Verkiezingsprogramma's 2025 overenergietransitie
Volt zet vol in op een snelle, Europese energietransitie met als doel een klimaatneutrale, betaalbare en betrouwbare energievoorziening. De partij kiest voor een mix van hernieuwbare energie (wind, zon), kernenergie, waterstof en grootschalige infrastructuurprojecten, met nadruk op Europese samenwerking, innovatie en lokaal eigendom. Concrete voorstellen zijn onder meer het versnellen van vergunningen, het uitfaseren van fossiele brandstoffen, verplichte zonnepanelen op daken, en het stimuleren van energieopslag en slimme netwerken.
Europese Energie-unie en grensoverschrijdende samenwerking
Volt wil de energietransitie versnellen door Europese samenwerking, gezamenlijke inkoop en het uitbreiden van grensoverschrijdende infrastructuur. Dit moet zorgen voor leveringszekerheid, lagere prijzen en een snellere uitrol van duurzame energie.
“Daarom bouwen we aan een Europese Energie-unie: één sterk systeem voor duurzame energie, slimme energienetten en duidelijke regels. Zo zorgt de Europese Unie (EU) zélf voor genoeg energie en versnellen we de energietransitie.”
“We breiden de al bestaande koppeling van elektriciteitsnetwerken binnen de EU verder uit. We nemen barrières weg in de vergunningverlening waardoor we sneller elektriciteitsnetwerken kunnen bouwen.”
“We kopen gezamenlijk Europees waterstof en gas in. Daarmee voorkomen we onnodige concurrentie in de EU.”
“We zorgen ervoor dat juridische obstakels, om grensoverstijgende energieprojecten uit te rollen in de grensregio’s, weggenomen worden.”
Mix van hernieuwbare energie en kernenergie als basis
Volt kiest expliciet voor een energiemix waarin wind- en zonne-energie de basis vormen, aangevuld met kernenergie en groene waterstof, om zo een betrouwbare en klimaatneutrale energievoorziening te realiseren.
“Onze toekomst draait volledig op een mix van schone energiebronnen. Wind- en zonne-energie vormen de basis van een betrouwbare, betaalbare en klimaatneutrale energievoorziening. Kernenergie blijft onderdeel van deze energiemix, met strenge eisen voor veiligheid en afvalbeheer.”
“Hernieuwbare energie en kernenergie worden de basis van het energiesysteem van de toekomst. Wind op zee is hier een cruciaal onderdeel van.”
“Voor sommige sectoren met een constante energievraag, zoals zware industrie, zetten we in op groene waterstof als duurzaam alternatief.”
Versnellen van vergunningen en aanpak netcongestie
Volt wil wettelijke en praktische barrières voor de energietransitie wegnemen door snellere vergunningverlening, innovatie en het optimaliseren van bestaande infrastructuur, zodat projecten niet onnodig vertragen.
“We helpen netbeheerders om sneller uit te breiden door te sturen op innovatie, digitalisering, automatisering, samenwerking en snellere vergunningverlening. We nemen wettelijke barrières weg zodat netbeheerders de ruimte hebben om de bestaande infrastructuur optimaal te benutten.”
“We versterken onze uitvoeringsorganisaties zodat de doorlooptijden voor vergunningverlening korter worden. Zo lopen bedrijven geen onnodige vertraging op door de overheid wanneer zij willen verduurzamen.”
“Belangrijke projecten voor het versnellen van de energietransitie lopen in Nederland een groot risico op vertraging door de stikstofproblematiek, terwijl deze projecten uitstoot van schadelijke stoffen op de lange termijn voorkomen. Daarom moeten deze projecten een juridisch haalbaar alternatief krijgen voor de bouwvrijstelling.”
Uitfaseren van fossiele brandstoffen en stimuleren duurzame alternatieven
Volt wil het gebruik van steenkool, olie en gas snel afbouwen en vervangen door duurzame alternatieven, met concrete deadlines en verbod op nieuwe fossiele projecten.
“Het gebruik van steenkool wordt snel afgebouwd en uiteindelijk helemaal gestopt. Dit doen we door een transitieplan te eisen van alle industrie die gebruikmaakt van steenkool zodat we volledig van steenkool af zijn in 2035.”
“Er worden geen nieuwe vergunningen meer afgegeven voor olie- en gasboringen en het openen van nieuwe kolenmijnen.”
“We zorgen dat het verbruik van aardgas in Nederlandse elektriciteitscentrales tussen nu en 2035 elk jaar afneemt.”
Verplichte zonnepanelen op daken en stimuleren energieopslag
Volt wil zonnepanelen verplicht stellen op grote daken en investeert in energieopslag om het elektriciteitsnet te ontlasten en de energietransitie te versnellen.
“We voeren getrapt een verplichting van zonnepanelen op alle oppervlaktedaken in. Zo worden de grote daken van distributiecentra, kantoren en overheidsgebouwen volgelegd met zonnepanelen, in plaats van de groene weilanden.”
“Energieopslag is cruciaal bij een energiemix met veel zonne- en windenergie. We zorgen dat de overheid de regie neemt bij het door de markt uitrollen van alle vormen van energieopslag, waardoor het het elektriciteits- en warmtenet wordt ontlast.”
Lokaal eigendom en burgerparticipatie in energievoorziening
Volt wil dat burgers een grote stem en minimaal 50% lokaal eigendom krijgen in regionale energieprojecten, om draagvlak en eerlijkheid te vergroten.
Innovatie en financiële stimulansen voor energietransitie
Volt versnelt de energietransitie met gerichte financiële ondersteuning, innovatie en Europese investeringen in nieuwe technologieën zoals batterijen, waterstof en cleantech.
“We versnellen de energietransitie met gerichte financiële ondersteuning, zoals CfDs voor windparken, SMRs en andere projecten die bijdragen aan een schonere energievoorziening.”
“Om bedrijven te helpen bij de transities worden de innovatiesubsidies en -fondsen in stand gehouden. Zo verlagen we de drempel voor innovatie en investeringen in cruciale processen en infrastructuur zoals batterijen, waterstofproductie en de grondstoffentransitie.”
“De EU moet actiever investeren in technologieën die bijdragen aan de groene transitie. Daarom pleit Volt voor de oprichting van een Europese investeringsbank die investeert in strategische innovaties, zoals cleantech, waterstof en circulaire technologie.”
NSC ziet de energietransitie als noodzakelijk voor energiezekerheid, betaalbaarheid en het halen van klimaatdoelen, maar benadrukt dat deze uitvoerbaar en eerlijk moet zijn voor huishoudens en bedrijven. De partij wil investeren in netverzwaring, kernenergie, wind op zee en energiebesparing, met speciale aandacht voor het beperken van kosten voor burgers en het voorkomen van sociale uitsluiting. NSC kiest voor een pragmatische, stapsgewijze aanpak met oog voor betaalbaarheid, ruimtelijke inpassing en publieke regie.
Investeren in netverzwaring en slimme netten
NSC erkent dat het huidige elektriciteitsnet de groeiende vraag door de energietransitie niet aankan en wil daarom fors investeren in netverzwaring en slimme benutting van het net. De partij wil landelijke en provinciale regie op investeringen en maatregelen om de kostenstijging voor burgers te beperken.
“Ons energienetwerk kan de toenemende vraag naar elektriciteit niet aan. En dat terwijl die vraag van zowel huishoudens als bedrijven door de energietransitie alleen maar zal toenemen. Daarom willen we het energienetwerk verzwaren.”
“Om de tariefstijging als gevolg van de forse investeringen in netverzwaring voor burgers en bedrijven te beperken, besteden we de opbrengsten van de verkoop van het Duitse deel van Tennet (deels) aan dit doel.”
“We willen het elektriciteitsnet slim benutten door piek- en daltarieven in te voeren, zodat mensen een prikkel hebben om bijvoorbeeld hun elektrische auto’s niet allemaal rond etenstijd op te laden.”
Betaalbaarheid en eerlijke verdeling van kosten
De partij vindt dat de energietransitie betaalbaar en toegankelijk moet zijn, met een eerlijke verdeling van kosten tussen bedrijven en huishoudens. Huishoudens moeten zoveel mogelijk worden ontzien en subsidies voor verduurzaming moeten eenvoudig en gericht zijn op wie het het hardst nodig heeft.
“De energietransitie moet betaalbaar en toegankelijk zijn voor iedereen.”
“We letten sterk op een eerlijke verdeling van de kosten van het elektriciteitsnet tussen bedrijven en huishoudens. Huishoudens moeten daarbij zoveel mogelijk worden ontzien, zodat de energierekening betaalbaar blijft. Daarom verlagen we de kosten voor huishoudens.”
“Ook subsidies en regelingen voor verduurzaming moeten eenvoudig en toegankelijk zijn, zodat juist de mensen die dit het hardst nodig hebben kunnen investeren in energiebesparing.”
Focus op kernenergie, wind op zee en duurzame bronnen
NSC ziet kernenergie, wind op zee en andere duurzame bronnen als essentieel voor een klimaatneutrale economie en energiezekerheid. De partij wil minimaal vier nieuwe kerncentrales bouwen, windparken vooral op zee realiseren en lokale energiecoöperaties stimuleren.
“Kernenergie levert een onmisbare bijdrage aan een continue en CO2-vrije energievoorziening. We treffen voorbereidingen voor de bouw van ten minste vier nieuwe kerncentrales en verkennen daarnaast actief de mogelijkheden voor Small Modular Reactors (SMR’s).”
“We zetten in op wind op zee, indien nodig met de inzet van een contract in voor-en tegenspoed (contracts for difference) om onrendabiliteit tijdelijk te compenseren.”
“We steunen het vormen van lokale energiecoöperaties voor kleinschalige energieopwekking in wijken, dorpen en op bedrijventerreinen.”
Ruimtelijke keuzes: geen zonnevelden op landbouwgrond, wind op zee
De partij is tegen grootschalige zonnevelden op landbouwgrond en grote windparken op land, en kiest voor zonnepanelen op daken en windparken op zee, met oog voor ecologie en ruimtelijke kwaliteit.
“We zijn tegen de aanleg van zonnevelden op goede landbouwgronden en in natuurgebieden en tegen grote windparken op land. Zonnepanelen kunnen het best op daken en langs wegen en spoorlijnen worden opgesteld.”
“Windparken worden op zee niet in ecologisch waardevolle gebieden gebouwd. Ook wordt rekening gehouden met vaarroutes en visserijgebieden.”
Energiebesparing als prioriteit
NSC ziet energiebesparing als de meest effectieve manier om kosten en uitstoot te verlagen en wil een nationaal programma energiebesparing, met subsidies voor isolatie en lagere huren voor slecht geïsoleerde woningen.
“De beste manier om de uitstoot te verminderen en energiekosten te laten dalen ligt voor de hand: minder energie verbruiken. Er moet een nationaal programma energiebesparing komen.”
“We geven subsidie voor het isoleren van huizen via gemeentelijke energieloketten.”
“Voor slecht geïsoleerde woningen moet een lagere huurprijs gaan gelden.”
Overheid houdt regie en publieke invloed
De overheid moet volgens NSC stevige regie nemen in de energietransitie, met publieke invloed op essentiële infrastructuur zoals warmtenetten en energieproductie.
Europese afstemming en beperken nationale koppen
NSC wil nationale koppen op Europese klimaatmaatregelen beperken om weglek van CO2-uitstoot te voorkomen en pleit voor afbouw van fossiele subsidies in Europees verband.
“We beperken de nationale ‘koppen’ op de Europese aanpak als het gaat om reductiedoelen, tempo, subsidies en belastingen.”
“De nationale ‘fossiele subsidies’ die grote bedrijven ontvangen in de vorm van vrijstellingen en degressieve tarieven in de energiebelasting willen we in Europees verband afbouwen.”
De ChristenUnie ziet de energietransitie als een noodzakelijke, ambitieuze opgave om klimaatverandering tegen te gaan en energie-onafhankelijkheid te vergroten. Ze pleiten voor een mix van hernieuwbare energie, uitbreiding van het elektriciteitsnet, stimulering van lokale energiecoöperaties en actieve overheidsregie op infrastructuur en innovatie. De partij wil dat de lasten eerlijk verdeeld worden, kwetsbare groepen worden ondersteund en Nederland vooroploopt in verduurzaming.
Nationale regie en versnelling van energie-infrastructuur
De ChristenUnie vindt dat het volle elektriciteitsnet en trage vergunningverlening de energietransitie ernstig belemmeren. Ze willen dat de overheid nationale regie neemt, procedures vereenvoudigt en fors investeert in netverzwaring en slimme netwerken om de transitie mogelijk te maken.
“De netverzwaring wordt een kwestie van nationaal belang. De overheid neemt nationale regie over de energie-infrastructuur, zet in op het vereenvoudigen van de vergunnings- en beroepsprocedures en heeft oog voor het belang van uitvoering bij netbeheerders, provincies en gemeenten.”
“We stellen extra geld uit het Klimaatfonds beschikbaar om netverzwaring en de warmtetransitie een noodzakelijke impuls te geven.”
“Het elektriciteitsnet zit overvol, de vergunningverlening zit op slot en er is een gebrek aan goed opgeleide vakmensen. Die randvoorwaarden moeten met voorrang op orde worden gebracht, anders komen burgers en bedrijven in de knel, omdat er geen reëel handelingsperspectief is.”
Mix van duurzame energiebronnen en kernenergie
De partij kiest voor een energiemix met wind, zon en kernenergie, waarbij gas- en kolencentrales worden uitgefaseerd. Kernenergie wordt gezien als noodzakelijke aanvulling, met aandacht voor ecologie en lokale participatie.
“Het fundament van onze toekomstige energievoorziening bestaat uit een mix van wind en zonne-energie. We faseren de gas- en kolencentrales uit, en vullen het energiesysteem aan met twee nieuwe grote kerncentrales.”
“Daarnaast onderzoeken we de inzet van kleine modulaire kerncentrales (SMR’s) van Europese producenten als alternatief voor of aanvulling op grote kerncentrales.”
“Wind op zee vormt de basis. Daarbij passen we het voorzorgsbeginsel toe, zodat negatieve effecten op ecologie en visserij(gemeenschappen) worden geminimaliseerd.”
Flexibel en slim energienetwerk met opslag
De ChristenUnie wil het elektriciteitsnet flexibeler en slimmer maken, met meer ruimte voor energieopslag en sturing door netbeheerders. Dit moet netcongestie verminderen en de integratie van hernieuwbare bronnen versnellen.
“De overheid zet in op flexibilisering van de elektriciteitsvraag, netbewuste verduurzaming, aanjagen van de warmtetransitie en regie voeren op energieopslag. Projecten die de energietransitie bevorderen en het elektriciteitsnet ontlasten, zoals waterstofproductie en batterijen, krijgen een lager nettarief.”
“Warmtepompen, laadpalen en batterijen krijgen een verplichte schakelmogelijkheid waardoor de netbeheerder lokaal, regionaal en landelijk stuurmogelijkheden krijgt.”
“De netbeheerder mag zelf energieopslag inzetten en krijgt ruimte om in deze projecten financieel te participeren.”
Stimuleren van lokale energiecoöperaties en participatie
De partij wil de energietransitie dichter bij burgers brengen door lokale energiecoöperaties te ondersteunen en minimaal 50% lokaal eigenaarschap in duurzame projecten te realiseren.
“Energiecoöperaties brengen de energietransitie dichter bij de burger. We investeren in de ondersteuning van deze energiecoöperaties.”
“We willen dat lokale participatie in duurzame energieprojecten wordt gestimuleerd, waarbij ten minste 50% lokaal eigenaarschap het uitgangspunt is.”
Eerlijke lastenverdeling en bescherming kwetsbare groepen
De ChristenUnie wil voorkomen dat de energietransitie leidt tot hogere lasten voor huishoudens met een krappe beurs. Ze pleiten voor inkomensondersteuning, demping van nettarieven en extra investeringen om de energierekening betaalbaar te houden.
“We hebben in het bijzonder aandacht voor de energierekening van huishoudens met een krappe beurs. Via langere afschrijvingstermijnen en het stapsgewijs aflossen van de lening, dempen we de snelle stijging van nettarieven.”
“Er komt gerichte inkomensondersteuning voor huishoudens met energiearmoede (bijvoorbeeld via een noodfonds).”
“De ChristenUnie stelt via een kapitaalstorting 10 miljard euro extra beschikbaar voor de netbeheerders, zodat hun financieringskosten laag blijven.”
Overheidssturing op innovatie en industrie
De partij wil dat de overheid actief stuurt op innovatie, verduurzaming van de industrie en ontwikkeling van waterstof, met Europese samenwerking om weglekeffecten te voorkomen.
“We stimuleren waterstofinnovatie, om duurzaam opgewekte energie ook te kunnen gebruiken.”
“We maken in Europees verband werk van het normeren van de vraag, zodat er ook Europese markten zijn voor de duurzaam (en circulair) geproduceerde producten.”
“De nationale CO2-heffing blijft als instrument bestaan, maar zetten we voor bedrijven waar de overheid in gebreke blijft op nul.”
De Partij voor de Dieren wil een snelle, rechtvaardige en natuurinclusieve energietransitie, waarbij energiebesparing voorop staat en fossiele brandstoffen versneld worden uitgefaseerd. Ze pleiten voor een energiesysteem in publieke handen, met lokale zeggenschap, prioriteit voor huishoudens, en een sterke focus op hernieuwbare energie, energiebesparing en het weren van vervuilende sectoren. Kernenergie, fossiele waterstof en biomassa worden uitgesloten, terwijl coöperatief eigendom, decentrale opwekking en bescherming van natuur en mens centraal staan.
Snelle afbouw van fossiele brandstoffen en uitsluiting kernenergie
De PvdD wil fossiele brandstoffen versneld uitfaseren, met de industrie als eerste, en sluit kernenergie en fossiele waterstof uit als onderdeel van de energietransitie. Dit moet Nederland minder afhankelijk maken van vervuilende energiebronnen en internationale prijsschommelingen, en de energietransitie versnellen.
“Er komt een ambitieus afbouwplan voor fossiele brandstoffen, waarbij de industrie als eerste wordt aangepakt.”
“We stoppen met olie- en gaswinning op land en op zee, deze industrieën worden versneld afgebouwd.”
“Nederland bouwt geen nieuwe kerncentrales en bestaande centrales worden zo snel mogelijk gesloten.”
“Waterstof op basis van fossiele brandstoffen of kernenergie staan we niet toe. Alleen groene waterstof kan onderdeel zijn van de Nederlandse energietransitie.”
Energie in publieke handen en lokale zeggenschap
De partij wil het energiesysteem in publieke handen brengen, met zeggenschap voor omwonenden over opwekking, locatie en opbrengsten. Dit moet zorgen voor een eerlijker, democratischer en meer lokaal verankerd energiesysteem.
“Ons energiesysteem komt in publieke handen. Omwonenden hebben zeggenschap over het soort opwekking en de locatie. Ook zijn zij de eerste afnemers en bepalen zij wat er met de opbrengsten gebeurt.”
“Energie is voor Partij voor de Dieren geen handelswaar maar een basisbehoefte. Daarbij hoort zeggenschap voor ons allemaal - burgers en overheid. Een eerlijk systeem met mede-eigenaarschap en kunnen delen in de opbrengsten.”
Prioriteit voor energiebesparing en huishoudens
Energiebesparing is het startpunt van de energietransitie volgens de PvdD. Huishoudens krijgen voorrang op het energienet, en er komen strenge normen en plannen om het energieverbruik drastisch te verlagen.
“In 2030 gebruikt Nederland 50% minder energie ten opzichte van 1990. Er komt een Nationaal Plan Energiebesparing.”
“Huishoudens krijgen voorrang. Plannen voor megadatacenters worden niet goedgekeurd, want ze gaan ten koste van stroom voor huishoudens en publieke voorzieningen zoals scholen.”
“Burgers en voorzieningen van maatschappelijk belang, zoals ziekenhuizen, sportverenigingen en aardgasvrije woonwijken, krijgen voorrang op het elektriciteitsnet.”
Decentrale, kleinschalige en coöperatieve hernieuwbare energie
De partij zet in op decentrale, kleinschalige en coöperatieve opwekking van hernieuwbare energie, met zonnepanelen op daken als norm en stimulering van energieopslag en -deling op wijkniveau. Grootschalige zonneparken in natuur en landbouwgrond worden uitgesloten.
“Zonnepanelen op gebouwen worden de norm. Alle nieuwbouwwoningen worden voorzien van zonnepanelen. Er komen geen zonneparken in de natuur en in principe niet op landbouwgrond.”
“Er komen goedkope leningen en (fiscaal) werkbare regelingen voor het opwekken en opslaan van energie op wijkniveau. Coöperatief eigendom wordt gestimuleerd en de subsidieregeling coöperatieve energieopwekking (SCE) wordt uitgebreid.”
“Zelf opgewekte elektriciteit moet terug kunnen worden geleverd aan het net, zonder kosten en belastingvrij. Ook huurders krijgen de mogelijkheid om terug te leveren en te profiteren van een lagere energierekening.”
Strenge eisen aan natuur, mens en dieren bij hernieuwbare energie
De PvdD stelt dat de bescherming van natuur, mens en dieren altijd voorop staat bij de uitrol van hernieuwbare energie, met ecologische toetsing en preventieve maatregelen bij windenergie.
“De bescherming van de natuur en dieren zijn daarbij net zo belangrijk als het klimaat. Er komt vooraf een toets op de ecologische effecten, er wordt niet gebouwd in natuurgebieden en er wordt ingezet op preventieve maatregelen, zoals windturbines met detectoren en andere kleur wieken, om kans op aanvaring met vogels te voorkomen.”
“Energie opgewekt door wind op land is een belangrijke energiebron voor een duurzame toekomst. Voorwaarde is wel dat de gezondheid van mens en natuur niet wordt aangetast.”
Progressieve energiebelasting en afbouw fossiele subsidies
De partij wil een progressieve energiebelasting invoeren die grootverbruikers zwaarder belast en fossiele subsidies versneld afbouwen, om zo de energietransitie eerlijker en effectiever te maken.
“We introduceren een progressieve energiebelasting die mensen met lage inkomens ontziet en ervoor zorgt dat grootverbruikers meer gaan betalen.”
“De Partij voor de Dieren kiest voor een structurele verlaging van de energierekening door verspilling te stoppen, fossiele subsidies versneld af te bouwen en te investeren in lokale, betaalbare en hernieuwbare energie.”
Uitsluiting van biomassa en fossiele waterstof
De PvdD sluit biomassa en fossiele waterstof expliciet uit als duurzame energiebronnen in de energietransitie, vanwege hun negatieve impact op milieu en klimaat.
“Nederland spreekt zich in Brussel uit tegen kernenergie, aardgas en dierlijke en houtige biomassa, zodat Europa deze energiebronnen niet langer als ‘duurzaam' bestempelt.”
FVD verwerpt de energietransitie volledig en wil alle klimaat- en duurzaamheidsmaatregelen stopzetten. De partij kiest expliciet voor het behoud en de uitbreiding van fossiele energie, het schrappen van klimaatwetgeving en CO₂-doelen, en het investeren in kernenergie en gaswinning. Hun kernvisie is dat de energietransitie onnodig, duur en schadelijk is voor Nederland.
Volledig stoppen met de energietransitie
FVD ziet de energietransitie als onnodig en schadelijk, en wil deze per direct beëindigen. Volgens de partij leidt het huidige beleid tot hogere kosten, instabiliteit en verlies van welvaart, zonder merkbaar effect op het klimaat. Ze willen terug naar fossiele brandstoffen en alle klimaatwetgeving schrappen.
“We stoppen volledig met de energietransitie, zodat ons land niet langer wordt opgezadeld met onbetaalbaar en zinloos klimaatbeleid.”
“De klimaatdiscussie heeft het energievraagstuk volledig uit balans gebracht. Onder het mom van CO₂-reductie zijn belastingen en heffingen extreem gestegen, waardoor burgers en bedrijven met torenhoge kosten worden geconfronteerd.”
“We trekken de klimaatwet in, zeggen het klimaatverdrag van Parijs op en stoppen zodoende volledig met alle vormen van ‘duurzaamheidsbeleid’.”
Fossiele energie behouden en uitbreiden
FVD wil fossiele brandstoffen blijven gebruiken en de productie ervan opvoeren, inclusief heropening van kolen- en gascentrales en uitbreiding van gaswinning. Ze zien fossiele energie als essentieel voor betaalbaarheid, betrouwbaarheid en welvaart.
“Forum voor Democratie verwerpt de mythe van een klimaatcrisis en ziet geen enkele reden om afstand te nemen van deze natuurlijke energiebronnen.”
“We heropenen onze hypermoderne, schone kolencentrales die door vorige kabinetten zijn gesloten, zodat er onmiddellijk goedkope en stabiele stroom beschikbaar komt.”
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden, zodat we weer goedkoop, hoogwaardig en ruim voorradig aardgas hebben voor huishoudens en bedrijven.”
“We breiden de gaswinning in de Noordzee uit en beginnen met gaswinning op de Waddenzee.”
Schrappen van klimaatwetgeving en CO₂-doelen
FVD wil alle klimaatregels, CO₂-reductiedoelen en internationale klimaatafspraken afschaffen. Ze stellen dat deze regels onnodig en schadelijk zijn, en willen beleid uitsluitend richten op betaalbaarheid en betrouwbaarheid van energie.
“We zeggen het Klimaatakkoord van Parijs op en trekken de klimaatwet in, zodat we weer ongeremd fossiele brandstoffen kunnen gebruiken en geen windturbines en zonneakkers hoeven aanleggen.”
“We laten CO₂-reductie los als uitgangspunt, zodat beleid weer wordt gericht op betaalbaarheid en betrouwbaarheid van energie.”
“We schaffen alle klimaatregels, zodat energie weer betaalbaar en betrouwbaar wordt.”
Stoppen met wind- en zonne-energie
FVD wil geen nieuwe windmolens of zonneparken, bestaande installaties ontmantelen, en alle subsidies voor duurzame energie stopzetten. Ze stellen dat deze vormen van energie het landschap aantasten en de energievoorziening onbetrouwbaar maken.
“We voeren een wettelijk verbod in op nieuwe windturbines en breken bestaande windparken en zonneakkers systematisch af, zodat ons landschap wordt beschermd en onze energievoorziening niet langer afhankelijk is van het weer.”
“We plaatsen geen nieuwe windmolens op zee en ontmantelen bestaande windparken, zodat de natuur en de visserij niet verder worden geschaad.”
“We verbieden de aanleg van zonneparken op grond of water, zodat ruimte behouden blijft voor landbouw en natuur. Elke vorm van subsidie op de aanleg van zonnepanelen op daken wordt ingetrokken.”
Investeren in kernenergie
FVD ziet kernenergie als de enige toekomstbestendige en betrouwbare energiebron naast fossiel, en wil fors investeren in nieuwe kerncentrales en thoriumonderzoek.
“We bouwen snel tien nieuwe kerncentrales en investeren in thoriumonderzoek, zodat Nederland volledig energieautonoom wordt en ook in de toekomst kan beschikken over betrouwbare en toekomstgerichte energievoorziening.”
“Door gaswinning in Groningen te hervatten met eerlijke compensatie voor omwonenden en gelijktijdig te investeren in kolencentrales en moderne kernenergie, zoals thorium, zorgen we voor stabiele, goedkope stroom voor de komende generaties.”
JA21 is kritisch over de huidige energietransitie en stelt betaalbaarheid en leveringszekerheid centraal. De partij kiest nadrukkelijk voor kernenergie als alternatief voor wind- en zonne-energie, wil het gebruik van fossiele brandstoffen behouden zolang er geen volwaardig alternatief is, en verzet zich tegen belastingen en dwangmaatregelen die burgers en bedrijven financieel raken. JA21 pleit voor een pragmatische, technologische benadering en wil alleen duurzame maatregelen ondersteunen als deze economisch rendabel zijn.
Kernenergie als fundament van de energietransitie
JA21 ziet kernenergie als de structurele oplossing voor een betaalbaar en betrouwbaar energiesysteem en wil grootschalig investeren in nieuwe kerncentrales. De partij vindt dat eerdere kabinetten te weinig ambitie hebben getoond en wil kernenergie centraal stellen in plaats van wind- en zonne-energie.
“Kernenergie is voor JA21 de toekomst: het is duurzaam, biedt zekerheid, creëert banen en zorgt voor innovatie. Het is daarmee een onmisbare pijler in een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem.”
“Ten minste 20 Gigawatt aan nieuwe kerncentrales realiseren in de komende 25 jaar.”
“Voor kernenergie kiezen in plaats van windturbines en zonneparken.”
“De afgelopen kabinetten hebben te weinig ambitie getoond om van kernenergie een serieus alternatief te maken. JA21 wil in tegenstelling tot eerdere kabinetten werk maken en een groot nationaal kernenergieoffensief starten: snel en grootschalig investeren in nieuwe kerncentrales en innovatieve oplossingen zoals SMRs (kleine kerncentrales).”
Betaalbaarheid en leveringszekerheid centraal, geen ideologische dwang
JA21 verzet zich tegen het huidige, in hun ogen ideologisch gedreven energiebeleid dat leidt tot hoge kosten voor burgers en bedrijven. De partij wil betaalbaarheid als uitgangspunt nemen, geen extra belastingen als pressiemiddel, en de fossiele sector behouden zolang alternatieven ontbreken.
“Het ideologisch gedreven energiebeleid raakt Nederlandse gezinnen en bedrijven flink in de portemonnee. Het aandeel belastingen als onderdeel van de totale energierekening is in Nederland het hoogste van Europa. Al jaren raken middengroepen in de knel door dit aspect van de energietransitie. JA21 wil deze trend keren en betaalbaarheid als uitgangspunt voor ons energiebeleid nemen.”
“Geen belastingen als pressiemiddel om Nederlanders een andere, ‘duurzamere’ levensstijl op te dringen.”
“We moeten erkennen dat duurzame energie nog geen volwaardig alternatief is voor energie opgewekt door fossiele brandstof, en dat het versneld loslaten van fossiele brandstoffen grote effecten heeft voor de betrouwbaarheid en de betaalbaarheid van ons energienet.”
“Wij maken daarom de strategische keuze om onze fossiele sector en infrastructuur te behouden zolang duurzame kernenergie nog geen volwaardig alternatief is.”
Alleen duurzame maatregelen als ze economisch rendabel zijn
JA21 ondersteunt duurzaamheid en circulaire economie uitsluitend als deze daadwerkelijk rendement opleveren. De partij wijst symboolpolitiek af en wil alleen investeren in maatregelen die aantoonbaar effectief en betaalbaar zijn.
Tegen dwang en onrealistische doelen in de energietransitie
JA21 is tegen dwangmaatregelen zoals het verplicht aardgasvrij maken van woningen, massale aanleg van warmtenetten, en het opleggen van strenge nationale klimaatdoelen bovenop Europese afspraken.
“Aardgas blijven gebruiken en de doelstelling aardgasvrij in 2050 loslaten.”
“Stoppen met de massale aanleg van nieuwe warmtenetten en de invoering van de Wet collectieve warmte en de Wet gemeentelijk instrumentarium warmtetransitie terugdraaien.”
“Bovenop Europese regels introduceren we geen nationale klimaatheffingen of andere klimaatregelgeving.”
Netcongestie en infrastructuur: prioriteit voor kernenergie en versterking net
JA21 ziet netcongestie als een groot probleem en wil dit oplossen door te kiezen voor kernenergie (minder belastend voor het net) en door te investeren in uitbreiding en versterking van het elektriciteitsnet.
De SGP erkent de noodzaak van een betrouwbare, betaalbare en duurzame energietransitie, met prioriteit voor energiebesparing, innovatie en het versterken van het elektriciteitsnet. De partij kiest voor een brede energiemix met meer inzet op kernenergie, alternatieve warmtebronnen en lokale productie, en wil netcongestie en energiearmoede voorkomen. Concrete voorstellen zijn onder meer het versnellen van netverzwaring, stimuleren van energiebesparing, investeren in kerncentrales, en het vermijden van zonneparken op landbouwgrond.
Versnellen en versterken van het elektriciteitsnet
De SGP ziet het versterken en slimmer benutten van het elektriciteitsnet als absolute prioriteit om de energietransitie mogelijk te maken en netcongestie te voorkomen. Dit is noodzakelijk vanwege de toenemende elektrificatie en de groei van duurzame opwekking.
“Aanpak van netcongestie, slimmer gebruik van beschikbare netcapaciteit en snelle verzwaring van het elektriciteitsnet verdienen daarom de hoogste prioriteit.”
“De SGP wil versnelling van procedures voor aanleg van trafo’s en kabels. Er komt hiervoor een stikstofvrijstelling.”
“Het net wordt snel beter benut door het beter meten en delen van data rond netbenutting, het zwaarder belasten van het net, voorwaardelijk gebruik van storingsreserves en ontwikkeling van energiehubs.”
Inzet op energiebesparing en betaalbaarheid
Energiebesparing is voor de SGP het startpunt van de energietransitie, met als doel het energiegebruik fors te verlagen en energiearmoede te voorkomen. Betaalbaarheid en sociale rechtvaardigheid zijn hierbij leidend.
“Verduurzaming begint bij besparen. We streven naar verlaging van ons energiegebruik, met een derde in de komende twee decennia.”
“Belangrijke randvoorwaarden voor verduurzaming van de energievoorziening zijn betaalbaarheid en het voorkomen van energiearmoede, betrouwbaarheid en leveringszekerheid (ook op wind- en zon-arme dagen) en een faire verdeling van lusten en lasten (energierechtvaardigheid).”
“De energiebelasting voor kleinverbruikers mag een prikkel zijn om zuinig aan te doen, maar moet huishoudens niet klemzetten. Er komt een sociaal tarief, een maximum energieprijs, voor kwetsbare huishoudens.”
Brede energiemix met nadruk op kernenergie en alternatieven
De SGP kiest voor een brede, evenwichtige energiemix met meer voorspelbare bronnen zoals kernenergie, geothermie en getijdenenergie, en is terughoudend met wind op zee en zonneparken op landbouwgrond.
“De SGP wil daarom meer inzet op ontwikkeling en opschaling van alternatieve energiebronnen met een meer voorspelbare productie, als aquathermie, geothermie, kernenergie, getijdenenergie en ‘superkritische’ vergassing van biomassareststromen.”
“Nederland staat vooraan bij de ontwikkeling en bouw van kleine modulaire kernreactoren (SMR’s). Het Rijk ondersteunt de bouw van tenminste twee grote kerncentrales, mede door via een Staatsdeelneming de financieringskosten sterk te verlagen.”
“De SGP wil geen zonneparken op goede landbouwgronden. De Noordzee wordt niet volgebouwd met windparken vanwege de gevolgen voor het ecosysteem van de Noordzee en de ruimte voor de visserij. Er komt meer inzet op kerncentrales en getijdencentrales.”
Lokale productie, innovatie en opslag stimuleren
De SGP wil lokale energiecoöperaties, energiehubs en innovatieve opslagtechnieken stimuleren om vraag en aanbod beter af te stemmen en netcongestie te verminderen.
“Energiehubs bij onder meer bedrijventerreinen, met gezamenlijk stroommanagement, opslag en duurzame energieproductie, worden gefaciliteerd. Energiecoöperaties krijgen hiervoor meer ruimte.”
“Concreet: Aan de voorkant van het energiebeleid moet beter worden gestuurd op een betrouwbaar energiesysteem met zo min mogelijk netcongestie. Dat betekent inzet op energiebesparing, alternatieve warmtevoorzieningen, stabiele energiebronnen naast wind en zon, zoals kernenergie, lokale afstemming van vraag en aanbod, en innovatieve, duurzame systemen voor langdurige opslag van stroom.”
Industrie verduurzamen met oog voor concurrentiepositie
De SGP wil verduurzaming van de industrie, maar met oog voor een eerlijk speelveld en het voorkomen van verplaatsing naar landen met lagere milieueisen.
“We staan voor verduurzaming van de industrie, maar wel met oog voor een zo eerlijk mogelijk speelveld.”
“De netkosten voor de industrie mogen niet doorstijgen. Omliggende landen geven hun industrie nog steeds korting op de nettarieven. Die Volume Correctie Regeling komt hier ook terug.”
Geen abrupte afbouw van gas en tijdelijke rol voor CO2-opslag
De SGP erkent dat aardgas voorlopig nodig blijft en ziet CO2-opslag als tijdelijke oplossing, met aandacht voor leveringszekerheid.
“Aardgas blijft voorlopig een belangrijke brandstof en is relatief schoon. Nu de gaswinning in Groningen is afgebouwd, wordt de winning uit de kleine gasvelden gestimuleerd en gefaciliteerd.”
“CO2-opslag is een tijdelijke oplossing. Relatief goedkoop, maar de afhankelijkheid van de import van fossiele brandstoffen blijft. De ontwikkeling van CO2-hergebruik verdient steun.”
BVNL verwerpt de huidige energietransitie zoals die door de overheid wordt vormgegeven en kiest voor een pragmatische, technologiegedreven aanpak gericht op betaalbaarheid en energiezekerheid. De partij wil inzetten op kernenergie, aardgas (inclusief nieuwe gasboringen), en innovatie zonder subsidies, en is fel tegen windmolens, zonneparken op land of water, en verplichtingen zoals warmtepompen. BVNL wil af van Europese klimaatdoelen en ziet energietransitie vooral als een kwestie van technische en economische rationaliteit, niet van ideologie.
Inzetten op kernenergie en aardgas
BVNL ziet kernenergie en aardgas als de pijlers voor een betaalbare en zekere energievoorziening, en verwerpt de snelle afbouw van fossiele bronnen. De partij wil nieuwe kerncentrales bouwen, gasvelden (waaronder Groningen en de Noordzee) openhouden en ontwikkelen, en gasboringen stimuleren zolang dat mogelijk is. Dit wordt gepresenteerd als alternatief voor de huidige energietransitie die volgens BVNL te duur en ineffectief is.
“Dit kan door kerncentrales te bouwen en het gasveld in Groningen veilig en verantwoord open te houden en nieuwe gasvelden op Nederlands grondgebied te ontwikkelen”
“We gaan door met ontwikkeling van en productie uit gasvelden in de Noordzee.”
“Zolang we in Nederland nog aardgas kunnen gebruiken, worden gasboringen, zeker gezien de huidige energiecrisis, in de Noordzee aangemoedigd.”
“Nieuwe huizen moeten worden gebouwd met het meest zuinige energielabel A++++ waarbij ook verwarmen op aardgas als duurzaam wordt bestempeld”
Tegen windmolens, zonneparken en verplichtingen
BVNL is uitgesproken tegen windmolens op land en zee, zonneparken op onbebouwde grond of water, en tegen het verplicht stellen van warmtepompen of hybride systemen. De partij wil dat verduurzaming een keuze blijft en niet wordt opgelegd, en ziet technische en financiële haalbaarheid als leidend.
“Wij zijn tegen windmolens op land en zee, of het opofferen van bouwgrond of landbouwgrond ten behoeve van zonne-akkers.”
“Er worden geen zonnepanelen geplaatst op onbebouwde grond of op water.”
“Hybride systemen worden niet verplicht in 2026 en gasgestookte CV-ketels blijven toegestaan. Warmtepompen worden niet verplicht.”
Stoppen met subsidies en Europese klimaatdoelen
BVNL wil vrijwel alle subsidies voor de energietransitie stopzetten en zich terugtrekken uit Europese klimaatverplichtingen zoals de Green Deal en het Klimaatakkoord. De partij ziet deze als kostbaar en ineffectief, en wil in plaats daarvan inzetten op innovatie en technische oplossingen zonder overheidsbemoeienis.
Focus op innovatie en technische haalbaarheid
BVNL wil onderzoek en innovatie stimuleren, vooral rond kernenergie (SMR, thorium), waterstof (zonder subsidie), en geothermie, maar alleen als deze bijdragen aan betaalbaarheid en energiezekerheid. CCS (Carbon Capture and Storage) wordt expliciet afgewezen als duur en ineffectief.
“Onderzoek naar SMR (Small-Modular-Reactor) energiecentrales op basis van bestaande en Thorium-technologie wordt actief gestimuleerd.”
“Parallel aan de bestaande energiesystemen overschakelen op waterstof. Hiervoor moet wel eerst de productie, het transport en de afname geregeld worden. Waterstof kan prima bestaan naast andere energievormen, zoals aardgas. Uiteraard zonder subsidie van de overheid.”
“CCS (Carbon Capture and Storage) wordt verboden. Deze techniek levert niets op en kost heel erg veel geld.”
Energietransitie mag geen doel op zich zijn
BVNL benadrukt dat duurzaamheid geen obsessie mag worden en dat technische en financiële haalbaarheid altijd leidend moeten zijn. Minder energie verbruiken is een keuze van de gebruiker, niet van de overheid.
“Duurzaamheid mag nooit een obsessie worden. Technisch en financieel rendement is leidend.”
Het CDA ziet de energietransitie als noodzakelijk voor klimaat, economie en leveringszekerheid, en kiest voor een pragmatische, brede mix van energiebronnen zonder opties uit te sluiten. Ze willen knelpunten zoals netcongestie en betaalbaarheid aanpakken, investeren in kernenergie, waterstof, wind op zee, en energiebesparing, en zorgen dat de lasten eerlijk worden verdeeld. De partij benadrukt het belang van stabiel beleid, innovatie en samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en regio’s.
Brede energiemix zonder opties uit te sluiten
Het CDA kiest expliciet voor een pragmatische aanpak waarbij geen enkele CO₂-arme energiebron bij voorbaat wordt uitgesloten. Dit moet de leveringszekerheid waarborgen en de energietransitie haalbaar en betaalbaar houden, ook voor huishoudens.
“Bij de energietransitie hebben we niet de luxe opties uit te sluiten. We investeren in een goede mix van kernenergie, windenergie, zonne-energie, waterstof, groen gas, duurzame biomassa, aardwarmte en schone brandstoffen.”
“We dragen zorg voor voldoende CO₂-vrij regelbaar vermogen (bijvoorbeeld kleine kerncentrales) om leveringszekerheid ook op de langere termijn te borgen.”
Versnellen en vereenvoudigen van energie-infrastructuur
Het CDA erkent dat de uitvoering van de energietransitie vastloopt door netcongestie, lange procedures en gebrek aan infrastructuur. Ze willen vergunningen versnellen, investeren in het elektriciteitsnet en wetgeving aanpassen om projecten die emissies verminderen niet te blokkeren.
“We pakken de netcongestie voortvarend aan. Dat gaan we doen door het vergunningsproces van elektriciteitsprojecten drastisch te versimpelen en te versnellen.”
“We passen wetgeving aan zodat energieprojecten die uiteindelijk leiden tot minder stikstofuitstoot niet stil komen te liggen.”
“We lossen de overbelasting van het elektriciteitsnet (netcongestie) op: de rekening van de aanleg van nieuwe (elektriciteits)infrastructuur spreiden we over generaties.”
Investeren in kernenergie en nieuwe technologieën
Het CDA ziet kernenergie als essentieel onderdeel van de energiemix en wil investeren in zowel grote als kleine kerncentrales, met aandacht voor kostenbeheersing en Europese samenwerking.
“We gaan door met de ontwikkeling van twee nieuwe kerncentrales. De bouw vindt zorgvuldig en in goed overleg met de omgeving plaats. We onderzoeken en stimuleren de ontwikkeling van kleine, modulaire kernreactoren (SMR’s) en houden de kosten beheersbaar door in Europa de krachten te bundelen met andere geïnteresseerde landen.”
Stimuleren van energiebesparing en betaalbaarheid voor lagere inkomens
Het CDA wil energiebesparing stimuleren via isolatieprogramma’s en subsidies, en benadrukt dat beleid de impact op lagere inkomens altijd moet meenemen.
Lokale en regionale betrokkenheid en maatwerk
De partij vindt dat gemeenten, regio’s en bewonersinitiatieven een actieve rol moeten krijgen in de energietransitie, met ruimte voor lokale energieopwekking, opslag en maatwerkafspraken.
“We stimuleren flexibele contracten en ‘energyhubs’ op bedrijventerreinen en initiatieven van energiecoöperaties, gemeenten en provincies op het gebied van duurzame mobiliteit en lokale opwek, gebruik en opslag van energie.”
“We ondersteunen energiecoöperaties en bewonersinitiatieven met landelijke regelingen en gerichte begeleiding, vooral bij energiebesparing. Gemeenten spelen hierbij een actieve rol als aanjager.”
Strategische autonomie en innovatie door energietransitie
Het CDA ziet de energietransitie ook als kans om Nederland strategisch autonomer te maken en innovatie te stimuleren, met een voortrekkersrol voor de industrie.
“Er liggen ook kansen: door de energietransitie worden we strategisch autonomer. Innovatief ondernemerschap geeft Nederland een voortrekkerspositie.”
Stabiel, voorspelbaar en langetermijnbeleid
De partij benadrukt dat stabiel en voorspelbaar beleid nodig is om de energietransitie mogelijk en betaalbaar te maken, vooral voor de industrie en minder draagkrachtigen.
“Om de energietransitie mogelijk en betaalbaar te maken is betrouwbaar en stabiel langetermijnbeleid nodig. Juist ook om de maakindustrie, die wil verduurzamen, te behouden voor Nederland.”
“Wij willen stabiel en duidelijk (financieel) beleid om de verantwoordelijkheid van inwoners en ondernemers te ondersteunen in adaptatie en transitie, bijvoorbeeld als het gaat om isolatie, zonnepanelen, warmtepompen en eventuele nieuwe technieken.”
D66 wil de energietransitie versnellen door grootschalig te investeren in duurzame energiebronnen, het elektriciteitsnet te versterken en iedereen te laten meeprofiteren van de omslag naar schone energie. Ze leggen nadruk op sociale rechtvaardigheid, technische innovatie en het betrekken van burgers en werknemers bij de transitie. Concrete voorstellen zijn onder meer het versnellen van woningisolatie, investeren in wind op zee, het verkorten van vergunningsprocedures en het ondersteunen van mensen uit de fossiele industrie naar nieuw werk.
Versnellen en socialer maken van de energietransitie
D66 wil de energietransitie versnellen en tegelijkertijd zorgen dat de kosten en baten eerlijk verdeeld worden, zodat niemand achterblijft. Ze richten zich op het ondersteunen van lage inkomens, het structureel maken van het Noodfonds Energie en het stimuleren van burgerparticipatie in lokale energieprojecten.
“De klimaatcrisis raakt ons allemaal, maar niet iedereen even hard. Daarom zorgt D66 voor een eerlijke verdeling van de kosten en de opbrengsten van de energietransitie. Zo maken we de omslag naar schone energie socialer en rechtvaardiger.”
“Voor de vele mensen voor wie de rekening nú al onbetaalbaar is, maakt D66 het Noodfonds Energie structureel en het budget groter. Zo blijft niemand in de kou terwijl we de energietransitie versnellen.”
“Inwoners krijgen een aandeel in lokale energieprojecten. Bewoners kunnen delen in de opbrengst van energie en krijgen daar zeggenschap over via coöperaties of participatiefondsen.”
Investeren in duurzame energie en netcapaciteit
D66 kiest voor grootschalige investeringen in wind op zee, zonnepanelen en het verzwaren van het elektriciteitsnet. Ze willen procedures versnellen en netbeheerders meer ruimte geven om te investeren, zodat de energietransitie niet vastloopt op infrastructuur.
“We geven de grootste prioriteit aan de verzwaring van het elektriciteitsnet.”
“De energietransitie loopt vast zonder voldoende ruimte op het net. Daarom mogen netbeheerders sneller investeren. Ze worden verantwoordelijk voor genoeg netcapaciteit, die aansluit bij onze klimaatdoelen.”
“We investeren uitgebreid in windmolens op zee en in zonnepanelen op daken, bedrijventerreinen en restgronden zoals bermen. Wind op zee wordt de basis van onze schone energie.”
“De energietransitie vraagt snelheid, maar veel van de procedures die er nu zijn, vertragen juist. Om die reden wil D66 dat procedures voor vergunningen korter en efficiënter worden.”
Omscholing en begeleiding naar werk in de energietransitie
D66 wil mensen uit de fossiele industrie begeleiden naar werk in de energietransitie en het aantrekkelijker maken om technisch onderwijs te volgen, zodat er voldoende personeel is voor de uitvoering van de transitie.
Europese samenwerking voor een sterk energiesysteem
D66 ziet een leidende rol voor Nederland in Europese samenwerking rond energie, met gedeelde netwerken, energieopslag en gezamenlijke projecten voor wind op zee en groene waterstof.
“Nederland neemt het voortouw voor een sterk Europees energiesysteem. We willen samen met andere landen stroomnetwerken delen en energieopslag organiseren. Ook werken we samen aan wind op zee, groene waterstof en betrouwbare netwerken onder de Noordzee.”
Open houding ten opzichte van kernenergie en afbouw biomassa
D66 sluit geen technologie uit voor een stabiel, CO2-vrij energiesysteem en blijft openstaan voor kernenergie, terwijl het gebruik van biomassa voor elektriciteit wordt afgebouwd.
“Voor een stabiel energiesysteem zonder CO2-uitstoot blijven we openstaan voor kernenergie.”
“We stoppen met het verbranden van hout om stroom op te wekken. We stoppen stap voor stap met de inzet van biomassa voor elektriciteit. Alleen hoogwaardig gebruik van reststromen blijft toegestaan...”
De PVV verwerpt de energietransitie volledig en wil stoppen met alle klimaatmaatregelen gericht op verduurzaming. In plaats daarvan kiest de partij voor leveringszekerheid, betaalbare energie en behoud van fossiele energiebronnen, met een nadruk op kernenergie en gas. Windturbines, zonneparken en andere vormen van weersafhankelijke energie worden afgewezen, evenals internationale klimaatverplichtingen.
Stoppen met de energietransitie en klimaatbeleid
De PVV wil per direct stoppen met de energietransitie en alle bijbehorende klimaatmaatregelen. De partij ziet deze als onhaalbaar, onbetaalbaar en ineffectief voor het wereldwijde klimaat, en pleit voor het intrekken van nationale en internationale klimaatverplichtingen.
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom.”
“We trekken ons terug uit het VN-Klimaatakkoord van Parijs en trekken de Klimaatwet in. We schrappen het Klimaatfonds en doeken het Klimaatberaad op.”
“SDE++ en andere klimaatsubsidies schrappen”
Geen nieuwe windturbines, zonneparken of verplichte verduurzaming
De partij verzet zich tegen de bouw van nieuwe windturbines en zonneparken, en tegen verplichte verduurzaming van woningen en bedrijven. De PVV noemt deze maatregelen schadelijk voor het elektriciteitsnet, onbetaalbaar voor burgers en schadelijk voor de gezondheid van omwonenden.
Inzetten op fossiele energie en kernenergie
De PVV kiest voor het behoud en de uitbreiding van fossiele energiebronnen en kernenergie, met als doel leveringszekerheid en lagere energielasten. Gas- en kolencentrales blijven open, gaswinning wordt uitgebreid, en er komen meer kerncentrales.
Geen CO2-reductiemaatregelen of -heffingen
De partij wijst CO2-reductiemaatregelen en -heffingen af, omdat deze volgens de PVV geen significant effect hebben op het wereldwijde klimaat en vooral leiden tot hogere kosten voor burgers en bedrijven.
De SP wil een snelle, eerlijke en publieke energietransitie gericht op betaalbare, schone energie voor iedereen, zonder kernenergie of biomassa. Ze kiezen voor grootschalige investeringen in zon, wind, groene waterstof, energieopslag en een sterk elektriciteitsnet, met publieke regie en zeggenschap, en stoppen fossiele subsidies en financiering.
Volledige publieke regie en nationalisatie energievoorziening
De SP vindt dat de energietransitie alleen eerlijk en effectief kan verlopen als de energievoorziening weer in publieke handen komt. Dit moet zorgen voor lagere kosten, meer investeringen in schone energie en het tegengaan van verspilling, waarbij winst terugvloeit naar burgers in plaats van aandeelhouders.
“De SP nationaliseert de energievoorzieningen en maakt ze daarmee weer betaalbaar én duurzaam, met publieke zeggenschap en solidariteit als uitgangspunt. Want de energietransitie lukt alleen als die eerlijk is en als iedereen mee kan doen.”
“Energiebedrijven komen weer in publieke of lokale handen, zodat we de kosten kunnen verlagen, de investeringen in schone energie steken en verspilling tegengaan.”
Vol inzetten op zon, wind, groene waterstof en opslag
De SP wil de energietransitie versnellen door grootschalig te investeren in windparken op zee, zonnepanelen op daken, groene waterstof en energieopslag, met een toekomstbestendig elektriciteitsnet. Kernenergie en biomassa worden uitgesloten als duurzame opties.
“Door vol in te zetten op zon, wind, groene waterstof en een sterk elektriciteitsnet bouwen we aan een duurzame energievoorziening voor iedereen.”
“Wij investeren in het uitbreiden van windparken op zee, zonnepanelen op alle geschikte daken, aardwarmte en een toekomstbestendige energieinfrastructuur voor elektriciteit en groene waterstof, met opslagcapaciteit voor de (tijdelijk) overtollige elektriciteit.”
“We stoppen met houtgestookte biomassacentrales. Die zorgen voor vieze lucht, gezondheidsschade bij omwonenden en extra CO₂-uitstoot. Dat is slecht voor mens en klimaat. Wij kiezen voor schone energie en niet voor het verbranden van bomen.”
“Dus geen kernenergie. Nieuwe kerncentrales zijn extreem duur, bouwtijden lopen altijd uit en leveren pas over tientallen jaren stroom. Bovendien blijven we met kernafval zitten en blijven we afhankelijk van landen die ons de benodigde grondstoffen leveren. Wij kiezen voor betaalbare energie die wel werkt: zon en wind.”
Stoppen met fossiele subsidies en financiering
De SP wil zo snel mogelijk stoppen met fossiele subsidies en zorgen dat overheidsgeld en financiële sectoren niet langer investeren in vervuilende projecten, maar in duurzame banen en energie.
“Wij stoppen die subsidies zo snel mogelijk en geven steun voor vergroening als daar publieke zeggenschap tegenover staat.”
“Met duidelijke wetgeving pakken we fossiele financiering door overheid en financiële sector aan, zodat elke euro bijdraagt aan een schonere toekomst voor ons allemaal.”
Wind- en zonne-energie met lokaal draagvlak en zeggenschap
De SP stelt dat wind op land alleen mogelijk is met lokaal draagvlak en publieke regie, waarbij omwonenden vanaf het begin betrokken worden en kunnen meeprofiteren. Zonnepanelen op daken moeten collectief en publiek gefinancierd worden, zodat iedereen profiteert.
“Wind op land blijft een belangrijke pijler van de energietransitie, maar alleen waar er lokaal draagvlak is. We betrekken omwonenden vanaf het begin, garanderen publieke regie en maken (mede)eigenaarschap van windparken mogelijk.”
“Wij verlagen de energierekening van huishoudens door zonnepanelen op alle geschikte daken te leggen. Dit moet publiek gefinancierd en georganiseerd worden. Het voordeel moet bij mensen zelf en de buren terechtkomen.”
Energieopslag en groene waterstof alleen waar nodig
De SP investeert in energieopslag met batterijen en zet groene waterstof alleen in voor sectoren waar elektrificatie niet mogelijk is, om verspilling te voorkomen en de industrie te verduurzamen.
“We investeren in energieopslag met batterijen om momenten zonder zon en wind te overbruggen. Met buurtbatterijen bouwen we collectief aan een robuust energiesysteem dat altijd beschikbaar is wanneer je het nodig hebt.”
“We zetten in op groene waterstof (waterstof geproduceerd met hernieuwbare energie) als oplossing voor sectoren die geen mogelijkheden hebben om volledig te elektrificeren, zoals delen van de zware industrie. Groene waterstof is altijd minder efficiënt dan direct gebruik van duurzame stroom en daarom moeten we er spaarzaam en doelgericht mee omgaan.”
BBB wil een energietransitie die nuchter, realistisch en betaalbaar is, met prioriteit voor leveringszekerheid, betaalbaarheid en technologische haalbaarheid. De partij kiest voor bewezen technologieën zoals kernenergie, wil stoppen met extra nationale lasten en subsidies, en pleit voor een pas op de plaats bij windenergie en een grotere rol voor lokale initiatieven. BBB verzet zich tegen overhaaste uitfasering van fossiel en benadrukt het belang van strategische autonomie en bescherming van industrie en burgers.
Geen overhaaste uitfasering fossiele energie
BBB vindt dat fossiele energie pas uitgefaseerd mag worden als er echt betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn. Ze willen voorkomen dat Nederland zichzelf op kosten jaagt of afhankelijk wordt van onzekere technologieën, en stellen dat klimaatbeleid niet ten koste mag gaan van economie en leveringszekerheid.
“Geen onrealistische uitfasering fossiel. We stoppen pas met fossiele energie als er echt betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn.”
Versnellen en prioriteren van kernenergie (inclusief SMR’s)
BBB ziet kernenergie als onmisbaar voor een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem en wil versneld inzetten op zowel grote als kleine modulaire kerncentrales (SMR’s). Dit moet de leveringszekerheid versterken en transportkosten minimaliseren.
“We versnellen de bouw van kerncentrales; zowel grote kerncentrales als kleine modulair gebouwde kerncentrales (Small Modular Reactors: SMR’s).”
“Strategisch geplaatste kerncentrales en Small Modular Reactors (SMR’s). Zo minimaliseren we transport en versterken we de leveringszekerheid.”
Stoppen met nationale extra CO₂-heffingen en SDE++-subsidies
BBB wil geen extra nationale CO₂-heffingen bovenop het Europese systeem en wil de SDE++-subsidies vanaf 2026 beëindigen. Ze stellen dat deze maatregelen de industrie schaden en leiden tot dure, verlieslatende projecten zonder aantoonbaar klimaateffect.
“Stoppen met extra CO₂-heffing voor industrie. De Nederlandse industrie staat onder grote druk door oplopende kosten, internationale concurrentie en een onzeker investeringsklimaat. BBB wil de extra nationale CO₂ heffing voor de industrie daarom terugdraaien.”
“Stoppen met de SDE++-subsidies vanaf 2026. De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied.”
Pauzeknop voor windenergie en strengere normen
BBB wil een pas op de plaats bij uitbreiding van windenergie op land en zee, met strengere afstandsnormen en gezondheidstoetsen. Dit om landschapsvervuiling, hoge kosten en overbelasting van het net te voorkomen.
“Pauzeknop voor windenergie. Er komt een pas op de plaats bij uitbreiding van wind op land en op zee. Alleen op 1 november 2025 volledig vergunde projecten worden gerealiseerd.”
“Voor windturbines op land geldt een afstandsnorm van minimaal 4x de tiphoogte, een gezondheidstoets, een eerlijk participatieproces en naleving van het voorzorgsbeginsel.”
Lokale energiehubs en decentrale initiatieven stimuleren
BBB wil burgers en bedrijven meer ruimte geven om lokaal energie te delen via decentrale energiehubs. Dit moet netcongestie verminderen en de energietransitie betaalbaar en uitvoerbaar maken.
Technologie-neutrale en realistische aanpak, geen ideologie
BBB wil dat het energietransitiebeleid gebaseerd is op bewezen technologieën, kosten-batenanalyses en rationele keuzes, niet op ideologie of internationale scoringsdrift. De partij benadrukt het belang van democratische legitimatie en eerlijke kostenverdeling.
“De energietransitie moet zorgvuldig, democratisch gelegitimeerd en uitvoerbaar zijn. Niet gebaseerd op angst, ideologie of internationale scoringsdrift, maar op wat werkt voor Nederland.”
“Een Deltaplan voor energietransitie. Er komt een Deltaplan voor energietransitie gebaseerd op bewezen technologieën, met expliciete afweging van invloed op industriebeleid, armoede, verdienvermogen en strategische autonomie.”
GroenLinks-PvdA wil de energietransitie versnellen door grootschalig te investeren in duurzame energie, het elektriciteitsnet uit te breiden en fossiele subsidies af te bouwen. De partij kiest voor een rechtvaardige aanpak waarbij huishoudens, bedrijven en industrie worden geholpen te verduurzamen, met prioriteit voor betaalbaarheid en sociale rechtvaardigheid. Kernenergie wordt uitgesloten van publieke financiering; de focus ligt op zon, wind, elektrificatie en een circulaire economie.
Versnellen van duurzame energie en elektrificatie
GroenLinks-PvdA ziet de energietransitie als noodzakelijk om klimaatverandering tegen te gaan en energie-onafhankelijkheid te vergroten. De partij wil fors investeren in wind-op-zee, zon, elektrificatie van industrie en uitbreiding van het elektriciteitsnet, met voorrang voor maatschappelijk belang en betaalbaarheid voor huishoudens en bedrijven.
“We investeren fors in het uitbreiden van het elektriciteitsnet. We investeren in schone en betaalbare energie uit wind-op-zee. Om dat te bereiken sluiten we een Noordzeepact tussen overheid, energiebedrijven, industrie en netbeheerders.”
“Elektriciteit uit zon en wind wordt het motorblok van ons toekomstig energiesysteem. We slaan energie op voor wanneer het even niet waait of de zon niet schijnt, bijvoorbeeld met behulp van batterijen. Gascentrales die draaien op groene waterstof zijn de achtervang voor langere periodes zonder wind of zon.”
“Met snellere uitbreiding van het elektriciteitsnet zijn we eerder onafhankelijk van fossiele subsidies. We komen met een Energieversnellingswet, die regelt dat vergunningen voor kritieke energie-infrastructuur, zoals voor verdeelstations en extra stroomkabels, eerder kunnen worden afgegeven.”
“Partijen met een maatschappelijk belang krijgen voorrang op het net. Kosten voor huishoudens en bedrijven houden we laag door energienetten langer te gebruiken, de kosten van investeringen in het net niet meteen in rekening te brengen bij afnemers maar uit te smeren over de tijd, en door nettarieven te differentiëren.”
Afbouw van fossiele subsidies en aanpak grote vervuilers
De partij wil de energietransitie versnellen door het afbouwen van fossiele subsidies en het eerlijk laten meebetalen van grote vervuilers aan de kosten van de duurzaamheidstransitie. Dit moet zorgen voor een eerlijker speelveld en meer middelen voor duurzame investeringen.
“Fossiele subsidies bouwen we af.”
“Vrijstellingen en fiscale subsidies voor grootgebruikers en producenten van fossiele energie worden afgebouwd.”
“We laten grote vervuilers een eerlijke bijdrage leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie. Dat doen wij door het principe van ‘de vervuiler betaalt’ centraal te stellen in al ons klimaatbeleid.”
Geen publiek geld voor kernenergie, wel voor snelle verduurzaming
GroenLinks-PvdA wijst publieke investeringen in kernenergie af vanwege hoge kosten, lange doorlooptijd en onzekerheid. In plaats daarvan wordt publiek geld ingezet voor verduurzamingsmaatregelen met sneller en zeker effect.
“Geen publiek geld voor kerncentrales. De bouw van vier kerncentrales heeft al een jarenlange vertraging opgelopen, en gaat waarschijnlijk 15 miljard meer kosten dan verwacht. De hiervoor gereserveerde 14 miljard euro gebruiken we daarom om huishoudens, bedrijven en boeren te helpen met verduurzamingsmaatregelen die wel snel en zeker effect hebben.”
Sociale rechtvaardigheid en betaalbaarheid centraal
De partij benadrukt dat de energietransitie eerlijk moet zijn, met speciale aandacht voor mensen met lage inkomens en huurders. Er komen maatregelen om de energierekening betaalbaar te houden en ondersteuning voor isolatie en verduurzaming van woningen.
“Klimaatrechtvaardigheid betekent dat we het samen doen. Mensen die moeite hebben met het betalen van de energierekening helpen we als eerst. We verlagen de nettarieven, en helpen mensen met het isoleren van hun woning en het plaatsen van zonnepanelen zodat de energierekening daalt.”
“Isolatie is de enige structurele oplossing voor een betaalbare energierekening, maar niet alle woningen zullen van vandaag op morgen zijn verduurzaamd. Daarom komen we in de tussentijd kwetsbare huishoudens tegemoet met een structureel energienoodfonds, dat huishoudens helpt die hun energierekening niet kunnen betalen.”
Investeren in circulaire economie en innovatie
De energietransitie wordt gekoppeld aan een bredere circulaire economie, waarbij bedrijven worden gestimuleerd om volledig circulair te zijn in 2050. De overheid ondersteunt koplopers en beprijsd achterblijvers.
“Nederlandse bedrijven en producten die in Nederland worden verkocht zijn volledig circulair in 2050. De overheid helpt circulaire koplopers, onder andere door achterblijvers te beprijzen.”
De VVD ziet de energietransitie als essentieel voor een schone, onafhankelijke en weerbare economie, waarbij leveringszekerheid, betaalbaarheid en economische groei centraal staan. De partij wil de energietransitie versnellen door te investeren in kernenergie, het uitbreiden van energie-infrastructuur, en het verminderen van afhankelijkheid van onvrije landen, met pragmatische keuzes en minder bureaucratie. Concrete voorstellen zijn onder meer het versnellen van vergunningen, investeren in CO2-opslag, en het schrappen van de nationale CO2-heffing.
Versnellen van energie-infrastructuur en netuitbreiding
De VVD vindt dat de aanleg van energie-infrastructuur te traag verloopt en wil deze versnellen om de energietransitie mogelijk te maken. Door snellere procedures, prioritering van projecten en modernisering van regelgeving moet het energienet toekomstbestendig worden en netcongestie worden aangepakt.
“We gaan de aanleg van energie-infrastructuur aanzienlijk versnellen: Op dit moment zijn de doorlooptijden voor de aanleg van energie-infrastructuur te lang, soms wel zeven tot tien jaar. Daarom wijzen we versnellingsgebieden aan en gaan we snijden in vergunningsprocedures.”
“We wijzen projecten aan die prioriteit krijgen zoals de waterstofbackbone (waaronder de Hydrogen Valley), Delta Rhine Corridor of Aramis.”
“We moderniseren het toetsingskader van de Autoriteit Consument & Markt (ACM), zodat investeringen in het energienet sneller mogelijk worden en er expliciet rekening wordt gehouden met leveringszekerheid, economische schade door netcongestie en de urgentie van energietransitie.”
Vol inzetten op kernenergie voor leveringszekerheid
Kernenergie wordt door de VVD gezien als een noodzakelijke, stabiele en betrouwbare energiebron om de energietransitie te ondersteunen en energieonafhankelijkheid te vergroten. De partij wil de bouw van nieuwe kerncentrales versnellen en investeren in een sterke nucleaire sector.
“We versnellen de bouw van de kerncentrales: We zorgen ervoor dat de vier grote kerncentrales zo snel mogelijk worden gebouwd.”
“We streven naar een kleine kerncentrale vóór 2035: Kleine kerncentrales zullen een belangrijke rol spelen in een robuust en toekomstbestendig energiesysteem.”
“We bouwen aan een nucleaire sector en zetten in op innovatie: Nederland heeft met 22 landen afgesproken om in 2050 drie keer zoveel kernenergie op te wekken als nu.”
Minder afhankelijk van energie uit onvrije landen
De VVD wil de afhankelijkheid van energie uit onbetrouwbare landen snel afbouwen door eigen productie te vergroten, strategische partnerschappen aan te gaan en gaswinning op eigen bodem voort te zetten zolang dat nodig is.
“We worden onafhankelijk van energie uit onvrije landen: We bouwen onze energie-afhankelijkheid van onbetrouwbare landen als Rusland zo snel mogelijk af. In plaats daarvan vergroten we onze eigen energieproductie en sluiten we strategische partnerschappen met bevriende landen als Noorwegen en Denemarken.”
“Gaswinning op eigen bodem gaat door: Zolang we nog gas gebruiken, willen we hiervoor niet afhankelijker worden van andere landen. Daarom blijven we inzetten op gaswinning uit kleine velden op land en op de Noordzee.”
Investeren in CO2-opslag en -afvang voor industrie
Om de industrie te verduurzamen en de energietransitie te versnellen, wil de VVD investeren in CO2-opslag, -afvang en -hergebruik, met een proactieve rol voor de overheid.
“We investeren in tijdige realisatie van CO2-opslag en zetten in op CO2-afvang, -verwijdering en -hergebruik: Voor de transitie naar een weerbare en schone industrie is opvang en hergebruik van CO2 cruciaal.”
Schrappen nationale CO2-heffing voor gelijk speelveld
De VVD wil de nationale CO2-heffing afschaffen omdat deze het speelveld voor Nederlandse bedrijven ongelijk maakt en de industrie uit Nederland jaagt, en pleit voor een Europees systeem.
“We schrappen de CO2-heffing: Nederland kent als enige land binnen de EU een nationale CO2-heffing. Dit creëert een ongelijk speelveld voor bedrijven.”
50PLUS is kritisch over de huidige energietransitie en pleit voor een realistische, betaalbare en technologische aanpak, met een sterke nadruk op kernenergie en het vermijden van nationale koploperspolitiek. De partij wil geen verplichte maatregelen voor burgers zonder volwaardige alternatieven en zet in op Europese samenwerking en het uitfaseren van nationaal klimaatbeleid.
Snelle inzet op kernenergie en technologische oplossingen
50PLUS ziet kernenergie als essentieel voor de energietransitie en wil versneld inzetten op de bouw van nieuwe kerncentrales en innovatieve technologieën zoals kleine modulaire reactoren (SMR’s). Dit moet zorgen voor voldoende betaalbare energie, het oplossen van netcongestie en het behouden van economische concurrentiekracht.
Geen nationale koploperspolitiek, maar Europese afstemming
50PLUS verwerpt nationale koplopermaatregelen en extra regels bovenop Europese afspraken. De partij wil uitfasering van nationaal klimaatbeleid zodra er Europese CO2-beprijzing is, om zo de concurrentiepositie van Nederland te beschermen en symboolpolitiek te vermijden.
“Dezelfde regels voor iedereen binnen Europa. Dus geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
“Uitfasering van het nationale klimaatbeleid, nadat gezamenlijk is besloten om het Europese beprijzen van CO2 op te schalen.”
“Het optimaal beprijzen van CO2 op Europees niveau, zodat CO2-reductie wordt versneld zonder de concurrentiepositie van Nederland aan te tasten.”
“De wens om voorop te lopen, vaak met symboolpolitiek, was sterker dan een werkelijke toewijding aan vermindering van de CO2-uitstoot of aan het beschermen van de Nederlandse welvaart.”
Geen verplichte maatregelen voor burgers zonder betaalbare alternatieven
50PLUS is tegen het verplichten van warmtepompen of het afsluiten van gas, tenzij er volwaardige, passende en betaalbare alternatieven zijn. De partij wil voorkomen dat burgers op kosten worden gejaagd door ondoordachte verplichtingen.
“Geen verplichting voor warmtepompen of afsluiting van gas, zonder volwaardige, passende én betaalbare alternatieven.”
DENK steunt de energietransitie nadrukkelijk en wil deze versnellen met concrete investeringen in duurzame energie, strengere eisen aan grote vervuilers en het betaalbaar houden van de omslag voor burgers. De partij pleit voor een Klimaatfonds, hogere lasten voor grote energieverbruikers, stimulering van zonne- en windenergie, en behoud van de salderingsregeling voor particulieren. Kernenergie wordt niet uitgesloten, mits veilige opslag van kernafval gegarandeerd is.
Klimaatfonds en investeringen in energietransitie
DENK wil een toereikend Klimaatfonds om de noodzakelijke investeringen voor de energietransitie te financieren. Het doel is om de vergroening van de economie te versnellen en Nederland klimaatneutraal te maken, zonder dat burgers onevenredig worden belast.
“Een toereikend Klimaatfonds waaruit de noodzakelijke investeringen gedaan kunnen worden voor de verduurzaming van ons land. DENK staat pal voor voldoende investeringen in de vergroening van onze economie en in de energietransitie.”
“Wij staan voor de klimaatdoelen. Dat betekent dat Nederland klimaatneutraal is in 2050 en dat wij de uitstoot met 55% beperken in 2030. Indien mogelijk gaan wij ambitieuzere doelen vaststellen.”
Grote vervuilers betalen meer, huishoudens worden ontzien
DENK wil dat grote energieverbruikers en vervuilende bedrijven een hogere bijdrage leveren aan de energietransitie, terwijl huishoudens profiteren van lagere kosten en ondersteuning bij verduurzaming.
“Bedrijven in de commerciële sector die veel energie verbruiken, gaan relatief méér energiebelasting en opslag voor duurzame energie betalen. Met een CO2-heffing voor de grootste vervuilers geven we een extra stimulans om te verduurzamen.”
“Huishoudens profiteren van verduurzaming door een lagere energierekening. De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”
Verplichte groei duurzame energie en inzet op zonne- en windenergie
DENK wil energiebedrijven wettelijk verplichten om jaarlijks een groter aandeel duurzame energie op te wekken, met investeringen in zonne-energie en wind op zee. Kolencentrales moeten zo snel mogelijk verdwijnen.
“Energiebedrijven worden wettelijk verplicht een groeiend aandeel duurzame energie op te wekken. Elk jaar stijgt dat verplichte aandeel, totdat volledige duurzaamheid is bereikt.”
“Massaal inzetten op schonere energie. Wij willen investeren in zonne energie en windenergie op zee. Kolencentrales verdwijnen zo snel mogelijk.”
Kernenergie niet uitgesloten, mits veilig
Hoewel de focus ligt op zon en wind, sluit DENK kernenergie niet uit als onderdeel van de energietransitie, onder de voorwaarde van veilige opslag van kernafval.
“Kernenergie sluiten wij niet uit, omdat het schoner is dan andere energiebronnen. Veilige opslag van kernafval is een harde randvoorwaarde voor elke kernenergie optie.”
BIJ1 ziet de energietransitie als een publieke taak die gericht moet zijn op klimaatrechtvaardigheid, waarbij de lasten niet bij gewone burgers maar bij grote vervuilers komen te liggen. De partij pleit voor massale publieke investeringen in schone energie, het nationaliseren van energievoorzieningen, en het volledig ontmarkten van de energiesector. BIJ1 wil dat de energietransitie sociaal rechtvaardig verloopt, met bescherming voor mensen met lagere inkomens en werknemers uit de fossiele sector.
Energietransitie als publieke taak, geen winstmachine
BIJ1 wil dat de energietransitie volledig in publieke handen komt, onder democratische controle, en niet wordt overgelaten aan marktpartijen of multinationals. Dit moet voorkomen dat de energietransitie een bron van winst wordt voor bedrijven en waarborgen dat de opbrengsten en zeggenschap bij de samenleving liggen.
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine. De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle. Geen subsidies aan greenwashed multinationals, geen publiek-private schijnconstructies, maar volledige ontmarkting van de energievoorziening.”
Nationaliseren van energievoorzieningen en publieke energieproductie
De partij wil dat alle energievoorzieningen in publieke handen komen, met een focus op samenwerking buiten het fossiele westerse blok. Dit moet zorgen voor een rechtvaardige energietransitie en internationale solidariteit.
“Om de afbouw van fossiele brandstoffen en een rechtvaardige energietransitie vorm te geven worden de Nederlandse energievoorzieningen in publieke handen gebracht.”
Sociale bescherming bij de energietransitie
BIJ1 benadrukt dat de kosten van de energietransitie niet bij mensen met lagere inkomens mogen komen te liggen en dat werknemers uit de fossiele sector rechtvaardig moeten worden behandeld, bijvoorbeeld via transitie- of vroegpensioenregelingen.
“Hierbij wordt rekening gehouden met inkomenspositie, zodat mensen met lagere inkomens niet de rekening gepresenteerd krijgen voor de energietransitie.”
“Werknemers die de pensioenleeftijd naderen krijgen een ruimhartig recht op vroegpensioen, gefinancierd uit het klimaatfonds dat wordt gevuld door vermogensbelasting en afroming van fossiele winsten.”
Energietransitie als machtsvraag, niet technocratisch project
BIJ1 ziet de energietransitie niet als een puur technisch of economisch proces, maar als een fundamentele machtsverschuiving weg van ‘groene kapitalisten’ naar arbeiders en bewoners, zowel lokaal als mondiaal.
“De energietransitie is geen technocratisch moderniseringsproject, maar een machtsvraag: breken met de groene kapitalisten, stoppen met westers industrieprotectionisme, en de energievoorziening in handen brengen van arbeiders en bewoners — lokaal én mondiaal.”