Verkiezingsprogramma's 2025 overeuthenasia
De ChristenUnie is principieel tegen de normalisering en uitbreiding van euthanasie en wil het aantal euthanasiegevallen terugdringen. Zij verzetten zich specifiek tegen euthanasie bij voltooid leven, willen euthanasie bij ernstig psychisch lijden onder jongeren onder de dertig stopzetten, en zetten in op betere palliatieve zorg en voorlichting over natuurlijk sterven als alternatief.
Tegen normalisering en uitbreiding van euthanasie
De ChristenUnie ziet de stijging van euthanasiegevallen als zorgelijk en wil een trendbreuk realiseren. Zij zijn tegen verdere wettelijke verruiming, zoals euthanasie bij voltooid leven, en willen het aantal euthanasiegevallen laten dalen door alternatieven te versterken.
“We willen dat ouderen zorg en waardering ontvangen en hun betekenis erkend wordt, en dat er geen glibberig pad naar normalisering van euthanasie bij lichamelijke achteruitgang of levensmoeheid ontstaat.”
“Het absolute en relatieve aantal euthanasiegevallen stijgt elk jaar. Dat is meer dan de demografische ontwikkelingen kunnen verklaren. Euthanasie lijkt een steeds meer gangbare manier van sterven te worden. We zetten in op trendbreuk: een daling van het aantal euthanasiegevallen via verbeterde voorlichting over natuurlijk sterven, goede en voldoende beschikbare hospice- en palliatieve zorg.”
“De ChristenUnie is tegen een wettelijke regeling voor euthanasie bij mensen met een ‘voltooid leven’. ‘Middel X’, zelfdodingscapsules of nog te ontwikkelen zelfdodingsmiddelen blijven verboden. Organisaties die dergelijke middelen ontwikkelen en/of beschikbaar stellen, worden strafrechtelijk aangepakt.”
“De ChristenUnie zich altijd verzet tegen de Nederlandse abortus- en euthanasiepraktijk die indruist tegen één van onze meest elementaire waarden: de beschermwaardigheid van het menselijk leven.”
Stopzetten euthanasie bij ernstig psychisch lijden onder jongeren
De partij maakt zich grote zorgen over het toenemend aantal euthanasieverzoeken van jongeren onder de dertig met ernstig psychisch lijden. Zij willen euthanasie voor deze groep stopzetten totdat er betere zorg en onderzoek is.
“Totdat hier samen met de sector goed naar is gekeken, wordt euthanasie voor jongeren met ernstig psychisch lijden onder de dertig gestopt.”
“Steeds meer jongeren onder de dertig vragen om euthanasie en dat baart ons grote zorgen. Zij verdienen betere zorg en begeleiding. Daarom bereiden we het palliatieve zorgaanbod voor psychiatrische patiënten uit en zorgen we dat de GGZ recht doet aan hun vaak ernstige zorgvraag. Totdat dit goed geregeld is, wordt euthanasie bij ernstig psychisch lijden voor jongeren onder de dertig stopgezet.”
Versterken palliatieve zorg en voorlichting als alternatief
De ChristenUnie wil investeren in betere palliatieve zorg en voorlichting over natuurlijk sterven, zodat euthanasie minder vaak als enige uitweg wordt gezien.
“We zetten in op trendbreuk: een daling van het aantal euthanasiegevallen via verbeterde voorlichting over natuurlijk sterven, goede en voldoende beschikbare hospice- en palliatieve zorg.”
“Tegelijk moet worden ingezet op het ontwikkelen van nieuwe manieren om jongeren nabij te zijn en te ondersteunen, bijvoorbeeld door verbreding en verbetering van het palliatieve zorgaanbod voor ernstig psychiatrische patiënten.”
BIJ1 pleit voor volledige zelfbeschikking rond euthanasie en wil de toegang tot euthanasie verruimen, ook voor mensen met psychisch lijden, vergevorderde dementie of een persisterende doodswens zonder medische indicatie. Ze willen de strafbaarheid van artseneuthanasie opheffen, hulp bij zelfdoding door naasten decriminaliseren, en een legaal, veilig stervensmiddel beschikbaar maken onder strikte voorwaarden.
Toegang tot euthanasie verruimen, ook bij psychisch lijden en dementie
BIJ1 vindt dat euthanasie toegankelijker moet worden, ook voor mensen met psychische aandoeningen, een stapeling van ouderdomsaandoeningen of vergevorderde dementie, mits er eerder wilsbekwaam toestemming is gegeven. Ze willen de positie van de patiënt versterken en het gesprek over een vrijwillig levenseinde laagdrempeliger maken.
“Daarom willen we de positie van de patiënt versterken en de keuze voor euthanasie toegankelijker maken. Ook voor mensen die lijden aan een psychiatrische ziekte of een stapeling van ouderdomsaandoeningen.”
“We versterken de mogelijkheid om in gesprek te gaan met artsen over een vrijwillig levenseinde. Ook voor mensen zonder indicatie voor palliatieve zorg. We beginnen daarbij laagdrempelige voorzieningen waar mensen met een doodswens, die lijden aan een psychische aandoening, openlijk en in alle vrijheid kunnen praten over hun wens.”
Strafbaarheid artseneuthanasie opheffen en hulp bij zelfdoding decriminaliseren
BIJ1 wil de strafbaarheid van artseneuthanasie opheffen en hulp bij zelfdoding door naasten of andere professionele hulpverleners uit het strafrecht halen, omdat ze de Nederlandse euthanasiepraktijk als zorgvuldig beschouwen.
“Daarom heffen we de strafbaarheid van artseneuthanasie op. Ook moet hulp bij zelfdoding door naasten of andere professionele hulpverleners gedecriminaliseerd worden.”
Legaal stervensmiddel voor weloverwogen doodswens zonder ziekte
BIJ1 vindt dat ook mensen zonder ziekte, maar met een weloverwogen, persisterende doodswens, toegang moeten krijgen tot een legaal, veilig en betrouwbaar stervensmiddel, mits er een toets op vrijwilligheid en weloverwogenheid is om misbruik en impulsief gebruik te voorkomen.
“Ieder mens moet kunnen kiezen voor een waardige dood in eigen regie, ook als zij niet ziek zijn. Mensen met een weloverwogen persisterende doodswens moeten daarom toegang kunnen krijgen tot een legaal, waardig, veilig en betrouwbaar stervensmiddel, zodat zij niet hoeven te kiezen voor suïcide.”
“Een toets op vrijwilligheid en weloverwogenheid moet beschermen tegen misbruik en impulsief gebruik van zo’n door de overheid gereguleerd middel.”
Euthanasiewens mag nooit door gebrekkige zorg ontstaan
BIJ1 benadrukt dat de wens voor euthanasie nooit het gevolg mag zijn van tekortschietende zorg. Ze willen daarom de zorg verbeteren zodat mensen niet uit wanhoop voor euthanasie kiezen.
“De wens voor euthanasie mag nooit worden bepaald door gebrekkige zorg. In het hoofdstuk Zorg stellen wij daarom een scala aan maatregelen voor om de zorg in Nederland te verbeteren.”
De SGP is principieel tegen euthanasie en wil de euthanasiewet intrekken. Zij pleiten voor strengere begrenzing van de huidige wet, afschaffing van euthanasie bij psychisch lijden en jonge mensen, en bescherming van artsen tegen druk. De partij wil toetsing van euthanasieverzoeken vooraf laten plaatsvinden en is tegen elke verruiming van hulp bij zelfdoding.
Intrekken van de euthanasiewet
De SGP wil dat euthanasie niet langer wettelijk toegestaan is en streeft naar volledige intrekking van de euthanasiewet. Dit standpunt komt voort uit hun overtuiging dat het menselijk leven beschermwaardig is en dat euthanasie geen normaal medisch handelen is.
“De SGP wil de euthanasiewet intrekken.”
Strengere begrenzing en beperking van euthanasie
De partij wil het criterium ‘uitzichtloos en ondraaglijk lijden’ duidelijker begrenzen en euthanasie bij psychisch lijden, vooral bij jongeren, uitsluiten. Hiermee wil de SGP verdere uitholling van de wet voorkomen en kwetsbare groepen extra beschermen.
“Om verdere uitholling van de euthanasiewet tegen te gaan, wordt het criterium ‘uitzichtloos en ondraaglijk lijden’ duidelijker begrensd. De SGP wil dat euthanasie bij psychisch lijden niet langer mogelijk is. Zéker bij jonge mensen.”
Geen recht op euthanasie en bescherming van artsen
De SGP benadrukt dat er geen recht op euthanasie bestaat en dat artsen beschermd moeten worden tegen druk van familie of omgeving. Dit is bedoeld om de autonomie en het geweten van artsen te waarborgen.
“Er is geen ‘recht op euthanasie’. Artsen moeten worden beschermd tegen druk van familie.”
Toetsing euthanasieverzoeken vooraf en transparantie
De partij wil dat toetsing van euthanasieverzoeken niet langer achteraf, maar vooraf gebeurt, en dat alle oordelen van toetsingscommissies openbaar worden gemaakt. Ook moet de rol van het Openbaar Ministerie en de rechter worden versterkt bij niet-unanieme oordelen.
“Toetsing van euthanasieverzoeken wordt aangescherpt. Dit moet niet langer achteraf, maar vooraf gebeuren. Alle oordelen van de toetsingscommissies moeten openbaar worden gemaakt. Ook wordt de rol van het Openbaar Ministerie (OM) en de rechter (bij niet-unaniem oordeel) versterkt.”
Tegen verruiming van hulp bij zelfdoding en voltooid leven
De SGP is tegen elke verruiming van hulp bij zelfdoding, inclusief wetgeving rond de ‘voltooid leven’-wens. Zij zien achter dergelijke wensen vaak maatschappelijke problemen zoals eenzaamheid of lijden, waarvoor meer aandacht nodig is.
“De SGP is daarom tegen verruiming van hulp bij zelfdoding, zowel wat betreft euthanasie als een doodswens bij ‘voltooid leven wet’. Achter zo’n doodswens gaat een weerbarstige werkelijkheid schuil, zoals eenzaamheid of fysiek lijden. Meer aandacht hiervoor is nodig.”
Intrekken regeling levensbeëindiging jonge kinderen
De SGP wil de regeling voor levensbeëindiging van jonge kinderen intrekken, uitgaande van de beschermwaardigheid van het leven vanaf het prilste begin.
“De regeling voor levensbeëindiging van jonge kinderen wordt ingetrokken.”
D66 vindt dat mensen zelf moeten kunnen beslissen over het einde van hun leven en wil euthanasie expliciet als recht vastleggen. De partij pleit voor het uit het strafrecht halen van euthanasie, verruiming van de wetgeving (ook bij psychisch lijden en dementie), en snellere toegang tot stervenshulp. D66 wil daarnaast een wettelijke regeling voor hulp bij een voltooid leven.
Euthanasie expliciet vastleggen als grondrecht
D66 wil de toegang tot euthanasie grondwettelijk beschermen, zodat het recht op zelfbeschikking over het leven stevig verankerd is. Dit voorkomt dat toekomstige politieke meerderheden dit recht eenvoudig kunnen inperken.
“We leggen de toegang tot abortus en euthanasie expliciet vast in de Grondwet.”
Euthanasie uit het strafrecht halen
D66 wil euthanasie volledig uit het strafrecht halen, zodat het niet langer als een strafbaar feit wordt gezien en artsen en patiënten niet langer onder dreiging van strafrechtelijke vervolging staan.
“Het volledig uit het strafrecht halen van euthanasie.”
Verruiming van de euthanasiewet (psychisch lijden en dementie)
D66 wil de euthanasiewet verruimen zodat ook mensen met psychisch lijden of dementie toegang krijgen tot euthanasie, waarmee ze inspelen op actuele maatschappelijke discussies over deze groepen.
“Verruiming van de euthanasiewet, ook bij psychisch lijden en dementie.”
Wettelijke regeling voor hulp bij voltooid leven
D66 wil een aparte wettelijke regeling voor mensen die hun leven als voltooid beschouwen, zodat zij op een waardige manier kunnen kiezen voor stervenshulp, ook als er geen sprake is van een medische aandoening.
“Een wettelijke regeling voor hulp bij een voltooid leven.”
Snellere toegang tot stervenshulp via expertisecentra
D66 wil dat mensen sneller toegang krijgen tot stervenshulp door inzet van gespecialiseerde expertisecentra, zodat mensen niet onnodig lang hoeven te wachten in een kwetsbare situatie.
“Snellere toegang tot stervenshulp via expertisecentra.”
De VVD staat pal voor het recht op zelfbeschikking bij een waardig levenseinde en wil geen stap terug op het gebied van euthanasie. Ze pleiten voor duidelijkere regels rond schriftelijke wilsverklaringen, behoud van zorgvuldigheidseisen, en willen onderzoeken of de huidige wetgeving nog aansluit bij de praktijk, met bijzondere aandacht voor mensen met dementie, psychiatrische patiënten en het debat over voltooid leven.
Zelfbeschikking en behoud huidige euthanasiewetgeving
De VVD vindt zelfbeschikking bij het levenseinde essentieel en wil dat de bestaande zorgvuldigheidseisen en kwaliteitseisen rond euthanasie volledig in stand blijven. Ze willen geen versobering van de huidige wetgeving, maar juist verduidelijking van de voorwaarden, vooral rond schriftelijke wilsverklaringen. Ook moet strafrechtelijke vervolging als uiterste redmiddel mogelijk blijven.
“Zelfbeschikking voor een waardig en barmhartig levenseinde zijn onlosmakelijk verbonden met liberale zorg, ook voor mensen met dementie en psychiatrische patiënten. We zorgen ervoor dat op het vlak van euthanasie geen stap terug in de tijd wordt gezet. We maken duidelijker wanneer iemand op basis van een schriftelijke wilsverklaring euthanasie verleend kan krijgen.”
“Hierbij is van belang dat bestaande zorgvuldigheidseisen en kwaliteitseisen volledig in stand blijven en dat strafrechtelijke vervolging als uiterste redmiddel mogelijk blijft.”
Onderzoek naar aansluiting wetgeving bij praktijk
De VVD wil laten onderzoeken of de huidige wet- en regelgeving nog voldoet aan de ontwikkelingen in de euthanasiepraktijk. Dit onderzoek moet rekening houden met de opgebouwde kennis en expertise, en mag niet ten koste gaan van de bestaande zorgvuldigheidseisen.
Maatschappelijk debat over voltooid leven
In afwachting van de behandeling van de Initiatiefwet voltooid leven wil de VVD het maatschappelijk debat voortzetten over euthanasie bij voltooid leven zonder medische oorzaak, met aandacht voor de positie van betrokkenen.
“In afwachting van de behandeling van de ‘Initiatiefwet voltooid leven’ gaan we door met het maatschappelijk debat over (de positie van) een waardig levenseinde bij voltooid leven zonder medische oorzaak.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) onderschrijft het recht op zelfbeschikking bij euthanasie en vindt dat mensen zelf mogen bepalen wanneer zij op een waardige manier willen sterven, mits er een zorgvuldig traject aan voorafgaat. Tegelijkertijd benadrukt de partij het belang van maatschappelijke verantwoordelijkheid om te voorkomen dat mensen zich tot euthanasie gedwongen voelen door gevoelens van overbodigheid of eenzaamheid. Voor dieren geldt dat euthanasie alleen is toegestaan bij ondraaglijk en uitzichtloos lijden.
Zelfbeschikking en waardige stervenshulp voor mensen
De PvdD vindt dat mensen het recht hebben om zelf te bepalen wanneer zij hun leven willen beëindigen, maar benadrukt dat dit altijd via een zorgvuldig traject moet verlopen. De partij waarschuwt voor het risico dat mensen zich tot euthanasie gedwongen kunnen voelen door sociale uitsluiting of eenzaamheid, en pleit voor meer aandacht voor waardigheid en het voorkomen van eenzaamheid onder ouderen.
“De Partij voor de Dieren onderschrijft het principe dat mensen beschikken over hun eigen leven, zeker als het gaat om een stervenswens. De samenleving heeft echter ook de verantwoordelijkheid om te voorkomen dat mensen zichzelf als last voor anderen gaan beschouwen of zich niet meer welkom voelen in de samenleving. Het vastleggen van een wettelijke leeftijdsgrens voor stervenshulp is arbitrair en zou grote maatschappelijke gevolgen hebben.”
“De Partij voor de Dieren hecht aan zelfbeschikking en vindt dat mensen zelf mogen bepalen wanneer ze sterven, op een waardige manier. Hier moet een zorgvuldig traject aan voorafgaan.”
Euthanasie bij dieren alleen bij uitzichtloos lijden
Voor dieren stelt de PvdD dat euthanasie uitsluitend is toegestaan als het dier ondraaglijk en uitzichtloos lijdt. Dit standpunt is onderdeel van hun bredere visie op dierenwelzijn, waarbij het doden van dieren om andere redenen wordt afgewezen.
“Dieren worden alleen (humaan) geëuthanaseerd als ze ondraaglijk en uitzichtloos lijden.”
“In vrijheid levende dieren worden niet gedood. Alleen na raadpleging van onafhankelijke deskundigen en bij dringende redenen, bijvoorbeeld als een dier uitzichtloos en ernstig lijdt of wanneer de volksgezondheid wordt bedreigd, kan de overheid een uitzondering maken.”
BBB erkent euthanasie bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden als een mogelijke daad van barmhartigheid, mits uitgevoerd in een medische setting na zorgvuldige besluitvorming. De partij wil investeren in kennis en expertise rondom het levenseinde, maar wijst de voltooidlevenwet expliciet af omdat deze volgens BBB niets toevoegt aan de huidige euthanasiepraktijk.
Euthanasie alleen bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden, in medische setting
BBB vindt dat actieve levensbeëindiging alleen mogelijk moet zijn bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden, en uitsluitend na zorgvuldige besluitvorming in een medische setting. De partij wil investeren in expertise zodat artsen goed voorbereid zijn op het uitvoeren van euthanasie of palliatieve sedatie. Dit standpunt adresseert het belang van zorgvuldigheid en deskundigheid bij het nemen van beslissingen rond het levenseinde.
“Bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden kan actieve levensbeëindiging een daad van barmhartigheid zijn. Dit moet altijd in een medische setting plaatsvinden, na zorgvuldige besluitvorming. Er moet voldoende geïnvesteerd worden in expertisecentra over het levenseinde, om zo te zorgen dat artsen voldoende kennis en kunde hebben om, indien gewenst, palliatieve sedatie en/of euthanasie uit te voeren.”
Afwijzing voltooidlevenwet
BBB verwerpt de voltooidlevenwet, omdat deze volgens de partij geen toegevoegde waarde heeft ten opzichte van de bestaande euthanasiewetgeving. Dit standpunt benadrukt dat BBB geen verdere verruiming van de euthanasiepraktijk wil toestaan voor mensen die hun leven als voltooid beschouwen zonder medisch lijden.
Het CDA is kritisch over uitbreiding van euthanasiewetgeving en wijst de Wet Voltooid Leven expliciet af. De partij wil meer onderzoek naar de stijging van euthanasie onder jongeren en pleit voor een zorgvuldige maatschappelijke discussie over het levenseinde, met nadruk op zingeving en het vastleggen van wensen in plaats van wilsverklaringen.
Afwijzing Wet Voltooid Leven
Het CDA is geen voorstander van de Wet Voltooid Leven, omdat zij het beschermen van het leven als fundamenteel uitgangspunt nemen en zorgen hebben over de maatschappelijke gevolgen van verdere verruiming van euthanasiewetgeving. De partij benadrukt het belang van zorgvuldigheid en maatschappelijke dialoog.
“We zijn geen voorstander van de Wet Voltooid Leven.”
Onderzoek naar euthanasie bij jongeren
Het CDA maakt zich zorgen over de stijging van euthanasie onder jongeren en wil meer inzicht in de oorzaken hiervan. Zij pleiten voor nader onderzoek om beter te begrijpen waarom het aantal gevallen toeneemt.
“De problematiek rondom euthanasie van jongeren onder de dertig volgen we nauw. We willen meer onderzoek naar de oorzaken van de stijging van het aantal gevallen.”
Beweging van wilsverklaring naar wensverklaring
Het CDA wil het gesprek over het levenseinde verbreden van juridische wilsverklaringen naar het vastleggen van wensen en behoeften vanuit een zingevingsperspectief. Dit moet ouderen helpen hun laatste levensfase op een meer persoonlijke en betekenisvolle manier vorm te geven.
“We zetten ons in voor een beweging van ‘wilsverklaring’ naar ‘wensverklaring’, waarbij ouderen hun zorgen, wensen en behoeften voor de laatste levensfase vanuit zingevingsperspectief vastleggen.”
BVNL vindt dat euthanasie een individuele keuze is en ondersteunt het recht op euthanasie binnen de huidige wetgeving. De partij benadrukt dat beslissingen over levensbeëindiging bij het individu horen en dat de overheid zich hier niet mee mag bemoeien. Vrijheid en individuele autonomie staan centraal in hun visie op ethische dilemma’s zoals euthanasie.
Euthanasie is een individuele keuze binnen de wet
BVNL stelt dat volwassen mensen zelf mogen beslissen over euthanasie, zolang dit binnen de bestaande wetgeving gebeurt. De partij ziet dit als een kwestie van individuele vrijheid en verzet zich tegen overheidsbemoeienis of -dwang bij medisch-ethische keuzes, waaronder levensbeëindiging.
“Als volwassen mensen euthanasie willen plegen binnen de huidige wetgeving dan is dat een eigen keuze.”
“Of het nu gaat om vaccinatie, medische behandelingen, seksuele voorkeur, levensovertuiging, of levensbeëindiging: deze keuzes behoren toe aan de mens zelf. De overheid heeft zich hierbuiten...”
JA21 steunt de huidige euthanasiepraktijk in Nederland, die volgens hen door artsen en patiënten als zorgvuldig wordt ervaren. De partij is tegen verdere uitbreiding van de euthanasiewet naar mensen zonder uitzichtloos, medisch lijden of naar wilsonbekwamen, en benadrukt dat regelgeving rond levensbeëindiging met grote zorgvuldigheid moet worden behandeld.
Huidige euthanasiepraktijk behouden, geen uitbreiding
JA21 vindt dat de bestaande euthanasiewetgeving voldoende waarborgen biedt en door betrokkenen als zorgvuldig wordt ervaren. De partij verzet zich tegen het uitbreiden van euthanasie naar mensen die niet medisch uitzichtloos lijden of wilsonbekwaam zijn, omdat zij dit onwenselijk achten. Hun focus ligt op het beschermen van kwetsbaren en het waarborgen van zorgvuldigheid bij levensbeëindiging.
“Wij steunen de huidige euthanasiepraktijk, die door artsen en patiënten als zorgvuldig wordt ervaren. Verdere uitbreiding van deze wet naar mensen zonder uitzichtloos, medisch lijden of naar wilsonbekwamen, achten wij dus onwenselijk.”
“Regelgeving met betrekking tot zwangerschap, geboorte en levensbeëindiging dient daarom met grote zorgvuldigheid tot stand te komen.”
NSC handhaaft de huidige euthanasiewetgeving bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden, maar wil strengere regels voor euthanasie bij psychisch lijden onder de 30 jaar en is terughoudend bij wilsonbekwame mensen. Ze steunen de Wet voltooid leven niet en pleiten voor meer onderzoek en zorgvuldigheid voordat verdere stappen worden gezet. NSC benadrukt het belang van goede voorlichting, palliatieve zorg en tijdige gesprekken over het levenseinde.
Huidige euthanasiewetgeving handhaven, met strengere regels voor jongeren en psychisch lijden
NSC wil de bestaande euthanasiewetgeving behouden voor mensen met uitzichtloos en ondraaglijk lijden, maar pleit voor een moratorium op euthanasie en hulp bij zelfdoding bij psychisch lijden onder de 30 jaar. Ze zijn terughoudend over euthanasie bij wilsonbekwame mensen en steunen de Wet voltooid leven niet. Dit standpunt komt voort uit zorgen over de beoordeling van wilsbekwaamheid en uitzichtloosheid bij psychisch lijden, en de wens om eerst meer duidelijkheid en onderzoek te verkrijgen.
“We handhaven de huidige wetgeving rondom euthanasie in Nederland bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden. We pleiten voor een moratorium op euthanasie en hulp bij zelfdoding bij psychisch lijden onder de 30 jaar. Voordat verdere stappen worden gezet, is meer duidelijkheid nodig over hoe wilsbekwaamheid en de uitzichtloosheid van psychisch lijden bij mensen moet worden beoordeeld. Verder zijn we terughoudend en bezorgd over euthanasie bij wilsonbekwame mensen. We steunen de Wet voltooid leven niet.”
Investeren in palliatieve zorg en tijdige gesprekken over het levenseinde
NSC vindt het belangrijk dat zorgprofessionals tijdig met patiënten en hun familie spreken over wensen rondom het levenseinde, waaronder euthanasie, en wil investeren in kennis hierover. Ze willen ook voldoende financiering voor hospices en terminale thuiszorg, om alternatieven voor euthanasie te waarborgen.
“We investeren in de kennis van zorgprofessionals over het tijdig spreken met de patiënt en de familie over wensen nabij het levenseinde zoals het stoppen van levensverlengende behandeling, palliatieve zorg, palliatieve sedatie en euthanasie. Ook willen we hospices en terminale thuiszorg voldoende financiering bieden.”
50PLUS staat positief tegenover het verruimen van de mogelijkheden tot euthanasie wanneer sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Hun belangrijkste concrete voorstel is het wettelijk verruimen van euthanasie onder deze voorwaarden, waarmee zij willen bijdragen aan een waardig levenseinde voor ouderen. De partij ziet euthanasie als onderdeel van een bredere visie op waardigheid en zelfbeschikking in de ouderenzorg.
Verruimen van mogelijkheden tot euthanasie bij ondraaglijk en uitzichtloos lijden
50PLUS wil dat mensen die ondraaglijk en uitzichtloos lijden meer mogelijkheden krijgen om voor euthanasie te kiezen. Dit standpunt is onderdeel van hun streven naar een waardig levenseinde en het respecteren van zelfbeschikking, vooral voor ouderen die geconfronteerd worden met ernstige gezondheidsproblemen.
“De mogelijkheden tot euthanasie worden verruimd als er sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden.”
DENK is tegen het verruimen van de mogelijkheden voor euthanasie en wil in plaats daarvan inzetten op het voorkomen van de wens tot levensbeëindiging, bijvoorbeeld door het aanpakken van depressie en eenzaamheid. Hun visie is dat de zorg zich moet richten op het beschermen van het recht op leven en het bieden van alternatieven voor mensen die lijden, in plaats van het vergemakkelijken van euthanasie.
Geen verruiming van euthanasie, focus op preventie
DENK verzet zich tegen het uitbreiden van de euthanasiewetgeving en legt de nadruk op het voorkomen van situaties waarin mensen euthanasie overwegen. Zij zien het aanpakken van onderliggende oorzaken zoals depressie en eenzaamheid als belangrijker dan het verruimen van de euthanasiepraktijk. Dit standpunt is geworteld in hun waardeoriëntatie rond het recht op leven.
“Wij willen geen verruiming van de mogelijkheden voor euthanasie. Wij willen inzetten op meer maatregelen om de wens tot het beëindigen van het leven te voorkomen, bijvoorbeeld door de aanpak van depressie en eenzaamheid.”
GroenLinks-PvdA staat voor het recht op zelfbeschikking bij het levenseinde en wil euthanasie uit het Wetboek van Strafrecht halen. Zij vinden dat mensen die ondraaglijk en uitzichtloos lijden, ongeacht of dit lichamelijk of geestelijk is, een beroep moeten kunnen doen op euthanasie. Het programma benadrukt het versterken van individuele keuzevrijheid en het wegnemen van strafrechtelijke barrières rond euthanasie.
Euthanasie uit het Wetboek van Strafrecht halen
GroenLinks-PvdA wil het recht op euthanasie wettelijk verankeren door het uit het strafrecht te halen. Hiermee willen zij mensen die ondraaglijk en uitzichtloos lijden, zowel lichamelijk als geestelijk, de mogelijkheid geven om zelf over hun levenseinde te beschikken. Dit standpunt is gericht op het vergroten van de autonomie en het respecteren van de persoonlijke keuze van mensen in een uitzichtloze situatie.
“Wie ondraaglijk en uitzichtloos lijdt, ongeacht of dat lichamelijk of geestelijk is, kan een beroep doen op het recht op zelfbeschikking. Daarom halen we euthanasie uit het Wetboek van Strafrecht.”
Volt is voor het legaliseren van euthanasie voor mensen met een vrijwillige, weloverwogen en blijvende stervenswens. Zij willen dat hulp bij euthanasie niet langer strafbaar is en uit het Wetboek van Strafrecht wordt gehaald, waarmee zij het recht op zelfbeschikking centraal stellen.
Legaliseren van vrijwillige en weloverwogen euthanasie
Volt vindt dat mensen met een vrijwillige en blijvende stervenswens legaal toegang moeten krijgen tot euthanasie, onder begeleiding. Zij zien hulp bij euthanasie als een kwestie van zelfbeschikking en willen dat dit niet langer strafbaar is. Hiermee wil Volt het recht op het eigen lichaam versterken en mensen beschermen tegen onnodige strafrechtelijke vervolging.
“Mensen met een vrijwillige en weloverwogen, blijvende stervenswens kunnen legaal en onder begeleiding toegang krijgen tot euthanasie. Hulp bij vrijwillige en weloverwogen euthanasie hoort niet thuis in ons Wetboek van Strafrecht.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma