Verkiezingsprogramma's 2025 overhoe word de economie versterkt?
50PLUS wil de economie versterken door het stimuleren van arbeidsparticipatie onder ouderen, het bevorderen van financiële stabiliteit via prudent begrotingsbeleid en het verminderen van bureaucratie en verspilling. Daarnaast pleit de partij voor investeringen in energie-infrastructuur (zoals kernenergie), het stimuleren van bezitsvorming voor jongeren, en het beperken van nationale regelgeving bovenop Europese afspraken. Hun visie is gericht op economische groei door efficiëntie, gelijke kansen en het versterken van koopkracht en bestaanszekerheid.
Arbeidsparticipatie van ouderen verhogen
50PLUS ziet het verhogen van de arbeidsparticipatie van ouderen als essentieel voor economische groei, gezien de vergrijzing en het verlies van kennis en ervaring op de arbeidsmarkt. Door financiële prikkels en scholing wil de partij ouderen langer en productief aan het werk houden.
“Bedrijven worden financieel gestimuleerd om ouderen in dienst te nemen, bijvoorbeeld door belastingvoordelen of subsidies voor de aanpassing van werkplekken.”
“Speciale scholingsprogramma’s voor oudere werknemers om hun vaardigheden up-to-date te houden en kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.”
“Maatregelen om te zorgen dat 50-plussers niet vroegtijdig uitvallen door ziekte of ontslag, om de arbeidsparticipatie van ouderen te verhogen.”
Prudent begrotingsbeleid en bestrijding van verspilling
50PLUS wil de economie versterken door een behoedzaam begrotingsbeleid, het terugdringen van verspilling en fraude, en het beperken van overheidsuitgaven. Dit moet leiden tot meer financiële stabiliteit en ruimte voor investeringen.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Besparing van, per saldo, 5 miljard op fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het woud van belastingfaciliteiten.”
“Een behoedzame ontwikkeling van het begrotingstekort binnen de grenzen van de Europese begrotingsafspraken.”
“Een begrotingsbeleid dat rekening houdt met de economische cyclus.”
Investeren in energie-infrastructuur en betaalbare energie
De partij ziet een sterke energie-infrastructuur als voorwaarde voor economische groei, met name door de bouw van kerncentrales en het stimuleren van innovatie in energieopslag. Dit moet bedrijven aantrekken en de concurrentiepositie van Nederland versterken.
Stimuleren van bezitsvorming en financiële weerbaarheid jongeren
50PLUS wil jongeren helpen sneller vermogen op te bouwen en een woning te kopen, wat de economische zelfstandigheid en bestedingsruimte vergroot.
Minder nationale regels, meer Europese gelijkheid
De partij pleit voor het beperken van nationale regelgeving bovenop Europese afspraken, om de concurrentiepositie van Nederland niet te schaden en een gelijk speelveld te waarborgen.
Hervormen van het belastingstelsel en koopkrachtversterking
50PLUS wil het belastingstelsel vereenvoudigen, leeftijdsdiscriminatie tegengaan en de koopkracht van ouderen en gepensioneerden versterken, wat de binnenlandse consumptie en economische groei kan stimuleren.
“Volledige toepassing van de wettelijke inflatiecorrectie in de inkomstenbelasting.”
“Een belastingsysteem waar geen discriminatie naar leeftijd plaatsvindt.”
“De schenk- en erfbelasting wordt afgeschaft.”
“Het nieuwe Box 3-stelsel wordt gebaseerd op werkelijk behaald rendement, met een algemene vermogenswinstbelasting en geen vermogensaanwasbelasting.”
JA21 wil de economie versterken door ondernemers meer ruimte te geven, de regeldruk en belastingen te verlagen, en te investeren in strategische sectoren zoals industrie, technologie en infrastructuur. De partij pleit voor een eenvoudiger en eerlijker belastingstelsel, het schrappen van overbodige regelgeving, en het stimuleren van innovatie en werkgelegenheid. Hun visie is dat economische groei vooral ontstaat door een faciliterende overheid, minder bureaucratie en het lonend maken van werken en ondernemen.
Lagere lasten en eenvoudiger belastingen voor werkenden en ondernemers
JA21 ziet hoge lasten en een complex belastingstelsel als rem op economische groei. Door lasten te verlagen en het belastingstelsel te vereenvoudigen, willen ze werken en ondernemen aantrekkelijker maken en investeringen stimuleren.
“Werken en ondernemen laten lonen door de lasten op arbeid structureel te verlagen. We kiezen voor lagere belastingen in plaats van hogere toeslagen.”
“Een eenvoudige vennootschapsbelasting voor alle ondernemingen door het huidige tweeschijvenstelsel (19% en 25,8%) te vervangen door één helder tarief van 20% voor alle ondernemingen.”
“Wij schaffen het circus aan toeslagen en heffingskortingen af, en vervangen het door een simpel en transparant systeem van toelagen.”
“JA21 wil terug naar de essentie: een overheid die faciliteert in plaats van belemmert, een belastingsysteem dat mensen beloont voor hard werken en ondernemen, waarin mensen die werken meer overhouden aan het eind van de maand, en een sociaal vangnet dat mensen helpt zonder ze afhankelijk te maken.”
Minder regeldruk en bureaucratie
JA21 stelt dat overmatige regelgeving en bureaucratie innovatie en groei belemmeren. Door regeldruk te verminderen en overbodige regels te schrappen, willen ze het ondernemersklimaat verbeteren en bedrijven stimuleren te investeren en te groeien.
“Regeldruk terugdringen door met de stofkam door huidige wet- en regelgeving te gaan en overbodige regelgeving te schrappen. Voor elke nieuwe regel moet een oude regel verdwijnen.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk en met de stofkam door bestaande wet- en regelgeving gaat.”
Investeren in strategische sectoren en innovatie
JA21 wil gericht investeren in sectoren die de welvaart op lange termijn versterken, zoals industrie, technologie, infrastructuur en energie. Innovatie wordt gestimuleerd door investeringen aantrekkelijker te maken en R&D-kosten direct aftrekbaar te maken.
“Nieuwe focus op welvaart, door gericht te investeren in zaken die aantoonbaar onze welvaart op langere termijn versterken zoals veiligheid, energie, infrastructuur en technologie.”
“Innovatie stimuleren door bedrijfskosten voor R&D direct aftrekbaar te maken, wat een impuls geeft aan innovatie en investeringen in onderzoek en ontwikkeling.”
“Investeringen in kapitaalgoederen volledig aftrekbaar maken in het jaar van investering, in plaats van gespreid afschrijven over meerdere jaren.”
Beschermen en versterken van de industrie en haven
JA21 ziet een sterke industrie en haven als essentieel voor economische groei en strategische autonomie. Ze willen de concurrentiepositie beschermen door nationale regelgeving niet strenger te maken dan Europese afspraken, betaalbare energie te garanderen en nationale CO2-heffingen af te schaffen.
“We stoppen de uittocht van bedrijven en banen door regelgeving niet strenger te maken dan Europese afspraken en door de concurrentiepositie van de haven te beschermen.”
“Onze industrie beschermen door in te zetten op betaalbare en betrouwbare energie. We lossen netcongestie op en voorkomen dat bedrijven stilstaan omdat aansluiting op het stroomnet onmogelijk is.”
“We introduceren geen nationale CO2-heffingen bovenop Europese regels en we schaffen bestaande nationale CO2-heffingen af.”
Arbeidsmarkt: werken laten lonen en arbeidspotentieel benutten
JA21 wil de arbeidsmarkt versterken door werken meer te laten lonen, de marginale druk te verlagen en werkgevers te stimuleren personeel aan te nemen. Scholing en activering van mensen aan de kant zijn speerpunten.
“Werken weer laten lonen met een sterk vereenvoudigd stelsel van toelagen, dat niet primair inkomensafhankelijk is en waarmee de marginale druk fors omlaag gaat.”
“Werkgevers stimuleren personeel aan te nemen.”
“Ons volledige arbeidspotentieel te benutten door vol in te zetten op scholing, omscholing, en het activeren van mensen die aan de kant staan.”
Gezond financieel beleid en kleine overheid
JA21 stelt dat begrotingsdiscipline en een kleinere overheid noodzakelijk zijn om de economie concurrerend en welvarend te houden. Structurele uitgaven moeten structureel gedekt zijn en lastenverhogingen worden vermeden.
“Lagere lasten en een kleine overheid. We willen de hoge collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen.”
“Structurele uitgaven alleen bij structurele dekking.”
“Dat tegenvallers niet automatisch lastenverhoging betekenen. Begrotingsdiscipline staat voorop.”
FVD wil de economie versterken door lasten en regels fors te verlagen, ondernemerschap te stimuleren en Nederland als neutraal handelsland te positioneren. De partij pleit voor een kleinere overheid, lagere belastingen, meer ruimte voor MKB en agrarische sector, en het schrappen van beperkende EU- en klimaatmaatregelen. Hun visie draait om economische groei via vrijheid, innovatie en nationale soevereiniteit.
Radicale verlaging van belastingen en lasten
FVD stelt dat hoge belastingen en bureaucratie economische groei belemmeren en wil daarom het belastingstelsel drastisch vereenvoudigen en verlagen. Dit moet werken, ondernemen en investeren aantrekkelijker maken en direct de koopkracht en investeringsruimte vergroten.
“We gaan voor een radicale verlaging van de belastingen. We voeren een belastingvrije voet in van €30.000,- voor alle werkenden en gepensioneerden, en we maken de eerste €1.000 verdiend in een tweede baan (bij minimaal 32 uur hoofdbaan) belastingvrij. We verhogen de VPB-grens naar €1 miljoen, de zelfstandigenaftrek naar €15.000,- en we schrappen de BTW op B2B-transacties om de cashflow van bedrijven te verbeteren. We verlagen de BTW naar respectievelijk 6% en 19% en vereenvoudigen het belasting- en toeslagenstelsel door invoering van een vlaktax. Inkomen uit Box-3 wordt volledig belastingvrij. Erf- en schenkbelasting schaffen we af.”
“De Rijksoverheidsuitgaven moeten verplicht ieder jaar 3% krimpen, zodat de overheid niet groter maar kleiner wordt.”
“We verlagen het hoge BTW-tarief naar 19% en het lage BTW-tarief naar 6%, zodat het leven weer goedkoper wordt en horeca, winkeliers en aanbieders van diensten een directe economische impuls ontvangen.”
Meer ruimte voor ondernemerschap, MKB en ZZP
FVD ziet het MKB en zelfstandigen als de motor van de economie en wil hen stimuleren door minder regels, lagere lasten en meer flexibiliteit. Dit moet innovatie, groei en werkgelegenheid bevorderen.
“Forum voor Democratie kiest onvoorwaardelijk voor de ruim 400.000 MKB-bedrijven en de ruim 1.2 miljoen zelfstandigen: zij vormen het fundament van onze economie.”
“We versoepelen het ontslagrecht voor het MKB en verkorten de doorbetalingsverplichting bij ziekte naar één jaar, zodat ondernemers weer mensen durven aan te nemen.”
“We verhogen de zelfstandigenaftrek voor ZZP-ers naar €15.000, zodat hard werken loont.”
“We breiden de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) standaard uit naar 100% vrijstelling, zodat bedrijven altijd belastingvrij kunnen worden overgedragen aan de volgende generatie.”
Schrappen van beperkende EU-, klimaat- en stikstofmaatregelen
FVD stelt dat Europese en nationale klimaat- en stikstofregels de economie schaden, vooral voor de agrarische sector en industrie. Door deze regels te schrappen, wil de partij economische ruimte en concurrentiekracht herstellen.
“We schrappen het stikstofbeleid volledig, heffen de zogeheten landbouwkalender op en herstellen de energiebelastingkorting voor tuinders en (agrarische) industrie. We stoppen de (semi-)gedwongen onteigeningen, bieden meer subsidies voor innovatieve landbouw en bevorderen export zonder EU-beperkingen.”
“Dat betekent dat we de Green Deal en de EU-Natuurherstelwet afschaffen, dat we exportvrijheid zonder Brusselse beperkingen herstellen en dat we onze visserijsector erkennen als volwaardige gebruiker van onze wateren.”
“Door sancties die onze economie schaden te schrappen, en ontwikkelingshulp te beperken tot noodhulp, investeren we in onze eigen veiligheid en welvaart, met betere salarissen voor militairen en focus op grensbewaking.”
Investeren in energiezekerheid en goedkope energie
FVD wil goedkope, betrouwbare energie door gaswinning te hervatten en kernenergie te stimuleren. Dit moet de energiekosten verlagen en de concurrentiepositie van bedrijven versterken.
“We hervatten de gasboringen in Groningen, waar nog eens voor circa 585 miljard euro aan gasbaten gerealiseerd kunnen worden. Zo zorgen we voor lagere rekeningen en een bloeiende economie.”
“We breiden de gaswinning in de Noordzee uit en beginnen met gaswinning op de Waddenzee. Een aanzienlijk deel van deze gasbaten komen ten goede aan een nieuw op te richten Sovereign Wealth Fund, een beleggingspot zoals Noorwegen die ook heeft, om onze welvaart ook voor toekomstige generaties veilig te stellen.”
Investeren in infrastructuur en mobiliteit
FVD wil de bereikbaarheid en logistiek verbeteren door te investeren in wegen, openbaar vervoer en innovatie. Dit moet economische activiteit stimuleren en Nederland aantrekkelijker maken voor bedrijven.
“We verhogen de maximumsnelheid naar 130 km/u en hoger waar mogelijk, we verlagen de verkeersboetes, we schaffen trajectcontroles af en snijden drastisch in accijnzen op benzine en diesel, bijtelling en bpm. We verbreden de snelwegen en intensiveren het openbaar vervoer om het fileprobleem aan te pakken.”
“We starten de aanleg van een nieuwe luchthaven in de Noordzee, investeren in onderzoek naar hyperloops en geven ruim baan aan de haven van Rotterdam.”
Nederland als neutraal handelsland naar Zwitsers model
FVD wil Nederland positioneren als een neutraal, zelfstandig handelsland buiten EU-bemoeienis, met focus op handelsverdragen, lagere belastingen en het aantrekken van investeerders.
“Forum voor Democratie wil een Nederland dat als neutraal handelsland schittert, naar Zwitsers voorbeeld. We stoppen met miljardenuitgaven aan buitenlandse conflicten, zoals de oorlog in Oekraïne, en richten ons op vrede en samenwerking.”
“Handelsverdragen sluiten we voortaan zelf, zonder EU-bemoeienis, en we koesteren de Nederlandse diaspora.”
“We onderzoeken de mogelijkheden voor een Bijzondere Economische Zone met lage belastingen en afgeschaalde regelgeving in de Cariben, zodat de eilanden aantrekkelijk worden voor investeerders, ondernemers en pensionado’s.”
BVNL wil de economie versterken door een ondernemersvriendelijk beleid met lagere belastingen, minder regels en een kleinere overheid. De partij pleit voor het stimuleren van werk boven uitkeringen, het verbeteren van het vestigingsklimaat, het liberaliseren van de woningmarkt en het afschaffen van subsidies en bureaucratische belemmeringen. Hun visie is dat economische groei vooral komt door ruimte te geven aan ondernemers, het lonend maken van werken en het terugdringen van overheidsbemoeienis.
Lagere belastingen en minder regels voor ondernemers
BVNL ziet ondernemers als de motor van de economie en wil hun positie versterken door lastenverlichting en deregulering. Het doel is een aantrekkelijk vestigingsklimaat, meer innovatie en het tegengaan van de uittocht van bedrijven uit Nederland.
“BVNL wil de belastingen en werkgeverslasten voor ondernemers omlaag brengen, de bureaucratie verminderen en het gelijke speelveld weer terugbrengen in de markt door in elk geval geen regels te maken die strenger zijn dan het EU-gemiddelde.”
“Het vestigingsklimaat moet worden verbeterd door lagere belastingen (vlaktaks van 25%) in te voeren, minder overheidsbemoeienis, lage energiekosten en versoepeling van het arbeidsrecht.”
“Geen exorbitante belastingen om collectivistische hobby’s te kunnen betalen.”
“De accijnzen op benzine, gas en diesel moeten drastisch omlaag.”
Werken moet meer lonen dan uitkeringen
BVNL wil de armoedeval aanpakken en werken aantrekkelijker maken dan het ontvangen van een uitkering. Dit moet leiden tot hogere arbeidsparticipatie en minder afhankelijkheid van de overheid.
“Het verschil tussen een uitkering en een baan moet fors worden vergroot. Werken moet weer lonen.”
“De deeltijdmalus moet worden opgeheven zodat méér werken weer lonend wordt. Dat doen we door overwerk en meerwerk niet meer in het hoogste belastingtarief te belasten, maar tegen een normaal tarief, zodat het aantrekkelijk wordt om over te werken, of in het weekend of op feestdagen te werken.”
“Werken moet weer gaan lonen. De armoedeval, waarbij mensen meer geld overhouden in een uitkering dan in een laagbetaalde baan, is een belediging voor werkend Nederland, houdt onze economie en ons land tegen en moet worden opgelost.”
Woningmarkt liberaliseren en dereguleren
BVNL stelt dat een vrije woningmarkt essentieel is voor economische groei, omdat het bouwen en verhuizen makkelijker maakt en investeringen stimuleert.
Afschaffen van subsidies en bureaucratische fondsen
BVNL wil stoppen met subsidies en speciale fondsen, omdat deze volgens de partij de economie verstoren en leiden tot inefficiëntie.
Overheid verkleinen en efficiënter maken
BVNL wil de overheid verkleinen door minder ambtenaren, minder externe inhuur en jaarlijkse kostenreducties. Dit moet ruimte geven aan de 'echte economie' en verspilling tegengaan.
“Alle zittende Rijksambtenaren laten afvloeien zodat zij beschikbaar komen voor de echte economie. Externe inhuur bij de overheid wordt drastisch beperkt.”
“Iedere overheidsdienst wordt jaarlijks verplicht tot 5% kostenreductie, zonder automatische groei van ambtelijke staf of budgetten.”
Investeren in infrastructuur en innovatie
BVNL ziet investeren in infrastructuur en technologische innovatie als motoren voor economische groei en concurrentiekracht.
De ChristenUnie wil de economie versterken door te investeren in innovatie, duurzaamheid, vakmanschap en solide overheidsfinanciën, met nadruk op brede welvaart in plaats van alleen financiële groei. Ze kiezen voor een toekomstbestendige economie waarin ondernemerschap, circulaire productie, en een eerlijk speelveld centraal staan, en zetten in op het verlagen van regeldruk, investeren in onderwijs en infrastructuur, en het lonender maken van werk. Hun visie is gericht op een economie die mens, maatschappij en milieu centraal stelt, met structurele investeringen die zich op termijn terugverdienen.
Investeren in innovatie en duurzame economie
De ChristenUnie ziet innovatie en duurzaamheid als de motor voor toekomstige economische groei. Door te investeren in onderzoek, innovatie en circulaire productie willen ze de economie vitaliseren en minder afhankelijk maken van overconsumptie en vervuilende productie.
“We zetten in op de nieuwe economie via innovatie en nemen afscheid van het consumentisme dat de grenzen van de schepping niet respecteert.”
“Om onze toekomstige welvaart zeker te stellen is het van belang om nu te investeren in innovatie en productiviteit. Dat vraagt om een beter samenspel van wetenschap, kennisinstituten, opleidingen en bedrijven. Er komt een nationale investeringsbank, als voortzetting van InvestNL.”
“Op macroniveau bedragen op termijn de publieke en private uitgaven aan innovatie en onderzoek 3% van het nationaal inkomen.”
“Circulaire bedrijven hebben het zwaar terwijl de circulaire economie de toekomst is. Circulaire producten zijn duurder dan wegwerpproducten en de vraag blijft achter. Normering van de vraag op Europees niveau is noodzakelijk om het circulair maken van de economie te laten slagen.”
Investeren in vakmensen en onderwijs
De partij benadrukt het belang van goed opgeleide vakmensen en investeert daarom in beroepsonderwijs, techniekhavo’s en samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven. Dit moet het kennisniveau verhogen en ondernemerschap stimuleren, wat essentieel is voor een sterke economie.
“We investeren volop in het beroepsonderwijs en geven ruimte aan jonge ondernemers. Dat is nodig, nu veel kennis met pensioen gaat. Elke provincie verdient een techniekhavo en technasia.”
“Bedrijven worden via samenwerkingen actief betrokken bij het onderwijs, zowel in het voortgezet als vervolgonderwijs.”
“We stimuleren ondernemerschap vanuit het hoger en wetenschappelijk onderwijs, bijvoorbeeld door het mogelijk maken van afspraken over het intellectueel eigendom van tijdens een studie ontwikkelde innovaties.”
Verlagen van regeldruk en verbeteren ondernemersklimaat
De ChristenUnie wil de economie versterken door de regeldruk te verminderen en de overheid als betrouwbare partner voor bedrijven te laten optreden. Snellere vergunningverlening en minder bureaucratie moeten het ondernemersklimaat verbeteren.
“De overheid reduceert de regeldruk en wordt een stabiele en betrouwbare partner voor bedrijven. Het uitblijven van (snelle) vergunningverlening, een gebrek aan netcapaciteit en veel regeldruk staan een goed ondernemersklimaat in de weg. Deze obstakels worden met vaart aangepakt.”
“We snijden stevig in de bureaucratie, zodat bedrijven, maatschappelijke organisaties en vrijwilligers zich kunnen richten op hun doelen.”
Solide overheidsfinanciën en investeren in infrastructuur
De partij kiest voor houdbare overheidsfinanciën en investeert gericht in zaken die de economie structureel versterken, zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten. Consumptieve uitgaven op schuld worden afgewezen.
“Daarom kiezen we voor gerichte en slimme keuzes die zorgen voor een bloeiend land, maar tegelijkertijd ook voor houdbare overheidsfinanciën. In tegenstelling tot het huidige kabinet gaan we geen consumptieve uitgaven financieren met meer schuld, maar stoppen we juist geld in investeringen die zich terugverdienen, zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten.”
“Lievere investeren we in zaken die zich op termijn terugverdienen of de economie weerbaarder en duurzamer maken (zoals infrastructuur, OV en stroomnetten).”
Werk lonender maken en belasting op arbeid verlagen
De ChristenUnie wil werken aantrekkelijker maken door de belastingdruk op arbeid te verlagen en het belastingstelsel te vereenvoudigen, zodat mensen meer overhouden van hun loon en werken loont.
“Werkenden met gewone inkomens – van een minimumloon tot circa twee keer modaal – moeten netto meer overhouden van hun loon.”
“Voor inkomen uit werk betekent dit concreet dat de eerste € 30.000 inkomen belastingvrij is. Nu is de belastingdruk op extra verdiensten (het percentage belasting dat je betaalt over elke euro meer inkomen, marginale druk) veel te groot. In sommige gevallen zelfs boven de 100%. ... In het door het CPB doorgerekende nieuwe belastingstelsel van de ChristenUnie is de marginale druk altijd lager dan 50%. Werken wordt daarmee veel lonender.”
Eerlijk Europees speelveld en strategische autonomie
De partij wil een eerlijker Europees speelveld voor Nederlandse bedrijven en minder afhankelijkheid van niet-Europese landen, onder meer door Europese ondergrenzen voor belastingen en voorkeur voor Europese producten bij aanbestedingen.
“Er komen Europese ondergrenzen en een vergelijkbaar én mondiaal aantrekkelijk Europees (fiscaal) speelveld met duidelijke en handhaafbare kaders voor nationale staatssteun.”
“In het kader van strategische autonomie geven we de voorkeur aan de inkoop van Europese goederen en diensten, om de afhankelijkheid van China en de VS te verminderen.”
D66 wil de economie versterken door te investeren in innovatie, verduurzaming en een aantrekkelijk ondernemersklimaat, waarbij regels eenvoudiger worden en ondernemerschap wordt gestimuleerd. Ze zetten in op groene groei, eerlijkere belastingen, en investeren in onderwijs, technologie en regionale ontwikkeling. De kern van hun visie is dat economische groei hand in hand moet gaan met duurzaamheid, innovatie en sociale rechtvaardigheid.
Investeren in innovatie en technologie
D66 ziet innovatie en technologische ontwikkeling als motoren voor economische groei en wil barrières voor ondernemers en onderzoekers wegnemen. Door meer te investeren in onderzoek, ontwikkeling en sleuteltechnologieën, en door de overheid als launching customer in te zetten, wil D66 de concurrentiekracht van Nederland vergroten.
“We stimuleren onderzoek en ontwikkeling (R&D). We werken toe naar de Lissabon-overeenkomst van 3% van het bruto binnenlands product naar onderzoek en ontwikkeling.”
“Door zelf de eerste klant te zijn (launching customer), kan de overheid invloed hebben op innovatie, het goede voorbeeld geven, nieuwe markten openen en de impact van investeringen groter maken.”
“Nederland loopt internationaal voorop in sleuteltechnologieën. D66 wil die voorsprong benutten om onze maatschappelijke uitdagingen te helpen oplossen. We stimuleren deze belangrijke technologieën met subsidies en inkoop van de overheid.”
Ondernemersklimaat verbeteren en regeldruk verlagen
D66 wil het makkelijker maken om een bedrijf te starten en te laten groeien door regeldruk te verminderen, toegang tot financiering te verbeteren en een eerlijk en eenvoudig belastingstelsel te creëren. Dit moet zorgen voor meer ruimte voor ondernemerschap en innovatie.
“D66 maakt het aantrekkelijker om een bedrijf te starten of te laten groeien. Veel ondernemers maken zich zorgen over de regeldruk en de verlening van vergunningen. Dat gaan we simpeler maken.”
“We versterken het vestigingsklimaat, zoals met een eerlijk en eenvoudig belastingstelsel, en met minder en stabiele regels. Ondernemers krijgen toegang tot een gelijk speelveld, goede aansluiting met het onderwijs en de arbeidsmarkt, en financiering om te kunnen groeien.”
Versnellen van de groene transitie en verduurzaming
D66 koppelt economische versterking direct aan verduurzaming: vervuiling wordt beprijsd, fossiele subsidies worden afgebouwd, en ondernemers worden ondersteund bij de overstap naar duurzame bedrijfsmodellen. Dit moet leiden tot een toekomstbestendige economie waarin innovatie en duurzaamheid centraal staan.
“D66 stelt duidelijke grenzen aan vervuilende industrie. Duurzaamheid is de norm en vervuiling krijgt een voorspelbare prijs: de ‘echte’ prijs. Vervuilende bedrijven zullen hierdoor fors investeren in een energiezuinige en schone productie.”
“D66 wil fossiele subsidies sneller afbouwen en geeft ruimte aan duurzame innovatie. Dit bespaart miljarden euro’s en zorgt voor een gelijk speelveld voor duurzame bedrijven.”
“Voor kleine en middelgrote ondernemers kan verduurzaming een uitdaging zijn... We zorgen voor toegankelijke subsidies, zekerheid voor investeringen en snellere procedures voor beroep en bezwaar. Zo kunnen ondernemers sneller door en kan ook het mkb de stap zetten naar een groen bedrijfsmodel.”
Investeren in onderwijs en leven lang ontwikkelen
D66 ziet investeren in onderwijs en permanente ontwikkeling als essentieel voor een sterke economie. Door betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt en het stimuleren van een leven lang leren, willen ze de arbeidsproductiviteit verhogen en tekorten op de arbeidsmarkt aanpakken.
“We investeren in mbo’s, hogescholen en universiteiten, zodat we ook de toekomst aankunnen. Zo bouwen we aan onderwijs waar mensen altijd blijven leren, op een manier die bij ze past, van nul tot honderd jaar.”
“Leven lang ontwikkelen vraagt een goede aansluiting tussen onderwijs en werk. Het vraagt daarnaast om méér leren op de werkvloer. Daarom wil D66 een persoonlijk leerbudget...”
Eerlijker belastingstelsel en financiële zekerheid
D66 wil werken aantrekkelijker maken door de belasting op arbeid te verlagen, het minimumloon te verhogen en fiscale verschillen tussen werkenden te verkleinen. Dit moet zorgen voor meer financiële zekerheid en een rechtvaardiger verdeling van welvaart, wat de economie als geheel versterkt.
“Als je werkt, heb je recht op een fatsoenlijk salaris. Daarom verlagen we het tarief in de eerste en tweede schijf van de inkomstenbelasting en verhogen we het minimumloon.”
“We verkleinen de fiscale verschillen tussen werknemers en ondernemers, en behandelen verschillende vormen van arbeid gelijker.”
Nationale Investeringsbank voor grote transities
D66 wil een Nationale Investeringsbank oprichten die investeert in grote transities zoals energie, technologie en infrastructuur. Dit moet de economische structuur versterken en Nederland voorbereiden op toekomstige uitdagingen.
“We willen een Nationale Investeringsbank voor grote transities. Deze publieke instelling krijgt meer middelen en een breed mandaat. Het Nationaal Groeifonds, dat we hervormen, wordt onderdeel van de Nationale Investeringsbank. Ook mkb’ers krijgen toegang.”
“De bank investeert in wat Nederland vooruithelpt: van verzwaring van het elektriciteitsnet tot warmtenetten in dorpen en steden, van circulaire productie tot herstel van bodem en water.”
Regionale economische ontwikkeling stimuleren
D66 wil dat economische groei niet alleen in de Randstad plaatsvindt, maar in alle regio’s. Door te investeren in leefbaarheid, werkgelegenheid en bereikbaarheid in regio’s die extra aandacht verdienen, willen ze de economie in balans brengen.
“D66 investeert in regio’s die extra aandacht verdienen. Dat doen we met name op het vlak van leefbaarheid, werkgelegenheid, bereikbaarheid en de toegang tot kunst en cultuur.”
NSC wil de economie versterken door het stimuleren van eerlijk werk, het ondersteunen van het mkb en familiebedrijven, het bevorderen van innovatie en een sterk vestigingsklimaat, en het eerlijker maken van markten. Ze zetten in op lastenverlichting voor werkenden, investeren in strategische sectoren en innovatie, en willen marktmacht en oneerlijke concurrentie tegengaan om brede welvaart en bestaanszekerheid te vergroten.
Lastenverlichting en stimuleren van werk
NSC wil werken aantrekkelijker maken door lasten op arbeid te verlagen, het minimumloon te verhogen en het toeslagenstelsel te vereenvoudigen. Dit moet de koopkracht en economische zelfstandigheid van burgers vergroten en de economie versterken via hogere participatie.
Vast contract weer de norm en eerlijkere arbeidsmarkt
Door vaste contracten te stimuleren en flexwerk te beperken, wil NSC bestaanszekerheid vergroten en de economie versterken via stabielere inkomens en minder onzekerheid.
“Vast contract weer de norm maken.”
“We streven naar een economie en een arbeidsmarkt waaraan iedereen naar vermogen bijdraagt. Daar past geen tweedeling bij tussen goed verzekerde mensen met een vast arbeidscontract en een schil van onderverzekerde flexibele arbeidskrachten zonder perspectief.”
Ondersteunen mkb en familiebedrijven, minder regeldruk
Het mkb en familiebedrijven zijn volgens NSC de ruggengraat van de economie. Door regeldruk te verminderen en financiering te verbeteren, willen ze groei en werkgelegenheid stimuleren.
“Beschermen van familie- en gezinsbedrijven en het midden- en kleinbedrijf (mkb) met zo min mogelijk administratieve lasten.”
“We willen daarom minder administratieve lasten voor mkb’ers, onder meer door bestaande prikkels tegen het licht te houden en bij nieuwe wetgeving een mkb-uitvoeringstoets in te voeren.”
Investeren in innovatie, kennis en strategische sectoren
NSC wil de economie toekomstbestendig maken door te investeren in innovatie, R&D, technische opleidingen en strategische industrieën. Dit moet de productiviteit verhogen en Nederland concurrerend houden.
“We starten met het opstellen van een Nationale Groeimarktenstrategie. Hierin bepalen we om de tien jaar de vijf sectoren met de hoogste toekomstige verdienkansen voor Nederland. Per sector worden innovatie-instrumenten, onderwijsprogramma’s en investeringen gebundeld, zodat beleid, financiering en infrastructuur elkaar versterken.”
“Voor langjarige innovatie en doorgroei richten we een Nationale Investeringsbank op.”
“We investeren in technisch talent. Daarbij zetten we extra in op de instroom in mbo-, hbo- en wo-opleidingen voor strategische sectoren die echt om mensen staan te springen zoals de halfgeleiderindustrie, AI en energietechnologie.”
Eerlijkere en transparantere markten
NSC wil marktmacht en prijsopdrijving tegengaan, zodat consumenten en bedrijven profiteren van eerlijke concurrentie en lagere prijzen. Dit versterkt de economie door meer koopkracht en innovatie.
“Aanpakken van hoge prijzen in supermarkten en winkels door markten eerlijker te maken.”
“De toezichthouder (ACM) moet actiever en effectiever kunnen optreden. Ook overnames die nu onder de radar blijven, moeten kunnen worden getoetst.”
“Grote merkfabrikanten zoals Lay’s en Nutella drijven de prijzen op met inkooprestricties en landgerichte etiketten, waardoor deze producten in Nederland duurder zijn dan in omliggende landen. We pakken deze prijsopdrijving aan door deze beperkingen te verbieden en deze barrières voor grensoverschrijdende handel actief weg te nemen.”
Investeren in circulaire en duurzame economie
Door te investeren in circulaire productie en duurzame industrie wil NSC de economie toekomstbestendig maken en minder afhankelijk van nieuwe grondstoffen.
“Nieuw Sociaal Contract zet in op een circulaire economie. Hiervoor zijn duidelijke keuzes in de politiek noodzakelijk. We maken de transformatie van een fossiele chemische industrie naar een op duurzame koolstof gebaseerde chemische industrie mogelijk.”
Verbeteren toegang tot financiering en eerlijke financiële sector
NSC wil de toegang tot financiering voor het mkb verbeteren en de financiële sector dienstbaar maken aan de reële economie, zodat bedrijven kunnen groeien en investeren.
“Omdat de grote banken vaak niet thuis geven als het mkb geld wil lenen, bevorderen we de toegang tot alternatieve financieringsvormen.”
“We willen de maatschappelijke verankering van banken versterken. Niet de aandeelhouderswaarde moet leidend zijn, maar de betekenis van de bank voor economie en samenleving.”
De VVD wil de economie versterken door radicale economische groei te stimuleren, met een sterke focus op het verbeteren van het ondernemersklimaat, het verminderen van regeldruk, investeren in innovatie en infrastructuur, en het aantrekkelijker maken van werken. Concrete voorstellen zijn onder meer het verlagen van lasten voor ondernemers, het schrappen van nationale CO2-heffingen, investeren in groeitechnologieën, en het wettelijk vastleggen van de plicht tot verbetering van het ondernemersklimaat. De kern van hun visie is dat economische groei de basis vormt voor welvaart, onafhankelijkheid en het kunnen blijven investeren in publieke voorzieningen.
Lagere lasten en betere randvoorwaarden voor ondernemers
De VVD ziet ondernemers als de motor van economische groei en wil hen meer ruimte geven door lasten te verlagen, bureaucratie te verminderen en voorspelbaar beleid te voeren. Dit moet investeringen, innovatie en werkgelegenheid stimuleren en voorkomen dat bedrijven naar het buitenland vertrekken.
“We voorkomen dat de lasten voor ondernemers steeds omhooggaan. Minder lasten voor ondernemers is onze inzet. Dit geeft ondernemers de ruimte om te investeren, banen te creëren en voorkomt dat bedrijven de grens over worden gejaagd.”
“We leggen wettelijk vast dat de Nederlandse overheid de plicht heeft het ondernemersklimaat te verbeteren. Daarbij hoort een stabiel fiscaal klimaat, minder bureaucratie en stimulering van groeitechnologieën.”
“Het stimuleren van groei bestaat uit grote keuzes en kleine maatregelen. Het betekent onszelf onafhankelijker maken van andere landen en vrijhandel stimuleren, maar het betekent ook dat lage belastingen voor ondernemers altijd onze inzet is.”
Schrappen van knellende regels en nationale koppen
De VVD wil economische groei bevorderen door onnodige en strengere nationale regelgeving ten opzichte van Europa te schrappen. Dit moet het ondernemersklimaat verbeteren en het vestigingsklimaat aantrekkelijker maken.
“We hanteren een meetbare doelstelling om het aantal onnodige regels te verminderen. We beoordelen met meetbare doelen of bestaande regels effectief zijn en herzien regels waar nodig. We schrappen regelgeving die in Nederland strenger is dan in de rest van Europa, zoals de nationale CO2-heffing.”
“Dit betekent ook geen strengere nationale koppen bovenop EU-beleid. We beschermen onze ondernemers tegen extra lasten.”
Investeren in innovatie, groeitechnologieën en infrastructuur
De VVD wil gericht investeren in sectoren en technologieën waar Nederland onderscheidend is, zoals kunstmatige intelligentie, en in infrastructuur om toekomstige groei mogelijk te maken. Dit moet Nederland concurrerend houden en nieuwe banen creëren.
“We focussen op de topsectoren waarin Nederland onderscheidend is, en waarin we onderscheidend willen zijn. We richten daarnaast een investeringsmaatschappij op die is gericht op start- en scale-ups, zodat zij het geld hebben om op te schalen. We zetten vol in op kunstmatige intelligentie.”
“We investeren in de groei van morgen door de grootste knelpunten in onze economie op te lossen, zoals met investeringen in onze (data-)infrastructuur en in de energietransitie.”
“We breiden de Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk uit. Ondernemers die willen investeren in innovatie, kunnen dat zo doen tegen gunstige belastingvoorwaarden. We behouden de innovatiebox.”
Arbeidsmarkt hervormen en werken lonender maken
De VVD wil de economie versterken door werken aantrekkelijker te maken, bureaucratie op de arbeidsmarkt te verminderen en het verschil tussen werken en uitkering te vergroten. Dit moet leiden tot meer mensen aan het werk en hogere lonen.
“De hervormingen moeten gericht zijn op werken meer lonend maken, mensen aan een baan helpen en nieuwe zekerheid creëren. Dat betekent een nieuw belastingstelsel, zorgen dat de sociale zekerheid meer activerend wordt, langer doorwerken en het arbeidsrecht hervormen.”
“Voortaan stijgen de uitkeringen, behalve de AOW en regelingen voor arbeidsongeschikten, mee met de inflatie in plaats van met de lonen.”
“Voor te veel Nederlanders loont het niet om meer uren te werken door een wirwar aan toeslagen en heffingskortingen. Die uren leveren netto soms zelfs minder op dan het minimumloon. Daarom geven we een werkbonus aan tweeverdieners.”
Verduurzaming koppelen aan economische groei
De VVD koppelt verduurzaming expliciet aan economische groei en wil bedrijven helpen verduurzamen zonder het vestigingsklimaat te schaden. Ze willen nationale heffingen schrappen en inzetten op Europese samenwerking voor een gelijk speelveld.
“Economische groei en verduurzaming gaan hand in hand: beide zijn nodig om onafhankelijk te zijn van onvrije landen en om in de toekomst in een schoon land te leven.”
“We schrappen de CO2-heffing: Nederland kent als enige land binnen de EU een nationale CO2-heffing. Dit creëert een ongelijk speelveld voor bedrijven. Bedrijven geven aan dat dit een van de redenen is waarom ze naar het buitenland vertrekken.”
Europese harmonisatie en vrijhandel versterken
De VVD ziet een sterke Europese interne markt en vrijhandel als essentieel voor economische groei. Ze willen regels harmoniseren en handelsbelemmeringen wegnemen om Nederlandse bedrijven internationaal concurrerend te houden.
“We zullen dus streven naar harmonisatie van regels voor ondernemers. Dit betekent ook geen strengere nationale koppen bovenop EU-beleid. We beschermen onze ondernemers tegen extra lasten.”
“Het antwoord op deze ontwikkeling schuilt voor Nederland in het makkelijker maken van zakendoen in Europa en over de grens. Door als Nederland en Europa sterk te zijn, zijn we beter opgewassen tegen andere landen en kunnen we de spelregels bepalen.”
Het CDA wil de economie versterken door gericht te investeren in innovatie, infrastructuur en het toekomstig verdienvermogen, met een sterke focus op een aantrekkelijk ondernemersklimaat en het verhogen van arbeidsproductiviteit. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals het oprichten van een nationale investeringsbank, het stimuleren van innovatie via fiscale regelingen, het aanpakken van regeldruk en het investeren in regionale economische clusters. Hun visie is dat economische groei geen doel op zich is, maar noodzakelijk voor brede welvaart en het kunnen dragen van maatschappelijke opgaven.
Investeren in innovatie, infrastructuur en toekomstig verdienvermogen
Het CDA ziet gerichte investeringen in innovatie, infrastructuur en onderzoek als de sleutel tot het versterken van de economie en het vergroten van het toekomstig verdienvermogen. Ze willen deze investeringen zelfs ten laste van de staatsschuld doen, omdat ze op termijn de economie en overheidsfinanciën versterken.
“Het gaat met name om investeringen in publieke kapitaalgoederen, die groeibevorderend zijn: bijvoorbeeld in het stroomnet, in de aanleg en het onderhoud van infrastructuur of in grootschalige onderzoekfaciliteiten.”
“We richten een nationale investeringsbank op die investeringen in Nederland aanjaagt. Daarnaast investeren we in innovatie, R&D en onderzoek om ons verdienvermogen in de toekomst te vergroten.”
“We geven het Groeifonds een nieuwe impuls en investeren daarmee in nieuwe technologieën die nodig zijn voor de toekomst.”
Aantrekkelijker ondernemers- en vestigingsklimaat
Het CDA wil het ondernemersklimaat verbeteren door fiscale regelingen te behouden of te versterken, regeldruk te verminderen en investeringen in bedrijven te stimuleren. Dit moet het plezier in ondernemen terugbrengen en Nederland aantrekkelijk houden voor bedrijven en investeerders.
“We voeren actief economisch en fiscaal beleid om bedrijven en investeringen aan te trekken en te behouden. We behouden de expatregeling, de innovatiebox en de (uitgebreide) WBSO, scherpen de renteaftrekbeperking niet verder aan en komen niet aan de inkoop van eigen aandelen.”
“We vereenvoudigen en vervangen de versnipperde fiscale regelingen en herinvesteren dit in effectieve ondernemersregelingen gericht op investeren, innoveren en werkgeverschap.”
“We zetten met prioriteit in op deregulering: minder regels, betere regelgeving en efficiëntere rapportages.”
Verhogen arbeidsproductiviteit en leven lang ontwikkelen
Het CDA benadrukt dat verhoging van de arbeidsproductiviteit essentieel is voor economische groei. Investeren in innovatie en een leven lang ontwikkelen zijn volgens hen cruciaal om de economie toekomstbestendig te maken.
“De cruciale sleutel voor verantwoorde groei zit in de verhoging van de arbeidsproductiviteit. We moeten volop investeren in innovatie en in een leven lang ontwikkelen.”
Regionale economische clusters en ecosystemen stimuleren
Het CDA wil economische groei in heel Nederland stimuleren door te investeren in regionale clusters en ecosystemen, waarin bedrijven, onderwijs en overheid samenwerken aan innovatie en economische ontwikkeling.
Duurzame economie via Europese samenwerking en groene industrie
Het CDA kiest voor een duurzame economie door Europese samenwerking, het schrappen van de nationale CO₂-heffing en het aantrekken van groene industrie. Ze willen een gelijk speelveld in Europa en bindende afspraken met de grootste vervuilers.
“Een duurzame economie bereiken we alleen met een Europese aanpak en een gelijk speelveld in Europa. Daarom volgen we de Europese klimaatdoelen en passen we de Nederlandse klimaatwet daarop aan. De nationale CO₂-heffing schrappen we, want we willen bedrijven niet wegjagen.”
“We ontwikkelen een langetermijnstrategie om groene industrie naar Nederland te halen en te behouden.”
Oplossen van knelpunten: stikstof, netcongestie en woningbouw
Het CDA wil economische groei mogelijk maken door urgente knelpunten zoals het stikstofprobleem, netcongestie en woningbouw aan te pakken met investeringen en actief grondbeleid.
“We doen wat nodig is om Nederland van het stikstofslot te halen: we investeren in innovatie en natuurherstel uit een goed gevuld stikstoffonds.”
“We lossen de overbelasting van het elektriciteitsnet (netcongestie) op: de rekening van de aanleg van nieuwe (elektriciteits)infrastructuur spreiden we over generaties.”
“Met de oprichting van een Grondbank en actief grondbeleid kunnen we meer regie voeren op de woningbouwopgave en economische ontwikkeling.”
De PVV wil de economie versterken door lasten voor burgers te verlagen, overheidsuitgaven te herprioriteren naar Nederlandse burgers, en minder geld te besteden aan internationale doelen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het schrappen van btw op boodschappen, het verlagen van energie- en woonlasten, het stoppen van miljardenuitgaven aan asiel, ontwikkelingshulp en klimaatbeleid, en het stimuleren van woningbouw en de agrarische sector. De kern van hun visie is dat het geld van Nederlanders in Nederland moet blijven en besteed moet worden aan directe koopkrachtverbetering en betaalbaarheid.
Lastenverlichting voor burgers en koopkrachtversterking
De PVV stelt dat de economie vooral wordt versterkt door de lasten voor burgers te verlagen, zodat zij meer te besteden hebben. Dit moet de binnenlandse consumptie stimuleren en armoede tegengaan.
“De PVV wil de economie weer een boost geven door de lasten van burgers te verlagen.”
“De PVV wil daarom de btw op boodschappen helemaal schrappen, waardoor de boodschappenkar bijna 10% goedkoper kan worden.”
“We verlagen de btw op energie van 21 naar 9%.”
“De PVV gaat de sociale huren volgend jaar met 10% verlagen.”
Stoppen met miljardenuitgaven aan buitenland en klimaat
De partij wil fors bezuinigen op internationale uitgaven en klimaatbeleid, en deze middelen inzetten voor de Nederlandse economie en burgers. Dit moet ruimte geven voor investeringen in koopkracht en publieke voorzieningen.
“Stop met de verspilling van onze zuurverdiende belastingcenten. Stop met de export van onze miljarden. Besteed het geld in Nederland, aan de Nederlanders.”
“We schrappen alle uitgaven uit het Klimaatfonds.”
“De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
Stimuleren van woningbouw en betaalbaarheid
De PVV ziet het oplossen van het woningtekort en het betaalbaar maken van wonen als essentieel voor economische groei, omdat dit de bestaanszekerheid en mobiliteit van burgers vergroot.
“De PVV wil een nationaal crisisplan voor voldoende woningen. Daar trekken we fors extra geld voor uit. We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen.”
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar.”
Minder regels en lasten voor boeren en ondernemers
De partij wil de agrarische sector en het mkb versterken door minder regeldruk, het schrappen van klimaat- en stikstofregels, en het stimuleren van lokale productie.
“Laat boeren en tuinders doen waar zij goed in zijn; zet onze nationale voedselvoorziening op 1!”
“Vrije verkoop voor boerderijwinkels – zonder onnodige regeldruk, registraties en btw-heffingen”
“Versoepeling van de Brusselse regels; verminderen van het aantal natuurgebieden met Natura 2000-status en/of verkleinen van gebieden”
Investeren in energiezekerheid en betaalbaarheid
De PVV wil stoppen met de energietransitie en in plaats daarvan inzetten op betaalbare, betrouwbare energie via gas, kolen en kernenergie, om zo de energielasten voor burgers en bedrijven te verlagen.
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom. We gaan niet verplicht van het gas af, houden onze kolen- en gascentrales open en bouwen meer kerncentrales – stabiel en betrouwbaar.”
“Het ministerie van Klimaat en Groene Groei veranderen we in het ministerie van Betaalbare Energie: geen CO2-flauwekul, maar leveringszekerheid en lagere energielasten.”
BBB wil de economie versterken door ondernemerschap te stimuleren, regeldruk te verminderen en strategische sectoren zoals de maakindustrie en landbouw te ondersteunen. De partij zet in op regionale economische groei, investeringen in innovatie en vakmanschap, en het behouden van strategische autonomie. Concrete voorstellen zijn onder meer het terugdringen van regelgeving, investeren in regionale clusters, het oprichten van een Nationale Investeringsbank en het waarborgen van een aantrekkelijk vestigingsklimaat.
Minder regelgeving en lasten voor ondernemers
BBB ziet overmatige regelgeving en hoge lasten als een rem op economische groei en ondernemerschap. Door deze te verminderen en te toetsen op hun impact op het concurrentievermogen, wil BBB het ondernemersklimaat verbeteren en de economie versterken.
“De regelgeving op nationaal niveau moet drastisch verminderen en worden getoetst op de impact op ons concurrentievermogen.”
“We verlagen de regeldruk en houden hier zo veel als mogelijk rekening mee bij belastingmaatregelen.”
Investeren in strategische sectoren en maakindustrie
BBB beschouwt een sterke maakindustrie, landbouw en maritieme sector als essentieel voor economische groei, innovatie en strategische autonomie. Investeringen in deze sectoren moeten Nederland minder afhankelijk maken van het buitenland en zorgen voor werkgelegenheid en innovatie.
“Er moet worden ingezet op een sterke maakindustrie, omdat deze sector essentieel is voor economische groei, innovatie en werkgelegenheid.”
“De maritieme sector, waaronder de scheepsbouw, moet worden versterkt en de strategische rol voor Defensie moet optimaal worden benut.”
“De industrie is onmisbaar voor de voedselproductie, woningbouw, energietransitie, defensie, maritieme slagkracht en de regionale economie.”
“Strategische autonomie bewaken. Essentiële productiecapaciteit en kritieke kennis behouden we in Nederland of Europa.”
Regionale economische ontwikkeling en innovatie
BBB wil economische groei stimuleren buiten de Randstad door te investeren in regionale economische clusters, samenwerking tussen bedrijven, onderwijs en overheid, en het benutten van lokaal arbeidspotentieel. Dit moet leiden tot een evenwichtige en toekomstbestendige economie in alle regio’s.
“De rijksoverheid onderzoekt de mogelijkheden om gericht te investeren in kansrijke regionale economische clusters, zoals agrofood in Noordoost Nederland, hightech in Twente en zorginnovatie in Limburg.”
“Samenwerking tussen grote bedrijven, mkb, startups, onderwijs en overheid wordt actief ondersteund, met ruimte voor maatwerk en regionale investeringsagenda’s.”
“In alle regio’s streven we naar een zoveel mogelijk dekkend aanbod van theoretische en praktische opleidingen, zodat jongeren en volwassenen passende kansen krijgen om zich te ontwikkelen. Dit bevordert de arbeidsmarktpositie en regionale economische veerkracht.”
Oprichting van een Nationale Investeringsbank
BBB wil de oprichting van een Nationale Investeringsbank onderzoeken om publieke en private investeringen in mkb, innovatie en infrastructuur te stimuleren. Dit moet de regionale economie versterken, de energietransitie versnellen en Nederland minder afhankelijk maken van buitenlandse kapitaalstromen.
“De oprichting van een Nationale Investeringsbank onderzoeken die: Vermogen van de overheid koppelt aan landelijke en regionale projecten; Investeert in mkb, innovatie en infrastructuur; Marktpartijen cofinanciert via garantstellingen en leningen;”
“Een Nationale Investeringsbank versterkt de regionale economie, maakt Nederland minder afhankelijk van buitenlandse kapitaalstromen en versnelt de energietransitie en landbouwtransitie zonder bureaucratie.”
Stabiel en concurrerend fiscaal beleid
BBB wil een stabiel fiscaal beleid zonder extra nationale lasten bovenop Europese regels, om de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven te beschermen en innovatie te stimuleren.
“Voor bedrijven een stabiel fiscaal beleid en we handhaven de bedrijfsopvolgingsfaciliteit, deelnemingsvrijstelling, innovatiebox en andere maatregelen die innovatie stimuleren zoals de expatregeling.”
“We vinden het belangrijk dat de Nederlandse bedrijven niet verder op achterstand komen ten opzichte van hun concurrenten in Europa en dat er geen verdere nationale koppen op Europese fiscale maatregelen komen.”
De SGP wil de economie versterken door een combinatie van lastenverlichting voor ondernemers, investeren in innovatie en vakmanschap, het stimuleren van duurzame keuzes, en het verminderen van regeldruk. De partij legt nadruk op een robuuste, sociale en waardengedreven economie, met concrete voorstellen zoals fiscale stimulansen voor het mkb, investeringen in regionale ontwikkeling en infrastructuur, en het aantrekkelijker maken van werken in de maakindustrie.
Lastenverlichting en stimulering mkb/familiebedrijven
De SGP ziet het midden- en kleinbedrijf en familiebedrijven als de motor van de economie en wil deze sectoren versterken door lastenverlichting, betere toegang tot financiering en een voorspelbaar belastingklimaat. Dit moet zorgen voor meer werkgelegenheid en een aantrekkelijk vestigingsklimaat.
“De winstbelasting voor het bedrijfsleven en de werkgeverslasten worden verlicht, vooral gericht op het mkb. Vaak zijn dit familiebedrijven, ondernemingen in de maakindustrie en andere bedrijven die zorgen voor veel werkgelegenheid.”
“Het blijft fiscaal aantrekkelijk te investeren in onze economie. De durfkapitaalregeling keert terug, zodat het verstrekken van financiering aan startups en snelgroeiende bedrijven met veel potentie en een hoog risico wordt gestimuleerd.”
“Basisvereiste hiervoor is voorspelbaar overheidsbeleid zodat ondernemers weten waar zij van op aan kunnen, zeker ook ten aanzien van belastingen. Een einde aan gezwabber dus.”
Investeren in innovatie, technologie en vakmanschap
De SGP wil de economie versterken door innovatie te stimuleren, praktijkgericht onderzoek te financieren, en het aantrekkelijker maken van technische en vakgerichte opleidingen. Dit moet leiden tot hogere productiviteit, minder arbeidskrapte en een sterkere maakindustrie.
“Er komt meer geld voor praktijkgericht onderzoek door hogescholen in samenwerking met het regionale mkb.”
“Overheid en bedrijfsleven zetten actief in op de werving van jongeren voor het middelbaar beroepsonderwijs.”
“De start van bedrijfs(vak)scholen bij mkb-bedrijven wordt financieel gestimuleerd.”
“Ondernemingen die veel gebruikmaken van laagbetaalde, veelal buitenlandse medewerkers stimuleren we in te zetten op arbeidsbesparende technologie en slimmer werken.”
Verminderen van regeldruk en verbeteren van het vestigingsklimaat
De SGP wil dat ondernemers minder worden belast door administratieve lasten en onnodige regelgeving, zodat bedrijven zich kunnen richten op groei en innovatie. Dit moet voorkomen dat bedrijven Nederland verlaten en het ondernemingsklimaat versterken.
“Dat vraagt om een goed vestigingsklimaat, met rechtvaardige belastingen voor burgers én minder administratieve rompslomp voor ondernemers.”
“Nederland investeert in een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Daarom wordt bezien welke vergunningen, exportbeperkingen en regels internationale handel onnodig belemmeren.”
Stimuleren van duurzame en lange termijn investeringen
De SGP wil bedrijven financieel stimuleren om duurzame en eerlijke keuzes te maken en te investeren in de lange termijn, onder andere via fiscale aanpassingen en subsidies. Dit draagt bij aan een robuuste en toekomstbestendige economie.
“Bedrijven worden (financieel) gestimuleerd duurzame en eerlijke keuzes te maken en te investeren in de lange termijn, door middel van fiscale aanpassingen en verruiming van subsidies.”
“De overheid selecteert bij aanbestedingen niet alleen op de laagste prijs, maar stimuleert in haar inkoopbeleid ook duurzame en sociale keuzes.”
Investeren in regionale economie en infrastructuur
De SGP wil extra investeren in regionale ontwikkelingsmaatschappijen, infrastructuur en bereikbaarheid om economische groei te spreiden en de leefbaarheid in heel Nederland te versterken.
“De regionale economie wordt versterkt door extra te investeren in de regionale ontwikkelingsmaatschappijen.”
“Voor spreiding van economische ontwikkeling en bedrijvigheid en de leefbaarheid van het landelijk gebied zijn naast infra-investeringen in de Randstad ook investeringen in de regio nodig.”
Volt wil de economie versterken door grootschalige investeringen in innovatie, duurzaamheid en strategische sectoren, met een sterke nadruk op Europese samenwerking en het stimuleren van ondernemerschap. De partij kiest voor een toekomstbestendige economie door het ondersteunen van duurzame bedrijven, het verbeteren van toegang tot financiering, en het creëren van een stabiel en voorspelbaar vestigingsklimaat. Volt streeft naar een Europese economie die minder afhankelijk is van externe grootmachten en inzet op technologische autonomie, circulaire productie en een sterke interne markt.
Investeren in innovatie, duurzaamheid en strategische sectoren
Volt ziet grootschalige investeringen in innovatie, duurzaamheid en sleuteltechnologieën als de kern voor economische versterking. Door te investeren in onderwijs, energietransitie, digitale infrastructuur en strategische industrieën wil Volt de economie toekomstbestendig maken en minder afhankelijk van vervuilende of verouderde sectoren.
“Daarom investeren we in onderwijs, de energietransitie en goede woningen. Werken moet lonen en grote vermogens dragen eerlijk bij. We bouwen aan een nieuwe economie gebaseerd op duurzaamheid, rechtvaardigheid en samenwerking.”
“We staken alle overheidssteun aan de oude industrie en besteden onze tijd, aandacht en ons geld nog uitsluitend aan sectoren met groeiperspectief.”
“We investeren in sleuteltechnologieën en sectoren die ook over 50 jaar nog relevant zijn voor onze economie.”
“Om de digitale en technologische autonomie van de EU te versterken richten we een Europees Tech Fund op dat risicodragend investeert in strategische innovaties, van AI en kwantumtechnologie tot cleantech en biotech.”
Verbeteren van toegang tot financiering en durfkapitaal
Volt wil de economie versterken door de toegang tot financiering voor innovatieve bedrijven, start-ups en scale-ups te verbeteren, onder meer via een Nationale Investeringsbank, Europese fondsen en het aantrekken van meer durfkapitaal uit de private sector. Dit moet innovatie versnellen en groei mogelijk maken.
“Onder de Nationale Investeringsbank wordt het instrumentarium voor durfkapitaal fors uitgebreid. Er komen meer middelen vrij voor start-ups, scale-ups en mkb om innovatie te stimuleren.”
“We trekken meer durfkapitaal uit de private sector aan, doordat de overheid zelf ook meer investeert in start-ups. Het aandeel van durfkapitaal in Nederland moet en kan verder worden vergroot.”
“We verbeteren de toegang van start-ups en scale-ups tot Europese financiering door procedures bij het European Investment Fund (EIF) en andere investeringsinstrumenten binnen de EIB-groep te vereenvoudigen en versnellen.”
Creëren van een stabiel en voorspelbaar vestigingsklimaat
Volt benadrukt het belang van een stabiel, voorspelbaar en geharmoniseerd vestigingsklimaat binnen de EU, zodat bedrijven kunnen groeien zonder belemmeringen door nationale verschillen of onzeker beleid. Dit moet investeringszekerheid en economische groei bevorderen.
“We investeren in een stabiel en voorspelbaar Europees vestigingsklimaat. We zetten een duidelijke economische koers uit voor de EU en begeleiden bedrijven en werknemers naar dat toekomstbeeld.”
“We pleiten voor het versterken van de interne markt door het 28ste regime in te voeren. Een overkoepelend kader van wet- en regelgeving die voor alle lidstaten zal gelden, voorkomt interne barrières en harmoniseert de bedrijfsvoering in de hele EU.”
Stimuleren van duurzaam en sociaal ondernemerschap
Volt wil ondernemerschap stimuleren dat bijdraagt aan duurzaamheid en maatschappelijke waarde. Door het ondersteunen van sociaal ondernemerschap en het belonen van duurzame bedrijfsmodellen, wil Volt economische groei koppelen aan positieve maatschappelijke impact.
“We stimuleren duurzaam ondernemerschap en ondersteunen ondernemers met de ontwikkeling en implementatie van sociaal rechtvaardige, duurzame bedrijfsmodellen met duidelijke toegevoegde waarde voor de maatschappij, zoals steward-ownership.”
“Sociaal ondernemerschap is een bewezen en krachtige manier om economische groei en een positieve maatschappelijke impact te realiseren.”
Europese economische integratie en strategische autonomie
Volt streeft naar een sterk geïntegreerde Europese economie met een gezamenlijke munt, begroting en strategisch industriebeleid. Dit moet de EU minder afhankelijk maken van andere grootmachten en de economische weerbaarheid vergroten.
“Met één munt, één begroting, één minister van Financiën en één economie maken we onze eigen regels en beschermen we onze belangen en waarden. Zo staan we sterker tegenover grote spelers zoals China en de Verenigde Staten.”
“De EU moet economisch onafhankelijk worden van andere grootmachten.”
De SP wil de economie versterken door fors te investeren in publieke voorzieningen, innovatie en het midden- en kleinbedrijf, en door de lasten eerlijker te verdelen via hogere belastingen op grote vermogens en winsten. De partij kiest voor meer zeggenschap voor werknemers, hogere lonen, en het terugdringen van marktwerking en privatisering. De kern van hun visie is dat een sterke economie ontstaat door collectieve investeringen, sociale rechtvaardigheid en het reguleren van marktmacht.
Fors investeren in infrastructuur, onderwijs en innovatie
De SP ziet grootschalige publieke investeringen als de sleutel tot economische groei en structurele versterking. Door te investeren in infrastructuur, volkshuisvesting, onderwijs en innovatie wil de partij de economie moderniseren en toekomstbestendig maken.
“Nederland heeft een regering nodig die fors en duurzaam gaat investeren in cruciale infrastructuur, volkshuisvesting, onderwijs en innovatie. En zo de economie en de positie van werknemers structureel versterkt.”
“Dit investeringsplan versnelt procedures en de bouw van woningen, de energievoorziening, het spoor en de drinkwatervoorziening, waarmee structureel de toekomstige economie van het moderne Nederland wordt versterkt.”
“Door te investeren in mensen, middelen en innovatie zorgen we voor de groei en ontwikkeling van de Nederlandse economie.”
Lasten verschuiven: hogere belastingen op grote vermogens en winsten
De SP wil de economie versterken door de belastingdruk te verschuiven van arbeid naar kapitaal. Grote vermogens en winsten worden zwaarder belast, zodat er meer ruimte ontstaat voor investeringen en hogere lonen voor de werkende klasse.
“We kiezen ervoor om de lonen te verhogen, belasting op arbeid te verlagen en dit te betalen door de vermogens van de allerrijksten te belasten.”
“Met een miljonairstaks van vijf procent voor vermogens boven de vijf miljoen euro kunnen we 12,5 miljard euro in onze samenleving investeren.”
Meer zeggenschap en hogere lonen voor werknemers
De SP stelt dat het vergroten van de zeggenschap van werknemers en het verhogen van het minimumloon leidt tot meer economische activiteit, innovatie en een sterkere economie. Winstdeling en democratisering van de werkvloer zijn hierbij essentieel.
“Ook winstdeling en het democratiseren van werkplekken zijn hierin belangrijke stappen. We vergroten hiermee het besteedbare inkomen van de werkende klasse en stimuleren private en overheidsinvesteringen in ons land. Dat is goed voor de economie en vermindert de ongelijkheid.”
“Een verhoging van het minimumloon leidt ook tot de verhoging van alle salarissen boven het minimumloon. Dit zal zorgen voor meer economische activiteit, meer innovatie, minder armoede en minder afhankelijkheid van export.”
Investeren in het midden- en kleinbedrijf (mkb)
De SP erkent het belang van het mkb voor innovatie en lokale economieën. Door een Nationale Investeringsbank voor het mkb en gerichte ondersteuning wil de partij deze bedrijven helpen groeien en bijdragen aan een sterke economie.
“Met een Nationale Investeringsbank voor het mkb kunnen kleine en startende bedrijven, evenals bedrijven die hun succesvolle diensten willen opschalen, gemakkelijker lenen.”
“We zorgen voor een goed functionerende infrastructuur en een sterke economie. We investeren in zaken als het energienet om congestie aan te pakken en ruimte te scheppen voor de economie.”
Marktwerking en privatisering terugdringen
De SP stelt dat privatisering en doorgeschoten marktwerking de economie kwetsbaar maken. Door publieke voorzieningen collectief te organiseren en de overheid meer regie te geven, wordt de economie stabieler en goedkoper.
“We accepteren daarom geen privatiseringen. Die maken op de lange termijn de veiligheid en leveringszekerheid van cruciale producten en diensten onzeker, waardoor de schokbestendigheid van onze economie onder druk komt te staan.”
“Door de markt terug te dringen en publieke voorzieningen collectief te organiseren vergroten we de zeggenschap en verlagen we de kosten.”
Innovatie en arbeidsproductiviteit verhogen
De SP wil de economie versterken door te focussen op slimmer werken in plaats van meer werken. Investeringen in onderzoek, onderwijs, AI en automatisering moeten de arbeidsproductiviteit verhogen en de economie toekomstbestendig maken.
“Voor een sterkere economie ligt de oplossing dan ook niet in méér uren of méér mensen, maar in slimmer werken. Met een Innovatiewet zetten we in op onderzoek, onderwijs en vakopleidingen, AI, automatisering en robotisering voor zwaar en repeterend werk. Zo verhogen we de arbeidsproductiviteit en stappen we op de sneltrein naar de economie van de toekomst.”
GroenLinks-PvdA wil de economie versterken door structurele investeringen in innovatie, onderzoek, infrastructuur en duurzame industrie, gecombineerd met een eerlijke verdeling van welvaart en hogere lonen. De partij kiest voor een langetermijnvisie waarin productiviteit, sociale rechtvaardigheid en strategische autonomie centraal staan. Concrete voorstellen zijn onder meer een Toekomstfonds, een Nationale Investeringsbank, hogere lonen via een Groot Loonakkoord, en het stimuleren van innovatie en regionale groei.
Investeren in innovatie, onderzoek en duurzame industrie
GroenLinks-PvdA ziet investeren in innovatie, wetenschap en duurzame industrie als de sleutel tot een sterke, toekomstbestendige economie. Door te investeren in nieuwe technologieën, infrastructuur en hoogwaardige bedrijvigheid wil de partij de productiviteit verhogen en de economie minder afhankelijk maken van vervuilende import.
“Om de noodzakelijke investeringen in onze economie mogelijk te maken richten we een Toekomstfonds op van 25 miljard euro. Hiermee verhogen we onze productiviteit door investeringen in moderne spoorwegen, wetenschappelijk onderzoek en innovatie, de verduurzaming van onze industrie en de ontwikkeling van hoogwaardige bedrijvigheid.”
“We werken toe naar de Lissabon-doelstelling om drie procent van ons nationaal inkomen aan onderzoek en innovatie te besteden.”
“De overheid gaat actief mee-investeren in baanbrekende innovaties: van fundamenteel en praktijkgericht onderzoek op universiteiten en hogescholen tot commerciële toepassing in innovatieve bedrijven.”
Oprichting van een Nationale Investeringsbank
De partij wil een Nationale Investeringsbank oprichten om het concurrentievermogen te vergroten en bedrijven, vooral het mkb, toegang te geven tot financiering die zij anders niet zouden krijgen. Dit moet innovatie en groei stimuleren, vooral in sectoren die moeilijk aan kapitaal komen.
“Een Nationale Investeringsbank vergroot het Nederlandse concurrentievermogen en kan bedrijven toegang geven tot leningen die ze op de reguliere markt niet kunnen krijgen. We bundelen de huidige instellingen... zodat de slagkracht van de bank groter wordt en we aan kunnen sluiten bij initiatieven van de Europese Investeringsbank. We hebben hierbij in het bijzonder aandacht voor mkb-bedrijven die moeilijk aan het benodigde durfkapitaal komen.”
Hogere lonen en eerlijke verdeling van welvaart
GroenLinks-PvdA stelt dat hogere lonen en een eerlijkere verdeling van de economische opbrengsten essentieel zijn voor een sterke economie. Door een groter deel van de winst naar werkenden te laten gaan en armoede te bestrijden, wordt de binnenlandse vraag gestimuleerd en ontstaat er meer draagvlak voor economische groei.
“We streven op korte termijn naar een verdeling waarbij de opbrengst voor werkenden minimaal tachtig procent is, zoals vroeger normaal was. Zo komt de winst niet alleen terecht bij de aandeelhouders, maar ook bij werknemers.”
“We sluiten daarom een Groot Loonakkoord met de vakbonden en werkgevers. Daarin maken we afspraken over hogere lonen, in ruil voor investeringen in infrastructuur, onderzoek en technologie.”
“Het minimumloon gaat fors omhoog. We delen de welvaart eerlijk: de AOW en andere uitkeringen stijgen mee, en we strijden tegen armoede.”
Strategische autonomie en economische weerbaarheid
De partij wil de economie minder afhankelijk maken van andere landen door meer productie in Europa, het beschermen tegen oneerlijke concurrentie en het waarborgen van toegang tot kritieke grondstoffen. Dit vergroot de economische weerbaarheid en versterkt de strategische positie van Nederland en Europa.
“We kiezen voor een groene en eerlijke economie waarin meer producten in Europa worden gemaakt. Hiermee worden we minder afhankelijk van vervuilende import en krijgen we meer grip op arbeidsrechten en het milieu, en vergroten we onze strategische autonomie.”
“Nederland en Europa moeten zich daarom actiever inzetten om de aanvoer en beschikbaarheid van kritieke grondstoffen te waarborgen. Dat doen we samen met het bedrijfsleven en door wederzijds voordelige, gelijkwaardige relaties aan te gaan met toeleverende landen.”
Regionale innovatie en ondersteuning van startups en mkb
GroenLinks-PvdA ziet innovatieve regio’s en nieuwe bedrijven als motoren van economische groei. Door te investeren in regionale infrastructuur en het aantrekkelijk maken van Nederland voor startups en scale-ups, wil de partij de economie versterken en nieuwe werkgelegenheid creëren.
“De meest innovatieve regio’s van Nederland zoals Brainport en Food Valley laten zien hoe we nu en in de toekomst ons geld kunnen verdienen. Dat moedigen we aan door investeringen in woningen en infrastructuur door te zetten en zo nodig uit te breiden.”
“We maken Nederland aantrekkelijk voor startups en bieden scale-ups de mogelijkheid om uit te breiden. We kijken met een open houding naar nieuwe manieren van het betalen van werknemers voor deze bedrijven.”
DENK wil de economie versterken door te investeren in bestaanszekerheid, onderwijs en het midden- en kleinbedrijf, gecombineerd met een eerlijker belastingstelsel. De partij kiest voor lastenverlichting voor lage en middeninkomens, hogere belastingen voor grote bedrijven en vermogenden, en meer investeringen in publieke voorzieningen zoals onderwijs en betaalbare woningen. Door deze maatregelen wil DENK economische groei combineren met het verkleinen van ongelijkheid en het versterken van de kenniseconomie.
Lastenverlichting voor lage en middeninkomens, hogere lasten voor grote bedrijven en vermogenden
DENK wil de economie versterken door de koopkracht van lage en middeninkomens te vergroten en de lasten eerlijker te verdelen. Dit moet leiden tot meer bestedingsruimte, minder armoede en een stabielere binnenlandse economie. Tegelijkertijd worden grote bedrijven en vermogenden zwaarder belast om publieke investeringen te financieren.
“We verlagen de belasting voor lage- en middeninkomens. Mensen met een heel hoog inkomen of vermogen kunnen een extra bijdrage leveren. Grote bedrijven die flinke winsten maken, gaan een eerlijker deel bijdragen.”
“Wij versterken de bestaanszekerheid door het invoeren van belastingverlagingen voor mensen met lage en middeninkomens en investeren in toereikende tegemoetkomingen.”
“Wij verhogen daarom de winstbelasting voor grote bedrijven en schaffen ondoelmatige belastingvoordelen die de ongelijkheid vergroten af.”
Investeren in onderwijs als motor van de kenniseconomie
DENK ziet investeren in onderwijs als essentieel voor een sterke economie en een hoogwaardige arbeidsmarkt. Door te investeren in scholen, leraren en kansengelijkheid wil DENK de kenniseconomie versterken en zorgen dat iedereen kan bijdragen aan economische groei.
“Door te investeren in onze scholen en onze leraren, willen wij dat het onderwijs een emancipatiemachine is die garandeert dat ieder kind gelijke kansen heeft. Niet alleen zorgen we hiermee voor een samenleving met meer gelijkwaardigheid, ook blijft Nederland hiermee een sterke economie met een hoogwaardige arbeidsmarkt.”
“Extra investeringen in het hoger onderwijs, zodat wij studenten het beste onderwijs bieden en Nederland een sterke kenniseconomie blijft.”
Steun en lastenverlichting voor het midden- en kleinbedrijf (MKB)
DENK erkent het belang van het MKB voor de economie en wil deze ondernemers ondersteunen met lagere lasten, betere toegang tot krediet en minder regeldruk. Dit moet leiden tot meer ondernemerschap, innovatie en werkgelegenheid.
“Wij willen een verlaging van de belastingen en lasten voor kleinere ondernemingen.”
“We richten een publieke kredietbank op voor kleine ondernemers. Die verstrekt eerlijke leningen aan ondernemers die bij gewone banken geen kans krijgen.”
“We toetsen nieuwe wetten en regels altijd op de gevolgen voor ondernemers. Ondernemers moeten kunnen ondernemen, niet vastlopen in papierwerk.”
Investeren in betaalbare woningen en publieke voorzieningen
DENK wil de economie versterken door te investeren in betaalbare woningen en andere publieke voorzieningen. Dit vergroot de bestaanszekerheid, stimuleert de bouwsector en zorgt voor een stabielere samenleving.
BIJ1 wil de economie versterken door radicale herverdeling van welvaart, democratisering van bedrijven en het publiek maken van essentiële sectoren. De partij stelt voor om winsten te beperken, werknemers meer zeggenschap te geven, het minimumloon fors te verhogen en grote vermogens zwaar te belasten. Hun visie is dat economische groei niet ten koste mag gaan van mensen, maar juist moet zorgen voor bestaanszekerheid, eerlijk delen en collectieve zeggenschap.
Winsten herverdelen en lonen verhogen
BIJ1 wil dat winsten niet langer vooral naar aandeelhouders gaan, maar direct leiden tot hogere lonen voor werkenden. Dit moet wettelijk worden vastgelegd en aandeelhoudersmacht structureel worden ingeperkt. Zo wil de partij de koopkracht en bestaanszekerheid van werkenden vergroten en ongelijkheid tegengaan.
“Winsten moeten leiden tot hogere lonen voor de werkende mensen die de winsten hebben geproduceerd. Daarom stellen we allereerst paal en perk aan de winsten die mogen worden gemaakt (winst maximaliseren). We nemen in de wet op dat een zeker deel van alle winsten naar loonsverhogingen gaat.”
Democratisering van bedrijven en economie
BIJ1 pleit voor democratisch bestuur op de werkvloer en in de economie, waarbij werknemers beslissen over productie, lonen en prijzen. Nieuwe bedrijven worden standaard werknemerscoöperaties en bestaande grote bedrijven moeten aandelen overdragen aan werknemers. Dit moet leiden tot meer zeggenschap, eerlijkere verdeling van welvaart en een economie die werkt voor iedereen.
“We bevorderen democratisch bestuur over de werkplek en de economie. In elke sector maken de werkende mensen keuzes over de productie, verkoop, lonen en prijzen. Niet de aandeelhouders en managers, maar de werkende mensen aan de knoppen.”
“Nieuwe bedrijven worden standaard opgericht als werknemerscoöperaties.”
“Met meer dan 100 werknemers krijgen een transitieplicht: binnen 10 jaar moet het merendeel van de aandelen in handen zijn van de werknemers.”
Essentiële sectoren volledig publiek maken
Volgens BIJ1 is concurrentie in vitale sectoren nadelig voor burgers. Daarom willen ze banken, energiebedrijven, netbeheerders, onderwijs, zorg en openbaar vervoer volledig in publieke handen brengen. Dit moet leiden tot meer stabiliteit, lagere prijzen en betere toegang tot basisvoorzieningen.
“De belangrijke sectoren van de economie komen daarom volledig in publieke handen. Zoals banken, energiebedrijven, netbeheerders, het onderwijs, de zorg en het ov.”
Minimumloon fors verhogen en werkzekerheid vergroten
Door het minimumloon direct te verhogen naar €19 per uur en het te koppelen aan het mediaan inkomen, wil BIJ1 de koopkracht van de laagste inkomens versterken. Dit gaat samen met betere bescherming tegen ontslag, gelijke rechten voor arbeidsmigranten en het afschaffen van het minimumjeugdloon.
“Het minimumloon verhogen we direct naar €19 per uur. Met een gelijke verhoging van de AOW (pensioen) en de bijstandsuitkering. We koppelen het minimumloon aan 60% van het mediaan inkomen, zodat het structureel meestijgt met andere lonen.”
Vermogensplafond en zware belasting op grote vermogens
Om economische ongelijkheid te bestrijden, stelt BIJ1 een limiet aan privévermogen voor, waarboven een marginaal belastingtarief van 100% geldt. Ook worden vermogens- en erfbelasting drastisch verhoogd en belastingontwijking hard aangepakt.
“Er komt een limiet op vermogen, waarboven een marginaal belastingtarief van 100% geldt. De hoogte van deze limiet wordt democratisch besloten. Vermogens- en erfbelasting maken we drastisch hoger.”
Verkorten werkweek met behoud van loon
BIJ1 wil de 40-urige werkweek vervangen door een 30-urige werkweek met behoud van loon. Dit moet zorgen voor een betere werk-privébalans, meer vrije tijd en een menswaardiger leven, zonder economische onzekerheid.
“We schaffen de 40-urige werkweek af en gaan naar een 30-urige werkweek met behoud van hetzelfde loon.”
Prijsplafonds en aanpak graaiflatie
Om de economie eerlijker te maken en koopkracht te beschermen, wil BIJ1 prijsplafonds op essentiële goederen en wettelijke maximummarges op levensmiddelen. Onredelijke winsten worden zwaar belast.
“We stoppen graaiflatie (torenhoge winsten maken op levensmiddelen) door bedrijven te verplichten transparant te zijn over hun kostenstructuur en kiezen van prijzen. Onredelijke winsten van bedrijven gaan we zwaar belasten. Er komen wettelijke maximummarges op alle levensmiddelen voor bedrijven in de hele keten.”
De Partij voor de Dieren wil de economie versterken door te kiezen voor regionalisering, vergroening en sociale rechtvaardigheid. Ze verschuiven de focus van economische groei naar brede welvaart, stimuleren lokale en circulaire economieën, en belasten vervuiling en grote vermogens zwaarder om duurzame innovatie en het mkb te ondersteunen. De kern van hun visie is dat een sterke economie niet ten koste mag gaan van mens, dier en natuur, maar juist bijdraagt aan welzijn en toekomstbestendigheid.
Regionalisering en versterking lokale economie
De PvdD wil de economie minder afhankelijk maken van mondiale systemen door lokale ketens, streekproducten en regionaal geldgebruik te stimuleren. Dit vergroot de veerkracht en maakt de economie duurzamer.
“We bevorderen de regionalisering van de economie door lokale ketens, streekproducten en regionaal geldgebruik te stimuleren. Zo maken we economieën veerkrachtiger en minder afhankelijk van mondiale systemen.”
“Initiatieven voor regionale voedselproductie en de verbinding tussen boer en burger worden volop gestimuleerd.”
Belasten van vervuiling en grote vermogens, belonen van werk
De partij wil de belastingdruk verschuiven van arbeid naar vervuiling en grondstoffenverbruik, zodat werken lonender wordt en vervuilen duurder. Dit moet duurzame innovatie stimuleren en het mkb ondersteunen.
Stimuleren van circulaire en toekomstbestendige sectoren
De PvdD investeert in sectoren met maatschappelijke waarde en lage ecologische druk, zoals zorg, onderwijs, duurzame bouw, hernieuwbare energie en reparatiesectoren. Circulaire economie en lokale productie staan centraal.
Stoppen met subsidies voor vervuilers, stimuleren groene innovatie
De partij wil stoppen met het subsidiëren van de grootste vervuilers en de opbrengsten inzetten voor toekomstbestendige ondernemingen en groene innovatie.
“We stoppen met het subsidiëren van de grootste vervuilers. De vervuiler gaat betalen en de opbrengsten gebruiken we voor toekomstbestendige ondernemingen en groene innovatie.”
Nieuwe meetlat: brede welvaart in plaats van BBP
De PvdD wil af van het Bruto Binnenlands Product als maatstaf en de Monitor Brede Welvaart leidend maken, zodat beleid gericht is op welzijn en duurzaamheid in plaats van louter economische groei.
“In plaats van het Bruto Binnenlands Product (BBP) maken we de Monitor Brede Welvaart leidend in beleid. De overheid stopt met rapporteren van economische groei.”
Ondersteunen van het mkb en groene innovatie
De partij richt zich op het ondersteunen van het toekomstbestendige midden- en kleinbedrijf, groene innovaties en lokale initiatieven.
“We gaan ons meer richten op het ondersteunen van het toekomstbestendige midden- en kleinbedrijf, groene innovaties en lokale initiatieven.”