Verkiezingsprogramma's 2025 overhoe denkt het cda over extremistische vormen van geloof
JA21 beschouwt extremistische vormen van geloof, met name de radicale islam en jihadisme, als een ernstige bedreiging voor de Nederlandse samenleving en rechtsstaat. De partij pleit voor harde maatregelen zoals het denaturaliseren en uitzetten van terroristen, het verbieden van buitenlandse financiering van moskeeën, en streng toezicht op islamitisch onderwijs. JA21 stelt dat de westerse waarden altijd moeten prevaleren boven schadelijke religieuze opvattingen en wil geen concessies doen aan extremistische geloofsvormen.
Denaturalisatie en uitzetting van extremistische gelovigen
JA21 wil personen die extremistische religieuze overtuigingen aanhangen en daarmee de samenleving bedreigen, hun Nederlanderschap ontnemen en uitzetten. Dit geldt met name voor jihadisten en terroristen, ongeacht hun achtergrond, om de veiligheid van Nederland te waarborgen.
“Uitgereisde terroristen niet laten terugkeren, maar hen het Nederlanderschap ontnemen op grond van artikel 14, lid 4 van de Vreemdelingenwet.”
“Standaard denaturalisering en uitzetting van terroristen met een dubbele nationaliteit.”
“Ook denaturalisatie van uitgereisde terroristen indien hierdoor staatloosheid ontstaat.”
Verbod op buitenlandse financiering en sluiting van extremistische instellingen
JA21 ziet buitenlandse financiering van moskeeën en instellingen waar wordt aangezet tot geweld als een bron van radicalisering. De partij wil deze financiering verbieden en instellingen sluiten die extremisme verspreiden.
“De bron van radicalisering wegnemen: verbieden van buitenlandse financiering van moskeeën, sluiten van instellingen waar wordt aangezet tot geweld waaronder bijvoorbeeld bepaalde moskeeën en informele islamitische onderwijsinstellingen.”
Streng toezicht op islamitisch onderwijs en geweldspredikers
JA21 wil streng toezicht op islamitisch onderwijs en het weren van geweldspredikers om te voorkomen dat extremistische ideeën zich verspreiden onder jongeren en in de samenleving.
Westerse waarden prevaleren boven extremistische religieuze opvattingen
JA21 stelt dat de Nederlandse/westerse waarden altijd leidend moeten zijn en dat er geen ruimte is voor concessies aan religieuze opvattingen die haaks staan op deze waarden, zoals die binnen extremistische vormen van de islam.
“Waar culturen botsen, in de praktijk vaak onze vrije Westerse cultuur en de islamitische cultuur, dan prevaleert de Westerse en is er geen ruimte voor concessies.”
“De islamitische cultuur kent nu eenmaal schadelijke opvattingen over vrouwen, homoseksuelen en joden. Dit moet open en bloot kunnen worden geagendeerd zonder risico op bedreigingen of andere inbreuken op de persoonlijke veiligheid.”
Geen IS-vrouwen en -kinderen terughalen
JA21 wil voorkomen dat personen die zich bij extremistische organisaties hebben aangesloten, zoals IS, terugkeren naar Nederland, inclusief vrouwen en kinderen.
“Geen IS-vrouwen en -kinderen terughalen.”
De PVV beschouwt de islam in zijn geheel als een extremistische religie die een existentiële bedreiging vormt voor de Nederlandse samenleving en democratische rechtsstaat. De partij pleit voor een verbod op islamitisch onderwijs, het verbieden van de sharia en aanverwante uitingen, en het beperken van religieuze vrijheden waar deze in strijd zijn met Nederlandse waarden. De PVV koppelt extremisme direct aan de islam en stelt harde maatregelen voor om de invloed ervan te minimaliseren.
Islam als existentiële bedreiging voor vrijheid en democratie
De PVV ziet de islam niet alleen als een extremistische vorm van geloof, maar als een religie die per definitie onverenigbaar is met de Nederlandse samenleving en democratische waarden. Volgens de partij leidt de islam tot onderdrukking, discriminatie en het verdwijnen van vrijheden, en vormt deze wereldwijd de voedingsbodem voor extremisme en terreur.
Verbod op islamitisch onderwijs en sharia-invloeden
De PVV wil islamitisch onderwijs verbieden en stelt dat grondrechten niet bedoeld zijn om antidemocratische ideeën te beschermen. De partij beroept zich op het oordeel van het Europees Hof dat de sharia onverenigbaar is met de kernwaarden van een democratische rechtsstaat.
“Daarom stelt de PVV dat islamitisch onderwijs geen bescherming verdient onder artikel 6 of 23 van onze Grondwet en moet worden verboden.”
“Niet alleen de PVV ziet de sharia als een grote bedreiging voor vrijheid en democratie. Ook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens stelde in de zaak Refah Partisi e.a. vs. Turkije vast dat shariawetgeving volstrekt onverenigbaar is met de fundamentele waarden van een democratische rechtsstaat.”
Verbod op islamitische uitingen en symbolen in het publieke domein
De PVV wil islamitische uitingen en symbolen uit het publieke domein weren, waaronder een algeheel boerkaverbod, verbod op de islamitische gebedsoproep, en het verbieden van islamitische hoofddoekjes in overheidsgebouwen.
Verbod op extremistische islamitische organisaties
De PVV wil specifieke islamitische organisaties die zij als extremistisch beschouwt, zoals de Moslimbroederschap, verbieden.
“De Moslimbroederschap wordt verboden”
De VVD ziet extremistische vormen van geloof, zowel islamitisch als streng conservatief christelijk, als een bedreiging voor de liberale democratische rechtsstaat en individuele vrijheden. De partij wil organisaties die radicale, antidemocratische of intolerante ideologieën verspreiden verbieden, buitenlandse financiering aan banden leggen, en hard optreden tegen schadelijke praktijken zoals vrouwenhaat, homohaat en genitale verminking. Concrete voorstellen zijn onder meer het verbieden van organisaties, het beperken van buitenlandse invloed, en het strafbaar stellen van het verheerlijken van terrorisme of oproepen tot schadelijke praktijken.
Verbieden van extremistische religieuze organisaties
De VVD wil organisaties die een radicale, antidemocratische of intolerante ideologie verspreiden, ongeacht religieuze achtergrond, kunnen verbieden. Dit geldt expliciet voor zowel politiek salafisme als streng conservatief christelijke stromingen die vrouwen- en homorechten ondermijnen. Het doel is het beschermen van de democratische rechtsstaat en individuele vrijheden.
“De VVD wil dat de overheid alle juridische ruimte benut, en waar nodig verruimt, om organisaties die een radicale, antidemocratische ideologie verspreiden te kunnen verbieden. Organisaties die terrorisme verheerlijken worden verboden. Hetzelfde geldt voor het oproepen tot of goedpraten van schadelijke praktijken als genitale verminking.”
“Stromingen als het politiek salafisme propageren een intolerant gedachtegoed dat haaks staat op onze democratische rechtsstaat. Maar ook streng conservatief christelijke organisaties vanuit de VS en organisaties rond het Kremlin ondermijnen hier onze vrijheid door een narratief te verspreiden tegen vrouwen- en homorechten.”
Beperken buitenlandse financiering en invloed
De VVD wil voorkomen dat buitenlandse regimes via religieuze organisaties extremistische of antidemocratische invloeden uitoefenen in Nederland. Dit wordt aangepakt door financiering te beperken en transparantie te eisen.
“Religieuze organisaties mogen in de toekomst niet voor meer dan 50% financieel afhankelijk zijn van buitenlandse overheden. Zo zorgen we ervoor dat politieke boodschappen van buitenlandse regimes niet kunnen worden doorgedrukt bij religieuze organisaties in Nederland.”
“Religieuze en maatschappelijke instellingen zoals moskeeën en weekendscholen moeten transparant zijn over hun financiering en deze moet worden stopgezet als blijkt dat daarmee onze rechtsstaat wordt ondermijnd.”
Hard optreden tegen schadelijke praktijken en haat
De VVD wil dat vrouwenhaat, homohaat en andere schadelijke praktijken die voortkomen uit extremistische geloofsvormen, zowel islamitisch als christelijk, strafbaar worden en actief worden bestreden. Dit geldt ook voor het oproepen tot of goedpraten van dergelijke praktijken.
“Vrouwenhaat- en homohaat die hier (vaak online) wordt aangewakkerd vanuit streng conservatief christelijke en islamitische hoek en bronnen rond het Kremlin, wordt in kaart gebracht en aangepakt.”
“We onderzoeken of vrouwenhaat kan worden aangemerkt als extremisme, zoals recent in het VK is gebeurd.”
Geen plek voor shariawetgeving of orthodoxe religieuze wetten
De VVD stelt expliciet dat orthodoxe religieuze wetten, zoals de sharia, geen leidend uitgangspunt mogen zijn in Nederland. Nieuwkomers moeten de Nederlandse rechtsstaat en mensenrechten onderschrijven.
“Voor nieuwkomers die de shariawetgeving aanhangen is geen plek in Nederland: Wij willen dat nieuwkomers expliciet verklaren dat zij de Nederlandse rechtsstaat en de bijbehorende mensenrechten respecteren. Orthodoxe religieuze wetten, zoals de Sharia, mogen daarbij geen leidend uitgangspunt zijn.”
Strenge toets op buitenlandse geestelijken en haatpredikers
De VVD wil voorkomen dat buitenlandse geestelijken met extremistische opvattingen invloed krijgen in Nederland. Er komt een strenge toets en een zwarte lijst voor haatpredikers.
“Haatimams en andere haatpredikers zijn in Nederland niet welkom. Deze groep wordt uit Nederland geweerd door een zwarte lijst, en wij zetten ons in voor een EU-lijst.”
“Er worden niet automatisch meer tewerkstellingsvergunningen verleend aan buitenlandse geestelijken. Er moet eerst worden aangetoond dat er in Nederland of de EU geen geschikte kandidaten zijn.”
BVNL wil extremistische vormen van geloof, zoals salafisme en jihadisme, volledig verbieden in Nederland en religieuze uitingen in de publieke ruimte beperken. De partij pleit voor een strikte scheiding tussen staat en religie, waarbij religieuze diensten en symbolen geen plaats hebben binnen overheidsinstellingen of de publieke ruimte. Hun beleid is gericht op het beschermen van de Nederlandse cultuur en waarden tegen invloeden die als extremistisch of bedreigend worden gezien.
Verbod op salafisme en jihadisme
BVNL ziet extremistische stromingen binnen religie, zoals salafisme en jihadisme, als een directe bedreiging voor de Nederlandse samenleving en wil deze daarom volledig verbieden. Dit standpunt is ingegeven door de wens om de veiligheid en de Nederlandse waarden te beschermen tegen radicalisering en extremisme.
“Salafisme en jihad - in alle vormen - moeten verboden worden in Nederland.”
Geen religieuze diensten of symbolen in publieke ruimte
De partij wil religieuze uitingen, zoals diensten en de oproep tot gebed (azan), weren uit de publieke ruimte en overheidsinstellingen. Dit is bedoeld om de neutraliteit van de staat te waarborgen en te voorkomen dat extremistische of religieuze invloeden het openbare leven en beleid beïnvloeden.
“Geen religieuze diensten en geen azan in de publieke ruimte.”
“Overheidsdiensten organiseren geen iftars.”
“Ambtenaren in functie bezoeken geen religieuze diensten anders dan voor de handhaving van de orde.”
“De staat is seculier. Dat betekent dat, zoals in Frankrijk, in overheidsgebouwen geen hoofddoeken of anderszins zijn toegestaan.”
Strikte scheiding tussen staat en religie
BVNL benadrukt dat de overheid strikt seculier moet zijn en dat religieuze instellingen geen invloed mogen hebben op beleid, wetgeving of bestuur. Dit moet voorkomen dat extremistische religieuze opvattingen via politieke of bestuurlijke wegen invloed krijgen.
De SGP is zeer kritisch over extremistische vormen van geloof, met name radicaal of gewelddadig salafisme en islamitische radicalisering. De partij pleit voor stevige maatregelen zoals het verbieden van organisaties, het straffen van daders, en het versterken van veiligheidsdiensten om radicalisering en terreur te voorkomen. De kern van hun visie is dat extremisme, ongeacht de religieuze achtergrond, actief bestreden moet worden om de veiligheid en samenhang van de samenleving te waarborgen.
Strenge aanpak van religieus extremisme en radicalisering
De SGP ziet extremistische vormen van geloof, zoals radicaal salafisme en islamitische radicalisering, als een directe bedreiging voor de veiligheid en integratie in Nederland. Ze pleiten voor een harde, preventieve aanpak door veiligheidsdiensten, het strafbaar stellen van betrokkenheid bij terroristische organisaties, en het verbieden van haatzaaiende organisaties. De partij benadrukt dat de overheid alert moet zijn op radicalisering vanuit zowel seculiere als islamitische hoek.
“De taskforce problematisch gedrag wordt verder toegerust en bindt de strijd aan met radicaal of gewelddadig salafisme en andere vormen van duistere inmenging en ongewenste beïnvloeding.”
“De overheid mag de ogen echter niet sluiten voor de risico’s die kunnen ontstaan voor integratie en radicalisering. De overheid moet alert zijn op radicalisering in zowel de seculier-liberale als de islamitische beweging.”
“Het zelfgekozen verblijf in een gebied onder controle van een terroristische organisatie wordt strafbaar.”
“De SGP steunt het verbod op het verheerlijken van terreur en haatzaaien. Het gebruik van vlaggen van terroristische organisaties wordt strafbaar. Demonstraties die deze vlaggen gebruiken worden verboden en ontbonden. Daders dienen stevig gestraft te worden.”
Geen ruimte voor haatpredikers en haatzaaiende organisaties
De SGP wil voorkomen dat haatpredikers en organisaties die extremistische boodschappen verspreiden, invloed krijgen in Nederland. Ze pleiten voor het weren van haatpredikers, het verbieden van organisaties die haat verspreiden, en het actief optreden tegen bijeenkomsten waar haat wordt gepredikt.
“Haatpredikers die antisemitisme verspreiden worden uit Nederland geweerd. Organisaties die antisemitische haatpredikers uitnodigen worden gescreend en waar mogelijk verboden nog langer bijeenkomsten te organiseren.”
“Organisaties die zich schuldig maken aan antisemitisme volgens de IHRA-definitie worden verboden en ontbonden.”
Streng toezicht op religieus onderwijs en publieke uitingen
De SGP vindt dat ernstige problemen zoals het aanzetten tot geweld en ondermijning in religieus onderwijs of bijeenkomsten gericht bestreden moeten worden. Ze zijn tegen algemeen toezicht, maar willen wel optreden bij concrete signalen van extremisme.
“Er komt dus geen algemeen toezicht op vormen van informeel onderwijs in onder andere kerken, scouting en sportverenigingen. Ernstige problemen zoals het aanzetten tot geweld en ondermijning worden gericht bestreden.”
Volt benoemt extremistische vormen van geloof niet expliciet, maar zet zich krachtig in tegen discriminatie, haatmisdrijven en terreur op basis van religie. De partij wil discriminatiebestrijding structureel verankeren, haatmisdrijven zwaarder bestraffen en pleit voor een inclusieve samenleving waarin religieuze uitingen worden beschermd zolang ze niet oproepen tot haat of geweld. Volt kiest voor preventie, educatie en gelijke behandeling, zonder religieuze groepen te stigmatiseren.
Strengere aanpak van haat, terreur en discriminatie op basis van religie
Volt richt zich op het bestrijden van haat, terreur en discriminatie tegen religieuze groepen, waaronder extremistische uitingen, door wetgeving, educatie en handhaving. De partij maakt geen onderscheid tussen religies, maar veroordeelt alle vormen van religieus gemotiveerde haat en geweld en wil deze zwaarder bestraffen.
“Volt steunt het programma van de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB). Nederland moet zich inspannen om een voortrekkersrol op zich te nemen binnen de EU in het bestrijden van complottheorieën (online en offline) en discriminatie en terreur tegen Joden en Joodse organisaties.”
“We bestraffen discriminatoir gemotiveerde geweldsdelicten zwaarder, ook online, waaronder (intersectionele) hate speech.”
“Haatmisdrijven, zowel offline als online, bestraffen we strenger.”
Gelijke behandeling en bescherming van religieuze uitingen
Volt verzet zich tegen het verbieden van religieuze uitingen, zoals het dragen van een hoofddoek, en pleit voor gelijke behandeling van alle religies zolang deze niet oproepen tot haat of geweld. De partij ziet religieuze diversiteit als onderdeel van een inclusieve samenleving en wil discriminatie op basis van geloof actief bestrijden.
Preventie en educatie tegen discriminatie en extremisme
Volt wil discriminatiebestrijding structureel onderdeel maken van het onderwijs en de samenleving, met aandacht voor het herkennen van vooroordelen en het voeren van moeilijke gesprekken. Hiermee wordt beoogd extremistische denkbeelden en uitsluiting te voorkomen.
“Wij maken discriminatiebestrijding een structureel onderdeel van het onderwijs. Leraren worden goed geschoold in het herkennen van vooroordelen en het voeren van moeilijke gesprekken in de klas.”
“Wij zetten ons in voor antiracisme en antidiscriminatie en bestrijden alle vormen van racisme en discriminatie.”
BBB ziet extremistische vormen van geloof, met name moslimextremisme, als een bedreiging voor de Nederlandse vrijheden, integratie en veiligheid. De partij pleit voor een verbod op haatpredikers, het tegengaan van buitenlandse beïnvloeding, het stoppen van nieuwe islamitische scholen, en het streng handhaven op antidemocratische of haatdragende uitingen vanuit religieuze hoek. BBB benadrukt dat deze maatregelen niet tegen religie in het algemeen zijn, maar gericht op het beschermen van de democratische rechtsstaat en individuele vrijheden.
Verbod op haatpredikers en gebedsoproepen
BBB wil haatpredikers uit het buitenland weren en versterkte gebedsoproepen/groepsgebeden in de openbare ruimte verbieden, om radicalisering en haatzaaien tegen te gaan. Dit is gericht op het voorkomen van extremistische religieuze invloeden die de samenleving kunnen ontwrichten.
“Wetgeving voor gebedsoproepen en haatpredikers. We willen versterkte gebedsoproepen en groepsbidden in de openbare ruimte verbieden. Haatpredikers uit het buitenland ontzeggen we de toegang tot ons land.”
Stop op nieuwe islamitische scholen vanwege extremisme
BBB wil een stop op nieuwe islamitische scholen vanwege zorgen over integratie, buitenlandse invloeden, onderwijskwaliteit en radicalisering. De partij ziet deze scholen als potentiële broedplaatsen voor extremistische opvattingen.
“Met het oog op de grote problemen bij islamitische scholen vanwege gebrekkige integratie, buitenlandse invloeden, onderwijskwaliteit, radicalisering en anti westerse opvattingen moet er een stop komen op nieuwe islamitische scholen.”
Streng optreden tegen buitenlandse beïnvloeding van religieuze instellingen
BBB wil verregaande maatregelen tegen ongewenste buitenlandse beïnvloeding, met name via Koranscholen of moskeeën, om te voorkomen dat extremistische ideeën wortel schieten in Nederland.
“Daarom willen we verregaande maatregelen tegen ongewenste buitenlandse beïnvloeding en inmenging, bijvoorbeeld via Koranscholen of moskeeën.”
Speciale aanpak van schadelijke religieus-extremistische praktijken
BBB benoemt specifiek de toename van schadelijke praktijken zoals eergerelateerd geweld, vrouwenbesnijdenis en uithuwelijking vanuit extremistisch islamitische hoek, en wil deze via inburgering, integratie en strafrecht aanpakken.
“De invloeden vanuit de extremistisch islamitische hoek nemen toe tegen vrouwen in ons land. Eergerelateerd geweld, vrouwenbesnijdenis en uithuwelijking nemen al jaren toe. Hier willen we een speciale aanpak in zowel het inburgerings en integratietraject als in het strafrecht.”
Geen ruimte voor antidemocratische of haatdragende religieuze uitingen in onderwijs
BBB staat pal voor vrijheid van onderwijs, maar wil deze beperken als scholen antidemocratische of haatdragende denkbeelden verspreiden. De partij is bereid artikel 23 van de Grondwet aan te passen als dit nodig is om radicalisering te voorkomen.
“Scholen mogen niet de ruimte krijgen om antidemocratische of haatdragende denkbeelden te verspreiden. De overheid moet deze vrijheid beschermen en bewaken. De komende tijd wordt bezien of dit binnen de grenzen van artikel 23 kan. Indien dat niet zo blijkt te zijn, staat BBB open voor aanpassing om te voorkomen dat deze vrijheid onbedoeld bijdraagt aan radicalisering.”
Duidelijk onderscheid tussen extremisme en reguliere religie
BBB benadrukt dat moslimextremisme niets te maken heeft met de meerderheid van moslims, maar dat een radicale minderheid een bedreiging vormt voor vrijheden en veiligheid.
“Moslimextremisme, dat niets te maken heeft met de meerderheid van moslims die in vrede leeft, leidt op sommige plekken tot angst, intolerantie en zelfcensuur.”
Het CDA veroordeelt extremistische vormen van geloof en wil deze krachtig bestrijden, vooral wanneer ze de Nederlandse rechtsstaat, veiligheid of samenhang bedreigen. De partij pleit voor een harde aanpak van islamitisch extremisme, jihadistisch terrorisme en haatpredikers, en wil buitenlandse inmenging en financiering van religieuze instellingen uit onvrije landen aan strenge regels onderwerpen. Tegelijkertijd benadrukt het CDA het belang van godsdienstvrijheid, zolang deze niet wordt misbruikt voor haat of het creëren van parallelle samenlevingen.
Harde aanpak van religieus extremisme en haatpredikers
Het CDA ziet extremistische vormen van geloof, zoals islamitisch extremisme en jihadistisch terrorisme, als een directe bedreiging voor de Nederlandse rechtsstaat en samenleving. De partij wil daarom hard optreden tegen organisaties en personen die zich hiervan bedienen, en haatpredikers weren uit Nederland.
“Samenleving en rechtsstaat moeten weerbaar zijn tegen excessen zoals rechts- en linksextremisme, ultraconservatisme, jihadistisch terrorisme en islamitisch extremisme en statelijke factoren zoals Rusland.”
“Haatpredikers zijn niet welkom in Nederland.”
“In die gevallen waarin organisaties zich afkeren van de Nederlandse rechtsstaat, treden we hard op.”
Verbod en transparantie op buitenlandse financiering van religieuze instellingen
Het CDA wil voorkomen dat buitenlandse, vaak onvrije, regimes via geldstromen invloed uitoefenen op Nederlandse religieuze organisaties, wat extremisme kan voeden. Daarom pleit de partij voor een verbod op buitenlandse financiering uit onvrije landen, tenzij volledige transparantie en toetsing plaatsvinden.
“We stellen een verbod in op buitenlandse financiering van maatschappelijke of religieuze instellingen uit landen die op de Freedom House-lijst als onvrij staan, tenzij volledige transparantie en toetsing vooraf plaatsvinden.”
“We introduceren een wettelijke meldplicht voor buitenlandse giften aan stichtingen en religieuze instellingen, met verplichte publicatie van donateurs, bedragen en bestedingsdoelen.”
Godsdienstvrijheid met duidelijke grenzen
Het CDA erkent het belang van godsdienstvrijheid, maar stelt duidelijke grenzen wanneer deze vrijheid wordt misbruikt voor haat, verdeeldheid of het creëren van parallelle samenlevingen. De partij keurt dergelijk misbruik expliciet af.
“We staan pal voor godsdienstvrijheid, we geloven in de kracht van saamhorigheid, maar keuren het af als die vrijheid wordt misbruikt om haat, verdeeldheid of parallelle samenlevingen te bevorderen.”
GroenLinks-PvdA ziet extremistische vormen van geloof als een bedreiging voor de democratische rechtsstaat en de veiligheid, en zet in op preventie, signalering en gerichte aanpak van radicalisering en extremisme, vooral onder jongeren. De partij wil weekendscholen die ingaan tegen Nederlandse waarden aanpakken en investeert in het voorkomen van ronseling, uitbuiting en discriminatie. De nadruk ligt op het beschermen van minderheden, het versterken van democratische instituties en het gericht bestrijden van extremisme zonder stigmatisering van geloofsgroepen.
Investeren in preventie en signalering van extremisme
GroenLinks-PvdA wil radicalisering en extremisme, met name onder jongeren, voorkomen door te investeren in preventie en het versterken van signalering. Dit beleid richt zich op het vroegtijdig herkennen van ronseling en uitbuiting, en het aanpakken van haat en discriminatie die kunnen leiden tot extremistische uitwassen.
“We investeren in het voorkomen van radicalisering en extremisme, in het bijzonder onder jongeren. Daarbij pakken we antisemitisme, moslimhaat, racisme en lhbti+ en vrouwenhaat aan, zie hoofdstuk ‘Democratie, rechtsstaat en gelijke rechten’. We versterken signalering...”
“te versterken en professionals beter toe te rusten om ronseling en uitbuiting vroegtijdig te signaleren. Daarbij versterken we de positieve ervaringen met ‘Preventie met gezag’.”
Aanpakken van weekendscholen die ingaan tegen Nederlandse waarden
De partij erkent dat sommige weekendscholen onderwijs geven dat indruist tegen Nederlandse normen en waarden, en wil hier actief tegen optreden. Dit standpunt adresseert het risico dat extremistische geloofsopvattingen via informeel onderwijs verspreid worden.
“Helaas zijn er te veel voorbeelden van weekendscholen waar les wordt gegeven op een manier die indruist tegen Nederlandse waarden en normen. Waar dit gebeurt pakken we dit aan. We bezien hoe we effectief ondermijning van onze normen en waarden tegen kunnen gaan.”
Gerichte terrorismebestrijding zonder massasurveillance
GroenLinks-PvdA kiest voor een gerichte aanpak van terrorisme, waarbij inlichtingen uit menselijke bronnen en digitale surveillance worden ingezet, maar massasurveillance wordt afgewezen. Dit beleid is bedoeld om extremistische dreigingen effectief te bestrijden zonder fundamentele rechten te schenden.
“Bij de bestrijding van terrorisme ligt de nadruk op het verzamelen van inlichtingen uit menselijke bronnen en gerichte digitale surveillance in plaats van op massasurveillance.”
Beschermen van minderheden en tegengaan van discriminatie
De partij benadrukt dat bescherming van minderheden en het tegengaan van discriminatie essentieel zijn om extremisme te voorkomen. Door te investeren in inclusiviteit en het beveiligen van instellingen, wil GroenLinks-PvdA voorkomen dat extremistische haat zich tegen specifieke geloofsgroepen keert.
“Met meer politiecapaciteit beveiligen we Joodse instellingen en moskeeën.”
“We maken ons sterk voor iedereen die te maken heeft met uitsluiting, achterstelling en discriminatie, of het nu gaat om antisemitisme, moslimdiscriminatie, anti-zwart racisme, anti-Aziatisch racisme, vrouwenhaat, discriminatie van de lhbti+ gemeenschap, en discriminatie vanwege religie, handicap of opleidingsniveau of welke grond dan ook.”
De ChristenUnie maakt zich zorgen over extremistische vormen van geloof die de democratische rechtsstaat en het samenleven bedreigen, met bijzondere aandacht voor buitenlandse beïnvloeding en religieus geïnspireerd geweld. Ze pleiten voor het beperken van buitenlandse geldstromen naar religieuze instellingen, het verbieden van organisaties die extremisme bevorderen, en het berechten van jihadstrijders. De partij benadrukt het belang van vrijheid van godsdienst, maar stelt duidelijke grenzen waar deze vrijheid wordt misbruikt voor extremisme of het beperken van andermans rechten.
Buitenlandse beïnvloeding van religieuze instellingen tegengaan
De ChristenUnie ziet buitenlandse (met name islamitische) beïnvloeding via geldstromen als een risico voor extremistische vormen van geloof in Nederland. Ze willen deze geldstromen aan banden leggen en organisaties die extremisme bevorderen verbieden, om zo de democratische rechtsstaat te beschermen.
“Uit het onderzoek blijkt dat bepaalde islamitische landen met geldstromen invloed uitoefenen in onder meer moskeeën en informeel islamonderwijs. Om dit tegen te gaan leggen we geldstromen uit onvrije landen aan banden. We streven er naar organisaties die dergelijke invloed uitoefenen te verbieden.”
“Landen die onvrijheid of terrorisme subsidiëren worden gesanctioneerd. Hierin telt de dreigingsappreciatie van de NCTV zwaar mee.”
Berechting van jihadstrijders
De ChristenUnie wil dat jihadstrijders streng worden berecht, bij voorkeur internationaal en in de regio waar zij hun misdaden hebben gepleegd. Dit standpunt richt zich op het tegengaan van religieus geïnspireerd geweld en het waarborgen van veiligheid in Nederland.
“De ChristenUnie spant zich in voor de berechting van jihadstrijders, bij voorkeur internationaal en in de regio waar zij hun misdaden hebben gepleegd.”
Vrijheid van godsdienst met duidelijke grenzen
Hoewel de ChristenUnie vrijheid van godsdienst als een belangrijk grondrecht ziet, stellen ze dat deze vrijheid niet mag worden misbruikt om de rechten en vrijheden van anderen ernstig te beperken of de orde buitensporig te verstoren. Dit vormt de basis voor het stellen van grenzen aan extremistische uitingen.
“Iedereen heeft het recht om in vrijheid zijn geloofs- en levensovertuigingen te delen, met elkaar, met hun kinderen en in de samenleving. Iedereen heeft ook het recht om van geloof te veranderen.”
“Het merendeel van de demonstraties verloopt vreedzaam, maar acties die de orde buitensporig verstoren of de rechten en vrijheden van andere mensen ernstig beperken, zijn in opkomst. Om dit gerichter aan te kunnen pakken, moeten de voorwaarden om te kunnen demonstreren waar nodig aangescherpt.”
BIJ1 ziet extremistische vormen van geloof niet als een primair probleem, maar richt zich vooral op het bestrijden van discriminatie en haat tegen religieuze minderheden, waaronder moslims. Het programma pleit voor het opheffen van verboden die religieuze uitingen beperken en voor het zwaarder bestraffen van haatmisdrijven, met een nadruk op bescherming tegen racisme en islamofobie in plaats van het bestrijden van religieus extremisme zelf.
Opheffen van verboden op religieuze uitingen
BIJ1 vindt dat wetten en regels die religieuze minderheden, zoals moslims, onterecht koppelen aan onveiligheid moeten worden ingetrokken. Zij willen het verbod op gezichtsbedekkende kleding en hoofddoekjes bij rechters, griffiers en politie direct opheffen, omdat deze volgens hen bijdragen aan discriminatie en stigmatisering van gelovigen.
“Wetten en regels die moslims onterecht koppelen aan onveiligheid trekken we in. Het gedeeltelijke verbod op gezichtsbedekkende kleding (in de volksmond “niqab-verbod”) heffen we direct op. Ook het verbod op een hoofddoek dragen voor rechters, griffiers en bij de politie heffen we op.”
Zwaardere straffen voor haatmisdrijven, niet voor religieus extremisme
De partij legt de nadruk op het zwaarder bestraffen van haatmisdrijven zoals racisme, antisemitisme en moslimhaat, maar noemt geen specifieke maatregelen tegen extremistische vormen van geloof zelf. De focus ligt op het beschermen van minderheden tegen discriminatie en geweld, niet op het bestrijden van religieus extremisme als zodanig.
Verwerpen van schuldtoewijzing aan religieuze groepen
BIJ1 weigert om maatschappelijke problemen te wijten aan specifieke groepen, waaronder religieuze minderheden. Zij benadrukken dat sociale cohesie ontstaat door verbinding en niet door uitsluiting of het aanwijzen van zondebokken.
“Wij weigeren om de schuld af te schuiven op een zondebok en richten ons op echte oplossingen.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) wijst alle vormen van extremisme en terrorismeverheerlijking resoluut af, maar is tegelijkertijd kritisch op vage wetgeving die vreedzame uitingen of demonstraties kan criminaliseren. De partij benadrukt het belang van grondrechten zoals vrijheid van meningsuiting en religie, en verzet zich tegen discriminatie op basis van geloof, maar noemt geen specifieke aanpak van extremistische vormen van geloof.
Extremisme en terrorismeverheerlijking resoluut afwijzen
De PvdD keurt extremisme en het verheerlijken van terrorisme af, maar vindt dat alleen de rechter mag oordelen over geweld, niet de politiek. Ze waarschuwen voor het gevaar van vage definities in wetgeving die vreedzame uitingen kunnen raken.
“De Partij voor de Dieren wijst extremisme- en terrorismeverheerlijking en alle geweld resoluut af. Het is aan de rechter om geweld te veroordelen en te bestraffen, nooit aan de politiek.”
“Het Wetsvoorstel strafbaarstelling verheerlijken van terrorisme en openbare steunbetuiging aan terroristische organisaties wordt ingetrokken, omdat de vage definities de vrijheid van meningsuiting ernstig beperken en ruimte scheppen voor politieke vervolging van vreedzame demonstranten en activisten.”
Gelijke bescherming en bestrijding van discriminatie op basis van geloof
De PvdD benadrukt dat discriminatie op basis van religie, inclusief moslimhaat en antisemitisme, onacceptabel is en dat alle religieuze groepen gelijke bescherming verdienen. Er wordt geen onderscheid gemaakt in de ernst van discriminatie, ongeacht het geloof.
“De overheid treedt daadkrachtig op tegen alle vormen van discriminatie op basis van (vermeende) afkomst, etniciteit, seksuele geaardheid, gender, religie of levensovertuiging, handicap, leeftijd of politieke overtuiging.”
“Bij discriminatie maken we geen onderscheid in de ernst ervan: elke vorm van discriminatie is verwerpelijk.”
Het SP-verkiezingsprogramma spreekt zich niet expliciet uit over "hoe denkt het CDA over extremistische vormen van geloof". Wel maakt de SP duidelijk dat zij tegen discriminatie op basis van religie is, geweld en onderdrukking in naam van geloof (zoals eerwraak en genitale verminking) hard wil aanpakken, en geen scholen wil die kinderen scheiden op basis van geloof. Concrete voorstellen richten zich op het beschermen van grondrechten, het bestrijden van discriminatie en het tegengaan van schadelijke praktijken, ongeacht religieuze achtergrond.
Hard optreden tegen religieus geïnspireerd geweld en onderdrukking
De SP veroordeelt en wil streng optreden tegen schadelijke praktijken zoals eerwraak, huwelijksdwang en genitale verminking, ook als deze religieus gemotiveerd zijn. Dit wordt gezien als essentieel om de veiligheid en rechten van vrouwen en meisjes te beschermen, los van de religieuze context.
“Eerwraak, huwelijksdwang, genitale verminking en hiertoe oproepen worden hard aangepakt.”
Geen scholen die kinderen scheiden op basis van geloof
De SP vindt het scheiden van kinderen op basis van godsdienst of levensbeschouwing achterhaald en ongewenst. Zij pleit voor openbare en inclusieve scholen waar afkomst, geloof of levensovertuiging geen drempel vormen, om segregatie en mogelijke voedingsbodems voor extremisme te voorkomen.
“Leerlingen scheiden op basis van godsdienst of levensbeschouwing is daarom achterhaald en ongewenst. We willen geen gesloten bolwerken, maar scholen die midden in de samenleving staan.”
Discriminatie op basis van religie altijd bestrijden
De SP is principieel tegen elke vorm van discriminatie, ook op basis van religie. Dit standpunt is bedoeld om polarisatie en stigmatisering van gelovigen tegen te gaan, en benadrukt dat bestrijding van extremisme niet mag leiden tot discriminatie van religieuze groepen.
“Discriminatie bestrijden we altijd en overal, op basis van klasse, kleur, gender, religie, seksuele voorkeur, leeftijd, woonplaats, beperking of wat ook.”
“Discriminatie op grond van op basis van klasse, kleur, gender, religie, seksuele voorkeur, leeftijd, beperking of wat dan ook pakken wij hard aan.”
D66 veroordeelt haat en geweld tegen mensen vanwege hun geloof, inclusief extremistische uitingen, en zet in op bescherming van slachtoffers en bestrijding van discriminatie. De partij investeert in gespecialiseerde recherche, betere training bij de politie en extra beveiligingsmaatregelen voor bedreigde geloofsgemeenschappen. D66 benadrukt dat iedereen zichzelf moet kunnen zijn, zonder uitzondering, en wil alle vormen van uitsluiting en discriminatie tegengaan.
Investeren in bestrijding van haat en geweld tegen geloofsgroepen
D66 ziet het toenemen van haat en geweld tegen mensen vanwege hun geloof als een ernstig probleem en wil dit actief tegengaan. De partij kiest voor concrete maatregelen zoals gespecialiseerde recherche, betere training bij de politie en extra beveiliging van kwetsbare locaties zoals moskeeën en synagogen. Hiermee wil D66 extremistische uitingen en dreiging vanuit of tegen geloofsgroepen bestrijden en de veiligheid van alle burgers waarborgen.
“Haat en geweld tegen mensen vanwege hun geloof, afkomst, seksuele oriëntatie of genderidentiteit neemt toe. Dat moet stoppen. We investeren in gespecialiseerde rechercheurs, betere training bij de politie en diversiteitsnetwerken, zoals Roze in Blauw, het Joods Politienetwerk en het Landelijk Caribisch Netwerk. We nemen extra beveiligingsmaatregelen waar dat nodig is, zoals bij moskeeën en synagogen.”
Gelijke behandeling en verbod op uitsluiting op basis van geloof
D66 stelt dat iedereen zichzelf moet kunnen zijn, ongeacht geloof, en wil alle vormen van uitsluiting, racisme en discriminatie – inclusief op basis van geloof – doorbreken. De partij pleit voor een brede antidiscriminatiewet die ook actieve verplichtingen bevat om discriminatie te voorkomen, waarmee extremistische vormen van geloof die tot uitsluiting leiden worden tegengegaan.
“D66 wil alle vormen van uitsluiting, racisme en discriminatie doorbreken: of het nu gaat om afkomst of geloof (jodenhaat of moslimhaat)...”
“De huidige wet (de Algemene wet gelijke behandeling - Awbg) schiet op belangrijke punten tekort. D66 wil daarom een nieuwe, brede Antidiscriminatiewet waar álle vormen van discriminatie onder vallen.”
NSC (niet CDA) neemt duidelijk afstand van extremistische vormen van geloof die mensenrechten en vrijheden aantasten. Ze willen een grens trekken tegen fundamentalistische stromingen, buitenlandse beïnvloeding en religieuze praktijken die haaks staan op Nederlandse waarden, met concrete maatregelen als transparantie van financiering en strafrechtelijke vervolging van schadelijke praktijken.
Duidelijke grens tegen fundamentalistische stromingen
NSC erkent de vrijheid van religie, maar stelt dat deze niet mag worden misbruikt om vrijheden en mensenrechten te ondermijnen. Ze willen religieuze instellingen verplichten tot transparantie over financiering en accepteren geen praktijken zoals huwelijksdwang, genitale verminking of eerwraak. Dit standpunt is bedoeld om de samenleving te beschermen tegen extremistische invloeden en schadelijke religieuze praktijken.
“We trekken een duidelijke grens ten aanzien van fundamentalistische stromingen die de vrijheden en mensenrechten aantasten. En aan beïnvloeding door buitenlandse regimes.”
“Religieuze instellingen worden verplicht om transparant te zijn over hoe ze worden gefinancierd. En we accepteren geen praktijken die haaks staan op onze waarden en vrijheden, zoals huwelijksdwang, genitale verminking, eerwraak, lijfstraffen binnen de opvoeding of polygamie.”
“Om een einde te maken aan deze praktijken in Nederland en om meisjes en jonge vrouwen te beschermen bieden we voorlichting, hulp en gaan we daders strafrechtelijk vervolgen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma