Verkiezingsprogramma's 2025 overhuidige digitaal specialiist kamerlid
De ChristenUnie benadrukt het belang van digitale veiligheid, transparantie en ethische kaders bij digitalisering en kunstmatige intelligentie. Ze pleiten voor strenge regulering van algoritmes, bescherming van privacy, en een kritische houding tegenover grote techbedrijven en Europese digitale identiteiten. Hun visie is dat de overheid actief grenzen moet stellen aan digitale ontwikkelingen om burgers te beschermen en grip te houden op technologie.
Strenge regulering en transparantie van algoritmes
De ChristenUnie vindt dat de overheid transparant moet zijn over het gebruik van algoritmes en dat deze onder strenge controle moeten staan om privacy en rechten van burgers te waarborgen. Dit is essentieel om te voorkomen dat grote techbedrijven te veel invloed krijgen op informatievoorziening en privacy.
Bescherming tegen macht van grote techbedrijven
De partij wil dat de overheid meer grip krijgt op grote techbedrijven, onder andere door het verplicht stellen van minder polariserende algoritmes en het stimuleren van Europese alternatieven en open source oplossingen.
“Ons recht op privacy en onze vrije en ongefilterde toegang tot gegevens kunnen in het gedrang komen als we niet meer grip krijgen op grote techbedrijven die grote hoeveelheden data over ons verzamelen en steeds meer bepalen welke informatie wij zien.”
“Social media bedrijven worden verplicht om minder 'polariserende algoritmes' in te zetten, bijvoorbeeld door gebruikers keuze vrijheid te geven over hoe aanbevelingen tot stand komen.”
“De overheid zorgt ervoor dat ze zelf niet afhankelijk wordt van niet-Europese techbedrijven, door zo veel mogelijk gebruik te maken van Europese alternatieven of open source oplossingen.”
Kritisch op Europese Digitale Identiteit (eID)
De ChristenUnie is kritisch over de invoering van een Europese Digitale Identiteit en stelt strikte voorwaarden aan privacy, vrijwilligheid en transparantie.
“De ChristenUnie is kritisch op de ontwikkelingen rondom de Europese Digitale Identiteit (eID). Als er een eID komt, moet dit vrijwillig, transparant en privacy-proof zijn. Er komt geen Europees Burgerservicenummer.”
Ethische kaders en regie bij kunstmatige intelligentie
De partij ziet de opkomst van AI als een grote maatschappelijke uitdaging en vindt dat duidelijke ethische kaders en overheidsregie noodzakelijk zijn om de rechtsstaat en burgerrechten te beschermen.
“De opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) is een van de grootste maatschappelijke uitdagingen van onze tijd, met potentieel ontwrichtende gevolgen voor onder andere de rechtsstaat. Daarom vindt de ChristenUnie dat dit duidelijke ethische kaders en regie van de overheid vraagt.”
Bescherming van kinderen tegen negatieve digitale invloeden
De ChristenUnie wil de negatieve invloed van sociale media en smartphones op kinderen terugdringen en pleit voor wettelijke kaders om kinderen online te beschermen.
“Het terugdringen van de negatieve invloed van smartphones en social media is een zaak van de hele samenleving. De verantwoordelijkheid hoe om te gaan met smartphones en sociale media ligt in eerste instantie bij ouders, maar met duidelijke wettelijke omkadering.”
DENK erkent het belang van digitale mensenrechten en privacy, en pleit voor strengere regulering en transparantie rond algoritmen en digitale technologie. De partij wil onder andere een algoritmewet, een verplicht algoritmeregister, en versterking van de Autoriteit Persoonsgegevens om burgers beter te beschermen tegen machtsmisbruik en discriminatie door digitale systemen.
Algoritmewet en verbod op afkomstgerelateerde kenmerken
DENK wil wettelijke waarborgen voor mensenrechten bij het gebruik van algoritmen, met een expliciet verbod op afkomstgerelateerde kenmerken. Dit moet discriminatie door digitale systemen voorkomen en burgers beschermen tegen oneerlijke behandeling.
“Er komt een algoritmewet. In deze wet worden waarborgen voor mensenrechten bij algoritmen verplicht. Het gebruik van afkomstgerelateerde kenmerken in algoritmen en risicoprofielen wordt verboden.”
“Ook worden strenge eisen ingevoerd die verplicht stellen dat algoritmes op non discriminatoire wijze worden ontworpen, getest én gecontroleerd.”
Verplicht algoritmeregister en transparantie
Om controle en toezicht te verbeteren, wil DENK dat alle overheden en bedrijven die algoritmen inzetten verplicht worden deze te registreren. Dit vergroot de transparantie en maakt het mogelijk om misbruik sneller te signaleren.
“Algoritmes worden transparant. Er komt een verplicht algoritmeregister, dat geldt voor zowel overheden als bedrijven die algoritmen inzetten.”
Sterker toezicht en expertise bij Autoriteit Persoonsgegevens
DENK pleit voor een versterkte rol van de Autoriteit Persoonsgegevens, met meer middelen en expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie, zodat deze toezichthouder effectief kan optreden tegen digitale schendingen van privacy en mensenrechten.
“Sterker toezicht door de Autoriteit Persoonsgegevens. De AP krijgt extra middelen, bredere bevoegdheden en diepgaande expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie.”
Betere bescherming van online privacy en beperking bigtech
De partij wil de online privacy van burgers beter beschermen door de handel in persoonsgegevens aan banden te leggen en de macht van grote technologiebedrijven Europees in te perken.
“Wij willen inzetten op betere waarborgen van de online privacy. Dat betekent dat handel in persoonsgegevens aan banden wordt gelegd en de macht van de bigtech bedrijven Europees moet worden ingeperkt.”
Investeren in digitale veiligheid en onafhankelijke infrastructuur
DENK vindt dat er meer geïnvesteerd moet worden in digitale veiligheid en dat Nederland minder afhankelijk moet zijn van buitenlandse technologie en grote bedrijven.
“Er moet meer geïnvesteerd worden in digitale veiligheid. We moeten ook inzetten op onafhankelijkheid van onze systemen van andere landen en grote bedrijven.”
Ondersteuning voor kleine organisaties bij digitale beveiliging
De partij wil extra ondersteuning voor kleine organisaties om hun digitale beveiliging op orde te krijgen, zodat ook zij beschermd zijn tegen digitale dreigingen.
“Wij willen extra ondersteuning voor kleine organisaties om hun digitale beveiliging op orde te krijgen. De overheid investeert in een veilige digitale infrastructuur en de bescherming van persoonsgegevens.”
JA21 benadrukt het belang van digitale expertise en cyberveiligheid in de politiek en pleit voor meer centrale regie en deskundigheid op digitaliseringsvraagstukken. Ze willen een vaste Kamercommissie voor digitalisering en investeren in digitale soevereiniteit, innovatie en vaardigheden, zodat Nederland niet achterblijft op het gebied van technologie en cyberveiligheid.
Vaste Kamercommissie voor digitalisering
JA21 ziet het gebrek aan centrale regie en specialistische kennis in de Kamer als een risico voor de digitale toekomst van Nederland. Door een vaste Kamercommissie voor digitalisering in te stellen, willen ze de politieke deskundigheid en effectiviteit op dit dossier vergroten.
“In NAVO-verband is daarom afgesproken dat 1,5% van het BBP moet worden geïnvesteerd in cyberveiligheid, kritieke infrastructuur en innovatie. JA21 staat achter deze afspraak en zet in op een stevige en centrale aanpak van deze investering onder één verantwoordelijk ministerie, met één vaste Kamercommissie, en onder scherpe toetsing op effectiviteit.”
Investeren in digitale vaardigheden en innovatie
JA21 vindt dat Nederland digitaal moet bijblijven en dat er meer specialistische kennis nodig is, zowel in de politiek als in de samenleving. Ze willen investeren in digitale vaardigheden, innovatie en het stimuleren van AI-toepassingen, met als doel Nederland tot een technologische topspeler te maken.
“Investeren in digitale vaardigheden. Onze arbeidsmarkt moet klaargestoomd worden voor de nieuwe digitale revolutie waar wij nu middenin zitten. Werknemers moeten bijblijven.”
“Het gebruik van AI in de praktijk stimuleren, vooral in het mkb, door in te zetten op slimme data-analyse, automatisering en AI-oplossingen die ondernemers echt helpen. Aan ethische kaders hebben we niet genoeg, het uitgangspunt is productiviteit.”
Digitale soevereiniteit en nationale regie
JA21 benadrukt het belang van digitale onafhankelijkheid en wil dat Nederland minder afhankelijk wordt van buitenlandse techbedrijven. Dit vereist volgens hen ook politieke deskundigheid en regie op het digitale domein.
“Digitale soevereiniteit. Investeer in een nationale cloud onder Nederlandse wetgeving. Geen Amerikaanse of Chinese toegang tot onze data.”
“Zorgen voor digitale soevereiniteit. Europa en Nederland mogen niet volledig afhankelijk zijn van Amerikaanse of Chinese techbedrijven. We investeren in strategische technologie en digitale veiligheid.”
BIJ1 pleit voor een sterke bescherming van digitale burgerrechten en privacy, met een kritische houding tegenover digitale surveillance en dataverzameling door de overheid. Ze willen dat digitale controlemechanismen, zoals cameratoezicht en automatische gezichtsherkenning, worden teruggedrongen en dat privacywaakhonden meer macht krijgen. Hun visie is dat digitale technologieën de democratische rechten van burgers niet mogen ondermijnen en dat er strenge, onafhankelijke controle op digitale overheidspraktijken moet zijn.
Cameratoezicht en digitale surveillance beperken
BIJ1 ziet grootschalige digitale surveillance als een bedreiging voor burgerrechten en privacy. Ze willen dat cameratoezicht en automatische gezichtsherkenning in de publieke ruimte worden gestopt, en dat bestaande video-archieven kritisch worden getoetst en grotendeels verwijderd. Dit standpunt adresseert de groeiende rol van digitale technologie in overheidscontrole en benadrukt het belang van privacybescherming.
“De grootschalige controle en surveillance bij demonstraties – zoals de standaard inzet van camera’s – in de publieke ruimte stopt onmiddellijk en er komt nieuw beleid waarin de privacy van de burger centraal staat. Ook automatische gezichtsherkenning wordt verboden.”
“Alle (politie)camera’s in de publieke ruimte komen in een openbaar register en worden getoetst op aangescherpte privacywetgeving. Cameratoezicht wordt niet meer de norm, maar een uitzondering.”
Streng toezicht op dataverzameling door overheid
BIJ1 wil dat alle dataverzameling door overheid en justitie tot het strikt noodzakelijke wordt beperkt, met afdwingbare adviezen van privacywaakhonden. Dit standpunt is relevant voor digitale specialisten in de Kamer, omdat het gaat over de technische en juridische kaders rond data en privacy.
“Alle dataverzameling door overheid en justitie wordt geminimaliseerd tot het absoluut noodzakelijke, en er komt altijd streng toezicht van privacywaakhonden. De adviezen van privacywaakhonden worden openbaar en afdwingbaar met sancties die verder gaan dan de huidige ineffectieve bestuurlijke boetes.”
Inperken en democratische controle op digitale bevoegdheden veiligheidsdiensten
BIJ1 wil de digitale bevoegdheden van veiligheidsdiensten inperken en onder strenge, onafhankelijke democratische controle plaatsen. Dit raakt direct aan het werk van een digitaal specialistisch Kamerlid dat toezicht houdt op digitale inlichtingen- en opsporingspraktijken.
“We intensiveren en verbeteren intussen de strenge, bindende, onafhankelijke democratische controle over deze diensten. Hun bevoegdheden worden ingeperkt, en gegevensverstrekking aan buitenlandse geheime diensten wordt aan banden gelegd.”
50PLUS benoemt het belang van digitale veiligheid en digitale weerbaarheid, maar er is geen enkele verwijzing naar een "huidige digitaal specialist kamerlid" of een concreet voorstel om een digitaal specialist als Kamerlid aan te stellen. Het programma richt zich op digitale inclusie, bescherming tegen digitale dreigingen en het verbeteren van digitale vaardigheden, vooral voor ouderen.
Investeren in digitale veiligheid en weerbaarheid
50PLUS vindt digitale veiligheid urgent en wil investeren in de bescherming van systemen tegen digitale bedreigingen, met minder afhankelijkheid van commerciële en buitenlandse partijen. Dit is vooral gericht op het beschermen van burgers, met extra aandacht voor ouderen, tegen digitale criminaliteit en het verbeteren van digitale dienstverlening.
“Digitale veiligheid heeft grote urgentie. Er komen digitaal steeds sneller en meer bedreigingen op ons af. We willen dat er extra geïnvesteerd wordt in de veiligheid van onze systemen om onafhankelijk te worden van commerciële en buitenlandse partijen.”
Digitale inclusie en ondersteuning voor ouderen
De partij wil digitale inclusie wettelijk verankeren, digitale vaardigheden van ouderen versterken en alternatieven bieden voor wie niet digitaal vaardig is. Dit moet voorkomen dat ouderen buitengesloten raken door digitalisering.
“Digitale inclusie: een gemeentelijke plicht. Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.”
“Digitale cursussen voor ouderen om hun vaardigheden te verbeteren, met specifieke aandacht voor internetgebruik, online bankieren en sociale media door lokale gemeenschappen, bibliotheken en seniorenverenigingen.”
BVNL benoemt het belang van digitale expertise en vakkennis in de politiek, maar doet geen concrete voorstellen voor het aanstellen van een huidige digitaal specialist als Kamerlid. Hun visie is dat Kamerleden en ministers relevante opleiding en ervaring moeten hebben, zodat beleid op digitale dossiers deskundig en effectief wordt vormgegeven.
Alleen vakinhoudelijke Kamerleden en ministers
BVNL vindt dat Kamerleden en ministers relevante opleiding en ervaring moeten hebben, ook op digitale dossiers. Dit moet leiden tot een deskundiger parlement en kabinet, zodat digitale vraagstukken beter worden behandeld. Er wordt echter niet expliciet gepleit voor een "huidige digitaal specialist" als Kamerlid, maar wel voor het principe van vakinhoudelijke deskundigheid.
“Bij de benoeming van ministers wordt gekeken naar opleiding, achtergrond en ervaring. Mensen zonder relevante opleiding of ervaring krijgen geen ministerspost.”
“Kamerleden die zich afsplitsen worden niet gestraft en worden als volwaardige fractie behandeld mits zij zelf de kiesdeler hebben gehaald.”
GroenLinks-PvdA pleit voor het aanstellen van een minister van Digitale Zaken om de digitalisering van de overheid centraal te coördineren en het digitale beleid te versterken. Ze willen hiermee zorgen voor meer overzicht, betere informatiehuishouding en effectieve publieke controle op digitale ontwikkelingen. Dit voorstel is het meest concrete en onderscheidende beleidsvoornemen met betrekking tot een digitaal specialistisch Kamerlid of bewindspersoon.
Minister van Digitale Zaken aanstellen
GroenLinks-PvdA wil de digitalisering van de overheid centraal organiseren door een minister van Digitale Zaken aan te stellen. Dit moet zorgen voor meer samenhang, overzicht en controle over digitale vraagstukken binnen alle lagen van de overheid, en het functioneren als één digitale overheid bevorderen.
“De digitalisering gaan we centraal coördineren voor alle lagen van de overheid met een minister van digitale zaken.”
“Om te functioneren als één digitale overheid, komt er een Digitale Comptabiliteitswet. Zo brengen we het overzicht en beheer van de overheids-ICT op orde.”
NSC vindt dat de Tweede Kamer meer digitale expertise nodig heeft en pleit daarom voor versterking van de Kamer met een eigen Bureau voor Technologie. Ze benadrukken dat politieke besluitvorming over digitalisering te vaak tekortschiet door gebrek aan inhoudelijke kennis, en willen dat Kamerleden zich laten ondersteunen door digitale specialisten en experts om hun controlerende en wetgevende taak beter uit te voeren.
Bureau voor Technologie oprichten ter ondersteuning Kamerleden
NSC signaleert dat de technologische doorwerking van wetgeving en beleid steeds ingewikkelder wordt en dat Kamerleden onvoldoende zijn toegerust om digitale vraagstukken te beoordelen. Daarom willen ze een Bureau voor Technologie binnen de Tweede Kamer oprichten, zodat Kamerleden structureel toegang hebben tot digitale specialisten en inhoudelijke ondersteuning.
“Daarom wordt binnen de Tweede Kamer een Bureau voor Technologie opgericht ter ondersteuning van de wetgevende en controlerende taak.”
“De Kamer moet daarom meer gebruikmaken van denktanks, experts en mensen met praktijkervaring. Ook moet het gebruikelijker worden om ambtenaren te raadplegen die belast zijn met de uitvoering. We pleiten voor een uitbreiding van de ondersteuning van de Kamer, onder meer met een Bureau voor Technologie en Bureau Begroting en Verantwoording.”
De SP benoemt in haar verkiezingsprogramma geen huidig digitaal specialistisch Kamerlid, noch een specifieke Kamerfractie-expert op digitalisering. In het programma wordt vooral gepleit voor versterking van digitale expertise in de volksvertegenwoordiging via een permanent onderzoeksinstituut, en voor het oprichten van een Ministerie van Digitale Zaken. Concrete voorstellen richten zich op structurele versterking van digitale kennis en toezicht, niet op individuele Kamerleden.
Structurele versterking digitale expertise in de Kamer
De SP ziet het versterken van digitale kennis en onafhankelijk advies in de Kamer als noodzakelijk vanwege de maatschappelijke impact van digitalisering. In plaats van te vertrouwen op individuele digitale specialisten onder Kamerleden, wil de SP een permanent onderzoeksinstituut dat de volksvertegenwoordiging adviseert over technologische ontwikkelingen.
“Wij versterken de volksvertegenwoordiging met een permanent onderzoeksinstituut dat adviseert over de maatschappelijke gevolgen van technologische ontwikkelingen en voorstellen doet voor aanvullende burgerrechten in het digitale tijdperk.”
Oprichting Ministerie van Digitale Zaken
De SP pleit voor een structurele aanpak van digitaliseringsvraagstukken door een apart ministerie, in plaats van afhankelijkheid van individuele Kamerleden met digitale expertise.
“Een ministerie van Digitale Zaken zorgt voor een gerichte aanpak om zowel de digitalisering binnen de overheid als daarbuiten in goede banen te leiden.”
Volt vindt dat de politiek onvoldoende digitale expertise heeft en wil dit verbeteren door verplichte digitale vaardigheidstrainingen voor Kamerleden en ambtenaren. Ze pleiten voor structurele kennisontwikkeling binnen de overheid om minder afhankelijk te zijn van externe leveranciers en om digitale autonomie te vergroten. Volt ziet het versterken van digitale deskundigheid als essentieel voor een toekomstbestendige overheid.
Verplichte digitale vaardigheidstraining voor Kamerleden
Volt signaleert een gebrek aan digitale kennis bij politici en wil dit oplossen met verplichte trainingen in digitale vaardigheden en AI voor Kamerleden en ambtenaren. Dit moet de politieke grip op digitalisering vergroten en zorgen voor beter geïnformeerde besluitvorming over digitale vraagstukken.
“Er moet een verplichte basistraining komen voor politici en ambtenaren op het gebied van digitale vaardigheden en AI.”
Structurele versterking van digitale expertise binnen de overheid
Volt wil dat de overheid minder afhankelijk wordt van externe leveranciers door interne digitale expertise te vergroten. Dit draagt bij aan digitale autonomie en een effectievere, onafhankelijke overheid.
“Interne expertise binnen de overheid moet haar afhankelijkheid van leveranciers en vitale bedrijven verminderen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma