De Partij voor de Dieren wil groente en fruit structureel goedkoper, toegankelijker en aantrekkelijker maken, onder andere door het afschaffen van btw en het stimuleren van consumptie in publieke instellingen, scholen en kwetsbare wijken. Hun visie is dat gezonde, plantaardige voeding centraal moet staan in het voedselbeleid, met concrete maatregelen om groente- en fruitconsumptie te bevorderen en ongezonde alternatieven te ontmoedigen.
De PvdD wil groente en fruit financieel aantrekkelijker maken door de btw volledig af te schaffen, zodat gezond eten voor iedereen bereikbaar wordt. Dit is een directe maatregel om de prijsdrempel voor gezonde keuzes te verlagen.
De partij wil dat gezonde, plantaardige voeding, inclusief groente en fruit, de norm wordt in scholen, zorginstellingen en bedrijfskantines. Dit moet bijdragen aan betere volksgezondheid en gelijke kansen voor kinderen en kwetsbare groepen.
“Ziekenhuizen en andere zorginstellingen serveren gezonde, plantaardige en biologische voeding. Er wordt minimaal één volwaardige plantaardige optie op het menu aangeboden. Patiënten en bewoners kunnen altijd vers fruit krijgen.”
“Net als in veel andere landen gaan scholen gezonde maaltijden aanbieden, met 100% biologische en plantaardige inkoop.”
De PvdD wil de beschikbaarheid van groente en fruit vergroten in kwetsbare wijken door buurtmoestuinen, groente-abonnementen en voedselcoöperaties te stimuleren. Dit bevordert niet alleen gezondheid, maar ook sociale cohesie en verbinding met natuur en voedsel.
“In kwetsbare wijken zorgen we actief voor goede toegang tot gezond en betaalbaar voedsel. We steunen buurtinitiatieven zoals sociale supermarkten, voedselcoöperaties, groente-abonnementen, buurtmoestuinen, eetbaar groen in de wijk en voedselbossen.”
“Er wordt ruimte gemaakt voor buurtmoestuinen. Zo brengen we mensen weer rechtstreeks in contact met voedsel, de natuur en zorgen we voor sociale cohesie.”
De partij wil dat groente en fruit een prominentere plek krijgen in het supermarktschap en dat bedrijfsrestaurants worden gestimuleerd om gezonde maaltijden aan te bieden, onder meer via fiscale vrijstellingen.
FVD wil Nederlandse boeren en tuinders maximale vrijheid geven bij de productie van groente en fruit, door minder regelgeving, het afschaffen van de landbouwkalender en het behouden van goedgekeurde gewasbeschermingsmiddelen. Ze pleiten voor een gelijk speelveld met het buitenland, lagere lasten voor tuinders, en stimuleren de consumptie van seizoensgebonden groenten van eigen bodem. Hun visie is gericht op voedselautonomie, innovatie en het versterken van de lokale agrarische sector.
FVD wil dat boeren en tuinders zelf kunnen bepalen wanneer ze zaaien en oogsten, zonder beperkende regelgeving zoals de landbouwkalender. Dit moet de sector flexibeler en toekomstbestendiger maken, en de productie van groente en fruit stimuleren.
FVD vindt dat Nederlandse groente- en fruittelers niet zwaarder gereguleerd mogen worden dan hun buitenlandse concurrenten. Ze willen dat goedgekeurde gewasbeschermingsmiddelen beschikbaar blijven, zodat Nederlandse telers concurrerend kunnen blijven.
“We zorgen dat Nederlandse boeren niet zwaarder gereguleerd worden dan collega’s in buurlanden. Wanneer buitenlandse producten met bepaalde gewasbeschermingsmiddelen worden toegelaten op onze markt, moeten Nederlandse boeren die middelen ook kunnen gebruiken.”
“Gewasbeschermingsmiddelen (GBM) die reeds zijn goedgekeurd, blijven goedgekeurd, zodat Nederlandse boeren competitief blijven.”
FVD wil de energiebelastingkorting voor tuinders herstellen, zodat de kosten voor de productie van groente en fruit dalen en de sector financieel sterker wordt.
“We verlagen de lasten voor tuinders en de agrarische sector door terugbrengen van de energiebelastingkorting.”
FVD stimuleert het eten van seizoensgebonden groenten van Nederlandse bodem, om lokale productie en consumptie te bevorderen.
“We stimuleren de consumptie van seizoensgebonden groenten en wild van eigen bodem, zodat Nederlanders meer lokaal eten en de voeling met het land wordt versterkt.”
FVD wil dat Nederland zoveel mogelijk zelfvoorzienend wordt in de productie van voedsel, waaronder groente en fruit, om de voedselzekerheid te waarborgen.
“We maken voedselautonomie tot nationaal speerpunt: Nederland moet zoveel mogelijk zelf in staat zijn de eigen bevolking te voeden.”
GroenLinks-PvdA wil dat groente en fruit gezond, vrij van schadelijke stoffen en duurzaam geproduceerd zijn, met een eerlijke prijs voor boeren. Ze pleiten voor strengere regels op bestrijdingsmiddelen, uitbreiding van biologische landbouw en het beschermen van de gezondheid van consumenten en omwonenden. De partij ziet gezonde voeding en duurzame landbouw als essentieel voor mens, natuur en toekomst.
GroenLinks-PvdA wil het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen in de landbouw sterk beperken of verbieden om de gezondheid van consumenten en omwonenden te beschermen. Dit moet ervoor zorgen dat groente en fruit daadwerkelijk gezond zijn en vrij van schadelijke stoffen.
“Dat betekent minder dieren per hectare en strenge regels voor schadelijke bestrijdingsmiddelen. Dat beschermt de gezondheid van omwonenden en garandeert dat ons eten ook echt gezond is.”
“Voedsel van het land moet gezond zijn. Daarom komt er een verbod op chemische bestrijdingsmiddelen die schadelijk kunnen zijn.”
“We verbieden per direct glyfosaat, PFAS-houdende bestrijdingsmiddelen en het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen bij lelieteelt.”
De partij zet in op het vergroten van het aandeel biologische landbouw, omdat deze sector volgens hen gezond en hoogwaardig voedsel produceert met een kleine ecologische voetafdruk. Dit moet leiden tot meer aanbod van gezonde groente en fruit.
GroenLinks-PvdA vindt dat boeren een eerlijke prijs moeten krijgen voor hun producten, waaronder groente en fruit. De hele keten, inclusief supermarkten, moet hieraan meewerken zodat duurzame productie mogelijk wordt.
BIJ1 wil groente en fruit betaalbaar en toegankelijk maken door een prijsplafond op essentiële levensmiddelen en het afschaffen van btw op voedsel. Daarnaast zet de partij in op een transitie naar biologische, agro-ecologische landbouw, met meer seizoensgebonden productie en minder verwarmde kassen. Hun visie is gericht op gezonde, duurzame en eerlijke voedselvoorziening voor iedereen.
BIJ1 vindt dat gezond eten, waaronder groente en fruit, voor iedereen betaalbaar moet zijn. Daarom willen ze een prijsplafond op essentiële levensmiddelen en de btw op voedsel naar 0% brengen, zodat groente en fruit toegankelijker worden voor alle inkomensgroepen.
BIJ1 wil de landbouw hervormen richting biologische en agro-ecologische productie, met nadruk op seizoensgebonden groente en fruit. Dit betekent minder verwarmde kassen, meer lokale productie en ondersteuning voor boeren die overstappen op duurzame teelt.
“We eten meer uit het seizoen. We maken het aantal verwarmde kassen radicaal minder.”
“Nederland beweegt in 10 jaar naar een biologisch, agro-ecologisch landbouwsysteem.”
“De transitie naar plantaardige producten als duurzaam alternatief voor dierlijke producten ondersteund door de overheid.”
De PVV benadrukt het belang van Nederlandse boeren en tuinders voor de voedselvoorziening, waaronder groente en fruit, en wil hun positie versterken door minder regels en meer ruimte voor lokale productie en verkoop. De partij stelt voor om boerderijwinkels vrij te stellen van regeldruk en btw, en wil een vrijwillig keurmerk voor Nederlandse producten invoeren. Daarnaast wil de PVV boodschappen goedkoper maken door de btw op boodschappen te schrappen en maximumprijzen op essentiële basisproducten in te stellen.
De PVV wil dat boeren en tuinders meer ruimte krijgen om hun producten, zoals groente en fruit, direct aan consumenten te verkopen zonder onnodige regeldruk of belastingen. Dit moet de lokale voedselvoorziening versterken en consumenten stimuleren om gezonde, lokale producten te kopen.
“Boerderijwinkels – met melktap, kaasautomaat etc. – zijn goed voor de boer én stimuleren de consument om mooie, gezonde lokale producten te kopen. De PVV wil vrije verkoop voor boerderijwinkels – vrijgesteld van onnodige regeldruk, registraties en btw-heffingen.”
“Vrije verkoop voor boerderijwinkels – zonder onnodige regeldruk, registraties en btw-heffingen”
Om de herkenbaarheid en promotie van Nederlandse groente, fruit en andere landbouwproducten te vergroten, wil de PVV een vrijwillig keurmerk invoeren en verpakkingen voorzien van een Nederlandse vlag.
“Voor Nederlandse producten introduceren we het vrijwillige keurmerk Promotie van Vaderlands Voedsel (PVV). Ons voorstel voor een zichtbare Nederlandse vlag op verpakkingen is al door de Tweede Kamer aangenomen.”
“Keurmerk Promotie van Vaderlands Voedsel (PVV) voor producten van eigen bodem”
De PVV wil boodschappen, waaronder groente en fruit, goedkoper maken door de btw volledig af te schaffen en op essentiële basisproducten maximumprijzen in te stellen.
“De PVV wil daarom de btw op boodschappen helemaal schrappen, waardoor de boodschappenkar bijna 10% goedkoper kan worden. Ook willen we op een aantal essentiële basisproducten maximumprijzen instellen.”
BVNL noemt "groente en fruit" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar hun standpunten over landbouw zijn direct relevant voor de productie van groente en fruit. De partij pleit voor het behoud van hoge opbrengsten door het gebruik van goedgekeurde gewasbeschermingsmiddelen en meer ruimte voor natuurlijke bemesting, waarmee zij de productiecapaciteit van Nederlandse landbouw, inclusief groente- en fruitteelt, willen waarborgen. BVNL verzet zich tegen beperkende regelgeving en benadrukt het belang van voedselsoevereiniteit en een eerlijk speelveld voor Nederlandse boeren.
BVNL vindt het noodzakelijk dat boeren voldoende middelen en ruimte krijgen om hoge opbrengsten te realiseren, waaronder voor groente en fruit. Zij willen het gebruik van goedgekeurde gewasbeschermingsmiddelen behouden en pleiten voor meer ruimte voor het uitrijden van dierlijke mest, omdat dit essentieel is voor de groei van gewassen en het betaalbaar houden van de productie.
“Naast mechanische onkruidbestrijding zijn gewasbeschermingsmiddelen noodzakelijk om hoge opbrengsten te realiseren.”
“Er komt meer ruimte voor het uitrijden van dierlijke mest. Op dit moment worden agrarische ondernemers gedwongen hun gewassen te summier te bemesten of uit te wijken naar kunstmest dat bovendien slecht is voor het grondwater. De potentiële productiecapaciteit wordt op deze wijze niet benut en dat zorgt voor een kostprijsverhogend effect. Natuurlijke mest is nodig voor de groei van gewassen en in de agrarische sector cruciaal voor de kringloop.”
BVNL wil dat Nederland zelfvoorzienend blijft in voedselproductie, waaronder groente en fruit, en dat handelsakkoorden eerlijk zijn zodat Nederlandse boeren niet worden benadeeld door import van producten die hier niet volgens dezelfde standaarden mogen worden geproduceerd.
De ChristenUnie zet in op het stimuleren van duurzame, lokale productie van groente en fruit, met bijzondere aandacht voor het beschermen van kleinschalige teelten en het verminderen van chemische middelen. De partij wil dat consumenten bewuster kiezen voor lokaal geproduceerd voedsel en dat boeren structureel worden beloond voor duurzame prestaties. Bescherming van de oer-Hollandse vollegrondsgroenteteelt en het versnellen van de toelating van groene gewasbeschermingsmiddelen zijn daarbij speerpunten.
De ChristenUnie wil de teelt van groente en fruit in Nederland verduurzamen en beschermen, met name door minder chemische middelen toe te staan en kleinschalige, traditionele teelten te ondersteunen. Dit moet bijdragen aan biodiversiteit, voedselzekerheid en een eerlijk verdienmodel voor boeren.
De partij vindt het belangrijk dat consumenten bewuster omgaan met voedsel en kiest voor lokaal geproduceerde groente en fruit. Transparantie over herkomst en het belonen van duurzame productie zijn hierbij essentieel.
D66 noemt "groente en fruit" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar zet sterk in op de eiwittransitie naar meer plantaardige voeding en stimuleert voedselinnovaties zoals plantaardige eiwitbronnen. De partij wil de productie en consumptie van plantaardig voedsel bevorderen als onderdeel van een duurzamere landbouw en gezondere samenleving.
D66 wil de overgang van dierlijke naar plantaardige eiwitten versnellen, omdat dit duurzamer is voor natuur en economie. Ze zien innovatie in plantaardige eiwitbronnen als essentieel voor de toekomst van voedselproductie en het oplossen van milieuproblemen zoals stikstofuitstoot.
“D66 zet daarom vol in op een overgang van dierlijke naar natuurlijke eiwitten, die de natuur én de economie vooruithelpt.”
“We kunnen de eiwittransitie versnellen door grote hoeveelheden al in Nederland geproduceerd plantaardig eiwit een hogere gebruikswaarde te geven.”
“De overheid moet deze voedselinnovaties helpen versnellen. Denk aan snellere toelating, gerichte investeringen en Europese samenwerking.”
D66 moedigt innovatieve landbouwvormen aan die bijdragen aan zowel voedselproductie als biodiversiteit, zoals voedselbossen en boslandbouw. Dit sluit aan bij het stimuleren van meer divers en plantaardig voedsel, waaronder groente en fruit.
“We verbinden landbouw en natuur met elkaar. We moedigen ideeën zoals voedselbossen of boslandbouw aan. Want deze ideeën dragen bij aan zowel de productie van voedsel als biodiversiteit.”
De SGP benadrukt het belang van een stabiele en duurzame productie van groente en fruit, gezien de dalende Europese productie en de bedreigingen voor voedselzekerheid. De partij wil de afhankelijkheid van chemische gewasbeschermingsmiddelen verminderen, maar vindt dat telers voldoende middelen moeten behouden om oogsten te beschermen; daarom pleit de SGP voor snellere toelating van groene alternatieven en afspraken met supermarkten om cosmetische eisen aan groente en fruit te beperken.
De SGP ziet dat de productie van groente en fruit onder druk staat door het verbod op veel gewasbeschermingsmiddelen en het trage toelatingsproces van groene alternatieven. Om de voedselzekerheid en de teelt van groente en fruit te waarborgen, wil de partij de toelatingsprocedure versnellen en vereenvoudigen, en telers meer ruimte geven voor corrigerende middelen als het nodig is.
“De toelatingsprocedure voor groene gewasbeschermingsmiddelen wordt versneld en vereenvoudigd.”
“Er komen afspraken met supermarktketens om gewasbescherming ten behoeve van een perfect uiterlijk van groente en fruit in te perken.”
“We zouden meer groenten moeten eten, maar de Europese groenteproductie is de afgelopen jaren met bijna 10% gedaald.”
“Teelten staan onder druk omdat het ene na het andere gewasbeschermingsmiddel verboden wordt en goede alternatieven uitblijven.”
De SP wil gezond eten, waaronder groente en fruit, goedkoper en toegankelijker maken voor iedereen. Ze stellen voor om de btw op gezonde producten (volgens de Schijf van Vijf) te schrappen en basisproducten in de supermarkt tegen lage prijzen aan te bieden. Hun visie is dat gezond eten een basisrecht is en voor iedereen bereikbaar en betaalbaar moet zijn.
De SP wil gezond eten financieel aantrekkelijker maken door de btw op gezonde producten, waaronder groente en fruit, te schrappen. Dit moet vooral mensen met een klein inkomen helpen om gezonder te eten.
“We schrappen de btw op gezonde producten (volgens de Schijf van Vijf), zodat gezond eten voor iedereen bereikbaar blijft. Ook voor mensen met een klein inkomen.”
De SP vindt dat gezond eten, zoals groente en fruit, een basisrecht is en wil dat deze producten altijd betaalbaar en beschikbaar zijn in de supermarkt.
Het CDA wil de consumptie van groente en fruit onder kinderen stimuleren door gratis schoolfruit op basisscholen aan te bieden. Daarnaast zet de partij in op een gezonder voedingsaanbod in publieke ruimtes en scherpt het preventiebeleid aan, maar concrete voorstellen over groente en fruit beperken zich tot het schoolfruit-initiatief.
Het CDA erkent het belang van gezonde voeding voor kinderen en wil de toegang tot groente en fruit verbeteren door gratis schoolfruit aan te bieden op basisscholen. Dit moet bijdragen aan een gezondere leefstijl en het verkleinen van gezondheidsverschillen onder jeugdigen.
“Wij willen gratis schoolfruit voor kinderen op de basisschool.”
Naast het schoolfruit-initiatief wil het CDA dat supermarkten en publieke voorzieningen een gevarieerder en gezonder aanbod van eten en drinken bieden, wat indirect de consumptie van groente en fruit kan bevorderen. Dit is onderdeel van een bredere preventie-aanpak gericht op gezond leven.
“Ook het aanbod van eten en drinken op bijvoorbeeld scholen, trein- en tankstations, sportclubs en musea moet gevarieerder.”
NSC erkent het belang van gezonde voeding en wil de toegang tot groente en fruit verbeteren, vooral via betaalbaarheid en beschikbaarheid. Ze stellen voor om ongezonde producten zwaarder te belasten, gezonde alternatieven te stimuleren in scholen en supermarkten, en de verkoop van streek- en biologische producten te vergemakkelijken. De partij koppelt dit aan volksgezondheid en een duurzaam landbouwmodel.
NSC wil dat gezonde voeding, waaronder groente en fruit, beter bereikbaar en betaalbaarder wordt voor iedereen. Dit doen ze door ongezonde producten zwaarder te belasten, afspraken te maken met supermarkten over het aanbod, en gezonde alternatieven te stimuleren op scholen. Het doel is een gezondere samenleving en het tegengaan van welvaartsziekten.
“Ook willen we gezonde voeding relatief betaalbaarder maken, door ongezonde producten zoals suikerhoudende dranken zwaarder te belasten. Ongezonde producten op scholen (in kantines en via verkoopautomaten) moeten vervangen worden door een gezond aanbod. We streven naar afspraken met supermarkten over het aanbieden van gezonde producten in het assortiment, reclames en aanbiedingen.”
NSC wil dat consumenten makkelijker toegang krijgen tot biologische en streekproducten, waaronder groente en fruit. Ze willen regelgeving versoepelen zodat boeren hun producten eenvoudiger op eigen erf kunnen verkopen, en stimuleren afspraken in de keten om deze producten beter beschikbaar te maken.
“We bevorderen dat er in de keten afspraken worden gemaakt over een betere toegang van consumenten tot biologische en streekproducten. De voorwaarden waaraan boeren moeten voldoen om hun producten op eigen erf te verkopen moeten worden versoepeld.”
De VVD benadrukt het belang van de Nederlandse glastuinbouw als wereldleider in de productie van groenten, met een focus op innovatie, duurzaamheid en energietransitie. Concrete voorstellen richten zich op het stimuleren van de sector, het bevorderen van klimaatneutrale productie en het ondersteunen van technologische vooruitgang, maar er zijn geen specifieke maatregelen voor de consumptie of betaalbaarheid van groente en fruit voor burgers.
De VVD ziet de glastuinbouw als een speerpunt van de Nederlandse economie en voedselvoorziening, met nadruk op innovatie, duurzaamheid en energietransitie. De partij wil de sector ondersteunen in haar ambities om klimaatneutraal te worden en haar rol als producent van groenten te behouden en versterken.
“Onze glastuinbouw loopt voorop in de wereld en is van de hoogste kwaliteit. Naast het dagelijks produceren van miljoenen kilo’s groenten, zijn ze met hun warmtebronnen een belangrijke aanjager van de energietransitie.”
“We onderschrijven de ambities van de sector om te komen tot een klimaatneutrale glastuinbouw.”
Volt wil de productie en consumptie van groente en fruit stimuleren door lokale teelt te bevorderen, voedselverspilling tegen te gaan en duurzame landbouwpraktijken te ondersteunen. Ze pleiten voor het gebruik van natuurlijke producten die nu vaak worden afgekeurd, en zetten in op het herontwikkelen van plantages voor lokale groente- en fruitteelt, met name op Bonaire. Hun visie is gericht op een toekomstbestendig, gezond en duurzaam voedselsysteem waarin groente en fruit een centrale rol spelen.
Volt ziet het belang van lokale productie van groente en fruit, zowel voor voedselzekerheid als voor het verlagen van prijzen en het verminderen van afhankelijkheid van import. Dit geldt expliciet voor Bonaire, waar verlaten plantages opnieuw in gebruik moeten worden genomen voor lokale teelt.
“Met behulp van Nederland gaan we de verlaten plantages van Bonaire herontwikkelen voor de lokale teelt van groenten en fruit. Deze hoeven dan niet meer tegen hoge prijzen geïmporteerd te worden.”
Volt wil voedselverspilling tegengaan door supermarkten en leveranciers te verplichten alle natuurlijke producten af te nemen die voldoen aan voedselveiligheid en -kwaliteit, ook als deze niet aan cosmetische eisen voldoen. Dit betreft direct groente en fruit die nu vaak worden afgekeurd op uiterlijk.
“We stoppen verspilling van voedsel aan de voorkant van de markt, door supermarkten en leveranciers alle natuurlijke producten af te laten nemen die aan de eisen voor voedselveiligheid en voedselkwaliteit voldoen. Veel van deze producten worden nu nog afgekeurd omdat ze niet voldoen aan de hoge eisen van supermarkten ten aanzien van gaafheid en kleur van de schil, gewicht, grootte en vorm, uitlopers, bloemvorming, etc.”
50PLUS wil gezonde voedselproducten, waaronder groente en fruit, goedkoper maken door deze in het lage btw-tarief te plaatsen. Hiermee wil de partij gezonde keuzes stimuleren en ongezonde producten juist ontmoedigen door deze in het hoge btw-tarief te zetten.
50PLUS vindt dat gezonde voeding betaalbaar moet zijn en wil daarom het btw-tarief op gezonde producten, waaronder groente en fruit, verlagen. Dit moet het voor mensen aantrekkelijker maken om gezonder te eten en zo bijdragen aan de volksgezondheid.
“Gezonde voedselproducten komen in het lage BTW-tarief en ongezonde producten in het hoge tarief.”
DENK wil gezonde voeding stimuleren door groente en fruit goedkoper te maken. Hun belangrijkste concrete voorstel is het afschaffen van de btw op groente en fruit, zodat gezonde keuzes financieel aantrekkelijker worden voor iedereen.
DENK vindt dat gezonde voeding voor iedereen betaalbaar moet zijn en ziet het verlagen van de prijs van groente en fruit als een effectieve manier om dit te bereiken. Door de btw op groente en fruit af te schaffen, willen zij mensen stimuleren gezonder te eten en zo gezondheidsverschillen verkleinen.
“Geen btw op groente en fruit, want gezonde voeding moet goedkoper worden.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma