Verkiezingsprogramma's 2025 overgehandicatpe
BIJ1 ziet een handicap als een onderdeel van menselijke diversiteit en streeft naar volledige inclusie en gelijke rechten voor mensen met een handicap. De partij pleit voor landelijke toegankelijkheid van voorzieningen, het wegnemen van bureaucratische drempels, en het centraal stellen van zelfbeschikking en gelijke behandeling in zorg, werk, wonen en openbare ruimte. Belangrijke voorstellen zijn onder meer een nationale strategie tegen uitsluiting, landelijke standaardisering van voorzieningen, en het verplicht betrekken van mensen met een handicap bij beleid.
Nationale strategie tegen uitsluiting en gelijke rechten
BIJ1 wil structurele ongelijkheid en uitsluiting van mensen met een handicap bestrijden door een nationale strategie en het VN-verdrag Handicap als bestuurlijke prioriteit te maken. Dit moet leiden tot gelijke toegang tot voorzieningen en het betrekken van mensen met een handicap bij beleid op alle niveaus.
“Er komt een nationale strategie om de achterstelling en uitsluiting van mensen met een handicap tegen te gaan, met structurele oplossingen voor knellende wetgeving. De implementatie van onze verantwoordelijkheden onder het VN-verdrag handicap moet een bestuurlijke prioriteit worden.”
“Gemeentebeleid dat mensen met een handicap raakt wordt landelijk vastgelegd. Zo kunnen mensen in elke gemeente aanspraak maken op dezelfde passende voorzieningen, onder dezelfde voorwaarden. Gemeenten worden daarnaast verplicht om mensen met een handicap en hun vertegenwoordigers te betrekken bij het maken, uitvoeren en evalueren van wetten en regels.”
“In elke gemeente wordt een lokale gehandicaptenraad ingesteld.”
Toegankelijke openbare ruimte, vervoer en informatie
BIJ1 wil dat alle overheidsgebouwen, openbaar vervoer en publieke informatie volledig toegankelijk worden voor mensen met een handicap. Dit omvat fysieke toegankelijkheid, begrijpelijke communicatie en specifieke aanpassingen voor verschillende handicaps.
“Alle overheidsgebouwen worden en blijven volledig toegankelijk. Er komen doelgerichte budgetten voor gemeenten om toegankelijkheid in de openbare ruimte te bevorderen.”
“Alle verkeerslichten worden gebruiksvriendelijk gemaakt voor mensen met een visuele handicap en er komt een actieplan om alle openbare toiletten toegankelijk en gratis te maken.”
“De landelijke overheid, gemeenten en vervoerders nemen gezamenlijk maatregelen om toegankelijkheid van openbaar vervoer en doelgroepenvervoer te verbeteren conform het vernieuwde Besluit Toegankelijkheid Openbaar Vervoer.”
“We investeren in rolstoeltoegankelijke voertuigen, haltes en stations. Haltes en stations die niet goed toegankelijk zijn, verbouwen we. Deze sluiten we niet.”
“Informatie van de overheid wordt standaard toegankelijk gemaakt, in begrijpelijke taal en beschikbaar in braille.”
Gelijke toegang tot zorg en ondersteuning zonder bureaucratie
BIJ1 wil dat mensen met een levenslange en levensbrede handicap niet telkens opnieuw hun zorgbehoefte hoeven te bewijzen en dat zorg en ondersteuning op maat en zonder bureaucratische drempels beschikbaar zijn.
“We stoppen met de stapeling van zorgkosten en boetes op ziek zijn, voor mensen met een levenslange en levensbrede handicap. We zorgen dat deze mensen ook niet bij herhaling hoeven te bewijzen dat ze passende zorg en ondersteuning nodig hebben.”
“Zij moeten vanuit eigen regie toegang hebben tot een passend en samenhangend pakket aan zorg en ondersteuning.”
Zelfbeschikking en inclusie als uitgangspunt
BIJ1 beschouwt een handicap niet als een medisch probleem, maar als een onderdeel van diversiteit. Zelfbeschikking en het recht om eigen keuzes te maken staan centraal in hun visie.
Toegankelijke en inclusieve woonomgeving
BIJ1 wil dat bestaande en nieuwe woningen standaard geschikt worden gemaakt voor mensen met een handicap, met het VN-verdrag Handicap als uitgangspunt.
“Zo veel mogelijk bestaande- en nieuwbouwwoningen maken we geschikt voor mensen met een handicap. Het VN-verdrag Handicap is hierin het uitgangspunt.”
Gelijke kansen op werk en inkomensondersteuning
BIJ1 pleit voor meer regie en ondersteuning op de werkvloer, het afschaffen van verrekeningen in de bijstand bij parttime werk, en het stimuleren van sociale ontwikkelbedrijven voor mensen met een handicap.
“Mensen met een laag inkomen en met minder uren vanwege een handicap, kunnen zich nooit uit de bijstand werken. [...] BIJ1 zet daarom in op Sociale Ontwikkelbedrijven waarbij mensen meer eigen regie en ondersteuning op de werkvloer krijgen.”
“Ook stoppen de verrekeningen in de bijstand bij parttime inkomen. Zodat mensen in de bijstand in plaats dat ze hiervoor gestraft worden hun parttime inkomen juist kunnen gebruiken om weer op eigen benen te staan.”
GroenLinks-PvdA streeft naar een inclusieve samenleving waarin mensen met een handicap volwaardig kunnen meedoen, met nadruk op toegankelijkheid, bestaanszekerheid en gelijke rechten. Ze willen het VN-verdrag Handicap volledig uitvoeren, de arbeidsmarkt en het onderwijs toegankelijker maken, en de bestaanszekerheid van mensen met een beperking verbeteren. Concrete voorstellen zijn onder meer het toegankelijk maken van de openbare ruimte, betere inkomenszekerheid, en het aanpakken van discriminatie.
Volledige uitvoering VN-verdrag Handicap en toegankelijkheid
GroenLinks-PvdA wil het VN-verdrag Handicap volledig uitvoeren en de samenleving fysiek, digitaal en sociaal toegankelijk maken voor mensen met een handicap. Dit moet uitsluiting tegengaan en deelname aan het maatschappelijk leven bevorderen.
“Het VN-verdrag inzake de rechten voor personen met een handicap voeren we daarom volledig uit en we ratificeren het Facultatieve Protocol. Het openbaar vervoer, de publieke en digitale ruimte, bedrijfsruimten en overheidsgebouwen maken we toegankelijk voor ouderen en mensen met een beperking.”
“We zorgen dat voldoende woningen toegankelijk zijn voor mensen die een beperking hebben.”
“Informatie over de reis en stations en haltes moeten toegankelijk zijn voor mensen met een beperking.”
“Programma’s van algemeen belang, zoals nieuws, actualiteiten, belangrijke informatievoorzieningen, moeten snel vindbaar zijn op verschillende apparaten.”
Verbeteren inkomenszekerheid en ontwikkelkansen
De partij wil de bestaanszekerheid van mensen met een handicap vergroten door het arbeidsongeschiktheidsstelsel te hervormen, de WIA-drempel te verlagen, en jonggehandicapten meer ontwikkelruimte te bieden zonder angst voor armoede.
“Zo verlagen we de WIA-drempel, waardoor minder mensen buiten de boot vallen. Het beoordelen van wat iemand nog kan gebeurt met oog voor de menselijke maat.”
“Jongeren met een handicap moeten de ruimte krijgen om te werken naar vermogen zonder de angst om in armoede te belanden wanneer werken niet meer gaat.”
“We zorgen voor bestaanszekerheid voor deze groep en ontwikkelkansen naar vermogen.”
Bevorderen arbeidsparticipatie en aanpak discriminatie
GroenLinks-PvdA wil dat mensen met een beperking meer kansen krijgen op de arbeidsmarkt en dat discriminatie wordt bestreden. Werkgevers worden ondersteund en verplicht banen te creëren voor mensen met een beperking.
“We ondersteunen werkgevers bij het faciliteren van banen voor mensen met een beperking.”
“Met de verplichting voor de overheid en grote bedrijven om banen te creëren voor mensen met een beperking.”
“Discriminatie vanwege religie, handicap of opleidingsniveau of welke grond dan ook.”
Betere zorg en ondersteuning voor mensen met (ernstige) beperkingen
De partij erkent dat de zorg voor mensen met een ernstige (meervoudige) beperking dreigt vast te lopen en wil de financiering en inspectie verbeteren, met meer ruimte voor ouderinitiatieven en gespecialiseerde vertrouwenspersonen.
“De zorg voor mensen met een ernstige (meervoudige) beperking dreigt helemaal vast te lopen. GroenLinks-PvdA vindt het onacceptabel dat zorg aan de meest kwetsbare mensen in de samenleving verwaarloosd dreigt te worden. Daarom verbeteren we de financiering van zorginitiatieven voor deze groep.”
“Ouderinitiatieven, waarbij familieleden zorg inkopen en huisvesting regelen, krijgen meer ruimte. Er komen gespecialiseerde vertrouwenspersonen en meer inspectiecapaciteit.”
Toegankelijke jeugdzorg en ondersteuning voor kinderen met een beperking
GroenLinks-PvdA wil voldoende middelen voor kinderen met een beperking en hun gezinnen, met meer zeggenschap voor jongeren en recht op een vertrouwenspersoon.
“We stellen voldoende middelen beschikbaar voor kinderen met een beperking, en voor kinderen en jongeren die hulp nodig hebben, in lijn met de adviezen van de deskundigencommissie. Die kosten betalen we samen. Jongeren krijgen meer zeggenschap over hun behandeling en krijgen recht op een vertrouwenspersoon.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) zet zich in voor volledige maatschappelijke participatie, gelijke rechten en toegankelijke voorzieningen voor mensen met een handicap. Ze willen discriminatie en validisme bestrijden, wettelijke barrières wegnemen, en zorgen voor toegankelijke werkplekken, woningen, onderwijs en publieke ruimtes. Concrete voorstellen zijn onder andere het schrappen van onnodige herindicaties, het verbeteren van toegang tot werk en sociale voorzieningen, en het strikt naleven van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.
Volwaardige maatschappelijke participatie en bestrijding van validisme
De PvdD erkent validisme als discriminatie en wil dat mensen met een beperking volwaardig kunnen meedoen in de samenleving. Ze pleiten voor een nationale strategie, bevordering van politieke participatie, en het strikt naleven van internationale verdragen.
“Er wordt gewerkt aan een meerjarige, nationale strategie zodat mensen met een beperking of chronische aandoening en hun naasten volwaardig mee kunnen doen in de maatschappij. Validisme wordt serieus genomen als vorm van discriminatie. Politieke participatie door mensen met een beperking wordt bevorderd.”
“Mensenrechtenverdragen zoals het Kinderrechtenverdrag, Vrouwenrechtenverdrag en het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap worden strikt nageleefd. Alle wet- en regelgeving wordt in lijn gebracht met deze verdragen, zodat alle mensen gelijke rechten krijgen en onnodige regeldruk, bewijslast en uitsluiting worden voorkomen.”
Toegankelijke publieke voorzieningen, woningen en onderwijs
De partij wil dat alle publieke voorzieningen, nieuwbouwwoningen en onderwijsinstellingen toegankelijk zijn voor mensen met een handicap, met concrete aanpassingen waar nodig.
“Toegang tot openbare informatie, overheidsgebouwen, publieke voorzieningen – waaronder onderwijs, openbare instellingen en openbaar vervoer – wordt vanzelfsprekend voor iedereen.”
“Alle nieuw te bouwen huizen en de publieke ruimtes daar omheen zijn toegankelijk voor mensen in een rolstoel of met een beperking.”
“Er wordt geld en expertise vrijgemaakt om onderwijsfaciliteiten écht toegankelijk en inclusief te maken. Als een student bijvoorbeeld door lichamelijke klachten niet twee uur lang in de standaard collegebanken kan zitten, wordt er een aangepaste stoel geregeld en zorgt de onderwijsinstelling ervoor dat de student daar laagdrempelig gebruik van kan maken.”
Recht op werk, begeleiding en inkomenszekerheid
De PvdD wil het recht op werk voor mensen met een beperking waarborgen via sociale werkvoorzieningen, toegankelijke werkplekken en het terugdraaien van bezuinigingen op vangnetten als de Wajong en WIA.
“Mensen met een beperking krijgen recht op werk via sociale werkvoorzieningen met betekenisvol werk dicht bij huis, goede begeleiding en een volwaardig inkomen.”
“We zorgen voor betere ondersteuning op de werkvloer en toegankelijke werkplekken voor mensen met een beperking, bijvoorbeeld prikkelarme ruimtes voor neurodivergente mensen.”
“De versobering van het vangnet voor jongeren met een beperking (de Wajong) draaien we terug. Voor jongeren met een beperking wordt, waar nodig, zinvolle dagbesteding geregeld met mogelijkheden om door te groeien naar betaald werk, als zij dat willen.”
“We herzien het vangnet voor mensen die langdurig arbeidsongeschikt zijn (WIA)... Het recht op WIA wordt toegankelijker: vanaf 15% arbeidsongeschiktheid.”
Schrappen van onnodige herindicaties en administratieve lasten
De partij wil bureaucratische drempels voor mensen met een (levenslange) handicap verminderen door onnodige herindicaties te schrappen.
“We schrappen onnodige herindicaties voor personen met een (levenslange) handicap en/of chronische ziekte.”
Toegankelijke en begrijpelijke zorg
De PvdD streeft naar zorg die begrijpelijk en toegankelijk is voor mensen met verstandelijke, fysieke of andere beperkingen, met duidelijke communicatie en laagdrempelige locaties.
“Zorg moet begrijpelijk en toegankelijk zijn voor iedereen, ook voor mensen met een verstandelijke beperking, lage gezondheidsvaardigheden of fysieke beperkingen. We investeren in duidelijke communicatie, laagdrempelige locaties en zorg op maat.”
Volt wil de samenleving toegankelijker maken voor mensen met een handicap door het VN-verdrag Handicap volledig te implementeren, mensen met een beperking actief te betrekken bij beleid, en concrete toegankelijkheidsmaatregelen te nemen. Ze pleiten voor inclusie op het gebied van wonen, werk, sport, digitale dienstverlening en openbare voorzieningen. De partij legt nadruk op gelijke rechten, participatie en het wegnemen van praktische barrières.
Volledige implementatie VN-verdrag Handicap
Volt streeft ernaar dat Nederland binnen vijf jaar volledig voldoet aan het VN-verdrag Handicap. Ze willen wet- en regelgeving aanpassen en mensen met een beperking betrekken bij beleid dat hen aangaat, om zo structurele toegankelijkheid en inclusie te waarborgen.
“We zorgen ervoor dat binnen vijf jaar de nodige wijzigingen in wet- en regelgeving zijn gedaan om te voldoen aan het VN-verdrag Handicap. Per wijziging wordt een ambitieuze en realistische deadline voor de invoer gesteld om zo snel mogelijk te voldoen aan de punten in het VN-verdrag.”
“Mensen met (een ervaring met) een beperking worden betrokken bij de totstandkoming, uitvoering en evaluatie van beleid dat hen aangaat.”
Toegankelijke openbare voorzieningen en huisvesting
Volt wil dat mensen met een beperking volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving door voldoende toegankelijke voorzieningen en huisvesting te garanderen, ook in noodsituaties. Dit betreft onder andere openbare toiletten, opvanglocaties en aangepaste woonruimte.
“Het is cruciaal dat er genoeg openbare toiletten zijn, zodat ook mensen met blaas- en darmklachten volwaardig aan de maatschappij kunnen meedoen.”
“We pleiten ervoor dat iedereen een veilige en toegankelijke verblijfplaats heeft. De veiligheid en het (psychische) welzijn van kwetsbare mensen, zoals kinderen, gezinnen, lhbtqia+’ers en mensen met een beperking moet altijd gewaarborgd zijn, ook in nood- en crisisopvang.”
“Dat betekent dat lhbtqia+’ers veilig gehuisvest moeten worden in speciale eenheden. Hetzelfde geldt voor vluchtelingen met een beperking en andere kwetsbare doelgroepen. Zij moeten gebruik kunnen maken van passende ondersteunende diensten en accommodatie.”
Inclusie in sport, onderwijs en werk
Volt wil dat mensen met een beperking gelijke kansen krijgen op het gebied van sport, onderwijs en werk. Ze pleiten voor toegankelijke sportfaciliteiten, zwemlessen, en een inclusieve arbeidsmarkt.
“Zwemles wordt gestimuleerd en beter toegankelijk voor alle kinderen, mensen met een beperking en ouderen.”
“We zorgen voor een inclusieve en laagdrempelige toegang tot sport voor iedereen.”
“Door hier bewust van te zijn in de werving van personeel en bij de inrichting van werkplekken, zorgen we voor een inclusievere werkomgeving en een verhoging van de productiviteit.”
Digitale toegankelijkheid
Volt wil dat digitale overheidsdiensten bruikbaar zijn voor mensen met een visuele beperking en dat er alternatieven blijven voor niet-digitale burgers.
“Alle digitale diensten worden zo ontworpen dat mensen met een visuele beperking, voor zover mogelijk, ze ook kunnen gebruiken.”
“Er zijn alternatieven voor niet-digitale burgers. Telefonische dienstverlening en fysieke loketten blijven bestaan voor wie dat nodig heeft.”
D66 wil dat mensen met een handicap of beperking volwaardig kunnen meedoen in de samenleving, met toegankelijke zorg, vervoer en ondersteuning. Ze pleiten voor het verlagen van het eigen risico en het voorkomen van stapeling van zorgkosten voor mensen met een handicap of chronische ziekte, en voor afdwingbare toegankelijkheidsnormen in het openbaar vervoer en de publieke ruimte. D66 zet in op maatwerk, inclusie en het wegnemen van drempels, zodat mensen met een beperking gelijke kansen krijgen op werk, sport en maatschappelijke participatie.
Lagere zorgkosten voor mensen met een handicap
D66 erkent dat mensen met een handicap of chronische ziekte vaak onevenredig veel zorgkosten maken. Om deze groep te ontlasten, willen ze het eigen risico voor hen verlagen en stapeling van zorgkosten voorkomen.
“Mensen die een groot deel van hun inkomen aan zorg moeten uitgeven, bijvoorbeeld vanwege een chronische ziekte of een beperking, gaan een veel lager eigen risico betalen. Zo geven we de groep die het moeilijk heeft meer lucht en blijft de zorg betaalbaar voor iedereen.”
“D66 wil stapeling van zorgkosten voorkomen, in het bijzonder voor mensen met een handicap of chronische ziekte.”
Toegankelijkheid van vervoer, gebouwen en publieke ruimte
D66 vindt dat Nederland voor iedereen toegankelijk moet zijn, en wil afdwingbare normen invoeren voor toegankelijkheid van openbaar vervoer, gebouwen en publieke ruimte, specifiek voor mensen met een fysieke beperking.
“Voor mensen met een fysieke beperking zijn te veel plekken moeilijk bereikbaar door ontoegankelijk openbaar vervoer. Nederland moet voor iederéén toegankelijk zijn. De afspraken hierover tussen Rijk, provincies en gemeenten moeten zo snel mogelijk worden uitgevoerd. Ook voeren we afdwingbare normen in voor toegankelijkheid, zoals voor gebouwen, vervoer en de publieke ruimte.”
Eén loket en coördinatie voor mensen met een levenslange beperking
D66 wil dat mensen met een levenslange en levensbrede beperking terecht kunnen bij een centraal loket voor al hun vragen over zorg en ondersteuning, om versnippering en bureaucratie tegen te gaan.
“En mensen met een levenslange en levensbrede beperking kunnen hier terecht voor al hun vragen over zorg en ondersteuning.”
Meer passend werk en beschut werk
D66 wil de arbeidsmarkt toegankelijker maken voor mensen met een beperking door meer passend en beschut werk te creëren, met nadruk op maatwerk.
“We maken de stap naar werk vanuit een uitkering makkelijker, bijvoorbeeld via vrijwillers- of deeltijdwerk. In dat kader willen wij ook dat er meer passend werk is of beschut werk is voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten en anderen met afstand tot de arbeidsmarkt, belangrijk daarbij is maatwerk.”
Toegankelijke werkplekken en gelijke kansen op de werkvloer
D66 wil discriminatie tegengaan en bedrijven verplichten om (fysiek) toegankelijke werkplekken te creëren, zodat mensen met een beperking gelijke kansen krijgen.
“De overheid geeft zelf het goede voorbeeld o.a. met ‘blinde’ sollicitaties en het creëren van meer (fysiek) toegankelijke werkplekken.”
Toegankelijke sport en bewegen
D66 vindt dat sport en bewegen voor iedereen toegankelijk moet zijn, ongeacht beperking, en wil drempels wegnemen zodat ook mensen met een handicap kunnen deelnemen.
“D66 wil dat sport en bewegen voor iedereen toegankelijk is: voor jong en oud, arm en rijk, met en zonder beperking, binnen en buiten verenigingen en ongeacht je achtergrond.”
De SGP vindt dat mensen met een beperking volwaardig moeten kunnen meedoen in de samenleving en dat hun zorg menswaardig en goed gefinancierd moet zijn. De partij pleit voor landelijke minimumeisen voor de uitvoering van het VN-Handicapverdrag, het verbeteren van de gehandicaptenzorg, het vereenvoudigen van het persoonsgebonden budget (pgb), en het tegengaan van stigmatisering. De SGP wil dat het zorgsysteem zich richt op de mens en niet op bureaucratie, met meer samenwerking en minder herindicaties voor mensen met een levenslange beperking.
Landelijke minimumeisen en uitvoering VN-Handicapverdrag
De SGP wil dat gemeenten sneller en beter voldoen aan het VN-Handicapverdrag door landelijke minimumeisen te stellen. Dit moet de positie van mensen met een beperking versterken en praktische drempels, zoals parkeerkaarten, wegnemen.
“Er komen landelijke minimumeisen om de implementatie van het Handicapverdrag van de Verenigde Naties (VN) door gemeenten vaart te geven. Zo wil de SGP één landelijke gehandicaptenparkeerkaart.”
Langetermijnvisie en betere financiering gehandicaptenzorg
De partij vindt dat de gehandicaptenzorg een langetermijnvisie en structurele financiering nodig heeft, zodat werken in deze sector aantrekkelijker wordt en mensen met een beperking passende zorg krijgen.
“De SGP wil dat er samen met de sector een langetermijnvisie op de gehandicaptenzorg wordt opgesteld, inclusief voldoende financiering. Werken in de gehandicaptenzorg moet aantrekkelijker worden.”
Eenvoudiger en eerlijker persoonsgebonden budget (pgb)
De SGP is voorstander van het pgb en wil de tarieven verhogen, de financieringseisen voor informele zorg vereenvoudigen, en één beleid voor alle pgb-houders, ongeacht de zorgwet.
“De SGP is warm voorstander van het persoonsgebonden budget (pgb). De tarieven moeten omhoog en de financieringseisen voor informele zorg moeten eenvoudiger. Er komt één beleid voor alle pgb-houders, ongeacht uit welke zorgwet zij hulp krijgen.”
Stoppen met herindicaties en recht op persoonsvolgend budget
Voor mensen met een levenslange en levensbrede beperking wil de SGP een einde aan herindicaties en het recht op een persoonsvolgend budget, zodat hun zorgzekerheid wordt vergroot.
“De SGP wil een einde maken aan herindicaties van mensen die levenslang en levensbreed zorg nodig hebben. Ook krijgt deze groep recht op een persoonsvolgend budget.”
Betere samenwerking en ondersteuning voor jongvolwassenen met een beperking
De SGP signaleert dat jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking tussen wal en schip vallen en wil betere samenwerking tussen school, zorgaanbieder en gezin.
“Jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking vallen tussen wal en schip. Betere samenwerking tussen school, zorgaanbieder en gezin is nodig.”
Tegengaan van stigmatisering en menswaardig meedoen
De partij vindt dat de overheid actief stigmatisering van mensen met een beperking moet tegengaan en dat zorg en ondersteuning menswaardig moeten zijn.
De SP wil dat mensen met een handicap volledig kunnen meedoen in de samenleving en krijgen daarvoor recht op passende ondersteuning, werk en zorg. Ze pleiten voor hogere uitkeringen, volwaardige banen met begeleiding, en het toetsen van alle nieuwe wetten aan het VN-verdrag voor mensen met een handicap. De partij zet in op concrete verbeteringen in uitkeringen, werkgelegenheid en toegankelijkheid.
Volwaardig werk en hogere uitkeringen voor mensen met een handicap
De SP wil dat mensen met een handicap niet afhankelijk zijn van de bijstand, maar recht krijgen op een volwaardige baan met begeleiding en een goed loon. Jonggehandicapten krijgen een hogere Wajong-uitkering en fouten van het UWV mogen niet tot financieel nadeel leiden. Dit moet de bestaanszekerheid en zelfstandigheid van mensen met een handicap vergroten.
“Jonggehandicapten kunnen rekenen op een nieuwe en hogere Wajonguitkering. Jonggehandicapten die niet in hun eigen inkomen kunnen voorzien, worden daardoor niet meer verwezen naar de bijstand.”
“Iedereen krijgt recht op een baan en begeleiding. We zorgen voor een sociaal ontwikkelbedrijf met een volwaardig loon en goede cao.”
“Mensen met een arbeidsbeperking krijgen recht op begeleiding naar passend werk via een werkontwikkelbedrijf (voorheen: sociale werkplaats) met een volwaardig loon en een goede cao.”
Toetsen van wetgeving aan het VN-verdrag handicap
De SP vindt dat mensen met een beperking volledig moeten kunnen deelnemen aan de samenleving. Daarom moet bij alle nieuwe wetten en regels worden getoetst of deze in lijn zijn met het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, om discriminatie en uitsluiting te voorkomen.
“Mensen met een beperking moeten volledig mee kunnen doen in de samenleving. Daarom moet er bij alle nieuwe wetten en regels gekeken worden of ze in lijn zijn met het VN verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.”
Passende zorg en ondersteuning voor mensen met een handicap
De SP wil investeren in goede en passende gehandicaptenzorg en vindt dat gemeenten voldoende geld moeten krijgen om mensen met een beperking te ondersteunen. De eigen bijdrage wordt afgeschaft en gehandicaptenzorg moet voor iedereen toegankelijk zijn.
Toegankelijke en betaalbare huisvesting voor mensen met een beperking
De SP vindt dat jongeren en volwassenen met een beperking recht hebben op een veilige en betaalbare woning met de juiste ondersteuning dichtbij, zodat zij zelfstandig en met zekerheid kunnen leven.
“Jongeren en volwassenen met een beperking verdienen een veilige en betaalbare plek om te wonen, met de juiste ondersteuning dichtbij. Zo valt niemand buiten de boot en krijgt iedereen de kans om zelfstandig en met zekerheid te leven.”
De ChristenUnie wil de kwaliteit van de gehandicaptenzorg verbeteren en investeert in personeel en voorzieningen, waarbij bezuinigingen worden teruggedraaid. Ze streven naar volledige invoering van het VN-verdrag Handicap, meer financiële toegankelijkheid en minder bureaucratie voor mensen met een beperking. De partij zet in op een samenleving waarin mensen met een handicap volwaardig kunnen meedoen en passende ondersteuning krijgen.
Bezuinigingen op gehandicaptenzorg terugdraaien en investeren in kwaliteit
De ChristenUnie wil eerdere bezuinigingen op de gehandicaptenzorg terugdraaien en investeren in personeel en voorzieningen. Ze vinden dat de financiering niet afhankelijk mag zijn van het aantal bezette bedden, maar gericht moet zijn op kwaliteit en beschikbaarheid. Dit moet leiden tot betere zorg en meer continuïteit voor mensen met een handicap.
“De bezuiniging op de gehandicaptenzorg wordt teruggedraaid. We investeren in de kwaliteit en beschikbaarheid van personeel en voorzieningen in de gehandicaptenzorg en gaan naar een financiering die niet afhankelijk is van het aantal bezette bedden.”
Volledige invoering VN-verdrag Handicap en toegankelijke woningen
De partij wil het VN-verdrag Handicap volledig invoeren, met speciale aandacht voor de toegankelijkheid van bestaande en nieuwe woningen. Dit moet de maatschappelijke participatie van mensen met een handicap vergroten.
“Het VN-verdrag Handicap wordt volledig ingevoerd, ook bij de toegankelijkheid van bestaande en nieuwe woningen.”
Financiële toegankelijkheid en tegemoetkoming zorgkosten
De ChristenUnie wil dat mensen met een handicap financieel beter ondersteund worden, onder andere door inkomensafhankelijke bijdragen en een tegemoetkoming voor het eigen risico.
Minder bureaucratie en meer regie voor mensen met beperking
De partij wil minder administratieve lasten en meer vertrouwen in mensen met een beperking, onder andere door minder frequente herindicaties voor het persoonsgebonden budget (pgb).
“We verminderen de regelgeving door bij mensen met een fysieke beperking de controle (en herindicatie) één keer per vier jaar te laten plaatsvinden, in plaats van jaarlijks.”
JA21 erkent grote problemen in de gehandicaptenzorg, zoals personeelstekorten, lange wachtlijsten en administratieve lasten. De partij wil deze problemen aanpakken door extra te investeren in capaciteit, administratieve lasten te verminderen en gemeenten meer financiële ruimte te geven om passende zorg te bieden. Hun visie is gericht op het verbeteren van de toegankelijkheid en kwaliteit van zorg voor gehandicapten, zonder verdere bezuinigingen.
Extra investeren in capaciteit en personeel gehandicaptenzorg
JA21 ziet een groot tekort aan gekwalificeerd personeel en lange wachtlijsten in de gehandicaptenzorg als een urgent probleem. Om de toegang tot essentiële zorg te verbeteren, wil de partij extra financiering verstrekken en een specifieke arbeidsmarktaanpak hanteren, vergelijkbaar met die voor verpleegkundigen en verzorgenden.
“Ook de problematiek in de ggz-sector en in de gehandicaptenzorg is groot en weerbarstig. Er is een groot tekort aan gekwalificeerd personeel en er zijn lange wachtlijsten die de toegang tot essentiële zorg belemmeren. Hierdoor neemt het aantal verwarde personen in de samenleving toe, of krijgen gehandicapten geen passende zorg. JA21 wil de capaciteit van ggz-organisaties vergroten door extra financiering te verstrekken voor de zorg voor patiënten die te kampen hebben met zware psychiatrische problemen. Tenslotte acht JA21 het van groot belang dat er een specifieke arbeidsmarktaanpak komt voor de gehandicaptenzorg.”
Administratieve lasten in de gehandicaptenzorg verminderen
JA21 stelt dat zorgprofessionals te veel tijd kwijt zijn aan administratie, wat ten koste gaat van de zorg. Door administratieve lasten te verminderen, wil de partij de werkdruk verlagen en de aantrekkelijkheid van het beroep vergroten.
Geen verdere bezuinigingen op gemeentelijke ondersteuning voor gehandicapten
JA21 vindt het belangrijk dat gemeenten voldoende financiële middelen houden om ondersteuning te bieden aan mensen die niet (volledig) zelfredzaam zijn, waaronder gehandicapten. De partij wil daarom niet verder bezuinigen op deze taken en pleit voor het terugdraaien van kortingen op het Gemeentefonds.
“Dit vindt JA21 dusdanig belangrijk dat hier niet verder op bezuinigd mag worden. Om dit alles te bekostigen is de financiële positie van gemeenten van groot belang. De kortingen op het Gemeentefonds waarmee gemeenten worden geconfronteerd, moeten dan ook van tafel.”
NSC wil dat mensen met een beperking volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving, met nadruk op toegankelijkheid, participatie en ondersteuning op het gebied van wonen, werk, vervoer en sport. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals volledige implementatie van het VN Verdrag Handicap, uitbreiding van beschutte werkplekken, en het verbeteren van faciliteiten voor gehandicaptensport. De partij legt de nadruk op het wegnemen van drempels en het creëren van meer kansen voor mensen met een beperking.
Volwaardige participatie en toegankelijkheid voor mensen met een beperking
NSC streeft naar een samenleving waarin mensen met een beperking volledig kunnen meedoen, door fysieke, sociale en institutionele drempels weg te nemen. Ze willen de volledige implementatie van het VN Verdrag Handicap en investeren in toegankelijke woningen, vervoer en werkmogelijkheden. Dit standpunt adresseert het probleem van uitsluiting en ontoegankelijkheid voor gehandicapten.
“We onderkennen het belang van een toegankelijke samenleving waarin iedereen, ongeacht beperking, volledig kan participeren. Daarom zetten we ons in voor een volledige implementatie van het VN Verdrag Handicap in nauwe samenwerking met lagere overheden en belangenorganisaties. Bijvoorbeeld door actief drempels weg te nemen in de fysieke leefomgeving en de toegankelijkheid van het openbaar vervoer te verbeteren.”
“We willen voor iedereen met een beperking een volwaardige deelname aan de samenleving bereiken door het realiseren van passende woningen, vervoer en kansen voor werk- en dagbesteding.”
Meer werkplekken en ondersteuning op de arbeidsmarkt
NSC wil de arbeidsmarkt toegankelijker maken voor mensen met een (aangeboren) beperking door het creëren van meer arbeidsplaatsen, het aantrekkelijker maken voor werkgevers om deze doelgroep aan te nemen, en het uitbreiden van beschutte werkplekken. Dit is bedoeld om de arbeidsparticipatie van mensen met een beperking te vergroten en hun talenten beter te benutten.
“Mensen met een (aangeboren) beperking moeten volwaardig kunnen meedoen in onze maatschappij. Er komt een nieuw aanvalsplan om arbeidsplaatsen te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om zo hun talenten beter te benutten. Het moet voor werkgevers veel aantrekkelijker en eenvoudiger worden om mensen uit deze doelgroep in dienst te nemen (door omscholing, no riskpolis, loonkostensubsidie, jobcoaching). Het aantal beschutte plaatsen in de sociale werkvoorziening wordt uitgebreid...”
Extra aandacht en faciliteiten voor gehandicaptensport
NSC erkent het belang van sportdeelname voor mensen met een beperking en wil specifiek investeren in gehandicaptensport en bijbehorende faciliteiten. Dit draagt bij aan inclusie en gezondheid van mensen met een beperking.
“In het bijzonder besteden we ook aandacht aan de gehandicaptensport en aan goede faciliteiten voor sporttalenten.”
De VVD wil mensen met een beperking optimaal ondersteunen zodat zij zo zelfstandig mogelijk kunnen deelnemen aan de samenleving. De partij zet in op innovatie, toegankelijke gebouwen, samenwerking met ervaringsdeskundigen en behoud van het Persoonsgebonden Budget (PGB) voor mensen die dit zelf kunnen beheren. De uitvoering van het VN-verdrag Handicap wordt verder vormgegeven in overleg met mensen met een beperking.
Innovatie en toegankelijkheid voor mensen met een beperking
De VVD kiest voor technologische en sociale innovaties om mensen met een beperking te ondersteunen, met nadruk op zelfstandigheid en inclusie. Toegankelijkheid van gebouwen en samenwerking met ervaringsdeskundigen zijn hierbij speerpunten, mede in het kader van het VN-verdrag Handicap.
“We kiezen ervoor om mensen met een beperking optimaal te ondersteunen. Niet door de regie over te nemen, maar aan te vullen waar nodig. Iedereen moet immers mee kunnen doen, ongeacht een eventuele beperking.”
“We kiezen voor de introductie van innovaties om de schaarste aan medewerkers het hoofd te bieden. Hierbij letten we nadrukkelijk op de toegankelijkheid van gebouwen voor mindervalide personen. De uitvoering van het VN-verdrag Handicap krijgt verder vorm in samenwerking met mensen met een beperking en hun vertegenwoordigers.”
Behoud en waarborgen van het Persoonsgebonden Budget (PGB)
De VVD ziet het PGB als een belangrijk instrument voor mensen met een beperking om regie te houden over hun eigen leven. Het PGB blijft beschikbaar voor mensen die het zelf of via familie kunnen beheren, met extra waarborgen tegen misbruik.
“De VVD ziet het Persoonsgebonden Budget (PGB) als instrument om ouderen en mensen met een beperking zoveel mogelijk regie te geven over hun leven. Mensen kunnen hiermee zelf bepalen wie hen helpt, waar en wanneer. Daar staan wij achter.”
“We stellen het daartoe alleen beschikbaar voor mensen die zelf, of via hun familie, in staat zijn het te beheren. Het PGB is geen inkomensvoorziening.”
BVNL wil de automatische toekenning van uitkeringen aan jongeren met een handicap na hun opleiding beëindigen en in plaats daarvan inzetten op arbeidsmarktgerichte programma’s die zelfredzaamheid bevorderen. Daarnaast pleit BVNL voor het afschaffen van stigmatiserende terminologie in de sociale zekerheid en het vervangen van jobcoaches door collega-ondersteuning. De partij legt de nadruk op participatie en het aantrekkelijker maken van werk boven uitkeringen voor mensen met een handicap.
Automatische uitkering voor jongeren met een handicap stoppen
BVNL vindt dat jongeren met een handicap na hun opleiding niet automatisch een uitkering moeten krijgen, maar dat zij via arbeidsmarktgerichte programma’s gestimuleerd moeten worden om hun sterke punten te benutten en zelfredzaam te worden. Dit moet afhankelijkheid van de staat voorkomen en werk aantrekkelijker maken dan een uitkering.
“De praktijk van het automatisch toekennen van uitkeringen aan jongeren met een handicap na hun opleiding dient te worden beëindigd. In plaats daarvan komen er arbeidsmarktgerichte programma’s die de individuele sterke punten benadrukken om zelfredzaamheid te bevorderen en afhankelijkheid te voorkomen. Dit in lijn met het streven van BVNL om werk aantrekkelijker te maken dan uitkeringen.”
Afschaffen stigmatiserende terminologie en jobcoaches vervangen
BVNL wil stigmatiserende termen in de sociale zekerheid afschaffen en pleit voor het vervangen van jobcoaches door collega-ondersteuning, waarmee de partij inzet op meer inclusie en minder bureaucratie voor mensen met een handicap.
50PLUS erkent de specifieke uitdagingen van gehandicapten, vooral op het gebied van digitale toegankelijkheid en mobiliteit. De partij pleit voor concrete maatregelen zoals het bieden van papieren alternatieven voor digitale overheidsdiensten en het verbeteren van de verkeersveiligheid voor gehandicapten. Hun visie is gericht op inclusie en het waarborgen van zelfstandigheid en bereikbaarheid voor deze groep.
Papieren alternatief voor digitale overheidsdiensten
50PLUS wil dat overheidsdiensten en facilitaire bedrijven gehandicapten die moeite hebben met digitale formulieren, altijd een papieren alternatief bieden. Dit moet digitale uitsluiting voorkomen en de toegankelijkheid van essentiële diensten waarborgen.
“Overheidsdiensten en facilitaire bedrijven bieden ouderen en gehandicapten die moeite hebben met digitale formulieren, een papieren alternatief.”
Verbeteren verkeersveiligheid voor gehandicapten
De partij erkent dat de verkeersveiligheid van gehandicapten steeds meer onder druk staat en wil dat mobiliteit voor deze groep geen luxe maar een basisvoorziening is. Dit standpunt benadrukt het belang van bereikbaarheid en veiligheid in het verkeer voor gehandicapten.
“De veiligheid in het verkeer van wandelaars en fietsers en van ouderen en gehandicapten komt steeds meer in het geding en het gedrang.”
BBB wil mensen met een beperking (gehandicapten) nadrukkelijk betrekken bij het beleid dat hen aangaat, vooral door inzet van ervaringsdeskundigen. De partij zet in op minder administratieve lasten in de zorg en benadrukt het belang van inspraak en ondersteuning voor mensen met een beperking, maar doet verder weinig concrete voorstellen specifiek voor deze doelgroep.
Ervaringsdeskundigen betrekken bij beleid voor mensen met een beperking
BBB vindt dat mensen met een beperking zelf een stem moeten hebben in beleid en uitvoering, door ervaringsdeskundigen structureel te betrekken. Dit moet leiden tot betere inspraak, ondersteuning en uitvoering van het VN-verdrag handicap.
“Inspraak en ondersteuning voor mensen met een beperking wordt geregeld door ervaringsdeskundigen nadrukkelijk te betrekken bij al het beleid. Mensen met een beperking blijven nadrukkelijk betrokken bij de uitvoering en opvolging van de werkagenda VN verdrag handicap.”
Minder administratie, meer tijd voor zorg
BBB wil de administratieve lasten in de zorg drastisch verminderen, zodat zorgverleners meer tijd hebben voor patiënten, waaronder mensen met een beperking. Dit wordt gezien als een manier om de zorg toegankelijker en efficiënter te maken.
“BBB wil de administratieve lasten in de zorg drastisch terug dringen. Daarom zetten wij in op verplichte standaardisatie van digitale gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders. Minder tijd kwijt aan papierwerk betekent meer tijd voor de patiënt.”
Het CDA erkent dat mensen met een beperking (gehandicapten) drempels ervaren in de samenleving, vooral op het gebied van werk en sport. Hun belangrijkste voorstellen zijn het ondersteunen van mensen met een beperking richting regulier werk en het wegnemen van drempels voor deelname aan sport. De partij benadrukt het belang van inclusie en het bieden van eerlijke kansen.
Ondersteuning naar regulier werk voor mensen met een beperking
Het CDA wil mensen met een beperking beter ondersteunen bij hun ontwikkeling richting regulier werk, onder andere via landelijke dekking van ontwikkelbedrijven. Dit moet bijdragen aan meer inclusie op de arbeidsmarkt en het benutten van ieders talenten.
“Het gaat daarbij om ondersteuning van mensen met een beperking bij hun ontwikkeling richting regulier werk of om (tijdelijke) werkplekken.”
Drempels voor sportdeelname wegnemen
De partij wil fysieke, sociale en financiële drempels wegnemen die mensen met een beperking belemmeren om deel te nemen aan sport. Hiermee wil het CDA sport toegankelijker maken voor iedereen, ongeacht beperking.
“We nemen fysieke, sociale en financiële drempels weg die mensen met een beperking belemmeren deel te nemen aan sport.”
Het PVV-verkiezingsprogramma bevat nauwelijks expliciet beleid voor mensen met een handicap. De enige concrete maatregel betreft het onderbrengen van zorg voor mensen met een levenslange beperking in één wet, waarmee de PVV administratieve eenvoud en duidelijkheid wil creëren. Verdere specifieke voorstellen of visies op het gebied van gehandicaptenbeleid ontbreken.
Zorg voor mensen met een levenslange beperking in één wet
De PVV wil de zorg voor mensen met een levenslange beperking weer onderbrengen in één wet, om versnippering tegen te gaan en de toegang tot zorg te vereenvoudigen. Dit voorstel is bedoeld om bureaucratie te verminderen en duidelijkheid te scheppen voor mensen met een langdurige beperking en hun naasten.
“Zorg voor mensen met een levenslange beperking weer in één wet; dat geldt ook voor de ouderenzorg”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma