekken aan commerciële belangen en speculatie, en wonen als afdwingbaar recht organiseren. Ze pleiten voor het nationaliseren van woningcorporaties, het oprichten van een nationaal bouwbedrijf, het verbieden van grondspeculatie, en het beëindigen van de vrije huursector.
“Wonen is een basisrecht.”
“De grondmarkt die de woningbouw gegijzeld houdt wordt afgeschaft. Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde.”
“Het nationaal bouwbedrijf en de woningcorporaties leveren woningen op die betaalbaarder, beter en toekomstbestendiger zijn dan alles wat de commerciële sector de afgelopen decennia heeft voortgebracht.”
“Alle huurwoningen vallen onder een bindend en algemeen puntensysteem dat de maximale huur bepaalt op basis van de kwaliteit van een woning. Ook bestaande contracten.”
“Alle bestaande woningcorporaties worden genationaliseerd.”
Normen en waarden: Wonen als afdwingbaar recht, anti-speculatie
BIJ1 stelt wonen als afdwingbaar mensenrecht centraal en wil leegstand, speculatie en huisjesmelkers hard aanpakken. Ze willen een zelfbewoningsplicht, het kraakverbod opheffen, en leegstand bestraffen met zware boetes en onteigening.
“Het recht op wonen wordt wettelijk afdwingbaar. Het kraakverbod wordt opgeheven en het niet benutten van woningen en panden wordt verboden.”
“Er komen hoge leegstandsboetes bij langdurige onnodige leegstand; als de eigenaar meerdere waarschuwingen negeert kan dit progressief oplopen tot 2,8% van de WOZ-waarde per maand, wat neerkomt op een boete van de volledige waarde van het pand in drie jaar.”
“Huisjesmelkers maken misbruik van de wooncrisis door veel te hoge huurprijzen te vragen, onderhoud te verwaarlozen en soms zelfs huurders te intimideren. We gaan huisjesmelkers stevig aanpakken en huurders tegen hen beschermen.”
Stikstof: Halvering veestapel en versnellen aanpak
BIJ1 wil de stikstofcrisis direct en drastisch aanpakken door de veestapel minstens te halveren, een sociaal verantwoorde uitkoopregeling voor boeren, en prioriteit voor biodiversiteit. Ze bekritiseren politieke vertraging en koppelen de stikstofaanpak direct aan woningbouw en natuurherstel.
“Er is een drastische reductie van de veestapel nodig: deze moet met grote snelheid minstens gehalveerd.”
“Het is onacceptabel dat de zittende politiek de aanpak van de stikstofcrisis blijft vertragen. Deze vertraging zet Nederland op slot en heeft een grote impact op onze natuur, woningbouw en industrie.”
“We pleiten voor het direct openstellen van een sociaal verantwoorde uitkoopregeling en rechtvaardigheid voor getroffen boeren.”
De VVD wil de hypotheekrenteaftrek volledig behouden en ziet het eigen huis als een kernwaarde van financiële vrijheid en zelfstandigheid. Op de woningmarkt zet de partij in op minder regels, meer betaalbare koopwoningen en het stimuleren van eigen woningbezit, terwijl bij stikstof de focus ligt op sectorale emissieplafonds en het versnellen van vergunningverlening om woningbouw mogelijk te maken. De partij verzet zich tegen hogere lasten op het eigen huis en wil betaalbaarheid en keuzevrijheid centraal stellen.
Hypotheekrenteaftrek volledig behouden
De VVD beschouwt de hypotheekrenteaftrek als essentieel voor betaalbaarheid en stabiliteit op de woningmarkt. Zij verzet zich tegen pogingen om het eigen huis zwaarder te belasten en wil de huidige dertig-jaarstermijn behouden, zodat vooral starters en middeninkomens hun maandlasten kunnen dragen.
“De hypotheekrenteaftrek blijft in stand, en om de woonlasten onder controle te houden maximeren we de jaarlijkse stijging van de onroerendezaakbelasting.”
“De hypotheekrenteaftrek is een belangrijk instrument om rust te brengen op de woningmarkt. Wij blijven hierachter staan. Pogingen van andere partijen om het eigen huis zwaarder te belasten, wijzen wij hard af.”
“Daarbij blijft de huidige dertig-jaarstermijn van de hypotheekrenteaftrek behouden.”
Meer betaalbare koopwoningen en minder regels
De VVD wil het woningtekort oplossen door fors meer betaalbare koopwoningen te bouwen, regels te schrappen en centrale regie te voeren. Het eigen huis wordt gezien als een sleutel tot vrijheid en financiële zekerheid, en de partij wil het voor mensen met een normaal inkomen weer haalbaar maken om een huis te kopen.
“We bouwen dertig nieuwe grootschalige woonwijken met sturing vanuit Den Haag en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen.”
“We gaan flink schrappen in bouwregels en nemen maatregelen die de betaalbaarheid van koop- én huurhuizen vergroten.”
“Wij kiezen voor meer regie, meer doorstroming, meer huizen, maar minder regels. Een functionerende woningmarkt waar je met een normaal salaris een goed huis kunt betalen.”
“Het eigen koophuis is bovendien een investering in jezelf; je bouwt er financiële zekerheid mee op.”
Sectorale stikstofplafonds en versnellen vergunningen voor woningbouw
De VVD wil de stikstofproblematiek aanpakken door sectorale emissieplafonds in te voeren, met nadruk op haalbaarheid en betaalbaarheid. Het doel is om vergunningverlening voor woningbouw weer mogelijk te maken en zo de bouw van nieuwe woningen te versnellen.
“De Nederlandse economie wordt momenteel enorm belemmerd door stikstof, netcongestie en stroperige vergunningverlening. Het zet onze economie op slot. Het zorgt ervoor dat onze bedrijven de verduurzamingsslag niet kunnen maken. Daardoor staan de economische groei en verduurzaming onder druk, kunnen huizen niet worden gebouwd en wegen niet worden aangelegd.”
“We gaan deze KDW-doelen (kritische depositiewaarde) vervangen door sectorgebonden emissieplafonds, inclusief wettelijke tussendoelen en evaluatiemomenten, die per sector leiden tot significante geborgde emissiereducties en waarbij de gerealiseerde emissiereductie correct wordt vastgelegd; haalbaarheid en betaalbaarheid worden in alle sectoren zwaar meegewogen in het vaststellen van de doelen.”
