Verkiezingsprogramma's 2025 overhoe denkt cda over arbeidsmigratie voor de zorg
De SP is zeer kritisch over arbeidsmigratie, ook in de zorg: zij zien arbeidsmigratie vooral als een verdienmodel voor bedrijven en willen het aantal arbeidsmigranten fors terugdringen. In plaats van tekorten in de zorg op te lossen met arbeidsmigratie, pleit de SP voor betere arbeidsvoorwaarden, hogere lonen en meer investeringen in opleidingen voor zorgverleners in Nederland.
Arbeidsmigratie fors terugdringen, ook in de zorg
De SP beschouwt arbeidsmigratie als onhoudbaar en schadelijk, ook voor de zorgsector, en wil het aantal arbeidsmigranten sterk verminderen. Zij vinden dat tekorten in de zorg niet met arbeidsmigranten moeten worden opgelost, maar door structurele investeringen in het beroep zelf, betere lonen en meer opleidingsmogelijkheden. Arbeidsmigratie wordt gezien als symptoom van falend beleid en uitbuiting, niet als oplossing voor personeelstekorten.
“Arbeidstekorten lossen we op door mensen te begeleiden naar de sectoren waar de samenleving als geheel het meest baat bij heeft.”
“De sectoren waarin deze arbeidsmigranten werken, zoals in de distributie en slachterijen, kunnen enkel groeien door lage lonen. Dit remt de noodzaak voor innovatie en automatisering en vermindert daarmee de arbeidsproductiviteitsgroei. We moeten ons serieus afvragen of dit soort sectoren, van met name laagbetaald productiewerk tegen slechte arbeidsvoorwaarden, wel genoeg bijdragen aan onze maatschappij om de grote druk op voorzieningen te rechtvaardigen.”
“Arbeidsmigratie is op termijn onhoudbaar. Arbeidsmigratie is een goedkoop verdienmodel.”
“Arbeidsmigratie is moderne slavernij. De SP vindt arbeidsmigratie een vorm van moderne slavernij.”
“Minder arbeids-, kennis- en studiemigratie. Om menswaardige opvang te bieden en tegelijkertijd grip te hebben op integratie binnen onze samenleving, streven we naar een migratiesaldo van 40 duizend per jaar.”
Tekorten in de zorg oplossen door betere arbeidsvoorwaarden en opleidingen
De SP wil tekorten in de zorgsector aanpakken door structurele investeringen in arbeidsvoorwaarden, hogere lonen en betere opleidingen, in plaats van door arbeidsmigratie. Zij zien het aantrekkelijker maken van het zorgberoep als de duurzame oplossing voor personeelstekorten.
“We verhogen de lonen en verlagen de werkdruk. Zo geven we zorgverleners het respect dat zij verdienen, een passende beloning en maken we dit onmisbare vak weer aantrekkelijk.”
“We investeren in de opleidingen voor zorgverleners en pakken de hoge werkdruk, managementlagen en bureaucratie aan, zodat zij hierdoor niet weggejaagd worden.”
“Arbeidstekorten lossen we op. Veel belangrijk werk in de publieke sector blijft liggen door tekorten aan zorgverleners, onderwijzers en agenten. Door meer waardering voor deze beroepen, een betere beloning, schrappen in bureaucratie en papierwerk en door waar gewenst te investeren in automatisering kunnen veel van deze tekorten opgelost worden.”
De VVD vindt dat arbeidsmigratie voor de zorg alleen moet plaatsvinden als het echt noodzakelijk is en werkgevers eerst het Nederlandse arbeidspotentieel benutten. De partij wil de afhankelijkheid van arbeidsmigranten beperken door in te zetten op innovatie, automatisering en het opleiden van meer zorgverleners, en stelt strenge voorwaarden aan arbeidsmigratie, zoals goede huisvesting en het tegengaan van misstanden. Arbeidsmigratie wordt dus niet uitgesloten, maar moet selectief, gecontroleerd en alleen bij aantoonbare noodzaak plaatsvinden.
Eerst Nederlands arbeidspotentieel benutten, arbeidsmigratie alleen bij noodzaak
De VVD vindt dat werkgevers in de zorg eerst moeten zoeken binnen het onbenutte arbeidspotentieel in Nederland voordat ze arbeidsmigranten inzetten. Arbeidsmigratie is alleen toegestaan als het echt noodzakelijk is en onder strikte voorwaarden.
“Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om eerst te zoeken binnen het onbenutte arbeidspotentieel in Nederland. Als zij toch arbeidsmigranten moeten inzetten, worden zij verantwoordelijk voor het welzijn van deze werknemers.”
Afhankelijkheid van arbeidsmigratie beperken via innovatie en opleiding
Om de tekorten in de zorg op te lossen, wil de VVD vooral inzetten op het opleiden van meer zorgverleners, het verlagen van de werkdruk en het stimuleren van innovatie en automatisering, zodat minder arbeidsmigranten nodig zijn.
“Om de afhankelijkheid van arbeidsmigratie zoveel mogelijk te beperken moet de overheid bedrijven actief helpen om in te zetten op robotisering en automatisering.”
“We pakken tekorten in de zorg aan door de werkdruk te verlichten en door meer werken makkelijker te maken. We geven ruimte aan een meerurenbonus – we kunnen alle gewerkte uren immers goed gebruiken.”
“We gaan kijken of we meer zorgverleners kunnen opleiden tegen lagere kosten, bijvoorbeeld door subsidiegeld om te buigen om ervaren hulpverleners een verkort traject aan te bieden tot regiebehandelaar, met name in regio’s waar de arbeidsmarkt krap is.”
Strenge voorwaarden en aanpak misstanden bij arbeidsmigratie
De VVD stelt strenge eisen aan arbeidsmigratie, zoals het waarborgen van goede huisvesting en het tegengaan van misstanden en uitbuiting. Arbeidsmigratie mag niet leiden tot overlast of slechte arbeidsomstandigheden.
“Als zij toch arbeidsmigranten moeten inzetten, worden zij verantwoordelijk voor het welzijn van deze werknemers.”
“Als een bedrijf in een sector met veel arbeidsmigranten zich wil vestigen, dan moet het aantonen dat de lokale voorzieningen, zoals bijvoorbeeld huisvesting, toereikend zijn voor de extra arbeidspopulatie, en dat het bedrijf daar zelf in voorziet.”
“In sommige sectoren schieten de arbeids- en leefomstandigheden nog steeds ernstig tekort. Als daar geen verbetering optreedt, zullen we voor de desbetreffende sectoren een uitzendverbod instellen.”
BVNL is uitgesproken tegen arbeidsmigratie, ook voor de zorg. Zij zien immigratie als een oorzaak van extra druk op het zorgstelsel en willen deze juist beperken, onder andere door een asielstop en strengere verblijfsregels. BVNL pleit voor het inzetten van bestaande inwoners en het verhogen van lonen voor zorgmedewerkers, in plaats van het aantrekken van arbeidsmigranten voor de zorg.
Strenge beperking van immigratie, ook voor de zorg
BVNL beschouwt immigratie als een belangrijke oorzaak van de druk op het zorgstelsel en wil deze daarom fors beperken, ook als het gaat om arbeidsmigratie voor de zorg. Zij stellen dat de oplossing voor personeelstekorten in de zorg niet gezocht moet worden in het aantrekken van arbeidsmigranten, maar in het beter belonen van bestaande zorgmedewerkers en het efficiënter organiseren van de zorg.
“De druk op ons zorgstelsel is te groot mede omdat immigranten een grotere zorgbehoefte hebben.”
“BVNL wil een asielstop. Het absorptievermogen is bereikt en Nederland kan de eindeloze toestroom van asielzoekers niet meer aan. De huidige bevolking krimpt en veel van de problemen in de zorg, het onderwijs en op de woningmarkt kunnen worden opgelost door de grenzen te sluiten.”
“Per direct een asielstop invoeren.”
“Eventuele immigranten krijgen een tijdelijke verblijfsvergunning van 1 jaar, daarna niet automatisch een permanente.”
Inzetten op bestaande zorgmedewerkers en hogere lonen
In plaats van arbeidsmigratie als oplossing voor personeelstekorten in de zorg, wil BVNL investeren in het bestaande zorgpersoneel door bureaucratie te verminderen en lonen te verhogen. Dit moet het werken in de zorg aantrekkelijker maken voor mensen die al in Nederland wonen.
D66 ziet arbeidsmigratie als noodzakelijk om het grote personeelstekort in de zorg op te lossen, maar wil deze gericht, menselijk en slim inzetten. Ze pleiten voor meer arbeidsmigratie van vakkrachten in de zorg, onder strikte voorwaarden voor werkgevers en met aandacht voor fatsoenlijke huisvesting en arbeidsvoorwaarden. Tegelijkertijd wil D66 uitbuiting tegengaan en investeren in innovatie en het aantrekkelijker maken van zorgbanen voor Nederlanders.
Gerichte arbeidsmigratie voor de zorgsector
D66 erkent het grote tekort aan zorgpersoneel en wil arbeidsmigratie inzetten waar het echt nodig is, zoals in de zorg. Ze kiezen voor vakkrachten en kenniswerkers, met strenge eisen aan werkgevers om misstanden te voorkomen.
“In de zorg alleen al staan meer dan 60.000 vacatures open – een aantal dat in de komende jaren minstens vier keer zo groot wordt. [...] Daarom zet D66 ook in op arbeidsmigratie: gericht, menselijk en slim.”
“De overheid krijgt de regie: minder kwetsbare, laagbetaalde arbeidsmigratie, meer gerichte arbeidsmigratie voor de sectoren waar we mensen écht nodig hebben.”
“We stellen strenge voorwaarden aan werkgevers als die arbeidsmigranten inzetten. Als zij niet zorgen voor fatsoenlijke huisvesting en arbeidsvoorwaarden kunnen ze hun vergunning kwijtraken.”
Uitbuiting van arbeidsmigranten tegengaan
D66 vindt het onacceptabel dat arbeidsmigranten in slechte omstandigheden werken of wonen en wil hun positie verbeteren, onder andere door betere handhaving en het volgen van aanbevelingen van de commissie-Roemer.
“Te vaak werken arbeidsmigranten in slechte omstandigheden en wonen ze onder mensonterende omstandigheden. Dit is Nederland onwaardig. D66 wil dat arbeidsmigranten hier veilig en eerlijk kunnen werken en wonen.”
“De aanbevelingen van de commissie-Roemer zijn de basis, maar ook daarbovenop zet D66 fors in op verbetering van de kwetsbare positie van arbeidsmigranten.”
Arbeidsmigratie als aanvulling, niet als enige oplossing
D66 benadrukt dat arbeidsmigratie slechts één van de oplossingen is en investeert daarnaast in innovatie en het aantrekkelijker maken van zorgbanen voor Nederlanders.
“We investeren in innovatie en maken het aantrekkelijker om (meer) te werken. Maar dat alleen is niet genoeg. Daarom zet D66 ook in op arbeidsmigratie: gericht, menselijk en slim.”
FVD is zeer kritisch over arbeidsmigratie, ook voor de zorg, en wil deze zoveel mogelijk beperken. Zij pleiten voor het opleiden van Nederlandse jongeren tot zorgmedewerkers en het aantrekkelijker maken van zorgbanen, in plaats van het inzetten op arbeidsmigratie. Alleen in uitzonderlijke gevallen willen zij via een streng GreenCard-systeem tijdelijk hoogopgeleide, cultureel compatibele arbeidsmigranten toelaten.
Arbeidsmigratie voor de zorg beperken en overbodig maken
FVD ziet arbeidsmigratie niet als oplossing voor personeelstekorten in de zorg, maar wil deze juist minimaliseren door het beroep aantrekkelijker te maken en meer Nederlanders op te leiden. Zij stellen dat arbeidsmigratie leidt tot extra druk op voorzieningen en de samenleving, en willen daarom investeren in eigen personeel.
“We leiden meer Nederlandse jongeren op tot vakmensen, zodat tekorten in bouw en techniek worden opgelost en geld in Nederland blijft.”
“Door jongeren op te leiden tot vakmensen, verminderen we bovendien onze afhankelijkheid van arbeidsmigratie en zorgen we dat lonen en belastingen in Nederland blijven.”
“Door slechte arbeidsvoorwaarden en hoge werkdruk kampt de zorg met grote personeelstekorten. Forum voor Democratie wil dat de CAO’s voor ziekenhuizen structureel worden verbeterd en dat zorgmedewerkers een eerlijke beloning krijgen.”
Alleen tijdelijke, streng geselecteerde arbeidsmigranten via GreenCard-systeem
FVD wil slechts in uitzonderlijke gevallen, en alleen voor economisch waardevolle en cultureel compatibele migranten, tijdelijke werkvergunningen verstrekken via een streng gereguleerd GreenCard-model. Dit geldt ook voor de zorg, waarbij naturalisatie wordt uitgesloten.
“We introduceren een streng gereguleerd Green-Card-model voor tijdelijke werkvergunningen, zodat alleen economisch waardevolle migranten - die cultureel compatibel zijn - tijdelijk kunnen bijdragen zonder uitzicht op naturalisatie.”
Structurele investering in Nederlandse zorgmedewerkers
FVD kiest voor structurele verbetering van arbeidsvoorwaarden en salarissen in de zorg om het beroep aantrekkelijk te maken voor Nederlanders, in plaats van tekorten op te vullen met arbeidsmigranten.
De Partij voor de Dieren (PvdD) is kritisch over arbeidsmigratie in de zorg en ziet arbeidsmigratie vooral als een gevolg van marktwerking en uitbuiting, niet als een gewenste oplossing voor personeelstekorten. De partij pleit voor gelijke rechten en bescherming van arbeidsmigranten, maar wil primair investeren in betere arbeidsvoorwaarden en opleidingen voor zorgpersoneel in Nederland zelf, in plaats van afhankelijkheid van arbeidsmigratie te vergroten.
Gelijke rechten en bescherming voor arbeidsmigranten
PvdD vindt dat arbeidsmigranten die in Nederland werken, ook in de zorg, recht hebben op gelijke behandeling, goede huisvesting en bescherming tegen uitbuiting. De partij wil misstanden aanpakken en uitbuiting voorkomen, ongeacht de sector.
“Iedereen die in Nederland werkt – waar je ook vandaan komt – heeft recht op gelijke behandeling, goede huisvesting en bescherming tegen uitbuiting.”
“Arbeidsmigranten krijgen betere bescherming tegen uitbuiting, waaronder het recht op een eigen slaapkamer en fatsoenlijke huisvesting.”
Minder afhankelijkheid van arbeidsmigratie, investeren in eigen zorgpersoneel
PvdD ziet arbeidsmigratie niet als structurele oplossing voor personeelstekorten in de zorg. De partij wil investeren in betere arbeidsvoorwaarden, scholing en behoud van Nederlands zorgpersoneel, zodat de zorg minder afhankelijk wordt van arbeidsmigranten.
Strengere regulering en beperking van arbeidsmigratie
De partij wil arbeidsmigratie strenger reguleren, onder meer door certificering van uitzendbureaus en het onderzoeken van herinvoering van tewerkstellingsvergunningen, ook voor EU-werknemers. Dit geldt voor alle sectoren, inclusief de zorg.
“Uitzendbureaus moeten gecertificeerd worden om arbeidsmigranten naar Nederland te halen. Als misstanden worden gesignaleerd wordt de certificering ingetrokken.”
“We onderzoeken de herinvoering van tewerkstellingsvergunningen voor werknemers uit andere EU-landen, zoals die nu bestaat voor arbeidskrachten van buiten de EU.”
Volt ziet arbeidsmigratie als een noodzakelijk en waardevol instrument om personeelstekorten in de zorg op te lossen, mits dit eerlijk en goed geregeld wordt. Ze willen barrières voor (EU-)zorgprofessionals verlagen, diploma’s sneller erkennen en arbeidsomstandigheden verbeteren, met nadruk op gelijke behandeling en bescherming tegen uitbuiting. Volt pleit daarnaast voor het aantrekkelijker maken van zorgopleidingen en betere begeleiding van mensen naar zorgberoepen.
Eenvoudigere arbeidsmobiliteit en diploma-erkenning binnen de EU
Volt wil het makkelijker maken voor zorgpersoneel om over landsgrenzen heen te werken, vooral binnen de EU, door diploma’s sneller te erkennen en barrières te verlagen. Dit moet personeelstekorten in de zorg helpen oplossen.
“Het moet makkelijker worden voor zorgpersoneel om over landsgrenzen heen samen te werken en daar te werken waar de schaarste het hoogste is. Volt zet daarom in op arbeidsmobiliteit van zorgprofessionals binnen de EU door het wegnemen van barrières. Bijvoorbeeld door het faciliteren van gericht (taal)onderwijs.”
“We willen meer wederzijdse erkenning van diploma’s en kwalificaties voor alle beroepen in de EU, met name voor beroepen in sectoren waarin een tekort is, zoals onderwijs, zorg, ICT en technische beroepen.”
Arbeidsmigratie eerlijker en beter regelen, met nadruk op bescherming
Volt erkent het belang van arbeidsmigratie voor de zorg, maar wil deze eerlijker en beter regelen. Ze leggen nadruk op goede huisvesting, gelijke behandeling, en bescherming tegen uitbuiting van arbeidsmigranten.
Aantrekkelijker maken van zorgopleidingen en begeleiding naar zorgberoepen
Volt wil het personeelstekort in de zorg primair aanpakken door zorgopleidingen aantrekkelijker te maken (o.a. gratis collegegeld) en mensen actief te begeleiden naar zorgberoepen, naast het inzetten op arbeidsmigratie.
“We pakken het personeelstekort in de zorg aan. Daarom schaffen we het collegegeld af voor mbo- en hbo-opleidingen in zorg en welzijn.”
“We zorgen voor actieve werkbegeleiding naar kansrijke beroepen voor mensen die aan de zijlijn staan, zoals in de zorg, het onderwijs of de techniek.”
BBB vindt arbeidsmigratie voor de zorg noodzakelijk, maar wil deze streng selecteren en beperken tot vakmensen met aantoonbare meerwaarde, bij voorkeur tijdelijk en circulair. Ze benadrukken dat arbeidsmigratie alleen moet worden ingezet waar binnenlandse en EU-arbeid tekortschiet, en dat het niet mag leiden tot overbelasting van integratie en huisvesting. BBB wil daarnaast misstanden en uitbuiting tegengaan en pleit voor fatsoenlijke huisvesting bij het bedrijf.
Streng selectieve en tijdelijke arbeidsmigratie voor de zorg
BBB erkent dat arbeidsmigranten in de zorg soms noodzakelijk zijn, maar wil alleen vakmensen toelaten als er structurele tekorten zijn die niet binnenlands of binnen de EU op te lossen zijn. De partij pleit voor een zorgvuldig, selectief en circulair beleid, waarbij arbeidsmigranten tijdelijk komen werken en daarna terugkeren, om overbelasting van integratie en huisvesting te voorkomen.
“Gerichte en doelmatige arbeidsmigratie. Voor sommige sectoren, zoals de bouw, techniek, zorg en horeca, zijn arbeidsmigranten noodzakelijk. Binnenlandse arbeid en migratie binnen de EU volstaan daarvoor niet altijd. BBB wil daarom een zorgvuldig, selectief en circulair arbeidsmigratie beleid van buiten de EU, gericht op vakmensen met aantoonbare economische en maatschappelijke meerwaarde; van verpleegkundigen tot elektriciens en van lassers tot gespecialiseerde koks.”
“Arbeidsmigratie moet bijdragen aan het oplossen van knelpunten op de arbeidsmarkt, zonder te leiden tot overbelasting van integratie en huisvesting.”
“Circulaire arbeidsmigratie, waarbij vakmensen tijdelijk legaal in Nederland werken en daarna terugkeren, biedt kansen voor wederzijdse ontwikkeling.”
Misstanden en uitbuiting in arbeidsmigratie tegengaan
BBB wil geen generiek uitzendverbod in de zorg, maar pakt misstanden en uitbuiting bij arbeidsmigratie hard aan. Ze willen eerlijke concurrentie en fatsoenlijke huisvesting voor arbeidsmigranten, bij voorkeur bij het bedrijf waar ze werken.
“Geen generiek uitzendverbod per sector, maar wij pakken misstanden bij malafide uitzendconstructies hard aan. Oneerlijke concurrentie, uitbuiting en malafide praktijken worden bestreden, zonder het hele systeem plat te leggen.”
“Huisvesting van arbeidsmigranten moet mogelijk zijn bij het bedrijf waarvoor zij werken, mits fatsoenlijk en tegen marktconforme prijzen.”
NSC is zeer terughoudend over arbeidsmigratie voor de zorg en ziet arbeidsmigratie niet als structurele oplossing voor personeelstekorten. De partij wil vooral inzetten op het opleiden en begeleiden van mensen uit Nederland, het eenvoudiger erkennen van buitenlandse diploma’s (vooral statushouders), en het beperken van arbeidsmigratie door strengere eisen en financiële prikkels voor werkgevers.
Arbeidsmigratie is geen structurele oplossing voor zorgtekorten
NSC vindt dat arbeidsmigratie niet de makkelijke uitweg mag zijn voor personeelstekorten in de zorg. De partij wil eerst inzetten op het activeren van binnenlandse werkzoekenden, het stimuleren van zij-instroom, en het eenvoudiger maken voor statushouders en mensen met buitenlandse diploma’s om in de zorg te werken. Arbeidsmigratie wordt alleen overwogen als er echt geen alternatief is.
“Arbeidsmigratie is geen goedkope oplossing voor personeelstekorten. Nog genoeg werkzoekenden staan aan de kant in ons eigen land, hen willen we stimuleren en opleiden zodat ze inzetbaar worden.”
“Door middel van inzet van opleidingsfondsen en het persoonlijk ontwikkelbudget stimuleren we zij instroom en herintreders in de zorg. De drempel om in te stromen moet lager worden door meer gebruik te maken van deelcertificaten en vrijstellingen vanwege kennis en ervaring op andere gebieden. Ook willen we een eenvoudiger erkenning van buitenlandse diploma’s en een betere begeleiding van statushouders naar de zorg.”
Strengere regulering en financiële prikkels voor arbeidsmigratie
NSC wil arbeidsmigratie beperken door strengere eisen te stellen aan werkgevers en door een werkgeversheffing in te voeren. Arbeidsmigranten mogen alleen worden ingezet als er binnen de EU niemand te vinden is, en werkgevers moeten bijdragen aan het oplossen van binnenlandse tekorten.
“We voeren daarom naar Engels voorbeeld een werkgeversheffing in op de inzet van arbeidsmigranten. Met de opbrengsten kunnen gemeenten mensen in Nederland aan het werk helpen die nu nog langs de kant staan, zoals statushouders en werklozen in de bijstand.”
“Voor toelating van arbeidsmigranten van buiten de EU gaat een arbeidsmarkttoets gelden. Ze mogen alleen hier komen als er binnen de EU niemand te vinden is.”
Eenvoudiger erkenning buitenlandse diploma’s en begeleiding statushouders
Voor de zorgsector wil NSC het makkelijker maken voor statushouders en mensen met buitenlandse diploma’s om aan de slag te gaan, maar dit is vooral gericht op mensen die al in Nederland zijn, niet op het actief aantrekken van nieuwe arbeidsmigranten.
“Ook willen we een eenvoudiger erkenning van buitenlandse diploma’s en een betere begeleiding van statushouders naar de zorg.”
Het PVV-verkiezingsprogramma bevat geen standpunten of voorstellen over arbeidsmigratie voor de zorg, noch over het toelaten van buitenlandse zorgmedewerkers. De partij richt zich uitsluitend op het beperken van immigratie en het oplossen van personeelstekorten in de zorg door binnenlandse maatregelen zoals het schrappen van bureaucratie, meer zeggenschap voor zorgverleners en het stimuleren van meer uren werken. Er is geen enkele passage die arbeidsmigratie als oplossing voor zorgpersoneelstekorten noemt of ondersteunt.
Geen inzet op arbeidsmigratie voor de zorg
De PVV wijst arbeidsmigratie als oplossing voor personeelstekorten in de zorg volledig af en kiest uitsluitend voor binnenlandse maatregelen. De partij koppelt immigratie vooral aan problemen en wil de instroom van vreemdelingen juist drastisch beperken, ook in de context van de zorg.
“De PVV is de enige partij die de instroom van (niet-westerse) vreemdelingen wil stoppen – en dat kan.”
“Wij voeren een totale asielstop in. We gaan immigratie uit islamitische landen stoppen.”
“Er is een groot tekort aan zorgpersoneel. We schrappen bureaucratie en managementlagen die de zorg duurder en ingewikkelder hebben gemaakt... Wij willen dat zorgverleners worden opgeleid om snel maar vakkundig en op plekken waar de schaarste het grootst is, ingezet kunnen worden.”
Personeelstekort in de zorg oplossen met binnenlandse maatregelen
In plaats van arbeidsmigratie kiest de PVV voor het stimuleren van meer uren werken, het verminderen van administratieve lasten en het aantrekkelijker maken van het zorgvak voor Nederlanders.
“Daarnaast voeren we een meerwerkbonus voor het verplegend personeel in: parttimers die meer gaan werken, krijgen een bonus. Zo zorgen we ervoor dat meer werken gaat lonen.”
“Bureaucratie en managementlagen schrappen. Meer zeggenschap voor zorgverleners. Flexibel opleiden en inzet van zorgpersoneel.”
De SGP is zeer kritisch over arbeidsmigratie, ook voor de zorg, en ziet het terugdringen van arbeidsmigratie als noodzakelijk, zelfs bij personeelstekorten. De partij wil strikte voorwaarden en quota voor arbeidsmigratie, en benadrukt dat Nederland eerst moet inzetten op het activeren van eigen arbeidskrachten en arbeidsbesparende innovaties in de zorg, in plaats van het aantrekken van buitenlandse zorgmedewerkers. Arbeidsmigratie wordt alleen als laatste redmiddel gezien voor cruciale, niet in Nederland op te leiden vakkrachten.
Strikte beperking arbeidsmigratie, ook in de zorg
De SGP vindt dat Nederland te afhankelijk is geworden van arbeidsmigratie, ook in sectoren met personeelstekorten zoals de zorg. De partij wil het aantal arbeidsmigranten fors omlaag brengen en stelt strikte voorwaarden en quota voor, ook voor migratie van buiten de EU. Alleen als het echt niet anders kan en het om cruciale, niet in Nederland op te leiden vakkrachten gaat, wordt arbeidsmigratie overwogen.
