Verkiezingsprogramma's 2025 overhoe denken de partijen over de vergrijzing
50PLUS ziet vergrijzing als een structurele maatschappelijke uitdaging en richt zich expliciet op het beschermen van de belangen van ouderen. De partij pleit voor het behouden en versterken van de AOW, betere pensioenen, toegankelijke ouderenzorg, en meer geschikte woningen voor ouderen. Hun visie is dat ouderen een kracht zijn voor de samenleving en dat beleid gericht moet zijn op waardigheid, bestaanszekerheid en actieve participatie van ouderen.
AOW en Pensioen blijven onaantastbaar en worden versterkt
50PLUS beschouwt de AOW als het fundament van de welvaartsstaat en wil deze behouden, versterken en uitbreiden, met extra aandacht voor koopkracht en pensioenrechten. Dit standpunt adresseert de financiële zekerheid van ouderen als kern van de vergrijzingsproblematiek.
“De AOW is het onaantastbare fundament van onze welvaartsstaat en blijft, wat 50PLUS betreft, staan als een huis.”
“De AOW-uitkering is er voor iedereen en blijft gekoppeld aan het wettelijk minimumloon.”
“Er wordt een dertiende maand ingevoerd voor AOW’ers, ter compensatie van het afschaffen van de Inkomensondersteuning-AOW (IO-AOW).”
“Handhaving AOW-koppeling aan het minimumloon.”
“Indexatie voor gepensioneerden.”
“Pensioenfondsen sturen verplicht op koopkracht in de uitkeringsfase.”
Meer en betere woningen voor ouderen
50PLUS ziet het bouwen van levensloopbestendige woningen en het faciliteren van doorstroming als essentieel om de gevolgen van vergrijzing op de woningmarkt op te vangen. Dit moet zowel de woonkwaliteit van ouderen verbeteren als de woningmarkt voor jongere generaties ontlasten.
“Meer bouwen voor 50-plussers.”
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
Ouderenzorg versterken en toekomstbestendig maken
De partij wil structureel investeren in ouderenzorg, mantelzorg en preventie, met als doel ouderen langer zelfstandig en waardig te laten leven. 50PLUS pleit voor een Ouderenzorgwet en betere ondersteuning van mantelzorgers, waarmee ze anticiperen op de groeiende zorgvraag door vergrijzing.
“We willen een waardige, toegankelijke en toekomstbestendige zorg voor iedereen.”
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van jongeren volgens de Jeugdzorgwet.”
“Betere faciliteiten voor mantelzorgers.”
“Zelfstandig wonen wordt gemakkelijker gemaakt met noodzakelijke zorg aan huis, inclusief hulpmiddelen en aanpassingen in de woning.”
Arbeidsmarktpositie en bestrijding leeftijdsdiscriminatie
50PLUS wil dat ouderen langer kunnen doorwerken als zij dat willen, zonder gedwongen te worden, en bestrijdt leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt. Dit is een reactie op de maatschappelijke gevolgen van vergrijzing voor werkgelegenheid en bestaanszekerheid.
“Leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt is onlogisch, oneconomisch en verwerpelijk.”
“Bedrijven worden financieel gestimuleerd om ouderen in dienst te nemen, bijvoorbeeld door belastingvoordelen of subsidies voor de aanpassing van werkplekken.”
“Speciale scholingsprogramma’s voor oudere werknemers om hun vaardigheden up-to-date te houden en kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.”
Specifieke bescherming en aanpassing aan vergrijzing (o.a. hitte, digitale inclusie)
50PLUS erkent dat vergrijzing nieuwe kwetsbaarheden met zich meebrengt, zoals risico’s bij hittegolven en digitale uitsluiting, en wil daar gericht beleid op voeren.
“Nederland wordt steeds warmer. Hittegolven komen vaker voor en duren langer. Voor ouderen is dit levensgevaarlijk: zij hebben 31% meer kans om te overlijden tijdens extreme hitte.”
“Een Nationaal Hitteplan waarbij elke gemeente binnen 3 jaar een plan heeft voor bescherming van ouderen tijdens hittegolven.”
“Digitale cursussen voor ouderen om hun vaardigheden te verbeteren, met specifieke aandacht voor internetgebruik, online bankieren en sociale media door lokale gemeenschappen, bibliotheken en seniorenverenigingen.”
BVNL erkent de vergrijzing als een belangrijk maatschappelijk vraagstuk en pleit voor meer respect en betere voorzieningen voor ouderen, waaronder herstel van pensioenindexatie, afschaffing van de kostendelersnorm, en herintroductie van verzorgingshuizen. De partij wil ouderen meer keuzevrijheid geven in hun pensioen en zet in op individuele autonomie en minder overheidsbemoeienis in zorg en wonen.
Herstel van pensioenindexatie en keuzevrijheid
BVNL vindt dat ouderen recht hebben op een eerlijk pensioen en meer zeggenschap over hun pensioenopbouw. De partij wil gemiste indexatie herstellen, keuzevrijheid in pensioenuitvoerder en beleggingsstrategie, en bescherming van pensioenrechten. Dit moet ouderen financieel sterker maken en hun opgebouwde rechten waarborgen.
“De misgelopen pensioen-indexatie wordt met terugwerkende kracht hersteld. Pensioenen moeten niet geïndexeerd worden met een risicovrije rente, maar met de werkelijk behaalde rendementen.”
“Er komt keuzevrijheid met betrekking tot de pensioenen.”
“BVNL wil een toekomstbestendig Nederlands pensioenstelsel. BVNL wil het oude stelsel behouden... Kernpunt is dat we opnieuw een keuzerecht voor de deelnemer willen introduceren om in het oude stelsel te blijven mét indexatie.”
“Iedereen krijgt de keuze om in het oude stelsel te blijven. Dit kan via de zogenaamde ‘pensioenbewaarder’ (artikel 124a PW) eenvoudig worden gerealiseerd.”
“Deelnemers krijgen het recht om zelf hun pensioenuitvoerder te kiezen.”
Afschaffing kostendelersnorm en stimuleren samenwonen
BVNL wil de kostendelersnorm afschaffen zodat ouderen die samenwonen niet gekort worden op hun AOW. Dit verlaagt financiële drempels voor samenwonen en bevordert sociale samenhang onder ouderen.
“Daarnaast moet de kostendelersnorm worden afgeschaft zodat alleenstaanden die gaan samenwonen niet worden gekort op hun AOW.”
“Bovendien zijn er talloze oplossingen, zoals het vergunningsvrij maken van woningdelen, het splitsen van woningen, het optoppen van woningen, het transformeren van kantoren naar woningen en het afschaffen van de kostendelersnorm, die er allemaal toe leiden dat de markt weer normaliseert.”
Herintroductie verzorgingshuizen en meer woonvormen voor ouderen
BVNL wil terugkeer van verzorgingshuizen, bejaardentehuizen en nieuwe woonvormen voor senioren. Dit moet de kwaliteit van leven voor ouderen verbeteren en inspelen op de groeiende zorgvraag door vergrijzing.
Respectvolle en toegankelijke zorg voor ouderen
De partij benadrukt het belang van goede, liefdevolle en toegankelijke zorg voor ouderen, met landelijke richtlijnen en meer regie voor de zorgbehoevende. Dit moet de kwaliteit van ouderenzorg verhogen en bureaucratie verminderen.
“Ouderen worden met respect behandeld door ze goede en liefdevolle zorg te geven. Onze ouderen hebben ons land opgebouwd en verdienen het om de beste zorg te krijgen die wij ze kunnen geven.”
“Er moeten landelijke richtlijnen komen zodat de zorg en ondersteuning die gemeenten via de WMO leveren overal hetzelfde is.”
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB). Dit geeft zorgbehoevenden regie over hun zorgtraject, vermindert bureaucratie en sluit aan bij het streven van BVNL naar minder overheidsbemoeienis en meer individuele autonomie.”
Bevorderen van intergenerationeel contact
BVNL wil jong en oud samenbrengen door jongeren goedkoop te laten wonen in verzorgingshuizen in ruil voor sociaal contact, wat bijdraagt aan een beter sociaal klimaat en wederzijds respect.
“We brengen jong en oud samen. Jongeren krijgen de mogelijkheid om goedkoop te wonen in verzorgingshuizen, in ruil voor betrokkenheid en sociaal contact. Zo bouwen we aan een beter sociaal klimaat en wederzijds respect.”
Het CDA erkent de vergrijzing als een grote maatschappelijke uitdaging en wil ouderen langer zelfstandig laten wonen, met meer sociale woonvormen en ondersteuning voor mantelzorgers. De partij houdt vast aan de AOW als basispensioen, stimuleert onderlinge zorg en wil de zorg toekomstbestendig en betaalbaar houden door meer nadruk op preventie, samenwerking en innovatie. Concrete voorstellen zijn onder meer het bouwen van seniorenwoningen, het vergemakkelijken van mantelzorg, het ongemoeid laten van de AOW en het stimuleren van langer doorwerken.
Meer sociale woonvormen en ondersteuning voor ouderen
Het CDA ziet het belang van passende huisvesting en onderlinge zorg om ouderen langer zelfstandig te laten wonen en eenzaamheid te voorkomen. Door nieuwe woonvormen en het afschaffen van financiële belemmeringen wil het CDA de doorstroming op de woningmarkt bevorderen en mantelzorg vergemakkelijken.
“We bouwen meer sociale woonvormen, waar relaties de basis vormen. Daardoor kunnen (oudere) burgers beter en langer samenleven in de wijk.”
“We willen onderlinge zorg stimuleren en samenwonen in nieuwe woonvormen gemakkelijker maken. Ook om doorstroming op de woningmarkt te stimuleren en eenzaamheid te voorkomen.”
“Vergunningsvrije bouw van mantelzorgwoningen op eigen erf moet mogelijk zijn voor minimaal tien jaar. We verruimen dit naar andere tijdelijke woonvormen voor familie en naasten.”
“We schaffen de kostendelersnorm in de Participatiewet af. We willen geen financiële boete opleggen als volwassenen een huis delen.”
AOW blijft basispensioen, geen verhoging of versobering
Het CDA beschouwt de AOW als een verworven recht voor ouderen en wil deze ongemoeid laten. De partij benadrukt het belang van zekerheid voor ouderen en vereenvoudiging van regels rondom de AOW.
Zorg toekomstbestendig maken door preventie en samenwerking
Het CDA erkent dat de vergrijzing leidt tot stijgende zorgkosten en personeelstekorten. De partij wil de zorg toekomstbestendig maken door meer nadruk op preventie, samenwerking tussen domeinen en het verminderen van administratieve lasten, zodat ouderen passende en betaalbare zorg kunnen blijven ontvangen.
“Ouderen worden gelukkig steeds ouder en doen steeds meer een beroep op zorg en ondersteuning. [...] Dat is niet houdbaar. Het CDA wil daarom koers zetten naar liefdevolle, menswaardige zorg die wél toekomstbestendig is.”
“Wij willen ons zorgstelsel toekomstbestendig houden en waar nodig op onderdelen hervormen.”
“We willen een beweging maken waarin we zoveel mogelijk voorkomen dat mensen zorg nodig hebben.”
Stimuleren van langer doorwerken en pensioenbewustzijn
Het CDA wil ouderen de mogelijkheid bieden om langer door te werken en stimuleert pensioenbewustzijn, mede vanwege de vergrijzing en de veranderende arbeidsmarkt. De partij pleit voor persoonlijk pensioenadvies en het versterken van de positie van deelnemers in pensioenfondsen.
Investeren in arbeidsproductiviteit vanwege dubbele vergrijzing
Het CDA benoemt expliciet dat de dubbele vergrijzing vraagt om hogere arbeidsproductiviteit en innovatie, zodat de sociale zekerheid en zorg betaalbaar blijven.
“Door de dubbele vergrijzing zullen we met minder mensen meer moeten verdienen. Onze sociale zekerheid, zorg en belastingstelsel zijn aan onderhoud en vernieuwing toe, om toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit te borgen.”
NSC erkent de vergrijzing als een structurele uitdaging en wil ouderen zo lang mogelijk zelfstandig laten wonen, met passende zorg en betaalbare, levensloopbestendige woningen. Ze pleiten voor een koopkrachtig pensioen, het behoud van de AOW als basis, en investeren in mantelzorg, eerstelijnszorg en het vergroten van het aantal zorg- en seniorenwoningen. De partij koppelt deze voorstellen aan het belang van sociale samenhang, betaalbaarheid en het toekomstbestendig maken van zorg en pensioenen.
Meer betaalbare en levensloopbestendige seniorenwoningen
NSC ziet het tekort aan geschikte woningen voor ouderen als een urgent probleem dat door de vergrijzing alleen maar groter wordt. Ze willen de bouw van betaalbare, levensloopbestendige en zorgwoningen fors stimuleren, zodat ouderen kunnen doorstromen en langer zelfstandig kunnen wonen.
“We willen dat de komende jaren substantieel meer betaalbare levensloopbestendige en meer zorgwoningen komen. Ook huur en servicekosten van zorgvilla’s zullen betaalbaar moeten zijn en onder de huurwet moeten vallen.”
“Het is nodig om meer geschikte seniorenwoningen te bouwen met voorzieningen zoals ICT, domotica en nabije zorg, waarin senioren zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen.”
“Nieuw Sociaal Contract wil dat er meer seniorenwoningen komen, zodat Harry naar een geschikte woning kan verhuizen en zijn grotere woning weer vrijkomt voor een jong gezin.”
Ouderenzorg: zo lang mogelijk zelfstandig wonen met ondersteuning
De partij vindt dat ouderen zo lang mogelijk de regie over hun leven moeten houden, met goede eerstelijnszorg, thuiszorg en ondersteuning van burgerinitiatieven voor woonzorgvormen. Mantelzorg en samenwerking tussen zorgdisciplines zijn essentieel om de zorg voor ouderen toekomstbestendig te maken.
“In de ouderenzorg hanteren we als uitgangspunt dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig wonen en de regie over hun leven houden. Hiervoor moeten eerstelijnszorg en thuiszorg goed geregeld worden.”
“Familie en vrijwilligers zijn essentieel om de gezondheidszorg toekomstbestendig te maken. Dit vraagt om flexibiliteit in de arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer. We pleiten daarnaast voor het verlengen van het wettelijk recht op langdurig mantelzorgverlof...”
“Het moet makkelijker worden om ouderen dicht bij hun volwassen kinderen te laten wonen door tijdelijke woonunits te plaatsen. Dit mag geen gevolgen hebben voor de uitkering.”
Pensioen en AOW: koopkracht en zekerheid voor ouderen
NSC benadrukt het belang van een koopkrachtig pensioen en het behoud van de AOW als basis. Ze willen dat de AOW meegroeit met de welvaart en dat aanvullende pensioenen beter beschermd worden tegen inflatie, zodat ouderen niet in koopkracht achteruitgaan.
“De AOW blijft de basis onder het pensioenstelsel. We zorgen voor ervoor dat de AOW blijft meegroeien met onze welvaart.”
“Bestaanszekerheid vraagt om een koopkrachtig pensioen. De AOW heeft haar koopkracht behouden door de koppeling aan de lonen. Maar dat geldt niet voor de aanvullende pensioenen. Gepensioneerden met een aanvullend pensioen zagen hun uitkering jarenlang niet stijgen en soms zelfs dalen. Het is hoog tijd om hun koopkracht structureel te verbeteren.”
“We blijven de implementatie van de Wet toekomst pensioenen (Wtp) kritisch volgen. We houden vast aan een AOW-leeftijd die geleidelijk meestijgt met de levensverwachting, zoals afgesproken in het Pensioenakkoord.”
Zorgcapaciteit en verpleeghuizen aanpassen aan vergrijzing
NSC erkent dat de vergrijzing leidt tot een grotere vraag naar langdurige zorg en verpleeghuisplekken. Ze willen het aantal verpleeghuisbedden laten meegroeien met de demografische ontwikkelingen.
“We willen verpleeghuizen weer de mogelijkheid bieden om meer bedden vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) aan te bieden. De groei zal moeten aansluiten op de demografische ontwikkelingen.”
Demografische trends en toekomstbestendigheid beleid
De partij benoemt expliciet de vergrijzing en het dalende geboortecijfer als structurele trends die grote impact hebben op zorg, sociale zekerheid en de woningmarkt. Ze pleiten voor scenario-analyses en anticiperend beleid om ontwrichtende effecten te voorkomen.
“Nederland moet daarom snel demografische scenario’s maken over de effecten van een verder dalend geboortecijfer op ons zorgstelsel, sociale zekerheid, woningmarkt en sociale samenhang. Alleen door vooruit te kijken kunnen we voorkomen dat ontwikkelingen ons overvallen.”
D66 ziet de vergrijzing als een structurele uitdaging voor wonen, zorg en de arbeidsmarkt, en wil ouderen langer vitaal en zelfstandig laten wonen met passende huisvesting en zorg. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het bouwen van meer seniorenwoningen, het stimuleren van doorstroming op de woningmarkt, het inzetten op technologische innovaties in de zorg, en het gericht aantrekken van arbeidsmigranten om personeelstekorten door vergrijzing op te vangen. D66 koppelt bestaanszekerheid en keuzevrijheid voor ouderen aan een flexibeler pensioenstelsel en investeert in sociale netwerken om vereenzaming te voorkomen.
Meer seniorenwoningen en doorstroming bevorderen
D66 erkent dat veel ouderen geen geschikte woning kunnen vinden en dat dit de doorstroming op de woningmarkt belemmert. De partij wil daarom meer passende woningen voor ouderen bouwen, een bouwquotum voor seniorenwoningen invoeren, en financiële drempels voor verhuizing wegnemen. Dit moet ouderen helpen zelfstandig te blijven wonen en tegelijkertijd ruimte maken voor jongere generaties.
“De eerste stap is meer huizen bouwen voor oudere mensen, zodat wie dat wil, kan verhuizen naar een passende plek.”
“We halen de doelen voor seniorenwoningen nu bij lange na niet... Er moet een bouwquotum komen, zodat elke gemeente moet meebouwen voor elk van deze groepen.”
“We richten een Nationale Doorstroombank op. Die geeft oudere mensen zekerheid over hun toekomstige woonlasten als zij verhuizen naar een kleinere, passende woning.”
“We helpen oudere mensen om een nieuwe woning te vinden, zodat er ook plek vrijkomt voor jongeren en gezinnen.”
Levensloopbestendige wijken en sociale netwerken
D66 wil investeren in buurten waar ouderen zelfstandig en vitaal kunnen blijven wonen, met voorzieningen dichtbij en sterke sociale netwerken om vereenzaming tegen te gaan. Dit verlaagt de zorgvraag en verhoogt de kwaliteit van leven voor ouderen.
“Oudere mensen en mensen met een zorgbehoefte verdienen passende woonvormen. We bouwen levensloopbestendige woningen en verbinden zorg, welzijn en wonen.”
“D66 investeert in levendige wijken met kleinschalige woonvormen voor oudere mensen en in sociale buurtnetwerken van zorgverleners, mantelzorgers en vrijwilligers. Zo kunnen oudere mensen actief blijven en voorkomen we vereenzaming.”
“Een goede kwaliteit van leven in de eigen omgeving verlaagt de zorgvraag aantoonbaar.”
Technologische innovatie en privacy in ouderenzorg
D66 ziet technologische innovatie als middel om ouderen langer zelfstandig te laten wonen, mits privacy gewaarborgd blijft. Technologie moet gezondheidsrisico’s tijdig signaleren en ondersteuning bieden, maar mag niet ten koste gaan van privacy.
“Technologische innovaties kunnen helpen om gezondheidsrisico’s op tijd te signaleren, zoals systemen die hulp inschakelen wanneer iemand valt. Ze ondersteunen oudere mensen om zelfstandig te wonen. Daarbij is het belangrijk dat privacygevoelige informatie goed wordt beschermd.”
Arbeidsmigratie om personeelstekorten door vergrijzing op te vangen
D66 erkent dat de vergrijzing leidt tot grote personeelstekorten, vooral in de zorg, en wil daarom gericht arbeidsmigratie inzetten om de samenleving draaiende te houden.
“In de zorg alleen al staan meer dan 60.000 vacatures open – een aantal dat in de komende jaren minstens vier keer zo groot wordt. Ondertussen stijgt de werkdruk, terwijl de vergrijzing de problemen nog groter zal maken. D66 wil dit aanpakken... Daarom zet D66 ook in op arbeidsmigratie: gericht, menselijk en slim.”
Flexibel pensioen en doorwerken na AOW-leeftijd
D66 wil ouderen keuzevrijheid en zekerheid bieden door een flexibeler pensioenstelsel en de mogelijkheid om na de AOW-leeftijd (gedeeltelijk) door te werken. Dit speelt in op de veranderende levensloop en de gevolgen van vergrijzing voor de arbeidsmarkt en sociale zekerheid.
“D66 bouwt verder aan een pensioenstelsel dat mensen keuzevrijheid én zekerheid voor later geeft. Het wordt mogelijk om, als je dat wilt, na de AOW-leeftijd (gedeeltelijk) te blijven doorwerken.”
De SGP ziet vergrijzing als een grote maatschappelijke en financiële uitdaging die vraagt om meer inzet op informele zorg, versterking van ouderenzorg, en het toekomstbestendig maken van het pensioenstelsel. De partij wil de druk op de zorg verminderen door familie, kerken en gemeenschappen een grotere rol te geven, investeren in passende woonvormen voor ouderen, en het geboortecijfer verhogen om verdere vergrijzing tegen te gaan. Tegelijkertijd pleit de SGP voor bescherming van de koopkracht van ouderen en een robuust, betaalbaar pensioenstelsel.
Meer inzet op informele zorg en gemeenschappen
De SGP vindt dat de zorg voor ouderen primair bij familie, kerken en gemeenschappen moet liggen, met professionele zorg als vangnet. Dit moet de druk op het zorgstelsel verlichten en de kwaliteit van leven voor ouderen verbeteren.
“Zorg en ondersteuning van ouderen vraagt primair iets van iemands directe omgeving: familie, de kerk, vrienden en buren. Maar wie professionele zorg nodig heeft, moet dat uiteraard gewoon kunnen krijgen.”
“Mensen zijn geschapen om samen te zijn en voor elkaar te zorgen. Wij vinden dat families, kerken en maatschappelijke organisaties de primaire verantwoordelijkheid dragen voor wie eenzaam, kwetsbaar of ziek is.”
Investeren in ouderenzorg en passende woonvormen
De SGP wil investeren in ouderenzorg, het verminderen van regeldruk, en het creëren van meer passende woonvormen zoals geclusterde woonvormen en verpleeghuisplekken, om ouderen langer zelfstandig te laten wonen en de zorg toegankelijk te houden.
“De SGP investeert extra in de Stimuleringsregeling Wonen en Zorg. Naast het passend maken van woningen voor ouderen en het creëren van geclusterde woonvormen wil de SGP ook ruimte bieden voor meer verpleeghuisplekken.”
“Er komt een gevarieerd woonaanbod van passende woonvormen voor ouderen, zoals ‘knarrenhofjes’ of ‘kangoeroewoningen’ waar ouderen en jongeren samen leven en elkaar ondersteunen. Er moet daarvoor extra budget vrijgemaakt worden.”
Toekomstbestendig en betaalbaar pensioenstelsel
De SGP erkent dat vergrijzing het pensioenstelsel onder druk zet en wil daarom inzetten op een robuust en betaalbaar AOW- en pensioenstelsel, met bescherming van de koopkracht van ouderen en flexibiliteit in de pensioenleeftijd.
“De SGP wil een toekomstbestendig AOW-stelsel, maar dit staat door de vergrijzing onder druk. Daarom zetten we in op verbeteringen die de pensioenvoorzieningen robuust en betaalbaar houden.”
“Bij sommige gepensioneerden bestaat de oudedagsvoorziening alleen uit een AOW-uitkering, eventueel aangevuld met een ‘klein pensioen’. Terwijl de prijzen stijgen, kunnen zij soms maar net de eindjes aan elkaar knopen. Hun koopkracht moet beschermd worden.”
“Na jarenlange stijging groeit de levensverwachting de laatste jaren minder snel. Op dit moment kan de pensioenleeftijd niet dalen als de levensverwachting daalt. De SGP wil dat dit wel mogelijk wordt. Ook wordt de pensioenleeftijd weer sterker gekoppeld met de levensverwachting.”
Geboortecijfer verhogen, migratie niet als oplossing
De SGP ziet het dalende geboortecijfer als oorzaak van vergrijzing en wil actief beleid voeren om het geboortecijfer te verhogen. Migratie wordt expliciet niet als oplossing voor vergrijzing gezien.
“Omdat migratie niet de oplossing is voor de vergrijzing wordt een rem op migratie gezet. Om niet nog verder te vergrijzen op de lange termijn moet het geboortecijfer echt omhoog.”
“Er komt een offensief om de vrije val van het geboortecijfer te keren en belemmeringen voor (aanstaande) ouders, bijvoorbeeld rond huisvesting, werk en inkomen, weg te nemen.”
Druk op zorg en arbeidsmarkt door vergrijzing verminderen
De SGP erkent dat vergrijzing leidt tot een onhoudbare druk op de zorg en arbeidsmarkt en wil deze trend remmen door arbeidsbesparende innovaties en het aantrekkelijker maken van werken in de zorg.
“De combinatie van vergrijzing en de daardoor toenemende zorgvraag is niet alleen een maatschappelijke en financiële uitdaging, maar legt ook grote druk op de arbeidsmarkt. Deze trend is onhoudbaar en moet sterk worden geremd.”
De VVD ziet vergrijzing vooral als een financieel en maatschappelijk vraagstuk dat vraagt om ingrijpende keuzes in zorg, sociale zekerheid, wonen en arbeidsmarkt. De partij wil de stijgende kosten van vergrijzing beheersen door langer doorwerken te stimuleren, het pensioenstelsel aan te passen, zorg en sociale zekerheid efficiënter te maken en meer geschikte woningen voor ouderen te bouwen. De kern van hun visie is dat de samenleving financieel houdbaar moet blijven, waarbij ouderen zo lang mogelijk zelfstandig wonen en werken moet lonen.
Langer doorwerken en pensioenleeftijd verhogen
De VVD vindt dat mensen langer moeten doorwerken om de gevolgen van vergrijzing op te vangen en de betaalbaarheid van het pensioenstelsel te waarborgen. De pensioenleeftijd moet meestijgen met de levensverwachting, met uitzondering voor zware beroepen.
“We vinden daarom dat bij een stijgende levensverwachting, de pensioenleeftijd mee moet stijgen. We hebben oog voor de kwetsbare groepen en zware beroepen, waar een regeling voor blijft bestaan.”
“De VVD staat pal voor een stabiel pensioenstelsel dat zekerheid biedt voor ouderen en perspectief voor jongeren. En dat ook op lange termijn betaalbaar is door mee te stijgen met de levensverwachting.”
Kosten van zorg en sociale zekerheid beheersen
De VVD wil de stijgende kosten door vergrijzing onder controle houden door stevige ingrepen in zorg en sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen en een activerende sociale zekerheid.
“We zullen extra maatregelen moeten nemen om de stijgende kosten van de zorg en de vergrijzing onder controle te kunnen houden, zodat we ook in de toekomst goede zorg en een sterk sociaal vangnet hebben. Dit zal stevig ingrijpen vragen in de zorg en de sociale zekerheid om de overheidsfinanciën ook in de toekomst op orde te houden.”
“Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid. Dit zijn keuzes die we sowieso zullen moeten nemen, vanwege de vergrijzing.”
Meer en betere woningen voor ouderen
De VVD wil het woningaanbod voor ouderen vergroten en verbeteren, zodat zij langer zelfstandig kunnen wonen en doorstroming op de woningmarkt wordt bevorderd.
“Om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen laten wonen, is het belangrijk dat er voldoende zorggeschikte woningen voor ouderen zijn waar zij naar toe willen en kunnen verhuizen. Geclusterde woonvormen met gezamenlijke voorzieningen bieden ouderen een rijk sociaal leven, voorkomen eenzaamheid en dragen bij aan hun gezondheid.”
“Aantrekkelijke seniorenwoningen of betaalbare doorgroeiwoningen bijkomen, komen empty nesters en scheefwoners in beweging. Hierbij hebben wij ook oog voor initiatieven zoals een knarrenhof, thuishuis en een meergeneratiehof.”
Ouderenzorg in eigen omgeving en mantelzorg versterken
De VVD wil dat ouderen zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen, met ondersteuning van mantelzorgers en innovatieve woonvormen.
“We helpen ouderen zo lang mogelijk in de vertrouwde omgeving te blijven. Met digitalisering zijn hiervoor veel mogelijkheden. We willen eenvoudige verlofregels voor mantelzorgers.”
“We zetten in op de ontwikkeling van speciale woonvormen, waarbinnen ouderen zoveel mogelijk kunnen leven zoals zij dat voor hun ziekte gewend waren.”
Arbeidsmarkt: meer mensen in de zorg en langer werken stimuleren
De VVD erkent dat door vergrijzing meer mensen in de zorg nodig zijn en wil langer doorwerken stimuleren, onder andere door een Leven Lang Ontwikkelen.
“Gezien de vergrijzing zullen we de komende jaren meer mensen in de zorg nodig hebben.”
“We ondersteunen het langer doorwerken door meer in te zetten op een Leven Lang Ontwikkelen. Zo zorgen we dat er genoeg mensen zijn om bijvoorbeeld in de zorg, het onderwijs of in de techniek te werken.”
BBB erkent de vergrijzing als een grote maatschappelijke uitdaging en wil ouderen bestaanszekerheid, waardige zorg en passende huisvesting bieden. De partij pleit voor het behoud van de AOW, aanpassing van het pensioenstelsel ten gunste van koopkrachtbehoud, herintroductie van verzorgingshuizen nieuwe stijl en meer seniorenwoningen. BBB ziet ouderen als waardevolle burgers en wil hun positie versterken door concrete maatregelen op het gebied van inkomen, zorg en wonen.
Behoud en verbetering van AOW en pensioen
BBB wil de bestaanszekerheid van ouderen waarborgen door de AOW ongemoeid te laten, de koppeling aan het minimumloon te behouden en het pensioenstelsel aan te passen voor meer koopkracht en zeggenschap. De partij is kritisch op de nieuwe pensioenwet en wil meer transparantie en invloed voor pensioendeelnemers.
“Handen af van de AOW. De AOW-uitkeringen worden niet zwaarder belast dan nu het geval is en we handhaven de koppeling aan het wettelijk minimumloon.”
“De koopkracht van aanvullende pensioenen via de werkgever wordt weer het uitgangspunt, niet een sluitpost. De nieuwe pensioenwet passen we aan zodat pensioenuitvoerders makkelijker kunnen sturen op koopkrachtbehoud.”
“BBB was en blijft tegenstander van deze ingrijpende stelselwijziging en overdracht van opgebouwde pensioenrechten zonder instemming van de deelnemers. Pensioen is van de mensen zelf, niet van de overheid, fondsen of sociale partners.”
Herintroductie verzorgingshuizen en meer seniorenwoningen
BBB wil het gat tussen zelfstandig wonen en het verpleeghuis dichten door verzorgingshuizen nieuwe stijl terug te brengen en de bouw van seniorenwoningen te stimuleren. Dit moet ouderen helpen langer zelfstandig te wonen en eenzaamheid tegengaan.
“We kijken daarom naar wat nodig is om het concept van het verzorgingshuis, maar dan in nieuwe stijl en afgestemd op woonwensen en leefstijlen van de ouderen van nu, weer terug te brengen.”
“We willen maatregelen om ouderen te helpen zelfstandig te blijven wonen. Dit vraagt zowel in de dorpen als in de steden versnelde bouw van seniorenwoningen, met ruimte voor ontmoeting en gezamenlijke voorzieningen.”
Toegang tot passende en waardige ouderenzorg
BBB wil de toegang tot langdurige zorg voor ouderen met lichte zorgzwaarte herstellen en pleit voor meer handen aan het bed en betere palliatieve zorg. De partij verzet zich tegen stigmatisering van ouderen en wil hun waardigheid centraal stellen.
“Herstel toegang Wet langdurige zorg (Wlz) voor ouderen met lichte zorgzwaarte. Sinds 2015 zijn ouderen met een lichte zorgzwaarteindicatie (VV2 en VV3) uitgesloten van de Wlz. Daardoor komen zij vaak in de knel: te veel zorg voor zelfstandig wonen, te weinig voor intramurale opname. BBB wil deze toegang herstellen.”
“Het werk in de ouderenzorg maken we aantrekkelijker, met meer handen aan het bed.”
“Palliatieve zorg moet altijd beschikbaar zijn; omzetplafonds mogen dit nooit belemmeren.”
Bevorderen van sociale samenhang en bestrijden van eenzaamheid
BBB erkent dat vergrijzing samenhangt met risico’s op vereenzaming en wil daarom inzetten op sociale netwerken en buurtinitiatieven om ouderen te ondersteunen.
“Ouderen wonen steeds langer thuis en het geboortecijfer in Nederland is lager dan een halve eeuw geleden. Zonder een netwerk van buren, vrienden en kennissen ligt vereenzaming op de loer.”
Forum voor Democratie (FVD) ziet vergrijzing vooral als een uitdaging voor het pensioen- en zorgstelsel en pleit voor het versterken van de positie van ouderen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verlagen van de AOW-leeftijd, het structureel indexeren van pensioenen, meer zeggenschap voor pensioendeelnemers, investeren in ouderenzorg, en het stimuleren van generatiewoningen. De kern van hun visie is dat ouderen recht hebben op zekerheid, waardigheid en keuzevrijheid, en dat solidariteit en koopkracht voor ouderen behouden moeten blijven.
AOW-leeftijd verlagen en flexibiliseren
FVD wil de AOW-leeftijd verlagen naar 66 jaar en mensen met zware beroepen na 40 jaar werk recht op AOW geven. Dit moet ouderen eerder zekerheid bieden en rekening houden met mensen die fysiek zwaar werk doen. Vrijwillig doorwerken na de AOW-leeftijd blijft mogelijk, zodat keuzevrijheid centraal staat.
“We verlagen de AOW-leeftijd naar 66 jaar en geven mensen met fysiek zware beroepen recht op AOW na 40 jaar werk.”
“Iedereen moet recht hebben op AOW na veertig jaar zwaar werk, en de algemene AOW-leeftijd moet weer terug naar 66 jaar.”
“We geven mensen de mogelijkheid vrijwillig door te werken na de AOW-leeftijd, zodat wie wil blijven werken daartoe de kans krijgt.”
Pensioenen structureel indexeren en meer zeggenschap
FVD vindt dat pensioenen structureel moeten worden geïndexeerd (met terugwerkende kracht tot 2015) om de koopkracht van ouderen te beschermen. Ze willen ook dat deelnemers meer zeggenschap krijgen in pensioenbesturen, ten koste van vakbonden en werkgevers, en dat rendement leidend is bij beleggingen.
“We indexeren pensioenen structureel op inflatie, met terugwerkende kracht tot 2015, zodat ouderen hun koopkracht behouden.”
“We versterken de positie van pensioendeelnemers in de besturen en beperken de macht van vakbonden en werkgevers, zodat de belangen van deelnemers écht centraal staan.”
“We verbieden pensioenfondsen om te investeren op basis van politieke agenda’s zoals duurzaamheid of klimaat, zodat rendement leidend is.”
Investeren in ouderenzorg en bestrijden eenzaamheid
FVD erkent dat vergrijzing vraagt om betere ouderenzorg en het bestrijden van eenzaamheid. Ze willen investeren in ouderenzorg, verzorgingshuizen behouden en ouderen de waardigheid geven die ze verdienen.
“Ouderen verdienen onze prioriteit. We investeren in ouderenzorg, bestrijden eenzaamheid en behouden verzorgingshuizen, zodat de mensen die ons land hebben opgebouwd de waardigheid krijgen die ze verdienen.”
Generatiewoningen stimuleren voor familieondersteuning
Om ouderen langer betrokken te houden bij gezinnen en informele zorg te bevorderen, wil FVD generatiewoningen stimuleren. Dit moet families in staat stellen beter voor elkaar te zorgen en ouderen actief te betrekken bij het leven van jonge gezinnen.
“We stimuleren generatiewoningen, zodat families beter voor elkaar kunnen zorgen en ouderen betrokken worden bij het leven van jonge gezinnen.”
Korting op wegenbelasting voor 65-plussers
FVD erkent dat mobiliteit belangrijk is voor ouderen en wil daarom een korting op wegenbelasting voor 65-plussers, zodat zij betaalbaar mobiel kunnen blijven.
“65-plussers gaan profiteren van een blijvende korting op de wegenbelasting.”
De ChristenUnie ziet vergrijzing als een uitdaging die vraagt om meer onderlinge zorg, toegankelijke en betaalbare ouderenzorg, en een sterke sociale infrastructuur. Ze willen investeren in mantelzorg, meer passende woningen en verpleeghuisplekken voor ouderen, en het pensioenstelsel solidair en toekomstbestendig houden. De partij benadrukt het belang van samenwerking tussen formele en informele zorg en wil dat ouderen volwaardig kunnen blijven meedoen in de samenleving.
Meer mantelzorg en ondersteuning voor ouderen
De ChristenUnie vindt dat de samenleving en overheid samen moeten zorgen voor ouderen, met meer aandacht voor mantelzorgers en betere samenwerking tussen formele en informele zorg. Dit moet zorg toegankelijk, warm en betaalbaar houden, zeker nu de vergrijzing toeneemt.
“De overheid faciliteert een goede samenwerking tussen formele en informele zorg. Hierdoor krijgen mensen passende zorg en ondersteuning op een manier die toegankelijk, warm en op de lange termijn betaalbaar is.”
“Mantelzorgers krijgen meer mogelijkheden om toegerust te worden op hun verantwoordelijkheden. Mantelzorgondersteuning wordt in elke gemeente flexibeler.”
Meer en betere woonvormen voor ouderen
De partij wil dat ouderen makkelijker kunnen verhuizen naar woningen die passen bij hun levensfase en stimuleert geclusterd wonen en woongemeenschappen, zodat ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen en eenzaamheid wordt bestreden.
“We zorgen dat ouderen makkelijker kunnen verhuizen naar woningen die beter passen bij hun levensfase.”
“Geclusterd wonen van ouderen met een (beginnende) zorgvraag gebeurt nog op te kleine schaal. Daarom maakt elke gemeente afspraken met zorg- en welzijnsorganisaties... over huisvesting, zinvolle dagbesteding, bestrijding van eenzaamheid en de invulling van zorg en ondersteuning.”
Meer verpleeghuisplekken en toegankelijke dementiezorg
De ChristenUnie erkent dat de vergrijzing leidt tot een grotere zorgvraag en wil daarom structureel meer verpleeghuisplekken realiseren en de dementiezorg verbeteren en vereenvoudigen.
Solidariteit en zekerheid in het pensioenstelsel
De partij wil het collectieve pensioenstelsel behouden en hervormen met solidariteit en collectiviteit als fundament, zodat ouderen beschermd blijven tegen armoede ondanks de vergrijzing.
“Ons collectieve pensioenstelsel is het waard om te behouden. Mede door het stelsel van AOW als eerste pijler en aanvullend pensioen als tweede pijler, zijn ouderen in Nederland goed beschermd tegen armoede.”
Gelijkere belasting en inkomenspositie voor ouderen
De ChristenUnie wil dat ouderen profiteren van dezelfde belastingkortingen als werkenden en dat de AOW verder wordt gefiscaliseerd, zodat ouderen met alleen AOW of een klein pensioen er financieel op vooruitgaan.
“Wij willen dat ouderen ook gaan profiteren van de volledige basiskorting (dus geen lagere algemene heffingskorting, zoals nu het geval is). De AOW wordt geleidelijk verder gefiscaliseerd. Ouderen met alleen AOW of met een klein aanvullend pensioen gaan erop vooruit.”
JA21 ziet vergrijzing als een belangrijke demografische trend die grote gevolgen heeft voor de woningmarkt, zorg en pensioenen. De partij wil het woningaanbod aanpassen aan de groeiende groep ouderen, pleit voor terugkeer van bejaardentehuizen en wil de zorg betaalbaar houden door administratieve lasten te verminderen. Daarnaast zet JA21 in op een solide en transparant pensioenstelsel dat recht doet aan huidige en toekomstige generaties.
Meer toegankelijke en flexibele ouderenhuisvesting
JA21 erkent dat de vergrijzing leidt tot een grotere vraag naar kleinere, toegankelijke woningen en wil daarom het woningaanbod hierop afstemmen. De partij pleit voor de bouw van bejaardentehuizen en moderne woonvormen voor ouderen om doorstroming te bevorderen en sociale cohesie te versterken.
“De vergrijzing leidt tot een piekvraag naar kleine, toegankelijke woningen; met name appartementen en flexibele woonvormen voor ouderen.”
“Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren, zoals woonconcepten waarbij senioren samenwonen rondom een gemeenschappelijk hofje gericht op onderlinge hulp, zelfstandigheid en sociale cohesie.”
Terugkeer van bejaardentehuizen en waardige ouderenzorg
JA21 vindt dat de zorg voor ouderen is afgebroken en wil daarom bejaardentehuizen terugbrengen, zodat ouderen samen kunnen wonen met voldoende sociale voorzieningen en schaalbare zorg. Dit moet voorkomen dat ouderen onnodig moeten verhuizen bij ziekte en draagt bij aan hun welzijn.
“JA21 is daarom in de eerste plaats voor de terugkeer van de bejaardentehuizen waarin meerdere ouderen wonen en waar zij van gemeenschappelijke faciliteiten gebruik kunnen maken.”
“In deze woonomgeving moet de zorg schaalbaar zijn om te voorkomen dat de ouderen door ziekte naar een andere leefomgeving worden verplaatst.”
Zorg betaalbaar en toekomstbestendig houden bij vergrijzing
JA21 ziet de vergrijzing als een belangrijke oorzaak van stijgende zorgkosten en personeelstekorten. De partij wil de groei van het zorgbudget beperken, administratieve lasten verminderen en de inzet van zorgprofessionals efficiënter maken om de zorg betaalbaar en toegankelijk te houden.
“Er liggen veel uitdagingen in maatschappelijke en demografische trends, zoals bevolkingsgroei en vergrijzing. Daarnaast bestaan er structurele problemen zoals personeelstekorten en almaar stijgende zorgkosten.”
“Het personeelstekort in de zorg is een enorm probleem. Daarbovenop blijkt uit onderzoek van het CBS dat ongeveer 30% van de zorgmedewerkers de komende 10 jaar met pensioen gaat.”
Solide en transparant pensioenstelsel voor alle generaties
JA21 wil een betrouwbaar pensioenstelsel dat rechtvaardig is voor huidige en toekomstige generaties, met duidelijke regels en transparante uitvoering. De partij pleit voor solide compensatie, heldere communicatie en het mogelijk maken van eenmalige opname van een deel van het pensioen.
GroenLinks-PvdA ziet de vergrijzing als een structurele uitdaging voor de samenleving en economie, en pleit voor investeringen in ouderenzorg, betaalbare en toegankelijke woningen voor ouderen, en het waarborgen van een goed pensioen. De partij wil de marktwerking in de ouderenzorg terugdringen, de AOW verhogen, en inzetten op hogere productiviteit en innovatie om de gevolgen van vergrijzing op te vangen. Hun visie is gericht op solidariteit tussen generaties en het beschermen van bestaanszekerheid voor ouderen.
Marktwerking terugdringen en ouderenzorg verbeteren
GroenLinks-PvdA wil de doorgeslagen marktwerking in de ouderenzorg aanpakken en ouderenzorg toegankelijker en waardiger maken. Ze zien de huidige situatie als te bureaucratisch en ontoegankelijk voor ouderen, met te veel wachtlijsten en versnippering.
“We pakken de doorgeslagen marktwerking in de ouderenzorg aan.”
“Ouderen moeten hun weg zoeken in een web van regelingen. Vervolgens is de kans op een wachtlijst groot.”
Betaalbare en toegankelijke woningen voor ouderen
De partij erkent dat vergrijzing vraagt om meer toegankelijke en geschikte woningen voor ouderen, dichtbij voorzieningen en met mogelijkheden voor zorg aan huis.
AOW verhogen en pensioen zeker stellen
GroenLinks-PvdA wil de AOW-uitkering verhogen en koppelen aan het minimumloon, zodat ouderen financieel rond kunnen komen. Ook willen ze een goed pensioen voor huidige en toekomstige generaties waarborgen.
Investeren in productiviteit en innovatie vanwege vergrijzing
De partij benoemt expliciet dat vergrijzing vraagt om hogere productiviteit en investeringen in innovatie, om de economische gevolgen van een ouder wordende bevolking op te vangen.
“Met een vergrijzende bevolking moet Nederland productiever worden. Dat betekent slimmer omgaan met ons menselijk kapitaal, en flinke investeringen in innovatie en wetenschap.”
De PVV erkent de vergrijzing als een belangrijk maatschappelijk vraagstuk en richt zich vooral op het verbeteren van de ouderenzorg en het verlagen van de AOW-leeftijd. Hun belangrijkste voorstellen zijn meer kleinschalige verzorgingshuizen, extra verpleeghuisplekken, financiële waardering voor mantelzorgers, en het terugbrengen van de AOW-leeftijd naar 65 jaar. De partij benadrukt dat ouderen recht hebben op goede, toegankelijke zorg en een fatsoenlijke oudedagsvoorziening.
Meer kleinschalige verzorgingshuizen en verpleeghuisplekken
De PVV wil de ouderenzorg versterken door te investeren in meer en kleinschaligere verzorgingshuizen en extra verpleeghuisplekken. Dit moet ervoor zorgen dat ouderen goede zorg dicht bij huis krijgen, passend bij de toenemende vergrijzing.
Financiële waardering voor mantelzorgers
De PVV erkent de groeiende rol van mantelzorgers bij de vergrijzing en wil hen financieel belonen met een mantelzorgbonus, in de vorm van een belastingkorting voor wie minimaal acht uur per week onbetaalde zorg verleent.
AOW-leeftijd terug naar 65 jaar
Om ouderen een fatsoenlijke oudedagsvoorziening te bieden in het licht van de vergrijzing, wil de PVV de AOW-leeftijd verlagen naar 65 jaar.
Volt erkent de vergrijzing als een belangrijke oorzaak van druk op het zorgsysteem en de woningmarkt. Hun aanpak richt zich op het toekomstbestendig maken van de zorg, het stimuleren van doorstroming van ouderen naar passende woningen, het inzetten op technologie en ondersteuning in de ouderenzorg, en het versterken van het pensioenstelsel. De partij kiest voor preventie, waardering van zorgpersoneel, en het aantrekkelijker maken van zorgopleidingen om de gevolgen van vergrijzing op te vangen.
Toekomstbestendige zorg door vergrijzing
Volt ziet de vergrijzing als een structurele uitdaging voor het zorgsysteem en wil investeren in preventie, waardering van zorgpersoneel, en het aantrekkelijker maken van zorgopleidingen om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden.
“Door de vergrijzing en de toenemende zorgvraag staat het zorgsysteem steeds meer onder druk. Gezondheid en welzijn zijn cruciaal - niet alleen voor individuen, maar ook voor het functioneren van de gehele samenleving. Daarom werken wij aan een toekomstbestendig zorgsysteem dat gezondheid centraal stelt.”
“We investeren meer in onderzoek en maken zorgopleidingen aantrekkelijker, bijvoorbeeld door geen collegegeld te vragen. Alleen zo blijft goede zorg beschikbaar voor iedereen, nu en in de toekomst.”
Doorstroming ouderen naar passende woningen
Volt wil de woningmarkt ontlasten door het voor ouderen aantrekkelijk te maken om te verhuizen naar woningen die beter passen bij hun levensfase, zodat er woningen vrijkomen voor andere groepen.
“Veel ouderen blijven wonen in een woning die niet meer past bij hun levensfase. Dat is begrijpelijk, maar het vormt wel een knelpunt op de woningmarkt. Volt pleit voor een nationaal doorstroomoffensief dat het voor senioren ook echt aantrekkelijk maakt om door te stromen naar een passende woning.”
Inzet technologie en ondersteuning in ouderenzorg
Volt zet in op technologische innovatie en betere ondersteuning voor mantelzorgers om de druk op de ouderenzorg te verlichten.
“We stimuleren de ontwikkeling en toepassing van nieuwe technologieën in de ouderenzorg, zoals robots en AI. Zo ontlasten we de ouderen zelf, de professionele zorgverleners en de mantelzorgers.”
“Volt pleit voor goede ondersteuning voor mantelzorgers. Zij moeten genoeg hulp krijgen, zoals respijtzorg (tijdelijke vervanging) om overbelasting te voorkomen. Ook moet er voldoende financiële steun zijn.”
Versterken pensioenstelsel met Europees perspectief
Volt wil het pensioenstelsel toekomstbestendig maken door te streven naar een pan-Europees pensioenstelsel, zodat ook bij een vergrijzende bevolking solidariteit en zekerheid behouden blijven.
“Volt streeft naar één pan-Europees pensioenstelsel waarin het beste van de verschillende Europese stelsels wordt gebundeld in één systeem.”
Stimuleren van sport en preventie onder ouderen
Volt ziet preventie en een gezonde levensstijl als essentieel om de zorgvraag door vergrijzing te beperken, en stimuleert daarom sportdeelname onder ouderen.
“Ook stimuleren we initiatieven die deelname aan sport onder de gehele bevolking bevorderen, ook onder de ouderen.”
BIJ1 ziet vergrijzing vooral als een sociale kwestie en pleit voor een sterke sociale zekerheid, toegankelijke pensioenen en respectvolle ouderenzorg. De partij wil dat niemand na de AOW-leeftijd hoeft door te werken, pakt leeftijdsdiscriminatie aan en verbetert de positie van ouderen, met speciale aandacht voor mensen met zware beroepen en ouderen met een migratieachtergrond. BIJ1 legt de nadruk op waardige zorg, hogere kwaliteitseisen voor verzorgingstehuizen en een inclusieve woonomgeving.
AOW en pensioen op leefbaar niveau, geen verplichte doorwerk
BIJ1 vindt dat ouderen financieel onafhankelijk moeten kunnen zijn na de AOW-leeftijd en wil voorkomen dat mensen noodgedwongen moeten doorwerken. De partij wil ook leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt bestrijden en de pensioenpositie van mensen in zware beroepen en ouderen met een migratieachtergrond verbeteren.
“Wij willen dat AOW en aanvullend pensioen van zo een niveau zijn dat niemand noodgedwongen hoeft door te werken na de AOW-leeftijd. Arbeidsdiscriminatie op basis van leeftijd pakken we keihard aan.”
“Mensen die werken in zware beroepen leven gemiddeld korter. De Regeling Vervroegd Uittreden (RVU) die in 2024 door stakingen tot stand is gekomen is een goede 1e stap, maar wij willen de RVU-heffing helemaal afschaffen. Zodat het voor werknemers mogelijk wordt om een hoger bedrag of vroegere ingangsdatum af te dwingen via de cao-tafel.”
“Veel ouderen met een migratieachtergrond vragen de AIO (aanvullende inkomensondersteuning) aan vanwege het AOW-gat. De regels hiervan maken we soepeler.”
Hogere kwaliteit en respect in ouderenzorg
BIJ1 benadrukt dat ouderen respect en kwalitatief goede zorg verdienen. De partij wil hogere kwaliteitscriteria voor verzorgingstehuizen en ondersteunt alternatieven zoals zorgbuurthuizen die sociale functies en zorg combineren.
“Onze ouderen verdienen respect. De kwaliteitscriteria voor verzorgingstehuizen moeten omhoog. Verzorgingstehuizen mogen geen dumpplek zijn. Daarom ondersteunen we het initiatief van zorgbuurthuizen, die sociale functies en zorg samenbrengen.”
Toegankelijke en inclusieve woonomgeving voor ouderen
BIJ1 wil dat bestaande en nieuwe woningen geschikt worden gemaakt voor mensen met een handicap, wat ook ouderen ten goede komt. De partij zet in op toegankelijke woonwijken en het aanpakken van hittestress en oversterfte, vooral in armere wijken waar veel ouderen wonen.
“Zo veel mogelijk bestaande- en nieuwbouwwoningen maken we geschikt voor mensen met een handicap. Het VN-verdrag↗ Handicap is hierin het uitgangspunt. Ook testen we nieuwe wijken op toegankelijkheid. Waaronder toegankelijkheid voor vrouwen, jongeren en mensen van kleur.”
“We maken onze woonomgeving veel groener. Vooral in versteende wijken. Hiermee pakken we hittestress en oversterfte in vooral de armere wijken aan.”
De SP ziet vergrijzing vooral als een sociale uitdaging en pleit voor een sterke collectieve bescherming van ouderen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verlagen van de AOW-leeftijd naar 65 jaar, het verhogen van de AOW en pensioenen, en het investeren in passende, toegankelijke woningen en zorg voor ouderen. De kern van hun visie is dat ouderen recht hebben op bestaanszekerheid, betaalbare huisvesting en goede zorg, gefinancierd door hogere belastingen op grote vermogens.
AOW-leeftijd terug naar 65 jaar en hogere AOW
De SP wil de AOW-leeftijd verlagen naar 65 jaar en de AOW koppelen aan het minimumloon, zodat ouderen eerder kunnen stoppen met werken en meer te besteden hebben. Dit wordt gezien als een rechtvaardige manier om ouderen te beschermen tegen de negatieve gevolgen van vergrijzing, zoals armoede en gezondheidsproblemen.
Eerlijke pensioenen en terugdraaien pensioenwet
De SP wil de huidige pensioenwet grotendeels terugdraaien en een eerlijker systeem invoeren, zodat gepensioneerden verzekerd zijn van een goed pensioen na hun werkende leven. Dit is bedoeld om bestaanszekerheid te bieden aan ouderen in een vergrijzende samenleving.
“We maken een nieuwe en veel eerlijkere pensioenwet. Na afloop van je werkende leven moet je kunnen genieten van een goed pensioen. Daarom draaien we de casinopensioenwet zoveel mogelijk terug.”
Meer betaalbare en toegankelijke woningen voor ouderen
De SP erkent dat veel ouderen zelfstandig willen blijven wonen, maar dat geschikte woningen ontbreken. Ze willen daarom investeren in toegankelijke, betaalbare woningen en nieuwe woonvormen voor ouderen, zodat zij langer zelfstandig kunnen blijven wonen met zorg dichtbij.
“Veel ouderen willen graag zelfstandig blijven wonen, maar de woningen die daarbij passen zijn er vaak niet. Daarom bouwen we meer betaalbare, toegankelijke en passende woningen voor ouderen. Gelijkvloers, in de buurt van voorzieningen en met zorg dichtbij als dat nodig is.”
Investeren in zorg en ondersteuning voor ouderen
De SP wil dat gemeenten voldoende geld krijgen om zorg te bieden aan ouderen, mantelzorgers en mensen met een beperking, en schaft de eigen bijdrage af. Dit moet ervoor zorgen dat ouderen de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben, ongeacht hun inkomen.
“Gemeenten krijgen voldoende geld om zorg te bieden aan ouderen, mensen met een beperking en mantelzorgers. De eigen bijdrage schaffen we af.”
Betaald zorgverlof voor werkende mantelzorgers
De SP erkent de groeiende druk op mantelzorgers door vergrijzing en wil werkenden de mogelijkheid geven om betaald zorgverlof op te nemen, zodat zij beter kunnen zorgen voor oudere familieleden.
“Werkende mantelzorgers krijgen de mogelijkheid op betaald zorgverlof...”
De Partij voor de Dieren ziet vergrijzing als een maatschappelijke uitdaging die vraagt om meer waardering voor ouderdom, betere inkomenszekerheid voor ouderen, en passende woon- en zorgvoorzieningen. Ze pleiten voor verhoging van de AOW, flexibele pensioenmogelijkheden, meer aandacht voor het voorkomen van eenzaamheid onder ouderen, en het stimuleren van seniorenwoningen en doorstroming. Hun visie is gericht op sociale rechtvaardigheid, keuzevrijheid en het versterken van de positie van ouderen in de samenleving.
AOW omhoog en flexibele pensioenleeftijd
De PvdD wil de inkomenspositie van ouderen verbeteren door de AOW-uitkering te verhogen en flexibele pensioenopties te bieden, vooral voor mensen met zware beroepen. Dit moet zorgen voor een eerlijker pensioenstelsel en meer keuzevrijheid voor ouderen.
“De AOW wordt eerlijker. Wie in een zwaar beroep heeft gewerkt, krijgt vanaf 65 jaar AOW. Er komt meer keuzevrijheid: wie eerder wil stoppen met werken, kan kiezen voor een evenredig aangepaste AOW-uitkering, mensen kunnen kiezen voor een flexibele pensioenleeftijd of een deeltijdpensioen.”
“De AOW-uitkering gaat omhoog. Dit zorgt voor een beter pensioen, vooral voor mensen met een klein of geen aanvullend pensioen.”
Meer aandacht voor waardering en bestrijding van eenzaamheid onder ouderen
De partij vindt het belangrijk dat ouderdom wordt hergewaardeerd en dat eenzaamheid onder ouderen actief wordt tegengegaan. Dit is een sociaal-maatschappelijk antwoord op de vergrijzing, gericht op het welzijn van ouderen.
“We gaan meer aandacht geven aan herwaardering van ouderdom en het voorkomen van eenzaamheid onder ouderen.”
Passende woonvormen en doorstroming voor senioren
Om de wooncrisis en de gevolgen van vergrijzing aan te pakken, stimuleert de PvdD nieuwe woonvormen voor senioren en bevordert ze doorstroming, zodat ouderen passend kunnen wonen en er meer woningen voor jongeren vrijkomen.
“We stimuleren nieuwe woonvormen voor senioren, zodat zij makkelijk kunnen doorstromen naar woonvormen die bij hun levensfase passen en er voor jongeren meer woningen beschikbaar komen.”
Ouderenzorg anders inrichten: langer thuis wonen
De partij erkent de personeelstekorten in de zorg en wil de ouderenzorg anders organiseren, zodat ouderen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen met passende ondersteuning.
“Door grote personeelsschaarste is het nodig dat de zorg voor ouderen anders wordt ingericht zodat zij zo lang mogelijk thuis de zorg kunnen blijven ontvangen.”
DENK erkent de uitdagingen rondom vergrijzing vooral als een kwestie van betaalbare en kwalitatieve ouderenzorg. Hun belangrijkste voorstel is om meer budget vrij te maken voor liefdevolle zorg voor ouderen. Specifieke structurele hervormingen of bredere visies op de vergrijzing als maatschappelijk vraagstuk ontbreken in het programma.
Meer budget voor liefdevolle ouderenzorg
DENK maakt zich zorgen over de kwaliteit van de ouderenzorg in het licht van de vergrijzing en wil daarom extra investeren om ouderen goede zorg te bieden. Dit standpunt adresseert direct de toenemende zorgvraag door een groeiende oudere bevolking, maar blijft beperkt tot het vrijmaken van meer middelen zonder verdere uitwerking op bijvoorbeeld arbeidsmarkt, wonen of pensioen.
“Wij maken ons grote zorgen over de kwaliteit van de ouderenzorg. Wij willen daarom dat er meer budget beschikbaar komt om onze ouderen liefdevolle zorg te geven.”