“We moeten daarom op korte termijn concrete resultaten boeken om te voorkomen dat de bouw van woningen en wegen langer stilligt en dat boeren in nog meer onzekerheid komen.”
Normen en waarden: Eigen huis als kern van vrijheid en zelfstandigheid
De VVD benadrukt het belang van het eigen huis als symbool van vrijheid, zelfstandigheid en financiële zekerheid. Het woningbezit wordt gepresenteerd als een fundamentele waarde die beschermd moet worden tegen overheidsbemoeienis en extra lasten.
“De sleutel van jouw eigen koopwoning is de sleutel tot vrijheid. Het eigen koophuis is een investering in jezelf; je bouwt vermogen op.”
“Het eigen huis is bovendien een investering in jezelf; je bouwt er financiële zekerheid mee op. Maar vandaag de dag is dat fundament aan het wankelen.”
“Jouw koophuis is geen melkkoe voor de gemeente.”
BVNL wil de woningmarkt sterk dereguleren, de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait behouden of verbeteren, en het stikstofbeleid volledig afschaffen omdat zij dit als bureaucratisch en onnodig zien. Hun kernvisie is dat minder overheidsbemoeienis, meer marktwerking en het schrappen van milieuregels zoals stikstof, leiden tot meer woningen en betaalbaarheid. BVNL positioneert zich fel tegen overheidsregulering en voor het beschermen van traditionele financiële voordelen voor huiseigenaren.
Hypotheekrenteaftrek en Eigenwoningforfait behouden
BVNL vindt dat het eigen huis financieel een veilige haven moet zijn en wil de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait beschermen of verbeteren. Zij zien het huidige beleid als een belasting op bezit en willen deze lasten verlagen of afschaffen.
“De Wet Hillen weer invoeren zodat mensen die hun huis hebben afbetaald geen Eigen Woningforfait meer hoeven te betalen.”
“Het tarief voor het Eigen Woningforfait wordt voor iedereen gelijk. De 'villataks' vervalt in elk geval. Bij voorkeur vervalt het Eigen Woningforfait geheel. Het eigen huis moet ook financieel een veilige haven zijn en geen melkkoe van de overheid.”
Woningmarkt dereguleren en liberaliseren
BVNL stelt dat overheidsregels en bureaucratie de woningmarkt verstoren en pleit voor vergaande deregulering, waaronder het afschaffen van huurregulering, het vergunningsvrij splitsen van woningen, en het versoepelen van bouwvoorschriften. Zij zien marktwerking als de oplossing voor het woningtekort.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij.”
“Het vergunningsvrij maken van woningdelen, het splitsen van woningen, het optoppen van woningen, het transformeren van kantoren naar woningen en het afschaffen van de kostendelersnorm, die er allemaal toe leiden dat de markt weer normaliseert.”
“BVNL wil inzetten op deregulering. De overheid grossiert in zinloze regels en wetten en dat moet fors verminderen. Met name de woningmarkt... moeten worden gedereguleerd.”
Stikstofbeleid volledig afschaffen
BVNL ontkent het bestaan van een stikstofprobleem en wil alle stikstofgerelateerde bouwbeperkingen en fondsen per direct schrappen. Zij zien het stikstofbeleid als een bureaucratische belemmering voor woningbouw en economische ontwikkeling.
“BVNL wil dat het 'stikstofprobleem' van tafel gaat. Technisch gezien is er geen stikstofprobleem en we moeten stoppen met het lastigvallen van boeren, vissers en andere ondernemers op grond van een zelf gecreëerd bureaucratisch probleem.”
“Stop met het onnodige stikstofbeleid en geef weer vergunningen af.”
“Het stikstofbeleid gaat per direct de prullenbak in, zodat boeren weer rustig kunnen boeren en vissers weer gewoon kunnen vissen.”
“Het stikstoffonds van € 25 miljard wordt ontmanteld.”
Minder overheidssturing, meer marktwerking als norm
BVNL ziet overheidsbemoeienis als oorzaak van problemen op de woningmarkt en pleit voor een terugtredende overheid, waarbij normen en waarden vooral door marktwerking en individuele vrijheid worden bepaald, niet door regelgeving.
“Deregulering en minder overheidsbemoeienis is de oplossing.”
De Partij voor de Dieren wil de woningmarkt hervormen door wonen los te koppelen van het winstoogmerk, speculatie en vermogensongelijkheid tegen te gaan, en de hypotheekrenteaftrek te beperken tot het NHG-bedrag. Ze zien de stikstofcrisis als een fundamenteel obstakel voor woningbouw en willen deze oplossen door een forse krimp van de veehouderij, waardoor ruimte ontstaat voor natuur en duurzame woningbouw. Hun kernwaarden zijn betaalbaarheid, duurzaamheid en het recht op wonen boven financieel gewin.
Hypotheekrenteaftrek beperken tot NHG-bedrag
De PvdD wil de hypotheekrenteaftrek beperken tot het bedrag van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) en de aftrek daarboven versneld afbouwen. Dit moet vermogensongelijkheid tegengaan en het gebruik van woningen als beleggingsobject ontmoedigen.
“Hypotheekrenteaftrek blijft mogelijk tot het Nationale Hypotheek Garantie (NHG)-bedrag. De hypotheekrenteaftrek voor bedragen daarboven wordt in een hoger tempo afgeschaft dan nu (0,5% per jaar).”
“De hypotheekrenteaftrek zorgt voor groeiende ongelijkheid en wordt daarom versneld afgebouwd voor bedragen boven de nationale hypotheek garantie (NHG).”
Wonen loskoppelen van markt en speculatie tegengaan
De partij stelt dat wonen een recht is en geen verdienmodel. Ze willen speculatie en huisjesmelkerij tegengaan door onder andere het aantal verhuurpanden te beperken, leegstand te belasten en het woningwaarderingsstelsel dwingend te maken.
“Huizen zijn om in te wonen, niet om een slaatje uit te slaan.”
“We onderzoeken een herziening van het belastingstelsel om extreme vermogensongelijkheid door woningbezit tegen te gaan. Het wordt daarmee minder aantrekkelijk om huizen te gebruiken als belegging en daarmee worden huizen goedkoper.”
“Huizen zijn geen handelswaar”
“Een heffing op leegstand en braakliggende grond bij (woning)bouwprojecten maakt het onaantrekkelijk om panden leeg te laten staan en te speculeren met bouwgrond.”
Stikstofcrisis oplossen door forse krimp veehouderij
De PvdD ziet de stikstofcrisis als een belangrijke oorzaak van het woningtekort. Ze willen het aantal dieren in de veehouderij met 75% verminderen, waardoor ruimte ontstaat voor natuurherstel en woningbouw.
“Door boeren te helpen overschakelen naar plantaardige landbouw komt er veel grond vrij die we veel beter kunnen verdelen. Verreweg het grootste deel daarvan zetten we om naar natuur zodat de biodiversiteit kan herstellen. Zo ontstaat ruimte voor woningen aan de rand van bestaande woonkernen, zonder dat dit ten koste gaat van leefbaarheid, landschaps- en cultuurhistorie en de natuur.”
“Door te kiezen voor een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“De (ver)bouw zit klem in de stikstofcrisis. Daarom is het noodzakelijk dat het visieloze grondbeleid plaatsmaakt voor volkshuisvesting.”
Normen en waarden: Wonen als grondrecht, niet als verdienmodel
De partij benadrukt dat wonen een grondrecht is en dat politieke keuzes, niet natuurlijke schaarste, de wooncrisis hebben veroorzaakt. Ze willen het belang van mensen boven financiële belangen stellen.
“Ieder mens heeft recht op een dak boven het hoofd. Het is niet voor niets een grondrecht.”
“Wonen is een recht, geen verdienmodel. Daarom koppelt de Partij voor de Dieren wonen los van de markt.”
“De wooncrisis kan alleen worden opgelost als gevestigde financiële belangen plaatsmaken voor de belangen van mensen die een woning nodig hebben, van woningmarkt naar volkshuisvesting.”
Het CDA wil de woningmarkt toegankelijker en betaalbaarder maken door de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te bouwen, met gelijktijdige verlaging van de inkomstenbelasting. Ze leggen nadruk op normen en waarden als solidariteit tussen generaties en het belang van een fatsoenlijk en leefbaar land. Op het gebied van stikstof pleit het CDA voor een gebalanceerde aanpak die zowel natuurherstel als ruimte voor woningbouw en economische ontwikkeling mogelijk maakt, onder meer via een hersteld stikstoffonds en emissiereductie.
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen
Het CDA erkent dat de huidige hypotheekrenteaftrek het systeem oneerlijk maakt voor starters en jongeren, en wil deze daarom geleidelijk afbouwen over een lange periode. De opbrengsten worden direct gebruikt om de inkomstenbelasting te verlagen, zodat de betaalbaarheid van woningen verbetert zonder bestaande huiseigenaren plotseling te benadelen.
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
“De geleidelijke afbouw vindt plaats over een lange transitieperiode van dertig jaar, zodat huiseigenaren die met de aftrek rekening hebben gehouden in hun financiële planning, niet in de knel komen.”
“De hypotheekrenteaftrek bouwen we langzaam af met gelijktijdige verlaging van de inkomstenbelasting.”
“De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
Woningmarkt: Toegankelijkheid, betaalbaarheid en solidariteit
Het CDA benadrukt het belang van normen en waarden als solidariteit tussen generaties en het creëren van een fatsoenlijk, leefbaar land. Ze willen de woningmarkt eerlijker maken voor starters en jongeren, en pleiten voor meer regie, minder regels en snellere bouw, met oog voor brede welvaart en leefbaarheid.
“De huizenprijzen worden opgedreven door grote (fiscale) verschillen tussen huren en kopen, die in het nadeel uitpakken voor huurders en starters op de woningmarkt. Dit systeem is niet solidair met onze jongeren en niet houdbaar op de lange termijn.”
“Een huis is meer dan een stapel stenen, het is een thuis waar je je geborgen voelt. ... Het CDA kiest voor de woningzoekende. Voor brede welvaart en leefbare steden en regio’s met toekomst.”
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur.”
Stikstof: Gebalanceerde aanpak voor natuur en woningbouw
Het CDA wil het stikstofslot opheffen door te sturen op emissiereductie in alle sectoren, met wettelijk geborgde doelstellingen en een hersteld stikstoffonds. Ze zoeken een balans tussen natuurherstel, economische ontwikkeling en woningbouw, zodat vergunningverlening weer mogelijk wordt.
“Nederland moet van het stikstofslot. Voor woningbouw en andere bouwprojecten, infrastructurele projecten en landbouw is het van het grootste belang dat de vergunningverlening weer op gang komt.”
“We sturen op stikstofreductie voor de landbouwsector, en alle overige sectoren, in 2035 (met een tussendoel in 2030). Dit kan door het instellen van een emissienorm per bedrijf.”
“We doen wat nodig is om Nederland van het stikstofslot te halen: we investeren in innovatie en natuurherstel uit een goed gevuld stikstoffonds.”
“Het stikstoffonds richten we opnieuw op om boeren perspectief te geven en onze voedselproductie van topkwaliteit te beschermen.”
De PVV wil de hypotheekrenteaftrek volledig behouden, sociale huren verlagen en de woningmarkt vooral toegankelijk maken voor Nederlanders, waarbij statushouders geen voorrang meer krijgen. Op het gebied van stikstofbeleid kiest de partij voor het schrappen van strenge normen en het versoepelen van regels om woningbouw te versnellen. De kern van hun visie is het centraal stellen van Nederlandse belangen, het beperken van regelgeving en het afwijzen van Europese en nationale milieudoelstellingen die woningbouw belemmeren.
Hypotheekrenteaftrek volledig behouden
De PVV beschouwt de hypotheekrenteaftrek als essentieel voor betaalbaar wonen en wil deze onaangetast laten. Hiermee wil de partij koopwoningen bereikbaar houden voor Nederlanders en voorkomen dat de woonlasten verder stijgen.
Strenge stikstofnormen en Natura 2000-regels schrappen
De PVV ziet de huidige stikstofregels als een grote belemmering voor woningbouw en wil deze drastisch versoepelen. Door het schrappen van kritische depositiewaarden en het verminderen van Natura 2000-gebieden wil de partij woningbouw versnellen en boeren beschermen.
“Kritische depositiewaarden uit de wet. Wij willen immers als de wiederweerga nieuwe woningen bouwen!”
“Versoepeling van de Brusselse regels; verminderen van het aantal natuurgebieden met Natura 2000-status en/of verkleinen van gebieden”
“Voor de PVV is niet stikstof, maar zijn de stikstofregels hét probleem: Brusselse regels en nationale regels. Landbouw, woningbouw en wegenbouw zitten klem, omdat Nederland veel te veel Natura 2000-gebieden heeft aangewezen én zichzelf veel te strenge stikstofdoelen heeft opgelegd.”
Woningmarkt: Voorrang voor Nederlanders, geen prioriteit voor statushouders
De PVV stelt dat Nederlanders voorrang moeten krijgen op de woningmarkt en dat statushouders geen voorkeursbehandeling meer mogen krijgen. Hiermee wil de partij de wachttijden voor Nederlanders verkorten en discriminatie tegengaan.
“In de Tweede Kamer is het PVV-voorstel aangenomen dat ervoor zorgt dat statushouders nooit meer voorrang krijgen – ook niet met urgentie.”
“Gemeentelijke taakstelling voor de verplichte huisvesting van statushouders schrappen”
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
Sociale huren verlagen en meer betaalbare woningen bouwen
De PVV wil de sociale huren met 10% verlagen en de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen. Daarnaast zet de partij in op het bouwen van meer betaalbare woningen voor verschillende doelgroepen.
Volt wil de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait snel afbouwen en de eigen woning naar box 3 verplaatsen, met compensatie via lagere inkomstenbelasting en een basisinkomen. Ze leggen nadruk op het eerlijker belasten van vermogen, het tegengaan van speculatie op de woningmarkt, en het strikt naleven van stikstofnormen om bouwen en natuur te kunnen combineren. Hun visie is gericht op een eerlijke, duurzame woningmarkt waarin wonen een recht is en ecologische grenzen worden gerespecteerd.
Hypotheekrenteaftrek en eigen woning snel afbouwen
Volt ziet de hypotheekrenteaftrek als een bron van vermogensongelijkheid en wil deze snel afbouwen, samen met het eigenwoningforfait. De eigen woning wordt stapsgewijs naar box 3 verplaatst, met compensatie voor huiseigenaren via lagere inkomstenbelasting en een basisinkomen. Dit moet vermogen zwaarder belasten dan arbeid en huizenprijzen doen dalen.
“We bouwen de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait zo snel mogelijk af en verplaatsen de eigen woning stapsgewijs naar box 3. De gestegen maandlasten voor huiseigenaren worden gecompenseerd met een lagere inkomstenbelasting en een basisinkomen. Op deze manier belasten we vermogen meer dan arbeid én dalen de huizenprijzen.”
“Het doel van 100.000 woningen per jaar realistisch wordt. Dit wordt gedekt door de afbouw van de fiscale stimulering van koopwoningen.”
“We gaan vermogen afkomstig uit pensioenen en woningen rechtvaardiger belasten. Onderzoekers en deskundigen geven al jaren aan dat vermogensongelijkheid voornamelijk afkomstig is uit de scheve verdeling van woon- en pensioenvermogen. Met een betere belastingmix tussen vermogen en arbeid willen we ervoor zorgen dat welvaart weer iets wordt dat je zelf kan opbouwen.”
Speculatie met grond en leegstand tegengaan
Volt wil speculatie op de woningmarkt tegengaan door waardestijgingen van bouwgrond te belasten en leegstand actief te ontmoedigen. Dit moet de beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen vergroten.
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan. Dat doen we door de waardevermeerdering van bijvoorbeeld landbouwgrond die voor bouwgrond bestemd wordt fiscaal te belasten, waardoor grond naar verwachting eerder beschikbaar komt voor een lagere prijs.”
“De leegstand van woningen moet worden ontmoedigd. Volt pleit daarom voor de Vlaamse aanpak, een methode waarbij leegstand wordt aangepakt met een jaarlijks stijgende gemeentelijke belasting. Dit beweegt eigenaren om sneller in actie te komen als hun pand leeg staat.”
“We gaan daarom een belasting op elke vorm van (onbenutte) fysieke ruimte of grond invoeren, waardoor het niet meer zal lonen om te speculeren met grondbezit. Daarnaast voeren we een gemeentelijke heffing op de stijging van grondwaarde in, zodat maatschappelijke investeringen ook maatschappelijke winsten opleveren.”
Strikte naleving en differentiatie van stikstofnormen
Volt erkent het stikstofprobleem als een blokkade voor woningbouw en natuurherstel. Ze willen strikte naleving van Europese stikstofnormen, differentiatie tussen typen stikstof, en maatwerk per gebied, zodat bouwen weer mogelijk wordt zonder de natuur te schaden.
“Volt gaat gericht en rechtvaardig toewerken naar toekomstbestendige landbouw binnen de wettelijke stikstofnormen, met een duidelijke en eerlijke behandeling voor alle boeren.”
“De stikstofuitstoot moet omlaag. De Adviescommissie Stifstofproblematiek heeft concrete instrumenten aangedragen, zoals maatwerk door op gebiedsniveau normen vast te stellen en een de Afrekenbare StoffenBalans in te voeren.”
“Nederland moet zich zo snel mogelijk gaat houden aan bestaande Europese richtlijnen wat betreft stikstof.”
“In dit proces staat toekomstperspectief voor alle partijen binnen de wettelijke normen centraal.”
“Volt wil dat in de maatregelen voor stikstofreductie rekening wordt gehouden met dit onderscheid. Dit omdat beide soorten stoffen zich anders gedragen en een eigen aanpak nodig hebben. NOx- en NH3-uitstoot worden afzonderlijk gemeten en bewaakt.”
JA21 wil de woningmarkt vlot trekken door minder overheidsregulering, het stimuleren van doorstroming en het afschaffen van belemmerende regels zoals de kritische depositiewaarde voor stikstof. De partij pleit voor fiscale stimulansen voor jonge gezinnen, het juridisch beperken van bevolkingsgroei, en het versoepelen van bouw- en huurregels. JA21 ziet het woningtekort als een gevolg van falend beleid en wil pragmatische oplossingen die marktwerking, betaalbaarheid en sociale cohesie bevorderen.
Hypotheekverstrekking versoepelen voor ondernemers
JA21 wil dat ondernemers makkelijker een hypotheek kunnen krijgen door meer maatwerk en eenvoudige rekenregels. Dit moet de toegang tot de koopwoningmarkt verbeteren, vooral voor zelfstandigen.
“Inzetten op eenvoudige rekenregels en meer mogelijkheden maatwerk hypotheekverstrekking voor ondernemers.”
Fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen voor jonge gezinnen
De partij wil jonge gezinnen met een laag inkomen helpen bij het kopen van een huis via fiscale stimulansen en alternatieve eigendomsconstructies zoals huurkoop. Dit moet het perspectief op een eigen woning vergroten en bijdragen aan sociale stabiliteit.
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
Overdrachtsbelasting voor particuliere woningen afschaffen
Om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen, wil JA21 de overdrachtsbelasting voor particuliere woningen volledig afschaffen.
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”
Marktwerking herstellen en huurregulering afbouwen
JA21 pleit voor het terugbrengen van marktwerking op de woningmarkt door huurregulering af te bouwen en fiscale druk op huurwoningen te verlagen. Dit moet het investeringsvertrouwen herstellen en het huuraanbod vergroten.
“Op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
“Het op korte termijn ontgrendelen van de huurmarkt door bijvoorbeeld het toestaan van tijdelijke contracten voor bredere doelgroepen, directe aanpassingen van het woningwaarderingsstelsel, (tijdelijke) fiscale en regeldruk verlichting waardoor binnen enkele maanden een grotere, flexibeler huuraanbod ontstaat zonder bestaande huurders te benadelen.”
Kritische depositiewaarde (KDW) voor stikstof afschaffen
JA21 wil af van de kritische depositiewaarde (KDW) voor stikstof, omdat deze volgens de partij woningbouw en infrastructuur onnodig belemmert. De partij kiest voor maatwerk en snellere vergunningverlening.
“JA21 wil af van de kritische depositiewaarde (KDW), die wettelijk voorschrijft hoeveel stikstof een natuurgebied aankan zonder dat de natuur er verslechtert.”
“Snellere juridische en bestuurlijke routes realiseren. JA21 pleit voor een herziening of uitbreiding van de crisis- en herstelwet specifiek voor stikstof waarbij woningbouw en infrastructuur als dringend belang projecten worden aangewezen en tijdelijk kunnen worden vrijgesteld.”
Bevolkingsgroei juridisch beperken om woningnood te verminderen
JA21 ziet de bevolkingsgroei, vooral door migratie, als een belangrijke oorzaak van de woningnood en wil deze juridisch beperken via migratieplafonds en strenge selectie.
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging.”
Woningmarkt als sociaal vraagstuk en normen & waarden
JA21 benadrukt dat het woningtekort niet alleen een praktisch, maar ook een sociaal probleem is dat de sociale cohesie aantast. De partij koppelt normen en waarden aan het rechtvaardig verdelen van woningen en het tegengaan van voorrang voor nieuwkomers.
50PLUS wil de hypotheekrenteaftrek behouden, stimuleert het aflossen van hypotheken en zet in op het bevorderen van woningbezit, vooral voor jongeren. Op de woningmarkt ligt de nadruk op bouwen voor ouderen om doorstroming te bevorderen, terwijl het stikstofbeleid kritisch wordt benaderd en vooral Europees geregeld moet worden. Hun visie is behoudend en gericht op financiële zekerheid, eigendomsopbouw en pragmatisme in milieubeleid.
Hypotheekrenteaftrek behouden en aflossen belonen
50PLUS vindt dat de hypotheekrenteaftrek moet blijven bestaan en wil de Wet Hillen, die het aflossen van hypotheken beloont, opnieuw invoeren. Dit moet financiële zekerheid bieden aan huiseigenaren en het aflossen van de hypotheek stimuleren.
Bevorderen woningbezit en doorstroming via bouwen voor ouderen
50PLUS wil jongeren helpen sneller een woning te kopen door bezitsvorming te stimuleren en zet in op bouwen voor ouderen, zodat doorstroming op de woningmarkt op gang komt. Dit moet de woningnood onder jongeren en ouderen verminderen.
“Bezitsvorming wordt gestimuleerd, zodat jongeren eerder een woning kunnen kopen.”
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
Kritisch op nationaal stikstofbeleid, focus op Europese afspraken
50PLUS is kritisch over het huidige stikstof- en natuurbeleid en wil geen extra nationale regels bovenop Europese afspraken. Ze pleiten voor herziening van Natura 2000-gebieden en willen dat milieubeleid vooral op Europees niveau wordt afgestemd.
“Slecht doordachte en slecht uitgevoerde plannen op het terrein van energie, klimaat, stikstof en natuurbeleid, hebben ervoor gezorgd dat Nederland zijn aansluiting bij de economische top van de wereld dreigt kwijt te raken.”
“Dezelfde regels voor iedereen binnen Europa. Dus geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
“Herziening van de indeling van Natura 2000-gebieden.”
De SP wil de hypotheekrenteaftrek versneld afbouwen voor woningen boven 600 duizend euro en het vrijgekomen geld investeren in betaalbare woningen en het verlagen van de inkomstenbelasting. Op de woningmarkt kiest de SP voor strenge normen en waarden: wonen is een recht, geen marktproduct, en speculatie en prijsopdrijving worden actief bestreden. Op het gebied van stikstof wil de SP de uitstoot stevig terugdringen door de intensieve veehouderij te beperken en boeren te ondersteunen bij de omschakeling naar duurzame landbouw.
Versnelde afbouw hypotheekrenteaftrek boven 600.000 euro
De SP ziet de hypotheekrenteaftrek als prijsopdrijvend en oneerlijk. Ze willen deze regeling versneld afbouwen voor dure woningen, zodat het geld kan worden ingezet voor betaalbare huisvesting en lastenverlichting voor de meeste mensen.
“Voor de komende vier jaar garanderen we deze regeling voor woningen tot 600 duizend euro, maar boven dit bedrag bouwen we de hypotheekrenteaftrek direct versneld af. Zo komt er jaarlijks 5 tot 6 miljard euro vrij. Dat geld investeren we in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters.”
“Op termijn moeten we de prijsopdrijvende hypotheekrenteaftrek helemaal afbouwen. Dit gaat stapsgewijs zodat mensen niet de knel komen. De opbrengsten híervan steken we bovendien in het verlagen van de inkomstenbelasting.”
Wonen als recht, niet als marktproduct
De SP stelt duidelijke normen en waarden voorop: wonen is een basisrecht en geen handelswaar. Ze willen sociale huur toegankelijk maken voor brede groepen, speculatie aanpakken, en publieke regie herstellen.
“Wonen is een recht, geen gunst. Daarom maken we sociale huur weer toegankelijk voor een brede groep mensen. Ook voor middeninkomens.”
“Woningen zijn er voor mensen, niet voor beleggers. We voeren een landelijke woonplicht in. Zo zullen huizen gebruikt worden waarvoor ze bedoeld zijn: als thuis.”
“Wonen is belangrijker dan winst. Elk pand telt.”
Strengere aanpak van speculatie en prijsopdrijving
De SP wil prijsopdrijving en speculatie op de woningmarkt tegengaan door grondspeculatie te belasten, onteigening mogelijk te maken en leegstand aan te pakken.
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen.”
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen.”
Stikstofuitstoot stevig terugdringen door beperking intensieve veehouderij
De SP wil de stikstofuitstoot fors verminderen door het aantal dieren per hectare te verlagen en boeren te ondersteunen bij de omschakeling naar duurzame landbouw, zonder te kiezen voor technologische schijnoplossingen.
“De SP wil de stikstofuitstoot stevig terugdringen, maar niet over de rug van boeren. Geen schijnoplossingen zoals luchtwassers of technologische trucs die niet werken, maar een aanpak die het echte probleem aanpakt: de doorgeschoten intensieve veehouderij.”
“We kiezen voor duidelijke en eerlijke grenzen aan het aantal dieren per hectare. De maximumgrens gaat omlaag, van twee naar 1,5 grootveeeenheid per hectare.”
BBB wil de hypotheekrenteaftrek behouden, de woningmarkt toegankelijker maken door minder regels en meer bouwmogelijkheden, en kiest bij stikstof voor innovatie boven krimp. Hun beleid is gericht op het beschermen van Nederlandse normen en waarden, het betaalbaar houden van wonen, en het beperken van nationale lasten bovenop Europese regels.
Hypotheekrenteaftrek behouden en geen belasting op overwaarde
BBB vindt dat de hypotheekrenteaftrek niet verder beperkt mag worden en dat de (over)waarde van de eigen woning niet belast moet worden. Dit moet het kopen van een huis betaalbaar houden en financiële zekerheid bieden aan huiseigenaren.
“De hypotheekrenteaftrek wordt niet verder beperkt en de (over)waarde van de eigen woning wordt niet belast.”
“Belastingheffing van de overwaarde (de waarde van de woning minus de schuld) en verder beperken van de hypotheekrenteaftrek is wat BBB betreft niet aan de orde.”
Nederlandse normen en waarden als fundament voor samenleven
BBB benadrukt het belang van Nederlandse normen en waarden als basis voor de samenleving en koppelt deze aan integratie en deelname aan de maatschappij. Dit is een voorwaarde voor het wonen in Nederland en het behoud van sociale samenhang.
“Onze normen en waarden zijn niet onderhandelbaar. Wij zijn gastvrij, maar niet grenzeloos. Wie zich thuis voelt in Nederland, hoort daar ook verantwoordelijkheid bij te nemen.”
Minder regels en meer bouwmogelijkheden op de woningmarkt
BBB wil het woningtekort aanpakken door minder regels, het makkelijker maken van bouwen en splitsen, en het stimuleren van woningbouw in zowel stad als platteland. Dit moet de woningmarkt toegankelijker en betaalbaarder maken.
“Vergunningsvrij splitsen. BBB zet in op het vergunningsvrij delen en splitsen van woningen die zich daarvoor lenen. Bijbouwen moet gemakkelijker worden.”
“Bouwen op eigen erf kan sinds de Wet Versterking Regie Volkshuisvesting. Dit moet maximaal worden benut en gemeenten moeten hiervoor duidelijke instructies krijgen.”
Stikstof: innovatie boven krimp en realistische doelen
BBB kiest bij stikstof voor innovatie en het loslaten van strenge normen als de kritische depositiewaarde. Ze willen juridische houdbaarheid, praktische uitvoerbaarheid en geen standaard krimp van sectoren, zodat woningbouw en economie niet onnodig worden belemmerd.
“Doel is het lostrekken van de vergunningverlening, herstel van vertrouwen in de rechtsstaat en een einde aan krimp als standaardoplossing.”
“Kritische depositiewaarde (KDW) doelstellingen in de Omgevingswet worden vervangen door instandhoudingsdoelstellingen zoals ze staan in de Natuur herstel Verordening.”
“In plaats van het verlagen van stikstofuitstoot door krimp, wordt ingezet op innovatie en nieuwe technieken.”
De ChristenUnie wil de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afschaffen om de woningmarkt eerlijker te maken en de fiscale voordelen voor huiseigenaren te verminderen. Op het gebied van stikstof pleit de partij voor een doelgerichte emissiereductie, minder nadruk op complexe rekenmodellen, en het versnellen van woningbouw door werkbare stikstofwetgeving. Hun visie is gericht op rechtvaardigheid, solidariteit en het herstellen van balans tussen wonen, natuur en economie.
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afschaffen
De ChristenUnie vindt de hypotheekrenteaftrek oneerlijk voor huurders en woningzoekenden en ziet het als een prijsopdrijvende factor op de woningmarkt. Ze willen deze regeling daarom in de komende decennia geleidelijk afbouwen, als onderdeel van een bredere fiscale hervorming.
“Door de hypotheekrenteaftrek worden woningzoekenden en huurders op achterstand gezet ten opzichte van woningeigenaren. Hierdoor betalen huurders bij een gelijk inkomen meer belasting dan kopers. De hypotheekrenteaftrek zorgt er bovendien voor dat huizen duurder worden, omdat kopers meer kunnen bieden dan zonder deze regeling mogelijk zou zijn. In het kader van haar algehele herziening van het belastingstelsel, wil de ChristenUnie deze regeling de komende decennia geleidelijk afbouwen.”
“De hypotheekrenteaftrek schaffen we geleidelijk af.”
Werkbare stikstofwetgeving en doelgerichte emissiereductie
De partij wil af van ingewikkelde stikstofberekeningen en pleit voor landelijke, sectorale en bedrijfsspecifieke emissienormen. Dit moet de bouw van woningen versnellen en boeren en ondernemers meer duidelijkheid en handelingsperspectief bieden, terwijl natuurherstel centraal blijft staan.
“Sturen op neerslag van stikstof in de natuur (depositie) is onwerkbaar gebleken. Het herleiden van depositiewaardes naar bedrijven is immers uiterst ingewikkeld en onzeker. Daarom moeten er landelijke, sectorale en uiteindelijk bedrijfsspecifieke emissienormen worden vastgelegd.”
“We stappen af van ingewikkelde berekeningen over waar stikstof precies terechtkomt en richten ons op het verminderen van de daadwerkelijke uitstoot.”
“De stikstofuitstoot wordt de komende tien jaar gehalveerd ten opzichte van 2019, zowel de uitstoot van stikstofoxiden in de mobiliteit en industrie als ammoniakuitstoot in de landbouw. Alle sectoren dragen naar rato bij.”
Normen en waarden: rechtvaardige woningmarkt en solidariteit
De ChristenUnie benadrukt het belang van een rechtvaardige woningmarkt waarin woningzoekenden en huurders niet langer worden benadeeld. Ze verbinden hun woonbeleid expliciet aan normen en waarden als solidariteit, gemeenschapszin en rentmeesterschap.
“We zorgen voor een rechtvaardiger woningmarkt die woningzoekenden en huurders niet langer benadeelt.”
“Want samenleven gebeurt niet in systemen, maar in gemeenschappen: in straten, buurten, families, kerken en sportverenigingen.”
“Zo maken we ruimte voor echte solidariteit en versterken we de basis van onze samenleving: de bereidheid om naar elkaar om te zien.”
D66 wil de woningmarkt eerlijker en duurzamer maken door het belastingvoordeel van woningbezit, zoals de hypotheekrenteaftrek, af te bouwen en meer betaalbare woningen te realiseren. Ze pleiten voor strengere normen rond duurzaamheid, meer bescherming voor huurders, en een structurele aanpak van het stikstofprobleem om woningbouw mogelijk te maken. Hun visie draait om gelijke kansen, het tegengaan van speculatie en het herstellen van de balans tussen mens, natuur en economie.
Hypotheekrenteaftrek afbouwen en fiscale verschillen verkleinen
D66 vindt het huidige belastingvoordeel voor huiseigenaren oneerlijk en wil de hypotheekrenteaftrek afbouwen, met de opbrengsten gebruikt voor lagere inkomstenbelasting. Dit moet de huizenprijzen afremmen en het verschil tussen huurders en kopers verkleinen.
“We bouwen het belastingvoordeel van woningbezit af en gaan beleggers meer belasten.”
“We verkleinen de verschillen in fiscale voordelen tussen huurders en mensen met een koopwoning. Dit doen we onder andere via de afbouw van de hypotheekrenteaftrek, verlaging van het btw-tarief op nieuwbouw en aanscherping van het eigenwoningforfait voor de duurste huizen. We ontzien mensen die net een hypotheek hebben afgesloten. We steken de opbrengsten helemaal in lagere inkomstenbelasting voor iedereen. Zo heeft iedereen belastingvoordeel en remmen we de stijging van de huizenprijzen af.”
Strengere normen en waarden voor een eerlijke woningmarkt
D66 wil een eerlijke woningmarkt met meer betaalbare woningen, bescherming van huurders, en het tegengaan van speculatie. Ze leggen nadruk op sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid als kernwaarden.
“D66 kiest voor een eerlijke woningmarkt waarin iedereen een betaalbaar huis kan vinden. We maken duidelijke keuzes. We bouwen het belastingvoordeel van woningbezit af en gaan beleggers meer belasten. Huurders krijgen meer bescherming en zeggenschap over verduurzaming.”
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“Gemeenten meer mogelijkheden om grondspeculaties te voorkomen en te zorgen dat er niet alleen huizen komen, maar ook speelplaatsen en groen.”
Structurele aanpak van stikstof voor woningbouw
D66 erkent dat het stikstofprobleem woningbouw belemmert en wil juridisch bindende doelen voor stikstofreductie, zodat bouwen weer mogelijk wordt en natuur en economie in balans komen.
“Jarenlang zijn we over de grenzen gegaan van wat de natuur en het milieu kunnen dragen. Dat heeft onder meer geleid tot wat we het stikstofslot noemen... D66 wil snelle vermindering van de stikstofuitstoot, op basis van een plan met duidelijke doelen, die niet vrijblijvend zijn en die juridisch vastliggen. Zo kunnen we weer vergunningen verlenen.”
“We investeren in het klimaat, in het bouwen van huizen, in het onderwijs, en in het herstel van de natuur en daarmee het doorbreken van de stikstofimpasse.”
GroenLinks-PvdA wil de woningmarkt eerlijker en duurzamer maken door prijsopdrijvende regelingen zoals de hypotheekrenteaftrek af te bouwen, speculatie tegen te gaan en de bouw van betaalbare woningen te versnellen. Ze koppelen hun normen en waarden aan het idee dat wonen een recht is, geen verdienmodel, en willen het stikstofprobleem oplossen om woningbouw mogelijk te maken. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het stapsgewijs afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, het afromen van speculatiewinsten, en het doorbreken van het stikstofslot voor meer woningbouw.
Hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen
GroenLinks-PvdA ziet de hypotheekrenteaftrek als prijsopdrijvend en oneerlijk, omdat vooral mensen met dure huizen profiteren. Door deze regeling stapsgewijs af te bouwen, willen ze de huizenprijzen drukken en de opbrengsten inzetten voor woningbouw en lastenverlichting.
“De hypotheekrenteaftrek drijft de prijzen op en mensen met de duurste huizen profiteren het meest. Daarom gaan we de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen. De opbrengsten zetten we in voor woningbouw en lastenverlichting, waardoor mensen meer overhouden van hun loon.”
Woningmarkt: Normen en waarden centraal stellen
De partij benadrukt dat wonen een basisrecht is en geen middel tot winstmaximalisatie. Ze willen speculatie tegengaan, woningen betaalbaar maken voor de sociale meerderheid, en de regie op grond en woningbouw weer publiek maken.
“Huizen zijn om in te wonen, niet om winst mee te maken. Vandaag verdienen profiteurs aan de woningnood door speculatie met grond en vastgoed. Dat moet stoppen.”
“Woningbouw is te vaak gericht op winst van een kleine groep in plaats van een fijn thuis voor ons allemaal.”
“We brengen de regie op grond weer in publieke handen, zodat we samen bepalen hoe ons landschap eruitziet in plaats van speculanten die uit uitstel van verkoop meer geld oplevert, terwijl mensen wanhopig wachten op een woning.”
Stikstofslot opheffen voor woningbouw
GroenLinks-PvdA ziet het stikstofprobleem als een belangrijke belemmering voor woningbouw. Ze willen het stikstofslot doorbreken door de veestapel te verkleinen en vergunningverlening voor woningbouw te vereenvoudigen, zodat er sneller en meer gebouwd kan worden.
“We versnellen de bouw door regels te versimpelen en de stikstofimpasse op te lossen.”
“We nemen maatregelen zodat de woningbouw weer vlot getrokken wordt. We maken vergunningverlening voor woningbouw eenvoudiger. De intensieve veehouderij zal meer moeten doen om vervuiling terug te dringen. Daarbij hoort ook een kleinere veestapel, en zo nodig met dwingende maatregelen als stok achter de deur.”
“We wijzen voldoende locaties aan voor nieuwbouw, verkorten en vereenvoudigen bezwaarprocedures en we halen Nederland van het stikstofslot.”
NSC wil de hypotheekrenteaftrek behouden, zet in op het vergroten van betaalbaarheid en toegankelijkheid van de woningmarkt, en pleit voor een realistisch en uitvoerbaar stikstofbeleid dat woningbouw niet onnodig belemmert. Ze combineren fiscale stimulansen voor woningbezit met strikte regulering van huurprijzen en een pragmatische benadering van stikstofnormen, waarbij sociaal-economische gevolgen worden meegewogen. De partij benadrukt het belang van normen en waarden als betaalbaarheid, eerlijkheid en zekerheid op de woningmarkt.
Hypotheekrenteaftrek behouden
NSC kiest ervoor de hypotheekrenteaftrek te behouden als stimulans voor woningbezit en financiële zekerheid voor huishoudens. Dit onderscheidt hen van partijen die deze aftrek willen beperken of afschaffen.
“We behouden de hypotheekrenteaftrek.”
Strengere regulering en stimulering van betaalbare woningen
NSC wil de woningmarkt toegankelijker maken door het stimuleren van betaalbare koop- en huurwoningen, het beperken van speculatie, en het beschermen van huurders tegen buitensporige lasten. Dit sluit aan bij hun normen en waarden van eerlijkheid en bestaanszekerheid.
“We verlagen het bedrag wat er verstaan wordt onder een betaalbare koopwoning, zodat ook eenverdieners toegang krijgen tot de woningmarkt.”
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
“Om huren betaalbaar te houden, worden huurverhogingen in de sociale sector gemaximeerd op inflatie. Voor midden-huur en de vrije sector geldt een maximum van inflatie plus 1%.”
Pragmatische aanpassing stikstofnormen voor woningbouw
NSC wil af van de huidige, modelmatige stikstofnormen die woningbouw belemmeren, en pleit voor reductiedoelen en meer bestuurlijke ruimte, met oog voor sociaal-economische gevolgen. Dit moet zorgen voor een uitvoerbaar beleid dat bouwprojecten niet onnodig vertraagt.
“We vervangen de normen voor stikstofdepositie in de wet door reductiedoelen voor stikstofuitstoot, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen uitstoot van ammoniak (NH3) en stikstofoxiden (NOx).”
“We houden in de wetgeving oog voor de sociaal-economische gevolgen van maatregelen, zoals ook de EU-richtlijn bepaalt. Dit betekent dat bij het afgeven van vergunningen er bestuurlijke speelruimte moet zijn om activiteiten toe te staan die maar weinig stikstof uitstoten.”
“We verlenen hoge prioriteit aan vergunningverlening voor woningbouwprojecten, ook in relatie tot stikstof.”
DENK wil de hypotheekrenteaftrek behouden voor de meeste woningbezitters, maar afschaffen voor ultrarijken met zeer dure woningen. Op de woningmarkt streeft DENK naar meer betaalbare woningen, strikte normen voor woningbouw, en een sterke rol van de overheid. Op het gebied van stikstof handhaaft DENK de reductiedoelen en zet in op vrijwillige uitkoopregelingen in de landbouw.
Hypotheekrenteaftrek behouden, maar beperken voor ultrarijken
DENK vindt het belangrijk om woningbezitters te ondersteunen via de hypotheekrenteaftrek, maar wil deze regeling doelmatiger maken door ultrarijken uit te sluiten. Dit moet de regeling eerlijker maken en middelen vrijmaken voor andere groepen.
“De hypotheekrenteaftrek blijft bestaan, om woningbezitters tegemoet te komen. We maken het systeem wel doelmatiger, door de aftrek af te schaffen voor ultrarijken met superdure woningen. Zij hebben de tegemoetkoming immers niet nodig.”
Wettelijke norm voor betaalbare woningen
DENK wil een wettelijke norm invoeren die het aandeel betaalbare woningen garandeert, met een nadruk op sociale huur en koop. Dit moet de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de woningmarkt verbeteren.
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
Handhaving stikstofreductie en vrijwillige uitkoop landbouw
Op het gebied van stikstof kiest DENK voor het handhaven van de bestaande reductiedoelen en het stimuleren van vrijwillige uitkoopregelingen in de landbouw. Hiermee wil DENK natuur beschermen en voldoen aan milieunormen.
“Handhaving van de doelen om de stikstofuitstoot te verminderen. Wij gaan inzetten op vrijwillige uitkoopregelingen in de landbouw,”