Verkiezingsprogramma's 2025 overHoe wil GL-PvdA het woningtekort oplossen?
BVNL wil het woningtekort oplossen door de woningmarkt te dereguleren, overheidsbemoeienis sterk te verminderen en immigratie fors te beperken. De partij pleit voor het afschaffen van beperkende wetten, het vergemakkelijken van bouwen en woningdelen, en het stimuleren van marktwerking, zodat het aanbod snel kan groeien. Volgens BVNL is het terugdringen van migratie essentieel om de druk op de woningmarkt structureel te verlagen.
Deregulering en minder overheidsbemoeienis
BVNL ziet overheidsregels en bureaucratie als de belangrijkste oorzaak van het woningtekort en wil deze drastisch verminderen. Door het afschaffen van wetten en het versoepelen van bouwregels moet het aanbod snel kunnen toenemen.
“De overheid trekt zich terug uit de woningmarkt.”
“De Wet betaalbare huur wordt afgeschaft.”
“De Wet goed verhuurderschap wordt afgeschaft omdat het geen positieve effecten heeft en alleen maar leidt tot meer bureaucratie.”
“Contracten worden weer vrij en tijdelijke huurovereenkomsten worden weer toegestaan.”
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij. Dit leidt onmiddellijk tot meer woningen, zonder dat hiervoor extra ruimte wordt gebruikt.”
“Verbeter, vereenvoudig en versnel het vergunningsproces voor bouwvergunningen.”
“Het Bouwbesluit wordt sterk vereenvoudigd.”
“Gemeenten kunnen geen aanvullende eisen stellen bovenop landelijke regels.”
“Minder regels en minder bureaucratie.”
Beperken van immigratie en asiel
BVNL stelt dat de bevolkingsgroei door immigratie de belangrijkste oorzaak is van het woningtekort en wil daarom immigratie en asiel sterk beperken of stoppen.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
“Dit kan door de immigratie te stoppen en de woningmarkt te liberaliseren en te dereguleren, zodat er meer woningen kunnen worden bijgebouwd.”
“Om weer betaalbaar te kunnen wonen, moeten vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans komen door meer woningen te bouwen en immigratiebeperkende maatregelen te nemen.”
Vergemakkelijken van woningdelen, splitsen en transformatie
BVNL wil het woningaanbod snel vergroten door woningdelen, splitsen van woningen en transformatie van bestaande gebouwen te vergemakkelijken.
“Sta woningdelen en studentenhuizen weer toe en de druk op de woningmarkt zal, in elk geval in steden met veel jongeren, enorm afnemen.”
“Maak het transformeren van bedrijfsruimtes naar woningen makkelijker.”
“Het vergunningsvrij maken van woningdelen, het splitsen van woningen, het optoppen van woningen, het transformeren van kantoren naar woningen en het afschaffen van de kostendelersnorm, die er allemaal toe leiden dat de markt weer normaliseert.”
Meer bouwen door woningcorporaties en markt
BVNL wil woningcorporaties meer ruimte geven om sociale huurwoningen te bouwen en de markt het overige laten doen.
Stoppen met stikstofbeleid en duurzaamheidseisen
BVNL ziet milieuregels als een blokkade voor woningbouw en wil deze afschaffen of versoepelen.
“Stop met het onnodige stikstofbeleid en geef weer vergunningen af.”
“Door alle beperkende overheidsmaatregelen, zoals de bureaucratische stikstofbouwstop, de CO2-paniek, duurzaamheidseisen, de exorbitante uitbreiding van de bouwvoorschriften in de afgelopen 25 jaar, verplichte warmtepompen, gasloos bouwen, en de 40/40/20-verplichting werden er in de afgelopen jaren te weinig woningen gebouwd waardoor het aanbod achterbleef op de vraag.”
NSC wil het woningtekort oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met een nadruk op sociale huur en betaalbare huur- en koopwoningen. De partij pleit voor meer regie van de overheid, het versnellen van procedures, het aanpakken van belemmeringen zoals grondspeculatie en het stimuleren van doorstroming en innovatieve woonvormen. Betaalbaarheid, bescherming van huurders en het aanpakken van regionale knelpunten staan centraal in hun visie.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, waarvan 30% sociaal
NSC ziet het woningtekort als een uitvoeringscrisis en wil fors inzetten op nieuwbouw, met duidelijke kwantitatieve doelen en een groot aandeel sociale huur. Dit moet de beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen vergroten, vooral voor starters, middeninkomens en kwetsbare groepen.
Versnellen van procedures en meer regie overheid
Om de bouw te versnellen wil NSC bureaucratische barrières wegnemen, procedures inkorten en de rijksoverheid meer bevoegdheden geven om knelpunten op te lossen. Dit moet leiden tot snellere realisatie van woningbouwprojecten, vooral op locaties waar de nood het hoogst is.
“Versnellen van de woningbouw door verkorte procedures, een versnellingsfonds van €2 miljard en een crisisaanpak.”
“De Rijksoverheid moet knopen kunnen doorhakken bij knelpunten, bijvoorbeeld bij het aanwijzen van bouwlocaties om te komen tot een bouwprogramma met meer betaalbare woningen.”
“Locaties die vanwege de wooncrisis zeer snel moeten worden bebouwd volgen een verkorte (bezwaar)procedure.”
Meer betaalbare huur- en koopwoningen door corporaties en marktpartijen
NSC wil woningcorporaties en marktpartijen stimuleren om meer betaalbare woningen te bouwen, onder andere door fiscale maatregelen en langjarige afspraken. Dit moet de investeringscapaciteit vergroten en zorgen voor een stabiel aanbod van betaalbare woningen.
“Bouwen van extra betaalbare huurwoningen en koopwoningen door corporaties en marktpartijen.”
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035.”
“Om investeren in woningbouw te stimuleren nemen we belastingmaatregelen die de investeringscapaciteit van woningbouwcorporaties en private investeerders vergroten.”
Beschermen van huurders en tegengaan van speculatie
Om betaalbaarheid te waarborgen en misbruik te voorkomen, stelt NSC maxima aan huurprijzen, voert een huurregister in en pakt speculatie met woningen aan. Dit beschermt huurders tegen excessieve woonlasten en zorgt voor meer transparantie op de huurmarkt.
“Huurders beschermen: een maximum stellen aan huren in de sociale huursector en midden-huur en het invoeren van een huurregister.”
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
Innovatieve en flexibele woonoplossingen stimuleren
NSC wil bestaande gebouwen beter benutten, innovatieve bouwmethoden stimuleren en flexwoningen inzetten voor specifieke doelgroepen. Dit vergroot het woningaanbod op korte termijn en biedt maatwerk voor verschillende groepen woningzoekenden.
“Het moet eenvoudiger worden om woningen te splitsen, op te toppen, of om leegstaande kantoorpanden te transformeren naar woonruimte. Waar mogelijk vergunningsvrij.”
“We investeren in innovatieve woonoplossingen zoals conceptbouw, fabriekswoningen en modulaire bouw.”
“Voor bepaalde doelgroepen kunnen flexwoningen uitkomst bieden. Op basis van de Omgevingswet kunnen tijdelijke woningen snel worden geplaatst.”
Doorstroming bevorderen en seniorenwoningen bouwen
Doorstroming op de woningmarkt wordt bevorderd door woningruil, het bouwen van meer seniorenwoningen en het stimuleren van collectieve woonvormen. Dit maakt bestaande woningen beschikbaar voor andere doelgroepen en vergroot de dynamiek op de markt.
“Het is nodig om meer geschikte seniorenwoningen te bouwen met voorzieningen zoals ICT, domotica en nabije zorg, waarin senioren zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen.”