“Het aantal arbeidsmigranten moet daarom omlaag. Concreet: Voor arbeidsmigratie van buiten de EU, en ook studiemigratie, gaan strikte voorwaarden en quota gelden om overbelasting en uitbuiting tegen te gaan.”
“Er worden gerichte keuzes gemaakt ten aanzien van specifieke vakkrachten die in Nederland niet te vinden en op te leiden zijn, maar wel cruciaal zijn voor onze toekomstige economie. Duur van het verblijf, belang van de sector en noodzaak spelen bij deze afweging een belangrijke rol.”
Eerst inzetten op eigen arbeidskrachten en innovatie
De SGP wil dat Nederland eerst maximaal inzet op het activeren van mensen die nu aan de kant staan en op arbeidsbesparende innovaties, ook in de zorg. Arbeidsmigratie mag geen structurele oplossing zijn voor personeelstekorten; de partij ziet liever dat de arbeidsmarkt en de zorgsector zelf oplossingen vinden.
“Een werkoffensief moet ervoor zorgen dat mensen die in deze krappe arbeidsmarkt aan de kant zitten weer aan het werk gaan.”
“De overheid blijft daarom óók investeren in niet-digitale arbeidsbesparende innovaties. De combinatie van vergrijzing en de daardoor toenemende zorgvraag is niet alleen een maatschappelijke en financiële uitdaging, maar legt ook grote druk op de arbeidsmarkt. Deze trend is onhoudbaar en moet sterk worden geremd.”
Geen structurele inzet op arbeidsmigratie voor de zorg
De SGP wijst het idee af dat arbeidsmigratie een structurele oplossing is voor personeelstekorten in de zorg. De partij ziet arbeidsmigratie als een ongezonde verslaving en vindt dat Nederland niet moet leunen op buitenlandse arbeidskrachten om de zorg draaiende te houden.
“Nederland is chronisch verslaafd aan arbeidsmigratie en dat is ongezond. Zeker als we mensen hierheen laten komen om onze rijkdom in stand te houden, terwijl zij beter mee kunnen werken aan de ontwikkeling van hun eigen land.”
BIJ1 is uitgesproken vóór het recht van arbeidsmigranten om in alle sectoren, inclusief de zorg, te werken onder gelijke arbeidsvoorwaarden als Nederlanders. Ze zien arbeidsmigratie als een middel om personeelstekorten in essentiële sectoren zoals de zorg te verlichten, maar benadrukken vooral gelijke rechten, bescherming tegen uitbuiting en het wegnemen van afhankelijkheid van werkgevers.
Gelijke rechten en bescherming voor arbeidsmigranten in de zorg
BIJ1 vindt dat arbeidsmigranten in de zorg dezelfde rechten, lonen en arbeidsvoorwaarden moeten krijgen als Nederlandse werknemers. Ze willen de afhankelijkheid van werkgevers verminderen en uitbuiting tegengaan, zodat arbeidsmigratie bijdraagt aan het oplossen van personeelstekorten zonder misstanden.
“Arbeidsmigranten mogen voor meerdere werkgevers werken en mogen alle soorten werk verrichten, niet alleen werk dat niet door Nederlanders kan worden gedaan. Ze kunnen zelfstandig woningen huren of gemeentelijke opvang gebruiken en hebben recht op sociale voorzieningen, gelijk loon, gelijke contracten en arbeidsrechten. Zo wordt hun afhankelijkheid van werkgevers verkleind.”
“Migratie is van alle tijden en draagt bij aan diversiteit, culturele verrijking, economische waarde en het verlichten van personeelstekorten in essentiële sectoren.”
“Arbeidsmigranten en ongedocumenteerde mensen verdienen dezelfde rechten als elke andere werknemer.”
Structurele verbetering van arbeidsomstandigheden
BIJ1 wil structurele maatregelen om de positie van arbeidsmigranten te verbeteren, waaronder het verbieden van het koppelen van werk en woonruimte en het verplicht betalen van het minimumloon, ook in de zorgsector.
“We beschermen de rechten en beloning van arbeidsmigranten beter. We verbieden het koppelen van werk en woonruimte, waarbij ontslag gelijk staat aan dakloos worden. Werkgevers worden verplicht het minimumloon te betalen, ook als de arbeiders via een wervingsbureau over de grens werken.”
Het CDA erkent het belang van arbeidsmigratie voor essentiële sectoren zoals de zorg, maar wil de instroom van arbeidsmigranten sterk beperken en strenger reguleren. Ze pleiten voor een vakkrachtenregeling voor essentiële beroepen, waarbij instroom wordt gereguleerd op aantallen, huisvesting en toegang tot zorg, met circulariteit als voorwaarde. Tegelijkertijd legt het CDA de nadruk op het verbeteren van arbeidsvoorwaarden en innovatie om de afhankelijkheid van arbeidsmigranten te verminderen.
Strenge regulering van arbeidsmigratie voor essentiële beroepen
Het CDA wil arbeidsmigratie voor de zorg alleen toestaan onder strikte voorwaarden en met een gereguleerde instroom, gericht op essentiële beroepen. Ze stellen circulariteit, huisvesting en toegang tot zorg als bindende voorwaarden en willen misbruik tegengaan. Dit beleid is bedoeld om de negatieve gevolgen van ongecontroleerde arbeidsmigratie te voorkomen en de kwaliteit van zorg en integratie te waarborgen.
“Er komt een vakkrachtenregeling, die voor bepaalde essentiële beroepen de instroom van vakkrachten reguleert op onder andere aantallen, huisvesting, toegang tot zorg en onderwijs voor de kinderen, met circulariteit voor geselecteerde sectoren als bindende voorwaarde.”
Afhankelijkheid van arbeidsmigratie verminderen door innovatie en betere arbeidsvoorwaarden
Het CDA wil de vraag naar arbeidsmigranten in laagbetaalde sectoren, waaronder de zorg, sterk verminderen door te investeren in arbeidsbesparende innovaties en het verbeteren van arbeidsvoorwaarden. Dit moet de noodzaak voor arbeidsmigratie structureel terugdringen.
“De vraag naar arbeidsmigranten die laagbetaald werk doen willen we sterk verminderen. De overheid maakt bindende afspraken met sectoren om te werken aan arbeidsbesparende innovaties en verbetering van de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden.”
Fatsoenlijke behandeling en integratie van arbeidsmigranten
Voor de arbeidsmigranten die wel nodig zijn, stelt het CDA strenge eisen aan huisvesting, toegang tot zorg en integratie, om misstanden te voorkomen en de positie van arbeidsmigranten te beschermen.
“Bedrijven zijn verantwoordelijk voor fatsoenlijke huisvesting van hun arbeidsmigranten. Werkgevers blijven een arbeidsmigrant vier weken na het beëindigen van het dienstverband huisvesten, zodat mensen de tijd krijgen om terug te keren naar hun land van herkomst of ander werk te vinden.”
“Werkgevers worden verplicht Nederlandse les te verzorgen voor hun arbeidsmigranten.”
De ChristenUnie ziet arbeidsmigratie niet als een eenvoudige of wenselijke oplossing voor personeelstekorten in de zorg. In plaats daarvan pleit de partij voor structurele hervormingen van de arbeidsmarkt en benadrukt zij het belang van integratie, goede arbeidsvoorwaarden en het beheersen van migratie. Arbeidsmigratie wordt expliciet niet als eerste antwoord gezien op de tekorten in de zorg.
Arbeidsmigratie is geen eenvoudige oplossing voor zorgtekorten
De ChristenUnie stelt dat arbeidsmigratie niet de makkelijke of gewenste oplossing is voor structurele personeelstekorten in sectoren als de zorg. De partij wil dat Nederland eerst kijkt naar het anders organiseren en eerlijker verdelen van arbeid, en pas daarna eventueel naar arbeidsmigratie.
“Arbeidsmigratie is daarbij geen eenvoudig antwoordvoor de oplossing van onze structurele tekorten.”
Strengere eisen aan arbeidsmigratie en nadruk op integratie
De partij wil meer grip op arbeidsmigratie door strengere arbeidsvoorwaarden, integratie-eisen (zoals taallessen), en gecontroleerde migratie. Dit geldt ook voor arbeidsmigranten in de zorg, waarbij integratie en beheersing van de Nederlandse taal essentieel worden geacht.
“Om meer grip te krijgen op arbeidsmigratie moet er allereerst een einde komen aan de slechte arbeidsvoorwaarden.”
“Het beheersen van de Nederlandse taal, ook door arbeidsmigranten, is daarbij essentieel.”
“Arbeidsmigranten zijn nu niet verplicht Nederlands te leren en in te burgeren. In Europees verband gaan we hier het gesprek over aan en aan verblijfsvergunningen voor niet EU-arbeidsmigranten verbinden we voorwaarden aan integratie, zoals het leren van de Nederlandse taal.”
JA21 is zeer terughoudend over arbeidsmigratie voor de zorg en ziet het niet als structurele oplossing voor personeelstekorten. De partij wil arbeidsmigratie alleen toestaan waar écht tekorten zijn, met strikte voorwaarden op huisvesting en naleving, en zet primair in op het benutten van het Nederlandse arbeidspotentieel en het verminderen van administratieve lasten in de zorg.
Arbeidsmigratie alleen bij échte tekorten en onder strikte voorwaarden
JA21 accepteert arbeidsmigratie uitsluitend als er aantoonbare tekorten zijn, en alleen als goede huisvesting en naleving van regels gegarandeerd zijn. De partij ziet arbeidsmigratie niet als structurele oplossing voor personeelstekorten in de zorg en wil eerst inzetten op het activeren van het binnenlandse arbeidspotentieel.
Focus op verminderen administratieve lasten en benutten Nederlands personeel
In plaats van het aantrekken van arbeidsmigranten voor de zorg, wil JA21 vooral de administratieve druk verlagen en het bestaande Nederlandse personeel beter benutten. De partij stelt dat hierdoor voldoende 'zorghanden' kunnen worden vrijgemaakt om tekorten op te lossen.
“Door het mes te zetten in administratieve- en kwaliteitssystemen waarvan niet of nauwelijks is bewezen dat zij de zorg in Nederland verbeteren, kunnen zoveel ‘zorghanden’ worden vrijgemaakt dat de huidige tekorten compleet verdwijnen.”
“Het personeelstekort in de zorg is een enorm probleem... Het is dus tijd voor concreet en krachtig beleid om deze tekorten aan te pakken zonder veel nieuw personeel te werven.”
GroenLinks-PvdA erkent dat arbeidsmigratie soms noodzakelijk is om personeelstekorten in de zorg op te vangen, maar wil dit alleen faciliteren als het echt nodig is en onder strikte voorwaarden. De partij legt de nadruk op het aantrekkelijker maken van zorgbanen voor Nederlanders en het verbeteren van arbeidsvoorwaarden, zodat de afhankelijkheid van arbeidsmigratie in de zorg afneemt. Arbeidsmigratie voor de zorg wordt dus gezien als een tijdelijke en aanvullende oplossing, niet als structureel beleid.
Arbeidsmigratie alleen bij noodzakelijke tekorten in de zorg
GroenLinks-PvdA vindt dat arbeidsmigratie alleen moet worden ingezet als het echt noodzakelijk is om personeelstekorten in belangrijke sectoren zoals de zorg op te vullen. De partij wil werkgevers in de zorg stimuleren om gebruik te maken van bestaande mogelijkheden voor tijdelijke vakkrachten, maar ziet dit als een laatste redmiddel. Het doel is om de zorgsector structureel aantrekkelijker te maken voor Nederlandse werknemers, zodat de vraag naar arbeidsmigratie afneemt.
“Soms is arbeidsmigratie nodig om een personeelsvraag in belangrijke sectoren op te vullen, zoals de bouw, zorg en de energietransitie. Wij faciliteren dit waar nodig en moedigen deze werkgevers aan om gebruik te maken van de bestaande mogelijkheden om vakkrachten tijdelijk in Nederland te laten werken.”
Zorg aantrekkelijker maken voor Nederlandse werknemers
De partij wil het personeelstekort in de zorg primair aanpakken door betere arbeidsvoorwaarden, hogere lonen en meer zeggenschap voor zorgmedewerkers. Door de zorg aantrekkelijker te maken voor Nederlandse werknemers, wordt de afhankelijkheid van arbeidsmigratie verminderd en blijft goede zorg voor iedereen bereikbaar.
“We willen werken in de zorg aantrekkelijker maken. Dat begint met fatsoenlijke lonen, goede en (sociaal) veilige werkomstandigheden en met meer zeggenschap.”
“We zorgen voor goede arbeidsvoorwaarden, meer zekerheid en zeggenschap voor zorgmedewerkers in loondienst. Zo voorkomen we dat zorginstellingen een beroep moeten doen op dure detacheringsbureaus of zzp’ers om het rooster rond te krijgen.”
50PLUS erkent het groeiende personeelstekort in de zorg en maakt daarom een uitzondering op haar verder strenge migratiebeleid door gerichte arbeidsmigratie voor de zorg toe te staan. Werkgevers worden verantwoordelijk gehouden voor de kosten van arbeidsmigranten, en deze uitzondering wordt uitsluitend gemaakt vanwege het acute tekort aan zorgpersoneel. De partij blijft verder vasthouden aan een restrictief migratiebeleid, maar ziet arbeidsmigratie voor de zorg als noodzakelijk om de zorg voor ouderen te waarborgen.
Uitzondering op streng migratiebeleid voor zorgpersoneel
50PLUS maakt een expliciete uitzondering op haar strenge migratiebeleid door gerichte arbeidsmigratie voor de zorg toe te staan, vanwege het dreigende personeelstekort. Dit wordt gezien als noodzakelijk om te voorkomen dat ouderen straks geen zorg meer krijgen. De partij erkent dat zonder deze maatregel het zorgsysteem overbelast raakt.
“Gerichte arbeidsmigratie voor de zorg. Het personeelstekort in de zorg groeit naar 240.000 mensen in 2030. Zonder actie krijgen ouderen straks geen zorg meer. 50PLUS erkent dat dit vraagt om een uitzondering op ons strenge migratiebeleid.”
Werkgevers verantwoordelijk voor kosten arbeidsmigranten
50PLUS legt de verantwoordelijkheid voor de werkelijke kosten van arbeidsmigranten bij de werkgevers, om te voorkomen dat de lasten op de samenleving worden afgewenteld. Dit geldt ook voor arbeidsmigratie in de zorg en is bedoeld om misbruik en overbelasting van publieke voorzieningen te beperken.
“Werkgevers worden, waar mogelijk, aangeslagen voor de werkelijke kosten van arbeidsmigranten.”
DENK benoemt het personeelstekort in de zorg als een urgent probleem, maar doet geen concrete voorstellen voor arbeidsmigratie als oplossing voor dit tekort. In het verkiezingsprogramma wordt vooral ingezet op betere arbeidsvoorwaarden, hogere beloningen en het aantrekkelijker maken van het zorgvak voor huidige en potentiële werknemers, zonder expliciet te pleiten voor het aantrekken van arbeidsmigranten voor de zorg.
Investeren in zorgpersoneel en arbeidsvoorwaarden
DENK wil het personeelstekort in de zorg aanpakken door te investeren in betere arbeidsvoorwaarden, hogere beloningen en het terugdringen van administratieve lasten, zodat het vak aantrekkelijker wordt voor bestaande en nieuwe zorgverleners. Er wordt niet gekozen voor het actief werven van arbeidsmigranten als oplossing voor het personeelstekort in de zorg.
“Wij investeren in het zorgpersoneel. Dat betekent dat er hogere beloningen komen en we fiks gaan inzetten op het terugdringen van de administratieve lasten.”
“Het personeelstekort is zo nijpend dat mensen soms géén zorg kunnen krijgen. Daarnaast staan onze zorgverleners onder immense druk. Zij verlaten het vak en krijgen vaak niet de waardering die ze verdienen.”