Verkiezingsprogramma's 2025 overgehandicaptenzorg
BIJ1 ziet gehandicaptenzorg als een kwestie van gelijke rechten, toegankelijkheid en zelfbeschikking, waarbij mensen met een handicap niet telkens opnieuw hun zorgbehoefte hoeven te bewijzen en toegang moeten hebben tot passende, samenhangende zorg en ondersteuning. De partij wil landelijke gelijkheid in voorzieningen, minder bureaucratie, financiële drempels wegnemen en de implementatie van het VN-verdrag Handicap als bestuurlijke prioriteit maken. Toegankelijkheid van de fysieke en sociale omgeving, inclusief werk, wonen en vervoer, staat centraal in hun visie.
Landelijke gelijke toegang tot passende zorg en ondersteuning
BIJ1 wil dat mensen met een levenslange en levensbrede handicap niet telkens opnieuw hun zorgbehoefte hoeven te bewijzen en overal in Nederland gelijke toegang hebben tot passende voorzieningen en ondersteuning, ongeacht de gemeente waarin ze wonen. Dit moet bureaucratie verminderen en de regie bij de persoon zelf leggen.
“We zorgen dat deze mensen ook niet bij herhaling hoeven te bewijzen dat ze passende zorg en ondersteuning nodig hebben. Zij moeten vanuit eigen regie toegang hebben tot een passend en samenhangend pakket aan zorg en ondersteuning.”
“Gemeentebeleid dat mensen met een handicap raakt wordt landelijk vastgelegd. Zo kunnen mensen in elke gemeente aanspraak maken op dezelfde passende voorzieningen, onder dezelfde voorwaarden.”
Implementatie en prioriteit VN-verdrag Handicap
BIJ1 wil dat de verantwoordelijkheden uit het VN-verdrag Handicap een bestuurlijke prioriteit worden, met een nationale strategie tegen achterstelling en uitsluiting van mensen met een handicap. Dit moet leiden tot structurele oplossingen voor knellende wetgeving en meer inspraak van mensen met een handicap.
“De implementatie van onze verantwoordelijkheden onder het VN-verdrag handicap moet een bestuurlijke prioriteit worden.”
“Er komt een nationale strategie om de achterstelling en uitsluiting van mensen met een handicap tegen te gaan, met structurele oplossingen voor knellende wetgeving.”
Toegankelijke fysieke en sociale omgeving
BIJ1 streeft naar volledige toegankelijkheid van overheidsgebouwen, openbaar vervoer, woningen en informatievoorziening. Gemeenten krijgen doelgerichte budgetten en verplichtingen om toegankelijkheid te bevorderen en mensen met een handicap te betrekken bij beleid.
“Alle overheidsgebouwen worden en blijven volledig toegankelijk. Er komen doelgerichte budgetten voor gemeenten om toegankelijkheid in de openbare ruimte te bevorderen.”
“Zo veel mogelijk bestaande- en nieuwbouwwoningen maken we geschikt voor mensen met een handicap. Het VN-verdrag Handicap is hierin het uitgangspunt.”
“We investeren in rolstoeltoegankelijke voertuigen, haltes en stations. Haltes en stations die niet goed toegankelijk zijn, verbouwen we. Deze sluiten we niet.”
Financiële drempels en stapeling van zorgkosten wegnemen
BIJ1 wil de stapeling van zorgkosten en boetes voor mensen met een levenslange en levensbrede handicap stoppen, zodat financiële drempels voor noodzakelijke zorg verdwijnen.
“We stoppen met de stapeling van zorgkosten en boetes op ziek zijn, voor mensen met een levenslange en levensbrede handicap.”
Zelfbeschikking en inspraak van mensen met een handicap
De partij benadrukt het recht op zelfbeschikking en wil dat mensen met een handicap en hun vertegenwoordigers verplicht betrokken worden bij het maken, uitvoeren en evalueren van beleid. In elke gemeente komt een lokale gehandicaptenraad.
“Gemeenten worden daarnaast verplicht om mensen met een handicap en hun vertegenwoordigers te betrekken bij het maken, uitvoeren en evalueren van wetten en regels. Daarnaast moet zij een lokale inclusie-agenda opstellen, waarin zij aangeven hoe zij de positie van mensen met een handicap gaan verbeteren. In elke gemeente wordt een lokale gehandicaptenraad ingesteld.”
“BIJ1 vindt dat een handicap een onderdeel is van de diversiteit van de mensheid, geen medisch probleem dat opgelost moet worden.”
De Partij voor de Dieren wil gehandicaptenzorg toegankelijker, mensgerichter en minder bureaucratisch maken, met nadruk op gelijkwaardige kansen en ondersteuning dichtbij huis. Ze pleiten voor het schrappen van onnodige herindicaties, betere toegang tot werk en dagbesteding, en het waarborgen van toegankelijke zorg en publieke voorzieningen voor mensen met een beperking. Hun visie is gericht op inclusie, autonomie en het wegnemen van drempels in zorg, werk en samenleving.
Toegankelijke en inclusieve zorg en voorzieningen
De PvdD streeft naar zorg die voor iedereen toegankelijk is, ongeacht woonplaats of beperking, en wil dat publieke voorzieningen, informatie en gebouwen vanzelfsprekend toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Ze willen investeren in duidelijke communicatie, laagdrempelige locaties en zorg op maat, en pleiten voor het schrappen van onnodige bureaucratie.
“Zorg moet begrijpelijk en toegankelijk zijn voor iedereen, ook voor mensen met een verstandelijke beperking, lage gezondheidsvaardigheden of fysieke beperkingen. We investeren in duidelijke communicatie, laagdrempelige locaties en zorg op maat.”
“Toegang tot openbare informatie, overheidsgebouwen, publieke voorzieningen – waaronder onderwijs, openbare instellingen en openbaar vervoer – wordt vanzelfsprekend voor iedereen.”
“Alle nieuw te bouwen huizen en de publieke ruimtes daar omheen zijn toegankelijk voor mensen in een rolstoel of met een beperking.”
Minder bureaucratie en meer autonomie voor mensen met een beperking
De partij wil onnodige herindicaties voor mensen met een levenslange handicap of chronische ziekte schrappen en het recht op WIA toegankelijker maken. Dit vermindert onzekerheid en administratieve lasten, en geeft mensen meer regie over hun leven.
Recht op werk, dagbesteding en begeleiding dichtbij huis
PvdD vindt dat mensen met een beperking recht hebben op betekenisvol werk, goede begeleiding en een volwaardig inkomen via sociale werkvoorzieningen. Ook wordt dagbesteding voor jongeren met een beperking gegarandeerd, met mogelijkheden om door te groeien naar betaald werk.
“Mensen met een beperking krijgen recht op werk via sociale werkvoorzieningen met betekenisvol werk dicht bij huis, goede begeleiding en een volwaardig inkomen.”
“Voor jongeren met een beperking wordt, waar nodig, zinvolle dagbesteding geregeld met mogelijkheden om door te groeien naar betaald werk, als zij dat willen.”
Kleinschalige, gelijkwaardige zorg in elke gemeente
De partij wil dat ondersteuning vanuit de Wmo en zorg voor mensen met een levenslange beperking vanuit de Wlz kleinschalig en mensgericht wordt aangeboden, bijvoorbeeld via buurtteams of zorgcoöperaties. Zorg mag niet afhankelijk zijn van waar je woont.
“Ondersteuning vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en zorg voor mensen met een levenslange beperking vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) wordt bij voorkeur kleinschalig aangeboden in de vorm van buurtteams, zorgcoöperaties en andere mensgerichte initiatieven. Deze zorg moet in elke gemeente gelijkwaardig beschikbaar zijn: welke zorg je kunt ontvangen, mag niet afhangen van waar je woont.”
Bevorderen van maatschappelijke participatie en bestrijden van validisme
De PvdD wil dat mensen met een beperking volwaardig kunnen meedoen in de maatschappij en neemt validisme serieus als vorm van discriminatie. Politieke participatie en toegankelijkheid van informatie en voorzieningen worden actief bevorderd.
“Er wordt gewerkt aan een meerjarige, nationale strategie zodat mensen met een beperking of chronische aandoening en hun naasten volwaardig mee kunnen doen in de maatschappij. Validisme wordt serieus genomen als vorm van discriminatie. Politieke participatie door mensen met een beperking wordt bevorderd.”
GroenLinks-PvdA wil de gehandicaptenzorg versterken door betere financiering, meer inclusie en volledige uitvoering van het VN-verdrag Handicap. Ze pleiten voor toegankelijke zorg, ondersteuning van ouderinitiatieven, en het wegnemen van drempels in wonen, werk en vervoer voor mensen met een beperking. De partij benadrukt bestaanszekerheid, ontwikkelkansen en het recht op passende zorg voor mensen met een (ernstige) beperking.
Betere financiering en ondersteuning voor gehandicaptenzorg
GroenLinks-PvdA vindt het onacceptabel dat de zorg voor mensen met een ernstige (meervoudige) beperking dreigt vast te lopen en wil daarom de financiering en ondersteuning van deze zorg verbeteren. Ze willen ouderinitiatieven meer ruimte geven en investeren in toezicht en vertrouwenspersonen om verwaarlozing en misbruik te voorkomen.
“De zorg voor mensen met een ernstige (meervoudige) beperking dreigt helemaal vast te lopen. GroenLinks-PvdA vindt het onacceptabel dat zorg aan de meest kwetsbare mensen in de samenleving verwaarloosd dreigt te worden. Daarom verbeteren we de financiering van zorginitiatieven voor deze groep. Ouderinitiatieven, waarbij familieleden zorg inkopen en huisvesting regelen, krijgen meer ruimte. Er komen gespecialiseerde vertrouwenspersonen en meer inspectiecapaciteit om misbruik en mishandeling van mensen die niet zelf aan de bel kunnen trekken, te herkennen.”
Volledige uitvoering VN-verdrag Handicap en inclusieve samenleving
De partij wil het VN-verdrag Handicap volledig uitvoeren en ratificeren, en streeft naar een samenleving waarin mensen met een beperking volwaardig kunnen meedoen. Dit betekent onder meer toegankelijke gebouwen, openbaar vervoer en digitale ruimte.
“Het VN-verdrag inzake de rechten voor personen met een handicap voeren we daarom volledig uit en we ratificeren het Facultatieve Protocol. Het openbaar vervoer, de publieke en digitale ruimte, bedrijfsruimten en overheidsgebouwen maken we toegankelijk voor ouderen en mensen met een beperking.”
Toegankelijke woningen en voorzieningen
GroenLinks-PvdA wil voldoende toegankelijke woningen realiseren voor mensen met een beperking, zodat zij zelfstandig kunnen wonen en gebruik kunnen maken van voorzieningen.
“We zorgen dat voldoende woningen toegankelijk zijn voor mensen die een beperking hebben.”
Ontwikkelkansen en bestaanszekerheid voor mensen met een beperking
De partij wil dat jongeren met een beperking ontwikkelkansen krijgen zonder angst voor armoede, en dat mensen met een beperking of chronische ziekte niet buiten het sociaal vangnet vallen. Ze pleiten voor zekerheid, ontwikkelkansen en een rechtvaardig uitkeringsstelsel.
“Jongeren met een handicap moeten de ruimte krijgen om te werken naar vermogen zonder de angst om in armoede te belanden wanneer werken niet meer gaat.”
“Een grote groep Nederlanders kan bijvoorbeeld wegens chronische ziekte niet werken, maar valt buiten veel regelingen (zogeheten ‘niet-uitkeringsgerechtigden’). We zorgen voor bestaanszekerheid voor deze groep en ontwikkelkansen naar vermogen.”
Toegankelijk vervoer en sportvoorzieningen
De partij wil dat vervoer en sportvoorzieningen toegankelijk zijn voor mensen met een beperking, zodat zij volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving.
“Informatie over de reis en stations en haltes moeten toegankelijk zijn voor mensen met een beperking. Het aankomende onderzoek naar het verbeteren van het doelgroepenvervoer nemen we serieus en pakken we voortvarend op.”
“Er komt een gelijk tarief voor aangepast zwemonderwijs voor kinderen met een beperking.”
De SGP wil de gehandicaptenzorg versterken door samen met de sector een langetermijnvisie te ontwikkelen, voldoende financiering te garanderen en het werken in de sector aantrekkelijker te maken. Ze pleiten voor minder bureaucratie, hogere pgb-tarieven, eenvoudiger financiering voor informele zorg en het recht op een persoonsvolgend budget voor mensen met een levenslange beperking. De partij wil dat zorg om de mens draait, niet om het systeem, en streeft naar landelijke minimumeisen voor de uitvoering van het VN-Handicapverdrag.
Langetermijnvisie en betere financiering gehandicaptenzorg
De SGP ziet dat de gehandicaptenzorg onder druk staat en wil samen met de sector een langetermijnvisie opstellen, inclusief structurele en voldoende financiering. Het doel is om de kwaliteit en continuïteit van zorg te waarborgen en het werken in de sector aantrekkelijker te maken.
“De SGP wil dat er samen met de sector een langetermijnvisie op de gehandicaptenzorg wordt opgesteld, inclusief voldoende financiering. Werken in de gehandicaptenzorg moet aantrekkelijker worden.”
Minder bureaucratie, hogere pgb-tarieven en eenvoudiger informele zorg
De partij wil het persoonsgebonden budget (pgb) versterken door de tarieven te verhogen en de financieringseisen voor informele zorg te vereenvoudigen. Ook moet er één beleid komen voor alle pgb-houders, ongeacht de zorgwet, en moet fraude worden tegengegaan.
“De SGP is warm voorstander van het persoonsgebonden budget (pgb). De tarieven moeten omhoog en de financieringseisen voor informele zorg moeten eenvoudiger. Er komt één beleid voor alle pgb-houders, ongeacht uit welke zorgwet zij hulp krijgen.”
“Fraude en misbruik van het pgb beter worden tegengegaan.”
Recht op persoonsvolgend budget en einde aan herindicaties
Voor mensen met een levenslange en levensbrede beperking wil de SGP een einde maken aan herindicaties en het recht op een persoonsvolgend budget garanderen. Dit voorkomt onnodige bureaucratie en onzekerheid voor deze groep.
“De SGP wil een einde maken aan herindicaties van mensen die levenslang en levensbreed zorg nodig hebben. Ook krijgt deze groep recht op een persoonsvolgend budget.”
Landelijke minimumeisen en uitvoering VN-Handicapverdrag
De SGP wil landelijke minimumeisen invoeren om de implementatie van het VN-Handicapverdrag te versnellen, waaronder één landelijke gehandicaptenparkeerkaart. Dit moet de positie van mensen met een beperking versterken en ongelijkheid tussen gemeenten tegengaan.
“Er komen landelijke minimumeisen om de implementatie van het Handicapverdrag van de Verenigde Naties (VN) door gemeenten vaart te geven. Zo wil de SGP één landelijke gehandicaptenparkeerkaart.”
Betaalbaarheid en toegankelijkheid van maatschappelijke ondersteuning
De SGP wil dat de inkomensafhankelijke eigen bijdrage in de Wmo alleen voor huishoudelijke hulp geldt, zodat maatschappelijke ondersteuning betaalbaar blijft voor mensen met een langdurige zorgvraag.
“De SGP wil dat de inkomensafhankelijke eigen bijdrage in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) alleen voor huishoudelijke hulp gaat gelden. Zo blijft maatschappelijke ondersteuning betaalbaar voor mensen met een langdurige zorgvraag.”
Betere samenwerking voor jongvolwassenen met licht verstandelijke beperking
De partij signaleert dat jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking vaak tussen wal en schip vallen en wil betere samenwerking tussen school, zorgaanbieder en gezin.
“Jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking vallen tussen wal en schip. Betere samenwerking tussen school, zorgaanbieder en gezin is nodig.”
D66 wil dat gehandicaptenzorg toegankelijker, eenvoudiger en betaalbaarder wordt, met speciale aandacht voor het voorkomen van stapeling van zorgkosten en het verbeteren van de toegang tot voorzieningen. Ze pleiten voor één loket en één indicatie voor alle zorg, een lager eigen risico voor mensen met een beperking, en afdwingbare toegankelijkheidsnormen in de samenleving. De partij benadrukt inclusie, gelijke kansen en het voorkomen dat mensen met een handicap tussen wal en schip vallen.
Eén loket en indicatie voor alle zorg
D66 wil het zorgsysteem vereenvoudigen zodat mensen met een handicap of chronische ziekte niet verdwalen in bureaucratie en sneller de juiste zorg krijgen. Door één loket en één indicatie te introduceren, wordt de toegang tot zorg en ondersteuning makkelijker en wordt voorkomen dat mensen tussen wal en schip vallen.
“Via één loket en met één indicatie kunnen mensen voor alle zorg terecht, zodat niemand tussen wal en schip valt.”
Lager eigen risico en voorkomen stapeling zorgkosten
Om de zorg betaalbaar te houden voor mensen met een beperking, wil D66 het eigen risico verlagen voor deze groep en voorkomen dat zij met een opeenstapeling van zorgkosten worden geconfronteerd.
“Mensen die een groot deel van hun inkomen aan zorg moeten uitgeven, bijvoorbeeld vanwege een chronische ziekte of een beperking, gaan een veel lager eigen risico betalen.”
“D66 wil stapeling van zorgkosten voorkomen, in het bijzonder voor mensen met een handicap of chronische ziekte.”
Afdwingbare toegankelijkheidsnormen voor samenleving en vervoer
D66 vindt dat Nederland voor iedereen toegankelijk moet zijn, en wil daarom afdwingbare normen invoeren voor toegankelijkheid van gebouwen, vervoer en publieke ruimte, zodat mensen met een fysieke beperking volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving.
“Voor mensen met een fysieke beperking zijn te veel plekken moeilijk bereikbaar door ontoegankelijk openbaar vervoer. Nederland moet voor iederéén toegankelijk zijn. De afspraken hierover tussen Rijk, provincies en gemeenten moeten zo snel mogelijk worden uitgevoerd. Ook voeren we afdwingbare normen in voor toegankelijkheid, zoals voor gebouwen, vervoer en de publieke ruimte.”
Inclusieve zorg en centrale zorgcoördinatie
D66 streeft naar inclusieve zorg waarbij mensen met een levenslange en levensbrede beperking terecht kunnen bij een centraal loket of zorgcoördinator voor al hun vragen over zorg en ondersteuning, zodat bestaande voorzieningen beter worden benut en niemand wordt buitengesloten.
“En mensen met een levenslange en levensbrede beperking kunnen hier terecht voor al hun vragen over zorg en ondersteuning.”
Passende woonvormen en levensloopbestendige woningen
D66 wil dat mensen met een zorgbehoefte, waaronder mensen met een beperking, kunnen wonen in passende, levensloopbestendige woningen waar zorg, welzijn en wonen worden verbonden.
“Oudere mensen en mensen met een zorgbehoefte verdienen passende woonvormen. We bouwen levensloopbestendige woningen en verbinden zorg, welzijn en wonen.”
JA21 vindt dat de gehandicaptenzorg kampt met grote problemen zoals personeelstekorten, lange wachtlijsten en te veel administratieve lasten. De partij wil vooral inzetten op het verminderen van administratieve druk, extra investeren in personeel en het waarborgen van voldoende financiering op lokaal niveau, zodat gehandicapten passende zorg krijgen.
Administratieve lasten in de gehandicaptenzorg verminderen
JA21 ziet de hoge administratieve druk als een belangrijke oorzaak van personeelstekorten en inefficiëntie in de gehandicaptenzorg. Door deze lasten te verlagen, wil de partij meer tijd en capaciteit vrijmaken voor directe zorg aan gehandicapten.
Extra investeren in personeel en capaciteit
JA21 erkent het grote tekort aan gekwalificeerd personeel en de lange wachtlijsten in de gehandicaptenzorg. De partij wil daarom extra investeren om de capaciteit te vergroten en zo de toegang tot essentiële zorg voor gehandicapten te verbeteren.
“Ook de problematiek in de ggz-sector en in de gehandicaptenzorg is groot en weerbarstig. Er is een groot tekort aan gekwalificeerd personeel en er zijn lange wachtlijsten die de toegang tot essentiële zorg belemmeren. Hierdoor neemt het aantal verwarde personen in de samenleving toe, of krijgen gehandicapten geen passende zorg.”
“Tenslotte acht JA21 het van groot belang dat er een specifieke arbeidsmarktaanpak komt voor de gehandicaptenzorg.”
Geen extra bezuinigingen op lokale gehandicaptenzorg
JA21 vindt dat gemeenten voldoende financiële ruimte moeten krijgen om hun zorgtaken, waaronder gehandicaptenzorg, goed uit te voeren. De partij is tegen verdere bezuinigingen op deze taken en wil dat kortingen op het Gemeentefonds worden teruggedraaid.
DENK benoemt in haar verkiezingsprogramma niet expliciet de gehandicaptenzorg als aparte sector, noch worden er concrete, onderscheidende beleidsmaatregelen voor gehandicaptenzorg genoemd. Wel pleit DENK voor toegankelijke, inclusieve en cultuursensitieve zorg voor iedereen, waarbij maatwerk en representativiteit centraal staan. Specifieke voorstellen voor gehandicaptenzorg ontbreken, waardoor het programma op dit punt vaag blijft.
Toegankelijke en inclusieve zorg voor iedereen
DENK vindt dat zorg voor iedereen toegankelijk, betaalbaar en passend moet zijn, ongeacht achtergrond of beperking. De partij benadrukt het belang van inclusieve en cultuursensitieve zorg, maar werkt dit niet uit naar specifieke maatregelen voor gehandicaptenzorg. Hierdoor blijft het onduidelijk hoe gehandicaptenzorg concreet wordt verbeterd of ondersteund.
“Iedereen moet kunnen rekenen op toegankelijke, betaalbare en passende zorg.”
“Keuzevrijheid voor de patiënt en cultuursensitieve zorg moeten het uitgangspunt zijn.”
“We richten een Taskforce Inclusieve Zorg op die stimuleert dat zorg cultuursensitief en inclusief is. Hiermee bedoelen wij dat binnen de zorg rekening gehouden dient te worden met de achtergronden en wensen van de patiënten.”
Investeren in zorgpersoneel en mantelzorgers
Hoewel DENK inzet op meer waardering, ondersteuning en financiële tegemoetkomingen voor mantelzorgers en zorgpersoneel, wordt niet specifiek ingegaan op de impact hiervan op gehandicaptenzorg. De voorstellen zijn algemeen en niet toegespitst op mensen met een beperking.
“Wij erkennen de grote waarde van mantelzorgers. Wij willen dat er meer financiële tegemoetkomingen komen voor mantelzorgers, meer verlofmogelijkheden en meer ondersteuning.”
“Wij investeren in het zorgpersoneel. Dat betekent dat er hogere beloningen komen en we fiks gaan inzetten op het terugdringen van de administratieve lasten.”
De SP wil investeren in toegankelijke en passende gehandicaptenzorg voor iedereen die dit nodig heeft, met voldoende financiering en ondersteuning vanuit de overheid. Ze pleiten voor het afschaffen van de eigen bijdrage, meer gemeentelijke middelen, en het waarborgen van volwaardige participatie van mensen met een beperking in de samenleving, onder andere door het VN-verdrag voor mensen met een handicap als toetssteen te gebruiken.
Investeren in toegankelijke en passende gehandicaptenzorg
De SP vindt dat gehandicaptenzorg voor iedereen beschikbaar en van goede kwaliteit moet zijn, zonder financiële drempels. Gemeenten moeten voldoende middelen krijgen om deze zorg te leveren, en de eigen bijdrage wordt afgeschaft zodat zorg toegankelijk blijft voor mensen met een beperking.
Volwaardige participatie en rechten van mensen met een beperking
De SP wil dat mensen met een beperking volledig kunnen meedoen in de samenleving. Nieuwe wetten en regels moeten altijd worden getoetst aan het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, zodat hun positie structureel wordt verbeterd.
“Mensen met een beperking moeten volledig mee kunnen doen in de samenleving. Daarom moet er bij alle nieuwe wetten en regels gekeken worden of ze in lijn zijn met het VN verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.”
Passende ondersteuning en wonen voor mensen met een beperking
De SP benadrukt het belang van passende ondersteuning en veilige, betaalbare woonplekken voor mensen met een beperking, zodat zij zelfstandig en met zekerheid kunnen leven.
“Iedereen recht op passende ondersteuning. Gemeenten krijgen voldoende geld om zorg te bieden aan ouderen, mensen met een beperking en mantelzorgers.”
“Jongeren en volwassenen met een beperking verdienen een veilige en betaalbare plek om te wonen, met de juiste ondersteuning dichtbij.”
De VVD wil mensen met een beperking optimaal ondersteunen, met nadruk op eigen regie en participatie, en zet in op innovatie en toegankelijkheid. Het persoonsgebonden budget (PGB) blijft beschikbaar voor mensen met een beperking die het zelf kunnen beheren, en de uitvoering van het VN-verdrag Handicap wordt voortgezet in samenwerking met betrokkenen. De VVD streeft naar een efficiëntere, toekomstbestendige gehandicaptenzorg door samenwerking, innovatie en het tegengaan van verspilling.
Optimale ondersteuning en participatie voor mensen met een beperking
De VVD kiest ervoor mensen met een beperking optimaal te ondersteunen, zonder de regie over te nemen, zodat iedereen kan meedoen in de samenleving. Innovatie en toegankelijkheid van gebouwen zijn hierbij speerpunten, evenals samenwerking met mensen met een beperking en hun vertegenwoordigers bij de uitvoering van het VN-verdrag Handicap.
“We kiezen ervoor om mensen met een beperking optimaal te ondersteunen. Niet door de regie over te nemen, maar aan te vullen waar nodig. Iedereen moet immers mee kunnen doen, ongeacht een eventuele beperking.”
“We kiezen voor de introductie van innovaties om de schaarste aan medewerkers het hoofd te bieden. Hierbij letten we nadrukkelijk op de toegankelijkheid van gebouwen voor mindervalide personen. De uitvoering van het VN-verdrag Handicap krijgt verder vorm in samenwerking met mensen met een beperking en hun vertegenwoordigers.”
PGB als instrument voor eigen regie
De VVD ziet het persoonsgebonden budget (PGB) als een belangrijk middel om mensen met een beperking zelf regie te geven over hun zorg, mits zij of hun familie het kunnen beheren. Tegelijkertijd worden waarborgen tegen misbruik aangescherpt.
“De VVD ziet het Persoonsgebonden Budget (PGB) als instrument om ouderen en mensen met een beperking zoveel mogelijk regie te geven over hun leven. Mensen kunnen hiermee zelf bepalen wie hen helpt, waar en wanneer. Daar staan wij achter.”
“Daarnaast zorgen we voor goede waarborgen voor het gebruik van het PGB zoals het bedoeld is en om misbruik tegen te gaan. We stellen het daartoe alleen beschikbaar voor mensen die zelf, of via hun familie, in staat zijn het te beheren.”
Efficiëntere en toekomstbestendige gehandicaptenzorg door samenwerking en innovatie
De VVD wil de versnippering in de zorgsector, waaronder de gehandicaptenzorg, tegengaan door meer samenwerking en innovatie mogelijk te maken. Dit moet leiden tot betere ketensamenwerking en minder inefficiëntie.
“De lappendeken van de zorg met vier organiserende principes (wijk, gemeente, regio, landelijk), vijf verschillende financieringsstromen (Zvw, Wlz, Wmo, Jeugdwet en de Wet publieke gezondheid) en acht sectoren (publieke gezondheid, welzijn, huisartsen, gehandicaptenzorg, ggz, ouderenzorg en algemene ziekenhuizen, revalidatiecentra en academische ziekenhuizen) moet daarnaast worden opgeschud, omdat deze historisch gegroeide indeling ketensamenwerking en innovatie onmogelijk maakt.”
Volt wil de gehandicaptenzorg verbeteren door Nederland volledig te laten voldoen aan het VN-verdrag Handicap en mensen met een beperking actief te betrekken bij beleid dat hen aangaat. Ze zetten in op toegankelijkheid, inclusie en het wegnemen van praktische barrières, met concrete voorstellen zoals meer openbare toiletten, toegankelijke sport en zwemles, en digitale toegankelijkheid.
Nederland volledig laten voldoen aan het VN-verdrag Handicap
Volt erkent dat Nederland achterloopt op het gebied van rechten en toegankelijkheid voor mensen met een beperking. Ze willen binnen vijf jaar alle benodigde wetswijzigingen doorvoeren om volledig te voldoen aan het VN-verdrag Handicap, met duidelijke deadlines per maatregel. Dit moet leiden tot een samenleving waarin mensen met een beperking volwaardig kunnen meedoen.
“We zorgen ervoor dat binnen vijf jaar de nodige wijzigingen in wet- en regelgeving zijn gedaan om te voldoen aan het VN-verdrag Handicap. Per wijziging wordt een ambitieuze en realistische deadline voor de invoer gesteld om zo snel mogelijk te voldoen aan de punten in het VN-verdrag.”
Mensen met een beperking betrekken bij beleid
Volt vindt het essentieel dat mensen met een beperking niet alleen onderwerp zijn van beleid, maar ook actief worden betrokken bij de totstandkoming, uitvoering en evaluatie ervan. Dit vergroot de effectiviteit en legitimiteit van het beleid.
“Mensen met (een ervaring met) een beperking worden betrokken bij de totstandkoming, uitvoering en evaluatie van beleid dat hen aangaat.”
Toegankelijkheid van openbare voorzieningen en sport
Volt wil praktische barrières voor mensen met een beperking wegnemen, zoals het gebrek aan openbare toiletten en beperkte toegang tot sport en zwemles. Dit draagt bij aan volwaardige maatschappelijke participatie.
Digitale toegankelijkheid voor mensen met een visuele beperking
Volt erkent dat digitale diensten vaak niet toegankelijk zijn voor mensen met een beperking en wil dat alle digitale overheidsdiensten, waar mogelijk, bruikbaar zijn voor mensen met een visuele beperking.
“Alle digitale diensten worden zo ontworpen dat mensen met een visuele beperking, voor zover mogelijk, ze ook kunnen gebruiken.”
NSC wil dat mensen met een beperking volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving en zet in op het wegnemen van drempels, betere toegankelijkheid en meer kansen op werk. Ze pleiten voor volledige implementatie van het VN Verdrag Handicap, uitbreiding van beschutte werkplekken en integrale betrokkenheid van gehandicaptenzorg bij regionale zorgafspraken. Concrete voorstellen richten zich op wonen, vervoer, werk en het verbeteren van de toegankelijkheid van de fysieke en sociale omgeving.
Volwaardige participatie en implementatie VN Verdrag Handicap
NSC erkent het belang van een inclusieve samenleving en wil drempels voor mensen met een beperking actief wegnemen. Ze streven naar volledige implementatie van het VN Verdrag Handicap, met nadruk op toegankelijkheid van de leefomgeving en het openbaar vervoer.
“We onderkennen het belang van een toegankelijke samenleving waarin iedereen, ongeacht beperking, volledig kan participeren. Daarom zetten we ons in voor een volledige implementatie van het VN Verdrag Handicap in nauwe samenwerking met lagere overheden en belangenorganisaties. Bijvoorbeeld door actief drempels weg te nemen in de fysieke leefomgeving en de toegankelijkheid van het openbaar vervoer te verbeteren.”
Volwaardige deelname via wonen, vervoer en werk
NSC wil dat mensen met een beperking volwaardig kunnen meedoen door passende woningen, vervoer en kansen voor werk- en dagbesteding te realiseren. Dit gaat verder dan alleen zorg en richt zich op brede maatschappelijke participatie.
“We willen voor iedereen met een beperking een volwaardige deelname aan de samenleving bereiken door het realiseren van passende woningen, vervoer en kansen voor werk- en dagbesteding.”
Meer arbeidsplaatsen en uitbreiding beschutte werkplekken
Om de arbeidsparticipatie van mensen met een beperking te vergroten, komt er een aanvalsplan voor meer arbeidsplaatsen en wordt het aantal beschutte plekken in de sociale werkvoorziening uitgebreid. Werkgevers worden gestimuleerd om deze doelgroep aan te nemen via diverse ondersteunende maatregelen.
“Er komt een nieuw aanvalsplan om arbeidsplaatsen te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om zo hun talenten beter te benutten. Het moet voor werkgevers veel aantrekkelijker en eenvoudiger worden om mensen uit deze doelgroep in dienst te nemen (door omscholing, no riskpolis, loonkostensubsidie, jobcoaching). Het aantal beschutte plaatsen in de sociale werkvoorziening wordt uitgebreid...”
Gehandicaptenzorg betrekken bij regionale zorgafspraken
NSC wil dat gehandicaptenzorg expliciet wordt meegenomen in regionale zorgafspraken, zodat deze doelgroep niet tussen wal en schip valt bij de organisatie en financiering van zorg.
“Bij regionale afspraken moeten ook de langdurige zorg en gehandicaptenzorg betrokken worden.”
BBB wil de gehandicaptenzorg verbeteren door mensen met een beperking meer inspraak te geven in beleid en uitvoering, en door administratieve lasten in de zorg te verminderen zodat meer tijd en middelen naar directe zorg gaan. De partij benadrukt het belang van ervaringsdeskundigen en wil dat mensen met een beperking goede ondersteuning krijgen bij wonen, werk en vervoer. BBB kiest voor minder bureaucratie en meer focus op de menselijke maat in de zorg.
Ervaringsdeskundigen betrekken bij beleid en uitvoering
BBB vindt dat mensen met een beperking actief betrokken moeten worden bij het maken en uitvoeren van beleid dat hen aangaat. Dit moet zorgen voor meer inspraak, betere ondersteuning en een betere aansluiting bij hun behoeften, in lijn met het VN-verdrag handicap.
“Inspraak en ondersteuning voor mensen met een beperking wordt geregeld door ervaringsdeskundigen nadrukkelijk te betrekken bij al het beleid. Mensen met een beperking blijven nadrukkelijk betrokken bij de uitvoering en opvolging van de werkagenda VN verdrag handicap.”
Goede hulp bij wonen, werk en vervoer voor mensen met een beperking
BBB wil dat mensen met een beperking inspraak houden en goede ondersteuning krijgen op het gebied van wonen, werk en vervoer. Dit moet hun zelfstandigheid en participatie bevorderen.
“Mensen met een beperking houden inspraak en krijgen goede hulp bij wonen, werk en vervoer.”
Minder administratie, meer tijd voor zorg
BBB wil de administratieve lasten in de zorg drastisch verminderen, zodat zorgverleners meer tijd hebben voor directe zorg aan mensen, waaronder mensen met een beperking. Dit moet de toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg verbeteren.
“BBB wil de administratieve lasten in de zorg drastisch terug dringen. Daarom zetten wij in op verplichte standaardisatie van digitale gegevensuitwisseling tussen zorgaanbieders. Minder tijd kwijt aan papierwerk betekent meer tijd voor de patiënt.”
50PLUS noemt gehandicaptenzorg nauwelijks expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar benoemt wel enkele relevante maatregelen gericht op toegankelijkheid en ondersteuning voor mensen met een beperking. De partij pleit vooral voor betere digitale toegankelijkheid en alternatieven voor ouderen en gehandicapten, en noemt het belang van veilige mobiliteit voor deze groep. Concrete voorstellen over de inhoud of verbetering van de gehandicaptenzorg zelf ontbreken.
Betere digitale toegankelijkheid en alternatieven voor gehandicapten
50PLUS erkent dat digitale dienstverlening voor ouderen en gehandicapten een drempel kan zijn en wil daarom waarborgen dat deze groep altijd toegang houdt tot overheidsdiensten via papieren of fysieke alternatieven. Dit moet voorkomen dat mensen met een beperking worden buitengesloten van essentiële informatie en dienstverlening.
“Overheidsdiensten en facilitaire bedrijven bieden ouderen en gehandicapten die moeite hebben met digitale formulieren, een papieren alternatief.”
Verbeterde verkeersveiligheid en mobiliteit voor gehandicapten
De partij signaleert dat de verkeersveiligheid van gehandicapten onder druk staat en benadrukt dat mobiliteit geen luxe is, maar een noodzaak. 50PLUS wil dat de overheid verantwoordelijkheid neemt voor bereikbaarheid en veiligheid, specifiek ook voor gehandicapten.
“De veiligheid in het verkeer van wandelaars en fietsers en van ouderen en gehandicapten komt steeds meer in het geding en het gedrang.”
BVNL wil de gehandicaptenzorg individualiseren door alle zorg via een Persoonsgebonden Budget (PGB) te laten verlopen, zodat mensen met een handicap meer regie krijgen over hun eigen zorg. Daarnaast wil de partij het automatisch toekennen van uitkeringen aan jongeren met een handicap na hun opleiding stoppen en in plaats daarvan inzetten op arbeidsmarktgerichte programma’s die zelfredzaamheid bevorderen. De partij streeft naar minder bureaucratie, meer autonomie en het tegengaan van afhankelijkheid van de staat.
Alle zorg via Persoonsgebonden Budget (PGB)
BVNL wil zorg in natura afschaffen en alle zorg, inclusief gehandicaptenzorg, via een PGB aanbieden. Dit moet de regie bij de zorgbehoevende leggen, bureaucratie verminderen en individuele autonomie vergroten.
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB). Dit geeft zorgbehoevenden regie over hun zorgtraject, vermindert bureaucratie en sluit aan bij het streven van BVNL naar minder overheidsbemoeienis en meer individuele autonomie.”
Stoppen met automatische uitkering voor jongeren met een handicap
BVNL wil af van het automatisch toekennen van uitkeringen aan jongeren met een handicap na hun opleiding. In plaats daarvan moeten er programma’s komen die gericht zijn op het benutten van individuele sterke punten en het bevorderen van zelfredzaamheid, om afhankelijkheid te voorkomen.
“De praktijk van het automatisch toekennen van uitkeringen aan jongeren met een handicap na hun opleiding dient te worden beëindigd. In plaats daarvan komen er arbeidsmarktgerichte programma’s die de individuele sterke punten benadrukken om zelfredzaamheid te bevorderen en afhankelijkheid te voorkomen.”
Het CDA benoemt gehandicaptenzorg slechts zijdelings in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete, onderscheidende voorstellen specifiek voor de gehandicaptenzorg. De partij noemt ondersteuning van mensen met een beperking richting werk en benadrukt het belang van het persoonsgebonden budget (pgb) als alternatief voor zorg in natura, maar blijft verder algemeen en vaag over specifieke verbeteringen in de gehandicaptenzorg.
Ondersteuning van mensen met een beperking naar werk
Het CDA wil mensen met een beperking ondersteunen bij hun ontwikkeling richting regulier werk of via (tijdelijke) werkplekken, vooral via landelijke dekking van ontwikkelbedrijven. Dit standpunt richt zich op participatie en inclusie op de arbeidsmarkt, maar blijft op hoofdlijnen en noemt geen specifieke maatregelen voor de zorginhoudelijke kant van gehandicaptenzorg.
“Het gaat daarbij om ondersteuning van mensen met een beperking bij hun ontwikkeling richting regulier werk of om (tijdelijke) werkplekken.”
Pgb als volwaardig alternatief, minder administratie
Het CDA vindt dat het persoonsgebonden budget (pgb) een volwaardig alternatief moet blijven naast zorg in natura, en wil de administratieve lasten voor het pgb verlagen. Dit raakt aan de organisatie van zorg voor mensen met een beperking, maar wordt niet verder uitgewerkt voor de gehandicaptenzorg in het bijzonder.
“Belangrijk is dat het persoonsgebonden budget (pgb) een volwaardig alternatief blijft, naast zorg in natura. We willen de administratieve lasten voor het pgb verlagen.”
De ChristenUnie wil de kwaliteit en toegankelijkheid van de gehandicaptenzorg verbeteren door eerdere bezuinigingen terug te draaien, te investeren in personeel en voorzieningen, en financiering minder afhankelijk te maken van het aantal bezette bedden. Ze pleiten voor volledige invoering van het VN-verdrag Handicap, zodat ook bestaande en nieuwe woningen toegankelijk worden voor mensen met een beperking. De partij kiest voor een mensgerichte benadering waarin inclusie, kwaliteit en structurele investeringen centraal staan.
Bezuinigingen op gehandicaptenzorg terugdraaien en investeren in kwaliteit
De ChristenUnie wil eerdere bezuinigingen op de gehandicaptenzorg ongedaan maken en investeren in de kwaliteit en beschikbaarheid van personeel en voorzieningen. Hiermee willen ze de druk op de sector verlichten en de zorg verbeteren voor mensen met een beperking.
“De bezuiniging op de gehandicaptenzorg wordt teruggedraaid. We investeren in de kwaliteit en beschikbaarheid van personeel en voorzieningen in de gehandicaptenzorg en gaan naar een financiering die niet afhankelijk is van het aantal bezette bedden.”
Volledige invoering VN-verdrag Handicap en toegankelijke woningen
De partij streeft naar volledige implementatie van het VN-verdrag Handicap, met speciale aandacht voor de toegankelijkheid van zowel bestaande als nieuwe woningen. Dit moet de inclusie en zelfstandigheid van mensen met een beperking vergroten.
“Het VN-verdrag Handicap wordt volledig ingevoerd, ook bij de toegankelijkheid van bestaande en nieuwe woningen.”
De PVV wil de zorg voor mensen met een levenslange beperking (waaronder gehandicaptenzorg) weer onderbrengen in één wet, om versnippering en bureaucratie tegen te gaan. Verder zijn er geen specifieke, concrete voorstellen voor de gehandicaptenzorg; de partij noemt vooral algemene maatregelen voor de zorgsector als geheel.
Zorg voor mensen met een levenslange beperking weer in één wet
De PVV signaleert dat de zorg voor mensen met een levenslange beperking (zoals gehandicaptenzorg) nu te versnipperd is en wil dit weer centraliseren in één wet. Dit moet de toegang tot zorg verbeteren en bureaucratie verminderen, maar er worden geen verdere details of concrete maatregelen genoemd die specifiek op gehandicaptenzorg gericht zijn.
“Zorg voor mensen met een levenslange beperking weer in één wet; dat geldt ook voor de ouderenzorg”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma