Verkiezingsprogramma's 2025 overgezin
De SGP ziet het traditionele gezin als de hoeksteen van de samenleving en wil het gezin zowel juridisch als financieel versterken. De partij pleit voor grondwettelijke bescherming van het gezin, een gezinsvriendelijk fiscaal stelsel, en het actief ontmoedigen van alternatieve gezinsvormen. Concrete voorstellen zijn onder meer een minister van Gezin, het opnemen van het gezin in de Grondwet, en het samenvoegen van kindregelingen tot één kinderbijdrage.
Grondwettelijke en institutionele bescherming van het gezin
De SGP wil het gezin expliciet beschermen en bevorderen via wetgeving en overheidsbeleid, omdat zij het gezin als fundament van een gezonde samenleving ziet. Dit omvat het opnemen van het gezin in de Grondwet, het aanstellen van een minister van Gezin, en het jaarlijks rapporteren over de staat van het gezin.
Bevorderen van het klassieke huwelijk en afwijzen alternatieve gezinsvormen
De SGP beschouwt het klassieke huwelijk tussen man en vrouw als de enige gewenste basis voor gezinsvorming en wijst alternatieve gezinsvormen, zoals meerouderschap, expliciet af. Dit standpunt is gebaseerd op religieuze overtuigingen en het idee dat kinderen het beste opgroeien bij hun biologische ouders.
“Het klassieke huwelijk verdient bijzondere bescherming door de overheid. Het is een exclusieve verbintenis tussen een man en een vrouw en het is een verbond voor het leven.”
“Regelingen zoals meerouderschap zijn onwenselijk, onder andere omdat ze de kans op juridisering vergroten en risico’s meebrengen voor kinderen.”
“Ieder kind verdient zoveel als mogelijk een veilige plek in het gezin bij zijn of haar biologische vader en moeder.”
Gezinsvriendelijk fiscaal beleid en financiële ondersteuning
De SGP wil het belastingstelsel hervormen zodat het gezin centraal staat, met name door de kloof tussen eenverdieners en tweeverdieners te dichten en gezinsdraagkracht als uitgangspunt te nemen. Ook pleit de partij voor het samenvoegen van kindregelingen tot één eenvoudige kinderbijdrage.
“We staan voor een gezinsvriendelijk fiscaal stelsel. Waarin de kloof tussen éénverdieners en tweeverdieners wordt gedicht.”
“Gezinsdraagkracht moet weer het uitgangspunt worden van het belastingstelsel.”
“De overheid moet gezinnen met kinderen financieel ondersteunen, waarna gezinnen zelf keuzes kunnen maken waar ze het geld aan uitgeven. Daarom moet er een eenvoudige kinderbijdrage worden ingevoerd. De kinderbijslag, het kindgebonden budget en de kinderopvangtoeslag gaan hierin op, Zonder terugvorderingen en met maximale keuzevrijheid voor gezinnen.”
Preventie van scheidingen en versterken van relaties
De SGP wil het aantal scheidingen terugdringen en relaties versterken, omdat instabiele gezinnen volgens de partij leiden tot maatschappelijke problemen. De overheid moet bewustwording stimuleren en laagdrempelige ondersteuning bieden.
“De Rijksoverheid lanceert een bewustwordingscampagne over het belang van sterke relaties en de schade van scheiden.”
“De Rijksoverheid stimuleert en faciliteert gemeenten om laagdrempelige ondersteuning voor versterking en behoud van relaties aan te bieden.”
“Professionele relatie- en gezinstherapie wordt weer opgenomen in het basispakket.”
Integrale toetsing van beleid op gezinseffecten en demografie
De SGP wil dat nieuw beleid structureel wordt getoetst op de effecten voor gezinnen en demografische samenstelling, met als doel het geboortecijfer te verhogen en belemmeringen voor ouders weg te nemen.
“Er komt een integraal en gestructureerd gezinsbeleid waarbij nieuwe voorstellen worden getoetst op de effecten voor gezinnen en op onze demografische samenstelling.”
“Er gaat eindelijk werk worden gemaakt van positief en aanmoedigend gezinsbeleid. Het komt te vaak voor dat ouders minder kinderen krijgen dan zij graag zouden willen. Er komt een offensief om de vrije val van het geboortecijfer te keren en belemmeringen voor (aanstaande) ouders, bijvoorbeeld rond huisvesting, werk en inkomen, weg te nemen.”
De ChristenUnie ziet het gezin als de hoeksteen van de samenleving en wil gezinnen structureel versterken, zowel financieel als sociaal. Ze pleiten voor een samenhangend gezinsbeleid, meer financiële ondersteuning (zoals een hogere kinderbijslag), en bescherming van het gezin in de Grondwet. De partij wil dat ouders meer ruimte krijgen voor opvoeding, minder druk ervaren, en dat gezinnen centraal staan in beleid in plaats van het individu.
Structurele financiële ondersteuning voor gezinnen
De ChristenUnie vindt dat gezinnen meer financiële zekerheid moeten krijgen, onder andere door een hogere kinderbijslag en vereenvoudiging van regelingen. Dit moet kinderarmoede tegengaan en gezinnen meer ruimte geven voor keuzes rond werk en zorg.
“In plaats van de huidige kinderbijslag en kindgebonden budget, komt er voor elk kind € 4.500 per jaar beschikbaar. Het verlagen van kinderarmoede wordt een wettelijk doel.”
“Ons uitgewerkte belastingstelsel ... geeft financieel ruimte aan gezinnen.”
“Gezinnen moeten kunnen rekenen op voldoende en eenvoudige financiële steun.”
Gezinsbeleid verankeren en coördineren
De partij wil het gezin expliciet beschermen in de Grondwet en een minister verantwoordelijk maken voor samenhangend gezinsbeleid. Jaarlijks wordt de ‘Staat van het gezin’ gepresenteerd om het effect van beleid te monitoren.
“Ook wordt de positie en bescherming van het gezin verankerd in de Grondwet. Een minister wordt weer expliciet verantwoordelijk voor het realiseren van samenhangend gezinsbeleid. Er komt een jaarlijkse ‘Staat van het gezin’...”
Ouders centraal in opvoeding en ruimte voor gezinsleven
De ChristenUnie benadrukt dat ouders primair verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en dat de overheid deze rol moet respecteren en ondersteunen. Er moet ruimte zijn voor rust, ontmoeting en het overdragen van waarden binnen het gezin.
“Het is niet de taak van de overheid om te bepalen hoe kinderen worden opgevoed. Die verantwoordelijkheid ligt bij de ouders.”
“Pedagogische relaties in het gezin en rondom het gezin moeten beschermd worden zodat ze deze taak kunnen volbrengen.”
“De zondag is bij uitstek zo’n dag: een moment voor ontmoeting, ontspanning, familie en ruimte voor geloof en bezinning.”
Investeren in stabiele en liefdevolle gezinsomgevingen
De partij wil investeren in preventie, opvoedondersteuning, relatietherapie en toegankelijke zorg om gezinnen te versterken en problemen te voorkomen. Het doel is dat kinderen zoveel mogelijk thuis opgroeien in een stabiele omgeving.
Gezinshereniging en bescherming van het gezinsleven
De ChristenUnie vindt dat gezinnen bij elkaar moeten kunnen zijn, ook bij migratie, en dat het recht op gezinsleven beschermd moet worden. Uithuisplaatsing van kinderen is een uiterste middel.
“Gezinnen horen bij elkaar en moeten herenigd worden, wanneer duidelijk is dat een status wordt verleend of als arbeidsmigranten zich hier langjarig vestigen.”
“Niet voor niets is het recht op gezinsleven verankerd in mensenrechtenverdragen. Uithuisplaatsing is een allerlaatste optie wanneer de veiligheid van een kind op het spel staat.”
JA21 ziet het gezin vooral in het licht van migratie, woningmarkt en veiligheid. De partij wil gezinsmigratie en gezinshereniging sterk beperken, jonge gezinnen betere kansen geven op de woningmarkt, en gezinnen beschermen tegen criminaliteit en huiselijk geweld. Hun visie is dat het gezin beschermd moet worden tegen negatieve externe invloeden, met nadruk op integratie, veiligheid en economische zekerheid.
Beperken van gezinsmigratie en gezinshereniging
JA21 beschouwt gezinsmigratie als een belangrijke oorzaak van bevolkingsgroei en woningnood, en wil deze daarom fors beperken. De partij stelt strengere eisen aan gezinshereniging en huwelijksmigratie, met als doel migratie beheersbaar te maken en de Nederlandse cultuur te beschermen.
“Het grootste deel van de migratie naar Nederland bestaat, naast arbeidsmigratie, echter uit gezinsmigratie. Van immigranten van buiten de EU vormen gezinsmigranten gemiddeld zelfs de grootste groep. JA21 wil migratie weer beheersbaar maken en beperken tot migranten die óns iets te bieden hebben in plaats van andersom. Daartoe moet ook de huidige wet- en regelgeving rond gezinsmigratie, wat in de praktijk in veel gevallen huwelijksmigratie inhoudt, worden aangescherpt.”
“Het aantal huwelijkspartners dat een persoon gedurende zijn leven kan laten overkomen beperken tot maximaal één.”
“De inkomenseis waaraan de ontvangende partner in Nederland moet voldoen ophogen naar een modaal inkomen.”
“Verhoging van de leeftijdsgrens naar 25 jaar voor beide partners.”
“Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigranten en gezinshereniging.”
Jonge gezinnen betere kansen op de woningmarkt
JA21 erkent dat jonge gezinnen moeite hebben om een woning te vinden en wil hen prioriteit geven. De partij stelt voor om fiscale stimulansen en nieuwe eigendomsmodellen in te voeren om de positie van jonge gezinnen op de woningmarkt te verbeteren.
“Er ligt een bijzondere opdracht om met prioriteit ervoor te zorgen dat jonge mensen die een gezin willen beginnen een woning kunnen kopen.”
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
“Nederland heeft er als samenleving baat bij als jonge gezinnen perspectief hebben op een eigen huis en daarmee een thuis.”
“Jonge mensen die een gezin willen starten worden gedwongen langer bij hun ouders te blijven wonen...”
Bescherming van gezinnen tegen criminaliteit en huiselijk geweld
JA21 benadrukt het belang van het beschermen van gezinnen tegen georganiseerde misdaad en huiselijk geweld. De partij wil repressieve en preventieve maatregelen nemen om gezinnen te beschermen en de veiligheid van vrouwen en kinderen te waarborgen.
“De georganiseerde misdaad ondermijnt en terroriseert onze samenleving. Ze maakt gezinnen kapot, ronselt kinderen op straat om hen in te zetten als dealers of uithalers...”
“JA21 wil huiselijk geweld, femicide en vrouwenveiligheid in brede zin de komende jaren hoog op de politieke agenda zetten.”
Betaalbare energie voor gezinnen
JA21 noemt expliciet het belang van betaalbare energie voor gezinnen, als onderdeel van hun economische visie.
“Betaalbare energie voor gezinnen en bedrijven.”
Volt ziet het gezin als een belangrijke hoeksteen voor een gezonde, gelijke en inclusieve samenleving en wil gezinnen ondersteunen met concrete maatregelen zoals een basisinkomen, toegankelijke kinderopvang en betere gezinsgerichte jeugdzorg. De partij richt zich op het vergroten van bestaanszekerheid, het verbeteren van de balans tussen werk en zorg, en het bieden van extra ondersteuning aan kwetsbare gezinnen. Volt kiest voor structurele, universele voorzieningen en legt nadruk op gelijke kansen voor alle gezinsvormen.
Basisinkomen voor financiële zekerheid gezinnen
Volt wil gezinnen meer financiële voorspelbaarheid en bestaanszekerheid bieden door het invoeren van een basisinkomen, waarmee het huidige toeslagenstelsel wordt vervangen. Dit moet gezinnen rust geven en de kans op schulden verkleinen.
“Volt investeert in gezinnen en we maken het leven voor veel meer gezinnen financieel voorspelbaarder. Dit doet Volt door middel van het basisinkomen.”
“Dat start met een basisinkomen. Dat geeft financiële rust en voorkomt schulden. Iedereen krijgt een basis waarmee je vooruit kan.”
Gratis en toegankelijke kinderopvang voor alle gezinnen
Volt wil kinderopvang gratis maken voor alle kinderen, ongeacht de werksituatie van de ouders, en ontwikkelplekken creëren waar kinderen zich breed kunnen ontwikkelen. Dit vergroot de keuzevrijheid voor ouders en ondersteunt de ontwikkeling van kinderen.
“We willen dat het mogelijk wordt dat de kinderopvang voor alle kinderen, ongeacht de werksituatie van de ouders, gratis wordt voor drie dagen per week.”
“We willen dat onderwijs, voorscholen en kinderopvang samengaan in ontwikkelplekken voor kinderen vanaf twee jaar voor minimaal drie dagen in de week.”
Gezinsgerichte jeugdzorg en extra ondersteuning kwetsbare gezinnen
Volt pleit voor een gezinsgerichte benadering in de jeugdzorg, waarbij breed wordt gekeken naar wat een gezin nodig heeft en extra begeleiding wordt geboden aan gezinnen in een kwetsbare positie. Het doel is om kinderen een stabiele en gezonde start te geven.
“Jeugdzorg wordt gezinszorg met de jongere als uitgangspunt. Dit betekent dat er breed gekeken wordt naar wat een gezin nodig heeft...”
“Volt pleit, naast zorgvuldig beleid, voor de begeleiding van ouders in een kwetsbare positie, bijvoorbeeld door hun sociaal-economische omstandigheden of een eventuele verstandelijke of psychische beperking.”
Verruiming verlofregelingen en ondersteuning ouders
Volt wil verlofregelingen voor ouders verruimen, zodat ouders met een laag inkomen ook ouderschapsverlof kunnen opnemen zonder financiële problemen, en introduceert een wettelijk recht op aanpassingsverlof voor ouders van kinderen met een intensieve zorgvraag.
“Het doorbetaalde loon bij ouderschapsverlof mag niet onder het minimumloon zakken. Dit betekent dat ouders die het minimumloon verdienen, tijdens hun ouderschapsverlof 100% in plaats van 70% van hun loon houden...”
“Er komt een nieuw wettelijk recht op een periode van ‘aanpassingsverlof’ om ouders van een kind met een intensieve zorgvraag in staat te stellen om de zorg goed te regelen.”
Gelijke rechten en erkenning voor alle gezinsvormen
Volt streeft naar gelijke rechten en erkenning voor alle gezinsvormen, inclusief regenbooggezinnen en gezinnen met meer dan twee juridische ouders.
Versnelling gezinshereniging voor vluchtelingengezinnen
Volt wil dat aanvragen voor gezinshereniging van vluchtelingen versneld en eenvoudiger worden afgehandeld, zodat gezinnen sneller kunnen worden herenigd.
“Iedereen die recht heeft op asiel heeft het recht zich te herenigen met zijn of haar gezin, ongeacht hun asielstatus. Aanvragen voor gezinshereniging worden versneld afgehandeld via vereenvoudigde procedures...”
Het CDA ziet het gezin als de kern en stille kracht van de samenleving en wil gezinnen in alle vormen actief ondersteunen. De partij stelt voor om kindregelingen te vereenvoudigen en te verhogen, bijna gratis kinderopvang te bieden, en verlofregelingen voor ouders te verruimen. Daarnaast wil het CDA één minister verantwoordelijk maken voor gezinsbeleid en jaarlijks rapporteren over de staat van het gezin.
Vereenvoudigen en verhogen van kindregelingen
Het CDA wil gezinnen financieel ondersteunen door de bestaande kindregelingen te vereenvoudigen en te verhogen, zodat gezinnen meer zekerheid en minder administratieve lasten ervaren. Dit moet vooral financieel kwetsbare gezinnen helpen en het risico op fouten en fraude verkleinen.
“We vereenvoudigen en verhogen de financiële kindregelingen door de kinderbijslag en het kindgebondenbudget samen te voegen in één regeling met een hoger vast en een lager variabel deel. Ook worden alle kindregelingen door één instantie automatisch uitgekeerd.”
“Sterke gezinnen – Wij ondersteunen gezinnen beter door kinderbijslag en kindgebonden budget te verhogen en samen te voegen tot één eenvoudige regeling.”
Verruimen van verlofregelingen voor ouders
Het CDA wil het combineren van werk en gezinsleven makkelijker maken door verlofregelingen te vereenvoudigen en uit te breiden, met speciale aandacht voor de toegankelijkheid voor lagere inkomens. Dit moet bijdragen aan een goede start voor kinderen en meer gelijkwaardigheid tussen ouders.
“Er komt één ruimere regeling voor betaald verlof voor beide ouders in het eerste jaar van hun kind.”
“We vereenvoudigen en verruimen de verschillende verlofregelingen: er komt naast zwangerschaps- en bevallingsverlof één regeling voor betaald verlof voor beide partners in het eerste jaar van het kind. Ook voor lagere inkomens moet deze regeling aantrekkelijk zijn.”
Bijna gratis kinderopvang en direct uitbetalen toeslag
Om gezinnen te ondersteunen in de hoge kosten en het risico op financiële problemen te verkleinen, wil het CDA kinderopvang bijna gratis maken voor de meeste gezinnen en de toeslag direct aan opvangorganisaties uitbetalen.
“We ondersteunen gezinnen in de hoge kosten door bijna gratis kinderopvang. Voor de hogere inkomens blijft er een inkomensafhankelijke bijdrage. We betalen de kinderopvangtoeslag direct uit aan de opvangorganisaties. We voorkomen fraude door goed toezicht.”
“We willen meer eenvoud en zekerheid in het stelsel van kinderopvangregelingen en de risico’s voor financieel kwetsbare gezinnen verkleinen.”
Eén minister voor gezinsbeleid en jaarlijkse ‘Staat van het Gezin’
Het CDA wil de verantwoordelijkheid voor kindregelingen, kinderopvang en jeugdbeleid onderbrengen bij één minister, die jaarlijks rapporteert over de staat van het gezin. Dit moet zorgen voor meer samenhang en prioriteit in het gezinsbeleid.
“We brengen de verantwoordelijkheid voor kindregelingen, kinderopvang en jeugdbeleid onder bij één minister, en we willen een jaarlijkse ‘Staat van het Gezin’. Deze minister werkt ook aan de uitvoering van de Nationale Jeugdstrategie.”
Integrale aanpak bij hulp voor gezinnen
Het CDA pleit voor een integrale aanpak bij hulp aan gezinnen, waarbij het gezin, huisvesting, onderwijs en sociale omgeving centraal staan. Jeugdzorg moet aanvullend zijn en niet het startpunt.
“Het CDA wil een integrale aanpak bij hulp voor gezinnen, waarbij aandacht is voor een stabiele basis, zoals huisvesting, goed onderwijs, de impact van social media en het gezin.”
Woningbouw met speciale aandacht voor gezinnen
Het CDA erkent dat woningnood gezinnen raakt en wil daarom bij woningbouw speciale aandacht geven aan gezinnen, zodat zij een thuis kunnen opbouwen.
“Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
NSC ziet het gezin als een belangrijke hoeksteen van de samenleving en wil gezinnen meer zekerheid en ondersteuning bieden, zowel financieel als in de zorg en opvoeding. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals een overzichtelijk kindpakket, directe financiering van kinderopvang, strengere regels voor gezinsmigratie, en een gezinsgerichte aanpak in de jeugdzorg. Hun visie is gericht op stabiliteit, eenvoud en het versterken van de positie van gezinnen en kinderen.
Overzichtelijk kindpakket en voorspelbare kinderbijslag
NSC wil gezinnen financieel ontzorgen door een overzichtelijk en toegankelijk kindpakket te bieden, met voorspelbare kinderbijslag en kindgebonden budget. Dit moet gezinnen meer zekerheid geven en het systeem eenvoudiger maken.
“Gezinnen krijgen een overzichtelijk en toegankelijk kindpakket. De kinderbijslag en kindgebonden budget moeten voorspelbaar en toegankelijk zijn voor álle gezinnen, geïnspireerd door het Vlaamse model. Hierbij geldt het uitgangspunt ‘hebben is houden’.”
Directe financiering van kinderopvang
Om gezinnen rust en duidelijkheid te bieden, wil NSC af van de kinderopvangtoeslag en overstappen op directe financiering van kinderopvanginstellingen.
“We bouwen de kinderopvangtoeslag af en vervangen die door directe financiering van kinderopvanginstellingen. Dat geeft rust en duidelijkheid voor gezinnen.”
Strengere voorwaarden gezinsmigratie en gezinshereniging
NSC wil meer grip op gezinshereniging door strengere voorwaarden te stellen, vooral voor bepaalde groepen migranten, en het beperken van het recht op nareis tot het kerngezin.
“Door de invoering van het tweestatusstelsel zullen voor de categorie vreemdelingen met de status van subsidiair beschermden voortaan strenge voorwaarden aan gezinshereniging worden gesteld, zoals wachttijd en eisen rondom huisvesting en inkomen.”
“Voor de andere categorie vreemdelingen, die de status van vluchteling hebben, is het recht om familieleden te laten nareizen beperkt tot het kerngezin, met eigen minderjarige kinderen van één gehuwde partner van de aanvrager. We willen de handhaving hierop versterken.”
Gezinsgerichte en integrale jeugdzorg
NSC wil dat hulp aan gezinnen met complexe problemen integraal en gezinsgericht wordt aangepakt, met als doel stabiliteit voor kinderen en het voorkomen van uithuisplaatsingen.
“Binnen gezinnen is vaak sprake van meerdere en complexe problemen. Hulpverlening is pas effectief als het probleem ook integraal door één hulpverleningsinstantie met regie wordt aangepakt.”
“We willen ons richten op gezinsgerichte wijkteams die samenwerken met huisvesting, onderwijs en schulddienstverlening. Gemeenten krijgen een wettelijke opdracht om uithuisplaatsingen te voorkomen.”
Stem van het kind en stabiliteit binnen het gezin
NSC benadrukt het belang van de stem van het kind in gezinsbesluiten en het bieden van stabiliteit, onder andere door het beperken van verplaatsingen in de jeugdzorg.
“De stem van het kind moet worden gehoord en meegewogen in alle besluiten die over het kind en het gezin gaan.”
“De relatiecontinuïteit moet worden verankerd in de wet: maximaal één verplaatsing zonder rechterlijke toets. Kinderen horen het recht te hebben op een vaste plek en een stabiele begeleider.”
Belemmeringen voor het stichten van een gezin wegnemen
NSC wil het makkelijker maken voor jongeren om een gezin te stichten door starterswoningen te bouwen en inkomenszekerheid te vergroten.
“Nieuw Sociaal Contract wil de belemmeringen voor het stichten van een gezin wegnemen. We verhogen juist de lonen voor de jongeren, zorgen dat zij weer een vast contract kunnen krijgen voor meer zekerheid en bouwen meer starterswoningen.”
D66 ziet het gezin als een belangrijke sociale basis en wil gezinnen versterken door preventieve ondersteuning, toegankelijke voorzieningen en minder bureaucratie. De partij richt zich op het organiseren van zorg en beleid rondom het gezin, het bieden van financiële zekerheid en het verbeteren van de leefomgeving voor gezinnen. Concrete voorstellen zijn onder meer het organiseren van zorg rondom het gezin, het samenvoegen van regelingen voor kinderopvang en kindgebonden budget, en het investeren in preventieve ondersteuning voor gezinnen.
Zorg en ondersteuning organiseren rondom het gezin
D66 wil dat zorg en ondersteuning niet versnipperd zijn, maar georganiseerd worden rondom het gezin, met minder bureaucratie en meer vertrouwen in professionals. Dit moet gezinnen eerder en beter helpen, zodat zware jeugdzorg minder vaak nodig is.
“We organiseren zorg en financiering rondom het gezin, in plaats van uit te gaan van het aanbod. Professionals krijgen meer ruimte voor hun werk en minder registratiedruk. We gaan uit van vertrouwen.”
“We versterken gezinnen, buurten en scholen, zodat zij hulp kunnen bieden voordat jeugdzorg nodig is.”
“We werken aan beleid voor jeugd en gezinnen dat domeinen overstijgt, bij alle ministeries en bestuurslagen: van wonen tot onderwijs, van sociale zekerheid tot jeugdcriminaliteit.”
Financiële zekerheid en vereenvoudiging voor gezinnen
D66 wil de financiële regelingen voor gezinnen eenvoudiger en zekerder maken door het samenvoegen van bestaande toeslagen en het verhogen van inkomenszekerheid, zodat gezinnen minder afhankelijk zijn van complexe regelingen.
Preventieve en toegankelijke ondersteuning voor gezinnen
D66 investeert in preventieve ondersteuning voor gezinnen, zoals opvoedondersteuning en ouder-kindcentra, om problemen vroegtijdig te signaleren en gezinnen te versterken voordat zwaardere zorg nodig is.
“We versterken de sociale basis in wijken en dorpen door te investeren in toegankelijke opvoedondersteuning, ouder-kindcentra en andere buurtinitiatieven.”
Snellere en eerlijkere compensatie voor benadeelde gezinnen
D66 wil gezinnen die door overheidsfalen schade hebben geleden, zoals bij de toeslagenaffaire, sneller en eerlijker compenseren met vaste bedragen en minder bureaucratie.
“Daarom gaan we werken met normbedragen om benadeelde gezinnen te compenseren, met onder andere vaste vergoedingen voor vaker voorkomende schade (zoals scheidingen).”
BVNL ziet het gezin als een belangrijke hoeksteen van de samenleving en wil overheidsbemoeienis met gezinnen beperken. De partij pleit voor het terugdraaien van de decentralisatie in de jeugdzorg, het voorkomen van uithuisplaatsingen van kinderen, en het stimuleren van gezinsvriendelijk wonen. Daarnaast wil BVNL gezinshereniging voor bepaalde migranten beperken en de anticonceptiepil volledig vergoeden om gezinsproblematiek te voorkomen.
Terugdraaien decentralisatie jeugdzorg en focus op gezinsbehoud
BVNL wil dat de jeugdzorg weer onder landelijke regie komt en dat het gezin zoveel mogelijk intact blijft, met uithuisplaatsing als uiterste middel. Dit standpunt adresseert de problemen rond versnipperde jeugdzorg en het te snel uit huis plaatsen van kinderen.
“De decentralisatie wordt teruggedraaid. Het uit huis plaatsen van kinderen is alleen incidenteel en onder uitzonderlijke situaties mogelijk, en dient vooral te worden voorkomen. Hoogcomplexe zorg voor kinderen en gezinnen gaat terug naar het Rijk.”
“Jeugdzorg moet gericht zijn op het in stand houden en zo snel mogelijk weer zelfredzaam maken van het gezin.”
Gezinshereniging beperken bij migratie
BVNL wil gezinshereniging beperken voor migranten die hun gezin achterlaten in onveilige gebieden en via mensenhandel naar Nederland komen. Dit standpunt is bedoeld om misbruik van het asiel- en migratiesysteem tegen te gaan.
“Mannen die vrouw en kinderen achterlaten in onveilig gebied en via betaalde mensenhandelaren naar Nederland zijn gereisd hebben geen recht op gezinshereniging. Verdragen daartoe zeggen we op.”
Stimuleren van gezinsvriendelijk wonen
BVNL wil de bouw van grondgebonden eengezinswoningen met tuin stimuleren, zodat gezinnen beter kunnen wonen. Dit is een reactie op het tekort aan geschikte woningen voor gezinnen.
“Faciliteer de bouw van grondgebonden eengezinswoningen met een tuin, in plaats van windmolens en zonne-akkers.”
Anticonceptiepil volledig vergoeden om gezinsproblematiek te voorkomen
BVNL wil de anticonceptiepil volledig vergoeden om ongewenste zwangerschappen en gezinsproblematiek te verminderen. Dit voorstel richt zich op preventie van problemen binnen gezinnen.
“De anticonceptiepil wordt volledig vergoed voor alle vrouwen vanaf de vruchtbare leeftijd. Terugkeer van de pil in het basispakket moet tot minder ongewenste zwangerschappen, minder abortussen en minder gezinsproblematiek leiden.”
Vertrouwen op gezinnen en maatschappelijke verbanden, niet de staat
BVNL benadrukt het belang van gezinnen als basis van barmhartigheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid, en verzet zich tegen een te grote rol van de staat in het gezinsleven.
“Barmhartigheid is krachtig wanneer zij van onderop komt: uit gezinnen, verenigingen, buurten, kerken, niet vanuit de logge abstractie van de almachtige staat.”
De Partij voor de Dieren pleit voor een inclusief gezinsbeleid dat verschillende gezinsvormen erkent en ondersteunt, met bijzondere aandacht voor niet-traditionele gezinnen en kwetsbare kinderen. Ze willen het familierecht moderniseren, pleegzorg versterken, en gezinshereniging mogelijk maken voor diverse familieverbanden. Hun visie is gericht op gelijkwaardigheid, bescherming en ondersteuning van alle gezinsvormen, los van traditionele normen.
Familierecht en gezinsvormen worden inclusief
De PvdD wil het familierecht moderniseren zodat het alle relatievormen en genders erkent, en pleit voor gelijke rechten voor ouders ongeacht hun genderidentiteit of gezinsvorm. Dit beleid is bedoeld om discriminatie tegen niet-traditionele gezinnen te voorkomen en juridische gelijkheid te waarborgen.
“We maken het familierecht inclusief voor diverse relatievormen en genders.”
“Het proces van ouderschap verkrijgen wordt voor transgender vrouwen en non-binaire personen even toegankelijk als voor cisgender mannen in gelijke burgerlijke staat. Alle ouders krijgen dezelfde rechten als cisgender heteroseksuele paren. Er komt een volwaardige wettelijke regeling, inclusief tijdsplanning, voor meerouderschap en -gezag en het draagouderschap. Kunstmatige inseminatie en IVF wordt vergoed voor alle gezinsvormen.”
Pleegzorg en ondersteuning van kwetsbare kinderen
De partij erkent het tekort aan pleeggezinnen en het belang van een stabiele, liefdevolle omgeving voor kinderen in de pleegzorg. Ze willen extra ondersteuning en preventie bieden aan gezinnen en scholen om problemen te voorkomen en de druk op de pleegzorg te verlichten.
Gezinshereniging voor niet-traditionele familieverbanden
De PvdD wil gezinshereniging mogelijk maken voor ook niet-traditionele familieverbanden, zoals queer families en banden buiten het kerngezin. Hiermee beogen ze een inclusiever migratie- en asielbeleid dat recht doet aan de diversiteit van gezinsstructuren.
“Ook niet-traditionele familieverbanden, zoals queer families en banden buiten het ‘kerngezin’, komen in aanmerking voor gezinshereniging.”
Wonen niet standaard voor kerngezin
De partij wil dat woningbouw aansluit bij de diversiteit van huishoudens en niet alleen is afgestemd op het traditionele kerngezin. Dit moet leiden tot meer passende woonruimte voor verschillende gezinsvormen en alleenstaanden.
“Woningen worden niet standaard gebouwd naar de behoefte van het kerngezin, maar er wordt ook woonruimte gecreëerd voor mensen die alleen (willen) wonen.”
Forum voor Democratie (FVD) ziet het gezin als een kernwaarde en wil het gezinsleven versterken door het bezit van een eigen woning te beschermen en generatiewoningen te stimuleren. Hun belangrijkste voorstellen zijn het behouden van fiscale voordelen voor koopwoningen, het stimuleren van generatiewoningen zodat families beter voor elkaar kunnen zorgen, en het versoepelen van erf- en schenkbelasting binnen families. FVD richt zich op het creëren van financiële zekerheid en woonruimte voor gezinnen, zodat zij zelfstandig en samenlevingsgericht kunnen leven.
Bescherming en bevordering van het gezinsleven via woningbeleid
FVD beschouwt het eigen huis als fundament van het gezinsleven en wil gezinnen ondersteunen door het bezit van een koopwoning fiscaal te beschermen en generatiewoningen te stimuleren. Dit moet gezinnen financiële zekerheid bieden en familieleden in staat stellen dichter bij elkaar te wonen en voor elkaar te zorgen.
“De eigen woning vormt het fundament van vrijheid, veiligheid en gezinsleven. Wat ons betreft is bezit daarvan heilig.”
“Daarnaast stimuleren we generatiewoningen en geven we huurders de kans om hun woning van corporaties over te nemen zodat ook zij eigen woningbezit kunnen verwerven.”
“We stimuleren generatiewoningen, zodat families beter voor elkaar kunnen zorgen en ouderen betrokken worden bij het leven van jonge gezinnen.”
Erf- en schenkbelasting afschaffen binnen families
FVD wil het financiële vermogen binnen gezinnen beschermen door erf- en schenkbelasting voor partners, kinderen en kleinkinderen af te schaffen. Dit moet ervoor zorgen dat spaargeld en vermogen binnen de familie blijven en gezinnen meer financiële zekerheid hebben.
GroenLinks-PvdA stelt het gezin centraal in hun visie op jeugdzorg en wil gezinnen beter ondersteunen door bureaucratie te verminderen en zorg toegankelijker te maken. Hun belangrijkste concrete voorstel is het gezin centraal stellen in de jeugdzorg, met meer zeggenschap voor jongeren en het afbouwen van gesloten jeugdzorg. De partij benadrukt dat hulp voor kinderen niet afhankelijk mag zijn van het inkomen van ouders en dat gezinnen samen met maatschappelijke partners ondersteund worden.
Gezin centraal in de jeugdzorg
GroenLinks-PvdA wil dat het gezin het uitgangspunt wordt in de jeugdzorg, met meer inspraak voor jongeren en minder vrijheidsbeperkende maatregelen. Dit standpunt komt voort uit de wens om zorg menselijker en effectiever te maken, waarbij gezinnen niet worden uitgesloten door financiële drempels of bureaucratie. Het beleid richt zich op het versterken van gezinnen en het bieden van passende, toegankelijke hulp.
“We zetten voortaan het gezin centraal.”
“Jongeren krijgen meer zeggenschap over hun behandeling en krijgen recht op een vertrouwenspersoon.”
“Generieke vrijheidsbeperkende maatregelen willen we zo min mogelijk. We zetten de afbouw van gesloten jeugdzorg voort.”
“Kinderen die hulp nodig hebben, moeten die hulp gewoon krijgen. Dat mag niet afhankelijk zijn van het inkomen van ouders. Die kosten betalen we samen.”
“Wordt samengewerkt met ouders en met maatschappelijke partners binnen de domeinen armoede, jeugd, zorg, sport, cultuur en de wijk.”
De PVV ziet het gezin vooral in de context van huisvesting en bestaanszekerheid, waarbij gezinnen expliciet worden genoemd als doelgroep voor betaalbare woningen en lagere lasten. Daarnaast richt de partij zich op het beperken van gezinshereniging voor asielzoekers, waarmee het gezin als migratie-instrument wordt geproblematiseerd. De kern van hun visie is dat Nederlandse gezinnen prioriteit moeten krijgen bij voorzieningen en bescherming, terwijl gezinshereniging voor migranten wordt stopgezet.
Meer betaalbare woningen voor gezinnen
De PVV wil het woningtekort aanpakken door meer betaalbare woningen te bouwen, waarbij gezinnen expliciet als doelgroep worden genoemd. Dit moet de positie van Nederlandse gezinnen op de woningmarkt versterken en hun bestaanszekerheid vergroten.
“We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto.”
“Nationaal crisisplan voor voldoende woningen: ... 2. Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
Stoppen gezinshereniging asielzoekers
De PVV wil gezinshereniging voor asielzoekers volledig stopzetten, omdat zij dit zien als een belangrijke factor in de instroom van migranten. Hiermee positioneert de partij het gezin als een migratie-instrument dat volgens hen misbruikt wordt, en dat ten koste zou gaan van Nederlandse gezinnen.
Lagere lasten voor gezinnen
De PVV benoemt gezinnen als een groep die geraakt wordt door hoge energiekosten en wil deze lasten verlagen, zodat gezinnen financieel meer ruimte krijgen.
“Steeds meer gezinnen leven in energiearmoede. Dat is onaanvaardbaar. De PVV laat de mensen niet in de kou zitten. Daarom verlagen we de btw op energie van 21 naar 9%.”
De SP ziet het gezin als een belangrijke hoeksteen van de samenleving en wil gezinnen actief ondersteunen met concrete maatregelen op het gebied van wonen, zorg en opvoeding. De partij pleit voor meer gezinswoningen, toegankelijke jeugdzorg, gratis kinderopvang en ondersteuning voor jonge ouders, zodat gezinnen stabieler en kansrijker kunnen leven. Hun visie is gericht op bestaanszekerheid, gelijke kansen en het wegnemen van financiële en sociale drempels voor gezinnen.
Meer gezinswoningen en passende huisvesting
De SP wil dat gemeenten gericht bouwen voor gezinnen, zodat er voldoende gezinswoningen zijn waar kinderen veilig kunnen opgroeien. Dit moet gezinnen woonzekerheid en stabiliteit bieden, passend bij hun samenstelling en behoeften.
“Een huis dat past bij je gezin. Gemeenten krijgen weer de regie over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden voor de samenstelling van gezinnen in de buurt. Zo zorgen we dat er genoeg gezinswoningen komen waar kinderen kunnen opgroeien, en kleinere woningen waar ouderen of starters betaalbaar terecht kunnen. Niet alleen inkomen, maar ook logische toewijzing – passend bij gezinsgrootte en woonbehoefte – wordt de norm.”
Vroegtijdige en passende hulp aan gezinnen in de jeugdzorg
De SP wil uithuisplaatsingen zoveel mogelijk voorkomen door gezinnen eerder passende hulp te bieden. Gezinnen moeten tijdig ondersteuning krijgen om problemen te voorkomen en kinderen een stabiele thuissituatie te bieden.
“Uithuisplaatsingen worden zoveel mogelijk voorkomen, door gezinnen eerder passende hulp te bieden.”
Ondersteuning voor jonge ouders en kansrijke start voor kinderen
De SP investeert in begeleiding van zwangere vrouwen, goede geboortezorg, kraamzorg en ondersteuning voor jonge ouders, zodat kinderen een kansrijke start krijgen en gezinnen sterker staan in de eerste levensfase van het kind.
“Daarom investeren we in begeleiding van zwangere vrouwen, goede geboortezorg, kraamzorg en ondersteuning voor jonge ouders om het kind een kansrijke start te geven.”
Gratis kinderopvang en meer tijd voor het gezin
De SP wil gratis kinderopvang en een vierdaagse werkweek invoeren, zodat ouders werk en gezin beter kunnen combineren en meer tijd met hun kinderen kunnen doorbrengen. Dit moet de druk op gezinnen verlagen en de ontwikkeling van kinderen ondersteunen.
“Met gratis kinderopvang is er altijd mogelijkheid om werk en kinderen te combineren, maar door het invoeren van een vierdaagse werkweek willen we er ook voor zorgen dat ouders meer tijd over hebben om met hun kinderen door te brengen.”
Ondersteuning van gezinnen in het onderwijs
De SP wil gezinnen ondersteunen zodat ieder kind een goede voorbereiding op het leven krijgt, met goed onderwijs en passende ondersteuning, om kansenongelijkheid en druk op gezinnen te verminderen.
“Dat vergroot de kansenongelijkheid én de druk op gezinnen. Ieder kind verdient een goede voorbereiding op het leven, met goed onderwijs en passende ondersteuning. Daarom werken we toe naar een samenleving waar gezinnen ondersteund worden en kinderen de beste opvoeding kunnen krijgen.”
De VVD ziet het gezin als een belangrijke hoeksteen van de samenleving en wil gezinnen meer regie geven over de balans tussen werk en zorg. De partij stelt voor om verlofregelingen te vereenvoudigen, kinderopvang bijna gratis te maken en jeugdzorg te verbeteren, zodat gezinnen beter ondersteund worden in hun dagelijkse leven.
Verlofregelingen eenvoudiger en gezinsvriendelijker maken
De VVD wil dat verlofregelingen bijdragen aan een betere werk-privébalans voor gezinnen, maar ook werkbaar blijven voor werkgevers. Door het stelsel te vereenvoudigen en transparanter te maken, krijgen gezinnen meer regie over hun tijd en zorg.
“Dit geeft gezinnen meer regie over de balans tussen werk en zorg, vermindert regeldruk voor werkgevers en bevordert gelijke kansen voor vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt.”
Kinderopvang bijna gratis voor werkende ouders
Om werkende gezinnen financieel te ontlasten en voltijd werken te stimuleren, wil de VVD de kinderopvangtoeslag afschaffen en kinderopvang bijna gratis maken. Dit moet het makkelijker maken voor ouders om werk en gezin te combineren.
“De kinderopvangtoeslag wordt afgeschaft en kinderopvang wordt bijna gratis voor werkende ouders. Op termijn willen we de vierde en vijfde dag kinderopvang volledig gratis maken om voltijd werkende ouders tegemoet te komen.”
Jeugdzorg verbeteren en ouders eerst verantwoordelijk
De VVD vindt dat goede jeugdzorg beschikbaar moet zijn voor gezinnen die het nodig hebben, maar verwacht bij lichtere problematiek dat ouders eerst aan zet zijn. Lokale teams kunnen gezinnen ondersteunen waar nodig.
Wettelijke regeling voor meerouderschap in samengestelde gezinnen
De VVD erkent dat samengestelde gezinnen met meer dan twee ouders tegen juridische beperkingen aanlopen. De partij wil een wettelijke regeling voor meerouderschap en meeroudergezag, zodat alle betrokken ouders beslissingen kunnen nemen over het kind.
“In samengestelde gezinnen waar meer dan twee ouders kinderen opvoeden, sluit onze huidige wet- en regelgeving niet goed aan op de praktijk... werken we door aan een wettelijke regeling om meerouderschap en meeroudergezag te regelen.”
BIJ1 pleit voor een radicaal inclusieve visie op gezinnen, waarbij alle gezinsvormen gelijke rechten krijgen en gezinnen met een kleine portemonnee of migratieachtergrond extra bescherming verdienen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het wettelijk regelen van meerouderschap, het aanpassen van het huwelijks- en samenlevingsrecht, en het beschermen van gezinnen tegen gentrificatie en financiële uitbuiting. BIJ1 benadrukt dat het gezin in al zijn vormen recht heeft op bestaanszekerheid, bescherming en zelfbeschikking.
Gelijke rechten voor alle gezinsvormen
BIJ1 wil dat alle gezinnen, ongeacht samenstelling, dezelfde sociale en financiële rechten krijgen. Dit betekent het wettelijk regelen van meerouderschap en het aanpassen van het huwelijks- en samenlevingsrecht, zodat ook niet-traditionele gezinsvormen worden erkend en beschermd.
“Er komt een wet voor meerouderschap. Het huidige huwelijksrecht en samenlevingsrecht worden op zo’n manier aangepast, dat er gelijke sociale en financiële rechten worden geboden aan alle gezinnen, samenwonenden en samenlevenden.”
Bescherming van gezinnen tegen gentrificatie en financiële uitbuiting
BIJ1 signaleert dat gezinnen met een kleine portemonnee en een migratieachtergrond extra hard worden geraakt door gentrificatie en schuldenproblematiek. De partij wil hun woonrecht en bestaanszekerheid beschermen door beleid dat verdringing tegengaat en de schuldenindustrie aanpakt.
Volledige gelijkstelling van partner- en ouderschapsverlof
BIJ1 wil dat partnerverlof gelijk wordt getrokken met kraam- en bevallingsverlof, en dat alle ouders tijdens verlof 100% van hun inkomen doorbetaald krijgen. Dit bevordert gelijkwaardigheid binnen gezinnen en ondersteunt ouderschap.
“Partnerverlof trekken we gelijk met het kraam- en bevallingsverlof. Voor alle ouders op verlof betalen we 100% inkomen door.”
BBB ziet het gezin vooral in de context van wonen en bestaanszekerheid: het huidige woningtekort maakt het voor veel mensen moeilijk om een gezin te stichten of als gezin goed te wonen. Hun belangrijkste concrete voorstel is het aanpakken van de woningnood, zodat gezinnen (en starters) sneller een eigen huis kunnen vinden en niet in schrijnende situaties hoeven te leven. De partij benadrukt het belang van een leefbare, herkenbare buurt waar gezinnen veilig en vertrouwd kunnen opgroeien.
Woningnood aanpakken zodat gezinnen kunnen starten
BBB stelt dat het woningtekort gezinnen direct raakt: jongeren stellen het stichten van een gezin uit en sommige gezinnen wonen zelfs in garageboxen. De partij wil meer woningen bouwen en de druk op de woningmarkt verlichten, zodat gezinnen sneller een eigen plek kunnen krijgen.
“Jongeren wonen tot ver in de dertig noodgedwongen bij hun ouders op zolder. Starters kunnen nauwelijks de woningmarkt betreden. Hun leven staat stil. Zij stellen het starten van een gezin dan ook steeds vaker uit.”
“Gezinnen die met kinderen in een garage box wonen, lijkt ondertussen de normaalste zaak van de wereld. Terwijl zij jarenlang op een wachtlijst staan, neemt de druk op de woningmarkt steeds verder toe.”
Leefbare, herkenbare buurten voor gezinnen
BBB koppelt het welzijn van gezinnen aan de leefbaarheid van buurten: gezinnen moeten kunnen wonen in een veilige, herkenbare omgeving met voorzieningen en ruimte voor kinderen om op te groeien.
“BBB wil dat Nederland weer een plek wordt waar iedereen zich thuis kan voelen met een eigen woning, in een leefbare buurt. ... Een plek waar kinderen fijn kunnen opgroeien en waar ouderen veilig over straat kunnen.”
50PLUS noemt het gezin nauwelijks expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar erkent het belang van verschillende generaties binnen families. Het meest concrete voorstel dat gezinnen direct raakt, is het bevorderen van meer-generatiewoningen en het verbeteren van mobiliteit voor gezinnen, vooral waar openbaar vervoer ontbreekt. De partij legt de nadruk op het verbinden van generaties en het ondersteunen van gezinnen via woon- en mobiliteitsbeleid, maar doet geen diepgaande of onderscheidende voorstellen specifiek gericht op het gezin als beleidsdoel.
Bevorderen van meer-generatiewoningen
50PLUS wil het samenleven van verschillende generaties binnen één huishouden of woonvorm stimuleren, zodat gezinnen beter ondersteund worden en ouderen langer zelfstandig kunnen wonen. Dit wordt gezien als een oplossing voor zowel de woningnood als het versterken van familiebanden.
“Meer bouwen voor 50-plussers. Nadruk op meer-generatiewoningen.”
Verbeteren van mobiliteit voor gezinnen
De partij erkent dat mobiliteit essentieel is voor gezinnen, vooral in gebieden waar het openbaar vervoer verdwijnt. Door de auto bereikbaar te houden en alternatieven te faciliteren, wil 50PLUS gezinnen ondersteunen in hun dagelijkse bereikbaarheid.
“De auto is vaak onmisbaar voor ouderen en gezinnen, zeker waar OV-verbindingen verdwijnen.”
DENK erkent dat gezinnen in Nederland onder druk staan door hoge woonlasten en financiële onzekerheid. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verbeteren van de betaalbaarheid van woningen voor gezinnen en het verhogen van de kinderbijslag en het kindgebonden budget. De partij wil zo gezinnen ondersteunen bij het opbouwen van een stabiel bestaan.
Betaalbare woningen voor gezinnen
DENK ziet het woningtekort en de hoge prijzen als een directe belemmering voor gezinnen om zich te vormen en een toekomst op te bouwen. Ze willen daarom fors inzetten op het bouwen van betaalbare woningen en het verkorten van wachtlijsten, zodat gezinnen een eerlijke start krijgen.
“Een gezin vormen wordt onmogelijk gemaakt. De wachtlijsten voor sociale huurwoningen zijn asociaal lang. Nederlanders krijgen geen eerlijke start van hun leven.”
Hogere kinderbijslag en kindgebonden budget
Om gezinnen financieel te ondersteunen, pleit DENK voor het verhogen van de kinderbijslag en het kindgebonden budget, en voor maandelijkse uitbetaling van de kinderbijslag. Dit moet de bestaanszekerheid van gezinnen vergroten en financiële stress verminderen.
“Wij willen gezinnen ondersteunen met een hogere kinderbijslag en een hoger kindgebonden budget. En in plaats van één keer per drie maanden, wordt de kinderbijslag elke maand uitbetaald.”