Verkiezingsprogramma's 2025 overHuizen prijzen
BVNL stelt dat de hoge huizenprijzen vooral veroorzaakt worden door overheidsingrijpen, immigratie en een tekort aan woningen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het terugtrekken van de overheid uit de woningmarkt, het schrappen van regulering en het stimuleren van woningbouw door deregulering en beperking van immigratie, zodat vraag en aanbod weer in balans komen en prijzen dalen.
Overheid trekt zich terug uit de woningmarkt
BVNL ziet overheidsregulering als de belangrijkste oorzaak van hoge huizenprijzen en wil deze drastisch verminderen. Door het afschaffen van huurregulering, het versoepelen van bouwregels en het liberaliseren van de markt, verwacht BVNL dat het woningaanbod stijgt en de prijzen dalen.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“Contracten worden weer vrij en tijdelijke huurovereenkomsten worden weer toegestaan.”
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Verbeter, vereenvoudig en versnel het vergunningsproces voor bouwvergunningen.”
“De overdrachtsbelasting wordt verlaagd naar het oude tarief van 2% voor iedereen.”
Immigratie beperken om druk op huizenprijzen te verlagen
BVNL stelt dat immigratie de vraag naar woningen sterk verhoogt en daarmee de prijzen opdrijft. Door immigratie fors te beperken, verwachten zij dat de druk op de woningmarkt afneemt en huizenprijzen dalen.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Om weer betaalbaar te kunnen wonen, moeten vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans komen door meer woningen te bouwen en immigratiebeperkende maatregelen te nemen.”
Meer bouwen door deregulering en versnelling procedures
BVNL wil het woningaanbod vergroten door het schrappen van belemmerende regels en het versnellen van bouwprocessen. Dit moet direct leiden tot meer woningen en daarmee lagere prijzen.
“Faciliteer de bouw van grondgebonden eengezinswoningen met een tuin, in plaats van windmolens en zonne-akkers.”
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
“Het vergunningsproces voor bouwvergunningen moet worden verbeterd, vereenvoudigd en versneld.”
“Het Bouwbesluit wordt sterk vereenvoudigd.”
Afschaffen huurtoeslag en huurregulering
BVNL wil de huurtoeslag en huurregulering afschaffen, omdat zij vinden dat deze de markt verstoren en de prijzen kunstmatig hoog houden.
“Huurtoeslag (huursubsidie) schaffen we af, maar zolang deze regeling bestaat is hij alleen beschikbaar voor Nederlanders, niet voor expats en buitenlandse studenten.”
Geen voorrang of subsidies voor specifieke groepen
BVNL wil geen voorrang meer voor statushouders en geen subsidies voor expats of buitenlandse studenten, omdat dit volgens hen de druk op de woningmarkt en daarmee de prijzen verhoogt.
De PVV vindt dat de huizenprijzen in Nederland te hoog zijn en dat gewone Nederlanders hierdoor nauwelijks nog een woning kunnen kopen of huren. Hun belangrijkste voorstellen zijn het fors versnellen van woningbouw (vooral betaalbare koop- en huurwoningen), het verlagen van sociale huren met 10%, het behouden van de hypotheekrenteaftrek, en het tegengaan van grondspeculatie via een planbatenheffing. De partij legt de schuld van de hoge prijzen deels bij immigratie en wil voorrang voor statushouders op sociale huurwoningen afschaffen.
Forse versnelling bouw betaalbare woningen
De PVV wil het woningtekort aanpakken door fors meer betaalbare koop- en huurwoningen te bouwen, zowel binnen- als buitenstedelijk. Ze willen procedures versnellen, bezwaar en beroep tijdelijk beperken, en de overheid laten ingrijpen bij vastgelopen projecten. Dit moet de huizenprijzen drukken door het aanbod te vergroten.
“Het woningtekort is opgelopen naar 400.000. Een gemiddelde koopwoning kost bijna vijf ton! Dat is voor de meeste Nederlanders niet te betalen.”
“De PVV wil een nationaal crisisplan voor voldoende woningen. Daar trekken we fors extra geld voor uit. We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto.”
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
“Buitenstedelijk bouwen: méér nieuwe grootschalige woningbouwlocaties”
“Binnenstedelijk bouwen; transformatie van kantoor- en bedrijfspanden; optoppen, splitsen en woningdelen; niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
“Ingrijpen door de Rijksoverheid bij vastgelopen woningprojecten; provincies en gemeenten die niet voldoende bouwen of meewerken, worden aangepakt”
Verlaging sociale huren en behoud hypotheekrenteaftrek
De PVV wil de betaalbaarheid van wonen direct verbeteren door sociale huren met 10% te verlagen en de hypotheekrenteaftrek ongemoeid te laten. Dit moet de woonlasten voor huurders en kopers verlagen en de toegang tot de woningmarkt vergroten.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar.”
“De hypotheekrenteaftrek blijft; daar wordt niet aan getornd!”
“Sociale huren met 10% verlagen”
“De hypotheekrenteaftrek blijft ongewijzigd bestaan”
Planbatenheffing tegen grondspeculatie
Om grondspeculatie tegen te gaan en meer betaalbare woningen te realiseren, wil de PVV een planbatenheffing invoeren bij bestemmingswijziging naar woningbouw. De waardestijging van grond wordt deels ingezet voor woningbouw.
“Door wijziging van de bestemming (woningbouw) wordt grond meer waard. Met de invoering van een planbatenheffing zetten we een deel daarvan in om méér betaalbare woningen te bouwen en gaan we grondspeculatie tegen.”
“Planbatenheffing bij wijziging van de bestemming van grond naar woningbouw”
Geen voorrang statushouders op sociale huur
De PVV stelt dat de toewijzing van sociale huurwoningen aan statushouders de positie van Nederlanders op de woningmarkt verslechtert en wil deze voorrang volledig afschaffen. Dit moet volgens de partij de druk op de sociale huursector en daarmee de prijzen verminderen.
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Sinds 2010 zijn er al zo’n 190.000 sociale huurwoningen mét voorrang aan statushouders weggegeven – zonder dat zij iets aan dit land hebben bijgedragen. Ondertussen staan de Nederlanders steeds langer op de wachtlijst staan: tien, vijftien, soms wel twintig jaar. Dit is pure discriminatie en onacceptabel.”
FVD wil huizenprijzen verlagen en woningen betaalbaarder maken door fors meer te bouwen, fiscale lasten op eigen woningen te verlagen en regels die de bouw belemmeren af te schaffen. Ze pleiten voor het behoud van hypotheekrenteaftrek, een lagere overdrachtsbelasting, het schrappen van duurzaamheidseisen en het niet meetellen van studieschuld bij hypotheekaanvragen. De partij stelt dat deze maatregelen het woningaanbod vergroten en de betaalbaarheid voor Nederlanders verbeteren.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, regels schrappen
FVD ziet het vergroten van het woningaanbod als dé manier om huizenprijzen te drukken. Ze willen jaarlijks 100.000 woningen bouwen, met voorrang voor Nederlanders, en milieu- en stikstofregels die de bouw vertragen afschaffen. Ook willen ze verplichte duurzaamheidseisen bij nieuwbouw schrappen om bouwen goedkoper te maken.
“We bouwen snel 100.000 woningen per jaar, schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
“Milieu- en stikstofregels die bouw vertragen schaffen we af, en ook verplichte duurzaamheids- en energielabel eisen verdwijnen.”
“We stoppen met verplichte duurzaamheidseisen, zodat bouwen makkelijker en goedkoper wordt.”
Hypotheekrenteaftrek behouden en verhogen
FVD wil de hypotheekrenteaftrek behouden en het maximale aftrektarief verhogen naar 52%. Hiermee willen ze het kopen van een huis betaalbaar houden en de maandlasten voor huiseigenaren verlagen.
Overdrachtsbelasting verlagen en startersvrijstelling uitbreiden
Om de drempel voor het kopen van een huis te verlagen, wil FVD de overdrachtsbelasting voor iedereen op 2% zetten en starters volledig vrijstellen, ongeacht leeftijd of woningwaarde.
“De overdrachtsbelasting wordt 2% voor iedereen, met uitzondering van starters, die een volledige vrijstelling ontvangen.”
“We zetten de overdrachtsbelasting vast op 2%, ook voor bedrijven en investeerders, zodat de woningmarkt toegankelijk blijft voor iedereen.”
“We schrappen de leeftijds- en woningprijsgrens uit de startersvrijstelling; de eerste woning is altijd vrij van overdrachtsbelasting, zodat kopen bereikbaar wordt voor iedereen.”
Studieschuld niet meetellen, huurgeschiedenis wel
FVD wil dat studieschuld niet meer meetelt bij hypotheekaanvragen, zodat starters makkelijker een huis kunnen kopen. In plaats daarvan moet een goede huurgeschiedenis juist meetellen.
“Studieschuld mag nooit meetellen bij een hypotheekaanvraag, maar een goede huurgeschiedenis wél.”
“We tellen studieschulden niet mee bij hypotheekaanvragen, deze zijn immers risicoloos voor de bank omdat ze gepauzeerd kunnen worden, zodat starters sneller een huis kunnen kopen.”
“We wegen de huurgeschiedenis van de laatste drie jaar mee bij hypotheekaanvragen. Mensen die vergelijkbare huurlasten hebben kunnen dragen, kunnen dezelfde hypotheeklast dragen.”
Afschaffen eigenwoningforfait en woning in box 1 houden
FVD wil de eigen woning volledig vrijstellen van belasting door het eigenwoningforfait af te schaffen en de woning in box 1 te houden.
“We schaffen het eigenwoningforfait af en houden de eigen woning in box 1, zodat nooit belasting wordt betaald over het eigen huis.”
OZB loskoppelen van WOZ-waarde
Om woonlasten te verlagen, wil FVD de onroerendezaakbelasting (OZB) niet langer koppelen aan de WOZ-waarde, maar aan het aantal bewoners.
“We maken de OZB gelijk voor iedereen en koppelen deze niet meer aan de WOZ-waarde maar aan het aantal bewoners, zodat het hebben van een woning nooit een last is.”
De VVD erkent dat huizenprijzen voor veel mensen onbetaalbaar zijn geworden en wil dit oplossen door fors meer betaalbare koop- en huurwoningen te bouwen, regels te schrappen en de markt meer ruimte te geven. De partij zet in op centrale regie, stimulering van starters, het tegengaan van grondspeculatie en het behouden van fiscale voordelen voor huiseigenaren. Hun kernvisie is dat een functionerende woningmarkt met voldoende aanbod en minder overheidsbemoeienis de sleutel is tot lagere huizenprijzen en meer betaalbaarheid.
Veel meer betaalbare woningen bouwen en regels schrappen
De VVD ziet het woningtekort als de belangrijkste oorzaak van hoge huizenprijzen en wil fors meer betaalbare koop- en huurwoningen bouwen, onder centrale regie van het Rijk. Tegelijkertijd willen ze bouwregels en procedures drastisch verminderen om sneller en goedkoper te kunnen bouwen.
“De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Daarom gaan we vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen.”
“We gaan flink schrappen in bouwregels en nemen maatregelen die de betaalbaarheid van koop- én huurhuizen vergroten.”
“We kiezen voor meer regie, meer doorstroming, meer huizen, maar minder regels. Een functionerende woningmarkt waar je met een normaal salaris een goed huis kunt betalen.”
“We bouwen dertig nieuwe grootschalige woonwijken met sturing vanuit Den Haag en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen.”
Rijksmiddelen vooral inzetten voor betaalbare koopwoningen en grondspeculatie tegengaan
De VVD wil dat overheidsgeld vooral naar betaalbare koopwoningen gaat en grondspeculatie tegengaan, omdat speculatie de prijzen opdrijft en bouw vertraagt.
“We zetten Rijksmiddelen vooral in voor de bouw van betaalbare koopwoningen. Wel willen we grondspeculatie tegengaan. Immers, als grond wordt vastgehouden om winst te maken in plaats van te bouwen, stijgen de prijzen en vertraagt de woningbouw.”
Starters en doorstroming stimuleren
De VVD wil starters helpen met sparen en hypotheken, en doorstroming bevorderen zodat meer mensen toegang krijgen tot een koopwoning. Dit moet de druk op de prijzen verlagen.
“We willen dat starters makkelijker kunnen sparen voor een huis. Daarom willen we dat starters geld specifiek kunnen oormerken buiten de heffingsvrije voet voor de koop van een eigen huis.”
“Om starters te helpen bij het kopen van hun eerste huis en hun maandlasten te verlagen, stimuleren we het gebruik van startershypotheken en hypotheken met een langere looptijd.”
“We willen het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uitbreiden, zodat meer starters toegang krijgen tot een betaalbare koopwoning.”
Hypotheekrenteaftrek behouden en lokale lasten beperken
De VVD wil de hypotheekrenteaftrek behouden en lokale lasten op woningen beperken, om de woonlasten niet verder te verhogen en huizenprijzen niet extra op te drijven.
“De hypotheekrenteaftrek is een belangrijk instrument om rust te brengen op de woningmarkt. Wij blijven hierachter staan.”
“Om het eigen huis zwaarder te belasten, wijzen wij hard af. Ook lokaal kiezen we voor betaalbaarheid. Jouw koophuis is geen melkkoe voor de gemeente. Daarom begrenzen we de onroerendezaakbelasting...”
Minder regulering en meer marktwerking op de woningmarkt
De VVD stelt dat overregulering en een verstikkende overheid de woningmarkt op slot zetten en huizenprijzen opdrijven. Ze willen minder regels en meer ruimte voor marktpartijen.
“Het aanbod op de woningmarkt kraakt onder de druk van regulering en een verstikkende overheid.”
“De tweede keuze die we moeten maken is of we de woningmarkt blijven vastzetten met regels, of zorgen voor groei door eindelijk weer ruimte te geven te aan de markt. De VVD kiest voor dat tweede.”
GroenLinks-PvdA wil de huizenprijzen betaalbaar houden door speculatie en prijsopdrijvende mechanismen aan te pakken, de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en starters actief te ondersteunen. Ze pleiten voor meer regie van de overheid op de woningmarkt, transparantie bij het kopen van huizen, en investeren fors in betaalbare nieuwbouw om prijsdruk te verminderen. Hun visie is dat wonen een recht is, geen verdienmodel, en dat de overheid moet ingrijpen om de prijzen voor iedereen bereikbaar te maken.
Huizenprijzen betaalbaar houden door prijsopdrijving te beperken
GroenLinks-PvdA ziet de explosieve stijging van huizenprijzen als een groot probleem, veroorzaakt door speculatie, fiscale voordelen en gebrek aan regulering. Ze willen prijsopdrijvende subsidies en belastingkortingen afbouwen, speculatiewinsten afromen, en de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen om de prijzen te drukken.
“Huizenprijzen betaalbaar houden. De afgelopen jaren zijn de huizenprijzen explosief gestegen. Starters hebben een steeds hoger inkomen nodig om een hypotheek te krijgen. We willen koopwoningen weer bereikbaar maken voor starters. Daarom gaan we de huizenprijsstijgingen beperken. De hypotheekrenteaftrek drijft de prijzen op en mensen met de duurste huizen profiteren het meest. Daarom gaan we de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen.”
“Voor de financiering van jaarlijks terugkerende uitgaven kijken we naar het afromen van speculatiewinsten, het versoberen van belastingkortingen voor grondbezitters en het afbouwen van prijsopdrijvende subsidies.”
“Het bejubelde Nederlandse volkshuisvestingbeleid werd omwille van snel gewin afgebroken. Fiscale remmen gingen los en alleen mensen met een flinke zak geld om te overbieden konden hun kans grijpen.”
Transparantie en bescherming bij het kopen van huizen
Om prijsopdrijving en misleiding tegen te gaan, wil GroenLinks-PvdA meer transparantie in het koopproces en bescherming voor kopers. Dit moet voorkomen dat woningen boven hun waarde verkocht worden en dat starters worden benadeeld.
“Net als in Noorwegen worden alle biedingen openbaar. Er komt een vergunning voor makelaars om misleiding, uitbuiting en discriminatie tegen te gaan. Makelaarscourtage wordt een vast percentage, in plaats van bonusopslagen bij hogere verkoopwaarden waardoor woningen tot ver boven de waarde worden verkocht.”
“Huizenkopers standaard het recht op een bedenktermijn van twee weken.”
“Starters worden nu gedwongen risico’s te nemen, zoals bieden zonder voorbehoud van financiering of zonder bouwkundige keuring. Daarom willen we de bescherming van starters uitbreiden.”
Overheid koopt grond en bouwt betaalbare woningen
Door actief grond op te kopen en zelf te bouwen, wil de overheid de prijsopdrijving door speculanten tegengaan en de huizenprijzen betaalbaar houden. Dit geeft de overheid meer regie en voorkomt dat grondspeculanten de prijzen verder opdrijven.
“Als de overheid grond opkoopt, kunnen we sneller bouwen en de huren en huizenprijzen betaalbaar houden. De overheid heeft dan een sterkere onderhandelingspositie en kan zo het proces versnellen. Ook voorkomen we dat grondspeculanten de prijs opdrijven en grote winsten opstrijken.”
“We brengen de regie op grond weer in publieke handen, zodat we samen bepalen hoe ons landschap eruitziet in plaats van speculanten die uit zijn op winst.”
Startersfonds voor betaalbare koopwoningen
Om starters te helpen bij het kopen van een huis en zo de doorstroming te bevorderen, stelt GroenLinks-PvdA een fonds voor dat een deel van de koopprijs financiert. Dit verlaagt de drempel voor starters en voorkomt dat zij worden uitgesloten door hoge prijzen.
“We stellen meer geld beschikbaar om starters te helpen bij het financieren van hun eerste koopwoning. Dat doen we via een startersfonds dat tot 30% van de koopprijs financiert. Bij verkoop betaalt de starter dit deel terug aan het fonds.”
Opkoopbescherming tegen speculatie
Om te voorkomen dat woningen worden opgekocht door beleggers en speculanten, wil GroenLinks-PvdA een opkoopbescherming invoeren. Dit zorgt ervoor dat woningen beschikbaar blijven voor mensen die er zelf willen wonen, wat de prijsdruk verlaagt.
De Partij voor de Dieren vindt dat huizen geen handelswaar zijn, maar bedoeld zijn om in te wonen. Ze willen de huizenprijzen verlagen en betaalbaar houden door speculatie en beleggers te ontmoedigen, huurprijzen te maximeren, en het woningwaarderingsstelsel aan te passen zodat huren omlaag gaan. Daarnaast pleiten ze voor het versneld afbouwen van de hypotheekrenteaftrek boven het NHG-bedrag en het herzien van het belastingstelsel om woningbezit als beleggingsmiddel minder aantrekkelijk te maken.
Huizen zijn geen handelswaar: speculatie en beleggers aanpakken
De PvdD wil de huizenmarkt onttrekken aan speculatie en beleggers, omdat zij vinden dat dit de prijzen opdrijft en woningen onbetaalbaar maakt voor gewone mensen. Door maatregelen als een heffing op leegstand, beperking van het aantal verhuurpanden per particuliere verhuurder, en hogere overdrachtsbelasting voor beleggers, willen ze de prijsopdrijving tegengaan.
“Huizen zijn geen handelswaar. Huizen zijn om in te wonen, niet om een slaatje uit te slaan.”
“Een heffing op leegstand en braakliggende grond bij (woning)bouwprojecten maakt het onaantrekkelijk om panden leeg te laten staan en te speculeren met bouwgrond.”
“We beperken het aantal panden dat een particuliere verhuurder mag verhuren.”
“De overdrachtsbelasting blijft gedifferentieerd: beleggers betalen meer, bewoners betalen minder.”
“We onderzoeken een herziening van het belastingstelsel om extreme vermogensongelijkheid door woningbezit tegen te gaan. Het wordt daarmee minder aantrekkelijk om huizen te gebruiken als belegging en daarmee worden huizen goedkoper.”
Huurprijzen verlagen en maximeren
De partij wil huurprijzen actief verlagen en excessieve huren tegengaan door het woningwaarderingsstelsel (WWS) verplicht te stellen voor alle huurwoningen, de WOZ-waarde uit het WWS te halen, en huren voor vijf jaar te bevriezen. Dit moet direct leiden tot lagere huren, vooral in populaire gebieden.
“We maken het woningwaardenstelsel (WWS) dwingend, zodat we excessieve huurprijzen tegengaan en voorkomen dat huisbazen het puntensysteem voor kamers omzeilen.”
“Huurwoningen in de vrije sector gaan ook onder het WWS vallen. Het WWS wordt voor alle woningen verplicht.”
“De WOZ-waarde van een woning wordt niet langer meegenomen in het woningwaarderingsstelsel: Zo voorkomen we dat woningen in populaire gebieden veel punten krijgen met hele hoge huren tot gevolg. Huren gaan zo omlaag.”
“De huren worden voor de komende vijf jaar bevroren. Ook in de vrije sector worden de maximale huurprijzen beperkt.”
Hypotheekrenteaftrek versneld afbouwen boven NHG
Om het opdrijven van huizenprijzen door fiscale voordelen te beperken, wil de PvdD de hypotheekrenteaftrek versneld afbouwen voor hypotheken boven het NHG-bedrag. Dit ontmoedigt hoge leningen en speculatief woningbezit.
“Hypotheekrenteaftrek blijft mogelijk tot het Nationale Hypotheek Garantie (NHG)-bedrag. De hypotheekrenteaftrek voor bedragen daarboven wordt in een hoger tempo afgeschaft dan nu (0,5% per jaar).”
“De hypotheekrenteaftrek zorgt voor groeiende ongelijkheid en wordt daarom versneld afgebouwd voor bedragen boven de nationale hypotheek garantie (NHG).”
BBB vindt dat huizenprijzen te hoog zijn en wil woningen betaalbaarder maken door meer te bouwen, regels te versoepelen en de koopwoning bereikbaar te houden. Ze zijn tegen extra belasting op overwaarde en verdere beperking van hypotheekrenteaftrek. De partij wil vooral bouwen voor starters, middeninkomens en lokale bewoners, en streeft naar maatwerk per regio.
Meer betaalbare woningen bouwen voor alle groepen
BBB ziet het tekort aan betaalbare woningen als oorzaak van hoge huizenprijzen en wil fors inzetten op nieuwbouw, vooral voor starters, middeninkomens en lokale bewoners. Ze willen dat twee van de drie nieuwe huizen betaalbaar zijn, met maximaal 30% sociale huur, en stimuleren woningbouw in zowel steden als dorpen.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur.”
“Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen. Wat BBB betreft, komen er meer woningen voor de middengroepen.”
“Niet alleen in steden, maar ook in kleine dorpen moeten er woningen bijkomen.”
Koopwoning betaalbaar houden: geen extra belasting of beperking hypotheekrenteaftrek
BBB wil de betaalbaarheid van koopwoningen beschermen door geen extra belasting op de overwaarde te heffen en de hypotheekrenteaftrek niet verder te beperken. Dit moet voorkomen dat de kosten voor huiseigenaren stijgen en de koopwoning onbereikbaar wordt.
“Belastingheffing van de overwaarde (de waarde van de woning minus de schuld) en verder beperken van de hypotheekrenteaftrek is wat BBB betreft niet aan de orde.”
Minder regels en snellere procedures om bouwkosten te drukken
BBB stelt dat overregulering en trage procedures de bouwkosten en daarmee de huizenprijzen opdrijven. Ze willen procedures verkorten, extra gemeentelijke eisen verbieden en splitsen/ombouwen van woningen vergemakkelijken om sneller en goedkoper te kunnen bouwen.
“De procedures voor het starten van bouwprojecten worden verkort en vereenvoudigd.”
“Gemeenten met hun welstandscommissies en provincies mogen geen extra eisen stellen aan te bouwen woningen, tenzij zij dit vanwege publiek belang zelf bekostigen.”
“Vergunningsvrij splitsen. BBB zet in op het vergunningsvrij delen en splitsen van woningen die zich daarvoor lenen.”
Gerichte woningtoewijzing voor lokale binding en vitale beroepen
Om betaalbare woningen toegankelijk te houden voor mensen die ze het hardst nodig hebben, wil BBB voorrang geven aan mensen met lokale binding, urgentie of vitale beroepen bij de toewijzing van koop- en huurwoningen.
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen.”
Wet betaalbare huur afschaffen om aanbod te behouden
BBB vindt dat de Wet betaalbare huur het aanbod van huurwoningen vermindert en daarmee de prijzen opdrijft. Ze willen deze wet afschaffen en regels aanpassen zodat verhuurders woningen blijven aanbieden.
BIJ1 wil de huizenprijzen en huren radicaal verlagen door de woningmarkt te onttrekken aan commerciële belangen en speculatie. Ze pleiten voor bindende maximumhuurprijzen, het afschaffen van de vrije huursector, het nationaliseren van woningcorporaties, en het bouwen van 1 miljoen sociale woningen via een nationaal bouwbedrijf. Hun kernvisie is dat wonen een recht is, geen verdienmodel, en dat de overheid actief moet ingrijpen om betaalbaarheid te garanderen.
Bindende maximumhuurprijzen en huurverlaging
BIJ1 wil huren direct en fors verlagen door wettelijke maximumprijzen in te voeren voor alle woningen, inclusief de vrije sector, met terugwerkende kracht. Ze willen huurprijzen bevriezen, de huurtoeslag verhogen, en huisjesmelkers streng aanpakken om woekerhuren te stoppen. Dit alles om wonen betaalbaar te maken en excessieve huurprijzen te bestrijden.
“We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“We maken huren veel goedkoper. Dit doen we door huurtoeslag hoger te maken, huurtoeslag onafhankelijk van de manier van wonen te maken, en door alle huurprijzen onmiddellijk te bevriezen.”
“De ‘vrije’ huursector schaffen we af. Alle huurwoningen vallen onder een bindend en algemeen puntensysteem dat de maximale huur bepaalt op basis van de kwaliteit van een woning. Ook bestaande contracten.”
1 miljoen sociale woningen bouwen via nationaal bouwbedrijf
Om de huizenprijzen structureel te verlagen en betaalbaarheid te garanderen, wil BIJ1 een nationaal bouwbedrijf oprichten dat zonder winstoogmerk 1 miljoen sociale woningen bouwt. Dit bouwbedrijf en genationaliseerde woningcorporaties moeten de macht van commerciële projectontwikkelaars en grondspeculanten doorbreken.
“1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
“De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”
“Het nationaal bouwbedrijf en de woningcorporaties leveren woningen op die betaalbaarder, beter en toekomstbestendiger zijn dan alles wat de commerciële sector de afgelopen decennia heeft voortgebracht.”
Grondspeculatie en leegstand verbieden, publieke grond voor woningbouw
BIJ1 wil grondspeculatie en leegstand verbieden om kunstmatig hoge huizenprijzen tegen te gaan. Nieuwe woningbouw mag alleen nog op publieke grond plaatsvinden, die permanent in collectief eigendom blijft. Leegstand wordt zwaar beboet en onteigende woningen mogen alleen voor maatschappelijke doeleinden worden ingezet.
“De grondmarkt die de woningbouw gegijzeld houdt wordt afgeschaft. Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde. Nieuwe woningbouw mag voortaan alleen nog plaatsvinden op publieke grond.”
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“Leegstand wordt keihard aangepakt. ... als de eigenaar meerdere waarschuwingen negeert kan dit progressief oplopen tot 2,8% van de WOZ-waarde per maand, wat neerkomt op een boete van de volledige waarde van het pand in drie jaar.”
Hypotheekrenteaftrek afschaffen en herinvesteren in betaalbare woningen
Om de huizenmarkt eerlijker te maken en de prijzen te drukken, wil BIJ1 de hypotheekrenteaftrek in 10 jaar afschaffen. De vrijgekomen miljarden worden geïnvesteerd in sociale woningbouw, coöperatieve woonvormen en renovatie van bestaande huurwoningen.
“De hypotheekrenteaftrek (of: de bezitters-subsidie) schaffen we in fasen binnen 10 jaar af. ... Die miljarden gaan naar sociale woningbouw op grote schaal, coöperatieve woonvormen, en bestaande huurwoningen circulair renoveren en verduurzamen.”
Het CDA erkent dat hoge huizenprijzen de woningmarkt ontoegankelijk maken, vooral voor starters en jongeren. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van meer betaalbare woningen, het geleidelijk afbouwen van de hypotheekrenteaftrek om prijsopdrijving tegen te gaan, en het stimuleren van doorstroming en betaalbaarheid op de woningmarkt. De partij wil zo de woningmarkt toegankelijker en betaalbaarder maken voor iedereen.
Geleidelijke afbouw hypotheekrenteaftrek om prijsopdrijving te beperken
Het CDA ziet de hypotheekrenteaftrek als een belangrijke oorzaak van prijsopdrijving en ongelijkheid tussen kopers en huurders. Door deze regeling geleidelijk af te bouwen en de opbrengst te gebruiken voor verlaging van de inkomstenbelasting, wil het CDA de huizenprijzen dempen en de markt eerlijker maken voor starters.
“De huizenprijzen worden opgedreven door grote (fiscale) verschillen tussen huren en kopen, die in het nadeel uitpakken voor huurders en starters op de woningmarkt.”
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
“De geleidelijke afbouw vindt plaats over een lange transitieperiode van dertig jaar, zodat huiseigenaren die met de aftrek rekening hebben gehouden in hun financiële planning, niet in de knel komen.”
Meer betaalbare woningen bouwen (vooral voor starters en middeninkomens)
Het CDA wil de woningmarkt betaalbaarder maken door fors meer betaalbare woningen te bouwen, met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. Het uitgangspunt is dat twee derde van de nieuwbouw betaalbaar is, waarvan 30% sociale huur, om zo de druk op de huizenprijzen te verlagen.
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur.”
“Ons expliciete doel is de woningmarkt toegankelijker en betaalbaarder te maken.”
“We zetten fors in op het bouwen van nieuwe huurwoningen in het middensegment. Dit is nodig zodat groepen als leraren, verpleegkundigen en politieagenten toegang krijgen tot een passende woning.”
Doorstroming bevorderen om prijsdruk te verminderen
Het CDA wil de doorstroming op de woningmarkt stimuleren, onder meer door het bouwen van levensloopgeschikte woningen voor ouderen en het wegnemen van praktische en financiële bezwaren voor doorstroming. Dit moet de druk op starterswoningen en daarmee de prijzen verlagen.
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen. Daarnaast zetten we in op het wegnemen van praktische en financiële bezwaren voor doorstroming.”
Huren betaalbaar houden, ook in het middensegment
Het CDA wil de huren betaalbaar houden, onder andere door inflatievolgend huurbeleid in de sociale sector en maatregelen in het middensegment. Dit voorkomt dat hoge huren indirect de koopprijzen verder opdrijven.
“Voor sociale huur kiezen we voor inflatievolgend huurbeleid. Huurders en verhuurders hebben zo voor een lange termijn zekerheid over hun woonlasten.”
“We houden de huren betaalbaar, ook in het middensegment. Er zijn grote regionale verschillen op de woningmarkt, daarom laten we de WOZ-waarde meer meetellen.”
DENK vindt dat huizenprijzen en huren te hoog zijn en wil dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Ze pleiten voor stevige overheidsregie, meer betaalbare (sociale) woningen, huurprijsregulering en het aanpakken van speculatie en uitbuiting. Concrete voorstellen zijn onder meer het bouwen van 100.000 woningen per jaar, het reguleren en bevriezen van huren, het invoeren van wettelijke normen voor betaalbare woningen, en het beschikbaar maken van rentevrije hypotheken.
Meer betaalbare woningen bouwen onder regie van de overheid
DENK ziet het woningtekort en de hoge huizenprijzen als een fundamenteel probleem dat vraagt om stevige overheidssturing. Ze willen jaarlijks 100.000 woningen bouwen, met een focus op betaalbare en sociale woningen, en een Rijksbouwbedrijf oprichten om dit te realiseren.
“Wij willen sneller en meer bouwen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
Huurprijsregulering en bescherming tegen te hoge huren
DENK wil huurprijzen reguleren en bevriezen als deze te hard stijgen, zodat huren niet harder stijgen dan inkomens. Ze willen uitbuiting tegengaan en huurprijsbescherming uitbreiden.
“Wij staan voor regulering van de huren. De huren worden bevroren indien de huurstijgingen te veel op de koopkracht van mensen drukken. Op de langere termijn mogen de huren niet harder stijgen dan het inkomen van mensen, zodat huurstijgingen niet drukken op de portemonnee.”
“Wij willen dat de huurprijsbescherming wordt behouden en uitgebreid. Dit betekent dat wij willen dat alle huurders kunnen afdwingen dat zij een rechtvaardige huur betalen. Uitbuiting door te hoge huren wordt verleden tijd.”
Koopwoningen bereikbaar maken, inclusief rentevrije hypotheken
Om koopwoningen betaalbaarder te maken, wil DENK rentevrije hypotheken (halalhypotheken) voor iedereen beschikbaar stellen en de huurkoopconstructie stimuleren.
“Om ervoor te zorgen dat een koopwoning voor iedereen beschikbaar is, gaat de overheid er zorg voor dragen dat er ook rentevrije hypotheken beschikbaar komen. Deze rentevrije – of halalhypotheek wordt voor iedereen beschikbaar.”
“Wij nemen ook maatregelen om de huurkoopconstructie beter beschikbaar te maken op de woningmarkt, zodat meer mensen van deze variant gebruik kunnen maken om een woning te verkrijgen.”
Hypotheekrenteaftrek beperken voor superdure woningen
DENK wil de hypotheekrenteaftrek behouden voor de meeste woningbezitters, maar afschaffen voor ultrarijken met superdure woningen, omdat zij deze tegemoetkoming niet nodig hebben.
“De hypotheekrenteaftrek blijft bestaan, om woningbezitters tegemoet te komen. We maken het systeem wel doelmatiger, door de aftrek af te schaffen voor ultrarijken met superdure woningen. Zij hebben de tegemoetkoming immers niet nodig.”
NSC wil de huizenprijzen beteugelen door meer betaalbare woningen te bouwen, speculatie en prijsopdrijving tegen te gaan, en huur- en koopprijzen actief te reguleren. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals het verlagen van de grens voor betaalbare koopwoningen, het beperken van huurverhogingen, het belasten van snelle doorverkoop en het aanpakken van grondspeculatie. Hun visie is dat de overheid stevig moet ingrijpen om de woningmarkt toegankelijker en eerlijker te maken, vooral voor starters en mensen met een middeninkomen.
Meer betaalbare woningen bouwen
NSC ziet het vergroten van het aanbod betaalbare woningen als essentieel om de huizenprijzen te drukken. Ze willen jaarlijks 100.000 woningen bouwen, waarvan een groot deel betaalbaar, en sturen op een hoog aandeel sociale huur en betaalbare koop/middenhuur.
Strengere regulering van huur- en koopprijzen
Om prijsopdrijving te voorkomen, stelt NSC limieten aan huurverhogingen en verlaagt het de grens voor wat als betaalbaar geldt. Ook willen ze speculatie met koopwoningen ontmoedigen via belastingmaatregelen.
“We verlagen het bedrag wat er verstaan wordt onder een betaalbare koopwoning, zodat ook eenverdieners toegang krijgen tot de woningmarkt.”
“Om huren betaalbaar te houden, worden huurverhogingen in de sociale sector gemaximeerd op inflatie. Voor midden-huur en de vrije sector geldt een maximum van inflatie plus 1%.”
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
Aanpak van grondspeculatie en prijsopdrijving
NSC wil prijsopdrijving door grondspeculatie tegengaan door gemeentelijke heffingen en het afromen van waardestijgingen bij bestemmingswijzigingen. Dit moet ervoor zorgen dat grondprijzen niet kunstmatig stijgen en de uiteindelijke huizenprijzen lager blijven.
“Er komt een gemeentelijke heffing om grondspeculatie tegen te gaan. Als grond in waarde stijgt, moet dat extra geld gaan naar de gebiedsontwikkeling of sociale woningbouw.”
“Waardestijgingen die uitsluitend voortkomen uit bestemmingswijzigingen worden afgeroomd voor het publieke belang.”
Bescherming tegen onvoorspelbare woonlasten (erfpacht)
Om onverwachte stijgingen van woonlasten te voorkomen, wil NSC wettelijke bescherming voor erfpachters en maximale indexatie van de erfpachtcanon.
De SP wil de huizenprijzen verlagen en betaalbaar wonen garanderen door marktwerking en prijsopdrijvende prikkels te bestrijden. Ze stellen voor om de hypotheekrenteaftrek af te bouwen, grondspeculatie te belasten, huren te bevriezen en massaal betaalbare woningen te bouwen. Hun kernvisie is dat wonen een recht is, geen marktproduct, en dat huizenprijzen niet door speculatie of belastingvoordelen mogen stijgen.
Hypotheekrenteaftrek afbouwen om prijsopdrijving te stoppen
De SP ziet de hypotheekrenteaftrek als een belangrijke oorzaak van stijgende huizenprijzen, omdat het mensen in staat stelt meer te lenen en zo de prijzen opdrijft. Ze willen deze regeling versneld afbouwen voor woningen boven de 600 duizend euro en op termijn helemaal afschaffen, zodat de prijzen dalen en het belastinggeld wordt ingezet voor betaalbare woningen.
“Hoe meer belastingvoordeel je krijgt bij het kopen van een huis, hoe meer mensen kunnen lenen en hoe harder de huizenprijzen stijgen. Dat is precies wat de hypotheekrenteaftrek doet: ze maakt huizen niet goedkoper, maar juist duurder.”
“Voor de komende vier jaar garanderen we deze regeling voor woningen tot 600 duizend euro, maar boven dit bedrag bouwen we de hypotheekrenteaftrek direct versneld af.”
“Op termijn moeten we de prijsopdrijvende hypotheekrenteaftrek helemaal afbouwen.”
Grondspeculatie aanpakken om huizenprijzen te verlagen
De SP stelt dat de hoge grondprijzen een groot deel van de huizenprijzen bepalen en dat speculatie deze prijzen kunstmatig opdrijft. Ze willen grondeigenaren die grond vasthouden zwaarder belasten en speculanten onteigenen, zodat gemeenten en woningbouwverenigingen weer betaalbare woningen kunnen bouwen.
“In Nederland wordt de prijs van een huis vaak vooral bepaald door de waarde van de grond eronder, soms wel 60 procent van de nieuwbouwwaarde.”
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen.”
“Gemeenten en woningbouwverenigingen krijgen weer toegang tot betaalbare grond zodat zij betaalbare woningen kunnen bouwen.”
Huren bevriezen en puntensysteem aanpassen
De SP wil de stijging van woonlasten tegengaan door huren te bevriezen en het puntensysteem te hervormen. Ze stellen dat huren kunstmatig worden opgedreven door de WOZ-waarde en willen dat de kwaliteit van de woning weer leidend wordt, zodat huren niet langer stijgen door prijsontwikkelingen op de markt.
“Om het tij te keren bevriezen wij daarom de huren. Ook passen we het puntensysteem aan: het gaat weer over de kwaliteit van de woning, niet over schommelingen in de WOZwaarde die de huren kunstmatig opdrijven.”
Massaal betaalbare huurwoningen bouwen
De SP wil het woningaanbod vergroten door één miljoen betaalbare huurwoningen te bouwen met een maximale huur van 800 euro. Door het aanbod te vergroten en de marktwerking te beperken, willen ze de druk op de huizenprijzen structureel verlagen.
50PLUS ziet het woningtekort en de hoge huizenprijzen vooral als een gevolg van onvoldoende doorstroming en te weinig aanbod, met name voor ouderen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het stimuleren van doorstroming door meer levensloopbestendige woningen voor ouderen te bouwen en het bevorderen van bezitsvorming voor jongeren. Daarnaast willen ze fiscale maatregelen die het kopen en aflossen van een eigen woning aantrekkelijker maken.
Meer levensloopbestendige woningen voor ouderen bouwen
50PLUS stelt dat het bouwen van woningen voor ouderen de woningmarkt beter laat doorstromen, waardoor ook jongeren meer kans krijgen op een betaalbare woning. Door ouderen te laten verhuizen naar geschikte woningen, komen bestaande huizen vrij en wordt het aanbod vergroot, wat de huizenprijzen kan drukken.
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
Stimuleren van bezitsvorming en koopkracht voor jongeren
Om jongeren te helpen bij het kopen van een huis en zo de druk op de huizenmarkt te verlichten, wil 50PLUS bezitsvorming stimuleren en een spaarregeling invoeren. Dit moet jongeren een beter startkapitaal geven en hun positie op de woningmarkt versterken.
Fiscale stimulansen voor eigen woningbezit
50PLUS wil het aantrekkelijker maken om een eigen huis te kopen en af te lossen, onder meer door het behouden van hypotheekrenteaftrek en het terugbrengen van de Wet Hillen. Dit verlaagt de woonlasten voor huiseigenaren en kan de betaalbaarheid van woningen verbeteren.
De ChristenUnie wil huizenprijzen verlagen en woningen betaalbaar maken door fors meer betaalbare woningen te bouwen, fiscale voordelen voor kopers af te bouwen en grondspeculatie tegen te gaan. Ze pleiten voor een sterke regierol van de overheid, het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek en het stimuleren van betaalbare koop- en huurwoningen, met bijzondere aandacht voor starters en mensen met een modaal inkomen. Hun visie is dat wonen een eerste levensbehoefte is en geen luxe, en dat de overheid actief moet ingrijpen om de woningmarkt eerlijker en toegankelijker te maken.
Minstens twee derde van nieuwbouw betaalbaar maken
De ChristenUnie wil dat het merendeel van de nieuw te bouwen woningen betaalbaar is, waaronder een groot aandeel sociale huur, om zo de huizenprijzen te drukken en starters en gezinnen meer kansen te geven.
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”
Hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen
De partij erkent dat fiscale voordelen voor kopers huizenprijzen opdrijven en wil deze ongelijkheid aanpakken door de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te schaffen.
“De hypotheekrenteaftrek zorgt er bovendien voor dat huizen duurder worden, omdat kopers meer kunnen bieden dan zonder deze regeling mogelijk zou zijn. In het kader van haar algehele herziening van het belastingstelsel, wil de ChristenUnie deze regeling de komende decennia geleidelijk afbouwen.”
“De hypotheekrenteaftrek schaffen we geleidelijk af.”
Grondspeculatie aanpakken en planbatenheffing invoeren
Om de prijsopdrijving van bouwgrond en daarmee huizenprijzen te beperken, wil de ChristenUnie grondspeculatie tegengaan en de waardestijging van grond eerlijker verdelen.
“Grond is in Nederland duur. Dat komt deels doordat er veel wordt gespeculeerd: grond wordt opgekocht in de hoop dat het later veel meer waard wordt... De ChristenUnie wil dat deze waardestijging eerlijker wordt verdeeld. Daarom zijn we voor een belasting op de winst die ontstaat als grond bouwgrond wordt (planbatenheffing), we pakken hiermee ook grondspeculatie aan.”
Meer betaalbare koopwoningen voor starters
De ChristenUnie wil starters meer kansen geven op de koopmarkt door het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit te breiden en de positie van starters te onderzoeken.
“Daarnaast zorgen we voor meer betaalbare koopwoningen. Daarom breiden we het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit, zodat ook starters eindelijk een kans krijgen op de koopmarkt.”
Huren minder hard laten stijgen
Om betaalbaarheid te waarborgen en prijsstijgingen te beperken, wil de ChristenUnie de huurprijsontwikkeling loskoppelen van loonstijgingen en koppelen aan de gemiddelde prijsontwikkeling.
“De huren moeten minder hard stijgen dan in voorgaande jaren, door ze niet meer te koppelen aan loonstijgingen maar aan de gemiddelde prijsontwikkeling over meerdere jaren.”
JA21 ziet de hoge huizenprijzen als gevolg van jarenlang falend beleid, met name door onvoldoende woningbouw, te hoge fiscale lasten en een te grote bevolkingsgroei door migratie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het afschaffen van de overdrachtsbelasting, het versoepelen van de huurmarkt, het beperken van bevolkingsgroei (vooral migratie), en het stimuleren van woningbouw en doorstroming. De kern van hun visie is dat betaalbare woningen alleen mogelijk zijn door meer bouwen, minder regulering en het beperken van de vraag via migratiebeperking.
Overdrachtsbelasting voor woningen afschaffen
JA21 wil de overdrachtsbelasting voor particuliere woningen volledig afschaffen om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen en zo de huizenprijzen te verlagen. Zij zien deze belasting als een rem op het kopen en verkopen van woningen, wat de schaarste en prijsdruk vergroot.
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”
Huurmarkt versoepelen en huurregulering afbouwen
JA21 stelt dat te veel regulering en fiscale druk de huurmarkt verstikken, wat leidt tot hogere prijzen en minder aanbod. Door huurregulering af te bouwen en fiscale lasten te verlagen, willen ze het investeringsvertrouwen herstellen en de marktwerking terugbrengen, wat volgens hen leidt tot lagere prijzen en meer betaalbaarheid.
“Dat het investeringsvertrouwen terugkeert, bijvoorbeeld door het de Wet betaalbare huur in te trekken, door de fiscale druk op de huurwoningmarkt te verlagen, door op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
Bevolkingsgroei door migratie beperken
JA21 ziet de snelle bevolkingsgroei, vooral door migratie, als een belangrijke oorzaak van de hoge huizenprijzen. Zij willen migratieplafonds juridisch verankeren en strenger selecteren op arbeids- en gezinsmigratie om de vraag naar woningen te beperken en zo de prijsdruk te verlagen.
“Nederland wordt immers geconfronteerd met een onverwacht snelle bevolkingsgroei door migratie. ... Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging.”
Meer bouwen en benutten bestaande voorraad
JA21 pleit voor het versnellen van woningbouw, het aanwijzen van nieuwe locaties, en het beter benutten van bestaande gebouwen (zoals splitsen en optoppen) om het aanbod te vergroten. Zij stellen dat alleen meer aanbod de prijsdruk structureel kan verlagen.
“Een nieuwe nota Ruimte realiseren waarbij nieuwe locaties voor woningbouw worden aangewezen.”
“Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
Koopwoning bereikbaar maken voor jonge gezinnen
JA21 vindt dat jonge gezinnen met een laag of middeninkomen vaak geen huis kunnen kopen door de hoge prijzen. Zij willen fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop inzetten om deze doelgroep meer kansen te geven op de koopmarkt.
“Jonge gezinnen met een relatief laag gezamenlijk inkomen kunnen vaak de gemiddelde starterswoning niet betalen. ... JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
De SGP erkent dat de huizenprijzen extreem hoog zijn en ziet dit als een gevolg van politieke keuzes en een tekort aan woningen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het fors verhogen van het woningaanbod (in alle segmenten), het voorkomen van prijsopdrijvende maatregelen, en het beheerst verlagen van leennormen om verdere prijsstijgingen te voorkomen. De partij wil dat de overheid weer regie neemt over volkshuisvesting en pleit voor concrete maatregelen die de betaalbaarheid van woningen verbeteren zonder de prijzen verder op te drijven.
Meer woningen bouwen in alle segmenten
De SGP ziet het vergroten van het woningaanbod als de sleutel om de huizenprijzen te beteugelen. Ze willen bouwen in alle segmenten, met prioriteit voor waar de nood het hoogst is, en pleiten voor een actieve rol van de overheid om het aanbod te vergroten en de markt te corrigeren.
“De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak.”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is.”
“Jarenlang is volkshuisvesting als een markt gezien. De SGP ziet dat de markt helaas niet alles even goed oppakt. Zo is er een groot tekort aan betaalbare (huur)woningen. Volkshuisvesting wordt daarom weer echt een verantwoordelijkheid van de overheid...”
Voorkomen van prijsopdrijvende maatregelen
De SGP waarschuwt dat goedbedoelde maatregelen vaak juist tot hogere huizenprijzen leiden. Ze willen daarom geen verruiming van leennormen en zijn kritisch op beleid dat de financieringsruimte vergroot, omdat dit de prijzen verder opdrijft.
“De huizenprijzen zijn ontzettend hoog. We willen daarom geen olie op het vuur. Natuurlijk moet de financieringsruimte niet onnodig ingeperkt worden, maar te vaak leiden goedbedoelde maatregelen tot nog hogere prijzen.”
“De leennormen moeten niet nog verder stijgen, maar beheerst dalen. Ook de berekeningswijze van die normen dient aangepast te worden. Er moet een breder perspectief meewegen, zoals de langetermijngevolgen, de effecten op de huizenprijzen en op de economie.”
Beheerst verlagen van leennormen en hypotheekbeleid
De SGP wil de financieringsruimte voor hypotheken niet onnodig beperken, maar vindt dat leennormen juist beheerst moeten dalen om prijsstijgingen te remmen. Ze zijn geen voorstander van afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, maar staan open voor herziening zolang dit geen nadelige financiële gevolgen heeft.
“De SGP wil de financiering voor bijvoorbeeld starters en eenverdieners niet onnodig inperken. In de berekening van de financieringsruimte voor hypotheken moet daarom rekening worden gehouden met een uitgavenpatroon dat recht doet aan de persoonlijke omstandigheden.”
“De SGP is geen voorstander van afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, maar staat niet afwijzend tegenover een herziening ervan.”
Volt wil de huizenprijzen verlagen door fiscale voordelen voor huiseigenaren af te bouwen, speculatie met grond tegen te gaan en het woningaanbod te vergroten. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek, het belasten van waardestijging van bouwgrond en het stimuleren van betaalbare nieuwbouw. Hun visie is dat wonen een recht is en dat de woningmarkt eerlijker en toegankelijker moet worden, vooral voor starters en mensen met een middeninkomen.
Hypotheekrenteaftrek en eigen woning naar box 3
Volt wil de fiscale voordelen voor huiseigenaren afbouwen om de huizenprijzen te laten dalen. Door de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait af te schaffen en de eigen woning naar box 3 te verplaatsen, wordt vermogen zwaarder belast dan arbeid, wat volgens Volt leidt tot lagere huizenprijzen.
“We bouwen de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait zo snel mogelijk af en verplaatsen de eigen woning stapsgewijs naar box 3. De gestegen maandlasten voor huiseigenaren worden gecompenseerd met een lagere inkomstenbelasting en een basisinkomen. Op deze manier belasten we vermogen meer dan arbeid én dalen de huizenprijzen.”
Belasting op speculatie en waardestijging bouwgrond
Volt wil speculatie met bouwgrond tegengaan door de waardestijging van grond fiscaal te belasten. Dit moet ervoor zorgen dat grond sneller en goedkoper beschikbaar komt voor woningbouw, wat de huizenprijzen drukt.
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan. Dat doen we door de waardevermeerdering van bijvoorbeeld landbouwgrond die voor bouwgrond bestemd wordt fiscaal te belasten, waardoor grond naar verwachting eerder beschikbaar komt voor een lagere prijs.”
Uitbreiding betaalbare woningbouw en regulering
Volt wil het woningaanbod vergroten, vooral in het betaalbare segment, en huurprijzen reguleren om wonen betaalbaar te houden. Dit moet de druk op de huizenmarkt verlichten en de prijzen stabiliseren of verlagen.
“In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn en minimaal 30% sociale huur.”
“Volt is voorstander van de uitbreiding van de huurregulering naar het middensegment. Volt wil meer controles op eerlijke huurprijzen, ook als er wordt gewisseld van huurder.”
Leegstand en speculatie ontmoedigen
Volt wil leegstand van woningen ontmoedigen via een stijgende gemeentelijke belasting, zodat woningen sneller beschikbaar komen en de prijzen minder worden opgedreven door schaarste.
“Volt pleit daarom voor de Vlaamse aanpak, een methode waarbij leegstand wordt aangepakt met een jaarlijks stijgende gemeentelijke belasting. Dit beweegt eigenaren om sneller in actie te komen als hun pand leeg staat.”
D66 wil de stijging van huizenprijzen afremmen door fiscale voordelen voor koopwoningen te verminderen, meer betaalbare woningen te bouwen en beleggers zwaarder te belasten. Ze zetten in op het vergroten van het aanbod van sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen, en het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek. Het doel is een eerlijkere woningmarkt waar huizen weer betaalbaar worden voor starters en middeninkomens.
Fiscale voordelen koopwoning afbouwen om prijsstijging te remmen
D66 ziet fiscale voordelen voor koopwoningen als een belangrijke oorzaak van stijgende huizenprijzen en wil deze verminderen. Door de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en het eigenwoningforfait voor dure huizen te verhogen, willen ze de prijsopdrijvende werking van het huidige systeem tegengaan en de woningmarkt eerlijker maken.
“We verkleinen de verschillen in fiscale voordelen tussen huurders en mensen met een koopwoning. Dit doen we onder andere via de afbouw van de hypotheekrenteaftrek, verlaging van het btw-tarief op nieuwbouw en aanscherping van het eigenwoningforfait voor de duurste huizen. We ontzien mensen die net een hypotheek hebben afgesloten. We steken de opbrengsten helemaal in lagere inkomstenbelasting voor iedereen. Zo heeft iedereen belastingvoordeel en remmen we de stijging van de huizenprijzen af.”
Meer betaalbare woningen bouwen en beleggers zwaarder belasten
D66 wil het woningaanbod vergroten door fors te investeren in sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen. Tegelijkertijd willen ze beleggers zwaarder belasten om speculatie en prijsopdrijving tegen te gaan. Dit moet zorgen voor meer doorstroming en lagere prijzen, vooral voor starters en mensen met een middeninkomen.
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop. Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
“We bouwen het belastingvoordeel van woningbezit af en gaan beleggers meer belasten.”