GroenLinks-PvdA wil het extra geld voor defensie niet financieren door te bezuinigen op zorg, onderwijs, sociale zekerheid of pensioenen, maar door hogere belastingen voor de rijkste Nederlanders, topinkomens, vermogenden en de meest winstgevende bedrijven. Daarnaast pleiten ze voor het (tijdelijk) uitzonderen van defensie-uitgaven van het begrotingstekort en het inzetten van Europese en nationale hervormingen. De partij benadrukt dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen en dat investeringen in defensie gepaard moeten gaan met investeringen in de verzorgingsstaat en verduurzaming.
GroenLinks-PvdA kiest ervoor om de extra defensie-uitgaven te financieren door een eerlijke bijdrage te vragen van de rijkste Nederlanders, topinkomens, vermogenden en de meest winstgevende bedrijven. Ze wijzen expliciet bezuinigingen op sociale voorzieningen af en willen het belastingstelsel hervormen zodat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.
“We betalen de hogere defensie-uitgaven niet met bezuinigen op zorg, onderwijs, sociale zekerheid en pensioenen. De hogere defensie-uitgaven betalen we door een eerlijke bijdrage te vragen van de rijkste Nederlanders.”
“We maken ruimte voor de grote uitgaven door een eerlijke bijdrage te vragen aan de topinkomens, vermogenden en meest winstgevende bedrijven. Voor ons geldt altijd: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.”
“We strijden voor een eerlijk belastingstelsel. Dat betekent een systeem zonder speciale kortingen en een eerlijke belasting op vermogen, winst en vervuiling.”
“We vinden dat bedrijven die winst maken, meer kunnen bijdragen aan onze collectieve voorzieningen. Ook het bedrijfsleven profiteert van veilige straten, goede spoorverbindingen en investeringen in onderwijs en onderzoek. Daarom verhogen we de bijdrage van de meest winstgevende bedrijven.”
De partij staat positief tegenover het tijdelijk buiten beschouwing laten van defensie-uitgaven bij het begrotingstekort, zowel nationaal als in Europees verband. Dit biedt ruimte om te investeren in defensie zonder direct te hoeven bezuinigen of elders te compenseren.
“De mogelijkheid om uitgaven voor defensie tijdelijk uit te zonderen van het tekort, juichen we toe en zetten we nationaal in.”
“We zijn voorstander van de vernieuwing van de Europese begrotingsregels, waarbij meer nadruk komt te liggen op duurzame investeringen en hervormingen. De mogelijkheid om uitgaven voor defensie tijdelijk uit te zonderen van het tekort, juichen we toe en zetten we nationaal in.”
GroenLinks-PvdA benadrukt dat de financiering van extra defensie-uitgaven niet ten koste mag gaan van zorg, onderwijs, sociale zekerheid of pensioenen. Dit is een principiële keuze om sociale verworvenheden te beschermen.
De partij wil dat de overheid mede-aandeelhouder wordt van defensiebedrijven, zodat winsten terugvloeien naar de samenleving en niet naar private aandeelhouders. Dit draagt bij aan de financiering van defensie en voorkomt overwinsten bij private partijen.
“De overheid wordt medeaandeelhouder van defensiebedrijven, zodat de winsten terugvloeien naar de samenleving.”
“Strategisch relevante defensiebedrijven komen deels in publieke handen via staatsdeelnemingen. We gaan zo prijsopdrijving en overwinsten tegen zodat gemeenschapsgeld bijdraagt aan collectieve veiligheid en niet eindigt in de portemonnee van wapenspeculanten.”
BVNL wil extra geld voor defensie vrijmaken door fors te bezuinigen op andere overheidsuitgaven, zoals subsidies, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken. De partij benadrukt dat Nederland direct aan de NAVO-norm van 2% van het BBP moet voldoen, maar niet méér, en dat verhogingen boven dit niveau worden teruggedraaid. BVNL financiert deze uitgaven niet door belastingverhogingen, maar door een kleinere overheid en het schrappen van uitgaven elders.
BVNL kiest ervoor om extra defensie-uitgaven te dekken door de totale overheidsuitgaven structureel te verlagen, met name door het schrappen van subsidies, adviesorganen, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken. Dit is een fundamenteel uitgangspunt: eerst bezuinigen, dan investeren in kerntaken zoals defensie.
“BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
“De vlaktaks wordt geleidelijk ingevoerd en er wordt eerst hard gesneden in de overheidsuitgaven.”
“Iedere overheidsdienst wordt jaarlijks verplicht tot 5% kostenreductie, zonder automatische groei van ambtelijke staf of budgetten.”
“Kostenreductie bij de overheid is een fundamenteel doel van BVNL. 'Het huishoudboekje van de overheid' geldt niet als leidraad; de overheid moet krimpen, niet sturen of herverdelen.”
BVNL wil geen extra geld ophalen via hogere belastingen, maar juist de belastingdruk verlagen. De partij kiest voor een vlaktaks en het afschaffen van diverse belastingen, en financiert defensie-uitgaven uitsluitend door bezuinigingen elders.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
“De belastingen moeten fors worden verlaagd en er moet substantieel gesneden worden in het overheidsapparaat. Minder ambtenaren, minder regels en lagere belastingen.”
“De erf- en schenkbelasting afschaffen zodat onder andere familiebedrijven zonder problemen aan de volgende generatie kunnen worden overgedragen.”
BVNL wil niet méér uitgeven aan defensie dan de NAVO-norm van 2% van het BBP. Eventuele verhogingen boven dit niveau worden teruggedraaid, waarmee de partij zich expliciet afzet tegen hogere defensiebudgetten.
Het CDA wil de extra uitgaven aan defensie deels financieren door ruimte te maken in de begroting en deels door het invoeren van een "vrijheidsbijdrage" waarbij burgers en bedrijven naar draagkracht bijdragen. Daarnaast wil het CDA gebruikmaken van ruimere EU-begrotingsregels en investeringen in defensie als groeibevorderend beschouwen, die eventueel (tijdelijk) ten laste van de staatsschuld kunnen komen. De partij benadrukt dat veiligheid een collectief belang is waarvoor iedereen moet bijdragen.
Het CDA stelt voor om een "vrijheidsbijdrage" in te voeren, waarmee zowel burgers als bedrijven naar draagkracht bijdragen aan de financiering van de extra defensie-uitgaven. Dit wordt gepresenteerd als een rechtvaardige manier om de kosten van veiligheid te verdelen, omdat veiligheid een collectief belang is.
“Voor een deel financieren we de defensie-uitgaven via een vrijheidsbijdrage voor burgers en bedrijven, zodat iedereen evenredig bijdraagt naar draagkracht.”
“Iedere Nederlander levert een vrijheidsbijdrage, want veiligheid is niet gratis.”
“Daarnaast introduceren we een vrijheidsbijdrage voor iedereen, burgers en bedrijven. We vragen daarmee iedereen evenredig naar draagkracht bij te dragen.”
Het CDA wil extra defensie-uitgaven mogelijk maken door ruimte te zoeken binnen de bestaande begroting en optimaal gebruik te maken van de ruimere Europese begrotingsregels. Dit betekent dat andere uitgaven mogelijk worden beperkt of herverdeeld, en dat investeringen in defensie prioriteit krijgen binnen de begrotingsruimte.
“Om onze defensie-uitgaven te financieren zullen we ruimte moeten maken in de begroting.”
“We maken ruimte op de begroting om de extra defensie-uitgaven te kunnen betalen, waarbij we gebruikmaken van de ruimere EU-begrotingsregels.”
“We willen een daadkrachtig en solide financieel beleid, waarbij we ons houden aan de Europese begrotingsregels en de ruimte daarbinnen benutten, met name ten behoeve van uitgaven aan defensie.”
Het CDA beschouwt investeringen in defensie (en andere publieke goederen) als groeibevorderend en is bereid deze, indien nodig, (tijdelijk) ten laste van de staatsschuld te laten gaan. De partij stelt dat zulke investeringen zich op termijn terugverdienen en zo de overheidsfinanciën juist kunnen versterken.
“Zulke investeringen doen we zo nodig ten laste van de staatsschuld, omdat deze uiteindelijk de staatsschuld zullen verlagen. Het gaat met name om investeringen in publieke kapitaalgoederen, die groeibevorderend zijn...”
“Investeringen kunnen zich op termijn terugverdienen en zo versterken de overheidsfinanciën juist.”
Het CDA staat open voor het aangaan van gemeenschappelijke Europese schulden (eurobonds) voor specifieke investeringen in Europese publieke goederen zoals defensie, maar alleen onder strikte voorwaarden en niet als structurele oplossing.
“Wij staan open voor het aangaan van gemeenschappelijke schulden (eurobonds) in noodsituaties en voor specifieke investeringen in Europese publieke goederen die onze veiligheid en open strategische autonomie versterken. Dit kan alleen onder strenge voorwaarden zoals tijdelijkheid, een beperkte omvang en stevige afbakening...”
De VVD wil de forse extra investeringen in defensie vooral financieren door te bezuinigen op andere overheidsuitgaven, zoals ontwikkelingssamenwerking, zorg en sociale zekerheid, en door efficiënter om te gaan met bestaande middelen. Ze zijn expliciet tegen het verhogen van belastingen voor burgers en bedrijven en kiezen ervoor om de uitgaven van de overheid niet harder te laten groeien dan de economie.
De VVD kiest ervoor om de extra defensie-uitgaven te betalen door minder geld uit te geven aan andere sectoren, met name ontwikkelingssamenwerking, zorg en sociale zekerheid. Dit voorkomt belastingverhogingen en legt de nadruk op het maken van scherpe keuzes binnen de bestaande begroting.
“De VVD gaat mee met de huidige geopolitieke realiteit door te investeren in defensie en minder uit te geven aan ontwikkelingssamenwerking.”
“Meer bij defensie en veiligheid, minder naar sociale zekerheid en zorg: De VVD kiest voor investeren in onze veiligheid, van je eigen straat tot op mondiaal niveau. ... Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
“De VVD wil investeren in veiligheid en de defensie-uitgaven laten groeien naar 3,5% van onze economie. Dat betekent dat we op andere vlakken de spilzucht en het te hoge uitgavenniveau van de overheid tegengaan. Zo voorkomen we dat de belastingen moeten stijgen en de rekening bij werkenden en ondernemers komt.”
“Wij kiezen voor investeren in veiligheid, van je eigen straat tot wereldwijd. ... Om dat te kunnen betalen, kiest de VVD voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen.”
De VVD is uitgesproken tegen het verhogen van belastingen om de defensie-uitgaven te dekken. In plaats daarvan willen ze dat de overheidsuitgaven niet sneller stijgen dan de economische groei, zodat de lasten niet bij burgers en ondernemers terechtkomen.
“Om het huishoudboekje van de overheid op orde te houden, kiest de VVD voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen. Zo leggen we de rekening niet bij hardwerkende Nederlanders of ondernemers neer, maar bij de overheid zelf.”
“We willen dat overheidsuitgaven niet harder groeien dan de economie.”
“Bezuinigen, geen lasten verhogen: wij kiezen voor investeren in veiligheid, van je eigen straat tot wereldwijd. ... Om dat te kunnen betalen, kiest de VVD voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen.”
De VVD wil dat ook op Europees niveau middelen worden vrijgemaakt voor defensie door te besparen op andere uitgaven en de EU-begroting te hervormen, zonder dat dit leidt tot meer geld of hogere afdrachten.
“De EU moet net als lidstaten besparen om middelen vrij te maken voor defensie en veiligheid.”
“De VVD is voor een hervorming van het Meerjarig Financieel Kader (MFK). Slimmere besteding in plaats van méér geld is het uitgangspunt. De focus moet verschuiven van ineffectieve cohesiegelden en subsidies aan traditionele sectoren naar investeringen in innovatie, defensie en veiligheid, en strategische autonomie.”
De PVV wil extra geld naar defensie sturen door fors te bezuinigen op uitgaven aan asielopvang, ontwikkelingshulp, bijdragen aan de EU, klimaatmaatregelen en andere internationale verplichtingen. Het vrijgekomen geld uit deze bezuinigingen wordt volgens de PVV ingezet voor Nederlandse belangen, waaronder defensie, zonder nieuwe belastingen of schulden.
De PVV stelt dat Nederland te veel geld uitgeeft aan asielopvang, ontwikkelingshulp, steun aan Oekraïne, en betalingen aan de EU. Door deze uitgaven fors te verminderen of te stoppen, komt er volgens de partij structureel geld vrij voor defensie en andere binnenlandse prioriteiten. Dit is hun centrale financieringsbron voor extra defensie-uitgaven.
“We dekken onze voorstellen door elders de uitgaven te beperken. We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne. Alleen al dit jaar besteden we € 6 miljard aan de asielopvang en € 3 miljard aan de opvang van Oekraïners. De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
“Miljarden worden verspild aan zaken waar de Nederlander niets aan heeft en ook helemaal niet om heeft gevraagd. Alleen al dit jaar besteden we € 9 miljard aan de opvang van asielzoekers en Oekraïners. Ook sturen we elk jaar € 7 miljard naar Afrika en doneren we € 10 miljard aan Brussel. De Oekraïne hebben we inmiddels met meer dan € 20 miljard ondersteund.”
“Wij hebben de ambitie om de Defensie uitgaven te laten groeien, en zullen dit stapsgewijs vormgeven... Laat andere landen nu wat meer doen, dan hebben wij meer geld voor de Nederlanders.”
“We schrappen alle uitgaven uit het Klimaatfonds. We zetten de financiële middelen die vrijkomen met de verkoop van de laatste aandelen van ABN Amro.”
“Volledige stop op ontwikkelingshulp”
“Niet nóg meer miljarden en bevoegdheden overhevelen naar Brussel, maar juist terughalen”
De PVV benadrukt dat het extra geld voor defensie niet uit belastingverhogingen komt, maar uit het stoppen van "verspilling" en het herbestemmen van bestaande middelen. Belastingen voor burgers moeten juist omlaag.
50PLUS wil extra geld voor defensie uittrekken in lijn met NAVO-afspraken, maar wil dit niet doen via lastenverzwaring of bezuinigingen op ouderen. In plaats daarvan pleit de partij voor het schrappen van fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen de overheidsuitgaven en belastingfaciliteiten, en voor een breed consolidatiepakket waarbij alle ministeries worden doorgelicht. 50PLUS kiest dus voor herprioritering en besparingen binnen de bestaande begroting, niet voor nieuwe belastingen of hogere tekorten.
50PLUS wil het extra geld voor defensie vinden door kritisch te kijken naar bestaande overheidsuitgaven en belastingfaciliteiten. De partij stelt voor om miljarden te besparen door effectiever beleid en het terugdringen van inefficiëntie, zonder de lasten voor burgers te verhogen.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Besparing van, per saldo, 5 miljard op fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het woud van belastingfaciliteiten.”
“Wij pleiten daarom voor een breed consolidatiepakket voor de Rijksbegroting, waarbij alle overheidsuitgaven van alle ministeries onder de loep worden genomen.”
De partij sluit expliciet uit dat het extra geld voor defensie wordt gevonden via hogere belastingen voor ouderen of het aantasten van de AOW en pensioenen. 50PLUS beschermt deze groepen en zoekt de oplossing in andere begrotingsposten.
50PLUS wil dat de financiering van extra defensie-uitgaven niet leidt tot een onverantwoord begrotingstekort. De partij benadrukt het belang van begrotingsdiscipline en het naleven van Europese begrotingsregels.
“Een behoedzame ontwikkeling van het begrotingstekort binnen de grenzen van de Europese begrotingsafspraken.”
BBB wil extra geld voor Defensie structureel vrijmaken, maar alleen als dit niet ten koste gaat van sociale zekerheid, zorg, AOW en het mkb. De partij kiest voor een realistisch groeipad richting 3,5% BBP in 2035, gefinancierd door herprioritering binnen de begroting, bezuinigingen op inefficiënt beleid, en zonder Europese schulden of giften. BBB stelt duidelijke voorwaarden: geen financiering via Europese schulden, een eerlijke lastenverdeling binnen de NAVO, en investeringen die ook de Nederlandse economie en regio’s versterken.
BBB wil het extra geld voor Defensie vooral vinden door bestaande middelen anders te rangschikken, te bezuinigen op inefficiënt beleid en uitgaven zonder sociaal rendement, en door uitvoeringskosten buiten wonen, veiligheid, zorg en onderwijs te verminderen. De partij wijst expliciet financiering via Europese schulden of giften af en wil geen lastenverzwaring voor burgers of het mkb.
“We rangschikken financiële middelen anders door: Te bezuinigen op inefficiënt beleid en uitgaven die geen sociaal rendement opleveren. Te bezuinigen op uitvoeringskosten buiten wonen, veiligheid, zorg en onderwijs.”
“Na 2030 gelden voor ons duidelijke voorwaarden voor verdere verhoging van onze defensieuitgaven, zoals een eerlijke verdeling van kosten binnen de NAVO en geen financiering via Europese schulden of giften.”
“BBB wil geen giften, gemeenschappelijke schulden, Eurobonds en Europese belastingen om uitgaven mee te financieren zoals voor klimaat of Defensie.”
BBB koppelt defensie-investeringen aan projecten die ook de economie, infrastructuur en regionale ontwikkeling versterken, zodat het geld dubbel rendeert en de lasten maatschappelijk breder worden gedragen.
“Door dit project te koppelen aan Defensieuitgaven, maken we dubbel rendement: voor onze veiligheid én onze economie.”
“Investeringen moeten bijdragen aan: ... Versterking van de Nederlandse defensieindustrie en strategische autonomie; Infrastructuur die ook civiele weerbaarheid vergroot (zoals spoor en logistiek); Economische kansen in regio’s en sectoren waar Nederland zelf sterker van wordt.”
BBB stelt expliciet dat extra defensie-uitgaven niet ten koste mogen gaan van de AOW, zorg, het mkb of een leefbaar platteland. De partij wil een krijgsmacht die werkt, maar geen begroting die ten koste gaat van essentiële voorzieningen.
“Tegelijk willen we dat dit niet ten koste gaat van belangrijke zaken zoals de AOW, betaalbare zorg, het mkb en een leefbaar platteland.”
“Zulke bedragen kunnen en mogen niet per definitie ten koste gaan van andere zaken die voor BBB essentieel zijn: de betaalbaarheid en instandhouding van de huidige AOW, ons sociale zekerheidsstelsel, goede en toegankelijke gezondheidszorg, een ronkende economie met een sterke mkb-sector, goede infrastructuur en een leefbaar platteland.”
JA21 wil fors extra investeren in defensie, met als doel om in 2035 structureel 5% van het nationaal inkomen aan defensie(gerelateerde) uitgaven te besteden. De partij stelt dat structurele uitgaven alleen mogen plaatsvinden bij structurele dekking, en dat investeringen in defensie prioriteit krijgen boven andere uitgaven, zonder de collectieve lastendruk te verhogen of de staatsschuld te laten ontsporen.
JA21 benadrukt dat extra defensie-uitgaven alleen mogelijk zijn als er structurele dekking is, en dat dit wordt bereikt door te bezuinigen op niet-kernuitgaven, het verlagen van de collectieve lastendruk, en het stellen van duidelijke prioriteiten binnen de begroting. Defensie krijgt voorrang boven andere uitgaven, maar zonder automatische lastenverhogingen of het laten oplopen van de staatsschuld.
“Structurele uitgaven alleen bij structurele dekking. Begroten doen we op basis van gezond verstand en met een sterk besef dat je een euro maar een keer kan uitgeven. Investeringen mogen tijdelijk leiden tot extra uitgaven, maar alleen met een duidelijk rendement of economisch nut.”
“Meevallers verstandig gebruiken. We gebruiken door meevallers vrijgekomen geld niet automatisch voor incidentele politieke wensen, maar volgen een duidelijke prioriteitenvolgorde. Onze prioriteiten liggen bij het verlagen van de lasten, een stabiele staatsschuld, en daarna investeren in strategische voorzieningen zoals defensie, infrastructuur en energie.”
“Dat tegenvallers niet automatisch lastenverhoging betekenen. Begrotingsdiscipline staat voorop. De eerste stap is het versoberen of temporiseren van niet-kernuitgaven.”
JA21 kiest voor een stapsgewijze, structurele verhoging van het defensiebudget tot 5% van het nationaal inkomen in 2035. Niet-benutte middelen worden in een fonds gestopt om grote investeringen mogelijk te maken zonder het jaarbudget te belasten.
“Wij werken lineair toe naar 3,5% + 1,5% van het nationaal inkomen aan defensie(gerelateerde)-uitgaven in 2035. Jaarlijks niet-benutte middelen worden ondergebracht in het bestaande Defensiematerieelbegrotingsfonds, waarmee grote materiële investeringen mogelijk blijven zonder het jaarbudget te belasten.”
“Lineair groeien naar uitgaven van 5% van het BBP in 2035.”
JA21 wil de collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren terugbrengen, en is tegen het verhogen van belastingen om defensie-uitgaven te financieren. De partij wil zich houden aan Europese begrotingsregels en een stabiele staatsschuld.
“Lagere lasten en een kleine overheid. We willen de hoge collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen.”
“Ons houden aan de Europese begrotingsregels. Dat betekent een houdbare staatsschuld onder de 60% van het bbp zodat er bij crises voldoende begrotingsruimte is om in te grijpen, en een begrotingstekort dat onder de 3% blijft.”
De SGP wil fors extra investeren in Defensie en voldoen aan de nieuwe NAVO-norm, maar wil dit niet bekostigen door algemene belastingverhogingen of het aangaan van extra schulden. In plaats daarvan kiest de SGP voor het beperken van andere overheidsuitgaven, het verkleinen van de overheid, het kritisch heroverwegen van uitgaven aan zorg en sociale zekerheid, en het verhogen van milieubelastingen. De partij benadrukt dat Defensie-uitgaven prioriteit krijgen binnen een financieel degelijke en houdbare begroting.
De SGP wil de groei van de overheidsuitgaven beperken om ruimte te maken voor hogere Defensie-uitgaven, zonder de belastingdruk fors te verhogen of de staatsschuld te laten oplopen. Dit betekent kritisch kijken naar andere uitgaven, vooral in zorg, sociale zekerheid en subsidies, en het verkleinen van de overheid.
“Wij willen dat er goed gekeken wordt hoe de groei van de overheidsuitgaven beperkt kan worden, zeker nu de Defensie-investeringen gaan stijgen. De SGP kijkt daarom kritisch naar de uitgaven aan (onnodige) zorg, sociale zekerheid en de uitgaven bij de overheid zelf.”
“Het is niet meer dan logisch dat het belastinggeld op een doelmatige en doeltreffende manier ingezet moet worden, zodat overheidsbeleid niet alleen financieel degelijk, maar ook financieel rechtmatig is.”
“Om de overheidsuitgaven te kunnen beteugelen, is een kleinere en daadkrachtige overheid nodig. Een overheid die haar grenzen kent.”
De SGP wijst het aangaan van extra schulden, Europese leningen of gezamenlijke schulden (zoals eurobonds) af als financieringsbron voor Defensie. Investeringen moeten passen binnen de bestaande begrotingsregels.
“Er komen daarnaast in Europees verband geen extra opkoopprogramma’s, geen extra leningen en geen gemeenschappelijke schulden (eurobonds).”
“De begrotingsregels, zoals de schuldnorm van 60% van het BBP en de tekortnorm van maximaal 3% van het BBP, moeten nageleefd worden zodat het financieel beleid degelijk en houdbaar is.”
De SGP wil de belastingdruk op bedrijven niet verder verhogen, maar kiest wel voor hogere milieubelastingen als aanvullende financieringsbron.
“Ook verhogen we de belastingen op milieu. Ondernemers gaan we niet uitmelken, wat helaas maar al te veel gebeurt. Wel moet ook deze groep uiteraard hun eerlijke deel afdragen.”
De SGP is terughoudend met algemene belastingverhogingen en wil vooral binnen de bestaande middelen en prioriteiten extra geld voor Defensie vrijmaken.
“We gaan dus ook niet zomaar allerlei belastingen verhogen.”
De ChristenUnie wil het extra geld voor defensie vooral financieren door een rechtvaardiger belastingstelsel, waarbij hogere vermogens meer gaan bijdragen, onder andere via een nieuwe vermogensbelasting. Daarnaast wordt de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afgeschaft en worden fiscale voordelen voor vervuilende activiteiten verminderd. De partij benadrukt dat deze investeringen niet met extra schulden moeten worden gefinancierd, maar door structurele hervormingen en het eerlijker belasten van vermogen.
De ChristenUnie stelt voor om de extra defensie-uitgaven te dekken door hogere belastingen op grote vermogens en het geleidelijk afschaffen van de hypotheekrenteaftrek. Dit moet zorgen voor een eerlijkere verdeling van de lasten en voldoende middelen voor noodzakelijke investeringen, waaronder defensie.
De ChristenUnie wil de extra defensie-uitgaven niet financieren door meer te lenen, maar door structurele hervormingen en investeringen die zichzelf terugverdienen. Consumptieve uitgaven op schuld zijn volgens de partij onverantwoord.
“In tegenstelling tot het huidige kabinet gaan we geen consumptieve uitgaven financieren met meer schuld, maar stoppen we juist geld in investeringen die zich terugverdienen, zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten.”
“De ChristenUnie onderstreept het Stabiliteits- en Groeipact, en de bijbehorende richtlijnen voor begrotingstekorten en de overheidsschuld. Liever koersen we op een lager (structureel) tekort.”
Naast de vermogensbelasting en hypotheekrenteaftrek wil de ChristenUnie extra middelen genereren door het afschaffen van fossiele subsidies en het verhogen van accijnzen op vervuilende en ongezonde producten.
“Andere fiscale voordelen die leiden tot extra broeikasgasemissies, ook wel fossiele subsidies genoemd, schaffen we af. Milieuvervuiling gaat steviger belast worden, bijvoorbeeld met een NOx-heffing.”
“Accijnzen op tabak en alcohol gaan verder omhoog. Op suiker en andere ongezonde producten worden heffingen ingevoerd om voedselproducenten te stimuleren gezondere keuzes te maken.”
D66 wil het extra geld voor defensie financieren door scherpe keuzes te maken binnen de bestaande begrotingsruimte, onder andere door de stijging van zorgkosten te beperken en het belastingstelsel eerlijker te maken. Op Europees niveau pleit D66 voor gezamenlijke investeringen en een grotere Europese begroting, zodat de druk op nationale begrotingen afneemt. D66 benadrukt dat investeringen in defensie niet ten koste mogen gaan van onderwijs en het sociale vangnet.
D66 kiest ervoor om extra defensie-uitgaven te dekken door prioriteiten te stellen binnen de bestaande begroting, met name door de stijging van zorgkosten te beperken en binnen de Europese begrotingsregels te blijven. De partij wil niet bezuinigen op onderwijs of het sociale vangnet.
“We beperken de stijging van de zorgkosten. We investeren in het klimaat, in het bouwen van huizen, in het onderwijs, en in het herstel van de natuur en daarmee het doorbreken van de stikstofimpasse. De plannen van D66 blijven binnen de door Europa gestelde begrotingsruimte, zodat Nederland verantwoord investeert in de toekomst.”
“Veiligheid en defensie zijn cruciaal, maar mogen nooit ten koste gaan van de samenleving die we juist willen beschermen. Daarom gaat er geen euro minder naar het onderwijs en het sociale vangnet.”
D66 wil het belastingstelsel eerlijker maken, waarbij grote vermogens en vervuilers meer gaan betalen en oneerlijke belastingvoordelen worden verminderd. Dit moet extra middelen opleveren voor publieke investeringen, waaronder defensie.
“We richten een eerlijker belastingstelsel in, waarin werken meer loont en grote vermogens en vervuilers meer betalen.”
“D66 wil oneerlijke belastingvoordelen verminderen. Daarom evalueren we fiscale regelingen die niet doen wat of voor wie ze zijn bedoeld goed. We passen ze aan of schaffen ze eventueel af. De landbouwvrijstelling en de bedrijfsopvolgingsregeling zijn hier voorbeelden van.”
D66 wil op Europees niveau de druk op nationale begrotingen verlichten door gezamenlijke leningen en een grotere Europese begroting, met eigen inkomstenbronnen, waarmee ook in defensie wordt geïnvesteerd.
“D66 wil jaarlijks €750 tot €800 miljard euro extra aan Europese investeringen. Dat financieren we met gezamenlijke leningen.”
“Met een Europese begroting die twee keer zo groot is, kunnen we samen écht een veranderende wereld aan. Dit doen we met eigen Europese inkomstenbronnen. Het geld gaat naar investeringen die iedereen aangaan, zoals in defensie, groene energie en vitale voorzieningen als havens. Zo verlicht Europa de druk op nationale begrotingen...”
NSC wil de extra defensie-uitgaven financieren door kritisch te bezuinigen op ondoelmatige fiscale regelingen, het afremmen van andere overheidsuitgaven en het verantwoord benutten van begrotingsruimte. Ze benadrukken dat de kosten eerlijk over de samenleving worden gespreid en dat investeringen in defensie niet ten koste mogen gaan van bestaanszekerheid of sociale voorzieningen.
NSC kiest ervoor om extra defensie-uitgaven te dekken door bestaande uitgaven en fiscale regelingen kritisch tegen het licht te houden en waar mogelijk te schrappen of te versoberen. Dit moet verspilling tegengaan en ruimte creëren binnen de begroting, zonder de lasten eenzijdig te verhogen of te bezuinigen op sociale zekerheid.
“we remmen de oplopende uitgaven bij de overheid af, (2) we schrappen en versoberen ondoelmatige fiscale regelingen en (3) we benutten verantwoord de ruimte binnen de begroting.”
“De kosten spreiden we eerlijk over de samenleving, omdat iedereen baat heeft bij een weerbare samenleving.”
“De extra investeringen in defensie zijn noodzakelijk, maar moeten zorgvuldig worden gedekt. Daarbij mag de bestaanszekerheid van mensen nooit in het gedrang komen.”
“De kosten van de investeringen spreiden we eerlijk omdat iedereen baat heeft bij een weerbaar Nederland: (1) we remmen de oplopende uitgaven bij de overheid af, (2) we schrappen en versoberen ondoelmatige fiscale regelingen en (3) we benutten verantwoord de ruimte binnen de begroting.”
NSC stelt expliciet dat de financiering van extra defensie-uitgaven niet mag leiden tot bezuinigingen op sociale zekerheid, gezondheidszorg of bestaanszekerheid. Ze accepteren een tijdelijk hoger begrotingstekort zolang dit binnen Europese kaders blijft.
“We accepteren geen bezuinigingen die de toegankelijkheid en solidariteit van het stelsel uithollen en ten koste gaan van de bestaanszekerheid van kwetsbare mensen.”
“Op korte termijn geven we prioriteit aan hoognodige investeringen, zonder dat dit ten koste gaat van de sociale zekerheid of gezondheidszorg in ons land. We geven daarom minder prioriteit aan het terugdringen van het begrotingstekort en accepteren dat het tekort in 2030 ongeveer -2,8% van de economie bedraagt.”
De SP is fel tegen het verhogen van de defensie-uitgaven naar de zogenoemde Trump-norm van 5% van het BBP en stelt dat andere partijen dit willen financieren door te bezuinigen op zorg, onderwijs en sociale zekerheid of door belastingen voor gewone mensen te verhogen. De SP kiest er juist voor om geen extra geld naar defensie te sturen, maar wil in plaats daarvan grote bedrijven en de allerrijksten zwaarder belasten om publieke voorzieningen te versterken.
De SP verzet zich principieel tegen het verhogen van het defensiebudget naar 5% van het BBP, omdat dit volgens hen leidt tot bezuinigingen op sociale voorzieningen of belastingverhogingen voor gewone mensen. Ze stellen dat andere partijen niet eerlijk zijn over de financiële consequenties en dat deze norm vooral de Amerikaanse wapenindustrie ten goede komt.
“Partijleiders van Timmermans tot en met Wilders hebben zich gecommitteerd aan de Trumpnorm van vijf procent. Het gaat hierbij om het astronomische bedrag van 35 miljard euro per jaar extra. Dit leidt nu al en zal nog meer leiden tot bezuinigingen op onze zorg, onderwijs en sociale zekerheid. Partijen die anders beweren, houden de mensen in het land voor de gek.”
“De SP is tegen de nieuwe NAVOnorm voor defensieuitgaven waarbij de Amerikaanse president Trump van ons eist dat wij 5% van alles wat we samen in Nederland verdienen uitgeven aan wapens. Dit leidt tot een wereldwijde wapenwedloop en komt vooral de Amerikaanse wapenindustrie ten goede. Bovendien zijn voorstanders van deze norm niet eerlijk over de bekostiging ervan. Om deze extra defensieuitgaven te doen zullen onze publieke en sociale voorzieningen worden kapotbezuinigd, belastingen verhoogd worden en zullen onze economie en innovatie worden geremd.”
“We geven geld uit daar waar het nodig is en bijdraagt aan een sterkere economie, daarom gaan we niet akkoord met tientallen miljarden onproductieve uitgaven per jaar aan de Trumpnorm van vijf procent voor defensieuitgaven.”
In plaats van extra geld naar defensie te sturen, wil de SP de lasten eerlijker verdelen door grote bedrijven en de allerrijksten zwaarder te belasten. Dit geld moet juist naar zorg, onderwijs en andere publieke voorzieningen gaan, niet naar defensie.
“Daarom verhogen we de winstbelasting naar ten minste het niveau van de inkomstenbelasting die gewone mensen betalen.”
“Door doelgericht de vermogens van de rijkste 0,3 procent miljonairs en miljardairs te belasten tegen een fair tarief van vijf procent komt er meer dan twaalf miljard euro per jaar vrij voor publieke taken waar honderd procent van Nederland beter van wordt.”
“Op dit moment komt tachtig procent van de belastinginkomsten uit arbeid en consumptie en maar twintig procent uit kapitaal. Er worden miljarden cadeau gegeven aan de rijkste individuen en grootste bedrijven, terwijl gewone mensen en het kleinbedrijf steeds hogere belastingen betalen. Deze herverdeling van arm naar rijk is onacceptabel. Daarom gaan we de sterkste schouders de zwaarste lasten laten dragen en pakken we geldverspilling bij de overheid aan.”
FVD wil extra investeringen in defensie financieren door fors te bezuinigen op uitgaven aan buitenlandse conflicten, klimaat- en stikstofbeleid, massa-immigratie en ontwikkelingshulp. Het vrijgespeelde geld wordt volgens FVD ingezet voor nationale publieke taken zoals defensie, zonder belastingverhogingen, en met een kleinere overheid als uitgangspunt.
FVD stelt dat miljarden kunnen worden bespaard door te stoppen met financiële steun aan buitenlandse conflicten (zoals Oekraïne), het schrappen van klimaat- en stikstofmaatregelen, en het beperken van immigratie. Deze besparingen worden direct ingezet voor nationale defensie en andere publieke taken, zonder de belastingen te verhogen.
“Geen miljarden meer naar buitenlandse conflicten. Nederland kiest een neutrale positie in de internationale politiek - naar Zwitsers model. We stoppen met sancties die onze economie of belangen schaden en staken alle militaire en financiële steun aan Oekraïne. Humanitaire hulp bieden we waar nodig maar ook ontwikkelingssamenwerking dient altijd te worden beredeneerd vanuit het Nederlands belang. Dit bespaart miljarden, die we investeren in onze eigen veiligheid en welvaart.”
“Wanneer je stopt met de massale, en alsmaar voortgaande, immigratie uit Afrika en het Midden-Oosten; Wanneer je stopt met de uiterst kostbare en volstrekt zinloze klimaat- en stikstofplannen; Wanneer je het Groninger gasveld weer openstelt, de overheidsbureacratie terugdringt en niet langer meegaat in een wezenloze proxy-oorlog tegen Rusland; Dan hou je jaarlijks ten minste tientallen miljarden over.”
“We stoppen met miljardenuitgaven aan buitenlandse conflicten, zoals de oorlog in Oekraïne, en richten ons op vrede en samenwerking. Door sancties die onze economie schaden te schrappen, en ontwikkelingshulp te beperken tot noodhulp, investeren we in onze eigen veiligheid en welvaart, met betere salarissen voor militairen en focus op grensbewaking.”
FVD kiest expliciet niet voor belastingverhogingen om defensie-uitgaven te dekken, maar voor een kleinere overheid en het herverdelen van bestaande middelen door het schrappen van grote uitgavenposten.
“Wij kiezen ervoor, te investeren in gewone, ouderwetse publieke taken: veiligheid, woningbouw, infrastructuur, onderwijs, zorg en voorzieningen voor de oude dag. En ook dat met mate. Want we willen belastingverlaging en verkleining van de overheid.”
“De honderden miljarden die met deze drie grote beleidswijzigingen worden vrijgespeeld, laten we ten goede komen aan de hardwerkende Nederlander. We gaan voor een ingrijpende verlaging en versimpeling van het belastingstelsel. We investeren in betaalbare huisvesting en kwaliteitsonderwijs.”
Volt wil extra defensie-uitgaven vooral Europees financieren via gezamenlijke schulduitgifte (eurobonds) en een grotere Europese begroting, waarbij kostenbesparing door samenwerking centraal staat. Uitgaven boven de NAVO-norm van 2% bbp worden gericht op gezamenlijke Europese projecten, gefinancierd met Europese middelen. Volt ziet Europese samenwerking en centralisatie als manier om defensie-uitgaven efficiënt, transparant en betaalbaar te houden.
Volt pleit voor het structureel investeren in defensie via gezamenlijke Europese financieringsinstrumenten, zoals eurobonds en een grotere Europese begroting. Hiermee wil Volt versnippering en dubbele uitgaven voorkomen, en de lasten eerlijk delen tussen lidstaten. Dit model moet leiden tot kostenbesparing, transparantie en meer ruimte voor andere publieke uitgaven.
“De uitbreiding binnen defensie wordt gezamenlijk gefinancierd met eurobonds. Uitgaven boven de 2% van het bruto binnenlandse product (bbp) worden gericht op gezamenlijke Europese projecten.”
“Volt bepleit een grotere Europese begroting met meer aandacht voor gemeenschappelijke doelen en strategische uitdagingen. De Europese uitgaven worden gefinancierd door directe bijdragen van de lidstaten, Europese belastingen en heffingen en, waar nodig en zinvol, Europese schulden.”
Volt ziet het bundelen van vraag, gezamenlijke aanbestedingen en integratie van de defensie-industrie als manieren om kosten te besparen. Door deze efficiëntieslagen blijft er volgens Volt meer geld over voor andere maatschappelijke doelen.
“Door samen te investeren besparen we kosten. Die besparingen kunnen we gebruiken voor groene, sociale en economische projecten.”
“De Europese Commissie krijgt de taak om defensieaanbestedingen te centraliseren, zodat de vraag wordt gebundeld en dubbele kosten worden voorkomen.”
Volt geeft aan dat een financiële paragraaf met exacte dekking pas later volgt, afhankelijk van de doorrekening door het Centraal Planbureau. Er zijn geen specifieke nationale belastingmaatregelen of bezuinigingen genoemd voor de dekking van extra defensie-uitgaven.
“In dit hoofdstuk wordt later ... een financiële paragraaf toegevoegd. De cijfers in deze paragraaf hangen af van de doorrekening van het Centraal Planbureau (CPB) die pas na het congres bekend zullen worden.”
BIJ1 is fel tegen het verhogen van het defensiebudget en wijst extra investeringen in wapens en militaire infrastructuur resoluut af. In plaats daarvan wil BIJ1 het geld dat andere partijen aan defensie willen uitgeven, inzetten voor sociale voorzieningen zoals zorg, onderwijs en openbaar vervoer. BIJ1 stelt voor om geen cent extra naar defensie te laten gaan en bestaande militaire uitgaven juist te herbestemmen naar een wettelijk vredesfonds.
BIJ1 verwerpt het idee om extra geld naar defensie te sturen en keert zich tegen de financieringsmethoden van andere partijen, zoals bezuinigingen op sociale zekerheid, zorg, pensioenen en onderwijs. In plaats daarvan wil BIJ1 het geld dat vrijkomt door het niet verhogen van het defensiebudget en het stoppen van wapenleveranties, investeren in maatschappelijke sectoren.
“BIJ1 geeft geen extra geld uit aan wapens. We werken niet mee aan de absurde verhoging van het NAVO-budget. Er gaat geen cent meer naar wapens in militaire conflicten, naar koloniale oorlogen en naar genocide. We stoppen alle wapenleveranties aan ‘Israël’. Het geld dat hierdoor vrijkomt, gebruiken we voor een wettelijk vredesfonds voor zorg, onderwijs, openbaar vervoer en internationale wederopbouw.”
“Het is dan ook zorgwekkend dat bijna alle Nederlandse politieke partijen - links en rechts - miljarden op miljarden willen investeren in oorlogswapens. Waar dat geld overigens vandaan moet komen? Rutte riep al op om extra te bezuinigen op onze sociale zekerheden, zorg, pensioenen en onderwijs.”
“Tot dat moment verhogen we op geen enkel moment het budget van defensie.”
BIJ1 wil alle overheidsfinanciering van militair onderzoek en samenwerking met universiteiten beëindigen. Het geld dat hierdoor vrijkomt, wordt eveneens ingezet voor een wettelijk vredesfonds ten behoeve van zorg, onderwijs en openbaar vervoer.
“Militaire samenwerking met universiteiten en publieke financiering van militair onderzoek stoppen we. Geld dat hierdoor vrijkomt komt in een wettelijk vredesfonds voor zorg, onderwijs, openbaar vervoer en internationale wederopbouw.”
De Partij voor de Dieren wil extra investeringen in defensie uitsluitend financieren via hogere belastingen voor de rijksten, grote vervuilers en de wapenindustrie, en eventueel door een beperkte verhoging van de staatsschuld. Uitgaven aan defensie mogen nooit ten koste gaan van klimaat, natuur, zorg, sociale zekerheid of onderwijs. De partij wijst expliciet bezuinigingen op deze maatschappelijke posten af en kiest voor een kritische, selectieve benadering van defensie-uitgaven.
De PvdD stelt dat extra geld voor defensie moet komen van hogere belastingen voor de rijksten, grote vervuilers en de wapenindustrie, en eventueel door een beperkte stijging van de staatsschuld. Bezuinigingen op sociale of groene uitgaven worden uitgesloten. Dit standpunt adresseert het probleem dat defensie-uitgaven vaak ten koste gaan van andere belangrijke maatschappelijke doelen, wat de PvdD principieel afwijst.
“Investeringen in defensie mogen niet ten koste gaan van klimaat, natuur, sociale zekerheid, zorg en onderwijs. Gezamenlijk lenen stelt Europese landen in staat te investeren in de eigen (digitale) verdediging, zonder te bezuinigen op deze belangrijke maatschappelijke posten. De Nederlandse staatsschuld is nog nooit zo laag geweest als nu. We kiezen er liever voor om die iets te laten oplopen dan om te bezuinigen op deze posten. De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen. Daarom worden de grote vervuilers en de rijksten ook extra belast om investeringen in defensie te bekostigen. De wapenindustrie is er niet om winst te maken. Winsten moeten maximaal worden belast en ten goede komen aan de samenleving.”
“De wapenindustrie wordt maximaal belast. Er komt een windfall tax of solidariteitsbijdrage waarbij de winsten van de wapenindustrie ten goede komen aan de samenleving.”
De PvdD is expliciet tegen het financieren van extra defensie-uitgaven door te bezuinigen op klimaat, natuur, zorg, sociale zekerheid of onderwijs. Dit standpunt is onderscheidend omdat het een harde grens stelt aan de herkomst van defensiebudgetten en prioriteit geeft aan sociale en groene uitgaven.
“Investeringen in defensie mogen niet ten koste gaan van klimaat, natuur, sociale zekerheid, zorg en onderwijs.”
“Hoewel hiervoor investeringen nodig zijn, zegt de Partij voor de Dieren ‘nee’ tegen een blanco cheque voor defensie. We kijken bij elke maatregel kritisch welke uitgaven nodig zijn om de verdediging van Europa op orde te krijgen en efficiënt te organiseren.”
DENK is tegen extra miljardenuitgaven aan defensie en vindt de huidige defensiebegroting voldoende. Zij willen alleen defensie-uitgaven steunen die aantoonbaar noodzakelijk zijn voor de basisvoorzieningen van Defensie, en wijzen extra investeringen af; er is dus geen sprake van plannen om extra geld naar defensie te financieren.
DENK verzet zich expliciet tegen het verhogen van het defensiebudget onder druk van de NAVO en vindt de huidige uitgaven voldoende. Zij willen alleen noodzakelijke uitgaven voor de basis op orde steunen, en zijn tegen een wapenwedloop of onnodige investeringen. Dit betekent dat DENK geen plannen heeft om extra geld naar defensie te financieren, en dus ook geen voorstellen doet voor dekking van dergelijke uitgaven.
“DENK verzet zich tegen de extra miljardenuitgaven onder druk van NAVO baas Mark Rutte en President Donald Trump. DENK vindt de huidige defensie uitgaven voldoende en wijst op de enorme militaire overmacht van de NAVO die niet nog verder uitgebreid hoeft te worden.”
“Wij steunen alleen defensie uitgaven die aantoonbaar nodig zijn om de basis op orde te hebben bij Defensie. Dit betekent goede huisvesting van onze militairen, een fatsoenlijk salaris en een goede uitrusting. Miljardeninvesteringen zonder aantoonbare noodzaak steunen wij niet. Wij willen geen wapenwedloop.”