“Op het moment dat iemand te groot woont, moet het mogelijk worden om van woning te ruilen met iemand die te klein woont. Dit zien we als gewenste woningruil.”
De Partij voor de Dieren wil het woningtekort oplossen door wonen los te koppelen van de markt, bestaande bebouwing beter te benutten, en nieuwbouw vooral duurzaam en natuur-inclusief te realiseren. Ze pleiten voor het vrijmaken van landbouwgrond door krimp van de veehouderij, het stimuleren van doorstroming en alternatieve woonvormen, en het fors uitbreiden van het aandeel sociale huurwoningen. De kern van hun visie is dat wonen een recht is, geen verdienmodel, en dat oplossingen zowel sociaal als ecologisch duurzaam moeten zijn.
Wonen loskoppelen van de markt en volkshuisvesting centraal
De PvdD ziet de woningcrisis als het gevolg van marktwerking en speculatie, en wil wonen weer als publieke taak organiseren. Dit betekent het tegengaan van huisjesmelkers, het beperken van beleggers, en het stimuleren van woningcorporaties.
“Wonen is geen verdienmodel. Maar dat is het wel geworden door bestuurspartijen. Met de verhuurdersheffing en de liberalisering van de huurmarkt werden woningzoekenden een nieuw verdienmodel en kregen huisjesmelkers en speculanten vrij baan. Dit heeft de woningcrisis veroorzaakt.”
“De wooncrisis kan alleen worden opgelost als gevestigde financiële belangen plaatsmaken voor de belangen van mensen die een woning nodig hebben, van woningmarkt naar volkshuisvesting.”
“Huizen zijn geen handelswaar. Huizen zijn om in te wonen, niet om een slaatje uit te slaan.”
Bestaande bebouwing beter benutten en transformatie stimuleren
De partij wil het woningtekort primair aanpakken door bestaande gebouwen slimmer te gebruiken, zoals het transformeren van leegstaande kantoren, splitsen van woningen, en het stimuleren van doorstroming.
“Allereerst wordt bestaande bebouwing slimmer benut. Denk aan het transformeren van kantoorpanden, het aanpakken van leegstand, het optoppen en splitsen van bestaande woningen en het stimuleren van doorstroming. Hiermee kunnen vooral veel éénpersoonswoningen gecreëerd worden.”
“Lege bedrijfspanden worden herontwikkeld en krijgen een andere functie, zoals wonen.”
Landbouwgrond vrijmaken door krimp veehouderij
Door het fors verminderen van de veehouderij komt er landbouwgrond vrij, wat ruimte biedt voor natuurherstel én woningbouw aan de rand van bestaande kernen, zonder dat dit ten koste gaat van leefbaarheid en natuur.
“Door te kiezen voor een krimp met 75% van het aantal dieren dat wordt gefokt en gedood in de veehouderij wordt de stikstofcrisis opgelost, komt er veel landbouwgrond en agrarische bebouwing vrij. Naast herstel van de natuur ontstaat zo ruimte voor woningen.”
“Door een krimp van het aantal dieren in de veehouderij komt er landbouwgrond vrij voor natuur en woningbouw.”
Duurzaam, natuur-inclusief en klimaatbestendig bouwen
Nieuwbouw moet duurzaam, energieneutraal, circulair en natuur-inclusief zijn, met veel aandacht voor groen en klimaatbestendigheid. Bouwen in kwetsbare gebieden wordt uitgesloten.
Minimaal 40% sociale huur in nieuwbouw en huurprijsregulering
De partij wil het aandeel sociale huur fors vergroten en huurprijzen reguleren, zodat wonen betaalbaar blijft voor meer mensen.
Stimuleren van alternatieve woonvormen en doorstroming
PvdD wil nieuwe woonvormen zoals meergeneratiewonen, cohousing en flexibele woonoplossingen stimuleren, en doorstroming bevorderen zodat verschillende doelgroepen sneller een passende woning vinden.
“‘Meergeneratiewonen’ wordt aangemoedigd. Een substantieel deel van de nieuwbouw wordt hiervoor bestemd, net als voor andere typen woningen waarbij wonen en zorg worden gecombineerd.”
“Het moet makkelijker worden een hypotheek af te sluiten met meer dan twee mensen, en dit moet bij alle hypotheekverstrekkers kunnen. Op die manier wordt ‘cohousing’ mogelijk gemaakt en kunnen verschillende gezinsconstructies gefaciliteerd worden.”
“We stimuleren nieuwe woonvormen voor senioren, zodat zij makkelijk kunnen doorstromen naar woonvormen die bij hun levensfase passen en er voor jongeren meer woningen beschikbaar komen.”
D66 wil het woningtekort oplossen door grootschalig te bouwen, met als speerpunt de aanleg van tien nieuwe steden en het versnellen van woningbouw voor verschillende doelgroepen. Daarnaast zet D66 in op meer sociale en betaalbare woningen, het stimuleren van doorstroming, het aanpakken van belemmerende regels en het verduurzamen van bestaande woningen. Hun visie is dat wonen een basisrecht is en dat structurele regie en investeringen nodig zijn om het tekort daadwerkelijk te verminderen.
Tien nieuwe steden bouwen
D66 kiest voor een grote, structurele uitbreiding van het woningaanbod door tien nieuwe steden te bouwen, vooral bij bestaande steden en ov-knooppunten. Hiermee willen ze het woningtekort op lange termijn oplossen en tegelijkertijd leefbare, gemengde gemeenschappen creëren.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten.”
“Wat als we weer durven dromen op de schaal van de Deltawerken of de Flevopolder? We creëren nieuw land tussen Amsterdam en Flevoland, als eerste stad van de tien.”
“In deze nieuwe steden komen niet alleen nieuwe huizen. Minstens zo belangrijk zijn voorzieningen zoals huisartsen, scholen, parken, fietspaden en winkels.”
Meer sociale huur, middenhuur en betaalbare koopwoningen
D66 wil het aandeel betaalbare woningen vergroten door wettelijk vast te leggen dat bij nieuwbouw minstens 30% sociale huur komt en door te investeren in sociale huur, middenhuur en betaalbare koop. Dit moet zorgen voor gemengde wijken en betere doorstroming.
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“We investeren grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop.”
“Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
Versnellen en vereenvoudigen van woningbouwprocedures
D66 wil belemmerende regels en lange bezwaarprocedures aanpakken om woningbouwprojecten sneller te realiseren. Ze willen het recht op wonen beter in balans brengen met het recht op bezwaar.
“Op dit moment lopen veel woningbouwprojecten vast door allerlei lange procedures voor bezwaar en beroep. Het recht om bezwaar te maken is nu vaak sterker dan het recht op een woning. D66 wil dit in balans brengen. Daarom maken we bezwaarprocedures sneller en korter.”
Stimuleren van doorstroming en passende woningen voor ouderen
D66 ziet doorstroming als een directe manier om het woningtekort te verlichten. Ze willen meer passende woningen voor ouderen bouwen en financiële onzekerheden bij verhuizen wegnemen, zodat bestaande woningen vrijkomen voor andere groepen.
Rijksgrondfaciliteit en gemeentelijke regie op grond
D66 wil een landelijke grondbank oprichten en gemeenten meer mogelijkheden geven om grond te kopen en te ontwikkelen, zodat woningbouw sneller en betaalbaarder kan plaatsvinden.
“We richten een Rijksgrondfaciliteit (een landelijke grondbank) op, zodat de grond die het Rijk in bezit heeft of krijgt, ingezet kan worden om sneller huizen te bouwen.”
“Gemeenten krijgen meer ruimte om zelf grond te kopen en te ontwikkelen. Ook krijgen gemeenten meer mogelijkheden om grondspeculaties te voorkomen.”
Verduurzamen en verbeteren van bestaande woningen
D66 wil bestaande woningen verduurzamen en verbeteren, onder andere door een grootschalig isolatieplan en het aanpakken van funderingsproblemen, zodat het bestaande woningbestand beter benut en toekomstbestendig wordt.
GroenLinks-PvdA wil het woningtekort oplossen door jaarlijks 100.000 nieuwe, betaalbare woningen te bouwen, met een sterke publieke regie op grond en woningbouw. Ze willen procedures versnellen, speculatie tegengaan, bestaande woningen beter benutten en investeren fors in sociale en middenhuur. De partij kiest voor een actieve rol van de overheid en woningcorporaties om wonen weer betaalbaar en bereikbaar te maken voor de meerderheid.
Jaarlijks 100.000 nieuwe betaalbare woningen bouwen
GL-PvdA ziet grootschalige nieuwbouw als de kernoplossing voor het woningtekort, met een focus op betaalbaarheid en publieke regie. De overheid en woningcorporaties krijgen een centrale rol, en er wordt fors geïnvesteerd om de bouwproductie structureel te verhogen.
“Met GroenLinks-PvdA wordt volkshuisvesting een topprioriteit. Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“We komen met een ambitieus investeringsprogramma voor de bouw van betaalbare woningen. De Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl gaan bouwen voor de sociale meerderheid.”
“De Woningcorporaties Nieuwe Stijl gaan jaarlijks tienduizenden woningen extra bouwen. In elk nieuwbouwproject dat zij bouwen heeft 40% van de huurwoningen een huur van maximaal 900 euro per maand, en nog eens 30% van de woningen is ofwel een huurwoning tot 1200 euro, ofwel een koopwoning met een maximale koopprijs van 405.000 euro.”
Versnellen bouw door procedures te verkorten en stikstofimpasse op te lossen
GL-PvdA wil juridische en milieutechnische belemmeringen voor woningbouw wegnemen. Door bezwaarprocedures te verkorten en de stikstofproblematiek aan te pakken, moet de bouw sneller op gang komen.
“We versnellen de bouw door regels te versimpelen en de stikstofimpasse op te lossen.”
“We willen in een nieuwe regering direct komen met een Wet versnelling woningbouw. Daarin nemen we maatregelen om meer grond beschikbaar te stellen voor woningbouw en de stikstofimpasse te doorbreken. Ook gaan we procedures voor woningbouw verkorten en vereenvoudigen.”
“Gemeenten en de Raad van State krijgen meer capaciteit om bezwaar- en beroepsprocedures versneld te behandelen. Het belang van woningzoekenden gaat juridisch zwaarder wegen en ze krijgen ook inspraak in procedures.”
Grond en woningbouw weer in publieke handen, speculatie tegengaan
De partij wil de macht van speculanten en commerciële investeerders terugdringen door grond en woningbouw weer publiek te maken. Winsten uit grondspeculatie worden afgeroomd en ingezet voor woningbouw, en opkoopbescherming voorkomt dat woningen naar beleggers gaan.
“We brengen de regie op grond weer in publieke handen, zodat we samen bepalen hoe ons landschap eruitziet in plaats van speculanten die uit zijn op winst.”
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw. We pakken vastgoedspeculanten aan die woningen leeg laten staan. In het hele land komt er een opkoopbescherming die starters beschermt.”
“Een opkoopbescherming tegen speculatie. Als je een woning koopt, is het de bedoeling dat je er ook gaat wonen. Met een opkoopbescherming zorgen we dat woningen naar mensen gaan die er gaan wonen, in plaats van naar speculanten.”
Bestaande woningvoorraad beter benutten en splitsen
Naast nieuwbouw wil GL-PvdA bestaande woningen efficiënter gebruiken, bijvoorbeeld door grote woningen te splitsen in kleinere eenheden en samenwonen te stimuleren.
“We maken afspraken met corporaties en gemeenten over het beter benutten van de bestaande voorraad. Bijvoorbeeld door van één grote woning meerdere kleinere woningen te maken.”
“Verhuurders gaan contracten toestaan waardoor meerdere vrienden een woning kunnen delen als volwaardig huurders.”
Meer locaties aanwijzen en andere belangen laten inschikken
Om voldoende te kunnen bouwen, wil de partij meer locaties aanwijzen voor woningbouw, ook als dat ten koste gaat van andere functies zoals intensieve veehouderij of bedrijventerreinen.
“We gaan landbouwgrond bestemmen voor woningbouw en doen hetzelfde met verloederde bedrijventerreinen, leegstaande binnenstedelijke locaties en grond van ontwikkelaars die jarenlang niet ontwikkelen.”
“Dat betekent dat andere belangen zullen moeten inschikken, zoals de veehouderij en de luchtvaart.”
De ChristenUnie wil het woningtekort oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan minstens tweederde betaalbaar is, met een sterke nadruk op sociale huur en starters. Ze pleiten voor meer regie van de overheid, versnelling van procedures, meer investeringsruimte voor woningcorporaties en het beter benutten van bestaande gebouwen. Hun visie is gericht op betaalbaarheid, gemengde wijken en het versterken van gemeenschappen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, tweederde betaalbaar
De ChristenUnie stelt als harde doelstelling om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan minimaal tweederde betaalbaar is, waaronder 30% sociale huur. Dit moet het woningtekort van 400.000 woningen terugdringen en de betaalbaarheid verbeteren, vooral voor starters, gezinnen en mensen met een modaal inkomen.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
Meer investeringsruimte en rol voor woningcorporaties
Om de bouw van betaalbare woningen mogelijk te maken, krijgen woningcorporaties meer financiële ruimte en mogen ze makkelijker investeren in huurwoningen voor mensen met een modaal inkomen. Dit wordt ondersteund door extra investeringen van het Rijk.
“De ChristenUnie wil dat dit tempo echt gehaald wordt, en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij: 10 miljard extra investeringen in betaalbare woningbouw en structureel een miljard per jaar door woningcorporaties meer investeringsruimte te bieden dan ze nu hebben.”
“Ze mogen een deel van hun winst opnieuw investeren in nieuwe woningen (de herbestedingsreserve), dat levert elk jaar een miljard euro extra op voor meer betaalbare huizen. Ook mogen corporaties makkelijker investeren in huurwoningen voor mensen met een modaal inkomen, zonder ingewikkelde regels of toetsen.”
Vergunningprocedures versnellen en vereenvoudigen
De ChristenUnie wil de bouw versnellen door vergunningprocedures te versimpelen en te verkorten, zodat projecten sneller van start kunnen gaan. Dit moet het huidige tempo van woningbouw verhogen en vertragingen door regelgeving verminderen.
Beter benutten van bestaande gebouwen en woningen
Naast nieuwbouw wil de ChristenUnie bestaande gebouwen beter benutten door bijvoorbeeld leegstaande kantoren om te bouwen tot woningen, woningen te splitsen en hospitaverhuur te stimuleren. Dit levert snel extra woonruimte op zonder dat er direct nieuwbouw nodig is.
“Bestaande gebouwen benutten we beter, bijvoorbeeld door leegstaande kantoren en gebouwen om te bouwen tot woningen, grote woningen te splitsen of door een extra verdieping op bestaande huizen toe te voegen (optoppen).”
“Door bestaande woningen beter te benutten en mensen de vrijheid te geven om samen te wonen, creëren we snel extra woonruimte zonder dat daar nieuwbouw voor nodig is.”
Landelijke regie en centrale aanpak voor grote bouwlocaties
Voor grote nieuwbouwlocaties komt er een centrale, landelijke aanpak waarbij Rijk, provincie, gemeente en waterschap samenwerken. Dit moet zorgen voor meer plancapaciteit en snellere realisatie van grote woningbouwprojecten.
“Voor grote nieuwbouwlocaties komt er een centrale aanpak, waarin Rijk, provincie, gemeente en waterschap samenwerken. Alle provincies moeten meer plancapaciteit gaan programmeren, om het aantal gebouwde woningen te vergroten.”
“Voor grote woningbouwopgaven komt een landelijke aanpak, zoals eerder bij de VINEX-wijken. Zo zorgen we dat bouwen sneller en beter gebeurt, op plekken die toekomstbestendig en bereikbaar zijn.”
Eerlijker grondbeleid en aanpak grondspeculatie
De ChristenUnie wil grondspeculatie tegengaan en de waardestijging van bouwgrond eerlijker verdelen, onder meer via een planbatenheffing. Gemeenten moeten actiever grondbeleid voeren om betaalbare bouw te stimuleren.
“De ChristenUnie wil dat deze waardestijging eerlijker wordt verdeeld. Daarom zijn we voor een belasting op de winst die ontstaat als grond bouwgrond wordt (planbatenheffing), we pakken hiermee ook grondspeculatie aan.”
“Gemeenten moeten actiever met hun grond omgaan. Ze hebben al middelen om invloed uit te oefenen – zoals het voorkeursrecht of regels uit de Omgevingswet – maar die worden nog te weinig ingezet.”
DENK wil het woningtekort oplossen door de regie stevig bij de overheid te leggen, fors meer betaalbare woningen te bouwen en procedures te versnellen. De partij pleit voor een Rijksbouwbedrijf, een fulltime minister van Volkshuisvesting, en wettelijke normen voor betaalbare woningbouw, met nadruk op sociale huur en middenhuur. Door investeringen, het aanpakken van leegstand, en het versoepelen van regels wil DENK snel en sociaal rechtvaardig het tekort aan woningen terugdringen.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen onder regie van de overheid
DENK ziet het woningtekort als een fundamenteel probleem dat vraagt om een sterke, sturende overheid. De partij wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen, met een Rijksbouwbedrijf en een Rijkswoningbouwfonds, en een minister met verregaande bevoegdheden om locaties aan te wijzen. Zo wil DENK het tekort snel en planmatig inlopen.
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
Versnellen en versoepelen van procedures en regelgeving
Om sneller woningen te realiseren, wil DENK belemmerende regelgeving schrappen, bezwaarprocedures inkorten en de capaciteit voor woningbouwplannen vergroten. Dit moet de bouwproductie versnellen en het woningtekort sneller terugdringen.
“We gaan drastisch procedures versnellen. Dat betekent dat overbodige en belemmerende regelgeving verdwijnt. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden om bezwaarmogelijkheden tegen woningbouwprojecten te verminderen, de termijnen te versnellen en door middel van het vergroten van de capaciteit procedures sneller te doorlopen.”
“We stellen meer budget beschikbaar voor het op peil houden van de plancapaciteit voor woningbouw.”
Wettelijke norm voor betaalbare woningbouw en meer sociale huur
DENK wil wettelijk vastleggen dat de helft van de nieuwbouw uit sociale huur en koop bestaat, 40% uit betaalbare middenhuur en koop, en slechts 10% uit het hogere segment. Ook wil de partij meer investeren in sociale huur, inkomensgrenzen verruimen en woningcorporaties financieel ontzien.
“Een wettelijke norm in te voeren voor meer betaalbare woningen. Hierbij moet 50% bestaan uit sociale huur en koopwoningen, 40% betaalbare middenhuur en koop, en 10% hoger segment.”
“Wij willen meer investeren in sociale huur. Dat betekent dat woningcorporaties meer budget krijgen. Heffingen voor woningcorporaties, zoals de ATAD, worden afgeschaft. Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
Aanpakken van leegstand en stimuleren van doorstroming
Om bestaande ruimte beter te benutten, wil DENK leegstand en braakliggende grond belasten, kantoorpanden ombouwen tot woningen, en regels die woningdelen belemmeren afschaffen. Ook wordt verhuisbegeleiding voor ouderen ingezet om doorstroming te bevorderen.
“Om leegstand en het niet benutten van grond te kunnen aanpakken, kunnen gemeenten een leegstandsheffing of een heffing op braakliggende grond invoeren.”
“We blijven maximaal inzetten op het ombouwen van kantoorpanden of andere gebouwen naar woningen.”
“We schaffen de kostendelersnorm af en andere regels die woningdelen belemmeren worden ook afgeschaft. Hiermee komt er meer woningruimte beschikbaar.”
“We bevorderen de doorstroming op de woningmarkt, door bijvoorbeeld verhuisbegeleiding en hulp aan ouderen die de behoefte hebben om kleiner te gaan wonen.”
Volt wil het woningtekort oplossen door nationale regie te voeren, jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan minstens twee derde betaalbaar), bestaande bouw beter te benutten, en doorstroming te bevorderen. Ze zetten in op het versnellen van procedures, het stimuleren van innovatieve woonvormen, het tegengaan van speculatie, en het verlagen van de belastingdruk voor woningcorporaties. De kern van hun visie is dat wonen een recht is en dat de overheid actief moet sturen op een betaalbare, duurzame en toegankelijke woningmarkt.
Nationale regie en versnellen woningbouw
Volt pleit voor sterke landelijke regie, structurele financiering en het versnellen van bouwprocedures om het woningtekort daadkrachtig aan te pakken. Het ministerie van Volkshuisvesting krijgt een centrale rol, met als doel jaarlijks 100.000 woningen te realiseren, waarbij procedures en regels worden geharmoniseerd en versneld.
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening krijgt een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.”
“We versnellen de doorlooptijden van de bezwaar- en beroepsprocedures, zodat omgevingsvergunningen voor woonprojecten veel sneller definitief worden.”
“We zorgen voor meer capaciteit en budget bij gemeenten, om hen te helpen de grote stroom aan bouwvergunningsaanvragen en bestemmingsplanwijzigingen sneller te kunnen behandelen.”
Minstens twee derde betaalbare nieuwbouw, 30% sociale huur
Volt wil dat het merendeel van de nieuwbouw betaalbaar is, met een minimum van 30% sociale huur, zodat ook mensen met lagere inkomens toegang krijgen tot nieuwe woningen.
“In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn en minimaal 30% sociale huur.”
Bestaande bouw beter benutten en woningdelen stimuleren
Om sneller meer woningen beschikbaar te maken, wil Volt bestaande bouw splitsen, optoppen, transformeren en woningdelen eenvoudiger maken. Dit vergroot de woningvoorraad zonder alleen op nieuwbouw te leunen.
“De Rijksoverheid ontwikkelt in samenspraak met regionale overheden en partners in de huisvesting een landelijke stimuleringsmaatregel voor het splitsen, optoppen, aanplinten, bijplaatsen en transformeren van bestaande bebouwingen.”
“We maken het woningdelen voor iedereen eenvoudiger, bijvoorbeeld door gemeenten te helpen om hospitaverhuur te stimuleren.”
Doorstroming bevorderen, met focus op senioren en doorstromers
Volt wil de doorstroming op de woningmarkt verbeteren, onder meer door doorstromers voorrang te geven en senioren te stimuleren naar passende woningen te verhuizen, zodat bestaande woningen vrijkomen voor starters en gezinnen.
“We bevorderen doorstroom op de huizenmarkt, zoals met afspraken in nieuwbouwprojecten, om voor een deel van de middenhuur- en koopwoningen voorrang te geven aan doorstromers vanuit de sociale huursector.”
“Volt pleit voor een nationaal doorstroomoffensief dat het voor senioren ook echt aantrekkelijk maakt om door te stromen naar een passende woning.”
Belastingdruk woningcorporaties verlagen en speculatie tegengaan
Volt wil woningcorporaties in staat stellen meer te bouwen door hun belastingdruk te verlagen en speculatie met bouwgrond te ontmoedigen, zodat grond sneller en goedkoper beschikbaar komt voor woningbouw.
“We stellen de woningcorporaties in staat meer te bouwen. Dat doen we door de belastingdruk op de woningcorporaties te verlagen, zodat er meer geïnvesteerd kan worden in nieuwe huurwoningen.”
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan. Dat doen we door de waardevermeerdering van bijvoorbeeld landbouwgrond die voor bouwgrond bestemd wordt fiscaal te belasten, waardoor grond naar verwachting eerder beschikbaar komt voor een lagere prijs.”
Innovatieve en tijdelijke woonvormen stimuleren
Volt zet in op innovatieve woonvormen, coöperaties en tijdelijke woningen om snel extra woonruimte te creëren, vooral voor kwetsbare groepen en starters.
BIJ1 wil het woningtekort oplossen door grootschalige bouw van sociale huurwoningen, het nationaliseren van grond en woningcorporaties, en het stevig aanpakken van leegstand en speculatie. De partij kiest voor een radicaal publieke aanpak waarbij de markt buitenspel wordt gezet en wonen als basisrecht centraal staat. Hun voorstellen zijn gericht op structurele verandering: bouwen voor mensen, niet voor winst, en het terugpakken van de regie door de overheid.
1. 1 miljoen sociale woningen bouwen via een Nationaal Bouwbedrijf
BIJ1 wil het woningtekort oplossen door fors te investeren in sociale woningbouw, uitgevoerd door een nationaal, publiek bouwbedrijf zonder winstoogmerk. Dit bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst, en doorbreekt zo de macht van commerciële projectontwikkelaars.
“2. 1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
“5. De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”
2. Nationaliseren van grond en woningcorporaties
Om het woningtekort structureel aan te pakken, wil BIJ1 de grondmarkt afschaffen, grondspeculatie verbieden en woningcorporaties volledig onder publieke controle brengen. Zo wordt bouwen weer een publieke taak en wordt de macht van private partijen doorbroken.
“4. Onze grond weer van ons allemaal. Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals ASR, die 46.000 hectare oppotten en dat gebruiken om de overheid te chanteren. Deze grond pakken we terug en gebruiken we voor de bouw van sociale woningen.”
“4. De grondmarkt die de woningbouw gegijzeld houdt wordt afgeschaft. Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde. Nieuwe woningbouw mag voortaan alleen nog plaatsvinden op publieke grond.”
“Alle bestaande woningcorporaties worden genationaliseerd.”
“22. Woningcorporaties komen weer volledig onder controle van de overheid en maken we democratisch.”
3. Leegstand en speculatie keihard aanpakken
BIJ1 wil leegstand ontmoedigen en woningen die onnodig leegstaan snel beschikbaar maken voor woningzoekenden. Hoge boetes, onteigening en een verbod op speculatie moeten ervoor zorgen dat woningen daadwerkelijk gebruikt worden om het tekort te verminderen.
“3. Leegstand keihard aangepakt. Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
“2. Leegstand wordt keihard aangepakt. Er komen hoge leegstandsboetes bij langdurige onnodige leegstand; als de eigenaar meerdere waarschuwingen negeert kan dit progressief oplopen tot 2,8% van de WOZ-waarde per maand, wat neerkomt op een boete van de volledige waarde van het pand in drie jaar. Er komen proactieve onteigeningsinstrumenten voor gemeenten met uitgebreide wettelijke grondslag.”
“Het kraakverbod wordt opgeheven en het niet benutten van woningen en panden wordt verboden.”
4. Afschaffen van de vrije huursector en huurregulering
Om betaalbaarheid te garanderen en het woningtekort niet verder te laten oplopen door speculatie, schaft BIJ1 de vrije huursector af en stelt bindende maximumprijzen in voor alle huurwoningen.
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“14. De ‘vrije’ huursector schaffen we af. Alle huurwoningen vallen onder een bindend en algemeen puntensysteem dat de maximale huur bepaalt op basis van de kwaliteit van een woning. Ook bestaande contracten.”
FVD wil het woningtekort oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, vooral voor Nederlanders, en door het schrappen van duurzaamheidseisen en beperkende regelgeving om bouwen goedkoper en sneller te maken. Ze willen het aandeel sociale huur verkleinen, verhuurders meer vrijheid geven, en transformatie van bestaande panden vergemakkelijken. De partij stelt voor om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw door te stoppen met verduurzaming van bestaande woningen en geeft voorrang aan Nederlanders boven statushouders.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen zonder extra duurzaamheidseisen
FVD wil het woningtekort oplossen door fors meer nieuwbouw mogelijk te maken, met minder regels en lagere kosten. Ze schrappen verplichte duurzaamheidseisen en klimaatregels, zodat bouwen sneller en goedkoper wordt en richten zich op het vergroten van het aanbod, met prioriteit voor Nederlanders.
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
“We stoppen met verplichte duurzaamheidseisen, zodat bouwen makkelijker en goedkoper wordt.”
“We bouwen snel 100.000 woningen per jaar, schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
Minder sociale huur, meer vrijheid voor verhuurders
FVD wil het aandeel sociale huurwoningen verkleinen en verhuurders meer vrijheid geven in aan wie ze verhuren. Ze schaffen de Wet Betaalbare Huur af en stoppen met het verplicht opleggen van sociale woningbouwpercentages bij private projecten, zodat de markt gezonder wordt en het aanbod in het middensegment groeit.
“We verkleinen het aandeel sociale huurwoningen, zodat de markt gezonder wordt en minder afhankelijk van de overheid.”
“We stoppen met de verplichting voor private projecten om sociale woningen te bouwen, zodat bouwen weer rendabel wordt.”
“We schaffen de Wet Betaalbare Huur af om de huurmarkt te vitaliseren en geven verhuurders vrije keuze in huurders.”
Voorrang voor Nederlanders, geen huisvesting statushouders
FVD wil dat Nederlanders altijd voorrang krijgen bij toewijzing van woningen en wil stoppen met het huisvesten van statushouders in de sociale sector. Dit moet de wachttijden voor Nederlanders verkorten en het woningtekort voor deze groep sneller oplossen.
Transformatie en generatiewoningen stimuleren
FVD wil het woningaanbod vergroten door het makkelijker te maken om bestaande panden te splitsen of kantoren om te bouwen tot woningen. Ook stimuleren ze generatiewoningen, zodat families beter voor elkaar kunnen zorgen en ouderen betrokken blijven.
Geen kapitaal naar verduurzaming bestaande woningen
FVD wil stoppen met het verplicht verduurzamen van het bestaande woningaanbod, zodat er meer geld beschikbaar komt voor nieuwbouw. Dit moet de bouwproductie verhogen en het tekort sneller oplossen.
“Geen verduurzaming van het huidige woningaanbod waardoor kapitaal beschikbaar komt voor de aanbouw van nieuwe woningen.”
JA21 wijt het woningtekort vooral aan falend overheidsbeleid en snelle bevolkingsgroei door migratie, en pleit voor een combinatie van het beperken van migratie en het versnellen van woningbouw. Hun belangrijkste voorstellen zijn het juridisch verankeren van migratieplafonds, het stimuleren van marktwerking en flexibiliteit in de woningbouw, en het inzetten op snelle, tijdelijke en innovatieve bouwoplossingen.
Migratie beperken om woningtekort te verminderen
JA21 ziet bevolkingsgroei door migratie als de belangrijkste oorzaak van het woningtekort en wil deze groei actief beperken. Door het instellen van migratieplafonds en strengere selectie van migranten, wil JA21 de druk op de woningmarkt structureel verlagen.
“De oplossing van de structurele woningnood zit dus niet alleen met het zo snel mogelijk beginnen met bouwen maar ook met een visie op de toekomst: waar is niet alleen nu, maar ook over 20 tot 40 jaar behoefte aan? Hiervoor kijken wij naar migratie, en naar balans in het woningaanbod.”
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigranten en gezinshereniging.”
“Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
Marktwerking en flexibiliteit in woningbouw stimuleren
JA21 wil dat de woningmarkt meer ruimte krijgt om in te spelen op demografische trends en regionale verschillen, met minder overheidsregulering en meer investeringszekerheid. Ze pleiten voor het afschaffen van huurregulering, het intrekken van de Wet betaalbare huur, en het aanstellen van een regeringscommissaris om knelpunten op te lossen.
“Dat de markt de ruimte krijgt om de woningproductie af te stemmen op de demografische trends, zowel qua woningtype, grootte en regionale verschillen.”
“Dat het investeringsvertrouwen terugkeert, bijvoorbeeld door het de Wet betaalbare huur in te trekken, door de fiscale druk op de huurwoningmarkt te verlagen, door op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
“Een regeringscommissaris woningbouwproductie wordt aangesteld met bevoegdheden om knelpunten op te lossen en een gezonde markt te stimuleren.”
Versnellen en flexibiliseren van woningbouw en benutten bestaande voorraad
JA21 wil op korte termijn het woningaanbod vergroten door bestaande gebouwen te transformeren, optoppen en splitsen, fabrieksmatige bouw te stimuleren, en tijdelijke contracten toe te staan. Ook willen ze snellere procedures en meer doorstroming, vooral voor ouderen en jonge gezinnen.
“Op de korte termijn moet worden ingezet op versnellingsmaatregelen zoals: Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
“Het op korte termijn ontgrendelen van de huurmarkt door bijvoorbeeld het toestaan van tijdelijke contracten voor bredere doelgroepen, directe aanpassingen van het woningwaarderingsstelsel, (tijdelijke) fiscale en regeldruk verlichting waardoor binnen enkele maanden een grotere, flexibeler huuraanbod ontstaat zonder bestaande huurders te benadelen.”
Specifieke aandacht voor jonge gezinnen en ouderen
JA21 wil jonge gezinnen met fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen helpen aan een koopwoning, en ouderen stimuleren om door te stromen naar passende woningen, bijvoorbeeld door het bouwen van bejaardenhuizen en moderne ouderenhuisvesting.
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
“Doorstroming faciliteren wanneer ouderen grotere woningen willen verlaten en deze geschikt maken voor meer één – en tweepersoonshuishoudens. Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren, zoals woonconcepten waarbij senioren samenwonen rondom een gemeenschappelijk hofje gericht op onderlinge hulp, zelfstandigheid en sociale cohesie.”
Het PVV-programma wil het woningtekort oplossen door fors meer woningen te bouwen, procedures te versnellen, en de voorrang voor statushouders volledig af te schaffen. De partij zet in op zowel binnenstedelijke transformatie als grootschalige nieuwbouw buiten de stad, met minder regels en meer centrale regie. Betaalbaarheid wordt bevorderd door sociale huren te verlagen en de inkomensgrenzen voor huurwoningen te verhogen.
Forse extra woningbouw en centrale regie
De PVV wil het woningtekort aanpakken door een nationaal crisisplan met forse investeringen in woningbouw, zowel binnen als buiten de stad. Waar gemeenten en provincies achterblijven, grijpt de Rijksoverheid in. Procedures worden versneld en bezwaar- en beroepsmogelijkheden tijdelijk beperkt.
“Woningbouw moet weer een nationale topprioriteit worden. De PVV wil een nationaal crisisplan voor voldoende woningen. Daar trekken we fors extra geld voor uit. We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto. Waar de woningbouw niet van de grond komt, grijpt de Rijksoverheid in.”
“Buitenstedelijk bouwen: méér nieuwe grootschalige woningbouwlocaties”
“Binnenstedelijk bouwen; transformatie van kantoor- en bedrijfspanden; optoppen, splitsen en woningdelen; niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
“Ingrijpen door de Rijksoverheid bij vastgelopen woningprojecten; provincies en gemeenten die niet voldoende bouwen of meewerken, worden aangepakt”
Geen voorrang en huisvesting voor statushouders
De PVV wil dat statushouders nooit meer voorrang krijgen op sociale huurwoningen en de gemeentelijke taakstelling voor hun huisvesting schrappen. Dit moet de wachttijd voor Nederlanders verkorten en het woningtekort voor hen verminderen.
Betaalbaarheid verhogen: sociale huren omlaag en inkomensgrenzen omhoog
Om woningen betaalbaarder te maken, verlaagt de PVV de sociale huren met 10% en verhoogt de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer mensen hiervoor in aanmerking komen.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar. Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
Minder regels en eisen voor woningbouw
De partij wil bouweisen schrappen en vereenvoudigen, geen nieuwe duurzaamheidseisen opleggen, en verbouwingen en aanbouwen makkelijker maken. Dit moet de bouw versnellen en goedkoper maken.
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk. We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
“Verruimen van de regels (vergunningvrij) voor verbouwingen en aanbouwingen”
Permanente bewoning van recreatiewoningen toestaan
Om het woningaanbod snel te vergroten, wil de PVV permanente bewoning van recreatiewoningen volledig toestaan.
“Permanente bewoning van recreatiewoningen volledig toestaan; ruimte voor woonwagens”
De SGP wil het woningtekort oplossen door de regie terug te geven aan de overheid, fors meer woningen te bouwen in alle segmenten (met nadruk op betaalbare en sociale huur), en belemmerende regels te schrappen. Daarnaast wil de SGP de vraag naar woningen verminderen door onder andere strenger migratiebeleid en het stimuleren van doorstroming, en pleit zij voor innovatieve woonvormen en het beter benutten van bestaande gebouwen.
Overheid krijgt regie en bouwt meer woningen
De SGP vindt dat de markt het woningtekort niet oplost en wil daarom dat de overheid weer de regie neemt, met extra budget voor woningbouw, vooral in het betaalbare en sociale segment. De partij wil bouwen in alle segmenten, zowel binnen- als buitenstedelijk, en het benutten van bestaande gebouwen stimuleren.
“Jarenlang is volkshuisvesting als een markt gezien. De SGP ziet dat de markt helaas niet alles even goed oppakt. Zo is er een groot tekort aan betaalbare (huur)woningen. Volkshuisvesting wordt daarom weer echt een verantwoordelijkheid van de overheid, uiteraard samen en met hulp van alle andere betrokkenen.”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is. De meeste aandacht gaat daarbij eerst uit naar het segment waar de nood het hoogst is. Ook de bouw van sociale huurwoningen verdient meer urgentie. De Rijksoverheid moet bijspringen met extra budget.”
“Er wordt niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk gebouwd. Tegelijk gaan we wel als een goed rentmeester met de beschikbare ruimte om. Verdichten als het kan, uitbreiden als het moet! Binnenstedelijk liggen er nog tal van kansen, onder andere door het transformeren van leegstaande winkel- en kantoorpanden.”
Schrappen van belemmerende regels en versnellen procedures
De SGP wil dat bouwregels worden vereenvoudigd en bezwaarprocedures worden beperkt om woningbouw te versnellen. Juridische procedures mogen woningbouw niet onnodig vertragen.
“Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd. De huidige woningnood vraagt om doorbraken op dit gebied.”
“Juridische procedures moeten ruimte krijgen, zolang het niet leidt tot traineren van projecten. In deze procedures wordt niet alleen de mening van de huizenbezitter, maar ook de positie van de woningzoekende meer meegenomen. Ook wordt het aantal bezwaarprocedures verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
Vraag naar woningen omlaag door strenger migratiebeleid en doorstroming
De SGP wil de vraag naar woningen verminderen door een strenger migratiebeleid en het stimuleren van doorstroming, bijvoorbeeld door ouderen passende woningen te bieden.
“Zo hebben demografische ontwikkelingen grote impact. Te denken valt aan immigratie. Dit vereist een strenger migratiebeleid. Maar ook de huishoudverdunning, mede door scheidingsproblematiek, heeft grote gevolgen. De overheid kan hier de ogen niet voor sluiten. De vraag moet en kan omlaag.”
“Het is ongewenst dat ouderen niet kunnen doorstromen naar geschikte seniorenwoningen.”
Innovatieve woonvormen en beter benutten bestaande voorraad
De SGP stimuleert nieuwe woonvormen zoals mantelzorgwoningen, knarrenhofjes, tiny houses en flexwoningen, en wil bestaande gebouwen beter benutten door bijvoorbeeld optoppen, splitsen en transformatie.
“We stimuleren nieuwe woonvormen en zorgen ervoor dat het woonaanbod gevarieerd is.”
“Op erven en in achtertuinen liggen veel mogelijkheden voor de bouw van bijvoorbeeld mantelzorg- en familiewoningen. Die kansen worden benut, zo mogelijk vergunningvrij.”
“Tijdelijke woningen, tiny houses en flexwoningen zijn een oplossing om op korte termijn de krapte op te vangen.”
“De SGP wil dat we de bestaande woningvoorraad veel beter gaan benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken.”
Het CDA wil het woningtekort oplossen door stevige regie van het Rijk, het jaarlijks bouwen van minimaal 100.000 woningen (waarvan twee derde betaalbaar), het versnellen van procedures en het stimuleren van doorstroming. De partij zet in op minder regels, meer fabrieksmatig bouwen, het aanpakken van leegstand en het stimuleren van betaalbaarheid voor starters en huurders.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, twee derde betaalbaar
Het CDA kiest voor een hoge bouwproductie met nadruk op betaalbare woningen, waarbij het Rijk de regie voert en duidelijke afspraken maakt over aantallen en segmenten. Dit moet vooral starters, gezinnen en ouderen helpen en de woningmarkt toegankelijker maken.
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur.”
“Het bestrijden van het woningtekort is een gezamenlijke opgave van het Rijk, gemeenten, provincies, corporaties, investeerders, ontwikkelaars en bouwers. Regie van het Rijk, doorzettingsmacht, ruimtelijk beleid en adequate financiering zijn harde voorwaarden.”
Minder regels en snellere procedures
Om sneller te kunnen bouwen, wil het CDA bezwaarprocedures inkorten, bouwregels standaardiseren en fabrieksmatig bouwen stimuleren. Ook wordt leegstand aangepakt met een bouwplicht en leegstandsheffing.
“We verkorten bezwaarprocedures door de Omgevingswet aan te passen, om het bouwen op vertrouwen.”
“We schrappen bovenwettelijke eisen vanuit gemeentes, willen duidelijkere standaardisatie, modernisering van bouwregels en meer fabrieksmatig bouwen.”
“We introduceren een leegstandsheffing in de wet: nu staan nog te veel panden onnodig leeg. ... Bij het verlenen van een omgevingsvergunning komt er een bouwplicht binnen maximaal twee jaar.”
Stimuleren van doorstroming en nieuwe woonvormen
Het CDA wil de doorstroming bevorderen door levensloopgeschikte woningen voor ouderen te bouwen en praktische en financiële belemmeringen voor doorstroming weg te nemen. Ook worden nieuwe woonvormen en het delen van woningen gestimuleerd.
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen. Daarnaast zetten we in op het wegnemen van praktische en financiële bezwaren voor doorstroming.”
“We benutten maximaal de ruimte om in de bestaande woonvoorraad woningen toe te voegen door optoppen en splitsen van woningen. We geven gemeenten de ruimte om woningdelen tot en met drie personen vergunningsvrij toe te staan.”
Betaalbaarheid vergroten voor starters en huurders
Het CDA wil de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen en de opbrengsten gebruiken om de inkomstenbelasting te verlagen, zodat woningen op termijn betaalbaarder worden. Ook wordt ingezet op betaalbare huren en het kopen van corporatiewoningen.
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
“We houden de huren betaalbaar, ook in het middensegment.”
“Huurders mogen hun corporatiewoning kopen onder redelijke voorwaarden. De opbrengst gaat naar nieuwbouw, verduurzaming en herstructurering.”
50PLUS wil het woningtekort vooral oplossen door te bouwen voor ouderen, zodat zij kunnen doorstromen naar levensloopbestendige woningen en zo ruimte vrijmaken voor jongeren. De partij pleit voor het heroprichten van het Ministerie voor Volkshuisvesting, het realiseren van 290.000 levensloopbestendige woningen, en het stimuleren van innovatieve woonvormen zoals woonhofjes en meer-generatiewoningen.
Bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen
50PLUS ziet het bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen als dé oplossing voor het woningtekort, omdat doorstroming van ouderen ruimte creëert voor jongeren. Het beleid richt zich op het realiseren van 290.000 van deze woningen, het stimuleren van innovatieve woonvormen en het terugbrengen van bejaardenhuizen in moderne varianten.
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
“Bejaardenhuizen komen in moderne vorm en in allerlei varianten weer terug, waaronder woonzorg complexen voor ouderen.”
“Meer bouwen voor 50-plussers. Nadruk op meer-generatiewoningen. Meer oog voor hofjeswoningen en aanleunwoningen.”
Heroprichten Ministerie voor Volkshuisvesting
50PLUS wil het Ministerie voor Volkshuisvesting opnieuw oprichten om regie te voeren op de bouwopgave en het woningtekort structureel aan te pakken.
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”
Stimuleren van innovatieve woonvormen
De partij zet in op het stimuleren van innovatieve woonvormen die zorg, gemeenschap en zelfstandigheid combineren, zoals kleinschalige woonhofjes en meer-generatiewoningen.
De SP wil het woningtekort oplossen door fors te investeren in betaalbare huurwoningen, het aanpakken van leegstand en speculatie, en het terugpakken van de regie op de woningmarkt door de overheid en woonverenigingen. Hun kernvisie is dat wonen een recht is, geen markt, en dat huizen voor mensen zijn, niet voor beleggers. De belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van één miljoen betaalbare huurwoningen, het ombouwen van leegstaande panden tot woonruimte, en het zwaarder belasten of onteigenen van speculanten en leegstaande panden.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen
De SP wil het woningtekort structureel oplossen door één miljoen extra betaalbare huurwoningen te realiseren, met een maximale huur van 800 euro. Dit gebeurt via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen en het terugkopen van te dure huurwoningen. De partij ziet dit als een noodzakelijke investering in bestaanszekerheid en sociale samenhang.
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“Door een Nationaal Woonfonds op te richten kunnen we één miljoen extra huurwoningen beschikbaar maken via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden en het terugkopen van te dure huurwoningen.”
Leegstand en speculatie aanpakken
De SP wil leegstaande woningen en panden snel beschikbaar maken voor woningzoekenden door extra belasting op leegstand en onteigening bij langdurige leegstand. Ook wordt grondspeculatie aangepakt door zwaardere belasting en onteigening van speculanten, zodat gemeenten en woningbouwverenigingen weer toegang krijgen tot betaalbare grond.
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen. We zetten leegstand om in woonruimte.”
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen.”
Investeren in volkshuisvesting en wooncoöperaties
De SP wil miljarden euro’s vrijmaken door het versneld afbouwen van de hypotheekrenteaftrek voor dure woningen en deze investeren in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters. Hiermee wordt de woningmarkt betaalbaarder en krijgen starters en mensen met een normaal inkomen meer kansen.
“Dat geld investeren we in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters. Zodat iedereen weer een kans krijgt op een goede en betaalbare woning.”
“Wij richten een Nationaal Woonfonds op en investeren 30 miljard euro in volkshuisvesting. Dit komt bovenop de al bestaande investeringen en dit doen we door de staatsschuld iets op te laten lopen.”
Woonplicht en beperking beleggers
De SP wil een landelijke woonplicht invoeren zodat woningen daadwerkelijk worden gebruikt om in te wonen, niet als beleggingsobject. Beleggers betalen meer overdrachtsbelasting vanaf hun tweede huis en gemeenten krijgen meer mogelijkheden om tijdelijke verhuur en platforms als Airbnb te verbieden of beperken.
“We voeren een landelijke woonplicht in. Zo zullen huizen gebruikt worden waarvoor ze bedoeld zijn: als thuis. Beleggers gaan meer overdrachtsbelasting betalen vanaf hun tweede huis.”
“Gemeenten krijgen de mogelijkheid om dit soort deelverhuur volledig te verbieden of streng te beperken, zodat huizen weer beschikbaar komen voor mensen die er echt in willen wonen.”
De VVD wil het woningtekort vooral oplossen door fors meer woningen te bouwen, met centrale regie vanuit het Rijk en minder regels. De partij zet in op dertig nieuwe grootschalige woonwijken, het schrappen van belemmerende regelgeving, en het stimuleren van zowel betaalbare koop- als huurwoningen. Door procedures te versnellen en de markt meer ruimte te geven, wil de VVD zorgen dat iedereen sneller een betaalbare woning kan vinden.
Fors meer woningen bouwen met centrale regie
De VVD ziet het bouwen van veel nieuwe woningen als dé oplossing voor het woningtekort en wil dat het Rijk de regie neemt, onder meer door dertig nieuwe grootschalige woonwijken aan te wijzen. Dit moet sneller en goedkoper bouwen mogelijk maken, ook buiten de Randstad, met aandacht voor infrastructuur en voorzieningen.
“De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Daarom gaan we vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen.”
“We bouwen met sturing vanuit het Rijk dertig nieuwe grootschalige woonwijken, ook buiten de Randstad, en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen; via een tijdelijke nationale wet leggen we vast waar, welke en hoeveel woningen moeten worden gerealiseerd en op welke termijnen.”
“We kiezen ervoor om meer huizen te bouwen aan de randen van steden of dorpen. Daar is bouwen goedkoper.”
Schrappen van regels en versnellen procedures
De VVD wil belemmerende regelgeving en langdurige procedures die woningbouw vertragen, drastisch verminderen. Door minder regels en snellere vergunningverlening moet de bouwproductie omhoog en het woningaanbod sneller groeien.
“We gaan flink schrappen in bouwregels en nemen maatregelen die de betaalbaarheid van koop- én huurhuizen vergroten. De rem op bouwen, transformeren en herbestemmen moet eraf.”
“We gaan daarom schrappen, schrappen, schrappen. In regels, in procedures en in bureaucratie. We onderzoeken de mogelijkheid om dit vorm te geven als een nood- of spoedwet. Een huis hoort niet in tien jaar te staan, maar in een paar jaar.”
Meer betaalbare koop- en huurwoningen realiseren
De VVD wil dat er meer betaalbare koop- en huurwoningen komen, onder meer door afspraken met investeerders en corporaties, het aantrekkelijker maken van verhuur, en het aanpakken van grondspeculatie. Ook het beter benutten van de bestaande woningvoorraad wordt gestimuleerd.
“We zetten Rijksmiddelen vooral in voor de bouw van betaalbare koopwoningen.”
“We bouwen veel meer betaalbare huurwoningen en maken hier heldere afspraken over met investeerders en corporaties.”
“Daarnaast is het belangrijk om de bestaande woningvoorraad beter te benutten, zoals via woningdelen, splitsen en optoppen. Belemmerende regelgeving wordt aangepakt om dit mogelijk te maken.”
BBB wil het woningtekort oplossen door sneller en eenvoudiger te bouwen, bestaande woningen beter te benutten, en regels te versoepelen zodat meer mensen toegang krijgen tot betaalbare woningen. De partij zet in op nationale regie, het stimuleren van nieuwbouw (ook in dorpen), het vergunningsvrij splitsen van woningen, en het beperken van migratie om de druk op de woningmarkt te verlagen. BBB wil vooral ruimte geven aan lokale initiatieven, minder bureaucratie, en maatwerk per regio.
Sneller en eenvoudiger bouwen met minder regels
BBB vindt dat de overheid bouwprocedures moet versnellen en regels moet verminderen, zodat sneller nieuwe woningen kunnen worden gerealiseerd. Dit moet leiden tot meer betaalbare woningen in zowel steden als dorpen, met maatwerk per regio en zonder extra eisen van gemeenten of provincies.
“De procedures voor het starten van bouwprojecten worden verkort en vereenvoudigd. Regels voor nieuwe woningen, zoals het bouwbesluit en duurzaamheidseisen blijven de komende jaren gelijk om zekerheid te bieden aan bouwers en kopers. Gemeenten met hun welstandscommissies en provincies mogen geen extra eisen stellen aan te bouwen woningen, tenzij zij dit vanwege publiek belang zelf bekostigen.”
“BBB wil door woningbouw in de stad en op het platteland ook de voorzieningen zoals huisartsen, scholen en openbaar vervoer overal in Nederland beschikbaar en bereikbaar houden. Daarvoor is woningbouw nodig op een schaal die past bij het karakter van de regio.”
Bestaande woningen beter benutten en splitsen vergemakkelijken
Om het woningtekort snel te verlichten, wil BBB het makkelijker maken om bestaande gebouwen om te bouwen tot woningen en het splitsen van woningen vergunningsvrij toestaan. Dit moet zorgen voor meer woonruimte zonder grootschalige nieuwbouw.
“Ombouwen tot woningen, zoals voormalige boerderijen, kantoren en fabrieken, moet makkelijker worden. Bouwen op eigen erf kan sinds de Wet Versterking Regie Volkshuisvesting. Dit moet maximaal worden benut en gemeenten moeten hiervoor duidelijke instructies krijgen.”
“BBB zet in op het vergunningsvrij delen en splitsen van woningen die zich daarvoor lenen. Bijbouwen moet gemakkelijker worden.”
Meer sociale huur en betaalbare woningen bouwen
BBB wil het aantal betaalbare woningen vergroten door woningcorporaties te stimuleren om jaarlijks 30.000 sociale huurwoningen te bouwen en door te zorgen dat twee derde van de nieuwbouw betaalbaar is, met extra aandacht voor de middengroepen.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur. Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen.”
Migratie beperken om druk op woningmarkt te verlagen
BBB ziet migratie als een belangrijke oorzaak van het woningtekort en wil de instroom van asielzoekers en andere migranten beperken om de druk op de woningmarkt te verminderen.
“Het indammen van de migratiestroom en een halt aan de ongecontroleerde hoeveelheid asielzoekers draagt bij aan het verminderen van de druk op de woningmarkt.”
Gerichte woningtoewijzing met voorrang voor lokale binding
Om de kansen voor starters, mensen met lokale binding en vitale beroepen te vergroten, wil BBB woningen gericht toewijzen en voorrang geven aan deze groepen bij koop- en huurwoningen.
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen.”