Verkiezingsprogramma's 2025 overgroningen
GroenLinks-PvdA erkent de diepe impact van de gaswinning op Groningen en stelt het herstel van veiligheid, leefbaarheid en perspectief voorop. Ze willen rechtvaardige en snelle schadeafhandeling, investeren in de toekomst van de regio, en eisen een grotere bijdrage van de NAM-aandeelhouders aan het herstel. Daarnaast zetten ze in op betere bereikbaarheid en economische ontwikkeling, onder andere via de Lelylijn en investeringen in innovatie.
Rechtvaardig en snel schadeherstel voor Groningers
De partij vindt dat Groningers recht hebben op een veilig, schadevrij en verduurzaamd huis, en dat de afhandeling van schade en versterking voortaan snel, ruimhartig en zonder bureaucratie moet plaatsvinden. Ze willen geen nieuwe gaswinning meer en voeren het rapport van de commissie-Van Geel volledig uit.
“Iedere Groninger heeft recht op een veilig, schadevrij en verduurzaamd huis.”
“We verlenen geen nieuwe vergunningen voor gaswinning uit de kleine Groningse velden meer. De veiligheid en leefbaarheid van mensen gaan voor winst.”
“We omarmen het rapport van de commissie-Van Geel volledig.”
“Bewoners krijgen recht op een totaalaanpak: schadeherstel, versterking én verduurzaming worden voortaan in één keer opgepakt. Geen eindeloze bureaucratie meer, maar échte oplossingen voor mensen die al veel te lang in onzekerheid leven.”
Investeren in toekomst en leefbaarheid van Groningen
GroenLinks-PvdA wil investeren in het Groningse landschap, monumenten, jongeren, en de regionale economie. Ze voeren het programma 'Nij Begun' uit, behouden voorzieningen, en zetten in op kansrijke toekomstperspectieven voor jongeren.
“We investeren in het Groningse landschap en herstellen monumenten, oude kerkjes, mooie dorpskernen.”
“De aardbevingsproblematiek heeft zijn weerslag op een hele generatie jongeren en kinderen. Zij verdienen perspectief en een plek aan tafel om over de toekomst van Groningen mee te beslissen.”
“De gemaakte afspraken hierover voeren we onverkort uit. We behouden voorzieningen zoals dorpshuizen en sportclubs. We gaan armoede tegen, bieden jongeren een kansrijke start met extra onderwijs en investeren in de noordelijke economie van de toekomst.”
NAM-aandeelhouders laten betalen voor herstel
De partij vindt dat Shell en Exxon, als aandeelhouders van de NAM, meer moeten bijdragen aan het herstel van Groningen. Bij weigering willen ze deze bedrijven daartoe dwingen.
“Nu verwachten we dat ze (meer) gaan bijdragen aan het herstel en de toekomst van Groningen en Noord-Drenthe. Bij weigering zullen we ze daartoe dwingen.”
Investeren in bereikbaarheid en innovatie (Lelylijn, AI-fabriek)
GroenLinks-PvdA wil Groningen beter verbinden met de rest van Nederland en Europa via de Lelylijn en de Nedersaksenlijn, en investeren in innovatie zoals een AI-fabriek.
“We leggen de Lelylijn aan tussen Groningen en de Randstad en in internationaal verband als hogesnelheidslijn naar Noord-Duitsland, Denemarken en Zweden.”
“De Nedersaksenlijn tussen Enschede en Groningen gaat rijden en we onderzoeken welke verdere uitbreidingen noodzakelijk zijn.”
“We investeren in de komst van een AI-fabriek in Groningen, waar start-ups en overheden vrijuit kunnen experimenteren met nieuwe toepassingen.”
De ChristenUnie erkent een ereschuld aan Groningen vanwege de gevolgen van de gaswinning en wil deze actief inlossen. Ze pleiten voor een milde, makkelijke en menselijke schadeafhandeling, blijvende financiële steun via een Groningenfonds, en structurele aandacht voor het welzijn van Groningers, met name in het aardbevingsgebied.
Ereschuld aan Groningen inlossen met blijvende steun
De ChristenUnie vindt dat Nederland een ereschuld heeft aan Groningen door de jarenlange gaswinning en de daaruit voortvloeiende schade. Ze willen deze schuld inlossen door een mensgerichte schadeafhandeling, structurele financiële middelen, en blijvende aandacht voor het welzijn van de inwoners. Dit wordt wettelijk vastgelegd en uitgevoerd in overleg met de Groningers zelf.
“De ereschuld aan Groningen wordt ingelost. Er wordt geen gas meer gewonnen uit de Groninger gasvelden. Nederland heeft jarenlang geprofiteerd van de gaswinning in Groningen. Hoewel de gaswinning is gestopt, werken de gevolgen nog jaren door: de aarde schudt nog steeds, scheuren blijven zichtbaar in huizen en in de levens van Groningers.”
“De schadeafhandeling en versterkingsopgave moeten milder, makkelijker en menselijker uitgevoerd worden. De Groninger en zijn of haar verhaal centraal staan, in plaats van een dossier of een nummer.”
“De overheid (IMG en NCG) blijft daarom naast de bewoner staan om ervoor te zorgen dat ze krijgen waar ze recht op hebben.”
“De voortgang van de dossiers wordt online inzichtelijk voor de bewoner. Onuitlegbare verschillen in het aardbevingsgebied worden conform het rapport Van Geel weggenomen. Hiervoor stellen we 1,8 miljard euro beschikbaar.”
“De maatregelen uit de kabinetsreactie ‘Nij Begun’ op het enquêterapport worden zo spoedig mogelijk uitgevoerd, om de ereschuld in te lossen. Dit wordt, samen met uitvoering van de Sociale en Economische agenda, in de Groningenwet vastgelegd. Koste wat het kost en zo lang het duurt is het uitgangspunt.”
“Er is blijvende aandacht voor de psychische gevolgen van de gaswinning, in het bijzonder voor het (mentaal) welzijn van kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied.”
“Er komt een Groningenfonds om het geld langjarig beschikbaar te houden voor Groningen. Het inlossen van de ereschuld vindt plaats in goed overleg met inwoners van Groningen. Met het Groningse erfgoed (zoals kerken, huizen en dorpsaanzichten) wordt zorgvuldig omgegaan.”
Kritiek op eerdere overheidsaanpak en focus op belangen van Groningen
De ChristenUnie uit stevige kritiek op het eerdere handelen van de overheid, die volgens hen te veel gericht was op financiële belangen van het Rijk en te weinig op de belangen van Groningen en haar inwoners. Ze willen dat de overheid structureel kiest voor de regio en haar mensen.
“Of door, zoals in Groningen, alleen maar te focussen op de (financiële) belangen van de Rijksoverheid, in plaats van de belangen van de regio en haar inwoners.”
FVD wil de gaswinning in Groningen hervatten om te zorgen voor betaalbare, betrouwbare energie en economische groei, met nadruk op eerlijke compensatie voor getroffen inwoners. Het klimaatbeleid en de sluiting van het Groninger gasveld worden als schadelijk gezien; FVD pleit voor heropening van het veld als kernpunt van hun energie- en economische visie. De partij verwerpt duurzaamheidsbeleid en ziet Gronings gas als essentieel voor nationale energievoorziening en lagere kosten.
Gaswinning in Groningen hervatten met compensatie
FVD wil de gaswinning in Groningen opnieuw opstarten om Nederland te voorzien van goedkoop, kwalitatief hoogwaardig aardgas, wat volgens hen leidt tot lagere energiekosten, economische groei en energieautonomie. Tegelijkertijd benadrukken ze het belang van eerlijke of ruimhartige compensatie voor omwonenden die getroffen zijn door de gaswinning. Dit standpunt wordt gepresenteerd als alternatief voor het huidige klimaatbeleid en de sluiting van het Groninger gasveld.
“We willen stoppen met het klimaat- en stikstofbeleid, de boeren en de industrie weer de ruimte geven, en via hervatte gasboringen in Groningen weer betaalbare energie terugbrengen voor iedereen.”
“Gaswinning in Groningen moet worden hervat met eerlijke compensatie voor getroffen inwoners, en ook de (schalie)gasvelden in de Noord- en Waddenzee moeten worden ontgonnen.”
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden, zodat we weer goedkoop, hoogwaardig en ruim voorradig aardgas hebben voor huishoudens en bedrijven.”
“Door gaswinning in Groningen te hervatten met eerlijke compensatie voor omwonenden en gelijktijdig te investeren in kolencentrales en moderne kernenergie, zoals thorium, zorgen we voor stabiele, goedkope stroom voor de komende generaties.”
“We trekken de klimaatwet in, zeggen het klimaatverdrag van Parijs op en stoppen zodoende volledig met alle vormen van ‘duurzaamheidsbeleid’. We heropenen de gesloten kolencentrales en zetten in op de bouw van thoriumcentrales voor goedkope, schone kernenergie. De bespaarde 1.000 miljard euro geven we terug aan de Nederlander via lastenverlichting. We hervatten de gasboringen in Groningen, waar nog eens voor circa 585 miljard euro aan gasbaten gerealiseerd kunnen worden.”
“Indien we dat zouden doen, zou er - evident! - weer ruimschoots goedkoop en kwalitatief hoogwaardig aardgas beschikbaar komen voor huishoudens, industrie, agrariërs, enzovoorts: het zou vanzelfsprekend een gigantische bestedingsimpuls opleveren.”
“Het klimaatbeleid en het sluiten van het Groninger gasveld - te heroverwegen.”
Klimaatbeleid en sluiting Groninger gasveld fundamenteel afwijzen
FVD ziet het sluiten van het Groninger gasveld en het huidige klimaatbeleid als schadelijk voor de economie en energievoorziening. Ze stellen dat heropening van het veld noodzakelijk is voor betaalbare energie en economische vitaliteit, en bekritiseren het CPB voor het niet doorrekenen van de positieve effecten van heropening.
“Dat alles in kaart brengen kan het CPB echter niet, omdat rondom sluiting van Slochteren wetgeving is gemaakt, er zijn concessies gedaan, de infrastructuur in het wingebied is voor de voorzienbare toekomst onklaar gemaakt, enzovoorts. Een berekening op hoofdlijnen is voor hen dus ‘onrealistisch’ - en derhalve ondoenlijk.”
NSC erkent de specifieke problemen en kansen in Groningen en komt met concrete voorstellen gericht op herstel, innovatie en bereikbaarheid. Ze willen dat de herstel- en versterkingsoperatie na de gaswinning uiterlijk in 2028 is afgerond, investeren in technologische innovatie met een AI-faciliteit en -fabriek in Groningen, en verbeteren de bereikbaarheid van de regio via grote spoorprojecten zoals de Lelylijn en betere internationale treinverbindingen. De partij benadrukt het belang van structurele monitoring, regionale economische groei en een gelijkwaardige positie van Groningen binnen Nederland.
Herstel en versterking na het Groningenschandaal
NSC wil dat de overheid de herstel- en versterkingsoperatie in Groningen en Noord-Drenthe nauwlettend monitort, met als doel deze uiterlijk in 2028 af te ronden. Dit standpunt adresseert het langdurige onrecht en de trage afhandeling van schade door gaswinning, en benadrukt het belang van voortgang en doeltreffendheid.
“Nieuw Sociaal Contract wil dat de herstel- en versterkingsoperatie in Groningen en Noord-Drenthe nauwlettend gemonitord wordt op voortgang en doeltreffendheid; het streven moet blijven dat de operatie in 2028 is voltooid.”
Investeren in technologische innovatie in Groningen
NSC ziet Groningen als een strategische locatie voor technologische innovatie en economische groei. Ze willen investeren in een AI-faciliteit en een AI-fabriek in Groningen, waarmee de regio een ecosysteem voor bedrijfsleven, wetenschap en overheid krijgt en mkb en strategische sectoren toegang krijgen tot rekenkracht, data en talent.
“Er wordt een Nederlandse AI-faciliteit in Groningen gebouwd. Dit moet leiden tot een ecosysteem waarop bedrijfsleven, wetenschap en overheid zo zijn aangesloten dat het bijdraagt aan de brede welvaart van de regio.”
“We steunen de oprichting van een AI-fabriek in Groningen die rekenkracht, data en talent beschikbaar maakt voor het mkb en strategische sectoren.”
Verbeteren van bereikbaarheid en spoorverbindingen
NSC wil de bereikbaarheid en het vestigingsklimaat van Groningen en het noorden versterken door aanleg van de Lelylijn en betere internationale treinverbindingen. Dit moet economische groei stimuleren en de regio beter verbinden met de rest van Nederland en Europa.
“Met aanleg van de Lelylijn versterken we de bereikbaarheid en het vestigingsklimaat van het noorden.”
“De bereikbaarheid en de economie van het noordoosten van het land krijgen een impuls door de aanleg van de Nedersaksenlijn.”
“Vanaf Amsterdam/Schiphol lopen er lijnen naar het buitenland via Breda, Zwolle/Hengelo, Arnhem en Groningen.”
Gaswinning: Groningerveld blijft dicht
NSC is duidelijk dat het grote Groningerveld gesloten blijft, ondanks het beleid om kleine gasvelden op land te blijven exploiteren. Dit standpunt is bedoeld om de veiligheid en het vertrouwen van Groningers te waarborgen na de schade door gaswinning.
“We gaan door met gaswinning in de kleine velden op land, maar het grote Groningerveld blijft dicht.”
Stimuleren van regionale innovatieclusters
NSC wil de regionale samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden versterken, met specifieke aandacht voor innovatieclusters in Groningen. Dit moet leiden tot meer marktgerichte productontwikkeling en een sterkere regionale economie.
“We ondersteunen marktgerichte productontwikkeling en regionale innovatieclusters, zoals in Groningen, Enschede, Delft en Eindhoven.”
BBB benadrukt dat Groningen gelijke kansen en eerlijke behandeling verdient, net als andere regio’s, en pleit voor concrete investeringen in de maakindustrie, maritieme sector en bereikbaarheid. De partij wil Groningen economisch versterken door te investeren in industrie, infrastructuur (zoals de Nedersaksenlijn) en de ontwikkeling van Groningen Airport Eelde. BBB ziet Groningen als een regio die te vaak wordt vergeten en wil daar verandering in brengen met gerichte maatregelen.
Investeren in maakindustrie en maritieme sector
BBB wil de economische positie van Groningen versterken door te investeren in de maakindustrie en de maritieme sector, inclusief de strategische rol voor Defensie. Dit moet zorgen voor meer werkgelegenheid, innovatie en een robuuste regionale economie.
“Er moet worden ingezet op een sterke maakindustrie, omdat deze sector essentieel is voor economische groei, innovatie en werkgelegenheid. Door te investeren in technologie en vakmanschap blijft de maakindustrie concurrerend en toekomstbestendig. Zo ontstaat een robuuste industriële basis die de regio versterkt.”
“De maritieme sector, waaronder de scheepsbouw, moet worden versterkt en de strategische rol voor Defensie moet optimaal worden benut. Dit biedt kansen voor economische ontwikke”
Verbeteren van bereikbaarheid en infrastructuur
BBB ziet goede bereikbaarheid als cruciaal voor de leefbaarheid en economische kansen van Groningen. De partij pleit voor snelle realisatie van de Nedersaksenlijn en de ontwikkeling van Groningen Airport Eelde als mobiliteitsknooppunt voor Noord-Nederland.
“De Nedersaksenlijn is een belangrijke spoorverbinding tussen Groningen, Emmen en Enschede. Deze lijn versterkt de bereikbaarheid van het oosten en noorden van Nederland, bevordert grensoverschrijdende samenwerking met Duitsland en vergroot de leefbaarheid en economische kansen in regio’s die nu te vaak worden vergeten.”
“BBB kent een belangrijke positie toe aan de ontwikkeling van Groningen Airport Eelde als knooppunt van mobiliteit, van en voor het Noorden van ons land.”
Gelijke kansen en eerlijke behandeling voor Groningen
BBB benadrukt dat beleid niet alleen op de Randstad gericht mag zijn, maar dat inwoners van Groningen dezelfde kansen en toegang tot voorzieningen verdienen als elders in Nederland.
“Of je nu in Groningen woont of in Gouda, op het platteland of drie hoog achter iedereen verdient dezelfde kansen. Gelijke toegang tot onderwijs, gezondheidszorg, vervoer en veiligheid mag geen kwestie van postcode zijn.”
“Over de grens in Aken of Essen krijgen ondernemers wél de ruimte, terwijl in Groningen of Drenthe investeringen achterblijven.”
Het CDA erkent dat de overheid in Groningen ernstig tekort is geschoten, vooral rond de gaswinning en de afhandeling van schade. Herstel van vertrouwen, snelle schadeafhandeling zonder bureaucratie en blijvende aanwezigheid van rijksdiensten zijn de kern van hun visie. Het CDA wil dat het Rijk zijn beloften nakomt, jaarlijks verantwoording aflegt over herstel, en Groningen structureel perspectief biedt.
Schadeherstel zonder bureaucratie en nakomen beloften
Het CDA vindt dat de overheid haar verantwoordelijkheid moet nemen voor de schade door gaswinning in Groningen en dat herstel snel, zonder gedoe en met vertrouwen in lokale uitvoerders moet plaatsvinden. Dit is voor het CDA een toetssteen voor een fatsoenlijke overheid.
“Het Rijk moet doen wat het heeft beloofd: schade herstellen zonder gedoe. Uitvoerders in de regio moeten daarom de opdracht én de ruimte krijgen om problemen op te lossen, binnen de ruimte die de regelingen bieden.”
“Het is van belang dat jaarlijks bestuurlijk verantwoording wordt afgelegd over de voortgang van het schadeherstel.”
Blijvende aanwezigheid en perspectief voor Groningen
Naast herstel wil het CDA Groningen structureel versterken door blijvende aanwezigheid van rijksdiensten en het bieden van toekomstperspectief, zodat de regio niet opnieuw wordt achtergesteld.
“Groningen verdient perspectief. Wij willen een blijvende aanwezigheid van rijksdiensten en rijksinstanties in Groningen.”
Overheidsfalen erkennen en vertrouwen herstellen
Het CDA erkent expliciet het falen van de overheid in Groningen en noemt het herstel van vertrouwen essentieel. Ze benadrukken dat de overheid haar rol moet nemen, redelijkheid en rechtszekerheid moet bieden, en niet alles kan oplossen.
“In Groningen kwam de overheid tegenover haar inwoners te staan. Mensen verloren hun vertrouwen, hun gevoel van veiligheid, rechtvaardigheid en waardigheid. Voor het CDA is herstel een lakmoesproef voor een fatsoenlijke overheid.”
“Op andere onderwerpen heeft de overheid zelf een vertrouwensbreuk veroorzaakt, zoals bij het toeslagenschandaal en de winning van het gas in Groningen.”
“Het ontbrak te vaak aan daadkracht om problemen werkelijk op te lossen.”
Volt erkent de bijzondere positie van Groningen, met specifieke aandacht voor de afhandeling van aardbevingsschade, investeringen in infrastructuur en regionale economische ontwikkeling. Ze willen een snelle, rechtvaardige schadeafhandeling voor Groningers, investeren in spoorverbindingen en kennisinstellingen, en ondersteunen innovatieve projecten zoals een AI-fabriek. Hun visie is gericht op herstel, versterking en duurzame groei van Groningen en de regio.
Snelle en rechtvaardige afhandeling van aardbevingsschade
Volt vindt dat Groningers en Noord-Drenten eindelijk een eenvoudige, snelle en rechtvaardige afhandeling van schade en versterking van hun huizen verdienen, waarbij zij zelf zeggenschap hebben. Dit is een erkenning van de ereschuld aan de regio en moet op hun voorwaarden worden ingelost.
“Wij pleiten ervoor dat Groningers en Noord-Drenten eindelijk een goede, simpele en snelle afwikkeling van schade en versterking van hun huizen krijgen, waarbij zij zelf een volwaardige stem hebben. We willen dat de ereschuld aan Groningen en Noord-Drenthe wordt ingelost op een manier zoals de Groningers en Noord-Drenten dat willen.”
Investeren in spoorverbindingen en infrastructuur
Volt wil de bereikbaarheid en economische ontwikkeling van Groningen versterken door te investeren in nieuwe en verbeterde spoorverbindingen, waaronder de Nedersaksenlijn en de internationale spoorlijn Amsterdam-Groningen-Bremen.
“Wij pleiten ervoor dat de Nedersaksenlijn met voortvarendheid gebouwd wordt. Deze lijn zal een grote impuls geven aan economische ontwikkelingen en woningbouw in Oost-Groningen en de naastgelegen Drentse gebieden.”
“We realiseren zo snel mogelijk de spoorlijn Amsterdam - Groningen - Bremen. Die is goedgekeurd door de EU binnen het uitgebreide Trans-European Transport Network (TEN-T).”
Investeren in innovatie en kennisinstellingen in Groningen
Volt ondersteunt de bouw van een AI-fabriek in Groningen en wil investeren in kennisinstellingen om innovatie en economische groei buiten de Randstad te stimuleren.
“Volt steunt de bouw van de AI-fabriek in Groningen. Deze fabriek moet actief ingezet worden om ondernemers te helpen AI op een ethisch verantwoorde en innovatieve manier in te zetten.”
“Om de innovatiekracht en leefbaarheid buiten de Randstad te vergroten, investeren we op grotere schaal in kennisinstellingen, (openbaar) vervoer en woningen om de regionale economieën meer tot bloei te laten komen.”
Voorbeeldfunctie voor verduurzaming en energiearmoede-aanpak
Volt ziet de aanpak van energiearmoede en verduurzaming in Groningen als voorbeeld voor de rest van Nederland, waarbij de overheid de kosten voorschiet en bewoners actief worden ondersteund.
“Dit gebeurt nu in de gemeente Groningen. Hier helpt de gemeente via energiecoaches met het aanvragen van subsidies. Voor het overige bedrag biedt de gemeente zeer gunstige leningen aan. Deze aanpak maakt Volt tot standaard voor Nederland.”
BVNL wil het Groningse gasveld openhouden, maar alleen op een laag en veilig productieniveau, waarbij de veiligheid van bewoners centraal staat. Ze eisen snelle en ruimhartige schadevergoeding bij gas- en zoutwinning en benadrukken dat de Groningers in het verleden zijn geschoffeerd door het overheidsbeleid. Innovatie, monitoring samen met bewoners en het minimaliseren van risico’s op aardbevingen zijn leidend in hun visie.
Gaswinning in Groningen op laag en veilig niveau
BVNL pleit voor het openhouden van het Groningse gasveld, maar uitsluitend op een laag productieniveau en met technieken die de veiligheid waarborgen. Ze willen dat de risico’s op aardbevingen worden geminimaliseerd en dat bewoners actief betrokken worden bij de monitoring. Dit standpunt is ingegeven door de energiecrisis en de wens om betaalbare energie te leveren, maar met expliciete aandacht voor de veiligheid en zorgen van Groningers.
“Het gasveld in Groningen kan veilig opengehouden worden door te produceren op een laag productieniveau van bijvoorbeeld 12 miljard m3 per jaar in combinatie met waterinjectie of stikstofinjectie zodat de druk in het veld aantoonbaar op peil blijft en het risico op seismische activiteit wordt geminimaliseerd. Samen met een bewonerscommissie zal dit worden gemonitord.”
“Dit kan door kerncentrales te bouwen en het gasveld in Groningen veilig en verantwoord open te houden en nieuwe gasvelden op Nederlands grondgebied te ontwikkelen”
Ruimhartige en snelle schadevergoeding bij winning
BVNL erkent de zorgen van de Groningse bevolking over schade door gas- en zoutwinning en eist dat eventuele schade snel, ruimhartig en uit de opbrengsten wordt vergoed. Als de opbrengsten tekortschieten, moet de overheid bijspringen. Dit is bedoeld om het vertrouwen van de Groningers te herstellen en te voorkomen dat bewoners opnieuw de dupe worden van overheidsbeleid.
“Eventuele schade bij gas-, zout-, water-, en schaliegaswinning moet adequaat, ruimhartig en snel worden vergoed uit de opbrengst van de winning, en bij tekortschieten van die opbrengsten door de overheid.”
“De zoutwinning in Groningen moet zeer zorgvuldig worden bekeken. De bevolking maakt zich grote zorgen en het mag niet zo zijn dat er weer huizen gaan verzakken.”
Kritiek op overheidsbeleid richting Groningers
BVNL stelt dat Groningers jarenlang zijn geschoffeerd door de overheid in de afhandeling van het gasdossier. Ze plaatsen dit in de bredere context van een bestuurlijke crisis en benadrukken het belang van herstel van vertrouwen en rechtvaardigheid voor de regio.
“de gang van zaken rond het Groninger gasveld waarbij de Groningers jarenlang zijn geschoffeerd.”
De SP erkent dat Groningen jarenlang is benadeeld door de gaswinning en stelt dat Groningers recht hebben op volledige compensatie, herstel van schade en een radicaal andere aanpak van de afhandeling. De partij wil dat de overheid persoonlijk verantwoordelijkheid neemt, bedrijven als Shell en Exxon extra laat betalen, en gaswinning in Groningen en andere kleine velden definitief stopt.
Volledige compensatie en herstel voor Groningers
De SP vindt dat de overheid het vertrouwen van Groningers moet terugwinnen door directe hulp, volledige schadeherstel en persoonlijke benadering. De partij benadrukt dat de problemen in Groningen geen natuurramp zijn, maar het gevolg van politieke keuzes waarbij winst boven mensen werd gesteld.
“Groningers krijgen compensatie. Groningen is jarenlang gebruikt als een wingewest. De overheid heeft ruim 400 miljard euro verdiend aan de gaswinning, maar de gevolgen voor de levens en huizen van Groningers zijn enorm. De overheid moet het vertrouwen terugwinnen en luisteren. Daarom stopt het wantrouwen en worden gedupeerden direct geholpen en de schade hersteld.”
“De gaswinning heeft Groningen en NoordDrenthe en Warfstermolen in Fryslân jarenlang onveilig gemaakt. Niet per ongeluk, maar doelbewust. De Nederlandse staat heeft samen met Shell en Exxon jarenlang winst boven mensen gesteld. Groningers zijn bewust in gevaar gebracht, hun huizen gesloopt en hun levens ontwricht. En nog steeds zijn duizenden mensen niet geholpen. Dat is geen natuurramp, dat is een politieke keuze geweest.”
“De schadeafhandeling en versterking zijn verworden tot een bureaucratisch doolhof. Regeling op regeling, instantie op instantie, maar geen oplossing. Daarom pleiten wij voor een radicaal andere aanpak: de overheid gaat van deur tot deur, spreekt mensen persoonlijk en maakt samen een plan. Niet stoppen voordat elk huis veilig, hersteld en verduurzaamd is. Er komt één loket voor alle regelingen: het zoeken van een woning, versterking, schadeafhandeling en vergoedingen rondom de versterking.”
Definitief stoppen met gaswinning in Groningen en kleine velden
De SP wil dat gaswinning in Groningen nooit meer plaatsvindt en dat ook in andere kleine gasvelden wordt gestopt. Zolang Groningen wacht op rechtvaardigheid, mogen Shell en Exxon geen winstuitkering doen en worden extra heffingen opgelegd om de regio te compenseren.
“Gaswinning mag nooit meer. Niet in Groningen, niet in NoordDrenthe en niet in kleine gasvelden. Zolang Groningen wacht op rechtvaardigheid, mogen Shell en Exxon geen cent winstuitkering doen vanuit de NAM. Integendeel: we voeren extra heffingen in om de bedrijven hun rechtvaardige deel te laten betalen aan de afhandeling, versterking en verduurzaming van de regio.”
“Stop met gaswinning uit kleine velden. De gaswinning in Groningen is gestopt, maar in tientallen andere dorpen en regio’s wordt nog altijd gas uit de bodem gehaald.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) erkent de gaswinningsproblematiek in Groningen als een ramp en pleit voor het definitief sluiten van alle gaskranen in de regio, inclusief onder de Waddenzee en Noordzee. Ze willen dat de parlementaire enquête-aanbevelingen worden uitgevoerd, bewoners worden gecompenseerd en woningen worden versterkt en verduurzaamd, zodat Groningers veilig en comfortabel kunnen wonen.
Definitieve sluiting gaskranen en stop gaswinning Groningen
De PvdD wil alle gaswinning in Groningen definitief beëindigen, inclusief onder de Waddenzee en Noordzee, om verdere schade en onzekerheid voor bewoners te voorkomen. Ze benadrukken het belang van het uitvoeren van de parlementaire enquête-aanbevelingen en het versterken en verduurzamen van woningen voor de veiligheid van Groningers.
“De gaswinning heeft in Groningen een ramp veroorzaakt. Bewoners wachten nog steeds op veilige huizen, afgehandelde schades en echte erkenning. Wat ons betreft worden de aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie eindelijk uitgevoerd, samen met de mensen die er wonen. De gaskraan gaat definitief dicht in heel Groningen, ook onder de Waddenzee en Noordzee.”
“De omkering van de bewijslast blijft, zodat slachtoffers niet opnieuw hoeven te strijden voor hun recht. We versterken én verduurzamen woningen, zodat Groningers veilig en comfortabel kunnen wonen.”
“We stoppen met olie- en gaswinning op land en op zee, deze industrieën worden versneld afgebouwd. Er worden geen (nieuwe) vergunningen afgegeven, ook niet bij Ternaard in de Waddenzee. De gaskranen in het Groningse Warffum, Grijpskerk (Molenpolder) en Bedum gaan dicht, en blijven dicht.”
“De nieuwe Mijnbouwwet wordt met spoed ingevoerd en bevat een duidelijke einddatum voor alle gaswinning in Nederland, op land én op zee. Zo bieden we rechtszekerheid aan bewoners, beschermen we natuurgebieden en zetten we een onomkeerbare stap richting een fossielvrije toekomst.”
De VVD erkent de specifieke situatie in Groningen op twee hoofdpunten: het herstel van schade en leefbaarheid na de gaswinning, en het stimuleren van economische groei via innovatie en industrie. De partij belooft de hersteloperatie in Groningen voort te zetten en zet in op investeringen zoals een AI-fabriek om de regio economisch te versterken.
Herstel van schade en leefbaarheid na gaswinning
De VVD benadrukt het belang van het rechtzetten van het onrecht richting Groningers door de gevolgen van de gaswinning aan te pakken. Ze willen dat schadeherstel, versterking van woningen en verbetering van de leefbaarheid in Groningen gebiedsgericht en integraal worden voortgezet, met een eenvoudige schadeafhandeling.
“De hersteloperatie in Groningen wordt onverminderd doorgezet. Schadeherstel, versterking en leefbaarheid blijven we gebiedsgericht en integraal aanpakken. We willen dat de schadeafhandeling zo eenvoudig mogelijk blijft, ook bij ingewikkelde gevallen.”
Economische groei en innovatie: AI-fabriek in Groningen
De VVD ziet kansen voor Groningen als locatie voor innovatieve industrie, specifiek door te investeren in kunstmatige intelligentie. Dit moet bijdragen aan de economische ontwikkeling van de regio en Nederland minder afhankelijk maken van het buitenland.
Gaswinning: Groninger gasveld blijft gesloten
De VVD kiest ervoor om het Groninger gasveld gesloten te houden, ondanks het belang van binnenlandse gaswinning. Hiermee erkent de partij de problematiek en risico’s voor Groningen, terwijl ze elders in Nederland en op de Noordzee wel gaswinning willen voortzetten.
“Het Groninger gasveld blijft gesloten.”
JA21 wil in Groningen verantwoord doorgaan met aardgaswinning en tegelijkertijd de versterkingsoperatie versnellen om de veiligheid van bewoners te waarborgen. Daarnaast pleit de partij voor het versterken van regionale infrastructuur, waaronder de luchthaven Groningen Eelde, en het stimuleren van innovatieve projecten zoals Hydrogen Valley.
Verantwoorde aardgaswinning en versnellen versterkingsoperatie
JA21 vindt dat aardgaswinning in Groningen op een verantwoorde manier moet kunnen doorgaan, waarbij de veiligheid van bewoners centraal staat. Tegelijkertijd wil de partij de versterkingsoperatie in Groningen intensiveren en versnellen om schade aan woningen en infrastructuur aan te pakken.
“In Groningen mag aardgas op een verantwoorde manier gewonnen (blijven) worden en we intensiveren de gaswinning in de Noordzee. In Groningen intensiveren en versnellen we de versterkingsoperatie.”
Versterken regionale luchthaven Groningen Eelde
JA21 ziet kansen voor de regio Groningen door de regionale luchthaven te versterken, met name in het kader van innovatieve projecten zoals Hydrogen Valley. Dit moet bijdragen aan economische ontwikkeling en verduurzaming van de regio.
“JA21 wil dat commerciële luchtvaart op Lelystad Airport mogelijk wordt en dat de andere regionale luchthavens zoals Groningen Eelde worden versterkt, bijvoorbeeld in de context van het Hydrogen Valley Project.”
De PVV erkent de problematiek rondom mijnbouwschade en woningversterking in Groningen en pleit voor een snellere afhandeling hiervan. Daarnaast stelt de partij voor om gaswinning op land te verlengen indien veilig, waarbij de regio Groningen moet meeprofiteren van de baten.
Snellere afhandeling mijnbouwschade en versterking huizen
De PVV vindt dat de schadeafhandeling en versterking van woningen in Groningen te traag verloopt en wil dit versnellen. Het doel is om de getroffen inwoners sneller zekerheid en herstel te bieden na de gevolgen van gaswinning.
“Snellere afhandeling van mijnbouwschade en versterking van huizen in Groningen”
Regio Groningen laten meeprofiteren van baten mijnbouw
De partij wil dat bij voortzetting of uitbreiding van gaswinning op land, de regio Groningen financieel meeprofiteert van de opbrengsten. Dit moet de lasten eerlijker verdelen en de regio compenseren voor de gevolgen van mijnbouw.
“Nieuwe winning op land en verlenging van bestaande winning indien veilig; de regio laten meeprofiteren van de baten van mijnbouw op land”
De SGP vindt dat regio’s als Noordoost-Groningen goed verbonden moeten blijven met de rest van Nederland en pleit voor investeringen in infrastructuur en openbaar vervoer in deze regio. Daarnaast erkent de partij de gevolgen van het afbouwen van de gaswinning in Groningen en wil zij gaswinning uit kleine velden stimuleren, mits dit geen nieuwe aardbevingsrisico’s oplevert. De kern van hun visie is dat Groningen niet mag achterblijven qua bereikbaarheid en economische kansen, en dat de veiligheid van inwoners voorop staat bij energiebeleid.
Investeren in bereikbaarheid en infrastructuur in Noordoost-Groningen
De SGP benadrukt het belang van goede verbindingen en bereikbaarheid voor regio’s als Noordoost-Groningen, zodat deze gebieden economisch vitaal blijven en inwoners toegang houden tot voorzieningen. Dit standpunt adresseert het risico van achterstelling van Groningen ten opzichte van de Randstad en andere regio’s.
“Ook regio’s als Zuid-Limburg, Zeeuws-Vlaanderen en Noordoost-Groningen blijven zo goed verbonden.”
Gaswinning uit kleine velden, geen nieuwe aardbevingsrisico’s
Nu de gaswinning in Groningen is afgebouwd, wil de SGP de winning uit kleine gasvelden stimuleren, maar expliciet zonder nieuwe aardbevingsrisico’s te creëren. Hiermee erkent de partij de problematiek rondom aardbevingen in Groningen en kiest zij voor een voorzichtige benadering van energievoorziening.
“Nu de gaswinning in Groningen is afgebouwd, wordt de winning uit de kleine gasvelden gestimuleerd en gefaciliteerd. Natuurlijk zonder nieuwe aardbevingsrisico’s te creëren.”
BIJ1 erkent de specifieke problematiek van Groningen, met name de aardbevingsschade door gaswinning, en pleit voor rechtvaardige compensatie en onderzoek naar de gevolgen van extreme klimaatgebeurtenissen. Hun belangrijkste concrete voorstel is een compensatieregeling voor woningen met aardbevingsschade in Groningen, aangevuld met onderzoek naar de bredere impact van klimaatverandering in het gebied. De kern van hun visie is dat bewoners van Groningen recht hebben op herstel, compensatie en bescherming tegen toekomstige risico’s.
Compensatie voor aardbevingsschade aan woningen in Groningen
BIJ1 wil dat bewoners van Groningen die getroffen zijn door aardbevingen als gevolg van gaswinning rechtvaardig worden gecompenseerd. Ze erkennen de unieke situatie in Groningen en willen naast financiële compensatie ook onderzoek naar de bredere gevolgen van klimaatverandering in de regio. Dit standpunt adresseert het structurele onrecht en de onzekerheid waarmee Groningers te maken hebben.
“We maken een regeling met genoeg compensatie voor woningen met schade door een aardbeving. Ook doen we onderzoek naar de gevolgen en gevaren van steeds extremer weer, zoals in Groningen.”
D66 erkent de bijzondere situatie van Groningen na de aardbevingsproblematiek en stelt dat Groningers koste wat het kost recht hebben op een veilig huis. De partij zet in op het versnellen van schadeherstel, het versterken van woningen, het herstellen van vertrouwen en het wettelijk vastleggen van afspraken via een Groningenwet.
Versneld schadeherstel en woningversterking in Groningen
D66 vindt dat Groningers recht hebben op veiligheid en vertrouwen na de aardbevingsschade. De partij wil dat gemaakte afspraken worden nagekomen, woningen sneller worden versterkt en dat deze afspraken wettelijk worden verankerd om het herstelproces te waarborgen.
“Groningers hebben koste wat het kost recht op een veilig huis. We blijven ons inzetten voor herstel van schade en herstel van vertrouwen. We blijven vol inzetten om huizen zo snel mogelijk te versterken. De afspraken in ‘Nij Begun’ vormen het begin van het herkennen, herstellen en het creëren van een nieuw perspectief voor Groningen. De bewindspersoon voor Groningen gaat door om die afspraken na te komen. We leggen die afspraken ook vast in een Groningenwet.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma