Verkiezingsprogramma's 2025 overgelijkheid
DENK stelt gelijkwaardigheid en gelijke kansen centraal in haar programma en wil discriminatie in alle vormen uitbannen. De partij kiest voor harde, concrete maatregelen tegen discriminatie, investeert in onderwijs als motor voor gelijke kansen, en wil inkomensongelijkheid en sociale ongelijkheid actief verkleinen. DENK koppelt haar visie op gelijkheid aan strenge handhaving, structurele hervormingen en specifieke investeringen in onderwijs, arbeidsmarkt en overheid.
Strijd tegen discriminatie en institutionele ongelijkheid
DENK ziet discriminatie als een fundamenteel obstakel voor gelijkheid en stelt een breed, streng pakket aan maatregelen voor om dit uit te bannen. De partij wil discriminatie wettelijk en institutioneel hard aanpakken, inclusief het doorlichten van de overheid, zwaardere straffen, en het instellen van gespecialiseerde instanties.
“DENK is opgericht om te strijden voor gelijke rechten voor iedereen. De strijd voor gelijkwaardigheid is ons bestaansrecht.”
“DENK wil het meest ambitieuze maatregelenpakket ooit om te zorgen voor de gelijke kansen van iedereen. Wij strijden tegen alle vormen van discriminatie en racisme...”
“Een discriminatiedeadline. Het wettelijke doel wordt dat in 2030 de ervaren discriminatie in de samenleving 0% is.”
“Antifascisme in de Grondwet. Nooit meer is nu: in de Grondwet wordt expliciet opgenomen dat Nederland het fascisme en extreemrechtse politiek afwijst en kiest voor een pluriforme rechtsstaat waarin iedereen gelijkwaardig is.”
“De Autoriteit tegen Discriminatie en Racisme (AR). Deze Autoriteit vervangt de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme en krijgt iets wat nu ontbreekt: échte macht, een onafhankelijk budget en ruime bevoegdheden.”
“Zero tolerance-beleid binnen de overheid. Overheidsmedewerkers die zich schuldig maken aan welke vorm van discriminatie dan ook, krijgen strafontslag.”
“Diversiteitsquota. Door middel van quota breken wij het glazen plafond af binnen de overheid en het bedrijfsleven.”
“Gelijke behandelingsrechters. Er komen rechters die zijn gespecialiseerd in gelijke behandeling.”
“Gelijke behandeling van alle Nederlanders wordt leidend in alles wat de overheid doet.”
Onderwijs als motor voor gelijke kansen
DENK beschouwt onderwijs als het belangrijkste instrument om gelijke kansen te realiseren en sociale ongelijkheid te doorbreken. De partij wil investeren in toegankelijk, inclusief onderwijs en maatregelen nemen tegen selectie en discriminatie binnen het onderwijssysteem.
“Onderwijs als motor voor gelijkwaardigheid”
“Door te investeren in onze scholen en onze leraren, willen wij dat het onderwijs een emancipatiemachine is die garandeert dat ieder kind gelijke kansen heeft.”
“Onderwijs moet toegankelijk zijn. Jongeren mogen niet vastlopen op geld, afkomst of systemen die te vroeg selecteren.”
“Gratis onderwijsmateriaal voor alle leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs.”
“Beperken van het aantal selectiemomenten in het onderwijssysteem.”
“Stagediscriminatie keihard aanpakken, met mysteryguest onderzoeken, sancties voor bedrijven en naming & shaming bij bewezen discriminatie.”
“Hbo en wo-instellingen worden verplicht om hun selectie-instrumenten te toetsen op bias en ongelijkheid. Selectieprocedures die ongelijkheid in de hand werken worden afgeschaft.”
Actief verkleinen van inkomens- en sociale ongelijkheid
DENK erkent inkomensongelijkheid als een belangrijke bron van maatschappelijke ongelijkheid en wil deze actief verkleinen via herverdeling, hogere belastingen voor de hoogste inkomens, en het versterken van het sociale stelsel.
“In onze samenleving is er sprake van ontwrichtende ongelijkheid. Op het gebied van inkomen zien we dat het leven voor veel Nederlanders niet meer te betalen is, waardoor het verschil tussen arm en rijk toeneemt.”
“DENK wil de verschillen tussen arm en rijk verkleinen door keihard in te zetten op het bestrijden van de armoede.”
“Wij kiezen voor een rechtvaardigere inkomensverdeling en vragen aan hen die dat kunnen om bij te dragen aan ons sociale stelsel.”
“We verlagen de belasting voor lage- en middeninkomens. Mensen met een heel hoog inkomen of vermogen kunnen een extra bijdrage leveren.”
Gelijke kansen binnen het Koninkrijk en internationaal
DENK breidt haar gelijkheidsvisie uit naar het hele Koninkrijk en internationale relaties, met nadruk op gelijke kansen voor inwoners van de Caribische delen van het Koninkrijk en het bevorderen van globale economische gelijkheid.
Volt zet sterk in op gelijke behandeling en bestrijding van discriminatie, met concrete voorstellen zoals een minister voor Discriminatiebestrijding, strengere aanpak van racisme (ook online), en het dichten van de genderloonkloof. Hun visie op gelijkheid is breed: iedereen moet gelijke kansen krijgen, ongeacht achtergrond, gender, religie of beperking, en dit wordt vertaald in wetgeving, onderwijs, zorg en arbeidsmarkt. Volt koppelt deze inzet aan structurele maatregelen, transparantie en wettelijke verankering van gelijke rechten.
Minister voor Discriminatiebestrijding en wettelijke verankering van gelijkheid
Volt wil een aparte minister die verantwoordelijk wordt voor het waarborgen van gelijkheid in wetgeving, beleid en op de werkvloer. Hiermee willen ze discriminatie structureel aanpakken en gelijke behandeling afdwingen, ondersteund door wettelijke instrumenten en quota.
“Daarom komt er een minister voor Discriminatiebestrijding, Inclusie en Gelijkwaardigheid. Deze minister zorgt ervoor dat wetten, overheidsbeleid en werkplekken eerlijk, veilig en inclusief zijn voor alle mensen in Nederland.”
“We willen een minister voor Discriminatiebestrijding, Inclusie en Gelijkwaardigheid, die verantwoordelijk wordt voor gelijkheid in wetten, in het publieke domein en op de werkvloer. Instrumenten zijn het instellen van en toezien op quota, pay gaps, meldpunten in organisaties, training op het werk, in het publieke domein (politie, ambtenaren en rechters) en op scholen.”
Strijd tegen discriminatie en racisme in alle domeinen
Volt pakt discriminatie en racisme aan via strengere wetgeving, handhaving, onderwijs en transparantie van algoritmes. Ze willen discriminatie op de arbeidsmarkt, woningmarkt en door de overheid actief bestrijden, en alle vormen van racisme en discriminatie tegengaan, inclusief online haatmisdrijven.
“Wij zetten ons in voor antiracisme en antidiscriminatie en bestrijden alle vormen van racisme en discriminatie.”
“We gaan discriminatie door de overheid actief tegen, door ‘eenzijdig overheidshandelen’ onder de Algemene wet gelijke behandeling te scharen.”
“We gaan discriminatie op de arbeidsmarkt aanpakken en voeren de Wet Toezicht gelijke kansen in bij werving en selectie.”
“We pakken discriminatie op de woningmarkt aan met duidelijke wetgeving, gerichte voorlichting en actieve handhaving.”
“Algoritmen, inclusief daarop gebaseerde kunstmatige intelligentie (AI), mogen niet discrimineren en moeten transparant en herleidbaar zijn.”
Dichten van de genderloonkloof en bevorderen gendergelijkheid
Volt wil de genderloonkloof actief dichten door werkgevers te verplichten tot transparantie en het opstellen van gendergelijkheidsplannen. Ze zetten in op gelijke beloning, een gender-balanced kabinet en extra bescherming voor vrouwen in kwetsbare posities.
“De genderloonkloof wordt actief gedicht. We voeren de Wet Gelijke Beloning in, in lijn met de Europese richtlijn ‘Loontransparantie’. Werkgevers moeten aantonen dat er géén sprake is van loondiscriminatie, de bewijslast komt bij de werkgever te liggen.”
“Er komt een gender-balanced kabinet (oftewel: gelijke representatie van mannen en vrouwen) met een betere afspiegeling van de diversiteit in de samenleving.”
“Daarnaast moeten zij, als er geen sprake is van gendergelijkheid, een gendergelijkheidsplan hebben om voor die gelijkheid te gaan zorgen.”
Gelijke toegang tot zorg, onderwijs en woningmarkt
Volt wil dat iedereen gelijke toegang heeft tot zorg, onderwijs en de woningmarkt, ongeacht achtergrond, religie of beperking. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals een Taskforce Inclusieve Zorg, gratis kinderopvang, en structurele aanpak van discriminatie in het onderwijs en op de woningmarkt.
“We zorgen dat iedereen gelijk behandeld wordt in de zorg. Daarom starten we een Taskforce Inclusieve Zorg die institutionele knelpunten blootlegt en werkt aan blijvende verbetering.”
“Onderwijs moet persoonlijke groei stimuleren, ongelijkheid verkleinen en de volgende generatie voorbereiden op een snel veranderende wereld.”
Wettelijke erkenning en bescherming van minderheden
Volt wil wettelijke erkenning en bescherming voor minderheden, waaronder lhbtqia+’ers, mensen met een beperking en mensen met een migratieachtergrond. Ze pleiten voor specifieke maatregelen zoals het verbod op conversietherapie, veilige opvang voor kwetsbare groepen en het opnemen van sociale status als discriminatiegrond.
“Er komt een verbod op conversietherapie (‘homogenezing’) in Nederland én de EU.”
“Dakloze lhbtqia+’ers moeten veilig opgevangen kunnen worden op specifieke opvangplekken voor dakloze lhbtqia+’ers.”
“Naar Frans voorbeeld voegen we ook ‘sociale status’ toe als discriminatiegrond aan de Algemene wet gelijke behandeling.”
“We zorgen ervoor dat binnen vijf jaar de nodige wijzigingen in wet- en regelgeving zijn gedaan om te voldoen aan het VN-verdrag Handicap.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) zet sterk in op het bevorderen van gelijkheid door discriminatie structureel te bestrijden, gelijke beloning en kansen te waarborgen, en inclusie te bevorderen in onderwijs, werk en publieke dienstverlening. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals een Wet Gelijke Beloning, strengere handhaving op discriminatie, en het verbeteren van kansenongelijkheid in het onderwijs. Hun visie is dat een rechtvaardige samenleving alleen mogelijk is als iedereen, ongeacht achtergrond, gelijke rechten en kansen krijgt.
Gelijke beloning voor gelijk werk
PvdD wil de genderloonkloof dichten en gelijke beloning afdwingen door werkgevers te verplichten aan te tonen dat er geen loonkloof is. Dit moet leiden tot meer economische gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
“Gelijke functies verdienen gelijke beloning. We voeren een Wet Gelijke Beloning in waarmee de genderloonkloof verdwijnt. De bewijslast komt bij de werkgever te liggen. Bedrijven vanaf 100 werknemers moeten aantonen dat er geen loonkloof is.”
Structurele bestrijding van discriminatie en institutionele ongelijkheid
De partij erkent dat discriminatie diepgeworteld is in instituties en wil dat de overheid proactief optreedt om dit te bestrijden. Dit omvat het verplicht stellen van risicoanalyses, het laagdrempeliger maken van aangifte, en het strikt naleven van mensenrechtenverdragen.
“De Partij voor de Dieren staat voor een samenleving waarin iedereen eerlijk en gelijkwaardig wordt behandeld. Een samenleving waarin het niet uitmaakt waar je wieg heeft gestaan, wat je achternaam is, welke kleur je hebt of welke godsdienst je aanhangt.”
“Patronen van institutionele discriminatie zijn helaas structureel aanwezig bij de overheid en bij de uitvoering van de taken van de overheid.”
“Wet- en regelgeving worden getoetst op risico’s van discriminatie en waar nodig aangepast.”
“Mensenrechtenverdragen zoals het Kinderrechtenverdrag, Vrouwenrechtenverdrag en het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap worden strikt nageleefd. Alle wet- en regelgeving wordt in lijn gebracht met deze verdragen, zodat alle mensen gelijke rechten krijgen...”
Gelijke kansen in het onderwijs
PvdD wil kansenongelijkheid in het onderwijs tegengaan door onder meer brede brugklassen, uitstel van vroege selectie, en gratis onderwijsondersteuning. Ze willen dat elk kind een gelijke start krijgt, ongeacht achtergrond.
“De Partij voor de Dieren wil dat ieder kind een gelijke start krijgt. Er komt één gratis publieke voorschoolse voorziening voor alle kinderen, ook voor kinderen van niet-werkende ouders.”
“We investeren structureel in brede brugklassen, stellen de keuze voor een onderwijsniveau uit en dringen onderwijsachterstanden terug.”
“De wildgroei aan bijlesbureaus roepen we een halt toe. Onderwijsondersteuning wordt voortaan via scholen georganiseerd en is toegankelijk en gratis voor alle middelbareschoolleerlingen.”
“We verminderen kansenongelijkheid door alle leerlingen toegang te geven tot gezonde voeding.”
Juridische en maatschappelijke gelijkheid voor LHBTIQA+ personen
De partij bepleit volledige juridische erkenning van genderidentiteit, het strafbaar stellen van groepsbelediging op grond van gender, en specifieke bescherming voor LHBTIQA+ personen, inclusief in het asielbeleid.
“Iedereen heeft recht op juridische erkenning van hun identiteit, ongeacht leeftijd of genderidentiteit.”
“We maken groepsbelediging op grond van genderidentiteit, genderexpressie en geslachtskenmerken strafbaar.”
“Er komt krachtig LHBTIQA+-emancipatiebeleid met een passend budget. We besteden bijzondere aandacht aan de aanpak van discriminatie om een combinatie van gronden, zoals LHBTIQA+-personen van kleur of met een biculturele en religieuze achtergrond.”
“Stereotypen worden niet meer gebruikt als criterium waarmee asielaanvragen van LHBTIQA+-personen worden afgewezen. Het zwaartepunt om te bepalen of een asielzoeker LHBTIQA+ is, komt te liggen bij zelfidentificatie. Dit wordt expliciet vastgelegd in het asielbeleid.”
Gelijke toegang tot publieke voorzieningen en recht
PvdD wil dat iedereen, ongeacht beperking of achtergrond, toegang heeft tot publieke voorzieningen, informatie en rechtshulp. Dit moet de maatschappelijke participatie en bestaanszekerheid vergroten.
“Toegang tot openbare informatie, overheidsgebouwen, publieke voorzieningen – waaronder onderwijs, openbare instellingen en openbaar vervoer – wordt vanzelfsprekend voor iedereen.”
“We vergroten de toegang tot het recht. Griffiekosten voor grote bedrijven gaan omhoog, zodat mensen met een laag inkomen juist beter beschermd worden.”
D66 ziet gelijkheid als een fundamenteel uitgangspunt voor al haar beleid en wil gelijke kansen en gelijke behandeling wettelijk en praktisch waarborgen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals een brede Antidiscriminatiewet, gelijke beloning voor gelijk werk, en investeringen in kansengelijkheid in het onderwijs. D66 richt zich op het doorbreken van uitsluiting en discriminatie, en wil dat iedereen – ongeacht achtergrond – volwaardig kan meedoen in de samenleving.
Nieuwe, brede Antidiscriminatiewet en gelijke behandeling
D66 wil alle vormen van discriminatie wettelijk aanpakken en gelijke behandeling afdwingen, met actieve verplichtingen voor publieke én private organisaties. Dit moet structurele ongelijkheid tegengaan en inclusie bevorderen.
“D66 wil daarom een nieuwe, brede Antidiscriminatiewet waar álle vormen van discriminatie onder vallen.”
“Deze Antidiscriminatiewet bevat ook actieve verplichtingen om discriminatie te voorkomen. Deze gelden zowel voor publieke als private organisaties – denk aan scholen, werkgevers, verhuurders en gemeentes. Voor alle overheidsorganen en bestuurslagen bevat de wet een gelijkebehandelingsplicht in beleid en voor de uitvoering daarvan.”
“Een bewindspersoon krijgt een sterke opdracht voor gelijkheid en inclusie, met adequate budgetten en betekenisvolle invloed op álle ministeries. Want gelijke kansen vragen regie.”
Gelijke kansen in onderwijs en bestrijding van onderwijsachterstanden
D66 wil dat elk kind, ongeacht achtergrond, gelijke kansen krijgt in het onderwijs. Dit betekent investeren in het aanpakken van onderwijsachterstanden, hoge verwachtingen van ieder kind, en het toegankelijk maken van onderwijsvoorzieningen.
“We investeren in gelijke kansen op school. Daarom herstellen we het budget om onderwijsachterstanden aan te pakken. Dat is belangrijk voor programma’s zoals de brede brugklas en de hulp voor kwetsbare leerlingen in het voortgezet onderwijs.”
“Waar je geboren bent en opgroeit, mag niet bepalen welke verwachtingen het onderwijs van je heeft. We doorbreken hardnekkige patronen van lage verwachtingen. We werken vanuit hoge verwachtingen van ieder kind, ongeacht je achtergrond.”
“Om kansengelijkheid te versterken worden de verschillende selectiecriteria voor opleidingen eenduidiger.”
Gelijke beloning en bestrijding van discriminatie op de arbeidsmarkt
D66 wil gelijke beloning voor gelijk werk en pakt discriminatie op de werkvloer aan, onder meer door bedrijven te bestraffen die discrimineren en door concrete verplichtingen zoals minimum stagevergoedingen.
“D66 staat voor eerlijke kansen op de werkvloer. Dat betekent: gelijke beloning voor gelijk werk.”
“Discriminatie en racisme op de werkvloer komen nog steeds voor. D66 wil dat bedrijven die discrimineren bestraft worden.”
“Wij willen een eerlijke stagevergoeding voor elke student. Daarom komt er een wettelijke minimum stagevergoeding, die werkgevers betalen. Er mag geen verschil bestaan tussen stages in het mbo, hbo en wo.”
Inclusieve zorg: gelijke toegang voor iedereen
D66 streeft naar inclusieve zorg, waarbij iedereen – ongeacht geslacht, gender, religie, seksuele oriëntatie, etniciteit of culturele achtergrond – gelijke toegang heeft tot passende zorg.
“Inclusieve zorg betekent dat iedereen gelijke toegang heeft tot goede en passende zorg. Ongeacht wat je geslacht, gender, religie, seksuele oriëntatie, etniciteit of culturele achtergrond is.”
Gelijke behandeling als grondrecht en toetsing aan de Grondwet
D66 benadrukt het recht op gelijke behandeling als grondrecht en wil dat rechters wetten aan de Grondwet kunnen toetsen om deze rechten te beschermen.
GroenLinks-PvdA zet sterk in op het bevorderen van gelijkheid door concrete maatregelen tegen economische, sociale en juridische ongelijkheid. De partij wil onder meer gelijke beloning, gelijke kansen in het onderwijs, en bestrijding van discriminatie wettelijk verankeren. Hun visie is dat iedereen, ongeacht achtergrond, geslacht of beperking, gelijke rechten en kansen moet hebben in Nederland.
Gelijke beloning en economische gelijkheid
GroenLinks-PvdA wil de loonkloof dichten en economische ongelijkheid aanpakken door wettelijke verplichtingen voor gelijke beloning en het stimuleren van economische zelfstandigheid, vooral voor vrouwen. Dit moet leiden tot eerlijke kansen op de arbeidsmarkt en het doorbreken van structurele ongelijkheid.
“Via een Wet gelijke beloning draaien we de bewijslast om en verplichten we werkgevers om aan te tonen dat er geen ongerechtvaardigde loonverschillen zijn tussen vrouwen en mannen. Zo dichten we de loonkloof.”
“We doorbreken economische ongelijkheid met gelijke beloningen, erkenning en waardering van onbetaald werk, en investering in de economische zelfstandigheid van vrouwen. Daarbij komt er nu echt een einde aan de loonkloof, zie hoofdstuk ‘Werk, Inkomen en Economie’.”
Gelijke kansen in het onderwijs
De partij ziet onderwijs als dé plek om kansenongelijkheid te bestrijden en wil ongelijk investeren voor gelijke kansen, brede brugklassen invoeren en één landelijke doorstroomtoets hanteren. Zo moet het onderwijs een gelijkmaker worden en segregatie worden tegengegaan.
“Onderwijs zou de grote gelijkmaker moeten zijn. Dat stimuleren we door ongelijk te investeren voor gelijke kansen en leraren te helpen die lesgeven in de meest kwetsbare wijken.”
“We zetten in op onderwijskwaliteit en kansengelijkheid, gaan segregatie en de diploma-kloof tegen en zorgen voor een prettige werkomgeving voor leraren en schoolleiders.”
Bestrijding van discriminatie en gelijke rechten
GroenLinks-PvdA wil discriminatie op alle gronden actief bestrijden en gelijke rechten voor iedereen wettelijk waarborgen. De overheid moet hierin het goede voorbeeld geven en structurele ongelijkheid aanpakken, onder meer door uitbreiding van het College voor de Rechten van de Mens.
“We maken ons sterk voor iedereen die te maken heeft met uitsluiting, achterstelling en discriminatie, of het nu gaat om antisemitisme, moslimdiscriminatie, anti-zwart racisme, anti-Aziatisch racisme, vrouwenhaat, discriminatie van de lhbti+ gemeenschap, en discriminatie vanwege religie, handicap of opleidingsniveau of welke grond dan ook.”
“De overheid gaat voorop in het bestrijden van discriminatie en seksisme, binnen en buiten de overheid.”
“We breiden de capaciteit van het College voor de Rechten van de Mens uit, zodat het effectiever kan optreden tegen structurele ongelijkheid en digitale discriminatie.”
Gelijkwaardigheid en inclusiviteit in overheid en bedrijfsleven
De partij wil dat diversiteit en inclusiviteit in zowel de publieke sector als het bedrijfsleven worden bevorderd, met concrete streefcijfers en beleid voor evenredige vertegenwoordiging van verschillende achtergronden en genders.
“De overheid geeft het goede voorbeeld met diverse en inclusieve benoemingen, gelijke beloningen, het waarborgen van een veilige werkplek, en de aanpak van sociale veiligheid en seksueel grensoverschrijdend gedrag.”
“De top van het bedrijfsleven – de raden van commissarissen en de raden van bestuur – mag voor maximaal zestig procent bestaan uit personen van hetzelfde gender.”
Gelijke behandeling en rechten voor studenten
GroenLinks-PvdA wil dat alle studenten, ongeacht opleidingsniveau, gelijke rechten en mogelijkheden krijgen, zodat mbo-studenten niet langer worden achtergesteld ten opzichte van hbo- en wo-studenten.
“We willen gelijke rechten voor alle studenten, of je nu mbo-, hbo- of een wo-opleiding volgt. Mbo-studenten krijgen dezelfde mogelijkheden als andere studenten als het gaat om bijvoorbeeld de introductieweek en lidmaatschap bij studenten-, sport-, of gezelligheidsverenigingen.”
De SP zet sterk in op het bevorderen van gelijkheid door concrete maatregelen tegen discriminatie, het waarborgen van gelijke kansen in onderwijs en werk, en het verkleinen van economische ongelijkheid. Ze willen gelijke beloning voor gelijk werk, gelijke toegang tot voorzieningen en onderwijs, en een rechtvaardiger belastingstelsel om vermogensongelijkheid tegen te gaan. Hun visie is dat iedereen, ongeacht achtergrond, inkomen of afkomst, gelijke kansen en rechten moet hebben in Nederland.
Gelijke beloning voor gelijk werk
De SP wil dat mensen voor hetzelfde werk hetzelfde loon krijgen, ongeacht geslacht, afkomst of leeftijd. Dit moet discriminatie op de arbeidsmarkt tegengaan en gelijke kansen bevorderen.
“Recht op gelijk loon voor gelijk werk. Dat betekent dat er een gelijke beloning voor het werk van mannen en vrouwen moet zijn. Er moet geen onderscheid zijn tussen het loon van mensen met verschillende achtergronden die hetzelfde werk doen.”
“Het minimumjeugdloon op de schop. Gelijk werk verdient gelijk loon, daarom schaffen we het minimumjeugdloon voor volwassenen vanaf 18 jaar af.”
Gelijke kansen in onderwijs en afschaffen uitsluiting
De SP streeft naar gelijke kansen voor alle kinderen door het onderwijs toegankelijker en inclusiever te maken, ongeacht achtergrond, geloof of inkomen. Ze willen onder meer de ouderbijdrage afschaffen en een acceptatieplicht voor scholen invoeren.
“Ouderbijdrage afgeschaft. Elk kind verdient gelijke kansen. Daarom schaffen we de vrijwillige ouderbijdrage volledig af.”
“Scholen mogen geen kinderen weigeren. Elke school moet ieder kind accepteren, ongeacht geloof, afkomst, beperking of inkomen. We voeren daarom een algemene acceptatieplicht in.”
“Onderwijs brengt kinderen samen en legt de basis voor begrip, gelijkwaardigheid en solidariteit. Ieder kind is welkom – ongeacht achtergrond.”
Actieve bestrijding van discriminatie en institutionele ongelijkheid
De SP wil discriminatie op basis van afkomst, geslacht, religie, seksuele voorkeur, beperking of andere gronden actief bestrijden, zowel in de samenleving als bij de overheid. Ze pleiten voor strengere inspecties, het benoemen en bestraffen van discriminerende bedrijven, en uitbreiding van wetgeving.
“We gaan tweedeling tegen en accepteren geen enkele vorm van discriminatie, door niemand. Discriminatie bestrijden we altijd en overal, op basis van klasse, kleur, gender, religie, seksuele voorkeur, leeftijd, woonplaats, beperking of wat ook.”
“De arbeidsinspectie krijgt daarom meer mogelijkheden en middelen om discriminatie en misstanden aan te pakken. We benoemen en veroordelen bedrijven die aantoonbaar discrimineren. Zij verliezen bovendien subsidies en komen niet meer in aanmerking voor overheidsopdrachten.”
“Overheidshandelen valt voortaan onder de wetgeving die gelijke behandeling garandeert (Algemene wet gelijke behandeling).”
Verminderen van economische ongelijkheid via belasting en erfbelasting
De SP wil de economische ongelijkheid verkleinen door het belastingstelsel te hervormen, erfbelasting eerlijker te maken en grote vermogens zwaarder te belasten. Zo willen ze voorkomen dat rijkdom van generatie op generatie ongelijk verdeeld blijft.
“Minder erfbelasting voor minder ongelijkheid. Tachtig procent van de erfenissen voor kinderen zijn kleiner dan honderdduizend euro, wij willen dat je dit bedrag belastingvrij kunt doorgeven aan je kinderen... Boven de half miljoen is er een kleine groep die vele miljoenen erft, dat gaan we zwaarder belasten zodat enorme ongelijkheid niet meer van generatie op generatie wordt overgedragen.”
Gelijke toegang tot voorzieningen en wonen
De SP wil dat iedereen, ongeacht regio of achtergrond, gelijke toegang heeft tot goede voorzieningen en woonkansen. Dit moet regionale ongelijkheid en uitsluiting tegengaan.
“Elke regio verdient gelijke woonkansen. In iedere regio een gelijke kans op een woning. Iedereen in Nederland moet kunnen rekenen op goede voorzieningen en bereikbaarheid, waar je ook woont.”
BBB benadrukt dat iedereen in Nederland gelijke kansen en toegang tot basisvoorzieningen moet hebben, ongeacht woonplaats, afkomst of achtergrond. De partij richt zich op het verkleinen van regionale verschillen, eerlijke toegang tot onderwijs, zorg en recht, en het waarderen van alle vormen van arbeid. BBB verwerpt symboolpolitiek rond diversiteit en kiest voor praktische gelijkwaardigheid en bestaanszekerheid voor iedereen.
Gelijke toegang tot basisvoorzieningen en kansen
BBB vindt dat gelijke toegang tot onderwijs, zorg, vervoer en veiligheid niet afhankelijk mag zijn van waar iemand woont. Het beleid moet gericht zijn op het verkleinen van regionale ongelijkheid en het bieden van eerlijke kansen aan iedereen, zowel in de stad als op het platteland.
Waardering en gelijkwaardigheid van arbeid en onderwijs
BBB streeft naar maatschappelijke gelijkwaardigheid door alle vormen van arbeid te waarderen en zowel praktisch als theoretisch werk eerlijk te belonen. Ook pleit de partij voor gelijke waardering van praktijk- en theoretisch onderwijs, zodat iedereen gelijke kansen krijgt ongeacht opleidingsrichting.
“Eerlijke beloning voor zowel praktisch als voor theoretisch werk. Vaardigheden en ervaring bij de overheid worden bij beloning even zwaar gewogen als diploma’s.”
“Jongeren die goed zijn in doen, bouwen, zorgen, repareren en creëren, verdienen net zoveel respect als denkers en schrijvers.”
“Meer gelijkwaardigheid en waardering met een sterke regionale spreiding.”
Niemand blijft achter: bestaanszekerheid en participatie
BBB wil dat iedereen kan meedoen en bestaanszekerheid heeft, met een robuust sociaal vangnet voor wie niet kan werken. Het uitgangspunt is dat niemand achterblijft en dat alle vormen van arbeid worden gewaardeerd.
Kritiek op symboolpolitiek rond diversiteit
BBB verwerpt beleid dat mensen in hokjes plaatst of etiketten opplakt, zoals diversiteitsbeleid en LHBTIQ+-symboolpolitiek. De partij kiest voor praktische gelijkwaardigheid en respect, zonder nadruk op identiteitsgroepen.
BIJ1 stelt radicale gelijkheid en gelijkwaardigheid centraal in haar programma en streeft naar gelijke rechten en uitkomsten voor iedereen, ongeacht afkomst, gender, of sociaaleconomische positie. De partij pleit voor structurele maatregelen zoals het gelijktrekken van lonen, het waarborgen van gelijke uitkomsten in het onderwijs, en het wettelijk verankeren van gelijke rechten. BIJ1 onderscheidt zich door niet alleen gelijke kansen, maar ook gelijke uitkomsten te eisen en door concrete beleidsmaatregelen voor te stellen die ongelijkheid actief bestrijden.
Gelijke uitkomsten in onderwijs eisen
BIJ1 vindt dat het huidige onderwijssysteem ongelijkheid in stand houdt en pleit daarom niet alleen voor gelijke kansen, maar expliciet voor gelijke uitkomsten voor iedereen, ongeacht achtergrond. Dit standpunt gaat verder dan het gangbare beleid en adresseert structurele ongelijkheid door te investeren in onderwijs en inclusieve leeromgevingen.
“Wij zetten niet in op gelijke kansen - wij eisen de kans op een gelijke uitkomst op voor iedereen. Wat je achtergrond ook is.”
Radicaal gelijke rechten voor iedereen wettelijk vastleggen
De partij wil gelijke rechten voor iedereen wettelijk verankeren, onder meer door het expliciet opnemen van diverse gronden van discriminatie in de Grondwet en het direct toepassen van internationale mensenrechtenverdragen. Dit moet juridische gelijkheid afdwingen en discriminatie structureel tegengaan.
“Etniciteit, afkomst, nationaliteit, genderidentiteit en genderexpressie worden in artikel 1 van de Grondwet opgenomen.”
“Alle mensenrechtenverdragen, zoals het Kinderrechtenverdrag, het Vrouwenrechtenverdrag en het VN-verdrag inzake rechten van personen met een handicap, krijgen rechtstreekse werking in het Nederlandse recht.”
Gelijke beloning en arbeidsrechten voor iedereen
BIJ1 wil loon- en arbeidsvoorwaarden volledig gelijktrekken, ongeacht leeftijd, contractvorm of achtergrond. Dit omvat het afschaffen van het jeugdloon, het gelijktrekken van partnerverlof, en het waarborgen van gelijke rechten voor arbeidsmigranten en ongedocumenteerden.
“Het minimumjeugdloon schaffen we af en trekken we gelijk met het minimumloon voor volwassenen.”
“Partnerverlof trekken we gelijk met het kraam- en bevallingsverlof. Voor alle ouders op verlof betalen we 100% inkomen door.”
“Arbeidsmigranten en ongedocumenteerde mensen verdienen dezelfde rechten als elke andere werknemer.”
Internationale gelijke rechten als uitgangspunt
BIJ1 wil dat Nederland internationale relaties en handel baseert op radicaal gelijke rechten, en zich niet langer schuldig maakt aan westers imperialisme of het bevoordelen van machthebbers.
Radicale gelijkwaardigheid in het Caribisch deel van Nederland
De partij stelt dat radicale gelijkwaardigheid centraal moet staan in het beleid voor het Caribisch deel van Nederland, waarmee structurele ongelijkheid tussen Europees Nederland en de Caribische eilanden wordt aangepakt.
“Radicale gelijkwaardigheid centraal stellen.”
De SGP erkent de gelijkwaardigheid van ieder mens, maar verwerpt een absolute of radicale interpretatie van gelijkheid. Het gelijkheidsbeginsel mag volgens de SGP geen keurslijf worden en moet altijd in balans zijn met andere waarden zoals christelijke traditie, diversiteit, en vrijheid van onderwijs. De partij verzet zich tegen wat zij ziet als doorgeschoten gelijkheidsdenken, bijvoorbeeld in het diversiteits- en inclusiebeleid, en pleit voor ruimte voor eigenheid en overtuiging, vooral in onderwijs en publieke ruimte.
Gelijkwaardigheid als uitgangspunt, geen absolute gelijkheid
De SGP benadrukt dat ieder mens gelijkwaardig is voor God, maar waarschuwt tegen het gelijkheidsbeginsel als dogma. Ze vinden dat verschillen tussen mensen en situaties erkend moeten worden en dat het gelijkheidsbeginsel niet mag leiden tot het wegpoetsen van diversiteit of het opleggen van een keurslijf. Dit standpunt is geworteld in de christelijke traditie en richt zich op het algemeen belang in plaats van individuele of groepsbelangen.
“Een belangrijk uitgangspunt is de gelijkwaardigheid van ieder mens voor God, ongeacht achtergrond en overtuiging. Tegelijk is er oog voor de verscheidenheid onder mensen en voor fundamentele verschillen in situaties. Die poetsen we niet weg. Het gelijkheidsbeginsel mag geen keurslijf worden.”
“De overheid is geroepen de publieke gerechtigheid te zoeken. Daarbij staat het algemeen belang centraal en niet een eenzijdig eigenbelang van een specifieke groep.”
Kritiek op doorgeschoten gelijkheidsdenken en diversiteitsbeleid
De SGP verzet zich tegen wat zij ziet als een radicale, ideologische invulling van gelijkheid, diversiteit en inclusie, vooral als dit leidt tot het monddood maken van andersdenkenden of het bevoordelen van bepaalde groepen. Ze zijn kritisch op overheidsbeleid dat volgens hen te ver doorschiet in het bevorderen van gelijkheid, bijvoorbeeld via diversiteitsprojecten of het faciliteren van islamitisch onderwijs.
“Met een beroep op gelijkheid, diversiteit en inclusie probeert men een woke-ideologie op te leggen en degenen die anders denken monddood te maken.”
“Diversiteit- en inclusieprojecten dienen plaats te maken voor opsporing en vervolging van echte criminelen. Bij de instroom op de Politieacademie wordt niet langer onderscheid gemaakt op basis van diversiteit, maar wordt enkel geselecteerd op basis van geschiktheid voor de Politiefunctie.”
“Met een beroep op het gelijkheidsbeginsel wordt de groei van het aantal islamitische scholen verder gefaciliteerd. De overheid mag de ogen echter niet sluiten voor de risico’s die kunnen ontstaan voor integratie en radicalisering.”
Gelijkheid in het onderwijs: ruimte voor eigenheid en overtuiging
De SGP vindt dat vrijheid van onderwijs inhoudt dat scholen de wettelijke kernwaarden, waaronder gelijkheid, naar eigen overtuiging mogen invullen. Ze pleiten ervoor dat het gelijkheidsbeginsel niet leidt tot uniformering, maar ruimte laat voor identiteit en eigenheid van scholen en ouders.
“Scholen houden op grond van de vrijheid van onderwijs voluit de ruimte om in het burgerschapsonderwijs de wettelijke kernwaarden naar eigen overtuiging in te vullen.”
“In het burgerschapsonderwijs moeten bij de uitwerking van de wettelijke kernwaarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit ook de deugden geloof, hoop en liefde aan bod komen.”
Waarschuwing tegen eenzijdige fixatie op gelijke behandeling
De SGP waarschuwt dat een eenzijdige focus op discriminatie en gelijke behandeling andere grondrechten, zoals vrijheid van vereniging en geloof, kan onderdrukken. Ze pleiten voor een zorgvuldige balans tussen grondrechten.
“Eenzijdige fixatie op discriminatie en gelijke behandeling kan andere grondrechten onder druk zetten, zoals de vrijheid om zich als burgers te verenigen, zich uit te spreken en het geloof te belijden.”
De ChristenUnie ziet gelijkheid vooral als gelijkwaardigheid en gelijke kansen, geworteld in christelijke waarden. Ze pleiten voor concrete maatregelen om gelijke kansen in het onderwijs te bevorderen en discriminatie actief tegen te gaan. Hun beleid richt zich op het bestrijden van achterstanden, het waarborgen van menselijke waardigheid en het stimuleren van samenleven in verscheidenheid.
Gelijke kansen in het onderwijs
De ChristenUnie wil dat elk kind, ongeacht achtergrond, gelijke kansen krijgt in het onderwijs. Ze investeren gericht in scholen met veel achterstanden en waarborgen dat financiële drempels geen belemmering vormen. Dit moet ongelijkheid in het onderwijs tegengaan en sociale mobiliteit bevorderen.
“Voor het creëren van gelijke kansen is het belangrijk om gericht te investeren. Via de bekostiging en het onderwijsachterstandenbeleid blijven we extra middelen vrijmaken voor scholen waar veel uitdagingen en achterstanden zijn.”
“De ouderbijdrage blijft vrijwillig en de inspectie ziet erop toe dat scholen dit respecteren, niet discrimineren, en dat het vrijwillig karakter voor iedereen duidelijk is.”
“Als een leerling bijles of extra ondersteuning nodig heeft, wordt dat gratis aangeboden en zo veel mogelijk op de school zelf.”
Actief bestrijden van discriminatie en bevorderen van gelijkwaardigheid
De partij stelt dat ieder mens gelijkwaardig is en dat discriminatie op welke grond dan ook bestreden moet worden. Ze willen wet- en regelgeving aanscherpen en initiatieven stimuleren die samenleven in verscheidenheid bevorderen.
“De mens is naar het evenbeeld van God geschapen en iedereen deelt in menselijke waardigheid. De ChristenUnie stelt zich daarom teweer tegen het kwaad van racisme, antisemitisme en discriminatie op basis van levensovertuiging, geslacht, handicap of op welke grond dan ook.”
“Daarom staat de ChristenUnie voor een overheid die initiatieven stimuleert die het samenleven in verscheidenheid bevorderen en scherpen we wet- en regelgeving om racisme en discriminatie tegen te gaan verder aan.”
Gelijkwaardigheid als grondwaarde van de rechtsstaat
Gelijkwaardigheid wordt als fundamentele waarde van de samenleving en de rechtsstaat gezien, die bescherming en vrijheid voor iedereen moet waarborgen.
“De basis van onze samenleving is de democratische rechtsstaat, gefundeerd op waarden die in het christendom geworteld zijn, zoals menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid, vrijheid, verantwoordelijkheid, naastenliefde en ruimte voor verschil.”
Europese gelijkheid voor de wet
De ChristenUnie benadrukt het belang van gelijkheid voor de wet als Europese kernwaarde, die vrede en rechtvaardigheid bevordert.
“Vanuit hun christelijk geloof hebben de grondleggers de Europese Unie gebaseerd op menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid voor de wet, de rechtsstaat en mensenrechten.”
50PLUS benadrukt het belang van gelijke behandeling van ouderen, met name op de arbeidsmarkt, in het belastingstelsel en in de zorg. De partij pleit voor het tegengaan van leeftijdsdiscriminatie, het waarborgen van gelijke rechten voor ouderen ten opzichte van jongeren, en het bevorderen van gelijke toegang tot onderwijs, zorg en maatschappelijke participatie. Hun voorstellen zijn concreet gericht op het creëren van een samenleving waarin ouderen niet worden uitgesloten of benadeeld.
Gelijke behandeling op de arbeidsmarkt en tegen leeftijdsdiscriminatie
50PLUS stelt dat leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt onacceptabel is en wil gelijke kansen voor ouderen bij het vinden en behouden van werk. Dit wordt gezien als essentieel voor bestaanszekerheid en waardigheid.
Gelijke rechten in zorg en sociale zekerheid
De partij wil dat ouderen dezelfde rechten krijgen als jongeren in de zorg en dat het sociale stelsel beschermend en niet uitsluitend werkt. Dit moet leiden tot gelijke toegang tot passende zorg en bestaanszekerheid.
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van jongeren volgens de Jeugdzorgwet.”
“50PLUS wil een sociaal stelsel dat beschermt, ondersteunt en motiveert en niet uitsluit of straft, zoals nu nog vaak het geval is.”
Gelijke toegang tot onderwijs, cultuur en maatschappelijke participatie
50PLUS vindt dat alle generaties, ongeacht leeftijd of inkomen, gelijke kansen moeten hebben om te leren, zich te ontwikkelen en deel te nemen aan sport en cultuur.
Het CDA benadrukt het belang van gelijke kansen en een gelijkwaardige positie voor iedereen, met speciale aandacht voor het bestrijden van discriminatie en het verkleinen van sociaaleconomische verschillen. Hun belangrijkste voorstellen richten zich op het hard aanpakken van discriminatie, het bevorderen van gelijke kansen in onderwijs en werk, en het ondersteunen van een gelijkwaardige positie van vrouwen. De kern van hun visie is dat ieder mens telt en dat uitsluiting en ongelijkheid actief bestreden moeten worden.
Hard optreden tegen discriminatie en uitsluiting
Het CDA ziet discriminatie als een directe bedreiging voor gelijkheid en samenhang in de samenleving. Ze willen discriminatie op basis van onder andere religie, gender, leeftijd, seksuele geaardheid en afkomst krachtig bestrijden, met concrete maatregelen tegen uitsluiting en stereotypering.
“We hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om uitsluiting tegen te gaan en discriminatie hard te bestrijden. Discriminatie ondermijnt niet alleen de waardigheid van mensen, maar ook de samenhang in onze samenleving.”
“We treden hard op tegen elke vorm van discriminatie en stereotypering, onder meer van moslims. We zetten in op een stevige aanpak van discriminatie, zoals leeftijdsdiscriminatie van ouderen, migrantenkinderen die geen stageplaats kunnen krijgen, of discriminatie op basis van gender, religie, seksuele geaardheid of achternaam.”
Gelijkwaardige positie van vrouwen bevorderen
Het CDA erkent het belang van een gelijkwaardige positie van vrouwen en wil actief de doorstroom van vrouwen naar topfuncties stimuleren, met extra aandacht voor bescherming tegen seksisme en intimidatie.
“We onderschrijven het belang van een gelijkwaardige positie van vrouwen in onze samenleving.”
“Wij bevorderen de doorstroom van vrouwen naar topfuncties in de politiek, overheid en het bedrijfsleven. We ondersteunen initiatieven die vrouwen begeleiden naar leidinggevende posities. Wij strijden tegen haat zaaien, seksisme en intimidatie, met bijzondere aandacht voor vrouwelijke politici, journalisten en andere publieke figuren.”
Gelijke kansen in onderwijs en werk
Het CDA wil sociaaleconomische verschillen verkleinen die ongelijkheid veroorzaken in zorg en onderwijs, en benadrukt het belang van gelijke kansen voor iedereen om mee te doen in de samenleving.
“We maken werk van het verkleinen van sociaaleconomische verschillen die grote effecten hebben in de zorg en in het onderwijs.”
“Bestaanszekerheid gaat niet alleen over inkomen, maar ook over gelijkwaardige kansen, huisvesting, toegang tot zorg en onderwijs. Zodat mensen kunnen meedoen en kunnen bijdragen aan de samenleving, elkaar te hulp kunnen schieten.”
Forum voor Democratie (FVD) verwerpt het streven naar gelijkheid als doel op zich en pleit in plaats daarvan voor individuele vrijheid, keuzevrijheid en beloning naar prestatie. Het programma wijst expliciet nivellering, quota en beleid gericht op het kunstmatig gelijk trekken van uitkomsten af, en kiest voor een vlaktaks, selectie op kwaliteit en het afschaffen van diversiteitsbeleid.
Tegen kunstmatige gelijkheid en nivellering
FVD ziet pogingen om inkomens, vermogens of onderwijsprestaties gelijk te trekken als schadelijk voor motivatie, kwaliteit en economische groei. De partij stelt dat beleid gericht op gelijkheid leidt tot nivellering en het uitvlakken van talent en ambitie, en pleit voor een systeem waarin verschillen worden erkend en beloond.
“Belastingen dienen enkel om met een goed functionerende, slanke overheid specifieke publieke taken te financieren – niet om inkomens of vermogens kunstmatig gelijk te trekken.”
“Onze ambitie is om alle jonge mensen in Nederland te inspireren het beste uit zichzelf te halen, zonder het idee te pushen dat iedereen hetzelfde niveau hoeft te halen.”
“We behouden differentiatie naar niveau, wijzen socialistische middenschool-experimenten af en beschermen categorale gymnasia, zodat kwaliteit en ambitie niet worden uitgevlakt.”
Afschaffen van diversiteitsbeleid en quota
FVD verzet zich tegen overheidsbeleid dat gericht is op het afdwingen van gelijke uitkomsten via quota of diversiteitsmaatregelen. De partij stelt dat kwaliteit en geschiktheid leidend moeten zijn, niet groepsgelijkheid.
“We stoppen met quota, (semi-)verplichte trainingen en diversiteitsbeleid bij de overheid en (semi-)publieke instellingen, zodat kwaliteit en geschiktheid weer leidend worden.”
Eén belastingtarief voor iedereen (vlaktaks)
FVD pleit voor een vlaktaks, waarbij iedereen hetzelfde belastingtarief betaalt, als alternatief voor progressieve belasting die gericht is op nivellering. Dit wordt gepresenteerd als eerlijker en transparanter, en als stimulans voor werken en presteren.
“Geen wirwar van ingewikkelde schijven, toeslagen en progressieve tarieven die succes bestraffen, maar één helder en gelijk tarief voor iedereen.”
JA21 benadrukt het belang van gelijkwaardigheid tussen man en vrouw en het tegengaan van discriminatie, vooral in het onderwijs en bij integratie. De partij wil Nederlandse waarden, waaronder gelijkwaardigheid, actief onderwijzen en beschermen, maar verzet zich tegen wat zij zien als ideologische indoctrinatie. Concrete voorstellen zijn onder meer het moderniseren van artikel 23 van de Grondwet en het actief uitdragen van gelijkwaardigheid in het onderwijs.
Gelijkwaardigheid tussen man en vrouw en LHBTI in onderwijs
JA21 vindt dat het onderwijs Nederlandse waarden zoals gelijkwaardigheid tussen man en vrouw en gelijkgeslachtelijke relaties actief moet uitdragen, maar zonder ideologische indoctrinatie. Dit moet bijdragen aan weerbare burgers en het tegengaan van discriminatie, met sancties bij ongeoorloofde afwezigheid tijdens relevante lessen.
“In het onderwijs moeten de Nederlandse normen en waarden zoals de gelijkwaardigheid van man en vrouw en gelijkgeslachtelijke relaties, het je houden aan de wet, rekening houden met de ander, de vrijheid van meningsuiting en religie, de democratische rechtstaat centraal staan.”
“Aandacht in het onderwijs voor essentiële Nederlandse waarden en vrijheden, zoals de vrijheid van meningsuiting en gelijkwaardigheid tussen man en vrouw. Ongeoorloofde afwezigheid tijdens lessen die hierop betrekking hebben wordt gesanctioneerd.”
“De gelijkwaardigheid tussen man en vrouw actief uitdragen in ons onderwijs en kinderen op de basisschool en middelbare school weerbaarder maken tegen seksueel misbruik, geweld, pesten en het aanzetten tot crimineel gedrag.”
Modernisering artikel 23 Grondwet: waarborging gelijkwaardigheid
JA21 wil artikel 23 van de Grondwet moderniseren om te waarborgen dat onderwijsinstellingen de waarden van de democratische rechtsstaat, waaronder gelijkwaardigheid en afwijzing van discriminatie, respecteren. Dit is vooral gericht op het tegengaan van segregatie en parallelle samenlevingen door islamitisch onderwijs.
“JA21 pleit voor een modernisering van artikel 23 GW waarbij eerbiediging van de waarden van de democratische rechtstaat zoals gelijkwaardigheid, vrijheid van geloof en meningsuiting en afwijzing van discriminatie, antisemitisme en haat wordt gewaarborgd.”
Tegengaan van discriminatie bij integratie
JA21 stelt dat discriminatie integratie belemmert en dat daartegen moet worden opgetreden, maar benadrukt ook dat Nederland geen racistisch land is. Kritiek op religie moet mogelijk blijven, maar schadelijke opvattingen over vrouwen, homoseksuelen en joden binnen de islamitische cultuur moeten benoemd kunnen worden.
“Wanneer discriminatie het proces van integratie belemmert, dient daartegen opgetreden te worden. JA21 wil geen samenleving waarin mensen louter op grond van hun afkomst of achtergrond worden gehinderd om het beste uit zichzelf te halen en maximaal bij te dragen aan onze maatschappij.”
De PVV stelt dat gelijkheid vooral betekent dat mensen beoordeeld moeten worden op individuele kwaliteiten en niet op geslacht, huidskleur of afkomst. Zij verwerpen positieve discriminatie, quota en “woke”-beleid, en willen benoemingen en beloningen uitsluitend baseren op inhoudelijke geschiktheid. De partij keert zich expliciet tegen beleid dat volgens hen groepen onderscheidt of privileges geeft op basis van identiteit.
Alleen inhoudelijke geschiktheid telt bij benoemingen
De PVV vindt dat gelijkheid betekent dat geslacht, huidskleur of herkomst geen rol mogen spelen bij benoemingen of beloningen in de (semi-)publieke sector. Zij verwerpen quota, positieve discriminatie en benoemingen op basis van diversiteit, en willen dat alleen inhoudelijke kwaliteiten leidend zijn.
Stoppen met “woke”-beleid en identiteitsdenken
De PVV stelt dat beleid gericht op het bevorderen van gelijkheid via identiteitspolitiek (zoals gender, afkomst of seksuele oriëntatie) juist tot ongelijkheid leidt. Zij willen een einde maken aan wat zij zien als “woke”-beleid, quota en “hokjesdenken”.
“Ook door de doorgeslagen woke-ideologie gaan we terug in de tijd: een ideologie die mensen opdeelt in steeds kleinere hokjes op basis van afkomst, huidskleur, geslacht, seksuele geaardheid en hoe iemand zich 'identificeert'.”
“We stoppen met gesubsidieerd wokebeleid en schrappen de hokjesdenkende genderpropaganda op scholen.”
“Stoppen met wokebeleid: er zijn slechts twee geslachten – man en vrouw – en het biologische geslacht is leidend, dus geen 'X' in het paspoort”
De VVD benadrukt het belang van gelijke rechten en kansen, vooral op het gebied van onderwijs, arbeidsmarkt en acceptatie van LHBTIQ+’ers en vrouwen. Ze willen het gelijkheidsbeginsel versterken door onder meer artikel 23 van de Grondwet aan te passen, economische zelfstandigheid voor vrouwen te bevorderen en discriminatie actief te bestrijden. Concrete voorstellen richten zich op het moderniseren van onderwijswetgeving, het stimuleren van gelijke kansen op de arbeidsmarkt en het beschermen van individuele vrijheden.
Artikel 23 aanpassen om gelijkheid in onderwijs te waarborgen
De VVD erkent dat de vrijheid van onderwijs soms botst met het gelijkheidsbeginsel en wil daarom artikel 23 van de Grondwet moderniseren. Dit moet voorkomen dat onderwijsinstellingen het recht op gelijke behandeling ondermijnen, bijvoorbeeld door uitsluiting of discriminatie.
“We blijven zien dat de vrijheid van onderwijs, zoals vastgelegd in artikel 23 van de Grondwet, botst met het gelijkheidsbeginsel. Daarom passen we artikel 23 aan, zodat de vrijheid van onderwijs niet langer het gelijkheidsbeginsel ondermijnt. De vrijheid van onderwijs mag nooit een vrijbrief vormen voor uitsluiting. Er komt een acceptatieplicht van leerlingen in het bijzonder onderwijs. Identiteitsverklaringen schaffen we af.”
Gelijke kansen voor vrouwen op de arbeidsmarkt
De VVD wil gelijke kansen voor vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt bevorderen, onder meer door het verlofstelsel te vereenvoudigen en economische zelfstandigheid van vrouwen te stimuleren. Dit moet bijdragen aan meer gelijkheid in werk en inkomen.
“Dit geeft gezinnen meer regie over de balans tussen werk en zorg, vermindert regeldruk voor werkgevers en bevordert gelijke kansen voor vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt”
“De VVD wil dat vrouwen altijd zelfstandig met de gemeente kunnen spreken over werk, inkomen en schulden, zonder tussenkomst van man, familie of gemeenschap. [...] Het moet landelijk de norm worden dat gemeenten vrouwen ook aan het werk helpen, als het gezin gebruik maakt van een uitkering.”
Actief bestrijden van discriminatie en bevorderen van acceptatie
De VVD stelt dat elke vorm van discriminatie onacceptabel is en wil actief optreden tegen uitingen van onvrijheid en intolerantie, met speciale aandacht voor de positie en acceptatie van LHBTIQ+’ers.
“Elke vorm van discriminatie is onacceptabel en hoort niet thuis in ons land. In Nederland moet iedereen overal zichzelf kunnen zijn. We gaan de komende jaren hard optreden tegen uitingen van onvrijheid en intolerantie.”
“We beschermen de LHBTIQ+-gemeenschap en voeren een ambitieus emancipatiebeleid in om gelijke rechten en acceptatie te bevorderen.”
BVNL ziet gelijkheid vooral als het wegnemen van belemmeringen voor individuele ontplooiing en het waarborgen van gelijke kansen, niet als het afdwingen van gelijke uitkomsten. De partij wil participatieongelijkheid op de arbeidsmarkt opheffen, maar verzet zich tegen diversiteitsbeleid en onderwijsnivellering. Gelijkheid betekent voor BVNL: gelijke behandeling ongeacht achtergrond, met nadruk op eigen verantwoordelijkheid en het afschaffen van beleid dat groepen voortrekt.
Participatieongelijkheid op de arbeidsmarkt opheffen
BVNL wil dat iedereen meedoet op de arbeidsmarkt en ziet het opheffen van participatieongelijkheid als essentieel voor gelijke kansen. Dit betekent dat mensen die niet werken, actief moeten worden aangespoord om te participeren, zodat iedereen dezelfde kans krijgt om bij te dragen en te profiteren.
Afschaffen van diversiteits- en voorkeursbeleid
BVNL verzet zich tegen beleid dat groepen op basis van achtergrond, huidskleur, geaardheid of politieke affiliatie voortrekt. De partij wil dat kwaliteit leidend is en dat iedereen gelijk wordt behandeld, zonder positieve discriminatie of diversiteitsbeleid.
“Er komt een einde aan al het woke- en diversiteitsbeleid. De overheid kiest voor kwaliteit ongeacht huidskleur, achtergrond of geaardheid of politieke affiliatie.”
Geen onderwijsnivellering; gelijke kansen, geen gelijke uitkomsten
BVNL is tegen het verlagen van het onderwijsniveau om gelijkheid van uitkomsten te bereiken. In plaats daarvan wil de partij gelijke kansen bieden door te focussen op basisvaardigheden en het tegengaan van nivellering.
“We doen niet aan onderwijsnivellering door het niveau steeds verder naar beneden bij te stellen. Middelmatigheid mag niet de norm zijn.”
NSC benadrukt het belang van gelijkheid als kernwaarde van de Nederlandse samenleving, met bijzondere aandacht voor het verbod op discriminatie en gelijke behandeling door de overheid. Hun belangrijkste voorstellen zijn het opheffen van uitzonderingen op de wetgeving gelijke behandeling voor de overheid, het bevorderen van gelijke kansen in het onderwijs, en het bestrijden van alle vormen van discriminatie, inclusief op basis van seksuele diversiteit.
Overheid volledig onder gelijke behandelingswetgeving
NSC wil dat de overheid volledig aansprakelijk wordt voor discriminatie en niet langer wordt uitgezonderd van de wetgeving gelijke behandeling. Dit moet leiden tot meer rechtsgelijkheid en het tegengaan van institutionele discriminatie.
“De uitzondering dat eenzijdig overheidshandelen niet onder de wetgeving over gelijke behandeling valt, heffen we daarom op. Ook de overheid moet aangesproken kunnen worden bij discriminatie.”
Verbod op discriminatie als basiswaarde
Het verbod op discriminatie wordt door NSC expliciet als fundament van de democratische rechtsstaat gezien, met een brede reikwijdte inclusief seksuele diversiteit. Dit onderstreept hun inzet voor acceptatie en gelijke behandeling van minderheidsgroepen.
“Het verbod op discriminatie (art. 1 van de Grondwet) is de basis van de democratische rechtsstaat en een waarborg voor menselijke waardigheid. Dit verbod heeft betrekking op ras, godsdienst en geslacht, maar ook op seksuele diversiteit. We bestrijden alle vormen van discriminatie en zetten ons in voor een volwaardige acceptatie van LHBTI’ers in de samenleving.”
Gelijke kansen in het onderwijs
NSC koppelt goed onderwijs direct aan het creëren van gelijke kansen en het bevorderen van een rechtvaardige samenleving. Ze zien onderwijs als een fundamenteel recht dat essentieel is voor maatschappelijke participatie en het doorbreken van ongelijkheid.
“Goed onderwijs is geen luxe, maar een fundamenteel recht en de basis van een rechtvaardige samenleving met gelijke kansen.”