De Partij voor de Dieren wil het financiële systeem fundamenteel hervormen zodat het dienstbaar wordt aan mens, dier en planeet, in plaats van aan winst en vervuiling. Ze pleiten voor strengere regulering van banken, een eerlijker belastingstelsel, structurele investeringen in armoedepreventie en publieke voorzieningen, en het aanpakken van financiële prikkels die maatschappelijke schade veroorzaken. Hun voorstellen zijn concreet gericht op het voorkomen van schulden, vergroening van financiële stromen, en het eerlijker belasten van grote vermogens en vervuilers.
De PvdD wil de macht van grote systeembanken doorbreken, publieke nutsbanken versterken, en financiële stromen sturen naar duurzame doelen. Ze willen strengere kapitaalbuffers, een bankenbelasting, en alleen bankvergunningen voor instellingen die binnen ecologische grenzen opereren.
“We doorbreken de macht van de systeembanken door kleinere, ethisch georiënteerde instellingen zoals maatschappelijke banken, kredietunies en coöperatieve financiers te faciliteren.”
“We voeren een publieke infrastructuur voor basis-bankieren in: een betaalrekening en spaarrekening worden voor iedereen toegankelijk, net als water en elektra. De Centrale Bank neemt een deel van de nutsfunctie van commerciële banken over.”
“Alleen banken die handelen binnen ecologische grenzen krijgen een bankvergunning.”
“Er komt een bankenbelasting en een belasting op transacties om flitshandel op aandelenbeurzen tegen te gaan.”
De partij wil het belastingstelsel hervormen zodat vervuilers en grootvermogenden meer bijdragen, en belastingontwijking door multinationals wordt aangepakt. Ze pleiten voor transparantie, een vermogensregister, en een vermogensplafond.
“We maken werken lonender, belasten vervuiling zwaarder en zorgen dat grootvermogenden en multinationals eindelijk eerlijk bijdragen.”
“Belastingontwijking door multinationals wordt aangepakt, alle belastingdeals worden openbaar en Nederland legt sancties op aan landen die als belastingparadijs fungeren.”
“We leggen een vermogensregister aan voor grote vermogens. Net zoals onroerend goed wordt geregistreerd in het kadaster, houden we andere soorten van vermogen vanaf een grenswaarde bij in een nationaal register.”
“Er komt een vermogensplafond van 10 miljoen euro. Met een vertrekbelasting zorgen we ervoor dat superrijken ons land niet zomaar inruilen voor een ander belastingparadijs.”
De PvdD kiest voor preventie van schulden en armoede, met meer budget voor gemeenten, vroegsignalering, en onderwijs over financiën. Ze willen schuldhulpverlening toegankelijker maken en financiële valkuilen zoals 'Buy Now, Pay Later' verbieden.
“We zetten, naast het verhelpen van schulden, veel meer in op vroegsignalering om te voorkomen dat betalingsachterstanden uitgroeien tot problematische schulden. Gemeenten krijgen meer budget en inhoudelijke ondersteuning voor het omgaan met signalen over startende financiële problemen.”
“Op scholen wordt onderwijs over financiën een vast onderdeel van het curriculum voor iedereen tussen 10 en 18 jaar.”
“We verbieden ‘Buy Now, Pay Later’ zowel online als in fysieke winkels. Deze manier om laagdrempelig schulden te maken vormt een groot risico voor kwetsbare groepen zoals jongeren en mensen die al in de schulden zitten.”
“De overheid heeft een zorgplicht, zeker als het om schulden gaat waar (semi-)publieke instellingen de schuldeiser zijn. Mensen krijgen voortaan een betalingsregeling aangeboden in plaats van dat ze die moeten aanvragen.”
De partij wil dat publieke en private financiering gericht wordt op maatschappelijke waarde, zoals circulaire economie, natuurherstel en sociale voorzieningen. Pensioenfondsen en overheden moeten investeren binnen ecologische grenzen.
“Het recht om geld te scheppen moet uitsluitend een publiek mandaat zijn – leningen moeten naar toekomstbestendige sectoren zoals hernieuwbare energie, circulaire economie en natuurherstel.”
“Pensioenfondsen krijgen de wettelijke taak te investeren binnen ecologische grenzen. Ze stappen uiterlijk in 2027 in elk geval volledig uit de fossiele industrie, vee-industrie, biomassa, kernernergie, en fastfoodindustrie.”
“Overheden en uitvoeringsorganisaties stappen zo snel mogelijk over op banken die investeren binnen ecologische grenzen.”
De PvdD wil basisbankieren als publieke voorziening, contant geld toegankelijk houden, en pilots met basisinkomen uitbreiden om bestaanszekerheid te vergroten.
“We voeren een publieke infrastructuur voor basis-bankieren in: een betaalrekening en spaarrekening worden voor iedereen toegankelijk, net als water en elektra.”
“Contant kunnen betalen blijft mogelijk. Dit vergroot privacy en onafhankelijkheid, en iedereen moet binnen redelijke afstand contant geld kunnen opnemen.”
“We breiden pilots met verschillende vormen van een basisinkomen, zoals een vast bedrag per maand of een negatieve inkomstenbelasting, uit.”
NSC pleit voor degelijke, transparante en realistische overheidsfinanciën, waarbij investeringen in maatschappelijke opgaven samengaan met het moderniseren en versoberen van verouderde en ondoelmatige regelingen. Ze willen het belasting- en toeslagenstelsel hervormen, begrotingen betrouwbaarder maken, en de financiële sector dienstbaarder aan de samenleving. De partij kiest voor structureel evenwicht op de lange termijn, maar accepteert op korte termijn een hoger tekort om noodzakelijke investeringen te doen.
NSC wil het huishoudboekje van Nederland op orde brengen door kritisch te kijken naar uitgaven, fiscale regelingen te schrappen en begrotingen realistischer te maken. Ze vinden dat begrotingen te vaak onbetrouwbaar zijn en willen meer transparantie en controle.
“We staan voor een degelijk, transparant en realistisch financieel beleid. Het huishoudboekje van Nederland moet op orde zijn.”
“We handhaven de spelregels voor een gezond begrotingsbeleid en schuiven geen rekeningen door.”
“We remmen de oplopende uitgaven bij de overheid af, ... schrappen en versoberen ondoelmatige fiscale regelingen en ... benutten verantwoord de ruimte binnen de begroting.”
“We verbeteren het begrotingssysteem, omdat begrotingen te vaak onbetrouwbaar zijn.”
“Tekortschietende ramingen hollen het budgetrecht van de Kamer uit. We voeren daarom de aanbevelingen uit onze initiatiefnota Realistisch Ramen en van de Expertgroep Realistisch Ramen uit.”
“Het begrotingssaldo moet op de lange termijn structureel in evenwicht zijn. Op korte termijn geven we prioriteit aan hoognodige investeringen, zonder dat dit ten koste gaat van de sociale zekerheid of gezondheidszorg in ons land.”
NSC wil het belasting- en toeslagenstelsel eenvoudiger en eerlijker maken, waarbij werken meer loont en de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Ze willen toeslagen afbouwen en het minimumloon verhogen.
“We hervormen het stelsel van belastingen en toeslagen zodat het eenvoudiger en eerlijker wordt en (meer) werken loont.”
“Het minimumloon en de daaraan gekoppelde uitkeringen gaan omhoog. Tegelijk bouwen we toeslagen af, te beginnen bij de zorgtoeslag en de kinderopvangtoeslag.”
“Hierdoor wordt het stelsel eenvoudiger, eerlijker (de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten) en merken mensen dat ze meer geld overhouden als ze (meer) gaan werken.”
NSC wil daadwerkelijke inkomsten en winsten uit vermogen belasten in plaats van fictief rendement, en de mogelijkheden tot ontwijking beperken.
De partij vindt dat er onvoldoende inzicht is in de besteding van belastinggeld en wil de controle versterken, onder andere door de Algemene Rekenkamer onafhankelijker te maken.
NSC is kritisch op het gebruik van grote begrotingsfondsen en wil vaker kiezen voor normeren en beprijzen in plaats van subsidiëren.
“Maatschappelijke problemen worden soms ‘aangepakt’ door grote potten geld (‘begrotingsfondsen’) te reserveren met soms vaag omschreven doelen. Dit komt de transparantie over de relatie tussendoelen, maatregelen en middelen niet ten goede.”
“Hierbij stellen we ook de vraag of doelen niet beter bereikt kunnen worden door in te zetten op normeren en beprijzen in plaats van subsidiëren.”
NSC wil dat de financiële sector dienstbaar is aan de samenleving, met minder focus op aandeelhouderswaarde en geen bonuscultuur.
BIJ1 pleit voor een radicaal andere financiële inrichting van Nederland, gericht op het eerlijker verdelen van welvaart en het publiek maken van essentiële sectoren. Ze willen de belastingdruk verschuiven van arbeid naar vermogen, publieke voorzieningen gratis of betaalbaar maken, en multinationals en vermogenden zwaarder belasten. Hun voorstellen omvatten onder meer het nationaliseren van banken en energie, het verhogen van vermogens- en winstbelastingen, het kwijtschelden van schulden, en het instellen van prijsplafonds op basisgoederen.
BIJ1 wil essentiële sectoren als banken, energie, zorg en openbaar vervoer volledig in publieke handen brengen, zodat financiële stromen ten goede komen aan de samenleving in plaats van aan aandeelhouders. Dit moet leiden tot meer democratische controle, lagere kosten voor burgers en het tegengaan van winstbejag in basisvoorzieningen.
Om de ongelijkheid te verkleinen en publieke voorzieningen te financieren, wil BIJ1 de belasting op vermogen, winsten en kapitaalvlucht fors verhogen. Ze stellen een 100% marginaal tarief boven een democratisch te bepalen vermogenslimiet voor, verhogen de erfbelasting, voeren een windfall tax in, en willen een exit tax voor bedrijven die Nederland verlaten.
“Er komt een limiet op vermogen, waarboven een marginaal belastingtarief van 100% geldt. De hoogte van deze limiet wordt democratisch besloten. Vermogens- en erfbelasting maken we drastisch hoger.”
“Onredelijke winsten van bedrijven gaan we zwaar belasten. Er komen wettelijke maximummarges op alle levensmiddelen voor bedrijven in de hele keten. Er wordt een substantiële windfall tax ingesteld...”
“We bestrijden de vele brievenbusfirma’s in Nederland door belastingtarieven op vermogen te verhogen. En we introduceren een 'exit tax' voor bedrijven.”
BIJ1 wil basisvoorzieningen zoals kinderopvang, energie, openbaar vervoer en gezond voedsel gratis of betaalbaar maken, mede door prijsplafonds en subsidies. Dit moet bestaanszekerheid vergroten en financiële stress bij burgers verminderen.
“Wij maken kinderopvang gratis voor iedereen.”
“We investeren fors in het (financieel) ondersteunen van de opzet van energiecoöperaties en andere lokale initiatieven...”
“Daarom introduceren we een prijsplafond voor alle essentiële goederen.”
“We maken huren veel goedkoper. Dit doen we door huurtoeslag hoger te maken, huurtoeslag onafhankelijk van de manier van wonen te maken, en door alle huurprijzen onmiddellijk te bevriezen. De gaten die daardoor ontstaan in corporatiebegrotingen vullen we aan met subsidies van de overheid.”
BIJ1 wil dat de overheid schulden vaker overneemt en kwijtscheldt, en dat schuldhulpverlening niet langer commercieel is. Dit moet mensen uit problematische schulden helpen en financiële uitbuiting tegengaan.
“De overheid neemt zelf de schuldhulpverlening weer in handen. De overheid neemt daarnaast schulden vaker over, zodat er maar één schuldeiser is en de schulden niet oplopen... Ook gaat de overheid vaker schulden kwijtschelden, zodat mensen een nieuwe start kunnen maken.”
“Het opkopen van schulden door commerciële bedrijven verbieden we.”
BIJ1 wil de inkomstenbelasting verlagen zodat mensen meer te besteden hebben, terwijl de vermogensbelasting voor de rijken fors omhoog gaat. Dit verschuift de belastingdruk van arbeid naar kapitaal.
“We verlagen de inkomstenbelasting. Zodat mensen direct meer geld overhouden. Daartegenover maken we de vermogensbelasting voor de vermogenden flink hoger.”
BIJ1 wil dat alle private bedrijven die in Nederland actief zijn winstbelasting betalen, en dat belastingontwijking en gunstige constructies voor beursgenoteerde bedrijven worden gestopt.
“Alle private bedrijven die in Nederland hun producten verkopen, gaan daarover winstbelasting betalen. We stoppen voordelige belastingconstructies voor beursgenoteerde bedrijven.”
BIJ1 wil fors investeren in onderwijs, cultuur en infrastructuur, onder meer door het afschaffen van collegegeld, het verhogen van de basisbeurs, het kwijtschelden van studieschulden en het investeren in openbaar vervoer en kunst.
“Het collegegeld schaffen we af: beroepsonderwijs en de universiteit worden gratis. De basisbeurs maken we fors hoger naar een leefbaar niveau, voor inwonende en uitwonende studenten. Studieschulden van de ‘pechgeneratie’ schelden we kwijt.”
“Het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) wordt een bereikbaarheidsfonds met als doel niet alleen het financieren van beter openbaar vervoer, maar ook (lokale) voorzieningen voor fietsen en deelvervoer.”
“We investeren fors in de Fair Practice Code en de Code Culturele Diversiteit en maken deze bindend. Er komen extra middelen voor kleinere instellingen, onafhankelijke makers...”
BVNL wil de overheidsfinanciën drastisch hervormen door forse belastingverlagingen, het afschaffen van toeslagen en erf- en schenkbelasting, en het invoeren van een vlaktaks. De partij pleit voor minder overheidsuitgaven, meer transparantie en persoonlijke verantwoordelijkheid bij budgetoverschrijdingen, en het stoppen van fondsen buiten de Rijksbegroting. Hun visie is dat burgers en bedrijven meer zeggenschap over hun eigen geld moeten krijgen en dat werken financieel aantrekkelijker moet zijn dan niet werken.
BVNL wil de belastingdruk fors verlagen en het belastingstelsel vereenvoudigen door een vlaktaks in te voeren en de belastingvrije voet te verhogen. Dit moet werken aantrekkelijker maken en het verschil tussen werken en een uitkering vergroten.
“Invoeren van een vlaktaks met een vast percentage van circa 25% op arbeid en winst en een belastingvrije voet van € 20.000,-. De vlaktaks wordt geleidelijk ingevoerd en er wordt eerst fors gesneden in de overheidsuitgaven.”
“De belastingen moeten fors worden verlaagd en er moet substantieel gesneden worden in het overheidsapparaat. Minder ambtenaren, minder regels en lagere belastingen.”
“Het verschil tussen een uitkering en een baan moet fors worden vergroot. Werken moet weer lonen.”
BVNL wil het toeslagenstelsel en de erf- en schenkbelasting afschaffen om het belastingstelsel te vereenvoudigen en familiebedrijven makkelijker overdraagbaar te maken.
“Het toeslagenstelsel afschaffen waardoor de Belastingdienst weer gewoon een organisatie wordt die belastingen int en geen uitkeringsorganisatie meer is.”
“De erf- en schenkbelasting afschaffen zodat onder andere familiebedrijven zonder problemen aan de volgende generatie kunnen worden overgedragen.”
“De erf- en schenkbelasting schaffen we af.”
BVNL wil accijnzen op brandstoffen en energiebelastingen structureel verlagen of afschaffen om de koopkracht te verbeteren en lasten voor burgers en bedrijven te verlichten.
“De accijnzen op benzine, gas en diesel moeten drastisch omlaag. Ook moeten de accijnzen niet als percentage van de verkoopprijs worden berekend, maar worden aangegeven als een vast, nominaal bedrag aan heffing per hoeveelheid.”
“De energiebelastingen worden minimaal verlaagd naar het EU-gemiddelde, maar bij voorkeur nog lager of zelfs helemaal afgeschaft.”
“BVNL wil permanente belasting- en accijnsverlagingen om de koopkracht te verbeteren.”
BVNL wil dat overheidsuitgaven transparanter en efficiënter worden, met jaarlijkse kostenreducties en persoonlijke aansprakelijkheid voor politici en ambtenaren bij budgetoverschrijdingen.
“Iedere overheidsdienst wordt jaarlijks verplicht tot 5% kostenreductie, zonder automatische groei van ambtelijke staf of budgetten.”
“Politici, bestuurders en topambtenaren worden hoofdelijk aansprakelijk bij structurele budgetoverschrijding of inefficiëntie.”
“Budgetoverschrijding van meer dan 10% zonder parlementaire toestemming leidt automatisch tot: terugbetalingsplicht, ontslag uit de functie, uitsluiting van herbenoemingen en opname in een openbaar register.”
BVNL wil dat alle uitgaven via de Rijksbegroting lopen en onder parlementaire controle vallen, om financiële transparantie en dekking te waarborgen.
“Er wordt een einde gemaakt aan het gebruik van fondsen, zoals het stikstoffonds en het klimaatfonds. Alle bedragen moeten via de Rijksbegroting lopen en onderworpen zijn aan parlementaire controle. Zonder deugdelijke financiële dekking wordt er geen beleid gemaakt.”
BVNL wil specifieke belastingen afschaffen of verlagen, zoals het eigenwoningforfait, overdrachtsbelasting en diverse gedragsbelastingen.
“Het tarief voor het Eigen Woningforfait wordt voor iedereen gelijk. De 'villataks' vervalt in elk geval. Bij voorkeur vervalt het Eigen Woningforfait geheel.”
“De overdrachtsbelasting wordt verlaagd naar het oude tarief van 2% voor iedereen.”
“Er komt geen vliegtaks, vleestaks, suikertaks of andere belastingen waarmee de overheid gedragsveranderingen probeert af te dwingen.”
Volt pleit voor een sterkere, transparantere en meer gezamenlijke Europese financiële structuur, met nadruk op een grotere EU-begroting, een Europese minister van Financiën en gezamenlijke investeringen in grote uitdagingen. Nationaal zet Volt in op eerlijke belasting, toegankelijke financiering voor innovatie en verduurzaming, en het verlichten van financiële druk op kwetsbare groepen. De partij wil financiële instrumenten en uitgaven transparanter en doelmatiger maken, met een duidelijke focus op maatschappelijke waarde en rechtvaardigheid.
Volt wil de EU financieel versterken door een grotere gezamenlijke begroting, Europese belastingen, eurobonds en een Europese minister van Financiën. Dit moet gezamenlijke investeringen in klimaat, defensie en innovatie mogelijk maken en de euro als wereldmunt versterken.
“Volt bepleit een grotere Europese begroting met meer aandacht voor gemeenschappelijke doelen en strategische uitdagingen. De Europese uitgaven worden gefinancierd door directe bijdragen van de lidstaten, Europese belastingen en heffingen en, waar nodig en zinvol, Europese schulden. Hierbij hoort een Europese minister van Financiën, die een hervorming van de Europese begroting voorbereidt met het oog op de geplande uitbreiding van de EU.”
“Nederland neemt het voortouw in onderhandelingen over aanpassing van de Europese verdragen, met als doel van de EU een echte begrotingsunie te maken. De Europese begrotingsuitgaven zullen dan geheel worden bekostigd door Europese belastinginkomsten en door het uitgeven van een gezamenlijke schuld.”
“De EU bouwt daarom aan een sterkere euro, ook digitaal. Met één munt, één begroting, één minister van Financiën en één economie maken we onze eigen regels en beschermen we onze belangen en waarden.”
Volt wil dat financieringsinstrumenten, vooral op Europees niveau, transparanter en doelmatiger worden ingezet, met duidelijke raamovereenkomsten en focus op gezamenlijke projecten om versnippering en dubbele uitgaven te voorkomen.
“Financieringsinstrumenten worden duidelijker zodat transparantie en doelmatigheid gewaarborgd zijn.”
“De uitbreiding binnen defensie wordt gezamenlijk gefinancierd met eurobonds. Uitgaven boven de 2% van het bruto binnenlandse product (bbp) worden gericht op gezamenlijke Europese projecten. Dit om versnippering te voorkomen, dubbele aankopen te vermijden en de interoperabiliteit te verbeteren.”
Volt wil de belastingmix tussen vermogen en arbeid eerlijker maken, speculatie met grond ontmoedigen, en ondoelmatige fiscale regelingen afschaffen. Ook wordt financiering voor ondernemers en burgers toegankelijker gemaakt, met speciale aandacht voor jongeren en starters.
“We gaan vermogen afkomstig uit pensioenen en woningen rechtvaardiger belasten. Onderzoekers en deskundigen geven al jaren aan dat vermogensongelijkheid voornamelijk afkomstig is uit de scheve verdeling van woon- en pensioenvermogen. Met een betere belastingmix tussen vermogen en arbeid willen we ervoor zorgen dat welvaart weer iets wordt dat je zelf kan opbouwen.”
“We gaan daarom een belasting op elke vorm van (onbenutte) fysieke ruimte of grond invoeren, waardoor het niet meer zal lonen om te speculeren met grondbezit.”
“De bedrijfsopvolgingsregeling wordt afgeschaft. In plaats hiervan verruimen we de mogelijkheid om bij de overheid te lenen om financiering mogelijk te maken.”
“Volt wil de Jongerenspringplank onderzoeken. Dit is een beleggersrekening bij een publiek fonds onder de Nationale Investeringsbank (NIB), waar het Rijk bij de geboorte van een kind eenmalig geld inlegt.”
Volt wil de toegang tot financiering voor innovatie, verduurzaming en start-ups verbeteren via publieke investeringsbanken, risicovrije leningen en vereenvoudigde procedures, zodat maatschappelijke vooruitgang niet wordt geremd door gebrek aan kapitaal.
“We richten een Nationale Investeringsbank (NIB) op met voldoende publieke middelen, toegang tot de kapitaalmarkt middels staatsgarantie en een breed mandaat om de Nederlandse investeringsopgave te kunnen realiseren.”
“We creëren een Nederlands cofinancieringsfonds om deelname aan Europese innovatiefondsen makkelijker te maken en het aanvraagproces los te trekken van de ministeries.”
“We creëren een financieel beloningsinstrument voor ondernemers die willen verduurzamen. We communiceren duidelijke doelen en groene Key Performance Indicators, waarmee we ondernemers extra steun bij het verduurzamen bieden in de vorm van subsidies of fiscale regelingen.”
Volt wil de financiële druk op jongeren en mensen met schulden verlichten door renteplafonds op studieleningen, compensatie voor de pechgeneratie, en structurele investeringen in onderwijs en schuldhulpverlening.
“Volt pleit voor verkenning van de mogelijkheden voor invoering van een renteplafond van 2,5% op studieleningen.”
“We maken ons hard voor een rechtvaardige compensatie van de pechgeneratie door de rente op hun studieschuld terug te brengen naar 0% en zo de financiële druk op die jongeren te verlichten.”
“Volt pleit ervoor een nationale afschrijfdag te verplichten, waarbij een dag na ontvangst van het salaris alle vaste lasten worden afgeschreven. Dit zorgt voor meer inzicht in persoonlijke financiën en een beter overzicht van het resterende budget.”
Volt presenteert pas een volledige financiële onderbouwing na de doorrekening door het Centraal Planbureau, waardoor de financiële haalbaarheid van het programma nog niet inzichtelijk is.
“In dit hoofdstuk wordt later (tussen het Congres op 30 augustus 2025 en de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025) een financiële paragraaf toegevoegd. De cijfers in deze paragraaf hangen af van de doorrekening van het Centraal Planbureau (CPB) die pas na het congres bekend zullen worden.”
GroenLinks-PvdA kiest voor een financieel beleid gericht op lange termijn investeringen in publieke voorzieningen, klimaat en sociale gelijkheid, waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Ze willen het belastingstelsel vereenvoudigen en eerlijker maken door belastingkortingen voor vermogenden en bedrijven af te bouwen, en investeren in brede welvaart boven puur financieel rendement. Structurele investeringen worden gefinancierd door hogere bijdragen van topinkomens, vermogenden en winstgevende bedrijven, en incidentele uitgaven mogen uit buffers of schuldruimte komen.
GroenLinks-PvdA wil af van kortetermijndenken en kiest voor structurele investeringen in publieke voorzieningen, economie en klimaat, zelfs als dat tijdelijk leidt tot hogere uitgaven of schuld. Ze verwerpen harde bezuinigingen op de korte termijn en willen financiële meevallers niet direct uitgeven, maar inzetten op stabiliteit en toekomstbestendigheid.
“Bij het begrotingsbeleid kijken we vooral naar de lange termijn, niet naar het begrotingssaldo op de korte termijn. Voor het oplossen van budgettaire opgaven kiezen we een verantwoord tijdpad, en voor eenmalige uitdagingen gebruiken we ruimte in de schuld.”
“Wie denkt dat harde bezuinigingen op de korte termijn verstandig zijn, heeft het mis. Onze verworvenheden zijn juist het beschermen waard.”
Het belastingstelsel moet eenvoudiger en eerlijker worden, met minder uitzonderingen en meer lasten voor vermogenden, topinkomens en winstgevende bedrijven. Werken moet lonender worden, en belastingkortingen voor de rijksten en multinationals worden afgeschaft of versoberd.
“We maken een einde aan speciale belastingkortingen voor de rijkste Nederlanders en aandeelhouders van multinationals.”
“We maken werken lonend, door de belasting op inkomen uit arbeid te verlagen. Dat betalen we met een eerlijke bijdrage van mensen met veel vermogen en bedrijven die veel winst maken.”
“We gaan deze belastingkortingen sterk vereenvoudigen, afbouwen of afschaffen. Met de opbrengsten kunnen we de belasting voor mensen verlagen en noodzakelijke investeringen doen.”
“Voor ons geldt altijd: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.”
Om noodzakelijke investeringen mogelijk te maken, verhoogt GroenLinks-PvdA de bijdrage van winstgevende bedrijven en vermogenden. Ze willen belastingontwijking aanpakken en erf- en schenkbelasting eerlijker maken.
“We maken ruimte voor de grote uitgaven door een eerlijke bijdrage te vragen aan de topinkomens, vermogenden en meest winstgevende bedrijven.”
“We vinden dat bedrijven die winst maken, meer kunnen bijdragen aan onze collectieve voorzieningen. Daarom verhogen we de bijdrage van de meest winstgevende bedrijven.”
“We willen de erf- en schenkbelasting eerlijker maken. Gewone erfenissen hoeven niet te worden belast, de belasting op de grote...”
“We treden hard op tegen bedrijven en vermogenden die via agressieve belastingconstructies geld wegsluizen naar het buitenland om zo belasting te ontwijken.”
Financieel beleid wordt niet alleen beoordeeld op begrotingssaldo, maar op de bijdrage aan brede welvaart, welzijn en duurzaamheid, zowel nationaal als internationaal.
“Het uitgangspunt van ons beleid is niet puur financieel, maar gericht op het vergroten van de welvaart in brede zin. Dat betekent dat we de impact op onze leefomgeving en het welzijn van burgers meewegen, binnen en buiten Nederland, op de korte en lange termijn.”
GroenLinks-PvdA wil dat medeoverheden (zoals gemeenten) voldoende financiële middelen krijgen om hun taken uit te voeren, onder andere door het gemeentelijk belastinggebied uit te breiden.
“We dragen zorg voor voldoende middelen voor medeoverheden, zodat zij hun wettelijke taken kunnen uitvoeren. Het gemeentelijk belastinggebied wordt uitgebreid met een leegstandsheffing, en niet beperkt.”
De SGP pleit voor financieel degelijk en verantwoord beleid, met een kleinere en efficiëntere overheid die haar kerntaken kent en belastinggeld doelmatig inzet. Ze willen geen lastenverzwaring voor burgers en bedrijven, maar wel investeren in defensie, infrastructuur en woningbouw, met strikte naleving van begrotingsregels en transparante financiële verantwoording. Belangrijke voorstellen zijn het beperken van overheidsuitgaven, het stimuleren van private financiering, het beschermen van de koopkracht van gezinnen, en het laten doorrekenen van financiële keuzes door het Centraal Planbureau.
De SGP vindt dat de overheid financieel degelijk en rechtmatig moet handelen, met strikte naleving van nationale en Europese begrotingsregels. Ze willen geen jojo-beleid, maar sparen in goede jaren en geen torenhoge schulden voor toekomstige generaties. De groei van overheidsuitgaven moet worden beperkt, vooral nu defensie-investeringen stijgen.
“Het is niet meer dan logisch dat het belastinggeld op een doelmatige en doeltreffende manier ingezet moet worden, zodat overheidsbeleid niet alleen financieel degelijk, maar ook financieel rechtmatig is.”
“De hand moet stevig op de knip. In goede jaren wordt gespaard voor magere jaren. Het zou namelijk heel onrechtvaardig zijn om toekomstige generaties met een torenhoge schuld op te zadelen. Dat gaan we dus ook niet doen.”
“De begrotingsregels, zoals de schuldnorm van 60% van het BBP en de tekortnorm van maximaal 3% van het BBP, moeten nageleefd worden zodat het financieel beleid degelijk en houdbaar is.”
De SGP wil geen algemene belastingverhogingen, maar pleit voor een efficiëntere inzet van belastinggeld en het beperken van subsidies en regels. Belastingen blijven een nationale aangelegenheid en ondernemers moeten niet worden 'uitgemolken'.
De SGP erkent grote financiële uitdagingen op het gebied van defensie, infrastructuur en woningnood, en vindt dat investeringen hierin noodzakelijk zijn, maar altijd met oog voor financiële degelijkheid.
“Er liggen grote financiële uitdagingen voor de toekomst van Nederland. Met stip op één de broodnodige investeringen in Defensie. Maar ook worden we geconfronteerd met enorme opgaven op het gebied van (regionale) infrastructuur, verduurzaming en de aanpak van de woningnood.”
De SGP wil het makkelijker maken voor bedrijven, vooral het mkb, om financiering te krijgen via private en publieke kanalen. Ze willen verbeterde garantiestellingen, het stimuleren van pensioenfondsen om te investeren, en het fiscaal aantrekkelijk houden van investeringen.
“De overheid gaat private financiering lostrekken en verbreedt het palet aan publieke en private financiering. Er komen verbeterde garantiestellingen voor kleine kredieten en grote financiers, zoals pensioenfondsen, worden gestimuleerd hun geld hierin te steken.”
“Het blijft fiscaal aantrekkelijk te investeren in onze economie. De durfkapitaalregeling keert terug, zodat het verstrekken van financiering aan startups en snelgroeiende bedrijven met veel potentie en een hoog risico wordt gestimuleerd.”
De SGP wil een solide financiële basis voor gezinnen, met een gezinsvriendelijk fiscaal stelsel, aanpak van armoede, en bescherming van de koopkracht. Toeslagen moeten gericht zijn op wie ze echt nodig heeft.
De SGP laat haar voorstellen met financiële gevolgen doorrekenen door het Centraal Planbureau, zodat de effecten op staatsschuld, koopkracht en werkgelegenheid transparant zijn.
“Om dit goed in beeld te krijgen, worden onze voorstellen die financiële gevolgen hebben, doorgerekend door het Centraal Planbureau.”
Het CDA pleit voor solide, toekomstgerichte overheidsfinanciën, waarbij verantwoord begrotingsbeleid en investeringen in verdienvermogen centraal staan. Ze willen onderscheid maken tussen investeringen en consumptieve uitgaven, inzetten op een Nationale Investeringsbank, en streven naar eenvoudiger, transparanter financieel beleid zonder de lasten naar volgende generaties door te schuiven. De partij benadrukt het belang van gezonde overheidsfinanciën om sociale vangnetten te behouden en investeringen in infrastructuur, innovatie en defensie mogelijk te maken.
Het CDA wil vasthouden aan een solide, trendmatig begrotingsbeleid, waarbij investeringen en uitgaven strikt worden onderscheiden en de Europese begrotingsregels worden gevolgd. Dit moet zorgen voor rust, voorspelbaarheid en het voorkomen van het doorschuiven van schulden naar toekomstige generaties.
“Het CDA wil verantwoord, zuinig en netjes omgaan met de overheidsfinanciën. Het is geld van ons allemaal. Als we goed met onze overheidsfinanciën omgaan, voorkomen we dat we de rekening onnodig doorschuiven naar een volgende generatie.”
“We willen een daadkrachtig en solide financieel beleid, waarbij we ons houden aan de Europese begrotingsregels en de ruimte daarbinnen benutten, met name ten behoeve van uitgaven aan defensie.”
“We houden vast aan het zogenaamde ‘trendmatig begrotingsbeleid’. Dit brengt rust in de Nederlandse overheidsfinanciën, zo laat ook onze historisch lage staatsschuld zien.”
Het CDA wil een duidelijk onderscheid maken tussen investeringen die het toekomstig verdienvermogen versterken en consumptieve uitgaven, waarbij investeringen zo nodig ten laste van de staatsschuld mogen komen als ze op termijn de schuld verlagen.
“Daarom voegen we nadrukkelijk onderscheid toe tussen (a) investeringen in structuurversterking en toekomstig verdienvermogen, (b) herverdelende uitgaven zoals uitkeringen en subsidies en (c) uitgaven aan bestuur en rechtsstaat.”
“Zulke investeringen doen we zo nodig ten laste van de staatsschuld, omdat deze uiteindelijk de staatsschuld zullen verlagen. Het gaat met name om investeringen in publieke kapitaalgoederen, die groeibevorderend zijn: bijvoorbeeld in het stroomnet, in de aanleg en het onderhoud van infrastructuur of in grootschalige onderzoekfaciliteiten.”
Het CDA wil Invest-NL/Invest-International en delen van RVO omvormen tot een Nationale Investeringsbank om private financiering aan te jagen en publieke investeringen te versterken.
“We vormen Invest-NL/Invest-International, en gedeeltes van RVO, om tot een Nationale Investeringsbank, met een flink kapitaal om private financiering aan te jagen.”
Het CDA ziet gezonde overheidsfinanciën als voorwaarde om sociale vangnetten te behouden en te versterken, zonder toekomstige generaties te belasten.
“Gezonde financiën maken het mogelijk om onze sociale vangnetten te behouden én te versterken, zonder onze kinderen te belasten met torenhoge schulden.”
Om de noodzakelijke verhoging van defensie-uitgaven te financieren, stelt het CDA een vrijheidsbijdrage voor, zodat burgers en bedrijven evenredig bijdragen.
“Voor een deel financieren we de defensie-uitgaven via een vrijheidsbijdrage voor burgers en bedrijven, zodat iedereen evenredig bijdraagt naar draagkracht.”
Het CDA wil het belastingstelsel vereenvoudigen door fiscale uitzonderingen af te bouwen en minder inkomensafhankelijke regelingen te hanteren, om de marginale druk te verlagen en het systeem robuuster te maken.
“Ons belastingstelsel zit vol met allerlei fiscale uitzonderingsregelingen die het stelsel complexer en minder robuust maken. Deze moeten stapsgewijs worden aangepakt, met als uitgangspunt afschaffing of versobering.”
“We willen minder inkomensafhankelijke regelingen, waar minder mensen gebruik van hoeven maken en met minder hoge toeslagen, zodat de marginale druk omlaaggaat.”
De ChristenUnie kiest voor solide en transparante overheidsfinanciën, waarbij investeringen in de toekomst en het voorkomen van schulden centraal staan. Ze willen geen consumptieve uitgaven financieren met extra schuld, maar investeren in zaken die zich terugverdienen, zoals woningbouw en infrastructuur. Daarnaast pleiten ze voor een eenvoudiger en eerlijker belastingstelsel en strengere regels rondom schulden en kredietverlening.
De ChristenUnie wil dat de overheidsfinanciën houdbaar blijven door alleen te investeren in zaken die het land structureel versterken, en niet door schulden te maken voor consumptieve uitgaven. Transparantie en degelijkheid zijn hierbij leidend, met een prominente rol voor onafhankelijke toetsing en brede welvaartsindicatoren.
“Daarom kiezen we voor gerichte en slimme keuzes die zorgen voor een bloeiend land, maar tegelijkertijd ook voor houdbare overheidsfinanciën. In tegenstelling tot het huidige kabinet gaan we geen consumptieve uitgaven financieren met meer schuld, maar stoppen we juist geld in investeringen die zich terugverdienen, zoals woningbouw, infrastructuur en energienetten.”
“De ChristenUnie staat voor transparante en verstandige politiek. Daarom laten we onze keuzes in kaart brengen door de onafhankelijke experts van het CPB.”
“De ChristenUnie onderstreept het Stabiliteits- en Groeipact, en de bijbehorende richtlijnen voor begrotingstekorten en de overheidsschuld. Liever koersen we op een lager (structureel) tekort.”
De partij wil het belastingstelsel hervormen zodat arbeid minder zwaar wordt belast en vermogen eerlijker wordt meegenomen. Ze willen de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afschaffen en een extra vermogensbelasting invoeren voor de hoogste vermogens.
“We willen toe naar een belastingstelsel dat inkomen uit arbeid en de daadwerkelijke inkomsten uit vermogen zoveel als mogelijk op dezelfde manier belast. De hoge lastendruk op arbeid verlagen we flink. Daartegenover staat dat we verschillende vormen van vermogen die nu niet of nauwelijks belast worden, beter in de heffingen betrekken.”
“In het licht van de grote investeringen die nodig zijn in defensie, vragen we van de grootste vermogens een extra bijdrage met een vermogensbelasting van 1% op vermogens boven de 1 miljoen euro.”
“De hypotheekrenteaftrek schaffen we geleidelijk af.”
De ChristenUnie wil problematische schulden voorkomen en aanpakken door betere schuldhulpverlening, strengere regels voor kredietverstrekkers en een verbod op Buy Now, Pay Later-diensten. Ze willen dat de overheid het goede voorbeeld geeft met sociaal incasseren en dat de incasso-industrie hervormd wordt om kwetsbare mensen te beschermen.
“In Europees verband pleiten we voor een verbod op BNPL-diensten, zoals Klarna en flitskredieten.”
“De kwaliteitsverschillen van de schuldhulpverlening tussen gemeenten zijn groot, in sommige gevallen te groot. Er komt daarom een uitbreiding van het kwaliteitskader waarin minimumeisen worden vastgelegd.”
“De overheid geeft nu té vaak een slecht voorbeeld met harde incassopraktijken. Sociaal incasseren wordt de norm. Alle overheidsvorderingen worden centraal geïnd met altijd de mogelijkheid tot een betalingsregeling.”
“Deurwaarders krijgen (met een zorg- en meldplicht) een andere rol die niet enkel gericht is op executie van het vonnis, maar gericht is op een duurzame oplossing.”
D66 wil het financieel beleid van Nederland toekomstbestendig, eerlijker en eenvoudiger maken, met nadruk op investeringen in brede welvaart, verduurzaming en bestaanszekerheid. Ze pleiten voor een hervorming van het belastingstelsel, het vervangen van toeslagen door een basisbedrag, en het verantwoord investeren binnen Europese begrotingsregels. D66 kiest voor concrete maatregelen zoals het verlagen van de inkomstenbelasting in de eerste schijven, het invoeren van een miljonairsbelasting, en het moderniseren van de Belastingdienst.
D66 wil dat de overheid niet alleen naar korte termijn kosten kijkt, maar ook naar maatschappelijke baten en lange termijn effecten. Zo willen ze investeringen in bijvoorbeeld kansengelijkheid en klimaat als waardevol begroten, en niet slechts als kostenposten.
D66 vindt het huidige belastingstelsel oneerlijk en te complex. Ze willen werken meer laten lonen, grote vermogens zwaarder belasten, en fiscale voordelen die niet werken afschaffen. Ook willen ze de Belastingdienst moderniseren.
“We verlagen het tarief in de eerste en tweede schijf van de inkomstenbelasting en verhogen we het minimumloon.”
“We belasten grote vermogens meer, onder meer met een miljonairsbelasting.”
“D66 wil oneerlijke belastingvoordelen verminderen. Daarom evalueren we fiscale regelingen die niet doen wat of voor wie ze zijn bedoeld goed. We passen ze aan of schaffen ze eventueel af.”
“De Belastingdienst wordt geplaagd door organisatorische en IT-problemen... Liever dan blijven doormodderen met de huidige, verouderde ICT, bouwt D66 daarom een nieuw, modern systeem naast het huidige systeem: een Belastingdienst 2.0.”
D66 wil het toeslagenstelsel afschaffen en vervangen door een eenvoudig, individueel basisbedrag. Dit moet bestaanszekerheid vergroten en financiële onzekerheid verminderen.
D66 wil verantwoord investeren in de toekomst, met inachtneming van de Europese begrotingsregels. Ze willen prioriteit geven aan investeringen in klimaat, onderwijs, defensie en natuur, en de stijging van zorgkosten beperken.
“De plannen van D66 blijven binnen de door Europa gestelde begrotingsruimte, zodat Nederland verantwoord investeert in de toekomst.”
“We staan in Nederland voor een grote budgettaire opgave. Als we niets doen, loopt de staatsschuld op. Onze kinderen en kleinkinderen moeten dat betalen.”
FVD wil de overheidsfinanciën drastisch hervormen door belastingverlaging, het verkleinen van de overheid en het stoppen van grote uitgaven aan klimaat- en immigratiebeleid. Ze pleiten voor een eenvoudiger belastingstelsel, forse lastenverlichting, behoud van koopkracht en meer financiële autonomie voor burgers. Hun visie is dat financiële middelen direct ten goede moeten komen aan Nederlanders, met minder overheidsbemoeienis en meer ruimte voor particulier initiatief.
FVD wil het belastingstelsel grondig vereenvoudigen en de lasten fors verlagen, zodat werken, sparen en ondernemen aantrekkelijker worden. Ze zien hoge belastingen als een rem op economische groei en persoonlijke vrijheid, en willen een kleinere overheid die minder geld opeist.
“We voeren een belastingvrije voet in van €30.000,- voor alle werkenden en gepensioneerden, en we maken de eerste €1.000 verdiend in een tweede baan (bij minimaal 32 uur hoofdbaan) belastingvrij. We verhogen de VPB-grens naar €1 miljoen, de zelfstandigenaftrek naar €15.000,- en we schrappen de BTW op B2B-transacties om de cashflow van bedrijven te verbeteren. We verlagen de BTW naar respectievelijk 6% en 19% en vereenvoudigen het belasting- en toeslagenstelsel door invoering van een vlaktax. Inkomen uit Box-3 wordt volledig belastingvrij. Erf- en schenkbelasting schaffen we af.”
“Forum voor Democratie vindt dat belastingen zo laag, eenvoudig en transparant mogelijk moeten zijn. Daarom willen wij een grondige vereenvoudiging van het belasting-, toeslagen- en premiestelsel. Geen wirwar van ingewikkelde schijven, toeslagen en progressieve tarieven die succes bestraffen, maar één helder en gelijk tarief voor iedereen.”
“De Rijksoverheidsuitgaven moeten verplicht ieder jaar 3% krimpen, zodat de overheid niet groter maar kleiner wordt.”
FVD wil stoppen met wat zij zien als "kostbare en zinloze" klimaat- en immigratieprojecten, en het vrijgekomen geld inzetten voor lastenverlichting en publieke taken. Ze stellen dat deze uitgaven de financiële ruimte van Nederland ernstig beperken.
“Wanneer je stopt met de massale, en alsmaar voortgaande, immigratie uit Afrika en het Midden-Oosten; Wanneer je stopt met de uiterst kostbare en volstrekt zinloze klimaat- en stikstofplannen; ... Dan hou je jaarlijks ten minste tientallen miljarden over.”
“De bespaarde 1.000 miljard euro geven we terug aan de Nederlander via lastenverlichting.”
FVD wil het bezit van een eigen woning, spaargeld en erfenissen beschermen tegen belastingheffing. Ze willen de hypotheekrenteaftrek behouden, erf- en schenkbelasting afschaffen, en zorgen dat de eigen woning niet wordt belast.
“De eigen woning blijft altijd in box 1 en blijft volledig onbelast. Overdrachtsbelasting wordt voor iedereen, inclusief bedrijven, 2%, met een startersvrijstelling voor iedereen die een eerste woning koopt, ongeacht leeftijd of woningwaarde.”
“We heffen de spaarderstaks op, zodat deugdelijk sparen weer wordt aangemoedigd. Tevens beëindigen we hiermee de discussie over fictief rendement.”
“We schaffen de meest onrechtvaardige belasting af: de erfbelasting (hier is immers al een heel leven belasting over betaald).”
FVD verwerpt het laten doorrekenen van hun programma door het CPB, omdat zij vinden dat dit de lange termijn visie en fundamentele koers van hun financiële beleid niet weerspiegelt. Ze willen zich niet beperken tot het bestaande beleidskader en begrotingssystematiek.
“Zodoende hebben we ervoor gekozen ons programma niet aan het CPB voor te leggen. De uitkomst van hun ‘doorrekening’ zou immers volstrekt betekenisloos zijn en vermoedelijk vooral verwarring zaaien omdat de hoofdrichting erdoor uit het zicht verdwijnt.”
“Deze inkadering maakt het onmogelijk om een visie voor de lange termijn aan het CPB voor te leggen.”
De PVV vindt dat Nederland financieel te veel uitgeeft aan buitenland, asiel, klimaat en bureaucratie, terwijl Nederlanders moeite hebben om rond te komen. Hun belangrijkste voorstellen zijn het fors beperken van uitgaven aan asiel, ontwikkelingshulp, EU en klimaat, het verlagen van lasten voor burgers (zoals btw op energie en boodschappen), en het investeren in zorg en koopkracht. De kern van hun visie is: stop met het “verspillen” van belastinggeld aan het buitenland en besteed het aan de eigen bevolking.
De PVV wil miljarden aan uitgaven aan asielopvang, ontwikkelingshulp, EU-afdrachten en klimaat schrappen om zo financiële ruimte te creëren voor lastenverlichting en investeringen in Nederland. Zij stellen dat deze uitgaven verspilling zijn en niet in het belang van de Nederlandse burger.
“Miljarden worden verspild aan zaken waar de Nederlander niets aan heeft en ook helemaal niet om heeft gevraagd. Alleen al dit jaar besteden we € 9 miljard aan de opvang van asielzoekers en Oekraïners. Ook sturen we elk jaar € 7 miljard naar Afrika en doneren we € 10 miljard aan Brussel.”
“We schrappen alle uitgaven uit het Klimaatfonds. We zetten de financiële middelen die vrijkomen met de verkoop van de laatste aandelen van ABN Amro.”
“De PVV stopt ook met ontwikkelingshulp. Elk jaar maken we vele miljarden over naar Afrika. Ook willen we miljarden minder afdragen aan de Europese Unie.”
De PVV wil de koopkracht van Nederlanders verbeteren door directe lastenverlichting: verlaging van btw op energie en boodschappen, het instellen van maximumprijzen voor basisproducten, en het verlagen van sociale huren. Dit moet het leven betaalbaarder maken voor gewone Nederlanders.
“De PVV wil de btw op boodschappen helemaal schrappen, waardoor de boodschappenkar bijna 10% goedkoper kan worden.”
“De PVV wil daarom de btw op energie verlagen van 21 naar 9%.”
“De PVV gaat de sociale huren volgend jaar met 10% verlagen. Woningcorporaties compenseren we door voor hen de winstbelasting te schrappen, zodat de bouwopgave niet in gevaar komt.”
De PVV wil investeren in de zorg, onder andere door het volledig afschaffen van het eigen risico en het terugbrengen van de tandarts in het basispakket. Dit wordt gefinancierd door elders uitgaven te beperken, zodat de zorg betaalbaar blijft zonder premiestijging.
“Daarom schaffen wij het eigen risico volledig af, zodat niemand zorg mijdt door geldzorgen. De PVV zorgt ervoor dat de ziektekostenpremie hierdoor niet zal stijgen. We gaan zorgverzekeraars volledig compenseren.”
“We investeren in de ouderenzorg; daar staat al € 600 miljoen voor gereserveerd. We schaffen de boete op ziek zijn – het eigen risico – helemaal af. Verder komt de tandarts weer terug in het basispakket.”
De PVV wil fors bezuinigen op het ambtenarenapparaat, ondoelmatige fiscale subsidies voor het bedrijfsleven, en publieke omroep. Dit moet bijdragen aan het vrijmaken van financiële middelen voor hun prioriteiten.
“Verder zetten we het mes in het uitdijende ambtenarenapparaat. Het aantal rijksambtenaren is van 100.000 fte (in 2012) doorgegroeid naar 150.000. Dat kan met zoveel minder. Ook snijden we fors in de vele ondoelmatige fiscale subsidies voor het bedrijfsleven.”
“Verder stoppen we met de NPO, met de oneerlijke expatregeling en met de export van uitkeringen en toeslagen. Dat geld blijft in Nederland.”
BBB wil solide overheidsfinanciën combineren met investeringen in brede welvaart, waarbij financiële discipline en transparantie centraal staan. De partij pleit voor bezuinigingen op inefficiënt beleid, een eerlijker belastingstelsel, minder geld naar de EU en behoud van nationale fiscale soevereiniteit. BBB benadrukt dat financieel beleid een middel is om bestaanszekerheid en kansen te bieden, niet een doel op zich.
BBB kiest voor een financieel beleid dat investeert in samenleving en regio’s, maar wel binnen een robuust en houdbaar kader. Bezuinigingen worden gericht op inefficiënt beleid, terwijl noodzakelijke investeringen in bijvoorbeeld woningbouw, zorg en infrastructuur mogelijk blijven.
“We rangschikken financiële middelen anders door: Te bezuinigen op inefficiënt beleid en uitgaven die geen sociaal rendement opleveren. Te bezuinigen op uitvoeringskosten buiten wonen, veiligheid, zorg en onderwijs. Structurele invoering van financiering van onze regio’s.”
“BBB kiest daarom voor een betrouwbaar, houdbaar en robuust financieel kader waarin hervormingen én investeringen hand in hand gaan.”
BBB wil de Nederlandse bijdrage aan de EU beperken, streng toezicht op EU-uitgaven en geen overdracht van fiscale bevoegdheden aan Brussel. De partij verzet zich tegen Europese belastingen, gezamenlijke schulden en het overhevelen van nationale middelen naar andere lidstaten.
“BBB wil dat Nederland minder geld naar de EU stuurt en eist streng toezicht op Europese uitgaven.”
“Het heffen van belastingen door de Europese Unie is onder de huidige Europese verdragen niet toegestaan. Dit is een nationale bevoegdheid en dat moet zo blijven.”
“BBB wil geen giften, gemeenschappelijke schulden, Eurobonds en Europese belastingen om uitgaven mee te financieren zoals voor klimaat of Defensie.”
BBB streeft naar een eenvoudiger en rechtvaardiger belasting- en toeslagenstelsel dat mensen niet vastzet in bureaucratie. De partij wil de afhankelijkheid van toeslagen verminderen en het belastingstelsel eerlijker maken, met behoud van fiscale stabiliteit voor bedrijven.
“We versterken de inkomstenbasis met een eerlijker belastingstelsel en verminderen de afhankelijkheid van inefficiënte toeslagen.”
“Op weg naar een menselijk systeem. Uiteindelijk willen we toe naar een belasting en toeslagenstelsel dat mensen niet vastzet in formulieren en verrekeningen, maar vertrouwen en bestaanszekerheid biedt.”
BBB waardeert de CPB-doorrekening, maar vindt dat deze te weinig oog heeft voor maatschappelijke waarde en lange termijn effecten. De partij wil betere rekenmodellen die recht doen aan de realiteit van mensen en regio’s.
“De CPBdoorrekening is een nuttig instrument, maar geen oordeel over de waarde van een verkiezingsprogramma. Het is boekhoudkunde, geen toekomstvisie.”
“Daarom blijft BBB zich ook na deze doorrekening inzetten voor betere rekenmodellen, modellen die recht doen aan de realiteit van mensen, gemeenschappen en bedrijven in heel Nederland.”
JA21 pleit voor streng begrotingsbeleid, lagere lasten en een kleinere overheid, waarbij structurele uitgaven alleen worden gedaan als er structurele dekking is. Ze willen tegenvallers niet automatisch opvangen met lastenverhogingen, maar door niet-kernuitgaven te versoberen, en zijn fel tegen uitbreiding van de EU-begroting en Europese belastingen. Hun visie draait om financiële discipline, voorspelbaarheid en het stimuleren van economische groei door lastenverlaging en het beperken van overheidsuitgaven.
JA21 vindt dat begrotingsdiscipline voorop moet staan en dat tegenvallers niet automatisch tot lastenverhogingen mogen leiden. Ze willen structurele uitgaven alleen bij structurele dekking en pleiten voor helder, voorspelbaar beleid om economische stabiliteit te waarborgen.
“Dat tegenvallers niet automatisch lastenverhoging betekenen. Begrotingsdiscipline staat voorop. De eerste stap is het versoberen of temporiseren van niet-kernuitgaven.”
“Structurele uitgaven alleen bij structurele dekking. Begroten doen we op basis van gezond verstand en met een sterk besef dat je een euro maar een keer kan uitgeven.”
“Ons houden aan de Europese begrotingsregels. Dat betekent een houdbare staatsschuld onder de 60% van het bbp zodat er bij crises voldoende begrotingsruimte is om in te grijpen, en een begrotingstekort dat onder de 3% blijft.”
“Stabiel en voorspelbaar begrotingsbeleid met helderheid voor burgers, bedrijven en investeerders. Geen terugwerkende kracht en geen plotselinge stelselwijzigingen.”
JA21 wil de collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen. Ze zien een kleinere overheid als voorwaarde voor economische groei en willen dat meevallers vooral worden gebruikt voor lastenverlaging en schuldafbouw.
“Lagere lasten en een kleine overheid. We willen de hoge collectieve lastendruk verlagen en het aantal ambtenaren structureel terugbrengen.”
“Meevallers verstandig gebruiken. We gebruiken door meevallers vrijgekomen geld niet automatisch voor incidentele politieke wensen, maar volgen een duidelijke prioriteitenvolgorde. Onze prioriteiten liggen bij het verlagen van de lasten, een stabiele staatsschuld, en daarna investeren in strategische voorzieningen zoals defensie, infrastructuur en energie.”
JA21 is fel tegen het vergroten van de EU-begroting en het invoeren van Europese belastingen. Ze willen dat Nederland niet opdraait voor tekorten van andere landen en eisen nationale zeggenschap over financiële verplichtingen binnen de EU.
“De Europese Commissie heeft kenbaar gemaakt in te zetten op niets minder dan een verdubbeling(!) van de EU-begroting, het zogenaamde Meerjarig Financieel Kader. Dit is een volstrekt buitensporig streven. De EU-begroting moet juist krimpen, nadat het jarenlang enkel heeft kunnen toenemen.”
“JA21 is principieel tegen Europese belastingen.”
“Landen die de begrotingsregels van de EU structureel niet naleven en zo de stabiliteit van de eurozone onder druk zetten, moeten zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun overheidsfinanciën. Nederlands’ zorgvuldig begrotingsbeleid mag niet worden uitgebuit om tekorten in andere landen te dekken.”
De SP wil de financiële sector verkleinen en reguleren, financiële markten dienstbaar maken aan de echte economie en publieke investeringen verhogen, onder meer via een Nationale Investeringsbank. Ze pleiten voor een eerlijker belastingstelsel, het aanpakken van financiële speculatie en belastingontwijking, en investeren in collectieve voorzieningen zoals wonen, zorg en onderwijs.
De SP vindt dat de financiële sector te groot en dominant is geworden en wil deze terugbrengen tot een passend formaat, zodat de sector weer de reële economie dient. Dit moet financiële instabiliteit en schadelijke speculatie tegengaan.
“Door de dominantie financiële logica en het financiële overgewicht in Nederland aan te pakken komt er meer investering en inzet vrij voor de echte economie. Bovendien vergroten we de stabiliteit van de economie door de doorgeschoten financiële sector te reguleren en tot een passend formaat terug te brengen.”
“De logica van de financiële markten domineert bedrijven en onze economie. Deze papieren werkelijkheid van financialisering heeft talloze sectoren in de echte economie verstoord.”
De SP wil het belastingstelsel grondig herzien, belastingontwijking tegengaan en grote vermogens en winsten zwaarder belasten. Zo willen ze publieke middelen vrijmaken voor collectieve voorzieningen en ongelijkheid verminderen.
“We gaan die gaten in de belastingwetgeving dichten en de weggesluisde miljarden opsporen. Daarnaast steunen we de inzet voor een mondiale minimumbelasting voor miljonairs en miljardairs, als ook een minimumbelasting voor bedrijfswinsten.”
“Door het belastingstelsel grondig te herzien kunnen we de lasten eerlijk verdelen en snijden in bureaucratie in de overheid en de private sector.”
De SP wil schadelijke financiële speculatie tegengaan door een belasting op financiële transacties (Tobintaks), waarmee ze markten eerlijker willen maken en extra publieke middelen genereren.
“Wij willen daarom een kleine belasting op financiële transacties, vaak een Tobintaks genoemd. Daarbij zetten wij ons in voor het Europese voorstel voor een Financial Transaction Tax (FTT), samen met gelijkgezinde lidstaten.”
De SP pleit voor grootschalige publieke investeringen in infrastructuur, volkshuisvesting, onderwijs en innovatie, gefinancierd via de rijksbegroting en een Nationale Investeringsbank. Ze zien collectieve voorzieningen als efficiënter en goedkoper dan marktwerking.
“Nederland heeft een regering nodig die fors en duurzaam gaat investeren in cruciale infrastructuur, volkshuisvesting, onderwijs en innovatie. En zo de economie en de positie van werknemers structureel versterkt. Dit doen we onder andere via de rijksbegroting, een Nationale Investeringsbank en een Investeringsfonds voor Vooruitgang.”
“Door de markt terug te dringen en publieke voorzieningen collectief te organiseren vergroten we de zeggenschap en verlagen we de kosten.”
De SP wil het belasting- en toeslagenstelsel versimpelen om kosten, tijdverspilling en misstanden te voorkomen, en zo de bureaucratie te verminderen.
“Door dit te versimpelen voorkomen we veel kosten, tijdverspilling, misstanden en misbruik.”
De SP wil een publieke bank oprichten waar spaargeld en betaalverkeer veilig zijn en niet wordt gespeculeerd met het geld van burgers.
“We richten een Nationale Betaal en Spaarbank op, een publieke bank waar ons spaargeld en betaalverkeer veilig zijn en waar niet met ons geld wordt gespeculeerd.”
De VVD wil de overheidsfinanciën gezond houden door uitgaven te beperken in plaats van belastingen te verhogen, en kiest voor begrotingsdiscipline zodat toekomstige generaties niet worden belast met schulden. Ze pleiten voor lagere lasten voor ondernemers en burgers, versnelling van belastinghervormingen op vermogen, en het beperken van de groei van de overheid. Concrete voorstellen zijn onder meer het vasthouden aan de Zalm-norm, het versneld invoeren van belasting op werkelijk rendement, en het afwijzen van een groter decentraal belastinggebied.
De VVD kiest ervoor om de overheidsuitgaven niet harder te laten groeien dan de economie en wil bezuinigen in plaats van belastingen te verhogen. Dit moet voorkomen dat de rekening bij burgers en ondernemers terechtkomt en zorgt voor gezonde overheidsfinanciën.
“Om dat te kunnen betalen, kiest de VVD voor minder uitgeven in plaats van hogere belastingen. Zo leggen we de rekening niet bij hardwerkende Nederlanders of ondernemers neer, maar bij de overheid zelf. We willen dat overheidsuitgaven niet harder groeien dan de economie.”
“We houden de overheidsfinanciën op orde, onder meer om te voorkomen dat we de rekening bij de volgende generatie ondernemers leggen.”
De VVD wil vasthouden aan strikte begrotingsregels, zoals de Zalm-norm, en vindt dat de overheid zich moet houden aan Europese begrotingsregels. Het doel is om het begrotingstekort beheersbaar te houden en geen schulden door te schuiven naar volgende generaties.
“We begroten trendmatig en houden ons aan de Zalm-norm (scheiden van inkomsten en uitgaven). De overheid moet zich houden aan de Europese begrotingsregels en -normen en het begrotingstekort beheersbaar maken, zodat de rekening niet wordt doorgeschoven naar volgende generaties.”
De VVD wil lage belastingen voor ondernemers, voorspelbaar beleid en minder overheidsbemoeienis om economische groei te stimuleren. Dit moet zorgen voor een aantrekkelijk ondernemersklimaat en ruimte voor investeringen.
“Het betekent onszelf onafhankelijker maken van andere landen en vrijhandel stimuleren, maar het betekent ook dat lage belastingen voor ondernemers altijd onze inzet is.”
“We vertrouwen ondernemers, dus schrappen we overbodig papierwerk. We staan daarnaast voor voorspelbaar beleid, zodat een ondernemer weer de juiste beslissingen kan nemen door vooruit te kijken.”
De VVD wil versneld overstappen op een systeem waarbij alleen werkelijk rendement op vermogen wordt belast, en is tegen verhogingen van de belasting op sparen, beleggen en ondernemen. Dit moet belastingontwijking voorkomen en de belastingdruk eerlijker maken.
“We willen de wet waarmee alleen nog over werkelijk rendement belasting wordt betaald versneld invoeren, zetten ons in om alle aandelen onder de vermogenswinstbelasting te laten vallen en vinden dat de Belastingdienst alles op alles moet zetten om dat te realiseren.”
“waarvoor gewerkt is, wil de VVD geen verhogingen van de belastingen op sparen, beleggingen en overige bezittingen (box 3), ondernemen (box 2) en geen hogere erf- en schenkbelasting.”
De VVD is tegen het vergroten van het belastinggebied van gemeenten en provincies, omdat dit volgens hen leidt tot hogere lasten voor inwoners. Ze willen wel dat taken en middelen in balans zijn en onderzoeken alternatieven voor bestaande lokale belastingen.
50PLUS pleit voor een behoedzaam en doelmatig financieel beleid, met nadruk op het terugdringen van verspilling, fraude en ondoelmatigheden in de overheidsfinanciën. Ze willen het begrotingstekort beperken binnen Europese afspraken, kritisch kijken naar overheidsuitgaven en belastingfaciliteiten, en gepensioneerden eerlijk laten delen in meevallers en tegenvallers. Hun visie is gericht op financiële rechtvaardigheid, efficiëntie en bescherming van ouderen tegen oneerlijke lasten.
50PLUS vindt dat de overheid te veel geld verspilt aan inefficiënte uitgaven, fraude en ondoelmatige belastingfaciliteiten. Ze willen een breed onderzoek naar alle overheidsuitgaven en belastingregelingen, met als doel miljarden te besparen en de collectieve sector efficiënter te maken.
“Een topteam ambtenaren en ondernemers onderzoekt alle overheidsuitgaven van alle ministeries op effectiviteit met als doel ten minste 10 miljard euro aan fraude, verspilling en ondoelmatigheden op te sporen aan de uitgavenkant van de collectieve sector.”
“Besparing van, per saldo, 5 miljard op fraude, verspilling en ondoelmatigheden binnen het woud van belastingfaciliteiten.”
50PLUS wil het begrotingstekort beheersen en het begrotingsbeleid afstemmen op de economische cyclus, met inachtneming van Europese begrotingsregels. Dit moet voorkomen dat Nederland financieel in de problemen komt door beleid van andere eurolanden.
50PLUS vindt dat gepensioneerden niet langer als melkkoe mogen worden behandeld en willen dat zij evenredig delen in financiële meevallers en tegenvallers van de overheid.
“Gepensioneerden delen evenredig mee als er grote meevallers zijn voor de schatkist. In het geval van tegenvallers slaat een evenredig deel van het zuur neer bij gepensioneerden.”
50PLUS wil het takenpakket van de EU beperken, verspilling aanpakken en de arbeidsvoorwaarden van EU-ambtenaren versoberen om financiële middelen efficiënter te besteden.
DENK wil een sterke verzorgingsstaat financieren door hogere belastingen voor grote bedrijven en superrijken, terwijl lasten voor lage en middeninkomens juist omlaag gaan. De partij accepteert een oplopende staatsschuld voor investeringen in publieke voorzieningen, zolang dit verantwoord gebeurt en toekomstige generaties niet onnodig worden belast. DENK kiest voor een rechtvaardige verdeling van lasten en wil dat de overheid investeert in brede welvaart, armoedebestrijding en betaalbaarheid van het dagelijks leven.
DENK wil publieke investeringen financieren door de belastingdruk te verhogen voor grote bedrijven, banken en mensen met hoge vermogens, terwijl belastingvoordelen die ongelijkheid vergroten worden afgeschaft. Dit moet zorgen voor een eerlijkere verdeling van de lasten en meer middelen voor publieke voorzieningen.
“Wij verhogen daarom de winstbelasting voor grote bedrijven en schaffen ondoelmatige belastingvoordelen die de ongelijkheid vergroten af. Binnen de inkomstenbelasting zorgen wij voor een rechtvaardigere verdeling door van superrijken een eerlijke bijdrage te vragen.”
“We verhogen de belasting op banken en schaffen ondoelmatige belastingvoordelen af, zoals de expat regeling. We pakken belastingontwijking steviger aan, zodat iedereen eerlijk bijdraagt.”
Om de bestaanszekerheid te vergroten en het leven betaalbaar te maken, wil DENK de belastingdruk voor lage en middeninkomens verlagen en investeren in armoedebestrijding.
“We verlagen de belasting voor lage- en middeninkomens. Mensen met een heel hoog inkomen of vermogen kunnen een extra bijdrage leveren.”
“Wij versterken de bestaanszekerheid door het invoeren van belastingverlagingen voor mensen met lage en middeninkomens en investeren in toereikende tegemoetkomingen.”
DENK accepteert een oplopende staatsschuld en wil binnen de Europese begrotingsregels ruimte creëren voor investeringen in publieke diensten en klimaat, zolang dit niet leidt tot onverantwoorde lasten voor toekomstige generaties.
“Wij willen onze maatregelen op een goede manier financieren. Dat betekent dat wij niet toestaan dat rekeningen op een onverantwoorde manier doorgeschoven worden naar komende generaties.”
“Binnen de bestaande Europese begrotingsregels is het dan ook bespreekbaar voor ons om de staatsschuld te laten oplopen, om investeringen in onze samenleving mogelijk te maken.”
“Nu er op defensiegebied uitzonderingen op de begrotingsregels gemaakt worden, willen wij deze uitzonderingen ook voor investeringen in bijvoorbeeld publieke diensten die de brede welvaart van de samenleving vergroten en in het klimaatbeleid.”
Bij eventuele bezuinigingen of tekorten wil DENK eerst inzetten op doelmatigheid binnen de overheid, waarbij uitgaven aan sociale zekerheid, zorg en onderwijs worden ontzien.
“Tot slot heeft bij optredende begrotingstekorten het altijd eerst de voorkeur om in te zetten op een doelmatigere overheid, waarbij de uitgaven voor de sociale zekerheid, de zorg en het onderwijs worden ontzien en altijd op peil blijven.”