Verkiezingsprogramma's 2025 overEuthanasie
De SGP is principieel tegen euthanasie en wil de huidige euthanasiewet intrekken. Zij pleiten voor strengere toetsing, het beperken van euthanasie bij psychisch lijden, en meer aandacht voor palliatieve zorg en het voorkomen van eenzaamheid. De partij verzet zich tegen elke verruiming van euthanasie en benadrukt bescherming van kwetsbaar leven tot het natuurlijke levenseinde.
Intrekken van de euthanasiewet
De SGP wil de euthanasiewet volledig intrekken, omdat zij euthanasie niet als normaal medisch handelen beschouwen en het menselijk leven als onschendbaar zien. Zij maken zich zorgen over een maatschappelijke norm waarin het zelfgekozen levenseinde als gewoon wordt gezien.
Geen verruiming, beperking bij psychisch lijden
De partij is tegen elke verruiming van euthanasie, met name bij psychisch lijden en bij de ‘voltooid leven’-wet. Zij willen dat euthanasie bij psychisch lijden niet langer mogelijk is, zeker niet bij jongeren.
Strengere en voorafgaande toetsing van euthanasieverzoeken
De SGP wil dat toetsing van euthanasieverzoeken vooraf gebeurt in plaats van achteraf, met meer transparantie en een grotere rol voor het Openbaar Ministerie en de rechter.
“Toetsing van euthanasieverzoeken wordt aangescherpt. Dit moet niet langer achteraf, maar vooraf gebeuren. Alle oordelen van de toetsingscommissies moeten openbaar worden gemaakt. Ook wordt de rol van het Openbaar Ministerie (OM) en de rechter (bij niet-unaniem oordeel) versterkt.”
Geen euthanasie bij jonge kinderen en beperking criteria
De partij wil de regeling voor levensbeëindiging van jonge kinderen intrekken en het criterium ‘uitzichtloos en ondraaglijk lijden’ duidelijker begrenzen.
Bescherming van artsen en geen recht op euthanasie
De SGP vindt dat er geen recht op euthanasie bestaat en dat artsen beschermd moeten worden tegen druk van familie.
“Er is geen ‘recht op euthanasie’. Artsen moeten worden beschermd tegen druk van familie.”
Palliatieve zorg en aandacht voor eenzaamheid
De partij benadrukt het belang van palliatieve zorg en het voorkomen van eenzaamheid als alternatief voor euthanasie. Palliatieve sedatie mag niet worden misbruikt om euthanasie-eisen te omzeilen.
“De SGP stimuleert proactieve zorgplanning. Overbehandelen is niet goed. Er moet ruimte zijn om afscheid te nemen en voorbereid te zijn op het sterven. Palliatieve sedatie mag niet gebruikt worden om de euthanasie-eisen te kunnen ontlopen.”
“De helft van alle ouderen voelt zich eenzaam. Om deze aangrijpende werkelijkheid tegen te gaan, is een structurele langetermijnaanpak tegen eenzaamheid nodig.”
BIJ1 pleit voor volledige zelfbeschikking rond het levenseinde en wil euthanasie toegankelijker maken, ook voor mensen met psychisch lijden, vergevorderde dementie of een stapeling van ouderdomsaandoeningen. Ze willen de strafbaarheid van artseneuthanasie opheffen, hulp bij zelfdoding door naasten decriminaliseren en een legaal, veilig stervensmiddel beschikbaar stellen voor mensen met een weloverwogen doodswens, ook als zij niet ziek zijn. De partij benadrukt dat de wens tot euthanasie nooit mag voortkomen uit gebrekkige zorg.
Strafbaarheid artseneuthanasie opheffen en hulp bij zelfdoding decriminaliseren
BIJ1 wil de juridische barrières rond euthanasie en hulp bij zelfdoding wegnemen. Ze stellen dat de Nederlandse euthanasiepraktijk zorgvuldig is en pleiten voor het opheffen van de strafbaarheid van artseneuthanasie en het decriminaliseren van hulp bij zelfdoding door naasten of andere hulpverleners.
“Daarom heffen we de strafbaarheid van artseneuthanasie op. Ook moet hulp bij zelfdoding door naasten of andere professionele hulpverleners gedecriminaliseerd worden.”
Euthanasie toegankelijker maken, ook bij dementie, psychiatrie en ouderdom
BIJ1 wil dat euthanasie toegankelijker wordt, met name voor mensen met vergevorderde dementie (ook als zij eerder wilsbekwaam toestemming gaven), mensen met psychiatrische aandoeningen en mensen met een stapeling van ouderdomsaandoeningen. Ze willen de positie van de patiënt versterken zodat mensen niet uit angst te vroeg om euthanasie vragen.
“Daarom willen we de positie van de patiënt versterken en de keuze voor euthanasie toegankelijker maken. Ook voor mensen die lijden aan een psychiatrische ziekte of een stapeling van ouderdomsaandoeningen.”
“Bij vergevorderde dementie wordt zelden euthanasie verleend, ook niet als mensen hier eerder - toen zij nog wilsbekwaam waren - toestemming voor hebben verleend.”
Legaal stervensmiddel voor niet-zieken met weloverwogen doodswens
BIJ1 vindt dat ook mensen die niet ziek zijn, maar een weloverwogen en aanhoudende doodswens hebben, toegang moeten krijgen tot een legaal, veilig en betrouwbaar stervensmiddel, mits er een toets op vrijwilligheid en weloverwogenheid is.
“Ieder mens moet kunnen kiezen voor een waardige dood in eigen regie, ook als zij niet ziek zijn. Mensen met een weloverwogen persisterende doodswens moeten daarom toegang kunnen krijgen tot een legaal, waardig, veilig en betrouwbaar stervensmiddel, zodat zij niet hoeven te kiezen voor suïcide.”
“Een toets op vrijwilligheid en weloverwogenheid moet beschermen tegen misbruik en impulsief gebruik van zo’n door de overheid gereguleerd middel.”
Euthanasiewens mag nooit door gebrekkige zorg ontstaan
BIJ1 benadrukt dat de wens voor euthanasie nooit het gevolg mag zijn van tekortschietende zorg. Ze willen de zorg verbeteren zodat mensen niet uit wanhoop voor euthanasie kiezen.
“De wens voor euthanasie mag nooit worden bepaald door gebrekkige zorg.”
Meer ruimte voor gesprek over vrijwillig levenseinde, ook bij psychisch lijden
De partij wil laagdrempelige voorzieningen waar mensen met een doodswens, ook zonder indicatie voor palliatieve zorg of met psychische aandoeningen, openlijk kunnen praten over hun wens. Dit kan het verlangen naar de dood verminderen.
“We versterken de mogelijkheid om in gesprek te gaan met artsen over een vrijwillig levenseinde. Ook voor mensen zonder indicatie voor palliatieve zorg. We beginnen daarbij laagdrempelige voorzieningen waar mensen met een doodswens, die lijden aan een psychische aandoening, openlijk en in alle vrijheid kunnen praten over hun wens.”
“Bij deze laagdrempelige voorzieningen is levenshulp en stervenshulp beschikbaar.”
De ChristenUnie is principieel tegen de huidige euthanasiepraktijk en streeft naar een trendbreuk waarbij het aantal euthanasiegevallen daalt. Ze willen euthanasie bij jongeren met ernstig psychisch lijden onder de dertig stopzetten en zijn fel tegen een wettelijke regeling voor euthanasie bij ‘voltooid leven’ en het beschikbaar stellen van zelfdodingsmiddelen.
Daling van euthanasie via betere palliatieve zorg
De ChristenUnie ziet de stijging van euthanasie als zorgelijk en wil het aantal gevallen terugdringen door in te zetten op betere voorlichting over natuurlijk sterven en het verbeteren van hospice- en palliatieve zorg. Ze beschouwen elk mensenleven als intrinsiek waardevol en willen voorkomen dat euthanasie een normale manier van sterven wordt.
“Het absolute en relatieve aantal euthanasiegevallen stijgt elk jaar. Dat is meer dan de demografische ontwikkelingen kunnen verklaren. Euthanasie lijkt een steeds meer gangbare manier van sterven te worden. We zetten in op trendbreuk: een daling van het aantal euthanasiegevallen via verbeterde voorlichting over natuurlijk sterven, goede en voldoende beschikbare hospice- en palliatieve zorg.”
“Ook rond het levenseinde heeft de overheid de taak om kwetsbaar leven te beschermen. Elk mensenleven is intrinsiek waardevol, ongeacht gezondheid, beperkingen, leeftijd of bijdrage aan de samenleving.”
Stopzetten euthanasie bij jongeren met psychisch lijden
De partij maakt zich grote zorgen over het toenemende aantal euthanasieverzoeken van jongeren met ernstig psychisch lijden en wil euthanasie voor deze groep onder de dertig jaar stopzetten totdat er betere zorg en begeleiding is geregeld.
Tegen wettelijke regeling euthanasie bij ‘voltooid leven’ en verbod op zelfdodingsmiddelen
De ChristenUnie is uitgesproken tegen een wettelijke regeling voor euthanasie bij mensen met een ‘voltooid leven’ en wil het ontwikkelen en verstrekken van zelfdodingsmiddelen strafbaar stellen.
“De ChristenUnie is tegen een wettelijke regeling voor euthanasie bij mensen met een ‘voltooid leven’. ‘Middel X’, zelfdodingscapsules of nog te ontwikkelen zelfdodingsmiddelen blijven verboden. Organisaties die dergelijke middelen ontwikkelen en/of beschikbaar stellen, worden strafrechtelijk aangepakt.”
Euthanasiezaken met discussie altijd naar het OM
Bij twijfelgevallen of discussie over euthanasie in de toetsingscommissies wil de ChristenUnie dat deze zaken altijd aan het Openbaar Ministerie worden voorgelegd.
“Euthanasiezaken waarover in de toetsingscommissies discussie bestaat, dienen altijd aan het Openbaar Ministerie (OM) te worden voorgelegd.”
Principieel verzet tegen Nederlandse euthanasiepraktijk
De partij verzet zich fundamenteel tegen de Nederlandse euthanasiepraktijk op basis van de beschermwaardigheid van het menselijk leven.
“De ChristenUnie zich altijd verzet tegen de Nederlandse abortus- en euthanasiepraktijk die indruist tegen één van onze meest elementaire waarden: de beschermwaardigheid van het menselijk leven.”
D66 vindt dat ieder mens het recht heeft om zelf te beslissen over het einde van het leven en wil de euthanasiewet verruimen. De partij pleit voor een wettelijke regeling voor hulp bij een voltooid leven, snellere toegang tot stervenshulp, en het volledig uit het strafrecht halen van euthanasie. D66 benadrukt autonomie, mededogen en het loslaten van regels gebaseerd op angst of dogma’s.
Verruiming van de euthanasiewet, inclusief psychisch lijden en dementie
D66 wil de euthanasiewet uitbreiden zodat deze ook geldt bij psychisch lijden en dementie. De partij vindt dat echte vrijheid betekent dat mensen, eventueel samen met hun naasten, mogen beslissen over het moeilijkste moment in hun leven. Dit standpunt adresseert de wens tot meer autonomie en maatwerk bij het beëindigen van het leven.
Wettelijke regeling voor hulp bij een voltooid leven
D66 wil een aparte wettelijke regeling voor mensen die hun leven als voltooid beschouwen, los van de bestaande euthanasiewet. Hiermee wil de partij tegemoetkomen aan mensen die niet ernstig ziek zijn, maar hun leven als voltooid ervaren en waardig willen sterven.
Euthanasie volledig uit het strafrecht halen
D66 wil euthanasie volledig uit het strafrecht halen, zodat het niet langer als een strafbaar feit wordt gezien. Dit moet de juridische positie van artsen en patiënten verduidelijken en bijdragen aan een meer humane benadering van het levenseinde.
“Het volledig uit het strafrecht halen van euthanasie.”
Snellere toegang tot stervenshulp via expertisecentra
D66 wil dat mensen sneller toegang krijgen tot stervenshulp door de inzet van gespecialiseerde expertisecentra. Dit moet wachttijden verkorten en zorgen voor deskundige begeleiding bij het levenseinde.
“Snellere toegang tot stervenshulp via expertisecentra.”
BBB erkent euthanasie als een mogelijke daad van barmhartigheid bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden, mits uitgevoerd in een medische setting na zorgvuldige besluitvorming. Ze willen investeren in kennis en expertise rondom het levenseinde, maar wijzen de voltooidlevenwet expliciet af omdat deze volgens hen niets toevoegt aan de huidige praktijk. BBB benadrukt het belang van palliatieve zorg en verzet zich tegen het idee dat ouderen hun leven moeten beëindigen vanwege een gevoel van voltooid leven.
Euthanasie alleen bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden, in medische setting
BBB vindt dat euthanasie alleen mogelijk moet zijn bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden, en uitsluitend na een zorgvuldig besluitvormingsproces in een medische context. Ze willen investeren in expertise zodat artsen goed toegerust zijn om euthanasie en palliatieve sedatie uit te voeren.
“Bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden kan actieve levensbeëindiging een daad van barmhartigheid zijn. Dit moet altijd in een medische setting plaatsvinden, na zorgvuldige besluitvorming.”
“Er moet voldoende geïnvesteerd worden in expertisecentra over het levenseinde, om zo te zorgen dat artsen voldoende kennis en kunde hebben om, indien gewenst, palliatieve sedatie en/of euthanasie uit te voeren.”
Afwijzing voltooidlevenwet
BBB verwerpt de voltooidlevenwet, omdat zij vinden dat deze geen toegevoegde waarde heeft ten opzichte van de bestaande euthanasiewetgeving. Ze keren zich tegen het idee dat ouderen hun leven zouden moeten beëindigen puur vanwege een gevoel van voltooid leven.
De Partij voor de Dieren (PvdD) hecht sterk aan zelfbeschikking bij het levenseinde en vindt dat mensen zelf mogen bepalen wanneer zij op een waardige manier willen sterven, mits er een zorgvuldig traject aan voorafgaat. De partij benadrukt het belang van goede beschikbaarheid van hulp bij het levenseinde, maar waarschuwt ook voor maatschappelijke risico’s zoals het gevoel van overbodigheid bij ouderen. Een wettelijke leeftijdsgrens voor stervenshulp wordt als arbitrair en problematisch gezien.
Zelfbeschikking over het levenseinde, mits zorgvuldig traject
PvdD vindt dat mensen het recht hebben om zelf te bepalen wanneer zij willen sterven, zolang dit via een zorgvuldig proces verloopt. De partij benadrukt het belang van waardigheid en zelfbeschikking, maar stelt dat de samenleving ook verantwoordelijk is om te voorkomen dat mensen zich ongewenst of tot last voelen. Er wordt expliciet afstand genomen van een harde wettelijke leeftijdsgrens voor euthanasie.
“De Partij voor de Dieren hecht aan zelfbeschikking en vindt dat mensen zelf mogen bepalen wanneer ze sterven, op een waardige manier. Hier moet een zorgvuldig traject aan voorafgaan.”
“Het vastleggen van een wettelijke leeftijdsgrens voor stervenshulp is arbitrair en zou grote maatschappelijke gevolgen hebben.”
“De Partij voor de Dieren onderschrijft het principe dat mensen beschikken over hun eigen leven, zeker als het gaat om een stervenswens. De samenleving heeft echter ook de verantwoordelijkheid om te voorkomen dat mensen zichzelf als last voor anderen gaan beschouwen of zich niet meer welkom voelen in de samenleving.”
Goede beschikbaarheid van hulp bij levenseinde
De partij wil dat hulp bij het levenseinde goed toegankelijk is, naast andere vormen van medische zorg. Dit wordt gezien als onderdeel van het recht op zeggenschap binnen medische behandelingen.
“We zorgen dat abortuszorg, hulp bij levenseinde en informatie over donorconceptie goed beschikbaar zijn.”
Het CDA is terughoudend ten aanzien van euthanasie en wijst de Wet Voltooid Leven expliciet af. De partij wil meer onderzoek naar de stijging van euthanasiegevallen onder jongeren en benadrukt het belang van maatschappelijke gesprekken over het levenseinde, met nadruk op zingeving en beschermwaardigheid van het leven.
Afwijzing Wet Voltooid Leven
Het CDA is geen voorstander van de Wet Voltooid Leven, omdat zij het leven als fundamenteel beschermwaardig beschouwen en zorgen hebben over de maatschappelijke gevolgen, met name voor jongeren. De partij wil eerst meer inzicht in de oorzaken van de stijging van euthanasiegevallen, vooral onder jongeren onder de dertig.
“We zijn geen voorstander van de Wet Voltooid Leven. De problematiek rondom euthanasie van jongeren onder de dertig volgen we nauw. We willen meer onderzoek naar de oorzaken van de stijging van het aantal gevallen.”
Focus op zingeving en wensverklaring in de laatste levensfase
Het CDA wil het gesprek over het levenseinde verbreden naar zingeving en het vastleggen van wensen, in plaats van alleen wilsverklaringen. Hiermee beoogt de partij dat ouderen hun zorgen en behoeften rondom het levenseinde vanuit een bredere, meer betekenisvolle context kunnen bespreken.
“We zetten ons in voor een beweging van ‘wilsverklaring’ naar ‘wensverklaring’, waarbij ouderen hun zorgen, wensen en behoeften voor de laatste levensfase vanuit zingevingsperspectief vastleggen.”
Maatschappelijk gesprek en beschermwaardigheid van het leven
Het CDA benadrukt het belang van een breed maatschappelijk gesprek over medische ethiek, waarbij de overheid sturing geeft vanuit het principe van fundamentele beschermwaardigheid van het leven.
“Het CDA wil een maatschappelijk gesprek voeren over grenzen, consequenties en mogelijkheden van deze ontwikkelingen. De overheid kan zo sturing geven vanuit het principe van fundamentele beschermwaardigheid van het leven.”
BVNL vindt dat euthanasie een individuele keuze is en dat volwassenen daarover zelf mogen beslissen binnen de huidige wetgeving. De partij benadrukt dat medisch-ethische keuzes, waaronder euthanasie, niet door de overheid maar door het individu gemaakt moeten worden, en verwerpt elke vorm van overheidsdwang op dit vlak.
Euthanasie is een individuele keuze binnen de wet
BVNL stelt dat volwassenen zelf mogen beslissen over euthanasie, zolang dit binnen de bestaande wetgeving gebeurt. De partij ziet dit als een fundamenteel recht op lichamelijke integriteit en individuele vrijheid, en vindt dat de overheid zich niet met deze persoonlijke keuze mag bemoeien.
“Als volwassen mensen euthanasie willen plegen binnen de huidige wetgeving dan is dat een eigen keuze.”
“Medisch-ethische keuzes horen bij het individu, niet bij de Staat. Belang Van Nederland verwerpt iedere vorm van overheidsdwang als het gaat om beslissingen over het eigen lichaam. Of het nu gaat om vaccinatie, medische behandelingen, seksuele voorkeur, levensovertuiging, of levensbeëindiging: deze keuzes behoren toe aan de mens zelf. De overheid heeft zich hierbuiten te houden.”
JA21 steunt de huidige euthanasiepraktijk in Nederland, die zij als zorgvuldig beschouwen, maar verzet zich tegen verdere uitbreiding ervan. Zij vinden uitbreiding naar mensen zonder uitzichtloos, medisch lijden of naar wilsonbekwamen onwenselijk en benadrukken het belang van zorgvuldige regelgeving rond levensbeëindiging.
Huidige euthanasiepraktijk behouden, geen uitbreiding
JA21 ondersteunt de bestaande euthanasiewetgeving, omdat deze volgens hen zorgvuldig wordt toegepast door artsen en patiënten. Ze zijn echter duidelijk tegen het verruimen van de euthanasiewet naar mensen die niet uitzichtloos en medisch lijden, of naar mensen die wilsonbekwaam zijn. Hun uitgangspunt is dat kwetsbaren altijd toegang moeten hebben tot kwalitatief goede zorg, en dat ethische kaders streng bewaakt moeten worden.
“Wij steunen de huidige euthanasiepraktijk, die door artsen en patiënten als zorgvuldig wordt ervaren. Verdere uitbreiding van deze wet naar mensen zonder uitzichtloos, medisch lijden of naar wilsonbekwamen, achten wij dus onwenselijk.”
“Regelgeving met betrekking tot zwangerschap, geboorte en levensbeëindiging dient daarom met grote zorgvuldigheid tot stand te komen.”
NSC handhaaft de huidige euthanasiewetgeving bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden, maar wil strengere beperkingen voor euthanasie bij psychisch lijden onder de 30 jaar en bij wilsonbekwame mensen. De partij steunt de Wet voltooid leven niet en pleit voor meer zorgvuldigheid en terughoudendheid bij uitbreiding van euthanasiemogelijkheden.
Huidige euthanasiewetgeving handhaven, geen uitbreiding
NSC wil de bestaande euthanasiewetgeving behouden voor situaties van uitzichtloos en ondraaglijk lijden, maar is kritisch op verdere verruiming, met name bij psychisch lijden en wilsonbekwame mensen. De partij benadrukt het belang van zorgvuldigheid en terughoudendheid, en wijst uitbreiding zoals de Wet voltooid leven af.
“We handhaven de huidige wetgeving rondom euthanasie in Nederland bij uitzichtloos en ondraaglijk lijden. We pleiten voor een moratorium op euthanasie en hulp bij zelfdoding bij psychisch lijden onder de 30 jaar. Voordat verdere stappen worden gezet, is meer duidelijkheid nodig over hoe wilsbekwaamheid en de uitzichtloosheid van psychisch lijden bij mensen moet worden beoordeeld. Verder zijn we terughoudend en bezorgd over euthanasie bij wilsonbekwame mensen. We steunen de Wet voltooid leven niet.”
Investeren in zorgvuldige besluitvorming rond het levenseinde
NSC vindt dat het maatschappelijke en politieke debat over euthanasie met grote zorgvuldigheid gevoerd moet worden, en dat zorgprofessionals beter ondersteund moeten worden in gesprekken over het levenseinde.
“We investeren in de kennis van zorgprofessionals over het tijdig spreken met de patiënt en de familie over wensen nabij het levenseinde zoals het stoppen van levensverlengende behandeling, palliatieve zorg, palliatieve sedatie en euthanasie.”
De VVD staat pal voor het recht op zelfbeschikking bij een waardig levenseinde en wil geen stap terug op het gebied van euthanasie. De partij wil de wetgeving rondom euthanasie verduidelijken, vooral voor mensen met dementie en psychiatrische aandoeningen, en laat onderzoeken of de huidige wet- en regelgeving nog aansluit bij de praktijk. Ook blijft de VVD het maatschappelijk debat over voltooid leven zonder medische oorzaak voeren, met behoud van strenge zorgvuldigheidseisen.
Geen stap terug en verduidelijking wetgeving euthanasie
De VVD vindt zelfbeschikking en een waardig levenseinde essentieel en wil dat de bestaande euthanasiewetgeving niet wordt teruggedraaid. Ze pleiten voor verduidelijking van de voorwaarden waaronder euthanasie op basis van een schriftelijke wilsverklaring mogelijk is, en willen onderzoeken of de wet nog aansluit bij de praktijk, met behoud van strenge eisen en strafrechtelijke waarborgen.
“We zorgen ervoor dat op het vlak van euthanasie geen stap terug in de tijd wordt gezet. We maken duidelijker wanneer iemand op basis van een schriftelijke wilsverklaring euthanasie verleend kan krijgen. We zorgen voor goede voorlichting. De VVD wil laten onderzoeken of de huidige wet- en regelgeving nog voldoet aan de euthanasiepraktijk zoals deze zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. Hierbij is van belang dat bestaande zorgvuldigheidseisen en kwaliteitseisen volledig in stand blijven en dat strafrechtelijke vervolging als uiterste redmiddel mogelijk blijft.”
Maatschappelijk debat over voltooid leven zonder medische oorzaak
De VVD wil het debat over euthanasie bij voltooid leven zonder medische oorzaak voortzetten, in afwachting van de behandeling van de Initiatiefwet voltooid leven. Hierbij wordt extra kennis uit de euthanasiepraktijk betrokken, maar er worden geen concrete stappen aangekondigd zolang de wet nog niet is behandeld.
“In afwachting van de behandeling van de ‘Initiatiefwet voltooid leven’ gaan we door met het maatschappelijk debat over (de positie van) een waardig levenseinde bij voltooid leven zonder medische oorzaak. Hierbij betrekken we de extra kennis en expertise die is opgebouwd in de euthanasiepraktijk.”
50PLUS is voorstander van het verruimen van de mogelijkheden tot euthanasie wanneer sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Hun programma benadrukt het belang van een waardig levenseinde en wil dat ouderen meer zeggenschap krijgen over hun laatste levensfase. Concrete beleidsvoorstellen over euthanasie zijn beperkt tot deze verruiming bij zwaar lijden.
Verruiming mogelijkheden tot euthanasie bij ondraaglijk en uitzichtloos lijden
50PLUS wil dat mensen die ondraaglijk en uitzichtloos lijden, meer mogelijkheden krijgen om voor euthanasie te kiezen. Dit standpunt is bedoeld om het recht op een waardig levenseinde te versterken en tegemoet te komen aan de wens van ouderen om regie te houden over hun laatste levensfase.
“De mogelijkheden tot euthanasie worden verruimd als er sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden.”
DENK is tegen het verruimen van de mogelijkheden voor euthanasie en wil in plaats daarvan inzetten op het voorkomen van de wens tot levensbeëindiging, bijvoorbeeld door het aanpakken van depressie en eenzaamheid. Hun visie is dat de nadruk moet liggen op het verbeteren van de geestelijke gezondheid en het bieden van alternatieven, in plaats van het versoepelen van euthanasiewetgeving.
Geen verruiming euthanasie, focus op preventie
DENK wil niet dat de mogelijkheden voor euthanasie worden uitgebreid. In plaats daarvan pleiten zij voor meer preventieve maatregelen om te voorkomen dat mensen hun leven willen beëindigen, zoals het bestrijden van depressie en eenzaamheid. Dit standpunt komt voort uit hun zorg voor kwetsbare groepen en hun nadruk op het recht op leven.
“Wij willen geen verruiming van de mogelijkheden voor euthanasie. Wij willen inzetten op meer maatregelen om de wens tot het beëindigen van het leven te voorkomen, bijvoorbeeld door de aanpak van depressie en eenzaamheid.”
GroenLinks-PvdA staat voor het recht op zelfbeschikking bij het levenseinde en wil euthanasie uit het Wetboek van Strafrecht halen. Zij vinden dat mensen die ondraaglijk en uitzichtloos lijden, ongeacht of dat lichamelijk of geestelijk is, een beroep moeten kunnen doen op euthanasie. Het programma benadrukt versterking van het recht op zelfbeschikking en het wegnemen van strafrechtelijke barrières.
Euthanasie uit het Wetboek van Strafrecht halen
GroenLinks-PvdA wil het recht op euthanasie wettelijk versterken door het uit het strafrecht te halen. Hiermee willen zij mensen die ondraaglijk en uitzichtloos lijden, zowel lichamelijk als geestelijk, meer regie geven over hun levenseinde en juridische belemmeringen wegnemen. Dit standpunt is onderdeel van hun bredere visie op zelfbeschikking en waardig sterven.
“Wie ondraaglijk en uitzichtloos lijdt, ongeacht of dat lichamelijk of geestelijk is, kan een beroep doen op het recht op zelfbeschikking. Daarom halen we euthanasie uit het Wetboek van Strafrecht.”
Volt is voorstander van het legaliseren van euthanasie voor mensen met een vrijwillige, weloverwogen en blijvende stervenswens. Zij willen hulp bij euthanasie uit het Wetboek van Strafrecht halen, zodat het niet langer strafbaar is en mensen meer zelfbeschikking krijgen over hun levenseinde.
Legaliseren van euthanasie bij vrijwillige, weloverwogen stervenswens
Volt vindt dat mensen met een vrijwillige en weloverwogen, blijvende stervenswens legaal toegang moeten krijgen tot euthanasie. Het huidige strafrechtelijke verbod op hulp bij euthanasie wordt als onwenselijk gezien, omdat het de autonomie van mensen beperkt. Volt koppelt dit aan het bredere recht op lichamelijke autonomie en zelfbeschikking.
“Mensen met een vrijwillige en weloverwogen, blijvende stervenswens kunnen legaal en onder begeleiding toegang krijgen tot euthanasie. Hulp bij vrijwillige en weloverwogen euthanasie hoort niet thuis in ons Wetboek van Strafrecht.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma