Verkiezingsprogramma's 2025 overEurobond
GroenLinks-PvdA staat positief tegenover het aangaan van gemeenschappelijke Europese schulden, oftewel Eurobonds, als instrument om structureel te investeren in bijvoorbeeld de energietransitie en strategische autonomie. De partij pleit voor het moderniseren van de Europese begrotingsregels en sluit geen taboes uit op het gebied van nieuwe inkomstenbronnen of gezamenlijke schulduitgifte. Hun visie is gericht op een sterker, socialer en duurzamer Europa dat gezamenlijk investeert in de toekomst.
Positief over gemeenschappelijke Europese schulden (Eurobonds)
GroenLinks-PvdA ziet het aangaan van gemeenschappelijke schulden als een legitiem en noodzakelijk instrument voor de EU om grote, gezamenlijke investeringen mogelijk te maken. Dit standpunt wordt expliciet genoemd in het kader van de Europese begroting en investeringen in de energietransitie. De partij benadrukt dat er geen taboes zijn op het gebied van Eurobonds en dat deze bijdragen aan een sterker en meer strategisch Europa.
Hervorming Europese begrotingsregels voor investeringen
GroenLinks-PvdA wil de Europese begrotingsregels vernieuwen zodat er meer ruimte komt voor duurzame investeringen en hervormingen, waarbij het aangaan van gezamenlijke schulden (Eurobonds) als optie wordt gezien. Dit moet de EU in staat stellen om adequaat te reageren op grote maatschappelijke uitdagingen zonder te vervallen in kortetermijndenken of bezuinigingen.
“We zijn voorstander van de vernieuwing van de Europese begrotingsregels, waarbij meer nadruk komt te liggen op duurzame investeringen en hervormingen.”
JA21 is fel tegenstander van Eurobonds en gezamenlijke Europese schulden. De partij wil dat Nederland zich altijd kan distantiëren van gezamenlijke schulduitgifte en pleit voor een opt-out als Eurobonds of vergelijkbare instrumenten worden ingevoerd.
Geen gezamenlijke Europese schulden of Eurobonds
JA21 verzet zich principieel tegen het aangaan van gezamenlijke Europese schulden, waaronder Eurobonds, omdat dit het Nederlandse begrotingsbeleid ondermijnt en leidt tot financiële risico’s voor Nederland. De partij wil dat Nederland het recht behoudt zich te onttrekken aan elke vorm van gezamenlijke schulduitgifte en pleit voor een opt-out als Eurobonds realiteit worden.
“Geen gezamenlijke Europese schulden, in welke vorm dan ook.”
“Mocht er ooit tijdelijk sprake zijn van gezamenlijke schulden, dan moet Nederland het recht hebben om zich hiervan te distantiëren. Indien gezamenlijke Europese schulden een realiteit zouden worden, moet Nederland een opt-out bedingen.”
“De Nederlandse regering moet inzetten op een lagere EU-begroting, de nationale afdrachten niet laten verhogen en gezamenlijke EU-schulden blokkeren.”
Volt is voorstander van het gezamenlijk uitgeven van Europese schulden (Eurobonds) om grote, gezamenlijke uitdagingen zoals defensie en investeringen in de EU te financieren. Ze pleiten voor een volwaardige begrotingsunie waarbij Europese uitgaven deels via Eurobonds worden gefinancierd, met specifieke aandacht voor gezamenlijke defensie-uitgaven. Volt ziet Eurobonds als een instrument om de economische kracht en onafhankelijkheid van de EU te vergroten.
Gezamenlijke Europese schuld (Eurobonds) voor investeringen
Volt wil dat de EU een echte begrotingsunie wordt, waarbij uitgaven voor gezamenlijke doelen worden gefinancierd door het uitgeven van gezamenlijke schuld (Eurobonds). Dit moet de slagkracht van de EU vergroten en zorgen voor goedkopere leningen, meer economische groei en meer geopolitieke invloed. Het adresseren van grote uitdagingen als klimaat, defensie en digitalisering vereist volgens Volt deze gezamenlijke financieringsvorm.
“De Europese begrotingsuitgaven zullen dan geheel worden bekostigd door Europese belastinginkomsten en door het uitgeven van een gezamenlijke schuld.”
“De Europese uitgaven worden gefinancierd door directe bijdragen van de lidstaten, Europese belastingen en heffingen en, waar nodig en zinvol, Europese schulden.”
Eurobonds specifiek voor gezamenlijke defensie-uitgaven
Volt stelt concreet voor om uitbreiding van Europese defensie gezamenlijk te financieren met Eurobonds. Dit moet versnippering en dubbele aankopen voorkomen, interoperabiliteit verbeteren en kosten besparen, zodat middelen vrijkomen voor andere projecten.
“De uitbreiding binnen defensie wordt gezamenlijk gefinancierd met eurobonds.”
BBB is fel tegen Eurobonds en andere vormen van gemeenschappelijke Europese schulden. De partij wil niet dat Nederland opdraait voor schulden van andere EU-landen en verzet zich tegen het aangaan van gezamenlijke financiële verplichtingen zoals Eurobonds, om toekomstige generaties te beschermen tegen financiële risico’s.
Geen Eurobonds of gezamenlijke Europese schulden
BBB wijst het principe van Eurobonds en vergelijkbare gezamenlijke schulduitgifte expliciet af. De partij vindt dat landen die hun financiën niet op orde hebben, niet via Europese constructies hun schulden moeten afwentelen op financieel solide landen zoals Nederland. BBB wil voorkomen dat toekomstige generaties worden belast met schulden die elders zijn gemaakt.
“BBB wil geen giften, gemeenschappelijke schulden, Eurobonds en Europese belastingen om uitgaven mee te financieren zoals voor klimaat of Defensie. BBB wil namelijk niet dat toekomstige generaties opdraaien voor de schulden van landen die het niet zo nauw nemen met hun boekhoudregels en die gewend zijn geraakt om via Brussel de hand op te houden voor ons belastinggeld.”
“BBB wil geen giften, gemeenschappelijke schulden, Eurobonds of soortgelijke gezamenlijke schulden en Europese belastingen om uitgaven mee te financieren zoals voor klimaat of Defensie. BBB wil namelijk niet dat toekomstige generaties opdraaien voor de schulden van landen die het niet zo nauw nemen met hun boekhoudregels en die gewend zijn geraakt om via Brussel hun hand op te houden voor ons belastinggeld.”
Het CDA staat in principe niet afwijzend tegenover het gebruik van Eurobonds, maar wil deze alleen inzetten in uitzonderlijke situaties en onder strikte voorwaarden. Eurobonds mogen volgens het CDA uitsluitend tijdelijk, beperkt en doelgericht worden gebruikt voor gezamenlijke Europese investeringen die de veiligheid en strategische autonomie versterken, met harde afspraken over terugbetaling en hervormingen.
Eurobonds alleen in noodsituaties en voor specifieke investeringen
Het CDA accepteert het aangaan van gezamenlijke Europese schulden (Eurobonds) uitsluitend in uitzonderlijke omstandigheden, zoals noodsituaties of voor investeringen in Europese publieke goederen. Dit mag niet leiden tot structurele financiering van begrotingstekorten; het gebruik moet tijdelijk, beperkt en strikt afgebakend zijn, met afdwingbare afspraken over terugbetaling en structurele hervormingen. Het CDA wil zo voorkomen dat Eurobonds een permanent instrument worden en benadrukt het belang van Europese inzet en verantwoordelijkheid.
“Wij staan open voor het aangaan van gemeenschappelijke schulden (eurobonds) in noodsituaties en voor specifieke investeringen in Europese publieke goederen die onze veiligheid en open strategische autonomie versterken. Dit kan alleen onder strenge voorwaarden zoals tijdelijkheid, een beperkte omvang en stevige afbakening, concrete en afdwingbare afspraken over terugbetaling en een duidelijk aantoonbare Europese inzet.”
“Gezamenlijke schulden zijn geen structurele financiering van begrotingstekorten en gaan hand in hand met afdwingbare afspraken over structurele hervormingen.”
D66 is uitgesproken voor het gezamenlijk aangaan van Europese schulden om grote investeringen te financieren, oftewel eurobonds. Ze willen jaarlijks €750 tot €800 miljard aan Europese investeringen mogelijk maken via gezamenlijke leningen, met als doel de Europese begroting te vergroten en de druk op nationale begrotingen te verlichten.
Gezamenlijke Europese leningen voor investeringen
D66 pleit voor het uitgeven van eurobonds (gezamenlijke Europese leningen) om grootschalige investeringen in publieke goederen zoals defensie, groene energie en infrastructuur te financieren. Hiermee willen ze de Europese slagkracht vergroten, nationale begrotingen ontlasten en de EU toekomstbestendiger maken.
“D66 wil jaarlijks €750 tot €800 miljard euro extra aan Europese investeringen. Dat financieren we met gezamenlijke leningen.”
“Met een Europese begroting die twee keer zo groot is, kunnen we samen écht een veranderende wereld aan. Dit doen we met eigen Europese inkomstenbronnen. Het geld gaat naar investeringen die iedereen aangaan, zoals in defensie, groene energie en vitale voorzieningen als havens. Zo verlicht Europa de druk op nationale begrotingen en hoeft de Europese Commissie niet steeds met de pet rond.”
FVD noemt "Eurobond" niet expliciet in het verkiezingsprogramma en doet geen concrete voorstellen of uitspraken over Eurobonds. Het programma richt zich op een fundamentele afwijzing van verdere Europese financiële integratie, waaronder de euro en centrale EU-financieringsmechanismen, en pleit voor uittreding uit de eurozone en het herstel van een nationale munt.
Geen steun voor verdere Europese financiële integratie
FVD verzet zich tegen verdere centralisatie van financieel beleid binnen de EU, waaronder instrumenten als Eurobonds, door te pleiten voor uittreding uit de eurozone en het terughalen van monetair beleid naar Nederland. De partij ziet de euro als een mislukking en wil geen verdere stappen richting gezamenlijke Europese schulden of financiële instrumenten.
NSC is uitgesproken tegen het invoeren van Eurobonds en andere vormen van gezamenlijke Europese schulden. Zij willen dat belastingheffing en schuldenbeleid nationale bevoegdheden blijven en verzetten zich tegen een transferunie binnen de EU. Het belangrijkste concrete voorstel is het expliciet afwijzen van Eurobonds en het pleiten voor het handhaven van strikte Europese begrotingsnormen.
Tegen gezamenlijke Europese schulden en Eurobonds
NSC verzet zich tegen het idee dat EU-lidstaten gezamenlijk schulden aangaan via Eurobonds of vergelijkbare constructies. Zij zien dit als een ongewenste stap richting een transferunie, waarbij financiële risico’s en lasten tussen landen worden gedeeld. NSC vindt dat lidstaten zelf verantwoordelijk moeten blijven voor hun eigen schulden en begrotingsbeleid, en dat overtredingen van Europese begrotingsregels consequenties moeten hebben.
“We zijn tegen nieuwe gezamenlijke Europese schulden, tegen “eurobonds” en andere constructies waarmee schulden van EU-lidstaten gemeenschappelijk worden.”
“Als onderdeel van een verstandig Europees beleid zijn we tegen de ontwikkeling van de EU tot een transferunie. Belastingheffing blijft voorbehouden aan de lidstaten.”
De PVV is uitgesproken tegen de invoering van eurobonds en andere vormen van Europese financiële integratie. Zij willen geen gezamenlijke schulduitgifte, geen Europese belastingen en geen verdere overdracht van financiële bevoegdheden aan Brussel, om zo de nationale soevereiniteit en zeggenschap over het eigen geld te behouden.
Geen eurobonds, geen Europese financiële integratie
De PVV verzet zich tegen eurobonds omdat zij vinden dat Nederland zelf zeggenschap moet houden over zijn financiële beleid en niet moet opdraaien voor schulden van andere EU-landen. Eurobonds worden gezien als een ongewenste stap richting een Europese superstaat en verdere financiële afhankelijkheid binnen de EU.
De SGP is uitgesproken tegen de invoering van Eurobonds en andere vormen van gezamenlijke Europese schulden. Zij vinden dat Nederland niet moet opdraaien voor schulden van andere EU-landen en dat begrotingsdiscipline en nationale soevereiniteit voorop moeten staan. Daarom wil de SGP geen extra Europese leningen, geen gezamenlijke schuldeninstrumenten en geen Eurobonds.
Geen Eurobonds of gezamenlijke Europese schulden
De SGP verzet zich tegen het idee van Eurobonds omdat dit zou betekenen dat Nederland financieel verantwoordelijk wordt voor schulden van andere EU-lidstaten. Volgens de partij ondermijnt dit de nationale begrotingsdiscipline en zadelt het toekomstige generaties op met onrechtvaardige schulden. De SGP pleit voor het strikt naleven van Europese begrotingsregels en het behouden van nationale zeggenschap over belastingen.
De SP is uitgesproken tegen eurobonds en het aangaan van gemeenschappelijke Europese schulden. Zij willen niet dat Nederland garant staat voor schulden van andere EU-landen en verzetten zich tegen verdere overdracht van monetaire bevoegdheden aan de EU. De partij ziet eurobonds als een risico voor de nationale begroting en sociale zekerheid.
Tegen eurobonds en gezamenlijke Europese schulden
De SP verzet zich tegen het idee van eurobonds omdat zij vinden dat economische verschillen tussen lidstaten te groot zijn en Nederland niet moet opdraaien voor schulden van andere landen. Ze zien eurobonds als een stap richting meer monetaire integratie en centralisatie, wat volgens hen leidt tot begrotingsproblemen en druk op sociale voorzieningen.
De ChristenUnie is tegen het structureel invoeren van eurobonds als vast onderdeel van de Europese begroting. Alleen in uitzonderlijke noodgevallen, met duidelijke afbakening in tijd en omvang, kan gezamenlijk schulden aangaan overwogen worden, maar structurele schuldenunie wordt afgewezen.
Tegen structurele invoering van eurobonds
De ChristenUnie verwerpt eurobonds als standaardinstrument binnen de EU, omdat zij vrezen voor het verlies van nationale begrotingsdiscipline en ongewenste financiële solidariteit zonder duidelijke grenzen. Alleen in strikt afgebakende noodgevallen kan tijdelijke gezamenlijke schulduitgifte worden overwogen, maar dit mag geen automatisme worden.
“Dit alles mag echter geen aanleiding zijn voor het doorvoeren van eurobonds als vaststaand onderdeel van de Europese begroting. Als er onverhoopt toch wordt gekozen voor het gezamenlijk aangaan van schulden, dan moet dat duidelijk afgebakend zijn in tijd en omvang, en gebonden zijn aan een noodgeval.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma