Verkiezingsprogramma's 2025 overGeef een kort verkiezingsprogramma van alle parijen
JA21 presenteert zich als een conservatief-liberale partij die inzet op minder overheid, streng migratiebeleid, meer zeggenschap voor burgers en het beschermen van Nederlandse normen en waarden. De partij wil de overheid beperken tot kerntaken, migratie fors inperken, lasten voor werkenden en ondernemers verlagen en de invloed van de EU terugdringen. JA21 kiest voor concrete maatregelen op het gebied van veiligheid, economie, energie, onderwijs en nationale soevereiniteit.
Meer zeggenschap voor burgers en kleinere overheid
JA21 wil de invloed van burgers vergroten en de overheid beperken tot kerntaken als veiligheid, publieke voorzieningen en infrastructuur. De partij pleit voor decentralisatie, referenda en een Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie om bureaucratie en regeldruk terug te dringen.
“Een betrokken overheid die de Nederlandse normen en waarden uitdraagt en de klassieke vrijheidsrechten als de vrijheid van meningsuiting met hand en tand verdedigt.”
“Een overheid die zich richt op de kerntaken van veiligheid, publieke voorzieningen, woningbouw en infrastructuur.”
“Meer zeggenschap van burgers over hun eigen leefomgeving door te focussen op decentralisatie en referenda over onder meer het migratiebeleid, de bevolkingsgroei en de natuur in Nederland te organiseren.”
“Een Minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie die de inspraak van Nederlanders bewaakt en de overheid afslankt.”
Streng migratie- en asielbeleid
JA21 wil migratie en asiel fors beperken om de druk op samenleving, verzorgingsstaat en woningmarkt te verlichten. De partij stelt strengere eisen aan gezinshereniging, wil permanente grenscontroles en het inwilligingspercentage van asielverzoeken omlaag brengen.
“Grensbewaking intensiveren: uitbreiding capaciteit Marechaussee om permanente grenscontroles aan de binnengrenzen conform artikel 25 van de Schengengrenscode en artikel 72 van het Verdrag Betreffende de Werking van de Europese Unie mogelijk te maken zolang de asielcrisis voortduurt.”
“Het inwilligingspercentage van asielverzoeken fors omlaag: loslaten ‘voordeel van de twijfel’-principe, beter en vaker onderzoeken van asielaanvragen, daartoe investeren we in de IND en de rechtspraak.”
“Het aantal huwelijkspartners dat een persoon gedurende zijn leven kan laten overkomen beperken tot maximaal één.”
“Verhoging van de leeftijdsgrens naar 25 jaar voor beide partners.”
Lagere lasten en minder regeldruk voor ondernemers
JA21 wil ondernemen aantrekkelijker maken door lasten te verlagen, nationale koppen op EU-regels af te schaffen en regeldruk te verminderen. Het mkb moet maximaal gefaciliteerd worden en het belastingstelsel eenvoudiger.
“Ondernemen weer lonend maken door de lasten op ondernemers en familiebedrijven te verlagen en een fiscaal aantrekkelijk klimaat te creëren.”
“Nationale koppen op EU-regels afschaffen: we introduceren geen nieuwe wetgeving die verder gaat dan EU-regelgeving.”
“Mkb maximaal faciliteren door het eenvoudiger te maken om te investeren in het mkb, en regeldruk en rapportageverplichtingen te verminderen.”
“Een helder en transparant belastingsysteem waarin elke burger kan begrijpen wat hij betaalt en waarom. Wij schaffen het circus aan toeslagen en heffingskortingen af, en vervangen het door een simpel en transparant systeem van toelagen.”
Minder EU-invloed en behoud nationale soevereiniteit
JA21 wil de invloed van de EU beperken tot kerntaken en nationale soevereiniteit herstellen. De partij is tegen verdere politieke integratie, de digitale euro en extra EU-regelgeving.
“De Europese Unie moet zich leren beperken. De EU moet terug naar haar kerntaken waarmee we onze soevereiniteit behouden en economische groei kunnen veiligstellen.”
“Geen invoering van een digitale euro en geen digitale Europese identiteit.”
“Rigoureuze deregulering van beperkende EU-wetgeving die onze ondernemers en industrie al te lang vastzet.”
Investeren in veiligheid en strengere aanpak criminaliteit
JA21 wil meer wijkagenten, meer blauw op straat, strengere straffen en uitbreiding van de mogelijkheden om criminelen aan te pakken, inclusief denaturalisatie bij dubbele nationaliteit.
“Fors meer wijkagenten. De norm moet van één agent per 5.000 inwoners naar één per 4.000 inwoners.”
“De mogelijkheid tot opleggen van levenslang na drie ernstige geweldsmisdrijven: het ‘three strikes and you’re out’-principe.”
“Het aantal delicten uitbreiden waarvoor personen met een dubbele nationaliteit kunnen worden gedennaturaliseerd en uitgezet: niet meer alleen voor terroristische misdrijven, maar ook voor ernstige gewelds- en zedenmisdrijven.”
Energiezekerheid en betaalbaarheid, geen extra nationale klimaatregels
JA21 kiest voor behoud van fossiele infrastructuur, inzet op kernenergie en alleen duurzame maatregelen als ze rendabel zijn. Geen extra nationale klimaatheffingen bovenop EU-regels.
“Onze betrouwbare fossiele infrastructuur behouden: kolen- en aardgascentrales niet sluiten.”
“Onze energiesector beschermen door in te zetten op betaalbare en betrouwbare kernenergie.”
“Bovenop Europese regels introduceren we geen nationale klimaatheffingen of andere klimaatregelgeving.”
Onderwijs gericht op vakmanschap en Nederlandse waarden
JA21 wil onderwijs dat vakmensen en vrije denkers opleidt, met nadruk op Nederlandse normen en waarden en minder overheidssubsidie voor cultuur.
“JA21 wil onderwijs dat goed geschoolde vakmensen aflevert en intelligente, vrije denkers. Nederlandse normen en waarden zijn leidend in onze cultuur en dus ook in ons media- en kunstlandschap.”
“Wat JA21 betreft moet er significant minder overheidsgeld naar de uitvoerende kunsten: subsidie is juist niet goed voor een bloeiende cultuursector.”
50PLUS richt zich op het versterken van de positie van ouderen, met nadruk op inkomenszekerheid (AOW en pensioen), betaalbaar wonen, toegankelijke zorg en veiligheid. De partij pleit voor concrete maatregelen zoals het behouden van de AOW-leeftijd, een dertiende maand voor AOW’ers, meer levensloopbestendige woningen, en een Ouderenzorgwet. Hun visie is dat ouderen een centrale, gewaardeerde rol in de samenleving verdienen, met beleid dat hun belangen structureel beschermt.
AOW blijft onaantastbaar en wordt uitgebreid
50PLUS ziet de AOW als het fundament van bestaanszekerheid voor ouderen en wil deze versterken met extra voorzieningen. Dit standpunt adresseert zorgen over koopkracht en zekerheid voor ouderen, en onderscheidt zich door concrete voorstellen zoals een dertiende maand en het bevriezen van de AOW-leeftijd.
“De AOW is het onaantastbare fundament van onze welvaartsstaat en blijft, wat 50PLUS betreft, staan als een huis.”
“De AOW-leeftijd blijft de komende kabinetsperiode gelijk.”
“Er wordt een dertiende maand ingevoerd voor AOW’ers, ter compensatie van het afschaffen van de Inkomensondersteuning-AOW (IO-AOW).”
Pensioenen moeten koopkracht behouden en inspraak vergroten
50PLUS wil dat pensioenen hun koopkracht behouden en dat gepensioneerden meer inspraak krijgen bij veranderingen. Dit is een reactie op zorgen over het nieuwe pensioenstelsel en het risico op waardeverlies.
Belastingen voor ouderen verlagen en leeftijdsdiscriminatie stoppen
De partij wil dat ouderen niet langer financieel worden benadeeld via het belastingstelsel en pleit voor afschaffing van erf- en schenkbelasting en het beëindigen van leeftijdsdiscriminatie.
Meer levensloopbestendige woningen en doorstroming bevorderen
50PLUS ziet het bouwen van geschikte woningen voor ouderen als oplossing voor zowel de wooncrisis onder jongeren als ouderen. Door ouderen te laten doorstromen, komt bestaande woningvoorraad vrij.
Ouderenzorg versterken met nieuwe wet en meer wijkvoorzieningen
De partij wil een Ouderenzorgwet invoeren en investeren in toegankelijke, kleinschalige zorgvoorzieningen in de wijk, zodat ouderen langer zelfstandig kunnen wonen.
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van”
“We gaan ons inzetten voor behoud en uitbreiding van kleinschalige zorgvoorzieningen in de wijken, zodat ouderen langer in hun vertrouwde omgeving blijven wonen met passende zorg dichtbij huis.”
Strengere veiligheid en digitale weerbaarheid, met focus op ouderen
50PLUS wil meer politie op straat, strengere straffen voor geweld, bescherming tegen digitale criminaliteit en betere toegankelijkheid van digitale overheidsdiensten voor ouderen.
Strenger migratiebeleid met focus op beperking en Europese samenwerking
De partij wil migratie beperken door strengere regels, Europese samenwerking en het afkopen van AOW-rechten bij vertrek van arbeidsmigranten.
“50PLUS kiest voor een streng migratiebeleid dat onderscheid maakt tussen vormen van migratie en voorkomt dat systemen overbelast raken.”
“Arbeidsmigranten en studenten die tijdelijk in Nederland wonen, bouwen tijdens hun verblijf hier AOW-rechten op. 50PLUS wil dat deze AOW-rechten worden afgekocht bij vertrek uit Nederland.”
Openbaar vervoer bereikbaar houden en automobilist ontzien
50PLUS wil dat OV bereikbaar en betaalbaar blijft voor iedereen, en dat automobilisten niet langer als melkkoe worden gebruikt.
Economisch beleid: minder nationale regels, meer kernenergie
De partij wil geen extra nationale klimaatregels bovenop Europese afspraken en pleit voor meer kernenergie om de economie concurrerend te houden.
Defensie-uitgaven verhogen en maatschappelijke dienstplicht invoeren
50PLUS wil de defensie-uitgaven verhogen volgens NAVO-afspraken en een maatschappelijke dienstplicht invoeren voor defensie, zorg of civiele veiligheid.
DENK presenteert zich als een partij die inzet op sociale rechtvaardigheid, bestrijding van discriminatie, betaalbaarheid van het dagelijks leven en versterking van de verzorgingsstaat. De partij wil onder meer het minimumloon verhogen, fors investeren in betaalbare woningen, het eigen risico in de zorg afschaffen, en keiharde maatregelen tegen discriminatie en moslimhaat. DENK onderscheidt zich door concrete voorstellen voor armoedebestrijding, onderwijs, zorg, woningbouw, en een uitgesproken internationale positie rond Palestina.
Minimumloon verhogen en armoede bestrijden
DENK wil bestaanszekerheid vergroten en armoede terugdringen door het minimumloon te verhogen, prijzen te verlagen en sociale uitkeringen te verbeteren. De partij ziet het verkleinen van de kloof tussen arm en rijk als topprioriteit.
“Wij willen een eerlijk loon voor alle Nederlanders. Daarom zijn wij voor een verhoging van het minimumloon naar 18 euro per uur.”
“Wij willen dat de prijzen van boodschappen omlaag gaan. Dit doen wij door het nemen van prijsmaatregelen en het verlagen van de BTW.”
“Wij staan voor extra investeringen in armoedebestrijding en in toegankelijkere armoederegelingen. Er komt een fulltime Minister voor Armoedebestrijding.”
“Werkloosheidsuitkeringen en bijstandsuitkeringen zullen voldoende stijgen met de prijzen om de koopkracht van mensen op peil te houden.”
Forse investeringen in betaalbare woningen
DENK wil het woningtekort snel oplossen door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, een Rijkswoningbouwfonds op te richten en procedures te versnellen. Betaalbaarheid en toegankelijkheid staan centraal.
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
Eigen risico in de zorg afschaffen en zorg betaalbaar maken
DENK wil zorg toegankelijker maken door het eigen risico volledig af te schaffen, de zorgpremie te verlagen en het basispakket uit te breiden. De partij wil dat gezondheid niet afhankelijk is van inkomen.
Keiharde bestrijding van discriminatie en moslimhaat
DENK positioneert zich als voorvechter tegen discriminatie, met specifieke aandacht voor moslimhaat. De partij wil wettelijke maatregelen en een Nationaal Coördinator tegen Moslimhaat.
Strenge sancties tegen Israël en steun voor Palestina
DENK neemt een uitgesproken standpunt in tegen Israëlisch beleid en pleit voor zware sancties en volledige steun aan Palestijnse rechten.
Investeren in kansengelijkheid en diversiteit in het onderwijs
DENK wil investeren in onderwijs, bezuinigingen terugdraaien, meer aandacht voor diversiteit en het koloniaal verleden, en behoud van bijzonder onderwijs.
“Het terugdraaien van de bezuinigingen. Hiermee komt er ruimte om weer in het onderwijs te investeren.”
“Meer aandacht in het curriculum voor koloniaal verleden, slavernijverleden, migratiegeschiedenis en burgerschap, zodat onderwijs recht doet aan de volle diversiteit van onze samenleving.”
“Behoud en versterking van bijzonder onderwijs. DENK staat pal voor het behoud van artikel 23.”
Meer democratie en transparantie in het bestuur
DENK wil het openbaar bestuur democratischer en transparanter maken, onder meer door het direct kiezen van burgemeesters en het instellen van een Constitutioneel Hof.
Klimaatdoelen halen met rechtvaardige lastenverdeling
DENK wil klimaatdoelen halen met een Klimaatfonds, waarbij grote vervuilers meer gaan betalen en de lasten eerlijk worden verdeeld.
De PVV presenteert een verkiezingsprogramma dat sterk inzet op het beperken van immigratie, het beschermen van Nederlandse cultuur en het terugdraaien van klimaat- en EU-beleid. De partij wil een totale asielstop, lagere lasten voor Nederlanders, behoud van traditionele feestdagen en een einde aan wat zij zien als linkse en bureaucratische bemoeienis. Concrete voorstellen zijn onder meer het sluiten van grenzen voor asielzoekers, afschaffen van het eigen risico in de zorg, stoppen met klimaatmaatregelen en het schrappen van financiering voor de NPO.
Totale asielstop en beperking immigratie
De PVV wil immigratie en asiel volledig stoppen, grenzen sluiten en opvang van asielzoekers en Oekraïners beëindigen. Dit wordt gepresenteerd als oplossing voor overlast, woningnood en hoge kosten.
“Wij voeren onmiddellijk een azc-stop in, gaan azc’s sluiten, asielzoekers aan de grens terugsturen, criminele vreemdelingen uitzetten – en Nederland terugveroveren.”
“We sluiten onze grenzen voor alle asielzoekers en sturen Oekraïense mannen terug naar Oekraïne.”
“1 Totale asielstop”
Beschermen van Nederlandse cultuur en tradities
De partij wil Nederlandse tradities, feestdagen en nationale symbolen beschermen en verzet zich tegen wat zij zien als schaamtecultuur en linkse kritiek op het verleden.
“Handen af van onze geschiedenis, cultuur, identiteit, tradities en feesten; linkse haat tegen helden uit onze geschiedenis stoppen”
“Geen misplaatste schaamtecultuur, maar het koesteren van onze tradities, de standbeelden van onze nationale helden en onze feesten als Kerstmis, Sinterklaas mét Zwarte Piet en Pasen.”
Stoppen met klimaatmaatregelen en betaalbare energie
PVV wil stoppen met klimaatbeleid, geen nieuwe wind- of zonneparken, en inzet op betaalbare energie via kolen, gas en kerncentrales.
Lagere lasten en focus op koopkracht
De partij wil lasten voor burgers verlagen, zoals lagere btw op energie, lagere sociale huren en behoud van hypotheekrenteaftrek.
Zorg: eigen risico afschaffen en tandarts in basispakket
PVV wil de zorg betaalbaarder maken door het eigen risico af te schaffen en de tandarts in het basispakket op te nemen.
Stoppen met financiering NPO en ontwikkelingshulp
De partij wil de publieke omroep (NPO) niet langer financieren en ontwikkelingshulp stopzetten.
Minder macht voor de EU, meer nationale soevereiniteit
PVV wil bevoegdheden terughalen uit Brussel, minder geld naar de EU en behoud van vetorechten.
Geen verplicht elektrisch rijden, hogere maximumsnelheid
De partij wil geen verplicht elektrisch rijden, geen rekeningrijden en een hogere maximumsnelheid op snelwegen.
De Partij voor de Dieren (PvdD) kiest voor een radicaal andere koers gericht op welzijn boven economische groei, met prioriteit voor dierenrechten, natuurherstel, sociale rechtvaardigheid en een leefbare planeet. De partij wil structurele systeemveranderingen op het gebied van economie, wonen, zorg, onderwijs en democratie, en stelt concrete maatregelen voor zoals het verhogen van het minimumloon, het bouwen van meer sociale huurwoningen, het stoppen van fossiele subsidies en het versterken van de rechtsstaat. Hun visie is een samenleving waarin mens, dier en natuur centraal staan, binnen de grenzen van de aarde.
Welzijn boven economische groei als uitgangspunt
PvdD verwerpt het huidige economische model dat gericht is op eindeloze groei en kiest voor welzijn, duurzaamheid en rechtvaardigheid als leidraad voor beleid. Dit betekent een fundamentele systeemverandering waarbij brede welvaart, natuur en dieren centraal staan.
“De Partij voor de Dieren is de enige politieke partij die welzijn boven welvaart plaatst.”
“Daarom kiest de Partij voor de Dieren voor een radicale omslag. Met welzijn als doel, in plaats van oneindige groei.”
“In plaats van het Bruto Binnenlands Product (BBP) maken we de Monitor Brede Welvaart leidend in beleid. De overheid stopt met rapporteren van economische groei.”
Dierenrechten en natuurherstel centraal
De partij stelt dierenrechten en natuurherstel voorop, met concrete maatregelen tegen intensieve veehouderij, natuurvernietiging en vervuiling. Ze willen dat grote vervuilers en bedrijven substantieel bijdragen aan natuurherstel.
Klimaatbeleid: stoppen met fossiele subsidies en vervuilers laten betalen
PvdD wil een einde aan fossiele subsidies, directe stop op nieuwe gas- en olievelden, en invoering van stevige CO₂-heffingen en andere belastingen op vervuilende activiteiten.
“We stoppen direct met nieuwe concessies voor gas- en olievelden, schaffen investeringssubsidies af en stoppen met uitbreiding van fossiele infrastructuur, zoals LNG-terminals, in lijn met het Fossiele Brandstof Non-Proliferatieverdrag.”
“Vervuilers gaan meer betalen. We voeren de nationale CO₂-heffing opnieuw in en verhogen deze sneller, laten de belasting op ongerecycled plastic betalen door plasticproducenten, introduceren een progressieve vliegtaks voor veelvliegers en privéjets en voeren een giftaks in op milieuschadelijke transacties.”
Meer sociale huurwoningen en betaalbaar wonen
De partij wil het woningtekort structureel aanpakken door fors meer sociale huurwoningen te bouwen, verkoop van sociale huur te beperken en nieuwe woonvormen te stimuleren.
Eerlijke inkomensverdeling en sociale zekerheid
PvdD pleit voor een eerlijker belastingstelsel, verhoging van het minimumloon, afschaffing van het minimumjeugdloon en een sociale zekerheid die iedereen ondersteunt zonder onnodige bureaucratie.
“Het minimumloon gaat omhoog naar 18 euro per uur. Het beweegt voortaan automatisch mee met de mediane lonen, met als ondergrens 60% van het mediane inkomen. Uitkeringen zoals de AOW, WIA, Wajong en bijstand stijgen mee.”
“Sociale zekerheid moet simpel, rechtvaardig en menselijk zijn. Iedereen verdient een inkomen dat genoeg is om fatsoenlijk van te leven, zonder onnodige bureaucratie, wantrouwen of voorwaarden die de toegang belemmeren.”
Zorg als basisvoorziening, geen markt
De partij wil de marktwerking in de zorg terugdringen, zorgverzekeraars hun sturende rol ontnemen, investeren in zorgverleners en zorg toegankelijk houden voor iedereen.
Sterke democratische rechtsstaat en gelijke behandeling
PvdD wil de rechtsstaat versterken, discriminatie bestrijden, het demonstratierecht beschermen en de onafhankelijkheid van de rechtspraak waarborgen.
“We staan pal voor het demonstratierecht en een onafhankelijke, toegankelijke rechtspraak. We verzetten ons tegen discriminatie, moslimhaat en antisemitisme.”
“We schaffen het toetsingsverbod af, zodat rechters in alle lagen – van rechtbank tot Hoge Raad – wetten kunnen toetsen aan de Grondwet.”
Investeren in onderwijs, cultuur en gelijke kansen
De partij wil structureel investeren in onderwijs, kansengelijkheid vergroten, en cultuur en media beschermen als fundamenten van de democratie.
“De Partij voor de Dieren staat voor een onderwijssector met voldoende en tevreden leerkrachten, gelijke kansen voor alle leerlingen en gezonde en duurzame huisvesting voor scholen.”
“Een sterke kunst-, cultuur- en mediasector krijgt alle ruimte om vernieuwend en kritisch te zijn.”
De ChristenUnie wil een samenleving waarin iedereen meetelt, met een sterke nadruk op gemeenschapszin, rechtvaardigheid en eenvoud in beleid. Ze pleiten voor meer betaalbare woningen, een radicaal eenvoudiger belasting- en toeslagenstelsel, het uitbannen van kinderarmoede, en investeren in leefbare buurten en sterke gemeenschappen. De partij kiest voor structurele oplossingen, minder bureaucratie en een overheid die beschermt zonder te verstikken.
Meer betaalbare woningen bouwen en gemengde wijken
De ChristenUnie ziet het woningtekort en de betaalbaarheid als een urgent probleem en wil dat de overheid regie neemt om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan het merendeel betaalbaar is. Ze streven naar gemengde wijken waar mensen met verschillende achtergronden samenleven en investeren in leefbare buurten.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen.”
“We zorgen voor een rechtvaardiger woningmarkt die woningzoekenden en huurders niet langer benadeelt. We investeren in betaalbare woningen voor jong en oud, bouwen aan gemengde wijken en dorpen waar mensen elkaar kennen en omzien naar elkaar.”
“Om dat aan te moedigen bouwen we in alle dorpen en steden twee derde betaalbare koop- en huurwoningen, waaronder 30 procent sociale huur. We zorgen voor gemengde wijken, waar mensen met verschillende achtergronden en inkomens samenleven.”
Radicaal eenvoudiger belasting- en toeslagenstelsel
De partij wil het huidige complexe belasting- en toeslagenstelsel vervangen door een eenvoudig systeem met een hoge belastingvrije voet, een verzilverbare belastingkorting en een vaste kinderbijslag. Dit moet armoede en onzekerheid tegengaan en werken altijd lonend maken.
“In plaats van de huidige kinderbijslag en kindgebonden budget, komt er voor elk kind € 4.500 per jaar beschikbaar. Het verlagen van kinderarmoede wordt een wettelijk doel.”
“De wirwar van toeslagen vervangen we door een eenvoudige belastingkorting. Zo blijft het gegarandeerd de eerste € 30.000 die per jaar verdient belastingvrij én is er geen sprake meer van onzekerheid en terugvorderingen.”
“In plaats van toeslagen krijgt iedere Nederlander maandelijks een korting op de te betalen inkomstenbelasting. Als de korting hoger is dan het belastingbedrag, wordt het verschil uitgekeerd.”
“De belasting op inkomen uit arbeid wordt fors verlaagd. Stelregel is dat onderaan de streep niemand belasting betaalt over de eerste € 30.000 aan inkomen.”
Kinderarmoede uitbannen en gezinnen ondersteunen
De ChristenUnie maakt het bestrijden van kinderarmoede tot wettelijk doel en verhoogt de kinderbijslag fors. Ze willen dat gezinnen kunnen rekenen op eenvoudige en voldoende financiële steun, zodat niemand om financiële redenen afziet van kinderen.
“Het verlagen van kinderarmoede wordt een wettelijk doel.”
“Daarom verhoogt de ChristenUnie de kinderbijslag naar € 4500 per kind per jaar, maken we de kinderopvang en gastouderopvang (zo goed als) gratis en vereenvoudigen we de verlofregelingen zodat ouders er kunnen zijn voor hun kinderen als dat nodig is.”
“Het is onbestaanbaar dat in een welvarend land als Nederland er kinderen in armoede opgroeien. De ChristenUnie wil kinderarmoede uitbannen en komt daarom met een radicaal ander voorstel voor belastingen en toeslagen.”
Investeren in leefbare buurten en sterke gemeenschappen
De partij vindt leefbaarheid in dorpen en wijken essentieel en wil investeren in voorzieningen, sociale samenhang en het verenigingsleven. Ze willen het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid uitbreiden en vrijwilligersorganisaties ondersteunen.
“We investeren in leefbare buurten, goede voorzieningen en verbondenheid tussen stad en regio.”
“We zetten het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) voort. We breiden dit programma uit naar regio’s die nu nog buiten de boot vallen, zoals Zeeuws-Vlaanderen, de Veenkoloniën, Twente en zogenaamde New Towns.”
“Vrijwilligersorganisaties en (sport)verenigingen zijn de bouwstenen van de samenleving voor een bloeiend sociaal en cultureel leven. We willen vrijwilligersorganisaties en het verenigingsleven versterken.”
Structurele oplossingen en minder bureaucratie
De ChristenUnie wil af van kortetermijnpolitiek en pleit voor structurele, integrale oplossingen. Ze willen jaarlijks vereenvoudigingen doorvoeren in wet- en regelgeving en het regelwoud terugdringen.
“De ChristenUnie kiest voor structurele oplossingen op basis van een integrale aanpak in plaats van kortetermijnpolitiek.”
“De ChristenUnie heeft goede blauwdrukken uitgewerkt om het belastingstelsel en de sociale zekerheid te vereenvoudigen en te verbeteren. ... Om geen tijd te verliezen introduceren we een jaarlijkse vereenvoudigingsdag en verplichten we de regering om elk jaar een pakket met kleinere vereenvoudigingen van het regelwoud, de fiscaliteit en de sociale zekerheid uit te werken en door te voeren.”
“De ChristenUnie zegt: eenvoud is ook rechtvaardigheid. Daarom maken we met gezwinde spoed werk van een radicale vereenvoudigingsagenda.”
D66 presenteert zich als een sociaal-liberale partij die inzet op vooruitgang, gelijke kansen en een sterke democratische rechtsstaat. De partij kiest voor vijf grote doorbraken: meer betaalbare woningen, onderwijs op maat, groene energie, een innovatieve economie en preventieve gezondheidszorg. D66 wil concrete, daadkrachtige maatregelen nemen om Nederland eerlijker, groener en vrijer te maken, met oog voor iedereen.
Tien nieuwe steden en meer betaalbare woningen
D66 wil het woningtekort structureel aanpakken door grootschalige nieuwbouw, meer sociale huur en het eerlijker maken van de woningmarkt. Dit moet zorgen voor een eigen thuis voor iedereen, met speciale aandacht voor starters en doorstroming.
“Tien nieuwe steden – een eigen thuis voor iedereen.”
“We leggen wettelijk vast dat bij nieuwbouw in elke gemeente minstens 30% sociale huur komt, zodat gemeenschappen in wijken gemengd blijven.”
“We bouwen het belastingvoordeel van woningbezit af en gaan beleggers meer belasten. Huurders krijgen meer bescherming en zeggenschap over verduurzaming.”
Onderwijs op maat en gelijke kansen
D66 wil investeren in onderwijs dat aansluit bij de behoeften van elk kind en levenslang leren mogelijk maken. De partij streeft naar één publieke voorziening voor alle kinderen van 1 tot 15 jaar en bijna gratis kinderopvang.
“Onderwijs op maat voor elke Nederlander – altijd blijven leren, op een manier die bij je past.”
“We bouwen aan één publieke voorziening voor alle kinderen van 1 tot 15 jaar. Daarin kan ieder kind, in eigen tempo en vanuit de eigen achtergrond, groeien.”
“Op weg naar deze publieke voorziening maken we de kinderopvang bijna gratis.”
Betaalbare, groene energie en klimaatbeleid
D66 zet in op de energietransitie met betaalbare, groene energie van eigen bodem, en wil klimaatmaatregelen combineren met economische kansen. De partij kiest voor slimme ruimtelijke ordening en verduurzaming van landbouw en industrie.
“Betaalbare, groene energie van eigen bodem – goed voor je portemonnee én voor het klimaat.”
“D66 kiest voor een toekomst waarin mensen, natuur en economie in balans zijn. Dat betekent dat niet alles overal kan. Maar als we de ruimte slim en eerlijk verdelen, dan maken we wél plek voor wat ertoe doet.”
Sterke democratie en rechtsstaat
D66 wil de democratische rechtsstaat versterken, grondrechten beter beschermen en burgers meer invloed geven op politieke besluiten. Transparantie, participatie en gelijke behandeling staan centraal.
“We versterken de bescherming van onze grondrechten door rechters de mogelijkheid te geven om wetten te toetsen aan de Grondwet.”
“D66 wil mensen méér invloed geven op de beslissingen die hen aangaan. Niet iedere vier jaar, maar continu.”
“We maken de politiek opener, luisteren beter, maken duidelijke keuzes en leggen eerlijk verantwoording af.”
Gezondste generatie ooit en preventieve zorg
D66 wil inzetten op preventie en gezondheid, met als doel de gezondste generatie ooit. De partij kiest voor het voorkomen van ziekte boven genezen en wil het zorgsysteem eenvoudiger en toegankelijker maken.
Eerlijke economie en bestaanszekerheid
D66 wil een nieuwe, slimme economie stimuleren met ruimte voor ondernemers en innovatie. Tegelijkertijd moet werken lonen, het minimumloon omhoog en inkomenssteun voldoende zijn om van rond te komen.
“Een nieuwe, slimme economie – volop ruimte voor ondernemers en innoveren met lef.”
“Werken moet lonen en de bijstand moet genoeg zijn om jezelf te kunnen redden en een fijn leven te leiden. We verhogen het minimumloon en het minimumjeugdloon. De bijstand stijgt in verhouding mee.”
“Op de lange termijn vervangen we de toeslagen door een basisbedrag voor iedereen.”
De SP presenteert zich als de partij van radicale solidariteit en strijd tegen ongelijkheid, met een focus op het versterken van publieke voorzieningen, het eerlijk verdelen van welvaart en het centraal stellen van de werkende klasse. Hun programma bevat concrete voorstellen zoals het fors verlagen van de inkomstenbelasting, het nationaliseren van energie, het bouwen van sociale woningen, gratis openbaar vervoer en het aanpakken van vermogensongelijkheid. De kern van hun visie is dat grote structurele veranderingen nodig zijn om Nederland socialer, eerlijker en menselijker te maken.
Fors verlagen van inkomstenbelasting en verhogen minimumloon
De SP wil werken meer laten lonen door de inkomstenbelasting fors te verlagen, het minimumloon te verhogen en het minimumjeugdloon af te schaffen. Dit moet armoede tegengaan en de koopkracht van werkenden versterken.
“We verlagen de inkomstenbelasting fors zodat je meer overhoudt van het geld dat jij verdient. Ook verlagen we de btw op basisproducten. Door het minimumloon te verhogen en het minimumjeugdloon af te schaffen zorgen we ervoor dat iedereen die werkt een inkomen krijgt waar je goed van kunt leven.”
Nationaliseren van energie en publieke sectoren
De SP wil essentiële sectoren zoals energie, zorg en openbaar vervoer weer in publieke handen brengen om betaalbaarheid, duurzaamheid en solidariteit te waarborgen.
“De SP nationaliseert de energievoorzieningen en maakt ze daarmee weer betaalbaar én duurzaam, met publieke zeggenschap en solidariteit als uitgangspunt.”
“Cruciale en publieke sectoren zoals de zorg, farmacie, kinderopvang, volkshuisvesting, energie, openbaar vervoer en ons onderwijs moeten beschermd worden tegen overnames door private equitybeleggers.”
Bouwen van sociale woningen en aanpak huisjesmelkers
Betaalbaar wonen is een speerpunt: de SP wil meer sociale huurwoningen bouwen, wooncoöperaties stimuleren en huisjesmelkers streng aanpakken.
“Jongeren krijgen recht op een betaalbare huurwoning. We gaan huurwoningen bouwen en leegstaande kantoren vullen met goede woningen.”
“We stellen een vergunningplicht in voor verhuurders, gekoppeld aan duidelijke kwaliteitseisen. Bij misstanden moeten gemeenten direct ingrijpen. Huisjesmelkers verliezen hun vergunning.”
“Met een nieuwe wet zorgen we ervoor dat groepen mensen eenvoudig een eigen wooncoöperatie kunnen starten.”
Gratis en toegankelijk openbaar vervoer
De SP wil openbaar vervoer gratis maken voor iedereen, om mobiliteit eerlijker en duurzamer te maken.
“We maken ons hard voor openbaar vervoer dat niemand uitsluit door de omvang van hun portemonnee. De reis naar werk, familie en zorg is belangrijk voor mens, maatschappij, klimaat en economie. Daarom moet het openbaar vervoer zo snel mogelijk vrije toegang bieden.”
Eerlijke belasting op vermogen en erfbelasting
De SP wil vermogens en grote erfenissen zwaarder belasten om ongelijkheid te verminderen en publieke voorzieningen te financieren.
“Daarom verhogen we de belasting voor het inkomen uit kapitaal naar het niveau van de inkomstenbelasting, voeren we een miljonairsbelasting in voor vermogens boven 5 miljoen euro en stoppen we met subsidies voor miljardairs.”
“Tachtig procent van de erfenissen voor kinderen zijn kleiner dan honderdduizend euro, wij willen dat je dit bedrag belastingvrij kunt doorgeven aan je kinderen. Voor erfenissen tussen de honderd en vijfhonderdduizend stellen we het tarief gelijk met de inkomstenbelasting (37,5%).”
Investeren in publieke voorzieningen en preventieve zorg
De SP wil fors investeren in zorg, onderwijs en preventie, en is tegen bezuinigingen op deze terreinen.
Democratisering van bedrijven en overheid
De SP wil werknemers meer zeggenschap geven in bedrijven en de overheid dienstbaarder en kleiner maken.
“Als eerste stap richting democratische bedrijven stellen we vast dat in het bestuur van een bedrijf altijd ten minste één bestuurder moet zitten die is verkozen door de werknemers die aan hen verantwoording moet afleggen.”
“De overheid is geen bedrijf, maar is er voor de bevolking. Zo voelt het voor mensen vaak niet. Decennia aan neoliberaal beleid heeft de overheid groter, inefficiënter en duurder gemaakt.”
BVNL wil een kleinere, efficiënte overheid die zich terugtrekt uit het dagelijks leven van burgers en ondernemers, met meer vrijheid, minder regels en lagere belastingen. De partij pleit voor radicale decentralisatie, een bindend referendum, het afschaffen van subsidies en woke-beleid, en het herstel van Nederlandse soevereiniteit. Kernpunten zijn een vlaktaks, het schrappen van bureaucratie, het stoppen van het stikstofbeleid, en het beschermen van individuele vrijheden.
Radicaal verkleinen van de overheid en bureaucratie
BVNL wil de overheid fors inkrimpen, minder ambtenaren, minder bureaucratie en lagere overheidsuitgaven, vooral door het schrappen van subsidies, adviesorganen, klimaatbeleid en niet-kerntaken. De partij ziet een te grote overheid als oorzaak van inefficiëntie en betutteling.
“BVNL stelt zich ten doel om binnen twee regeerperiodes de rijksoverheidsuitgaven met ten minste 35% te verminderen, primair door het schrappen van subsidies, adviesorganen, overheidsreclame, klimaatbeleid, internationale hulp en niet-kerntaken.”
“De overheid is er voor de Nederlanders, en niet andersom. Ambtenaren moeten zich klantgericht opstellen en naar mogelijkheden en oplossingen zoeken in plaats van redenen om nee te zeggen. De overheid moet en kan een stuk kleiner worden.”
Meer directe democratie en decentralisatie
BVNL wil de macht terugleggen bij burgers en lokale gemeenschappen, onder meer via een bindend referendum en het beperken van landelijke bemoeienis tot het strikt noodzakelijke.
Lage, eenvoudige belastingen en afschaffen toeslagen
De partij wil een vlaktaks van 25% op alle inkomens en het afschaffen van toeslagen en andere belastingen, inclusief erf- en schenkbelasting, om het belastingstelsel radicaal te vereenvoudigen.
“BVNL wil een vlaktaks invoeren van 25% op arbeidsinkomen, winst uit onderneming en winst uit vermogen, met een belastingvrije voet van €20.000,-. Tegelijkertijd worden alle andere belastingen en toeslagen afgeschaft.”
Stoppen met woke- en diversiteitsbeleid
BVNL wil een einde aan woke- en diversiteitsbeleid, waarbij kwaliteit voorop staat en niet afkomst, gender of politieke voorkeur.
“Er komt een einde aan al het woke- en diversiteitsbeleid. De overheid kiest voor kwaliteit ongeacht huidskleur, achtergrond of geaardheid of politieke affiliatie.”
Herstel van Nederlandse soevereiniteit en minder macht voor EU/NGO’s
De partij wil stoppen met het overhevelen van zeggenschap naar supranationale organisaties en stelt het Nederlands belang altijd voorop.
“BVNL wil dat Nederland weer soeverein wordt. We moeten stoppen met het overhevelen van zeggenschap naar ongekozen supranationale organen zoals de WHO, de EU, de VN en de NAVO.”
“NGO’s en activistische clubs zoals Greenpeace, Milieu Defensie, Extinction Rebellion en organisaties die mensenhandel stimuleren en/of procederen tegen de Nederlandse Staat krijgen geen subsidie meer en verliezen hun ANBI status.”
Afschaffen van het stikstofbeleid en ruimte voor ondernemers
BVNL ontkent het stikstofprobleem en wil ondernemers, boeren en vissers niet langer belemmeren door milieuregels.
“BVNL wil dat het 'stikstofprobleem' van tafel gaat. Technisch gezien is er geen stikstofprobleem en we moeten stoppen met het lastigvallen van boeren, vissers en andere ondernemers op grond van een zelf gecreëerd bureaucratisch probleem.”
Bescherming van individuele vrijheden en privacy
De partij verzet zich tegen digitale controle, centrale digitale valuta en overheidsmonitoring van burgers.
“Daarom willen we geen Digitale Europese Identiteit, geen Digitale Euro, geen Central Bank Digital Currency, geen monitoring van financiële transacties boven de honderd euro en het behoud van cash geld.”
Vrije markt en minder regels voor ondernemers
BVNL wil minder overheidsbemoeienis, minder vergunningsplichten en meer vrijheid voor ondernemers en ZZP’ers.
De SGP presenteert een verkiezingsprogramma dat stevig inzet op christelijke waarden, bescherming van het gezin, een betrouwbare en sobere overheid, en duidelijke grenzen aan migratie. De partij wil investeren in defensie, betaalbare woningbouw, bescherming van kwetsbaar leven, en het versterken van klassieke vrijheden zoals godsdienst en onderwijs. Concrete voorstellen zijn onder meer het verlagen van de abortusgrens, het stimuleren van duurzame energie, het beperken van migratie, en het financieel ondersteunen van gezinnen.
Bescherming van het gezin en christelijke waarden
De SGP ziet het gezin als fundament van de samenleving en wil christelijke waarden centraal stellen in beleid, met nadruk op bescherming van kwetsbaar leven en het klassieke huwelijk. Dit uit zich in concrete voorstellen rond abortus, gezinsfinanciën en opvoeding.
“Een samenleving begint bij een stabiel gezin en een veilige thuissituatie. We maken ons hard voor het klassieke huwelijk, gezinswaarden en een financieel gezond bestaan voor elk huishouden.”
“Daarom zetten we ons in voor bescherming van het ongeboren leven, ouderen en ieder mens die aandacht en ondersteuning nodig heeft.”
“De 24-wekengrens is medisch achterhaald en moet daarom worden verlaagd.”
Grenzen aan migratie en strenge integratie-eisen
De SGP wil migratie beperken en stelt strenge eisen aan integratie, waarbij culturele en religieuze aansluiting bij Nederland centraal staan. Het doel is een hechte samenleving en het voorkomen van los zand.
“Bij toelating van (arbeids)migranten wordt allereerst gekeken naar werving van Nederlanders en Nederlandstaligen in het buitenland, vervolgens naar mensen met zo min mogelijk culturele afstand tot de Nederlandse samenleving.”
“In beginsel tijdelijk en bij toelating moeten cultuur en religie een grotere rol gaan spelen. We bouwen immers aan een samenleving die een gemeenschap wil zijn, geen los zand.”
Investeren in defensie en veiligheid
De SGP vindt een sterke defensie en het waarborgen van veiligheid essentieel voor een bloeiende samenleving. De partij wil investeren in defensie-uitgaven en het gezag van overheid en rechter versterken.
“Wij willen dat Nederland meer F-35’s en meer luchtverdediging inkoopt. Ook moet Nederland de infanteriebataljons zo veel mogelijk aanvullen.”
“De SGP wil dat misdadigers hun straf uitzitten en verantwoordelijkheid nemen voor hun daden. Zo blijft het gezag van overheid en rechter stevig verankerd.”
Betaalbare woningbouw en minder procedures
De SGP wil de woningnood aanpakken door procedures te vereenvoudigen, het aantal bezwaarprocedures te verminderen en een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten in te voeren.
Duurzame energie en technologische innovatie
De SGP kiest voor een brede energiemix met meer inzet op voorspelbare alternatieve energiebronnen, zoals kernenergie en geothermie, en wil de import van fossiele brandstoffen afbouwen.
“De energievoorziening wordt verduurzaamd en de import van fossiele brandstoffen afgebouwd. We kiezen daarbij wel voor een brede en evenwichtige energiemix met het oog op betrouwbaarheid en leveringszekerheid.”
Sober financieel beleid en kleinere overheid
De SGP pleit voor een kleinere, efficiënte overheid, minder regels en subsidies, en het beperken van de groei van overheidsuitgaven, met name gericht op kerntaken.
De VVD wil Nederland veiliger, vrijer en welvarender maken door te kiezen voor radicale economische groei, het centraal stellen van werkenden, het bouwen van meer woningen, het beperken van migratie en het verkleinen van de overheid. De partij zet in op minder regels, lagere lasten voor de middenklasse, een streng migratiebeleid en een effectievere overheid die zich richt op kerntaken. Concrete voorstellen zijn onder andere het bouwen van meer betaalbare woningen, het verlagen van lasten voor werkenden, het beperken van asielinstroom en het investeren in veiligheid en defensie.
Radicale economische groei als basis
De VVD ziet economische groei als de sleutel tot het behoud van voorzieningen en het vergroten van welvaart. De partij wil investeren in infrastructuur, innovatie en het schrappen van verstikkende regelgeving om Nederland de sterkste economie van Europa te maken.
“Nederland moet de sterkste economie van Europa worden. We zetten daarbij in op het tegengaan van klimaatverandering, zodat economische groei ook groene groei is. Zonder verstikkende regeldruk, maar mét lef, ambitie, goedkope en schone energie, voldoende en schoon water, onderwijs van wereldklasse en innovatieve ondernemers, die goede toegang hebben tot financiering.”
“We investeren in de groei van morgen door de grootste knelpunten in onze economie op te lossen, zoals met investeringen in onze (data-)infrastructuur en in de energietransitie.”
Werkenden en middenklasse op één
De VVD wil dat werken altijd loont en dat de middenklasse meer waardering en financiële ruimte krijgt. De partij pleit voor lagere lasten, een simpeler belastingstelsel en het stoppen van verdere nivellering.
“De VVD zet werkenden op één. Omdat zij Nederland draaiende houden. Maar daar nu te weinig waardering voor terugkrijgen. Wie werkt moet beloond worden door er meer op vooruit te gaan dan mensen die wel kunnen werken maar niet willen werken. Dat is gewoon eerlijk.”
“We leggen in een Koopkrachtwet vast dat werkenden er ieder jaar in koopkracht méér op vooruit moeten gaan dan niet-werkenden.”
“We stoppen met steeds maar weer verder nivelleren, verlagen de lasten voor middeninkomens en zetten de werkende Nederlander weer op één.”
Meer betaalbare woningen bouwen
De VVD beschouwt de woningcrisis als het grootste probleem van deze tijd en wil deze oplossen door fors meer woningen te bouwen, regels te schrappen en centrale regie te voeren.
“De manier om het woningtekort op te lossen is door meer te bouwen. Daarom gaan we vanuit het Rijk grote woonwijken met betaalbare huizen aanwijzen.”
“We gaan splitsen, optoppen, transformeren en vooral: bouwen, bouwen, bouwen. Een eigen woning voor iedereen is simpelweg belangrijker dan de aanwezigheid van een salamander of een hagedis.”
Strenger migratie- en asielbeleid
De VVD wil de asielinstroom aanzienlijk terugdringen en stelt dat wie onze wetten afwijst of verdraagzaamheid ondermijnt, hier niets te zoeken heeft. De partij kiest voor een streng, humaan en effectief migratiebeleid.
Kleinere, effectievere overheid
De VVD wil een kleinere overheid die zich richt op kerntaken, minder regels en bureaucratie kent, en meer ruimte laat aan de samenleving. De partij kiest voor bezuinigen in plaats van lastenverhoging en wil overheidsuitgaven beperken.
“De VVD kiest voor een overheid die uitgaat van een sterke samenleving en alle Nederlanders gelijkwaardig behandelt. Met een deltaplan ‘ontregelen’ willen we de overheid doelmatiger en effectiever maken, beleid en uitvoering dichter bij elkaar brengen, minder regeldruk en af van doorgeslagen bureaucratie.”
“Wij kiezen voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen. Zo leggen we de rekening niet bij hardwerkende Nederlanders of ondernemers neer, maar bij de overheid zelf.”
Investeren in veiligheid en defensie
De VVD wil meer investeren in veiligheid, defensie en de rechtsstaat, en minder in sociale zekerheid en zorg. Dit moet Nederland veiliger maken en bijdragen aan internationale stabiliteit.
“De VVD kiest voor investeren in onze veiligheid, van je eigen straat tot op mondiaal niveau. We maken geld vrij om de economie flink te laten groeien, zodat we ook in de toekomst een welvarend land zijn. Dat betekent wel dat we keuzes zullen moeten maken in de zorg en de sociale zekerheid, zoals een kleiner basispakket, meer eigen bijdragen, een efficiënter zorgstelsel en een veel meer activerende sociale zekerheid.”
Volt pleit voor een radicaal vernieuwde, transparante en inclusieve democratie, met meer invloed voor burgers en jongeren, een grotere Tweede Kamer, en een sterkere Europese samenwerking. Hun programma bevat concrete voorstellen zoals het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd naar 16 jaar, het invoeren van een basisinkomen, het uitbreiden van de Tweede Kamer naar 250 zetels, en het versterken van de Europese Unie met een federale structuur. Volt onderscheidt zich door structurele hervormingen te willen doorvoeren in zowel het Nederlandse als het Europese politieke systeem.
Tweede Kamer uitbreiden naar 250 zetels
Volt vindt de huidige Tweede Kamer te klein voor de complexiteit van de samenleving en wil deze fors uitbreiden om de democratische vertegenwoordiging te versterken.
“We breiden de Tweede Kamer uit van 150 naar 250 zetels. Onze Tweede Kamer is namelijk te klein,”
Stemgerechtigde leeftijd verlagen naar 16 jaar
Volt wil jongeren meer invloed geven op beleid dat hun toekomst bepaalt, door de stemgerechtigde leeftijd te verlagen en een jongerenberaad in te voeren.
“De stem van jongeren vergroten we door de stemgerechtigde leeftijd te verlagen van achttien naar zestien jaar.”
“We voeren een Derde Kamer voor jongeren in. De Derde Kamer krijgt een permanent raadgevend jongerenberaad.”
Basisinkomen voor iedereen, toeslagen afschaffen
Volt wil bestaanszekerheid garanderen door een maandelijks basisinkomen in te voeren dat alle toeslagen vervangt, en het minimumjeugdloon af te schaffen.
Federale en democratische Europese Unie
Volt streeft naar een federale EU met een Europese grondwet, meer macht voor het Europees Parlement, en het afschaffen van het vetorecht van lidstaten.
“We werken aan een federale en democratische Europese Unie (EU).”
“Daarom komt er een Europese grondwet die onze rechten en democratie in heel Europa beschermt. Het Europees Parlement krijgt het recht om wetsvoorstellen te doen en het vetorecht verdwijnt.”
Ministerie van Digitale Zaken oprichten
Volt wil politieke grip op digitalisering door een apart ministerie op te richten dat digitale infrastructuur, privacy en AI reguleert.
“We willen dat er een minister van Digitale Zaken komt met een eigen ministerie van Digitale Zaken.”
Parlementaire wetsverkenning en minder 'waan van de dag'
Volt wil wetgeving verbeteren door vroegtijdige wetsverkenning en meer visiedebatten over lange termijn uitdagingen.
“Wij pleiten voor het invoeren van een parlementaire wetsverkenning. Hiermee krijgt de Tweede Kamer bij het ontwikkelen van nieuwe wetgeving al vroeg de gelegenheid om de beoogde wetgeving op hoofdlijnen te (laten) onderzoeken...”
“We gaan minder debatteren over de politieke ‘waan van de dag’ (de Haagse realiteit) en meer over de grote uitdagingen die voor ons liggen. Volt wil vaker visiedebatten houden over waar we op de lange termijn naartoe moeten.”
Verbod op politieke dubbelfuncties
Volt wil de stapeling van politieke functies verbieden om de kwaliteit van volksvertegenwoordiging te waarborgen.
“Er komt een verbod op dubbelfuncties in de politiek. Op dit moment is het mogelijk om tegelijkertijd gemeenteraadslid, Provinciale Statenlid én Tweede Kamerlid te zijn. Volt vindt dat dit verboden moet worden.”
BBB zet zich in voor een Nederland waarin alle regio’s meetellen, met nadruk op leefbaarheid, basisvoorzieningen en regionale zeggenschap. De partij wil meer invloed voor inwoners op hun leefomgeving, bescherming van lokale tradities en cultuur, en een overheid die dienstbaar en nuchter is. Concrete voorstellen zijn onder andere het behouden van voorzieningen in dorpen, het stimuleren van lokaal ondernemerschap, en het tegengaan van landelijke regels die niet aansluiten bij de praktijk.
Meer zeggenschap voor regio’s en inwoners
BBB vindt dat beleid en bestuur te veel vanuit Den Haag worden bepaald en wil dat inwoners meer invloed krijgen op hun eigen leefomgeving. Dit moet leiden tot beleid dat beter aansluit bij de behoeften van verschillende regio’s en hun inwoners.
“We streven naar een overheid die dichtbij bestuurt. Dat is een overheid die beseft dat democratie méér is dan alleen een stem uitbrengen. Mensen moeten ook na de verkiezingen invloed kunnen uitoefenen, zoals door inspraak, advies of het delen van hun ervaring.”
“Invloed op de eigen leefomgeving. Inwoners dienen meer zeggenschap te krijgen over hun eigen leefomgeving. Mensen weten zelf het beste wat daar speelt en waar behoefte aan is.”
Behoud en versterking van basisvoorzieningen in alle regio’s
BBB wil dat basisvoorzieningen zoals scholen, zorg en openbaar vervoer overal bereikbaar blijven, zodat mensen niet worden gedwongen hun vertrouwde omgeving te verlaten. Dit is essentieel voor de leefbaarheid van dorpen en buitengebieden.
“Leefbaarheid begint bij basisvoorzieningen: buurtscholen, streekbussen, zorg en politieposten moeten toegankelijk en bereikbaar blijven voor iedereen.”
“We moeten de krimp in dorpen en buitengebieden actief tegengaan. Dat vraagt om woningbouw buiten de stad, goede bereikbaarheid en het op peil houden van voorzieningen.”
Bescherming van lokale cultuur, tradities en taal
BBB hecht veel waarde aan het behoud van lokale cultuur, streektalen en tradities. De partij ziet deze als verbindende factoren binnen de samenleving en wil ze actief beschermen en bevorderen.
“De lokale cultuur klinkt hoorbaar door in streektalen en dialecten. Het Fries is al een volwaardige taal en moet zoveel mogelijk kunnen worden gebruikt. De Limburgse taal verdient steun om status 3 te verkrijgen op de Unescolijst van kwetsbare talen.”
“We komen op voor lokale tradities en gebruiken, zoals kermissen, schutterijen, trekkertrek, sinterklaasintochten, paasvuren, carbidschieten en jaarmarkten.”
Dienstbare, nuchtere en betrouwbare overheid
BBB wil een overheid die dienstbaar is aan de samenleving, nuchter beleid voert en verantwoordelijkheid neemt voor fouten. De partij benadrukt het belang van wederzijds vertrouwen tussen overheid en burger.
“Bij BBB geloven we dat politiek niet moet draaien om macht of ego, maar om dienstbaarheid aan de samenleving.”
“Burgers moeten kunnen vertrouwen op een overheid die verantwoordelijkheid neemt en die fouten herstelt. Net zoals de overheid moet kunnen vertrouwen op de goede wil van haar burgers.”
Praktisch beleid voor boeren en ondernemers
BBB verzet zich tegen landelijke regels die niet aansluiten bij de praktijk van boeren en ondernemers. De partij wil dat deze groepen de ruimte krijgen om te doen waar ze goed in zijn, zonder onnodige beperkingen.
Forum voor Democratie (FVD) presenteert een verkiezingsprogramma dat inzet op het stoppen van immigratie, het beëindigen van klimaat- en stikstofbeleid, en het teruggeven van macht aan de burger via directe democratie. De partij wil een kleinere overheid, forse belastingverlagingen, bindende referenda, en een radicale hervorming van het publieke bestel. FVD positioneert zich als alternatief voor het huidige politieke establishment en benadrukt nationale soevereiniteit, economische vrijheid en behoud van Nederlandse identiteit.
Immigratie volledig stoppen en remigratie stimuleren
FVD wil immigratie volledig stoppen en remigratie actief bevorderen om de Nederlandse identiteit en samenhang te behouden. Het programma stelt harde grenzen aan asiel en naturalisatie, en introduceert een selectief migratiesysteem.
“We stoppen volledig met asielopvang in Nederland, investeren in opvang in de regio en stellen illegaal verblijf in Nederland strafbaar. Daarnaast voeren we een tienjarige stop op naturalisaties in, bieden steun voor remigratie naar landen van herkomst en introduceren een GreenCard-systeem voor economisch waardevolle migranten om tijdelijk in Nederland te verblijven.”
Klimaat- en stikstofbeleid volledig afschaffen
FVD wil alle klimaat- en stikstofmaatregelen schrappen, kolencentrales heropenen, inzetten op kernenergie en gaswinning, en boeren volledige vrijheid geven. Het doel is betaalbare energie, economische groei en behoud van de agrarische sector.
“We trekken de klimaatwet in, zeggen het klimaatverdrag van Parijs op en stoppen zodoende volledig met alle vormen van ‘duurzaamheidsbeleid’. We heropenen de gesloten kolencentrales en zetten in op de bouw van thoriumcentrales voor goedkope, schone kernenergie.”
“We schrappen het stikstofbeleid volledig, heffen de zogeheten landbouwkalender op en herstellen de energiebelastingkorting voor tuinders en (agrarische) industrie.”
Directe democratie en gekozen bestuurders
FVD wil bindende referenda naar Zwitsers model en rechtstreeks gekozen bestuurders, om de macht terug te geven aan de burger en het partijkartel te doorbreken.
“We voeren bindende referenda in naar Zwitsers model, zodat burgers direct zélf kunnen beslissen over belangrijke kwesties. Burgemeesters en andere publieke functionarissen worden niet langer aangesteld, maar rechtstreeks gekozen door de bevolking.”
“We laten burgemeesters en Commissarissen van de Koning direct door de bevolking kiezen, zodat bestuurders verantwoording afleggen aan de kiezer in plaats van aan politieke partijen.”
Forse belastingverlaging en kleinere overheid
FVD wil een radicale verlaging van belastingen, invoering van een vlaktaks, afschaffing van erf- en schenkbelasting, en een jaarlijkse krimp van de overheidsuitgaven.
“We gaan voor een radicale verlaging van de belastingen. We voeren een belastingvrije voet in van €30.000,- voor alle werkenden en gepensioneerden, en we maken de eerste €1.000 verdiend in een tweede baan (bij minimaal 32 uur hoofdbaan) belastingvrij.”
“De Rijksoverheidsuitgaven moeten verplicht ieder jaar 3% krimpen, zodat de overheid niet groter maar kleiner wordt.”
Betaalbare woningen bouwen en regels schrappen
FVD wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen, klimaat- en stikstofregels schrappen, en de woningmarkt toegankelijk maken voor Nederlanders.
“We bouwen snel 100.000 woningen per jaar, schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
Publieke sector hervormen: onderwijs, zorg en media
FVD wil bureaucratie in zorg en onderwijs verminderen, vrije artsenkeuze behouden, en de publieke omroep hervormen voor meer diversiteit en onafhankelijkheid.
“We snijden bureaucratie weg, zodat zorgverleners met passie hun werk ongestoord kunnen doen, en we behouden de vrije artsenkeuze voor patiënten.”
“Forum voor Democratie kiest voor een grondige hervorming van het medialandschap. We willen een publieke omroep die werkelijk pluriform is en waar alle opvattingen eerlijk aan bod komen.”
NSC presenteert een verkiezingsprogramma dat gericht is op het herstellen van bestaanszekerheid, het oplossen van de wooncrisis en het verbeteren van goed bestuur. De partij wil concrete oplossingen bieden voor gewone mensen, met nadruk op een betrouwbare overheid, betaalbare woningen, een toereikend minimumloon en meer transparantie in de politiek. Kernpunten zijn het versterken van de band tussen burger en overheid, het aanpakken van de woningnood en het herstellen van vertrouwen in de democratie.
Herstel van bestaanszekerheid en sociale zekerheid
NSC wil bestaanszekerheid garanderen door een stevig sociaal vangnet, hogere minimumlonen en meer vaste contracten. Dit moet mensen zekerheid bieden en hen in staat stellen volwaardig deel te nemen aan de maatschappij.
“Mensen kunnen alleen volwaardig meedoen aan de maatschappij als er een stevige bodem onder hun bestaan ligt. Daarvoor is nodig een goed inkomen en een geschikt huis.”
“Een toereikend minimumloon van € 18,- zodat werken weer loont.”
“Vast contract is de regel; tegen schijnzelfstandigheid.”
Oplossen van de wooncrisis met concrete maatregelen
De partij stelt voor om procedures te versnellen, extra te investeren in woningbouw en woningruil te stimuleren, zodat meer mensen sneller aan een betaalbare woning kunnen komen.
“We investeren € 2 miljard extra in een versnellingsfonds voor de woningmarkt. Met het geld worden woningbouwprojecten sneller uitgewerkt, concrete knelpunten aangepakt en vergunningen eerder verleend.”
“Op het moment dat iemand te groot woont, moet het mogelijk worden om van woning te ruilen met iemand die te klein woont. Dit zien we als gewenste woningruil.”
Hervormen van het bestuur en versterken van democratie
NSC wil het bestuur transparanter en democratischer maken door coalitieakkoorden te beperken tot hoofdlijnen, vakministers toe te laten en een regionaal kiesstelsel in te voeren. Dit moet de band tussen burger en politiek versterken en zorgen voor meer tegenmacht.
“Coalitieakkoorden moeten zich beperken tot hoofdlijnen van beleid en financiële kaders. Ze leggen niet precies vast hoe de doelen bereikt worden.”
“Het moet normaal zijn voor een regering om ook vakministers te hebben die geen lid zijn van een politieke partij.”
“We willen de band tussen kiezer en Kamerlid versterken door een regionaal kiesstelsel in te voeren met meervoudige kiesdistricten.”
Meer inspraak en bescherming van burgerrechten
De partij pleit voor meer burgerinspraak, onder andere via lokale referenda, en wil de grondrechten van burgers beter beschermen tegen de overheid.
BIJ1 pleit voor een radicaal eerlijk Nederland met focus op sociale rechtvaardigheid, betaalbaarheid en inclusiviteit. De partij wil onder meer huren verlagen, sociale woningbouw fors uitbreiden, zorg en onderwijs gratis maken, en bedrijven aan banden leggen die basisbehoeften duurder maken. BIJ1 streeft naar een samenleving waarin collectieve voorzieningen centraal staan en burgers directe inspraak krijgen.
Huren verlagen en sociale woningbouw fors uitbreiden
BIJ1 wil de wooncrisis aanpakken door huren te verlagen, leegstand streng te bestraffen en een miljoen sociale woningen te bouwen via een nationaal bouwbedrijf. Hiermee wil de partij wonen weer betaalbaar en toegankelijk maken voor iedereen.
“Alle huren omlaag. We zorgen dat huisjesmelkers niet méér huur aan jou kunnen rekenen dan eerlijk is, met bindende maximumprijzen voor elke woning. Te hoge huren maken we lager. Ook in de vrije sector, met terugwerkende kracht.”
“1 miljoen sociale woningen erbij. Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst.”
“Leegstand keihard aangepakt. Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
Basisbehoeften goedkoper maken en graaiflatie aanpakken
De partij wil de prijzen van essentiële goederen en diensten verlagen door bedrijven die profiteren van prijsstijgingen aan te pakken. Dit moet de koopkracht van burgers beschermen en basisvoorzieningen betaalbaar houden.
“Alles goedkoper. Alles kan gewoon goedkoper door bedrijven aan te pakken die cashen op jouw eerste levensbehoeften. Levensmiddelen als groente, fruit en gezondheidsproducten, maar ook kraanwater en energie worden steeds duurder door bedrijven die expres de prijzen verhogen (‘graaiflatie’). Daar maken we een einde aan met maximumprijzen en maximale winstmarges.”
Zorg volledig publiek en gratis onderwijs
BIJ1 wil de zorg volledig in publieke handen brengen en het eigen risico afschaffen. Daarnaast wordt al het onderwijs gratis en worden studieschulden van de 'pechgeneratie' kwijtgescholden.
“De zorg komt volledig in handen van de overheid, van ziekenhuis tot verzekeraar. Winst en markt-bureaucratie in de zorg worden zo verleden tijd. Het ‘eigen risico’ en rekeningen aan de balie schaffen we af.”
“We schaffen collegegeld af: al het onderwijs wordt gratis. Alle studieschulden van de ‘pechgeneratie’ schelden we volledig kwijt.”
Gratis openbaar vervoer
Om mobiliteit voor iedereen toegankelijk te maken, wil BIJ1 het openbaar vervoer gratis maken.
“Gratis ov. Van je huis naar je werk, naar familie, naar”
Meer inspraak voor burgers en werknemers
De partij streeft naar meer democratie door werknemersraden met vetorecht in grote bedrijven en bindende burgerinspraak bij nieuwe wetten.
“Alle grote bedrijven worden verplicht om werknemers-raden aan te stellen met gekozen vertegenwoordigers van het personeel. Die raden hebben advies- en vetorecht over belangrijke beslissingen als ontslagen, investeringen en reorganisaties.”
“Burgers bepalen met landelijke gespreksrondes en inspraaksessies altijd actief mee met nieuwe wetten en regels van de overheid. Vooral bij grote politieke vraagstukken krijgt deze raadpleging een centrale, bindende rol.”
GroenLinks-PvdA zet in op solidariteit, het versterken van de verzorgingsstaat en het aanpakken van ongelijkheid. Hun programma richt zich op betaalbare woningen, een groene toekomst, eerlijke economie, en het herstellen van publieke voorzieningen. De partij wil dat vooruitgang voor iedereen mogelijk is door samenwerking, verduurzaming en het centraal stellen van het algemeen belang boven winst.
Betaalbare woningen en bescherming tegen marktwerking
GroenLinks-PvdA wil de woningmarkt toegankelijker maken, vooral voor jongeren en mensen met binding aan hun regio, en beschermt woningbezitters tegen winstgedreven investeerders. Dit standpunt adresseert het woningtekort en de negatieve gevolgen van marktwerking.
Klimaat: stoppen fossiele subsidies en verduurzamen
De partij kiest voor een ambitieuze groene koers door fossiele subsidies te stoppen, vervuilers te laten betalen, en te investeren in duurzame energie en betaalbaar openbaar vervoer. Dit is bedoeld om klimaatverandering tegen te gaan en energieonafhankelijkheid te bevorderen.
Eerlijke economie: hogere lonen, lagere lasten, aanpak belastingontwijking
GroenLinks-PvdA wil dat werkenden meer overhouden, de zorgpremie omlaag gaat, en belastingvoordelen voor de rijksten verdwijnen. Dit standpunt richt zich op het verkleinen van inkomensverschillen en het eerlijker verdelen van de lasten.
Publiek belang boven winst in zorg, onderwijs en OV
De partij wil dat publieke sectoren als zorg, onderwijs en openbaar vervoer niet langer worden gedomineerd door commerciële belangen, maar het algemeen belang dienen. Dit is een reactie op de negatieve gevolgen van marktwerking in deze sectoren.
Jongeren meer betrekken bij democratie
GroenLinks-PvdA wil jongeren meer invloed geven door de kiesgerechtigde leeftijd te verlagen en hun betrokkenheid te vergroten. Dit is bedoeld om de democratie te versterken en jongeren een stem te geven in de toekomst.
“We verlagen de kiesgerechtigde leeftijd naar 16 jaar en we rollen een campagne uit om de opkomst onder jongeren te verhogen.”
Het CDA zet in op een fatsoenlijk en verantwoord Nederland, met nadruk op betaalbare woningen, beheersbare migratie, een sterke economie en een betrouwbare overheid. De partij wil jaarlijks 100.000 woningen bouwen, migratie reguleren via een nieuw asielsysteem, het belastingstelsel hervormen zodat werken meer loont, en de overheid effectiever en eenvoudiger maken. CDA’s kernvisie draait om vertrouwen, verantwoordelijkheid en het versterken van de samenleving.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen en betaalbaarheid vergroten
Het CDA wil het woningtekort aanpakken door fors te bouwen en procedures te versnellen, zodat jongeren en woningzoekenden meer kansen krijgen. Betaalbaarheid wordt vergroot door de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en de inkomstenbelasting te verlagen.
“Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen. Het principe van ‘straatje erbij’ breiden we uit tot een ‘wijkje erbij’ zodat jongeren in hun dorp of stad kunnen blijven wonen. We maken het moeilijker om woningbouw met juridische procedures te vertragen. De gang naar de Raad van State beperken we. De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
Migratie beheersbaar maken met nieuw asielsysteem
Het CDA wil grip op migratie door asielaanvragen buiten Europa te laten plaatsvinden en strengere regels voor uitgeprocedeerde asielzoekers. De spreidingswet wordt uitgevoerd om de opvang te reguleren.
“Wij willen een nieuw internationaal asielsysteem. Asielaanvragen gebeuren buiten Europa, zodat mensensmokkel stopt. Uitgeprocedeerde asielzoekers die niet meewerken aan terugkeer maken zich strafbaar. In Nederland voeren we alleen werkbare wetten in die migratie beheersbaar maken. We voeren de spreidingswet uit, zodat de chaos in de asielopvang stopt en er een einde meer hoeven plaats te vinden.”
Werken meer laten lonen en toeslagen vereenvoudigen
Het CDA wil het belastingstelsel hervormen zodat werken aantrekkelijker wordt, de AOW als basispensioen behouden, en toeslagen automatisch uitkeren om fouten en onzekerheid te voorkomen.
“We hervormen het belastingstelsel zodat werken meer loont. De AOW is en blijft het basispensioen voor alle ouderen. Zo bieden we lange termijn zekerheid. Toeslagen keren we automatisch en direct uit, zodat fouten en naheffingen verdwijnen. We voeren één nationale betaaldag in voor alle inkomensregelingen.”
Overheid effectiever en eenvoudiger maken
Het CDA streeft naar een kleinere, effectievere overheid door regelgeving te vereenvoudigen, regeldruk te verminderen en tijdelijke wetten automatisch te laten vervallen.
“Er komt een programma ‘vereenvoudiging van regelgeving’. Doelstelling is een lagere uitvoeringslast voor uitvoerders, burgers en ondernemingen.”
“Bij nieuwe wetgeving gelden voortaan horizonbepalingen, zodat wetten die een tijdelijk probleem adresseren na verloop van tijd vanzelf vervallen.”
“We zetten de aanpak door om regeldruk voor het mkb te verminderen en breiden die uit naar de zorg, het onderwijs en de sociale zekerheid, in samenwerking met maatschappelijke initiatieven op de grote opgaven van het land, zoals klimaat en energie.”