Verkiezingsprogramma's 2025 overfossiele subsidie
De PVV benoemt "fossiele subsidie" niet expliciet, maar pleit voor het afschaffen van klimaatsubsidies en het stoppen van beleid dat fossiele brandstoffen duurder maakt. De partij wil juist belastingverlaging op energie, behoud en uitbreiding van fossiele energiebronnen, en het schrappen van subsidies voor duurzame alternatieven. Hun kernvisie is dat betaalbare energie en leveringszekerheid belangrijker zijn dan klimaatdoelen, en dat het subsidiëren van verduurzaming moet stoppen.
Schrappen van klimaatsubsidies en behoud fossiele energie
De PVV wil alle subsidies voor verduurzaming en klimaatmaatregelen afschaffen, waaronder de SDE++-regeling, en pleit voor het openhouden en uitbreiden van fossiele energiebronnen zoals gas- en kolencentrales. Hiermee kiest de partij expliciet voor het beëindigen van financiële prikkels die fossiele brandstoffen moeten vervangen, en dus indirect voor het behouden van bestaande (fiscale) voordelen voor fossiele energie.
“SDE++ en andere klimaatsubsidies schrappen”
“Geen ondergrondse CO2-opslag”
“CO2-heffing afschaffen”
“Onze moderne, schone kolen- en gascentrales openhouden”
“Meer en snellere gas- en oliewinning op de Noordzee”
“Nieuwe winning op land en verlenging van bestaande winning indien veilig”
Energiebelasting en accijnzen op fossiele brandstoffen verlagen
De PVV wil de belasting op energie en accijnzen op fossiele brandstoffen verlagen, wat het gebruik van fossiele energie financieel aantrekkelijker maakt. Dit betekent in de praktijk het in stand houden of vergroten van het prijsvoordeel voor fossiele brandstoffen, wat vaak als een vorm van fossiele subsidie wordt gezien.
BVNL wil vrijwel alle subsidies, inclusief die voor fossiele energie, afschaffen en pleit voor een energiemarkt zonder overheidsbemoeienis. Zij zien fossiele energie (zoals aardgas en kolen) als noodzakelijk voor betaalbare energievoorziening en willen geen overheidssturing via subsidies of belastingen, maar laten de keuze aan burgers en bedrijven. Subsidies voor zowel fossiele als duurzame energie worden zoveel mogelijk gestopt.
Subsidies op fossiele energie afschaffen
BVNL is tegen het subsidiëren van energie, inclusief fossiele energie, en wil dat de overheid zich niet bemoeit met de energiemarkt via subsidies. Zij vinden dat burgers en bedrijven zelf moeten kiezen welke energiebron zij gebruiken, zonder financiële sturing door de overheid.
“Subsidies worden zoveel mogelijk gestopt.”
“Automobilisten kiezen hun eigen auto, of dat nu een benzine, schone diesel, elektrische of hybride is. De overheid zal deze keuze niet door middel van belastingen of subsidies beïnvloeden.”
“Waterstof kan prima bestaan naast andere energievormen, zoals aardgas. Uiteraard zonder subsidie van de overheid.”
“Subsidies worden afgeschaft.”
Fossiele energie blijft toegestaan en gestimuleerd (zonder subsidie)
BVNL ziet fossiele energie als essentieel voor de energievoorziening en wil het gebruik ervan niet beperken, maar juist faciliteren zolang er geen betere alternatieven zijn. Zij willen kolencentrales openhouden, gaswinning stimuleren en aardgas als duurzaam bestempelen, maar zonder subsidies.
“Kolencentrales openhouden totdat goede stabiele alternatieven voorhanden zijn.”
“We gaan door met ontwikkeling van en productie uit gasvelden in de Noordzee.”
“Zolang we in Nederland nog aardgas kunnen gebruiken, worden gasboringen, zeker gezien de huidige energiecrisis, in de Noordzee aangemoedigd.”
“Nieuwe huizen moeten worden gebouwd met het meest zuinige energielabel A++++ waarbij ook verwarmen op aardgas als duurzaam wordt bestempeld”
JA21 is tegen het versneld afbouwen of bestraffen van het gebruik van fossiele brandstoffen zolang er geen volwaardig alternatief is, en wil de fossiele sector en infrastructuur behouden voor leveringszekerheid en betaalbaarheid. De partij verzet zich tegen extra nationale klimaatheffingen en pleit voor het beperken van subsidies die markten verstoren, maar noemt "fossiele subsidies" niet expliciet als af te schaffen. Hun focus ligt op betaalbare energie, het behoud van fossiele infrastructuur en het beperken van overheidssturing via subsidies.
Geen nationale klimaatheffingen of extra lasten op fossiel
JA21 wil geen extra nationale belastingen of heffingen bovenop Europese regels die het gebruik van fossiele brandstoffen duurder maken. Dit standpunt is bedoeld om de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven te beschermen en energie betaalbaar te houden, en is direct relevant voor het debat over fossiele subsidies omdat het afschaffen van fiscale voordelen voor fossiel vaak via nationale heffingen gebeurt.
Fossiele sector en infrastructuur behouden zolang nodig
JA21 kiest ervoor om de fossiele sector en infrastructuur te behouden zolang duurzame alternatieven (zoals kernenergie) nog niet volwaardig zijn. Dit betekent dat zij tegen het versneld afbouwen van fossiele brandstoffen zijn en geen beleid willen dat het gebruik van fossiel ontmoedigt via belastingen of het stopzetten van steun.
“Wij maken daarom de strategische keuze om onze fossiele sector en infrastructuur te behouden zolang duurzame kernenergie nog geen volwaardig alternatief is.”
“Onze betrouwbare fossiele infrastructuur behouden: kolen- en aardgascentrales niet sluiten.”
“Fossiele brandstoffen niet afschrijven zolang er geen volwaardige alternatieven zijn.”
Drastische afbouw van marktverstorende subsidies (niet specifiek fossiel)
JA21 wil subsidies die markten verstoren en innovatie belemmeren drastisch afbouwen, maar noemt fossiele subsidies niet expliciet. Dit standpunt is breder en richt zich op het beperken van overheidssturing in de economie, zonder specifiek te pleiten voor het afschaffen van fiscale voordelen voor fossiele brandstoffen.
“Drastische afbouw van subsidies die markten verstoren en innovatie belemmeren. Er komt een einde aan het sturen van de economie vanuit de overheid.”
Geen belastingen of prijsprikkels om fossiel gebruik te ontmoedigen
JA21 is tegen het gebruik van belastingen als pressiemiddel om burgers of bedrijven te dwingen minder fossiele energie te gebruiken. Dit sluit aan bij hun bredere verzet tegen prijsprikkels die het gebruik van fossiele brandstoffen ontmoedigen.
FVD noemt het begrip "fossiele subsidie" niet expliciet, maar pleit voor het volledig schrappen van subsidies op duurzame energie en het actief stimuleren van fossiele energiebronnen zoals olie, gas en kolen. De partij wil alle klimaatregels en subsidies voor alternatieven afschaffen, fossiele energie juist stimuleren, en energiebelasting verlagen, waarmee zij impliciet vóór het voortzetten of uitbreiden van fiscale voordelen voor fossiele energie zijn.
Alle subsidies voor duurzame energie afschaffen
FVD wil alle subsidies voor windmolens, zonnepanelen en andere duurzame alternatieven beëindigen, omdat zij deze als kostbaar, ineffectief en ideologisch gedreven beschouwen. Dit betekent dat zij fiscale voordelen en steunmaatregelen voor fossiele energie ongemoeid laten of zelfs uitbreiden, waarmee zij impliciet vóór "fossiele subsidies" zijn.
Energiebelasting op fossiele brandstoffen verlagen
FVD wil de energiebelastingen verlagen en eerdere verhogingen terugdraaien, wat neerkomt op het vergroten van het fiscale voordeel voor het gebruik van fossiele energie. Dit is een directe vorm van "fossiele subsidie" via het belastingstelsel.
“We verlagen energiebelastingen en draaien de ODE-verhoging terug, zodat de energierekening fors daalt.”
Actief stimuleren van fossiele energieproductie
FVD wil gas- en olieboringen uitbreiden, kolencentrales heropenen en het aardgasverbod opheffen. Door deze sectoren te stimuleren en geen extra lasten op te leggen, kiest FVD voor een beleid dat het gebruik van fossiele brandstoffen bevoordeelt ten opzichte van alternatieven.
“We breiden de gaswinning in de Noordzee uit en beginnen met gaswinning op de Waddenzee.”
“We zoeken actief naar nieuwe gas- en olievelden op land en zee, zodat we onze energiezekerheid op lange termijn veiligstellen.”
“We heropenen onze hypermoderne, schone kolencentrales die door vorige kabinetten zijn gesloten, zodat er onmiddellijk goedkope en stabiele stroom beschikbaar komt.”
“We heffen het aardgasverbod voor nieuwbouw op, zodat huishoudens betaalbaar en betrouwbaar kunnen verwarmen.”
De Partij voor de Dieren wil alle fossiele subsidies per direct beëindigen en ziet deze als een grote belemmering voor een eerlijke en duurzame energietransitie. Het vrijgekomen geld wordt ingezet voor het ondersteunen van duurzame alternatieven, zoals biologische landbouw en circulaire ondernemers, en het afbouwen van uitzonderingsregimes voor grootverbruikers en vervuilende sectoren. De partij is zeer uitgesproken: fossiele subsidies zijn onacceptabel en moeten zonder uitstel verdwijnen.
Per direct beëindigen van alle fossiele subsidies
De PvdD stelt dat fossiele subsidies, die zij op 40 miljard euro per jaar schatten, onmiddellijk moeten worden afgeschaft. Zij zien deze subsidies als een fundamenteel obstakel voor klimaatbeleid en willen het vrijgekomen geld inzetten voor duurzame alternatieven. Ook landbouwsubsidies worden als fossiel bestempeld en moeten verdwijnen.
“De fossiele subsidies, in totaal 40 miljard publiek geld per jaar, worden per direct beëindigd. Landbouwsubsidies zijn ook fossiele subsidies. Nederland pleit in de EU voor het afschaffen van landbouwsubsidies. Het geld dat vrijkomt, wordt ingezet om boeren te helpen omschakelen naar een meer biologisch, plantaardig voedselsysteem.”
“We schaffen fossiele subsidies af. Het geld dat we hiermee besparen, gebruiken we om circulaire ondernemers te ondersteunen. Zo beëindigen we uitzonderingsregimes voor grootverbruikers van gas en stroom en kortingen op accijnzen voor luchtvaart, scheepvaart, kunstmestproductie en zware industrie.”
“Dezelfde grote vervuilers profiteren van belastingvoordelen en fossiele subsidies, terwijl huishoudens en het mkb relatief veel betalen. ... De Partij voor de Dieren kiest voor een structurele verlaging van de energierekening door verspilling te stoppen, fossiele subsidies versneld af te bouwen en te investeren in lokale, betaalbare en hernieuwbare energie.”
Geen overheidsondersteuning voor fossiele projecten en industrie
De partij wil dat de overheid stopt met alle vormen van financiële steun aan fossiele projecten, inclusief exportkredietverzekeringen en subsidies voor schijnoplossingen als CCS (carbon capture and storage). Ook culturele instellingen die zich laten sponsoren door fossiele bedrijven verliezen hun subsidie.
“De overheid stopt met het verlenen van exportkredietverzekeringen voor fossiele projecten en schadelijke industrieën zoals de vee-industrie en slachterijen.”
“We stoppen met het subsidiëren van CCS.”
“Culturele instellingen die zich laten sponsoren door bedrijven uit de fossiele industrie krijgen geen subsidie meer van de overheid.”
GroenLinks-PvdA wil alle fossiele subsidies afbouwen, omdat deze volgens hen de fossiele economie in stand houden en duurzame alternatieven benadelen. Ze pleiten voor het afschaffen van fiscale voordelen en vrijstellingen voor grootgebruikers en producenten van fossiele energie, bij voorkeur in Europees verband. De opbrengsten hiervan willen ze investeren in de verduurzaming van industrie en economie, waarbij de grootste vervuilers meer gaan betalen.
Fossiele subsidies volledig afbouwen
GroenLinks-PvdA ziet fossiele subsidies als een belangrijke oorzaak van het voortbestaan van de fossiele economie en wil deze daarom zo snel mogelijk afbouwen. Ze richten zich op het beëindigen van fiscale voordelen en vrijstellingen voor grootgebruikers en producenten van fossiele energie, en willen dat grote vervuilers een eerlijke bijdrage leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie. De partij benadrukt dat het afbouwen van fossiele subsidies bij voorkeur in Europees verband gebeurt, maar dat Nederland hierin het voortouw moet nemen.
“Fossiele vervuilers ontvangen nu tientallen miljarden aan subsidies voor hun vervuilende activiteiten. Deze fossiele subsidies zetten duurzame bedrijven op achterstand en houden de fossiele economie in stand. We bouwen fossiele subsidies af, zoveel mogelijk in Europees verband.”
“Vrijstellingen en fiscale subsidies voor grootgebruikers en producenten van fossiele energie worden afgebouwd.”
“Fossiele subsidies bouwen we af.”
Opbrengsten investeren in verduurzaming industrie
De partij wil de financiële middelen die vrijkomen door het afbouwen van fossiele subsidies inzetten voor de verduurzaming van de industrie en de opbouw van nieuwe, schone industrie. Dit moet zorgen voor een eerlijker speelveld en versnelling van de klimaattransitie.
“Het geld dat daarmee wordt opgehaald investeren we in verduurzaming van de huidige industrie en de opbouw van nieuwe industrie.”
Grote vervuilers betalen meer
GroenLinks-PvdA vindt dat grote vervuilers een grotere bijdrage moeten leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie, onder het principe 'de vervuiler betaalt'. Dit betekent dat bedrijven die veel CO₂ uitstoten, meer gaan meebetalen en minder profiteren van fiscale voordelen.
“We laten grote vervuilers een eerlijke bijdrage leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie. Dat doen wij door het principe van ‘de vervuiler betaalt’ centraal te stellen in al ons klimaatbeleid.”
Volt wil per direct stoppen met fossiele subsidies in Nederland en de EU, waaronder het afschaffen van belastingvoordelen en vrijstellingen voor fossiele energie. Ze pleiten voor het uitfaseren van alle uitzonderingen op de energiebelasting voor grootverbruikers en het afschaffen van overheidssteun aan de oude industrie, zodat publieke middelen uitsluitend naar duurzame sectoren gaan.
Per direct stoppen met fossiele subsidies
Volt stelt dat het noodzakelijk is om onmiddellijk te stoppen met alle vormen van fossiele subsidies en vrijstellingen, zowel nationaal als op EU-niveau. Dit moet voorkomen dat vervuilende bedrijven financieel worden gesteund en stimuleert de transitie naar duurzame energie.
“We stoppen per direct met fossiele subsidies in Nederland én in de EU. Op dit moment besteedt Nederland miljarden aan fossiele vrijstellingen en subsidies aan vervuilers.”
Uitzonderingen op energiebelasting uitfaseren
Volt wil alle uitzonderingen op de energiebelasting, zoals belastingverlagingen voor grootverbruikers van aardgas en elektriciteit, volledig afschaffen. Hiermee wordt een gelijk speelveld gecreëerd en wordt het gebruik van fossiele energie ontmoedigd.
“We faseren alle uitzonderingen op de energiebelasting uit - zoals de verlaging van de belasting op aardgas en elektriciteit voor grootverbruikers.”
Afschaffen belastingvoordelen en steun aan fossiele sectoren
Volt wil belastingvoordelen voor fossiele brandstoffen, zoals het belastingvoordeel op kerosine, en andere vormen van overheidssteun aan de oude industrie beëindigen. Publieke middelen moeten uitsluitend naar sectoren met groeiperspectief en duurzaamheid gaan.
“We schaffen het belastingvoordeel op kerosine af.”
“We staken alle overheidssteun aan de oude industrie en besteden onze tijd, aandacht en ons geld nog uitsluitend aan sectoren met groeiperspectief.”
Afschaffen vrijstellingen en verlagingen voor grootverbruikers fossiele energie
Volt wil dat vrijstellingen en belastingverlagingen voor grootproducenten van fossiele energie en andere grondstoffen worden afgeschaft, zodat deze bedrijven niet langer financieel worden bevoordeeld.
“We schaffen de vrijstellingen en verlagingen van belasting voor grootproducenten van afvalstoffen en grootverbruikers van kolen, aardgas, leidingwater en grondwater af.”
BIJ1 wil alle subsidies en financiële steun aan de fossiele industrie zo snel mogelijk beëindigen en ziet dit als een essentiële stap voor klimaatrechtvaardigheid. Ze pleiten voor het direct stopzetten van fossiele subsidies, het onteigenen van vervuilende bedrijven, en het investeren in publieke, duurzame energievoorzieningen. De partij stelt dat de kosten van klimaatbeleid niet bij burgers, maar bij grote vervuilers moeten liggen.
Fossiele subsidies en steun direct beëindigen
BIJ1 beschouwt het beëindigen van fossiele subsidies als een noodzakelijke maatregel om de energietransitie te versnellen en klimaatrechtvaardigheid te realiseren. Ze willen dat de overheid geen financiële steun meer verleent aan de fossiele industrie en dat deze middelen worden ingezet voor duurzame alternatieven. Dit standpunt adresseert het probleem dat fossiele subsidies de transitie naar schone energie belemmeren en de vervuiler ontzien.
Fossiele winsten afromen en inzetten voor klimaatfonds
Naast het stoppen van subsidies wil BIJ1 de winsten uit de fossiele sector afromen via belastingmaatregelen. Deze opbrengsten worden gebruikt om een klimaatfonds te vullen, waarmee onder andere de transitie van werknemers uit de fossiele sector wordt gefinancierd. Dit standpunt richt zich op het eerlijk verdelen van de kosten van de energietransitie en het ondersteunen van getroffen werknemers.
“Werknemers die de pensioenleeftijd naderen krijgen een ruimhartig recht op vroegpensioen, gefinancierd uit het klimaatfonds dat wordt gevuld door vermogensbelasting en afroming van fossiele winsten.”
Onteigenen van vervuilende en fossiele bedrijven
BIJ1 stelt voor om vervuilende en fossiele bedrijven die sluiten te onteigenen, zodat hun kapitaal en infrastructuur kunnen worden ingezet voor publieke doelen. Dit voorkomt dat de samenleving opdraait voor opruimkosten en zorgt ervoor dat de transitie eerlijk verloopt.
“Vervuilende en fossiele bedrijven die sluiten worden onteigend. Hun kapitaal, machines en infrastructuur worden ingezet voor publieke doelen. Opruimkosten, bodemsanering en herstel worden niet afgewenteld op de samenleving, maar betaald uit hun eigen activa — ook bij faillissement of uitkoop.”
D66 wil fossiele subsidies versneld afbouwen om een gelijk speelveld te creëren voor duurzame bedrijven en de energietransitie te versnellen. De partij stelt voor om het huidige degressieve stelsel van energiebelasting te vervangen door een vlaktaks, zodat grote bedrijven, het MKB en huishoudens eerlijker bijdragen. D66 koppelt het afbouwen van fossiele subsidies aan duidelijke sectorale einddata en stimuleert duurzame innovatie.
Vlaktaks energiebelasting ter vervanging van degressief stelsel
D66 wil het huidige systeem van energiebelasting, dat grote gebruikers relatief bevoordeelt (en dus als fossiele subsidie werkt), vervangen door een vlaktaks. Dit moet het afbouwen van fossiele subsidies versnellen, het systeem eenvoudiger maken en zorgen voor klimaatrechtvaardigheid tussen bedrijven en huishoudens.
“Om de fossiele subsidies sneller af te bouwen wordt een vlaktaks voor energiebelasting op aardgas en elektriciteit ingevoerd. Dit ter vervanging van het degressieve stelsel van energiebelasting.”
“Door deze vlaktaks wordt dit stelsel eenvoudig om uit te voeren en te controleren door de belastingdienst. Tevens zorgt de vlaktaks voor klimaatrechtvaardigheid tussen grote bedrijven, het MKB en de huishoudens.”
Sneller afbouwen van fossiele subsidies en ruimte voor duurzame innovatie
D66 wil fossiele subsidies versneld afbouwen om duurzame innovatie te stimuleren, miljarden euro’s te besparen en een gelijk speelveld te creëren voor duurzame bedrijven. Dit beleid is bedoeld om vervuilende bedrijven te prikkelen tot verduurzaming en investeringen in schone productie.
“D66 wil fossiele subsidies sneller afbouwen en geeft ruimte aan duurzame innovatie. Dit bespaart miljarden euro’s en zorgt voor een gelijk speelveld voor duurzame bedrijven.”
Sectorale einddata voor fossiele technieken
Om duidelijkheid te bieden aan bedrijven en investeerders, stelt D66 per sector een einddatum voor fossiele technieken vast. Dit moet de overstap naar duurzame alternatieven versnellen en voorspelbaarheid bieden.
“We stellen per sector een duidelijke einddatum voor fossiele technieken en we maken duidelijke plannen voor de overstap naar duurzame alternatieven.”
De SGP benoemt het afbouwen van de import en het gebruik van fossiele brandstoffen als speerpunt, maar spreekt zich niet expliciet uit over het afschaffen van fossiele subsidies. In plaats daarvan richt de partij zich op het stimuleren van alternatieven en het waarborgen van een eerlijk speelveld voor de Nederlandse industrie, waarbij ze waarschuwt voor het verlies van concurrentiepositie door hogere lasten. Concrete voorstellen over het direct afbouwen of afschaffen van fossiele subsidies ontbreken.
Import fossiele brandstoffen afbouwen, alternatieven stimuleren
De SGP wil de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen door de import ervan af te bouwen en alternatieve energiebronnen te stimuleren. Dit wordt vooral gemotiveerd door leveringszekerheid, verduurzaming en geopolitieke overwegingen, niet door het expliciet afschaffen van subsidies op fossiele energie.
Geen expliciete afbouw van fossiele subsidies, focus op concurrentiepositie
De SGP benoemt niet expliciet het afschaffen van fossiele subsidies, maar waarschuwt voor het verslechteren van de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie door hogere lasten, zoals CO2-heffingen en nettarieven. De partij pleit voor een eerlijk speelveld ten opzichte van het buitenland en noemt het risico van verplaatsing van productie naar landen met minder milieuregels.
“De concurrentiepositie van de Nederlandse industrie verslechtert zienderogen. Zelfs de kostenverschillen met omliggende landen lopen op door stijgende nettarieven en een nationale CO2-heffing boven op het Europese emissiehandelssysteem. De nettarieven moeten omlaag, de CO2-heffing van tafel. Beter groen hier, dan grijs elders.”
“We staan voor verduurzaming van de industrie, maar wel met oog voor een zo eerlijk mogelijk speelveld. Verplaatsing van productie naar landen waar minder milieuregels zijn, willen we immers voorkomen: beter groen hier, dan grijs daar.”
50PLUS noemt het onderwerp "fossiele subsidie" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen om fossiele subsidies af te schaffen of te verminderen. De partij pleit vooral voor het bevriezen van accijnzen op brandstof en het afschaffen van nationale klimaatmaatregelen bovenop Europese afspraken, waarmee zij impliciet behoud van bestaande fossiele voordelen ondersteunt. Hun focus ligt op betaalbaarheid, concurrentiepositie en het voorkomen van nationale koplopersrol in klimaatbeleid.
Geen nationale klimaatmaatregelen bovenop Europa
50PLUS wil geen nationale CO2-heffingen of extra regels bovenop Europese afspraken, wat betekent dat bestaande fiscale voordelen voor fossiele energie in stand blijven zolang Europa geen gezamenlijke strengere koers vaart. Dit standpunt adresseert het probleem van concurrentievervalsing en hoge kosten voor Nederlandse bedrijven en burgers, en impliceert behoud van fossiele subsidies zolang deze Europees niet worden afgeschaft.
Accijnzen op fossiele brandstoffen bevriezen
50PLUS kiest ervoor om de huidige accijnstarieven op brandstof te bevriezen en niet terug te keren naar hogere tarieven van vóór 2022. Dit betekent feitelijk het in stand houden van een relatief gunstig fiscaal regime voor fossiele brandstoffen, wat neerkomt op het behouden van een vorm van fossiele subsidie.
“De huidige accijnstarieven op brandstof bevriezen. Geen terugkeer naar de hogere tarieven van vóór 2022.”
BBB wil niet overhaast stoppen met fossiele energie en is tegen een snelle uitfasering van fossiele subsidies zolang er geen betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn. De partij pleit voor het beëindigen van subsidies voor duurzame energie (zoals SDE++) en het terugdraaien van extra CO₂-heffingen voor de industrie, waarmee zij impliciet de bestaande voordelen voor fossiele energiegebruik in stand laat. BBB kiest voor een realistisch en betaalbaar klimaatbeleid dat de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie beschermt.
Geen snelle uitfasering van fossiele subsidies
BBB vindt dat fossiele energie pas uitgefaseerd moet worden als er echte, betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn. De partij verzet zich tegen een onrealistische en snelle afbouw van fossiele subsidies, omdat dit volgens hen de economie en industrie schaadt en geen aantoonbaar klimaateffect heeft.
“Geen onrealistische uitfasering fossiel. We stoppen pas met fossiele energie als er echt betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn.”
Stoppen met subsidies voor duurzame energie, niet voor fossiel
BBB wil juist de subsidies voor duurzame energie (zoals SDE++) afbouwen, en niet de bestaande voordelen voor fossiele energiegebruik. Hiermee kiest de partij ervoor om de huidige situatie, waarin fossiele subsidies bestaan, te behouden en zelfs te versterken door duurzame alternatieven minder aantrekkelijk te maken.
“Stoppen met de SDE++-subsidies vanaf 2026. De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied. BBB wil een technologie neutrale aanpak, waarbij bedrijven en huishoudens verduurzamen op hun eigen manier – zonder afhankelijkheid van de ‘subsidieindustrie’. Vanaf 2026 beëindigen we de SDE++ regeling.”
Afschaffen extra nationale CO₂-heffing voor industrie
BBB wil de extra nationale CO₂-heffing voor de industrie afschaffen, waarmee zij een belangrijk prijsprikkel tegen fossiel gebruik weghaalt. Dit standpunt beschermt de industrie tegen hogere kosten voor fossiele energie en voorkomt volgens BBB dat bedrijven naar het buitenland vertrekken.
“Stoppen met extra CO₂-heffing voor industrie. De Nederlandse industrie staat onder grote druk door oplopende kosten, internationale concurrentie en een onzeker investeringsklimaat. BBB wil de extra nationale CO₂ heffing voor de industrie daarom terugdraaien.”
DENK noemt het onderwerp "fossiele subsidie" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen tot het afschaffen van fossiele subsidies. Wel pleit DENK voor het afschaffen van ondoelmatige belastingvoordelen voor grote vervuilende bedrijven en het eerlijker laten bijdragen van deze bedrijven aan de kosten van verduurzaming. De partij richt zich vooral op het principe dat de vervuiler betaalt, maar blijft vaag over specifieke maatregelen rondom fossiele subsidies.
Afschaffen van ondoelmatige belastingvoordelen voor grote vervuilers
DENK wil belastingvoordelen die de ongelijkheid vergroten en grote vervuilende bedrijven bevoordelen, afschaffen. Dit standpunt adresseert het probleem dat grote bedrijven relatief weinig bijdragen aan de kosten van klimaatbeleid, maar noemt fossiele subsidies niet expliciet. De partij kiest voor een eerlijkere verdeling van de lasten en wil dat de vervuiler meer betaalt.
Hogere belastingen en CO2-heffing voor grote vervuilers
DENK stelt voor dat grote energieverbruikers en vervuilers meer belasting en een CO2-heffing gaan betalen. Dit is bedoeld als stimulans voor verduurzaming, maar er wordt niet expliciet verwezen naar het afschaffen van fossiele subsidies.
“Bedrijven in de commerciële sector die veel energie verbruiken, gaan relatief méér energiebelasting en opslag voor duurzame energie betalen. Met een CO2-heffing voor de grootste vervuilers geven we een extra stimulans om te verduurzamen.”
NSC wil de belastingkortingen en vrijstellingen op fossiele brandstoffen voor grote bedrijven in Europees verband afbouwen, en ziet het Europese emissiehandelssysteem (ETS) als het belangrijkste instrument om de uitstoot te beprijzen en fossiele subsidies te verminderen. Ze zijn terughoudend met nationale koppen op Europees beleid en willen dat de opbrengsten van het afbouwen van fossiele subsidies worden ingezet voor energiebesparing en hernieuwbare energie in Nederland.
Fiscale voordelen voor fossiele brandstoffen Europees afbouwen
NSC erkent dat grote bedrijven profiteren van nationale fossiele subsidies via belastingvrijstellingen en degressieve tarieven. Ze willen deze voordelen in Europees verband afbouwen om te voorkomen dat CO2-uitstoot zich naar andere landen verplaatst en om een gelijk speelveld te behouden. De partij is terughoudend met nationale koppen op Europees beleid en pleit voor een gezamenlijke Europese aanpak.
“De nationale ‘fossiele subsidies’ die grote bedrijven ontvangen in de vorm van vrijstellingen en degressieve tarieven in de energiebelasting willen we in Europees verband afbouwen.”
“We beperken de nationale ‘koppen’ op de Europese aanpak als het gaat om reductiedoelen, tempo, subsidies en belastingen. We willen ervoor waken dat het effect van een maatregel is dat de CO2 emissies zich naar een ander land verplaatsen.”
Belastingkortingen op fossiele brandstoffen deels afbouwen via ETS
NSC ziet het Europese emissiehandelssysteem (ETS) als het beste systeem om CO2-uitstoot te beprijzen. Door het vervallen van vrije rechten binnen het ETS zullen belastingkortingen op fossiele brandstoffen deels worden afgebouwd. De opbrengsten hiervan moeten worden ingezet voor private investeringen in energiebesparing en hernieuwbare energie in Nederland.
“Vanaf 2026 zullen veel vrije rechten vervallen en zal de uitstoot door de industrie snel duurder worden. Hiermee worden ook de belastingkortingen op fossiele brandstoffen deels afgebouwd. Met de opbrengsten kunnen private investeringen in energiebesparing en hernieuwbare energie in eigen land gestimuleerd worden.”
Het CDA-verkiezingsprogramma noemt "fossiele subsidie" niet expliciet en doet geen concrete voorstellen om fossiele subsidies af te bouwen of af te schaffen. Het programma richt zich vooral op het stimuleren van duurzame energie, het schrappen van de nationale CO2-heffing en het investeren in een mix van energiebronnen, maar vermijdt directe uitspraken over het beëindigen van financiële voordelen voor fossiele brandstoffen. Voor kiezers betekent dit dat het CDA geen expliciet beleid voert op het gebied van het afbouwen van fossiele subsidies.
Schrappen nationale CO2-heffing
Het CDA kiest ervoor om de nationale CO2-heffing te schrappen, wat een financiële prikkel voor de industrie om te verduurzamen vermindert. Dit kan indirect worden gezien als het behouden van een voordeel voor fossiele energiegebruikers, omdat het de kosten voor CO2-uitstoot verlaagt. Het programma noemt geen afbouw van bestaande fossiele subsidies.
De ChristenUnie wil een einde maken aan fiscale voordelen die leiden tot extra broeikasgasemissies, oftewel fossiele subsidies. Ze pleiten voor het afschaffen van deze voordelen en het steviger belasten van milieuvervuiling, zodat de vervuiler betaalt en duurzame alternatieven aantrekkelijker worden. Hun visie is gericht op het eerlijk beprijzen van vervuiling en het stimuleren van duurzame productie.
Einde aan fiscale voordelen voor fossiele brandstoffen
De ChristenUnie wil alle fiscale voordelen die extra broeikasgasemissies veroorzaken, ook wel fossiele subsidies genoemd, afschaffen. Hiermee willen ze het principe "de vervuiler betaalt" versterken en duurzame alternatieven stimuleren. Dit standpunt adresseert direct het probleem van overheidssteun aan vervuilende activiteiten en beoogt een eerlijker en duurzamer belastingstelsel.
“Andere fiscale voordelen die leiden tot extra broeikasgasemissies, ook wel fossiele subsidies genoemd, schaffen we af.”
Steviger belasten van milieuvervuiling
Naast het afschaffen van fossiele subsidies wil de ChristenUnie milieuvervuiling zwaarder belasten, zodat de werkelijke kosten van vervuiling worden doorberekend. Dit moet duurzame productie en consumptie stimuleren en het gebruik van fossiele brandstoffen verder ontmoedigen.
“Milieuvervuiling gaat steviger belast worden, bijvoorbeeld met een NOx-heffing.”
De SP wil zo snel mogelijk stoppen met fossiele subsidies, omdat deze volgens hen de belangen van grote bedrijven boven die van mensen stellen en klimaatopwarming in stand houden. Het geld dat vrijkomt door het afschaffen van fossiele subsidies wil de SP inzetten voor vergroening, het verlagen van de energierekening en het leefbaarder maken van Nederland. Alleen steun voor vergroening blijft mogelijk als daar publieke zeggenschap tegenover staat.
Stoppen met fossiele subsidies
De SP stelt dat fossiele subsidies grote bedrijven bevoordelen en de klimaatcrisis verergeren. Zij willen deze subsidies zo snel mogelijk afschaffen en het bespaarde geld inzetten voor duurzame doelen en lastenverlichting voor burgers. Alleen vergroening met publieke zeggenschap kan nog op steun rekenen.
“Stoppen met fossiele subsidies. We kunnen klimaatopwarming niet stoppen zolang politici de belangen van grote bedrijven boven die van de mensen stellen. Twintig multinationals zijn verantwoordelijk voor een derde van de wereldwijde uitstoot, terwijl zij miljarden aan fossiele subsidies ontvangen. Wij stoppen die subsidies zo snel mogelijk en geven steun voor vergroening als daar publieke zeggenschap tegenover staat. Het overige geld dat we besparen zetten we in om de energierekening omlaag te krijgen, straten te vergroenen en Nederland leefbaarder te maken.”
Het VVD-verkiezingsprogramma noemt "fossiele subsidie" niet expliciet en doet geen concrete voorstellen om fossiele subsidies af te bouwen of af te schaffen. De partij richt zich vooral op het ondersteunen van de industrie bij verduurzaming, het schrappen van de nationale CO2-heffing en het waarborgen van een gelijk speelveld voor bedrijven, zonder directe aandacht voor het verminderen van fiscale voordelen of subsidies voor fossiele brandstoffen.
Schrappen nationale CO2-heffing voor industrie
De VVD wil de nationale CO2-heffing afschaffen om het concurrentievermogen van de Nederlandse industrie te beschermen en te voorkomen dat bedrijven naar het buitenland vertrekken. Dit standpunt adresseert het probleem van een ongelijk speelveld binnen Europa, maar gaat niet in op het afbouwen van bestaande fiscale voordelen voor fossiele brandstoffen.
“We schrappen de CO2-heffing: Nederland kent als enige land binnen de EU een nationale CO2-heffing. Dit creëert een ongelijk speelveld voor bedrijven. Bedrijven geven aan dat dit een van de redenen is waarom ze naar het buitenland vertrekken. Daarom schrappen we de heffing en gaan we met de sector op zoek naar een alternatief systeem, waarbij we ons inzetten voor één Europees systeem voor duurzame industrie en mijnbouw en waarmee we een gelijk speelveld waarborgen.”