De SGP benadrukt het belang van het vasthouden en beschermen van zoetwater, waaronder grondwater, vooral in het licht van klimaatverandering en verzilting. Ze willen investeren in waterbuffering, verbetering van de zoetwatervoorziening voor landbouw en stimuleren hergebruik van water om de druk op grondwater te verminderen. De partij ziet een cruciale rol voor provincies, gemeenten en waterschappen in het beschermen van de grondwatervoorraad.
De SGP wil dat provincies en gemeenten meer kunnen investeren in waterbuffering om wateroverlast te voorkomen en de zoetwatervoorziening, waaronder grondwater, te beschermen. Dit is nodig vanwege de toenemende droogte en verzilting, die de beschikbaarheid van grondwater bedreigen. Het Rijk moet hierin meefinancieren en verziltingsplannen heroverwegen.
“Provincies en gemeenten worden in staat gesteld te investeren in waterbuffering, om wateroverlast te voorkomen (in dorpen en steden) en voor de zoetwatervoorziening (in het landelijk gebied).”
“Het Rijk investeert mee in verbetering van de zoetwatervoorziening voor landbouwgebieden die kampen met verzilting. Verziltingsplannen worden juist heroverwogen.”
De SGP wil bedrijven stimuleren minder drinkwater (en dus minder grondwater) te gebruiken door belastingmaatregelen en het bevorderen van hergebruik van gezuiverd afvalwater. Dit moet de druk op de grondwatervoorraden verlagen.
“Als het plafond in de belasting op leidingwater geschrapt wordt en deze heffing beperkt wordt tot zuiver leidingwater, worden bedrijven gestimuleerd gebruik van drinkwater te beperken en meer gezuiverd afvalwater te gebruiken.”
“Het Rijk steunt inzet op een vierde zuiveringstrap bij afvalwater ten behoeve van gebruik in onder meer de land- en tuinbouw.”
De SGP ziet het vasthouden van zoetwater, waaronder grondwater, als essentieel om de gevolgen van droogte en overstromingen op te vangen. Waterschappen moeten hierin een centrale rol blijven spelen.
BBB erkent het belang van goed waterbeheer en wil de sponswerking van de bodem versterken om zoet grondwater vast te houden en droogte te voorkomen. De partij pleit voor regionale waterberging, het vergroten van zoetwaterbuffers en samenwerking met boeren en waterschappen om water langer in de bodem te houden. BBB ziet waterzekerheid als fundamenteel recht en kiest voor praktische, toekomstbestendige maatregelen om de beschikbaarheid van grondwater te waarborgen.
BBB wil de sponswerking van de bodem versterken zodat regenwater beter wordt vastgehouden en kan infiltreren in de bodem, wat direct bijdraagt aan het aanvullen van het grondwater. Dit is bedoeld om droogte te voorkomen en piekbuien op te vangen, en geldt voor zowel bebouwd als onbebouwd gebied. De partij ziet dit als een praktische maatregel om de beschikbaarheid van zoet grondwater te vergroten.
“Een juiste opname van (regen)water, doen we doormiddel van het vergroten van de sponswerking van de bodem, hierdoor kan iedere functie (bebouwd en onbebouwd) een bijdrage leveren om voldoende zoetwater vast te houden en te infiltreren in de bodem. Dit helpt niet alleen droogte voorkomen, maar het biedt ook ruimte bij piekbuien.”
“De sponswerking van het landschap versterken. We houden water langer vast in de natuur en landbouw.”
BBB pleit voor het vergroten van waterberging en het aanleggen van zoetwaterbuffers om zoet grondwater te beschermen en beschikbaar te houden, vooral in tijden van droogte. Dit beleid is gericht op het voorkomen van verzilting en het garanderen van voldoende zoet water voor landbouw, natuur en drinkwater.
BBB benadrukt het belang van samenwerking met lokale partijen om effectief waterbeheer en grondwaterbescherming te realiseren. Door samen te werken met boeren, waterschappen en gemeenten wil de partij zorgen dat maatregelen aansluiten bij de praktijk en regionaal maatwerk mogelijk is.
“Waterbeheer vindt altijd plaats in samenspraak met boeren, waterschappen en gemeenten.”
De ChristenUnie wil het grondwaterpeil verhogen waar mogelijk en het watersysteem zo inrichten dat water beter wordt vastgehouden, vooral om droogte en verdroging tegen te gaan. Ze koppelen dit aan het verbeteren van de waterkwaliteit en het behalen van Europese normen, met expliciete en bindende regelgeving. De partij ziet het beschermen en herstellen van grondwater als essentieel voor drinkwater, natuur en landbouw.
De ChristenUnie wil het grondwaterpeil verhogen waar dat kan en het watersysteem aanpassen om water beter vast te houden, als reactie op droogte en verdroging. Dit moet de beschikbaarheid van water voor drinkwater, natuur en landbouw waarborgen en bijdragen aan een toekomstbestendig watersysteem.
De partij koppelt het grondwaterbeleid aan het halen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW), met bindende normen in wet- en regelgeving. Dit is bedoeld om de chemische en ecologische kwaliteit van (grond)water te verbeteren en vergunningverlening mogelijk te houden.
“De KRW-doelen en bijbehorende normen worden expliciet en bindend opgenomen in wet- en regelgeving en in besluitvorming op alle relevante beleidsterreinen.”
“Er komt een snelle en geïntegreerde aanpak om de KRW-doelen te halen. Dit werkt door in het beleid voor mest, gewasbescherming en geneesmiddelen en de inrichting van de waterlopen.”
De ChristenUnie ziet het tegengaan van verdroging als een integraal onderdeel van natuurherstel, waarbij het grondwaterpeil een belangrijke rol speelt in het behoud van biodiversiteit en robuuste natuurgebieden.
“Daarom komt er een integrale aanpak voor natuurherstel, gericht op het tegengaan van versnippering, vermesting en verdroging.”
De Partij voor de Dieren vindt dat het gebruik van grondwater niet langer vanzelfsprekend mag zijn en wil natuur en drinkwater prioriteit geven boven landbouw en industrie. Ze pleiten voor een vergunningsplicht voor alle grondwateronttrekkingen, het verhogen van het grondwaterpeil ten gunste van de natuur, en het beëindigen van kunstmatig lage grondwaterstanden voor landbouw. Hun visie is gericht op het structureel beschermen van grondwater als essentiële bron voor natuur, biodiversiteit en veilig drinkwater.
De PvdD wil dat het gebruik van grondwater niet langer een automatisch recht is, maar aan strenge regels wordt gebonden. Dit is nodig omdat overmatig gebruik door landbouw en industrie leidt tot verdroging van natuurgebieden en risico’s voor de drinkwatervoorziening. Door een vergunningsplicht en prioritering van natuur en drinkwater willen ze schaarste en ecologische schade voorkomen.
“Het gebruik van grondwater is niet langer een vanzelfsprekend recht. Alle grondwater-onttrekkingen worden vergunningsplichtig, waarbij natuur en drinkwater prioriteit krijgen.”
De partij stelt dat het structureel verlagen van grondwaterstanden voor landbouw leidt tot verdroging van natuur en verlies van biodiversiteit. Ze willen dat grondwaterstanden niet langer kunstmatig laag worden gehouden en dat een natuurlijker waterpeil wordt hersteld, zodat natuurgebieden kunnen herstellen en klimaatbuffers ontstaan.
“Grondwaterstanden kunnen bovendien niet langer structureel te laag worden gehouden voor de landbouw, omdat dit leidt tot verdroging van de natuur.”
“Grondwaterstanden worden niet langer kunstmatig verlaagd ten gunste van de landbouw. Zo krijgen natuurgebieden die gevoelig zijn voor verdroging de kans om te herstellen.”
“Zo zal in veenweidegebieden, die een hoog liggend natuurlijk grondwaterpeil hebben, overgeschakeld moeten worden naar natte teelten, of worden weilanden teruggegeven aan de natuur.”
De PvdD wil dat het grondwaterpeil wordt afgestemd op ecologische behoeften in plaats van economische belangen. Dit betekent het vasthouden van water voor droge periodes en het aanhouden van een peil dat de natuur ten goede komt, om bodemdaling en CO2-uitstoot te beperken.
“Er wordt een grondwaterpeil aangehouden dat de ecologie ten goede komt.”
Volt erkent het belang van schoon en voldoende grondwater voor volksgezondheid, natuur en drinkwatervoorziening. Ze willen strengere vergunningen en belastingen op grondwatergebruik, investeren in innovatieve wateropslag en -beheer, en het grondwaterpeil verhogen om CO₂-opslag en natuurherstel te bevorderen. Hun beleid is gericht op het beschermen van grondwaterkwaliteit en het tegengaan van uitputting door klimaatverandering en vervuiling.
Volt wil het gebruik van grondwater beter reguleren door strengere vergunningseisen en het afschaffen van belastingvoordelen voor grootverbruikers. Dit moet overmatig gebruik en vervuiling tegengaan en de beschikbaarheid van schoon grondwater waarborgen.
“We zorgen voor een strengere vergunningsverplichting voor alle onttrekkingen en lozingen in water die voldoet aan WHO-normen.”
“We schaffen de vrijstellingen en verlagingen van belasting voor grootproducenten van afvalstoffen en grootverbruikers van kolen, aardgas, leidingwater en grondwater af.”
Volt wil het grondwaterpeil verhogen om bodemdaling te stoppen, CO₂ op te slaan en de natuur te herstellen, vooral in veenweidegebieden. Dit draagt bij aan klimaatdoelen en het behoud van vruchtbare bodems.
“Een ondieper grondwaterpeil leidt tot meer opname van CO₂. Daarom voeren we een landelijk zomerpeil van het grondwater van 40 centimeter onder het maaiveld in.”
“We verhogen het waterpeil in stappen, daar waar het nodig is om de natuur te beschermen en CO₂ op te slaan in het veen.”
Volt vindt dat de overheid verantwoordelijk is voor het herstel van funderingsschade die ontstaat door structureel te lage grondwaterstanden, om burgers te beschermen tegen de gevolgen van waterbeheer.
“De overheid neemt, in geval van funderingsschade door structureel te lage grondwaterstand, het herstel van de fundering voor haar rekening.”
De SP erkent het belang van schoon en voldoende water, inclusief grondwater, als basisvoorwaarde voor mens en natuur. Hun belangrijkste voorstellen richten zich op het beschermen van drinkwaterbronnen tegen vervuiling, het stimuleren van slim watergebruik en het vasthouden van water in landbouwgebieden om verdroging tegen te gaan. De partij wil strengere regelgeving en actieve maatregelen om de kwaliteit en beschikbaarheid van (grond)water te waarborgen.
De SP ziet schoon drinkwater als een recht en wil drinkwaterbronnen, waaronder grondwater, actief beschermen tegen vervuiling door onder andere industrie, landbouwgif en drugsafval. Dit is essentieel om de beschikbaarheid van veilig drinkwater voor mens en natuur te garanderen.
“We beschermen drinkwaterbronnen tegen vervuiling en commerciële concurrentie. Geen lozingen van drugsafval, pesticiden of andere gifstoffen in bodem en water.”
Om verdroging van landbouwgronden en uitputting van grondwater tegen te gaan, wil de SP actief inzetten op het vasthouden van water in landbouwgebieden en het stimuleren van hergebruik van water. Dit draagt bij aan het behoud van grondwaterreserves en een toekomstbestendige landbouw.
“Er komt een nationaal plan om water vast te houden in landbouwgebieden. Met maatregelen zoals bodemverbetering, slotenbeheer en landschapselementen tegen verdroging.”
“We bevorderen actief dat grijs water en regenwater niet in het riool verdwijnen maar hergebruikt worden in de gebouwen, door regelgeving voor nieuwbouw en stimuleringsmaatregelen bij verbouwingen.”
De SP wil strengere handhaving en regulering van het lozen van vervuilende stoffen om de kwaliteit van oppervlakte- en grondwater te verbeteren. Dit is nodig omdat de waterkwaliteit in Nederland tot de slechtste van Europa behoort en verdere achteruitgang van grondwater voorkomen moet worden.
“De kwaliteit van Nederlandse oppervlaktewater behoort tot de slechtste van Europa. Daarom worden de bestaande normen streng gehandhaafd, het lozen van afvalwater wordt streng gereguleerd...”
Het CDA erkent de toenemende problemen rond grondwater, zoals verzilting, verdroging en de beschikbaarheid van zoet water, en wil deze aanpakken via innovatie, samenwerking en gebiedsgerichte maatregelen. De partij zet in op het stimuleren van kennisontwikkeling, het creëren van klimaatweerbare gewassen, en het vergroten van zoetwateropslag om de landbouw en drinkwatervoorziening te beschermen. Hun visie is gericht op praktische, uitvoerbare oplossingen die de veerkracht van het Nederlandse watersysteem versterken.
Het CDA wil de beschikbaarheid van zoet grondwater veiligstellen door in te zetten op innovatie, samenwerking tussen boeren, waterschappen en kennisinstellingen, en het ontwikkelen van zouttolerante gewassen. Dit moet verzilting en verdroging tegengaan en de landbouw toekomstbestendig maken.
“We stimuleren kennisprogramma’s op verzilting en verdroging door boeren en waterschappen te laten samenwerken met wetenschap, bedrijven en overheid. Zo creëren we klimaatweerbare gewassen die in een verzilte bodem kunnen worden geteeld en zoet water beschikbaar houden. Naast zouttolerante gewassen moeten we ook inzetten op zoetwateropslag in buffers op land om verzilting van agrarische percelen tegen te gaan.”
Het CDA wil voorkomen dat zoet water ongebruikt wegstroomt en pleit voor het onderzoeken van technische oplossingen om zoetwaterreserves te vergroten, mede vanwege de toenemende vraag naar grondwater voor landbouw en drinkwater.
“Om te voorkomen dat een zeer groot deel van ons zoete water nog langer ongebruikt de Noordzee op stroomt terwijl de vraag naar zoetwater naar verwachting fors zal toenemen, moeten oplossingen zoals een beweegbare afsluiting van de Nieuwe Waterweg worden onderzocht.”
Het CDA kiest voor een gebiedsgerichte, uitvoerbare aanpak van waterbeheer, waarbij waterschappen en boeren samenwerken om de balans tussen water vasthouden, bergen en afvoeren te bewaken. Dit is essentieel om het grondwaterpeil op orde te houden en zowel droogte als wateroverlast te voorkomen.
“Het CDA kiest voor een robuust waterbeheer waarin waterschappen met op de situatie gerichte maatregelen de balans bewaken tussen water vasthouden, bergen en afvoeren. Zo beschermen we ons land tegen zowel droogte als wateroverlast, en houden we ons watersysteem klimaatbestendig.”
GroenLinks-PvdA wil het grondwater beter beschermen door alle vormen van grondwateronttrekking vergunningsplichtig te maken en vergunningen voor onbepaalde tijd af te schaffen. Ze leggen de nadruk op het vasthouden van water, het verhogen van de waterkwaliteit en het beschermen van drinkwatervoorraden, met strengere regels voor bedrijven en meer ruimte voor waterberging en infiltratie.
GroenLinks-PvdA wil dat alle onttrekking van grondwater door bedrijven, boeren en burgers onder een vergunning valt, om zo de beschikbaarheid en kwaliteit van grondwater beter te beschermen. Dit moet voorkomen dat overmatig gebruik en droogte de drinkwatervoorziening in gevaar brengen, en maakt een einde aan vergunningen voor onbepaalde tijd.
“Alle vormen van onttrekking van grondwater door bedrijven, boeren en burgers worden vergunningsplichtig en we stoppen stapsgewijs met vergunningen voor onbepaalde tijd.”
Om droogte en drinkwatertekorten tegen te gaan, wil de partij water langer vasthouden in het landschap en meer ruimte creëren voor waterberging, infiltratie en drinkwatervoorzieningen. Dit draagt bij aan het beschermen van grondwaterreserves en het voorkomen van verdroging.
“We maken daarom bodem en water sturend bij de inrichting van ons landschap en houden water langer vast. Alle vormen van onttrekking van grondwater door bedrijven, boeren en burgers worden vergunningsplichtig en we stoppen stapsgewijs met vergunningen voor onbepaalde tijd. Er komt meer ruimte voor waterberging, infiltratie en drinkwatervoorzieningen.”
De partij erkent dat een te laag grondwaterpeil, vaak vastgesteld in het voordeel van boeren, leidt tot verzakkende woningen. Ze willen een Funderingsherstelfonds oprichten om huiseigenaren te compenseren voor de schade die hierdoor ontstaat.
“Honderdduizenden woningen dreigen te verzakken door droogte doordat waterschappen het grondwaterpeil te laag hebben vastgesteld. Hier profiteren boeren van, maar huiseigenaren worden opgezadeld met torenhoge kosten. Daarom komen we met een Funderingsherstelfonds, zodat de kosten...”
D66 ziet schoon grondwater als essentieel voor drinkwater en natuur, en wil de bescherming ervan wettelijk en ruimtelijk waarborgen. De partij stelt voor om bronnen van drinkwater, waaronder grondwater, beter te beschermen via ruimtelijke keuzes en strengere regels, en wil het gebruik van grondwater door landbouw beperken waar dat nodig is. D66 koppelt grondwaterbescherming direct aan het veiligstellen van schoon drinkwater en het tegengaan van vervuiling.
D66 benadrukt het belang van schoon grondwater voor de drinkwatervoorziening en wil dit beschermen door ruimtelijke keuzes en bronmaatregelen. De partij ziet de toenemende druk op drinkwaterbronnen als urgent probleem en pleit voor beleid dat grondwaterkwaliteit en -beschikbaarheid veiligstelt, mede door vervuiling bij de bron aan te pakken.
“Dat begint bij maatregelen om de bronnen van ons drinkwater te beschermen. En bij ruimtelijke keuzes die schoon grondwater en oppervlaktewater veiligstellen.”
D66 signaleert dat de landbouw op sommige plekken veel grondwater gebruikt, wat negatieve gevolgen heeft voor natuur en waterhuishouding. De partij wil het gebruik van grondwater door landbouw beperken, onder andere door het behoud van grasland te stimuleren in plaats van teelten die veel grondwater vragen.
“Vaak wordt grasland vervangen door teelten die veel kunstmest, bestrijdingsmiddelen en grondwater vragen. Dat is zonde én niet nodig.”
NSC erkent het belang van schoon grondwater als bron voor drinkwater en wil de kwaliteit ervan beschermen door vervuiling te verminderen. Ze pleiten voor strengere regels tegen uitspoeling van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen naar het grondwater en willen het watergebruik terugdringen, vooral bij industriële winningen. De partij benadrukt het veiligstellen van voldoende bronnen voor publieke drinkwaterwinning als prioriteit.
NSC wil de kwaliteit van het grondwater beschermen door de uitspoeling van schadelijke stoffen te beperken. Dit is nodig om de beschikbaarheid van schoon drinkwater te waarborgen en de natuur te beschermen. De partij ziet strengere afspraken en maatregelen als noodzakelijk om verdere vervuiling te voorkomen.
“Ook de uitspoeling van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlakte- en grondwater moet worden verminderd.”
Het veiligstellen van voldoende en schone grondwaterbronnen voor publieke drinkwaterwinning is een speerpunt. NSC wil het watergebruik verminderen en nieuwe grootschalige industriële grondwaterwinning kritisch afwegen, om zo de toegang tot schoon en betaalbaar drinkwater te garanderen.
“Het is van belang om voldoende bronnen voor publieke drinkwaterwinning veilig te stellen. We moeten het watergebruik verminderen en met name nieuwe grootschalige winningen voor de industrie goed afwegen.”
De VVD erkent het belang van voldoende en schoon grondwater, vooral in relatie tot droogte, drinkwatervoorziening en de landbouw. De partij wil vergunningverlening voor nieuwe drinkwaterwinningen versnellen, stimuleert hergebruik van water en noemt verhoging van de grondwaterstand in veenweidegebieden als maatwerkoplossing. De VVD kiest voor een pragmatische, gebiedsgerichte aanpak waarbij economische belangen en draagvlak worden meegewogen.
De VVD wil de beschikbaarheid van schoon en zoet grondwater waarborgen door vergunningverlening voor nieuwe drinkwaterwinningen te vereenvoudigen en hergebruik van water te stimuleren. Dit is bedoeld om toekomstige drinkwatertekorten te voorkomen en economische groei, zoals woningbouw, niet te belemmeren.
“We gaan het winnen van nieuwe drinkwatervoorzieningen versnellen door vergunningverlening te simplificeren. Daarnaast stimuleren we hergebruik van water, kijken we naar de inzet van regenwatersystemen en gaan we de strijd aan tegen vervuiling.”
De VVD erkent dat verschillende gebieden verschillende oplossingen vragen, en noemt specifiek het verhogen van de grondwaterstand in veenweidegebieden als voorbeeld van maatwerk. Dit wordt gekoppeld aan het omgaan met droogte, hitte en bodemdaling.
“De verschillende opgaven vragen om een integrale, gebiedsgerichte aanpak, bijvoorbeeld ten aanzien van verhoging van de grondwaterstand in veenweidegebieden, met ruimte voor maatwerk en voor goede plannen vanuit ondernemers en inwoners.”
BIJ1 benoemt grondwater slechts zijdelings in het verkiezingsprogramma, met aandacht voor de gevolgen van klimaatverandering zoals droogte en lagere grondwaterstanden. Het enige concrete voorstel is het doen van onderzoek naar deze gevolgen en het opstellen van een nationaal plan om de risico’s voor natuur, dieren en gebouwen te beperken. Verdere uitwerking of specifieke beleidsmaatregelen gericht op grondwaterbeheer ontbreken.
BIJ1 erkent dat klimaatverandering leidt tot droogte en lagere grondwaterstanden, wat risico’s oplevert voor natuur, dieren en bestaande gebouwen. Daarom willen ze onderzoek doen naar deze gevolgen en een nationaal plan opstellen om veilige en toegankelijke huisvesting te waarborgen bij een gevaarlijker klimaat. Dit standpunt adresseert het probleem van bodemdaling en schade aan gebouwen door veranderende grondwaterstanden, maar blijft beperkt tot onderzoek en planning.
“Ook doen we onderzoek naar de gevolgen en gevaren van steeds extremer weer door de klimaatcrisis. Zoals droogte, lagere grondwaterstanden en bodem-inklinking voor dieren, de natuur en bestaande gebouwen. We maken een nationaal plan om bij een steeds gevaarlijker klimaat veilige en toegankelijke huisvesting te verzekeren voor iedereen.”
BVNL maakt zich zorgen over de negatieve impact van kunstmest op het grondwater en pleit daarom voor meer ruimte voor het gebruik van natuurlijke mest in de landbouw. Hun belangrijkste concrete voorstel is het aanpassen van de mestnormen, zodat boeren minder afhankelijk zijn van kunstmest, wat volgens BVNL beter is voor het grondwater.
BVNL stelt dat de huidige regelgeving boeren dwingt tot het gebruik van kunstmest, wat schadelijk is voor het grondwater. Door de mestnormen aan te passen en meer natuurlijke mest toe te staan, wil BVNL de productiecapaciteit van boeren verhogen en de kwaliteit van het grondwater beschermen.
“Op dit moment worden agrarische ondernemers gedwongen hun gewassen te summier te bemesten of uit te wijken naar kunstmest dat bovendien slecht is voor het grondwater.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma