Verkiezingsprogramma's 2025 overhuizenmarkt
De PVV wil de huizenmarkt hervormen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, sociale huren te verlagen en de toegang tot betaalbare huurwoningen te verruimen. De partij stelt Nederlanders centraal, wil statushouders geen voorrang meer geven op sociale huurwoningen en pleit voor snelle, grootschalige woningbouw zonder extra duurzaamheidseisen. De PVV kiest voor minder regels, snellere procedures en het schrappen van verplichtingen rond verduurzaming om de woningnood direct aan te pakken.
Forse uitbreiding betaalbare woningbouw
De PVV wil het woningtekort oplossen door fors te investeren in de bouw van sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen, zowel binnen- als buitenstedelijk. Ze willen procedures versnellen, bezwaar en beroep beperken, en de overheid laten ingrijpen waar gemeenten of provincies niet leveren.
“We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto. Waar de woningbouw niet van de grond komt, grijpt de Rijksoverheid in.”
“Nationaal crisisplan voor voldoende woningen: ... Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
“Buitenstedelijk bouwen: méér nieuwe grootschalige woningbouwlocaties”
“Binnenstedelijk bouwen; transformatie van kantoor- en bedrijfspanden; optoppen, splitsen en woningdelen; niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
“Ingrijpen door de Rijksoverheid bij vastgelopen woningprojecten; provincies en gemeenten die niet voldoende bouwen of meewerken, worden aangepakt”
Geen voorrang en strengere regels voor statushouders
De PVV wil dat statushouders nooit meer voorrang krijgen op sociale huurwoningen, fraude streng bestraffen en de gemeentelijke taakstelling voor verplichte huisvesting schrappen. Dit moet de positie van Nederlanders op de huizenmarkt verbeteren.
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Gemeentelijke taakstelling voor de verplichte huisvesting van statushouders schrappen”
“Frauderende statushouders die een sociale huurwoning illegaal onderverhuren, betalen alles wat zij daarmee verdiend hebben terug en verliezen hun verblijfsvergunning”
Verlaging sociale huren en verruiming toegang
De partij wil de sociale huren met 10% verlagen en de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen, zodat meer mensen in aanmerking komen voor een betaalbare woning.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar.”
“Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
“Sociale huren met 10% verlagen”
“Inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen”
Geen nieuwe duurzaamheidseisen of verplichtingen
De PVV wil bouweisen schrappen en geen nieuwe duurzaamheidseisen opleggen, zoals verplichte warmtepompen of het verplicht van het gas af gaan, om woningbouw goedkoper en sneller te maken.
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk. We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
“Schrappen en vereenvoudigen van bouweisen; geen nieuwe duurzaamheidseisen, geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas”
Permanente bewoning recreatiewoningen toestaan
De PVV wil het mogelijk maken om permanent te wonen in recreatiewoningen, zodat het woningaanbod direct wordt vergroot.
BVNL wil de huizenmarkt liberaliseren door minder overheidsbemoeienis, het schrappen van regelgeving en het stimuleren van bouwen, met als doel het aanbod te vergroten en de prijzen te verlagen. Ze leggen een sterke nadruk op het terugdringen van immigratie als oplossing voor de woningnood en willen onder meer het splitsen van woningen, het vergunningsvrij maken van woningdelen en het afschaffen van huurregulering. De partij ziet deregulering en het wegnemen van bureaucratische barrières als de kern om de woningmarkt weer in balans te brengen.
Overheid trekt zich terug uit de woningmarkt
BVNL stelt dat overheidsmaatregelen de woningmarkt hebben verstoord en pleit voor deregulering, het afschaffen van huurregulering en minder regels, zodat de markt het woningaanbod kan vergroten.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“De Wet goed verhuurderschap wordt afgeschaft omdat het geen positieve effecten heeft en alleen maar leidt tot meer bureaucratie.”
“Contracten worden weer vrij en tijdelijke huurovereenkomsten worden weer toegestaan.”
“Minder regels en minder bureaucratie.”
Meer bouwen door minder regels en snellere procedures
BVNL wil het bouwen van woningen versnellen door het vergunningsproces te vereenvoudigen, het splitsen van woningen vergunningsvrij te maken en het optoppen van gebouwen mogelijk te maken.
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Verbeter, vereenvoudig en versnel het vergunningsproces voor bouwvergunningen.”
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
“Alle belemmeringen om woningen boven winkels te realiseren worden weggenomen.”
Immigratie beperken om woningnood te verminderen
Volgens BVNL is de hoge instroom van migranten de belangrijkste oorzaak van de woningnood; het beperken van immigratie en het invoeren van een asielstop zijn volgens hen noodzakelijk om de huizenmarkt te normaliseren.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Om weer betaalbaar te kunnen wonen, moeten vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans komen door meer woningen te bouwen en immigratiebeperkende maatregelen te nemen.”
Sociale huur: meer bouwen, verkoop aan huurders en aanpak scheefwonen
BVNL wil woningcorporaties meer ruimte geven om sociale huurwoningen te bouwen en te verkopen aan huurders, maar wil ook scheefwoners aanpakken.
“Sta woningcorporaties toe om meer sociale woningen te bouwen en geef corporaties de mogelijkheid om, onder gunstige condities, woningen te verkopen aan huurders.”
“Pak scheefwoners aan. 7% van de huurders in sociale woningen woont scheef en houdt ten onrechte een gesubsidieerde woning bezet. Scheefwoners moeten in elk geval de maximaal redelijke WWS-huur betalen.”
Afschaffen huurtoeslag en kostendelersnorm
BVNL wil het toeslagenstelsel afschaffen, waaronder de huurtoeslag, en de kostendelersnorm schrappen zodat samenwonen niet wordt bestraft.
Vergemakkelijken woningdelen, studentenhuizen en transformatie
BVNL wil woningdelen en studentenhuizen weer toestaan en het ombouwen van bedrijfsruimtes naar woningen makkelijker maken om het woningaanbod snel te vergroten.
FVD wil de huizenmarkt liberaliseren door minder regulering, het aandeel sociale huur te verkleinen en bouwen te versnellen, met prioriteit voor Nederlanders. Ze pleiten voor afschaffing van de Wet Betaalbare Huur, behoud van hypotheekrenteaftrek, minder duurzaamheidseisen en meer vrijheid voor verhuurders en kopers.
Afschaffen regulering en liberaliseren huurmarkt
FVD ziet overheidsregulering als oorzaak van schaarste en wil verhuurders meer vrijheid geven, onder andere door de Wet Betaalbare Huur af te schaffen en het aandeel sociale huur te verkleinen. Ze stellen dat dit het aanbod vergroot, vooral in het middensegment, en investeren aantrekkelijker maakt.
“De Wet Betaalbare Huur is een aanval op het eigendomsrecht en leidt tot minder aanbod. Wij schaffen deze wet af, zodat verhuurders weer durven investeren en middenhuurwoningen terugkeren. Verhuurders bepalen zelf wie hun huurder is.”
“We geven verhuurders volledige vrijheid in de keuze van hun huurders, zodat het aanbod in de huurmarkt weer wordt vergroot, met name in het middensegment.”
“We verkleinen het aandeel sociale huurwoningen, zodat de markt gezonder wordt en minder afhankelijk van de overheid.”
“We stoppen met de verplichting voor private projecten om sociale woningen te bouwen, zodat bouwen weer rendabel wordt.”
Versnellen woningbouw en schrappen duurzaamheidseisen
FVD wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen, vooral voor Nederlanders, en stelt dat klimaat- en stikstofregels de bouw onnodig vertragen en duurder maken. Door deze regels en duurzaamheidseisen te schrappen, moet bouwen sneller en goedkoper worden.
“We bouwen snel 100.000 woningen per jaar, schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
“We stoppen met verplichte duurzaamheidseisen, zodat bouwen makkelijker en goedkoper wordt.”
Behoud hypotheekrenteaftrek en lage belastingen op koopwoningen
FVD beschouwt eigen woningbezit als essentieel en wil het fiscaal aantrekkelijk houden. Ze willen de hypotheekrenteaftrek behouden (en verhogen), de eigen woning in box 1 houden, het eigenwoningforfait afschaffen en de overdrachtsbelasting verlagen.
“De hypotheekrenteaftrek blijft, met een hoger aftrektarief, zodat wonen betaalbaar wordt en blijft.”
“De eigen woning blijft in box 1: nooit belasting over je eigen huis, dus ook geen eigenwoningforfait.”
“De overdrachtsbelasting wordt 2% voor iedereen, met uitzondering van starters, die een volledige vrijstelling ontvangen.”
Voorrang voor Nederlanders bij toewijzing woningen
FVD wil dat Nederlanders altijd voorrang krijgen op de huizenmarkt, met name in de sociale sector, en statushouders geen voorrang meer geven.
Studieschuld niet meetellen, huurgeschiedenis wel bij hypotheek
FVD wil dat studieschulden niet meetellen bij hypotheekaanvragen, maar een goede huurgeschiedenis juist wel, om starters meer kansen te geven op de koopmarkt.
“Studieschuld mag nooit meetellen bij een hypotheekaanvraag, maar een goede huurgeschiedenis wél.”
“We tellen studieschulden niet mee bij hypotheekaanvragen, deze zijn immers risicoloos voor de bank omdat ze gepauzeerd kunnen worden, zodat starters sneller een huis kunnen kopen.”
“We wegen de huurgeschiedenis van de laatste drie jaar mee bij hypotheekaanvragen. Mensen die vergelijkbare huurlasten hebben kunnen dragen, kunnen dezelfde hypotheeklast dragen.”
Huurders de kans geven hun woning te kopen
FVD wil huurders de mogelijkheid geven hun corporatiewoning te kopen, om zo het eigen woningbezit te vergroten.
De VVD wil de huizenmarkt vlot trekken door fors meer woningen te bouwen, regels te schrappen en het eigen woningbezit te stimuleren, vooral voor starters en middeninkomens. De partij kiest voor centrale regie, minder lokale belemmeringen en het aantrekkelijker maken van zowel kopen als verhuren. Betaalbaarheid, doorstroming en het verminderen van bureaucratie staan centraal in hun visie.
Veel meer woningen bouwen met minder regels
De VVD ziet het woningtekort als het grootste probleem en wil dit oplossen door grootschalige nieuwbouw, het schrappen van bouwregels en centrale regie vanuit het Rijk. Gemeenten krijgen minder zeggenschap, zodat sneller en goedkoper gebouwd kan worden, ook buiten de Randstad.
“De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Daarom gaan we vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen.”
“We gaan flink schrappen in bouwregels en nemen maatregelen die de betaalbaarheid van koop- én huurhuizen vergroten. De rem op bouwen, transformeren en herbestemmen moet eraf. Dat vraagt om centrale regie.”
“We bouwen dertig nieuwe grootschalige woonwijken met sturing vanuit Den Haag en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen.”
Stimuleren van eigen woningbezit, vooral voor starters
De VVD beschouwt het eigen huis als sleutel tot vrijheid en financiële zekerheid. Ze willen starters en middeninkomens actief helpen met betaalbare koopwoningen, kooprecht voor huurders en fiscale stimulansen.
“De VVD is dé partij van het eigen koophuis. Wij zien het daarom niet alleen als onze taak, maar als onze plicht om ervoor te zorgen dat iedereen een eigen huis kan bemachtigen.”
“Hierin leggen we vast dat overheidsgeld met name naar betaalbare koopwoningen gaat. Per regio bestaan bouwprojecten voor 25% uit betaalbare koopwoningen.”
“Elke huurder met voldoende inkomen moet desgewenst de mogelijkheid krijgen om bij de eigen woningcorporatie een grondgebonden sociale huurwoning te kopen.”
“Om starters te helpen bij het kopen van hun eerste huis en hun maandlasten te verlagen, stimuleren we het gebruik van startershypotheken en hypotheken met een langere looptijd.”
Schrappen van huurmarktregulering en stimuleren van verhuur
De VVD vindt dat te veel regels de huurmarkt verstikken en wil deze versoepelen om het aanbod te vergroten en huren aantrekkelijker te maken voor investeerders en particulieren.
“We willen dat er veel meer private huurwoningen worden gebouwd, zodat de huurprijs omlaaggaat. We schrappen de Wet betaalbare huur, de lokale zelfbewoningsplicht en het verbod op tijdelijke contracten.”
“Ook voor particulieren moet het aantrekkelijk worden om te investeren in huurwoningen en verhuur moet weer lonen. Daartoe onderzoeken wij of we de overdrachtsbelasting voor woningen die na de overdracht verhuurd gaan worden kunnen verlagen.”
“Het is niet uit te leggen dat verhuurders een negatief rendement hebben. Daardoor verliezen we cruciale huurwoningen. We zullen snel toe moeten naar een eerlijke hervorming van box 3.”
Versnellen van procedures en beperken van bezwaar
De VVD wil langdurige vergunningstrajecten en bezwaarprocedures die woningbouw vertragen fors inperken, desnoods via een noodwet, om sneller huizen te realiseren.
“We kiezen voor de woningzoekenden wanneer noodzakelijke woningbouw vertraagd wordt door langdurige bezwaarprocedures van beroepsbezwaarmakers en regels rond natuurbescherming. We gaan daarom schrappen, schrappen, schrappen.”
“We onderzoeken de mogelijkheid om dit vorm te geven als een nood- of spoedwet. Een huis hoort niet in tien jaar te staan, maar in een paar jaar. Dat wordt een topprioriteit.”
“We verhogen de griffierechten voor bezwaarprocedures tegen woningbouw, om onnodige vertragingstactieken en beroepsprocedures te ontmoedigen.”
Doorstroming bevorderen en scheefwonen aanpakken
De VVD wil de bestaande woningvoorraad beter benutten door doorstroming te stimuleren, scheefwonen aan te pakken en ouderen te helpen verhuizen naar passende woningen.
“Om sociale huurwoningen beschikbaar te houden voor de mensen die deze woningen het hardst nodig hebben, komt er een jaarlijkse inkomenstoets voor sociale huurwoningen, om te bepalen of de huurprijs nog passend is.”
“Oudere huurders die in een geschikter huis willen wonen moeten waar nodig met behoud van hun huidige huur naar een kleiner huurhuis kunnen verhuizen, zodat het huis vrijkomt voor jongeren.”
“We maken het eenvoudiger om bestaande panden in meerdere woningen te splitsen, waarbij we oog hebben voor de leefbaarheid in de buurt. Zo benutten we de bestaande ruimte beter en creëren we sneller betaalbare woonplekken.”
De ChristenUnie erkent de wooncrisis als een urgent maatschappelijk probleem en pleit voor een sterke regierol van de overheid om de huizenmarkt eerlijker en betaalbaarder te maken. Hun belangrijkste voorstellen zijn het fors versnellen van de bouw van betaalbare woningen (waaronder veel sociale huur), het hervormen van fiscale voordelen voor huiseigenaren, het aanpakken van grondspeculatie, en het verbeteren van de positie van huurders en starters. De partij wil dat wonen weer bereikbaar wordt voor iedereen, met speciale aandacht voor jongeren, starters, ouderen en kwetsbare groepen.
Forse bouw van betaalbare woningen, met nadruk op sociale huur
De ChristenUnie wil het woningtekort terugdringen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan minstens twee derde betaalbaar is en 30% sociale huur. Ze willen woningcorporaties meer investeringsruimte geven en gemeenten verplichten tot voldoende seniorenwoningen en hofjes. Dit moet de kansen voor starters, gezinnen en ouderen vergroten en de doorstroming bevorderen.
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
“Om dat in te lopen, moeten we elk jaar 100.000 nieuwe woningen bouwen. De ChristenUnie wil dat dit tempo echt gehaald wordt, en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij: 10 miljard extra investeringen in betaalbare woningbouw en structureel een miljard per jaar door woningcorporaties meer investeringsruimte te bieden dan ze nu hebben.”
“Elke gemeente moet daarom ook voldoende seniorenwoningen en hofjes voor ouderen bouwen. Plannen hiervoor leggen zij vast in hun volkshuisvestingsprogramma. Gemeenten kunnen een deel van de nieuw te bouwen sociale huurwoningen reserveren voor starters.”
Hervorming van fiscale voordelen voor huiseigenaren
De ChristenUnie wil de fiscale ongelijkheid tussen huurders en kopers aanpakken door de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te bouwen en het eigenwoningforfait over de eerste miljoen euro af te schaffen. Dit moet de huizenprijzen temperen en de positie van woningzoekenden en huurders verbeteren.
“Door de hypotheekrenteaftrek worden woningzoekenden en huurders op achterstand gezet ten opzichte van woningeigenaren. ... wil de ChristenUnie deze regeling de komende decennia geleidelijk afbouwen.”
“Tegelijkertijd schaffen we het eigenwoningforfait af over de eerste miljoen euro, zodat over de eerste miljoen euro aan woningwaarde geen belasting meer hoeft te worden betaald.”
Aanpak van grondspeculatie en eerlijker grondbeleid
De partij wil grondspeculatie tegengaan en de waardestijging van bouwgrond eerlijker verdelen via een planbatenheffing. Gemeenten moeten actiever grondbeleid voeren om sneller en betaalbaarder te bouwen.
“De ChristenUnie wil dat deze waardestijging eerlijker wordt verdeeld. Daarom zijn we voor een belasting op de winst die ontstaat als grond bouwgrond wordt (planbatenheffing), we pakken hiermee ook grondspeculatie aan.”
“Gemeenten moeten actiever met hun grond omgaan. Ze hebben al middelen om invloed uit te oefenen – zoals het voorkeursrecht of regels uit de Omgevingswet – maar die worden nog te weinig ingezet.”
Verbetering positie huurders en bescherming tegen te hoge huren
De ChristenUnie wil huurders meer zekerheid bieden door het vaste huurcontract als norm te behouden, de huurtoeslag te hervormen tot een inkomensafhankelijke huursubsidie, en de huurprijsstijgingen te beperken. Gemeenten worden gestimuleerd om huurteams op te zetten.
“Een vast huurcontract blijft de norm. Huurders moeten weten waar ze aan toe zijn.”
“De huren moeten minder hard stijgen dan in voorgaande jaren, door ze niet meer te koppelen aan loonstijgingen maar aan de gemiddelde prijsontwikkeling over meerdere jaren.”
“Gemeenten worden gestimuleerd om huurteams op te zetten. Daar kunnen huurders terecht met vragen of wanneer ze vermoeden te veel huur te betalen.”
Meer kansen voor starters en middeninkomens
De partij wil woningcorporaties meer ruimte geven om ook voor middeninkomens te bouwen en het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uitbreiden. Starters en de leenstelselgeneratie krijgen extra aandacht.
“Ook mogen corporaties makkelijker investeren in huurwoningen voor mensen met een modaal inkomen, zonder ingewikkelde regels of toetsen.”
“Daarom breiden we het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit, zodat ook starters eindelijk een kans krijgen op de koopmarkt. We onderzoeken de moeilijkheden van starters op de woningmarkt en nemen daarbij de positie van de leenstelselgeneratie mee.”
Slimmer en sneller bouwen, inclusief benutten bestaande gebouwen
De ChristenUnie wil vergunningprocedures versnellen en bestaande gebouwen beter benutten, bijvoorbeeld door kantoren om te bouwen tot woningen, woningen te splitsen of optoppen, en hospitaverhuur te stimuleren.
“We versimpelen en versnellen daarom vergunningprocedures, zodat de meeste tijd gaat naar bouwen in plaats van papierwerk.”
“Bestaande gebouwen benutten we beter, bijvoorbeeld door leegstaande kantoren en gebouwen om te bouwen tot woningen, grote woningen te splitsen of door een extra verdieping op bestaande huizen toe te voegen (optoppen).”
D66 ziet wonen als een basisrecht en wil de huizenmarkt hervormen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, doorstroming te bevorderen en het belastingvoordeel van woningbezit af te bouwen. De partij zet in op tien nieuwe steden, meer sociale en middenhuur, en maatregelen om starters en huurders beter te beschermen. D66 wil zo de woningnood aanpakken en zorgen dat iedereen, ongeacht levensfase of inkomen, een betaalbaar en passend huis kan vinden.
Tien nieuwe steden en fors meer woningbouw
D66 wil het woningtekort structureel oplossen door grootschalig te bouwen, waaronder tien nieuwe steden, met een mix van woningtypen en goede voorzieningen. Dit moet de doorstroming bevorderen en de druk op de huizenmarkt verlichten.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten.”
“We bouwen deze nieuwe steden gemengd. Er komen goedkope koopwoningen, middenhuur woningen, sociale huurwoningen, woningen voor ouderen en voor jongeren.”
“We richten een Rijksgrondfaciliteit (een landelijke grondbank) op, zodat de grond die het Rijk in bezit heeft of krijgt, ingezet kan worden om sneller huizen te bouwen.”
Meer betaalbare huur- en koopwoningen
D66 wil het aandeel betaalbare woningen vergroten door te investeren in sociale huur, middenhuur en betaalbare koop, en door de btw op deze bouw te verlagen. Gemeenten worden verplicht om bij nieuwbouw minimaal 30% sociale huur te realiseren.
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop. Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
Doorstroming bevorderen en ouderen stimuleren te verhuizen
D66 wil de doorstroming op de huizenmarkt verbeteren door meer woningen voor ouderen te bouwen, een Nationale Doorstroombank op te richten en financiële drempels voor verhuizing te verlagen. Zo moeten woningen vrijkomen voor andere groepen.
Starters en huurders beter beschermen
D66 wil het voor starters makkelijker maken een huis te kopen door de studieschuld niet meer mee te laten tellen bij de hypotheekaanvraag en door te kijken naar de verhouding tussen huur en hypotheeklasten. Huurders krijgen meer bescherming en zeggenschap, en verhuurders worden verplicht tot verduurzaming.
“Voor starters die kunnen aantonen dat de hypotheeklast lager is dan hun huidige hoge huur, wordt het makkelijker om een hypotheek te krijgen.”
“We laten de studieschuld niet meer meetellen bij de hypotheekaanvraag.”
“Huurders krijgen meer bescherming en zeggenschap over verduurzaming.”
“Verhuurders worden verplicht om huizen met een slecht energielabel te verbeteren.”
Belastingvoordeel woningbezit afbouwen en beleggers zwaarder belasten
D66 wil het belastingvoordeel van woningbezit afbouwen en beleggers meer belasten om de huizenmarkt eerlijker te maken en speculatie tegen te gaan.
“We bouwen het belastingvoordeel van woningbezit af en gaan beleggers meer belasten.”
Vergemakkelijken woningdelen en woningsplitsing
D66 wil woningdelen en het splitsen van woningen aantrekkelijker maken om het bestaande woningaanbod beter te benutten.
“Vergunningen voor woningdelen en woningsplitsing worden gratis, zodat het aantrekkelijker wordt om in bestaande huizen met meer mensen te wonen.”
“Iedereen mag één kamer verhuren zonder dat dat negatieve financiële gevolgen heeft voor een uitkering, de belasting, de huur of een hypotheek. Zo stimuleren we woningdelen.”
NSC wil de huizenmarkt hervormen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, met nadruk op sociale huur, middenhuur en betaalbare koop. Ze pleiten voor strakke regie van de overheid, het aanpakken van speculatie en het beschermen van huurders tegen hoge woonlasten. Concrete maatregelen zijn onder meer het versnellen van procedures, het invoeren van een huurregister, het stimuleren van woningruil en het beperken van grondspeculatie.
Forse bouw van betaalbare en sociale woningen
NSC ziet het woningtekort als een crisis die vraagt om snelle, grootschalige bouw van betaalbare woningen, met duidelijke regie vanuit de overheid. Ze willen jaarlijks 100.000 woningen bouwen, waarvan een groot deel sociaal en betaalbaar, en stellen hiervoor versnellingsmaatregelen en financiële middelen beschikbaar.
“Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“We streven naar een aandeel van 30% sociale huur en van 2/3de betaalbare koop en midden-huur.”
“We investeren € 2 miljard extra in een versnellingsfonds voor de woningmarkt. Met het geld worden woningbouwprojecten sneller uitgewerkt, concrete knelpunten aangepakt en vergunningen eerder verleend.”
“De minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening houdt regie op de volkshuisvesting en krijgt een taakstelling voor het aantal woningen dat jaarlijks gebouwd moeten worden.”
Bescherming van huurders en beperking van speculatie
NSC wil huurders beschermen tegen buitensporige huurverhogingen en ongewenst verhuurgedrag, en speculatie op de huizenmarkt tegengaan. Ze stellen maxima aan huurverhogingen, voeren een huurregister in en belasten snelle doorverkoop van koopwoningen.
“Om huren betaalbaar te houden, worden huurverhogingen in de sociale sector gemaximeerd op inflatie. Voor midden-huur en de vrije sector geldt een maximum van inflatie plus 1%.”
“We zorgen voor voldoende gemeentelijke handhavingscapaciteit zodat deze wetten effect hebben in de praktijk. Ook komt er een landelijk huurregister waarin gemeenten in elk geval kunnen zien wie actief zijn op de particuliere huurmarkt, welke huizen ze verhuren en wat de punten van deze huizen zijn.”
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
Stimuleren van doorstroming en woningruil
NSC wil de doorstroming op de huizenmarkt bevorderen, zodat mensen sneller kunnen verhuizen naar een woning die past bij hun levensfase. Ze stimuleren woningruil, bouwen meer seniorenwoningen en maken tijdelijke woonunits makkelijker.
“Op het moment dat iemand te groot woont, moet het mogelijk worden om van woning te ruilen met iemand die te klein woont. Dit zien we als gewenste woningruil. We verwachten van woningcorporaties en gemeenten dat zij dit mogelijk maken.”
“Nieuw Sociaal Contract wil dat er meer seniorenwoningen komen, zodat Harry naar een geschikte woning kan verhuizen en zijn grotere woning weer vrijkomt voor een jong gezin.”
“Het moet eenvoudiger worden om een tijdelijke woonunit te plaatsen bij een bestaande woning. Bijvoorbeeld om voor een familielid te zorgen (en zo de zorg te ontlasten).”
Aanpak van grondspeculatie en inzet van grondbeleid
NSC wil grondspeculatie tegengaan en publieke belangen borgen bij gebiedsontwikkeling. Ze stellen een gemeentelijke heffing in bij waardestijging van grond en willen dat waardestijgingen door bestemmingswijzigingen worden afgeroomd.
“Er komt een gemeentelijke heffing om grondspeculatie tegen te gaan. Als grond in waarde stijgt, moet dat extra geld gaan naar de gebiedsontwikkeling of sociale woningbouw.”
“Grondinstrumentarium moet ingezet worden om tot taxatie van de waarde van grond te komen op basis van huidig gebruik. Waardestijgingen die uitsluitend voortkomen uit bestemmingswijzigingen worden afgeroomd voor het publieke belang.”
Vergemakkelijken van alternatieve woonvormen en benutten bestaande voorraad
NSC wil innovatieve woonvormen en beter gebruik van bestaande gebouwen stimuleren, zoals splitsen, optoppen, transformatie van kantoren en collectieve woonvormen.
“Het moet eenvoudiger worden om woningen te splitsen, op te toppen, of om leegstaande kantoorpanden te transformeren naar woonruimte. Waar mogelijk vergunningsvrij.”
“In collectieve woonvormen zoals wooncoöperaties, collectief particulier opdrachtgeverschap en geclusterde woonvormen voor ouderen leven mensen samen en krijgen buurten een impuls. We juichen dit soort initiatieven van harte toe, ze verdienen een plek in de bouwplannen.”
BBB wil de huizenmarkt vlot trekken door meer woningen te bouwen, regels te versoepelen en lokale binding te versterken. De partij zet in op betaalbare koop- en huurwoningen, meer sociale woningbouw, het benutten van bestaande gebouwen, en het beperken van migratie om de druk op de woningmarkt te verlagen. BBB kiest voor maatwerk per regio en wil voorrang geven aan mensen met lokale binding of een maatschappelijke functie.
Meer betaalbare woningen bouwen in stad én dorp
BBB ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil fors inzetten op nieuwbouw, zowel in steden als dorpen, met nadruk op betaalbaarheid en regionale maatwerkoplossingen. Het doel is dat meer mensen, vooral starters en middeninkomens, toegang krijgen tot een betaalbare woning.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur. Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen. Wat BBB betreft, komen er meer woningen voor de middengroepen.”
“Woningbouw in heel Nederland. Niet alleen in steden, maar ook in kleine dorpen moeten er woningen bijkomen.”
“De woninguitbreiding, zoals in de nieuwe stadswijk Utrecht Rijnenburg, moet worden versneld om te voldoen aan de groeiende vraag naar woningen en zo de woningcrisis aan te pakken.”
Regels versoepelen en procedures versnellen
BBB wil het bouwen en verbouwen van woningen makkelijker maken door minder regels, snellere procedures en het vergunningsvrij splitsen van woningen. Dit moet innovatie en doorstroming op de huizenmarkt bevorderen.
“De procedures voor het starten van bouwprojecten worden verkort en vereenvoudigd. Regels voor nieuwe woningen, zoals het bouwbesluit en duurzaamheidseisen blijven de komende jaren gelijk om zekerheid te bieden aan bouwers en kopers.”
“Vergunningsvrij splitsen. BBB zet in op het vergunningsvrij delen en splitsen van woningen die zich daarvoor lenen. Bijbouwen moet gemakkelijker worden.”
“Ombouwen tot woningen, zoals voormalige boerderijen, kantoren en fabrieken, moet makkelijker worden.”
Lokale binding en maatschappelijke functies voorrang geven
BBB wil bij woningtoewijzing voorrang geven aan mensen met een lokale binding of die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, zoals onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen.
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen. Dit kan nu al voor 50 procent van de woningen (nieuwbouw). Voor BBB mag dit hoger worden.”
Betaalbaarheid koop- en huurwoningen beschermen
BBB wil de koopwoning bereikbaar houden door geen extra belasting op overwaarde of verdere beperking van hypotheekrenteaftrek. Voor huur wil BBB de Wet betaalbare huur afschaffen en verhuur aantrekkelijker maken, zodat het aanbod niet verder daalt.
“Belastingheffing van de overwaarde (de waarde van de woning minus de schuld) en verder beperken van de hypotheekrenteaftrek is wat BBB betreft niet aan de orde.”
“BBB wil betaalbare huur zonder verhuurders weg te jagen, wat we zien gebeuren door de barrière die de Wet betaalbare huur opwerpt. We willen de Wet betaalbare huur dan ook afschaffen omdat deze leidt tot het aanzienlijk verminderen van huurwoningen.”
Migratie beperken om druk op huizenmarkt te verlagen
BBB ziet migratie als een belangrijke oorzaak van de woningnood en wil de instroom beperken om de druk op de huizenmarkt te verminderen.
“Het indammen van de migratiestroom en een halt aan de ongecontroleerde hoeveelheid asielzoekers draagt bij aan het verminderen van de druk op de woningmarkt.”
“Het is onverteerbaar dat jonge Nederlanders jarenlang wachten op een woning, terwijl nieuwkomers direct worden gehuisvest. BBB maakt een einde aan voorrang voor statushouders bij het toekennen van sociale huurwoningen. Iedereen sluit achteraan in de rij van woningzoekers, ook statushouders.”
Doorstroming bevorderen via seniorenwoningen en starterscontracten
BBB wil de doorstroming op de huizenmarkt stimuleren door meer seniorenwoningen te bouwen en starterscontracten in te voeren voor huurwoningen.
“We willen maatregelen om ouderen te helpen zelfstandig te blijven wonen. Dit vraagt zowel in de dorpen als in de steden versnelde bouw van seniorenwoningen, met ruimte voor ontmoeting en gezamenlijke voorzieningen. Dit zorgt ook voor doorstroming op de woningmarkt.”
“Er komen starterscontracten zodat verhuren aan starters op de woningmarkt aantrekkelijker wordt.”
BIJ1 wil de huizenmarkt radicaal hervormen door wonen volledig uit de markt te halen en te transformeren tot een publiek recht, met als kernpunten het nationaliseren van grond en woningcorporaties, het afschaffen van de vrije huursector, en het fors uitbreiden van sociale woningbouw. De partij stelt harde maatregelen voor tegen speculatie, leegstand en huisjesmelkers, en wil dat de overheid weer bepaalt wat, waar en voor wie er gebouwd wordt. Hun visie is dat wonen een basisrecht is en geen verdienmodel, waarbij de belangen van bewoners altijd voorop staan.
Wonen uit de markt, nationalisatie en publieke regie
BIJ1 wil de huizenmarkt onttrekken aan commerciële belangen door nationalisatie van grond en woningcorporaties, het oprichten van een nationaal bouwbedrijf, en het verbieden van grondspeculatie. De overheid krijgt zo weer volledige regie over woningbouw, met als doel betaalbare en kwalitatieve woningen voor iedereen.
“De grondmarkt die de woningbouw gegijzeld houdt wordt afgeschaft. Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde.”
“Nieuwe woningbouw mag voortaan alleen nog plaatsvinden op publieke grond. Die grond blijft permanent in collectief eigendom en wordt beheerd onder democratische controle van bewoners en lokale volkshuisvestingsorganisaties.”
“Alle bestaande woningcorporaties worden genationaliseerd.”
“De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”
Afschaffen vrije huursector en maximale huurprijzen
BIJ1 wil de vrije huursector volledig afschaffen en alle huurwoningen onder een bindend puntensysteem brengen, zodat huren structureel omlaag gaan en huurders beter beschermd worden tegen uitbuiting.
“De ‘vrije’ huursector schaffen we af. Alle huurwoningen vallen onder een bindend en algemeen puntensysteem dat de maximale huur bepaalt op basis van de kwaliteit van een woning. Ook bestaande contracten.”
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
Strenge aanpak van speculatie, leegstand en huisjesmelkers
Om de huizenmarkt te beschermen tegen speculatie en leegstand, stelt BIJ1 harde maatregelen voor zoals hoge leegstandsboetes, onteigening, en het aanpakken van huisjesmelkers via vergunningen en strafrecht.
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“We gaan huisjesmelkers stevig aanpakken en huurders tegen hen beschermen. We voeren een verhuurvergunning met strenge kwalificatie-eisen in, die kan worden afgenomen bij overtredingen.”
“Structurele overhuur, intimidatie of onterecht opzeggen maken we strafbaar als georganiseerd uitbuiten van huurders. En kunnen leiden tot strafrechtelijke vervolging.”
Massale bouw en renovatie van sociale woningen
BIJ1 wil fors investeren in de bouw van sociale huurwoningen en het circulair renoveren van bestaande woningen, gefinancierd door het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek en het herinvesteren van vrijkomende middelen.
“Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
“Die miljarden gaan naar sociale woningbouw op grote schaal, coöperatieve woonvormen, en bestaande huurwoningen circulair renoveren en verduurzamen.”
Democratische zeggenschap voor bewoners
De partij wil dat bewoners en huurdersorganisaties structureel zeggenschap krijgen over woningbouw, renovatie en beheer, zodat de huizenmarkt niet langer wordt gedomineerd door marktpartijen.
“De woonomgeving maken we democratisch. Bewoners krijgen meer inspraak over renovaties in de buurt. Initiatieven van bewoners of vernieuwende woonvormen nemen we meer mee in verbeteringsplannen van gebouwen.”
“Woningcorporaties komen weer volledig onder controle van de overheid en maken we democratisch. Bewonerscommissies krijgen een vooraanstaande, bindende rol in het maken van de regels. Inclusief recht op instemmen met begrotingen en investeringen.”
Het CDA wil de huizenmarkt toegankelijker en betaalbaarder maken door fors meer woningen te bouwen, de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te bouwen en procedures te versnellen. Ze leggen nadruk op doorstroming, betaalbaarheid voor starters en middeninkomens, en het stimuleren van zowel koop- als huurwoningen, met speciale aandacht voor regionale verschillen en doelgroepen als jongeren, ouderen en middeninkomens. De partij kiest voor stevige regie van de overheid en het beperken van juridische belemmeringen om de woningnood structureel aan te pakken.
Minimaal 100.000 woningen per jaar bouwen, twee derde betaalbaar
Het CDA wil het woningtekort structureel aanpakken door jaarlijks minimaal 100.000 woningen te bouwen, waarvan het merendeel betaalbaar is. Dit moet vooral starters, gezinnen en ouderen helpen en de doorstroming bevorderen.
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd een derde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen. Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen en inkomstenbelasting verlagen
Om de fiscale ongelijkheid tussen huren en kopen te verkleinen en de huizenmarkt eerlijker te maken, wil het CDA de hypotheekrenteaftrek in dertig jaar afbouwen. De opbrengsten worden direct gebruikt om de inkomstenbelasting te verlagen.
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
“De geleidelijke afbouw vindt plaats over een lange transitieperiode van dertig jaar, zodat huiseigenaren die met de aftrek rekening hebben gehouden in hun financiële planning, niet in de knel komen.”
Minder juridische belemmeringen en snellere procedures
Het CDA wil bezwaarprocedures inkorten en het belang van woningzoekenden wettelijk verankeren, zodat woningbouw minder vaak wordt vertraagd door juridische procedures.
“We verkorten bezwaarprocedures door de Omgevingswet aan te passen, om het stapelen van bezwaar op bezwaar tegen te gaan.”
“We leggen wettelijk het belang van woningzoekenden vast, zodat zij belanghebbenden worden in woningbouwprocedures en dit expliciet wordt meegewogen.”
“We verhogen de drempels voor bezwaar en beroep die uitsluitend zijn gebaseerd op beperkt individueel nadeel, zoals verlies van uitzicht.”
Meer huurwoningen in het middensegment en betaalbare huren
Het CDA wil fors inzetten op de bouw van huurwoningen in het middensegment, zodat essentiële beroepen toegang krijgen tot passende woningen. Ze kiezen voor inflatievolgend huurbeleid in de sociale sector en willen de huren in het middensegment betaalbaar houden.
“We zetten fors in op het bouwen van nieuwe huurwoningen in het middensegment. Dit is nodig zodat groepen als leraren, verpleegkundigen en politieagenten toegang krijgen tot een passende woning.”
“Voor sociale huur kiezen we voor inflatievolgend huurbeleid. Huurders en verhuurders hebben zo voor een lange termijn zekerheid over hun woonlasten.”
“We houden de huren betaalbaar, ook in het middensegment. Er zijn grote regionale verschillen op de woningmarkt, daarom laten we de WOZ-waarde meer meetellen.”
Doorstroming bevorderen, vooral voor ouderen
Het CDA wil de doorstroming op de woningmarkt stimuleren door meer levensloopgeschikte woningen voor ouderen te bouwen en praktische en financiële belemmeringen voor doorstroming weg te nemen.
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen. Daarnaast zetten we in op het wegnemen van praktische en financiële bezwaren voor doorstroming.”
Huurders mogen corporatiewoning kopen onder voorwaarden
Het CDA wil huurders de mogelijkheid geven hun corporatiewoning te kopen onder redelijke voorwaarden, waarbij de opbrengst wordt ingezet voor nieuwbouw en verduurzaming.
“Huurders mogen hun corporatiewoning kopen onder redelijke voorwaarden. De opbrengst gaat naar nieuwbouw, verduurzaming en herstructurering.”
Vergunningsvrij bouwen van mantelzorgwoningen en woningdelen versoepelen
Om flexibel in te spelen op woonbehoeften, wil het CDA vergunningsvrij bouwen van mantelzorgwoningen mogelijk maken en woningdelen tot drie personen vergunningsvrij toestaan.
GroenLinks-PvdA wil de huizenmarkt fundamenteel hervormen door volkshuisvesting weer tot een publieke taak te maken, speculatie en prijsopdrijving te bestrijden, en betaalbare woningen voor starters en middeninkomens te realiseren. De partij stelt voor om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, speculatiewinsten af te romen, de hypotheekrenteaftrek af te bouwen, en starters actief te ondersteunen. Hun visie is dat wonen een recht is, geen verdienmodel, en dat de overheid weer de regie moet nemen over de woningmarkt.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen als publieke taak
GroenLinks-PvdA wil de woningbouw versnellen en de regie terugbrengen bij de overheid, zodat er jaarlijks 100.000 woningen worden gebouwd. Dit moet de doorstroming bevorderen en het woningtekort aanpakken, met nadruk op betaalbaarheid en toegankelijkheid voor iedereen.
“Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“We bouwen woningen voor iedereen in Nederland, niet enkel zij die het nu al kunnen betalen.”
“Woningbouw is te vaak gericht op winst van een kleine groep in plaats van een fijn thuis voor ons allemaal.”
Speculatie en prijsopdrijving tegengaan
De partij wil speculatie met woningen en grond aanpakken door opkoopbescherming, het afromen van speculatiewinsten, en het tegengaan van leegstand. Dit moet ervoor zorgen dat woningen weer bedoeld zijn om in te wonen, niet om winst mee te maken.
“Huizen zijn om in te wonen, niet om winst mee te maken. Vandaag verdienen profiteurs aan de woningnood door speculatie met grond en vastgoed. Dat moet stoppen.”
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw.”
“In het hele land komt er een opkoopbescherming die starters beschermt.”
“Met een gemeentelijke heffing op langdurig leegstaande woningen gaan we ook leegstand tegen.”
Betaalbare koopwoningen en steun voor starters
GroenLinks-PvdA wil starters actief ondersteunen bij het kopen van een huis, onder meer via een startersfonds dat tot 30% van de koopprijs financiert. Daarnaast worden regels aangescherpt om starters te beschermen tegen risicovolle biedingen en misleiding.
“We stellen meer geld beschikbaar om starters te helpen bij het financieren van hun eerste koopwoning. Dat doen we via een startersfonds dat tot 30% van de koopprijs financiert.”
“Voortaan krijgen huizenkopers standaard het recht op een bedenktermijn van twee weken. Net als in Noorwegen worden alle biedingen openbaar.”
Huizenprijzen betaalbaar houden door hypotheekrenteaftrek af te bouwen
De partij erkent dat de hypotheekrenteaftrek huizenprijzen opdrijft en wil deze daarom stapsgewijs afbouwen. Dit moet de betaalbaarheid van koopwoningen verbeteren, vooral voor starters.
“De hypotheekrenteaftrek drijft de prijzen op en mensen met de duurste huizen profiteren het meest. Daarom gaan we de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen.”
Grond en woningbouw weer in publieke handen
GroenLinks-PvdA wil dat de overheid actief grond opkoopt en een Rijksgrondbank opricht, zodat de overheid de regie krijgt over waar en hoe gebouwd wordt. Dit moet prijsopdrijving door grondspeculanten tegengaan en de bouw van betaalbare woningen versnellen.
Makelaars en transacties reguleren
Om misleiding, uitbuiting en prijsopdrijving bij woningtransacties tegen te gaan, wil de partij makelaarsvergunningen invoeren, biedingen openbaar maken en makelaarscourtage standaardiseren.
“Er komt een vergunning voor makelaars om misleiding, uitbuiting en discriminatie tegen te gaan. Makelaarscourtage wordt een vast percentage, in plaats van bonusopslagen bij hogere verkoopwaarden.”
De SGP vindt dat de huizenmarkt niet aan de vrije markt kan worden overgelaten en pleit voor een sterke regierol van de overheid om het woningtekort aan te pakken. De partij wil meer woningen bouwen in alle segmenten, met speciale aandacht voor starters, middeninkomens en senioren, en pleit voor het versoepelen van bouwregels en het stimuleren van doorstroming. Daarnaast wil de SGP de financieringsruimte voor kopers niet onnodig beperken en de positie van verhuurders verbeteren om het aanbod in de huursector te vergroten.
Overheid moet regie nemen en meer woningen bouwen
De SGP stelt dat de overheid de verantwoordelijkheid voor volkshuisvesting weer op zich moet nemen, omdat de markt het woningtekort niet oplost. Er moet fors gebouwd worden, zowel binnen- als buitenstedelijk, met aandacht voor starters, senioren en betaalbare woningen.
“Jarenlang is volkshuisvesting als een markt gezien. De SGP ziet dat de markt helaas niet alles even goed oppakt. Zo is er een groot tekort aan betaalbare (huur)woningen. Volkshuisvesting wordt daarom weer echt een verantwoordelijkheid van de overheid, uiteraard samen en met hulp van alle andere betrokkenen.”
“De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak. Het is schrijnend dat jongeren geen betaalbare starterswoning kunnen vinden en daardoor zelfs gezinsvorming uitstellen.”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is.”
“We willen dat er snel meer woningen gebouwd worden en dat we dus geen kansen onbenut laten.”
Bouwregels versoepelen en procedures versnellen
De SGP vindt dat bouwregels en procedures te vaak woningbouw vertragen. Ze willen deze regels vereenvoudigen, bezwaarprocedures beperken en waar nodig het Rijk laten ingrijpen om knelpunten op te lossen.
“Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd. De huidige woningnood vraagt om doorbraken op dit gebied.”
“Het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
“Waar plaatselijk of regionaal knelpunten optreden door vastgelopen of knellende procedures, kan het Rijk een meer sturende rol vervullen, bijvoorbeeld door het aanwijzen van bouwlocaties. Maar alleen als het voor snellere aanpak van de woningnood echt nodig is.”
Doorstroming en benutting bestaande woningvoorraad stimuleren
De SGP wil de bestaande woningvoorraad beter benutten door splitsen, optoppen en hospitaverhuur mogelijk te maken. Ook moet er meer aandacht zijn voor doorstroming van ouderen en het tegengaan van scheefwonen.
“De SGP wil dat we de bestaande woningvoorraad veel beter gaan benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken.”
“Om scheefwonen tegen te gaan kan in de sociale huursector stapsgewijs een extra huurverhoging worden opgelegd als het inkomen van de huurder aanmerkelijk hoger wordt dan voor de toegang tot de sociale huursector toegestaan is.”
Huursector versterken en middenhuur stimuleren
De SGP wil het aanbod in de huursector vergroten, onder meer door woningcorporaties meer ruimte te geven voor middenhuur en door de positie van verhuurders te verbeteren. Ze willen het evenwicht herstellen zodat de middenhuursector kan groeien.
“Woningcorporaties hebben op dit moment de mogelijkheid om incidenteel en onder strenge voorwaarden óók te bouwen voor andere groepen dan mensen met een laag inkomen, bijvoorbeeld voor middeninkomens. Dat is belangrijk en daarom worden de mogelijkheden daarvoor verruimd.”
“De laatste tijd zijn er diverse wetten aangenomen die de positie van verhuurders verslechteren, met een lager aanbod als gevolg. Het is tijd om het evenwicht weer te herstellen, zodat vooral de middenhuursector weer kan groeien.”
Financieringsruimte voor kopers niet onnodig beperken
De SGP wil voorkomen dat maatregelen voor starters en eenverdieners de financieringsruimte te veel beperken, omdat dit de huizenprijzen verder opdrijft. Ze zijn terughoudend met het aanpassen van hypotheekregels en willen eigenwoningbezit stimuleren.
“De SGP wil de financiering voor bijvoorbeeld starters en eenverdieners niet onnodig inperken. In de berekening van de financieringsruimte voor hypotheken moet daarom rekening worden gehouden met een uitgavenpatroon dat recht doet aan de persoonlijke omstandigheden.”
“Het uitgangspunt blijft dat eigenwoningbezit wordt bevorderd.”
DENK ziet de huizenmarkt als een kerntaak van de overheid en wil betaalbaar wonen voor iedereen realiseren. De partij pleit voor stevige overheidsregie, grootschalige bouw van betaalbare woningen, huurregulering, en het toegankelijk maken van koopwoningen via rentevrije hypotheken. Hun visie draait om het bestrijden van de woningcrisis door sociale rechtvaardigheid, meer sociale huur, en het tegengaan van discriminatie op de woningmarkt.
Overheid neemt regie en bouwt meer betaalbare woningen
DENK vindt dat de overheid de regie moet nemen om het tekort aan betaalbare woningen snel op te lossen, met een focus op sociale huur en middenhuur. Ze willen jaarlijks 100.000 woningen bouwen, een Rijksbouwbedrijf oprichten, en procedures versnellen om de bouw te stimuleren.
“DENK wil een overheid die de regie neemt over de woningmarkt, sociaal rechtvaardig beleid voert, voldoende woningen bouwt en waarborgt dat mensen betaalbare huisvesting tot hun beschikking hebben.”
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
Wettelijke norm voor betaalbare woningen en huurregulering
DENK wil een wettelijke norm voor het aandeel betaalbare woningen en strikte huurregulering. Ze bepleiten huurbevriezing bij te hoge stijgingen, inkomensafhankelijke huurstijgingen, en uitbreiding van huurprijsbescherming.
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
“Wij staan voor regulering van de huren. De huren worden bevroren indien de huurstijgingen te veel op de koopkracht van mensen drukken. Op de langere termijn mogen de huren niet harder stijgen dan het inkomen van mensen, zodat huurstijgingen niet drukken op de portemonnee.”
“Wij willen dat de huurprijsbescherming wordt behouden en uitgebreid. Dit betekent dat wij willen dat alle huurders kunnen afdwingen dat zij een rechtvaardige huur betalen.”
Meer investeren in sociale huur en verruiming toegang
DENK wil fors investeren in sociale huurwoningen, woningcorporaties meer budget geven, en de inkomensgrenzen voor sociale huur verruimen zodat meer mensen hiervoor in aanmerking komen.
“Wij willen meer investeren in sociale huur. Dat betekent dat woningcorporaties meer budget krijgen. Heffingen voor woningcorporaties, zoals de ATAD, worden afgeschaft. Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
Koopwoningen toegankelijker maken via rentevrije hypotheken
Om koopwoningen bereikbaar te maken voor iedereen, wil DENK rentevrije (halal) hypotheken en huurkoopconstructies breed beschikbaar stellen.
“Om ervoor te zorgen dat een koopwoning voor iedereen beschikbaar is, gaat de overheid er zorg voor dragen dat er ook rentevrije hypotheken beschikbaar komen. Deze rentevrije – of halalhypotheek wordt voor iedereen beschikbaar.”
“Wij nemen ook maatregelen om de huurkoopconstructie beter beschikbaar te maken op de woningmarkt, zodat meer mensen van deze variant gebruik kunnen maken om een woning te verkrijgen.”
Aanpak woningmarktdiscriminatie
DENK wil woningmarktdiscriminatie uitbannen door strengere straffen, mysteryguest-onderzoeken en het uit het beroep zetten van discriminerende makelaars.
De Partij voor de Dieren ziet wonen als een grondrecht en wil de huizenmarkt fundamenteel hervormen door deze los te koppelen van winstbejag en speculatie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het beperken van particuliere verhuur, het dwingend maximeren van huurprijzen, het fors uitbreiden van sociale woningbouw, en het benutten van vrijgekomen landbouwgrond voor duurzame woningbouw. De partij pleit voor een eerlijke, groene en betaalbare huizenmarkt waarin woningen niet langer handelswaar zijn.
Wonen loskoppelen van de markt en speculatie tegengaan
De PvdD wil dat huizen niet langer als handelswaar worden gezien, maar als basisrecht. Ze willen speculatie en huisjesmelkerij ontmoedigen door strenge regulering, zodat woningen weer primair dienen om in te wonen en niet om winst te maken.
“Huizen zijn om in te wonen, niet om een slaatje uit te slaan. Steeds meer mensen komen in de knel door hun hoge huur, of kunnen geen aanspraak maken op een huurwoning. Huisjesmelken en speculeren maken we onaantrekkelijk door maatregelen in te voeren waarmee (lokaal) gestuurd kan worden op de verdeling van woningen.”
“Wonen is een recht, geen verdienmodel. Daarom koppelt de Partij voor de Dieren wonen los van de markt. Zonder winstoogmerk ontstaat ruimte voor een veel passender woningaanbod.”
Huurprijzen streng reguleren en sociale huur uitbreiden
De partij wil huurprijzen stevig aan banden leggen, het woningwaarderingsstelsel (WWS) verplicht stellen voor alle huurwoningen, en sociale huur toegankelijker maken. Ook worden huren bevroren en wordt de bouw van sociale huurwoningen fors uitgebreid.
“We maken het woningwaardenstelsel (WWS) dwingend, zodat we excessieve huurprijzen tegengaan en voorkomen dat huisbazen het puntensysteem voor kamers omzeilen.”
“Huurwoningen in de vrije sector gaan ook onder het WWS vallen. Het WWS wordt voor alle woningen verplicht.”
“De huren worden voor de komende vijf jaar bevroren. Ook in de vrije sector worden de maximale huurprijzen beperkt.”
“Er komen meer betaalbare woningen: minimaal 40% van de nieuwbouwwoningen is sociale huur.”
Beperken van particuliere verhuur en beleggers
Om de huizenmarkt eerlijker te maken, wil de PvdD het aantal woningen dat particuliere verhuurders mogen bezitten beperken en beleggers zwaarder belasten.
Nieuwe woningen bouwen op vrijgekomen landbouwgrond
De partij wil het woningtekort oplossen door landbouwgrond, die vrijkomt door krimp van de veehouderij, deels te bestemmen voor woningbouw, met behoud van natuur en leefbaarheid.
“Door een krimp van het aantal dieren in de veehouderij komt er landbouwgrond vrij voor natuur en woningbouw.”
“Door te kiezen voor een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
Bestaande bebouwing beter benutten en verduurzamen
De PvdD wil leegstand aanpakken, bestaande gebouwen transformeren tot woningen, en de woningvoorraad versneld verduurzamen om energiearmoede tegen te gaan.
“Allereerst wordt bestaande bebouwing slimmer benut. Denk aan het transformeren van kantoorpanden, het aanpakken van leegstand, het optoppen en splitsen van bestaande woningen en het stimuleren van doorstroming.”
“Er komt een nationale doelstelling om energiearmoede uit te bannen en een renovatiefonds voor grootschalige verduurzaming van woningen met oog voor kwetsbare huishoudens.”
Volt ziet wonen als een recht en wil de huizenmarkt hervormen door fors meer betaalbare woningen te bouwen, doorstroming te bevorderen en speculatie en leegstand tegen te gaan. Ze pleiten voor nationale regie, afbouw van fiscale voordelen voor koopwoningen, uitbreiding van huurregulering en innovatieve woonvormen. Hun kernvisie is een eerlijke, toegankelijke en duurzame woningmarkt waarin iedereen betaalbaar kan wonen.
Nationale regie en versnelling woningbouw
Volt wil dat de overheid de regie neemt om het woningtekort structureel op te lossen, met duidelijke bouwdoelen en uniforme regels. Ze zien landelijke sturing als noodzakelijk om de huizenmarkt toegankelijk en stabiel te maken.
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening krijgt een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.”
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening stelt langetermijnbeleid op voor een stabiele en proactieve sturing op een toekomstbestendig en blijvend passend woningbestand in Nederland.”
“Zo creëren we één landelijk stelsel van uniforme spelregels voor de (ver-)bouw van nieuwe en bestaande woningen, waarop maar heel beperkt uitzonderingen mogelijk zijn.”
Meer betaalbare woningen en huurregulering
Volt wil fors meer betaalbare woningen realiseren, met nadruk op sociale huur, middenhuur en betaalbare koop. Ze willen huurregulering uitbreiden naar het middensegment en strengere handhaving op eerlijke huurprijzen.
“In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn en minimaal 30% sociale huur.”
“Volt is voorstander van de uitbreiding van de huurregulering naar het middensegment. Volt wil meer controles op eerlijke huurprijzen, ook als er wordt gewisseld van huurder.”
Doorstroming bevorderen op de huizenmarkt
Volt wil de doorstroming stimuleren, onder meer door senioren te verleiden te verhuizen naar passende woningen en door voorrang te geven aan doorstromers in nieuwbouwprojecten. Dit moet de schaarste voor starters en jonge gezinnen verminderen.
“We bevorderen doorstroom op de huizenmarkt, zoals met afspraken in nieuwbouwprojecten, om voor een deel van de middenhuur- en koopwoningen voorrang te geven aan doorstromers vanuit de sociale huursector.”
“Volt pleit voor een nationaal doorstroomoffensief dat het voor senioren ook echt aantrekkelijk maakt om door te stromen naar een passende woning.”
Afbouwen fiscale voordelen koopwoning en aanpak speculatie
Volt wil de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait snel afbouwen en de eigen woning naar box 3 verplaatsen. Ook willen ze speculatie met bouwgrond tegengaan door waardestijgingen zwaarder te belasten.
“We bouwen de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait zo snel mogelijk af en verplaatsen de eigen woning stapsgewijs naar box 3.”
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan. Dat doen we door de waardevermeerdering van bijvoorbeeld landbouwgrond die voor bouwgrond bestemd wordt fiscaal te belasten.”
Leegstand ontmoedigen
Volt wil leegstand van woningen actief aanpakken met een jaarlijks stijgende gemeentelijke belasting, naar Vlaams voorbeeld, om eigenaren te stimuleren hun panden te verhuren of verkopen.
“Volt pleit daarom voor de Vlaamse aanpak, een methode waarbij leegstand wordt aangepakt met een jaarlijks stijgende gemeentelijke belasting.”
Innovatieve en coöperatieve woonvormen stimuleren
Volt zet in op nieuwe woonvormen zoals wooncoöperaties, shared housing en experimenten met alternatieve eigendomsvormen, om de toegang tot de huizenmarkt te vergroten.
“We investeren in innovatieve en coöperatieve leef- en woonvormen. Niet alleen voor studenten en senioren, maar voor iedereen die in meer sociale samenhang wil leven.”
“Ook wil Volt dat we gaan experimenteren met nieuwe manieren van woningbezit, bijvoorbeeld door gronden onder te brengen in onafhankelijke coöperaties en mensen de kans te geven om alleen het daarop gebouwde huis te kopen.”
JA21 stelt dat de woningnood in Nederland het gevolg is van falend beleid en een te hoge bevolkingsgroei door migratie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het beperken van migratie, het stimuleren van woningbouw (vooral voor jonge gezinnen en ouderen), het versoepelen van regels voor huur en koop, en het afschaffen van de overdrachtsbelasting. De partij wil de huizenmarkt toegankelijker maken door zowel de aanbodkant (meer en flexibeler bouwen) als de vraagkant (migratie beperken) structureel aan te pakken.
Bevolkingsgroei door migratie beperken om woningnood te verminderen
JA21 ziet de snelle bevolkingsgroei, vooral door migratie, als de kernoorzaak van de woningnood en wil deze groei juridisch beperken. Dit moet de druk op de huizenmarkt structureel verlichten.
“Nederland wordt immers geconfronteerd met een onverwacht snelle bevolkingsgroei door migratie. De afgelopen jaren is de groei van de Nederlandse bevolking nagenoeg geheel toe te schrijven aan migratie doordat het geboortesaldo minimaal of zelfs negatief is geworden.”
“Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging.”
Versnellen en flexibiliseren van woningbouw en woningaanbod
JA21 wil het woningaanbod snel vergroten door bestaande gebouwen te transformeren, fabrieksmatige bouw te stimuleren, en flexibele woonvormen mogelijk te maken. Ook willen ze de markt meer ruimte geven om in te spelen op demografische trends.
“Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
“Dat de markt de ruimte krijgt om de woningproductie af te stemmen op de demografische trends, zowel qua woningtype, grootte en regionale verschillen.”
Doorstroming bevorderen en ouderenhuisvesting stimuleren
JA21 wil de doorstroming op de huizenmarkt verbeteren door ouderen te stimuleren grotere woningen te verlaten en nieuwe woonvormen voor senioren te ontwikkelen, zoals bejaardenhuizen en hofjes.
“Doorstroming faciliteren wanneer ouderen grotere woningen willen verlaten en deze geschikt maken voor meer één – en tweepersoonshuishoudens. Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren, zoals woonconcepten waarbij senioren samenwonen rondom een gemeenschappelijk hofje gericht op onderlinge hulp, zelfstandigheid en sociale cohesie.”
Koopwoning bereikbaar maken voor jonge gezinnen
JA21 wil jonge gezinnen met een laag of gemiddeld inkomen helpen aan een koopwoning via fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop.
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
Huurmarkt flexibeler maken en regulering verminderen
JA21 pleit voor het versoepelen van de huurmarkt door tijdelijke contracten toe te staan, het woningwaarderingsstelsel aan te passen, en op termijn huurregulering af te bouwen.
“Het op korte termijn ontgrendelen van de huurmarkt door bijvoorbeeld het toestaan van tijdelijke contracten voor bredere doelgroepen, directe aanpassingen van het woningwaarderingsstelsel, (tijdelijke) fiscale en regeldruk verlichting waardoor binnen enkele maanden een grotere, flexibeler huuraanbod ontstaat zonder bestaande huurders te benadelen.”
“Door op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
Overdrachtsbelasting voor particuliere woningen afschaffen
JA21 wil de overdrachtsbelasting voor particuliere woningen volledig afschaffen om de doorstroming op de huizenmarkt te bevorderen.
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”
De SP wil de huizenmarkt radicaal hervormen door wonen weer als een recht te behandelen in plaats van een marktproduct. Hun kernvoorstellen zijn het bouwen van één miljoen betaalbare huurwoningen, het bevriezen van huren, het aanpakken van speculatie en leegstand, en het vergroten van zeggenschap voor huurders en gemeenten. De partij stelt scherpe grenzen aan marktwerking en investeert fors publiek geld om wonen voor iedereen bereikbaar te maken.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen
De SP ziet het woningtekort als een direct gevolg van marktwerking en wil fors investeren in betaalbare huurwoningen. Door nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en het terugkopen van te dure huurwoningen willen ze de woningnood structureel oplossen en wonen weer betaalbaar maken.
“Wij bouwen één miljoen betaalbare huurwoningen, bevriezen de huren en geven bewoners weer zeggenschap over hun huis en hun buurt.”
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
Huren bevriezen en puntensysteem aanpassen
De SP wil de stijgende woonlasten stoppen door huren te bevriezen en het puntensysteem te hervormen, zodat de kwaliteit van de woning weer leidend wordt in plaats van marktwaarde.
“Om het tij te keren bevriezen wij daarom de huren. Ook passen we het puntensysteem aan: het gaat weer over de kwaliteit van de woning, niet over schommelingen in de WOZwaarde die de huren kunstmatig opdrijven.”
Leegstand en speculatie aanpakken
De partij wil leegstand en speculatie ontmoedigen door leegstaande panden extra te belasten, onteigening mogelijk te maken en een landelijke woonplicht in te voeren. Zo moeten woningen weer beschikbaar komen voor mensen in plaats van beleggers.
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen.”
“We voeren een landelijke woonplicht in. Zo zullen huizen gebruikt worden waarvoor ze bedoeld zijn: als thuis. Beleggers gaan meer overdrachtsbelasting betalen vanaf hun tweede huis.”
Sociale huur toegankelijk maken voor brede groep
De SP wil sociale huur niet langer beperken tot de laagste inkomens, maar ook middeninkomens toegang geven, zodat meer mensen betaalbaar kunnen wonen en niet zijn aangewezen op de dure vrije markt.
“Daarom maken we sociale huur weer toegankelijk voor een brede groep mensen. Ook voor middeninkomens.”
Gemeenten en huurders meer zeggenschap geven
De partij wil de regie over woningbouw teruggeven aan gemeenten en huurders meer macht geven over hun woning en buurt, zodat lokale behoeften centraal staan en commerciële belangen worden teruggedrongen.
“Gemeenten krijgen weer de regie over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden voor de samenstelling van gezinnen in de buurt.”
“Huurders krijgen meer macht over hun huis en buurt. Of het nu gaat om renovatie, verduurzaming, verkoop of sloop – huurders moeten kunnen meebeslissen.”
Hypotheekrenteaftrek afbouwen en opbrengsten investeren in wonen
De SP wil de prijsopdrijvende hypotheekrenteaftrek versneld afbouwen voor woningen boven 600 duizend euro en de opbrengsten investeren in betaalbare huurwoningen en huisvesting voor starters.
“Voor de komende vier jaar garanderen we deze regeling voor woningen tot 600 duizend euro, maar boven dit bedrag bouwen we de hypotheekrenteaftrek direct versneld af. Zo komt er jaarlijks 5 tot 6 miljard euro vrij. Dat geld investeren we in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters.”
Grondspeculatie en prijsopdrijving tegengaan
De partij wil grondspeculatie aanpakken door grondeigenaren die grond vasthouden zwaarder te belasten en onteigening mogelijk te maken, zodat betaalbare woningbouw niet wordt tegengehouden door winstbejag.
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen.”
50PLUS ziet het oplossen van de woningnood vooral in het bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen, zodat doorstroming op de huizenmarkt op gang komt en jongeren meer kansen krijgen. De partij wil het Ministerie voor Volkshuisvesting heroprichten, 290.000 levensloopbestendige woningen realiseren, innovatieve woonvormen stimuleren en bezitsvorming voor jongeren bevorderen. Hun visie is dat bouwen voor ouderen de sleutel is tot een beter functionerende huizenmarkt voor alle generaties.
Heroprichting Ministerie voor Volkshuisvesting
50PLUS stelt dat een sterke regie vanuit de overheid nodig is om de problemen op de huizenmarkt aan te pakken, met name door het opnieuw instellen van een ministerie dat zich hierop richt.
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”
Bouwen van 290.000 levensloopbestendige woningen voor ouderen
De partij ziet het bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen als dé oplossing voor de woningnood, omdat dit de doorstroming bevordert en jongeren meer kansen geeft op de huizenmarkt.
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
Stimuleren van innovatieve woonvormen voor ouderen
50PLUS wil nieuwe woonvormen zoals hofjes en woonzorgcomplexen stimuleren, zodat ouderen zelfstandig kunnen wonen met zorg en gemeenschap dichtbij, wat bijdraagt aan een betere benutting van de woningvoorraad.
“Innovatieve woonvormen worden gestimuleerd: levensloopbestendige woningen en kleinschalige woonhofjes waar zorg, gemeenschap en zelfstandigheid worden gecombineerd.”
“Bejaardenhuizen komen in moderne vorm en in allerlei varianten weer terug, waaronder woonzorg complexen voor ouderen.”
Bevorderen van bezitsvorming en koopkansen voor jongeren
Naast de focus op ouderen, wil 50PLUS ook jongeren helpen sneller een eigen woning te kopen door bezitsvorming te stimuleren en spaarregelingen te herintroduceren.