Verkiezingsprogramma's 2025 overenergierekening d66
JA21 verzet zich fel tegen het energiebeleid van partijen als D66, dat volgens hen leidt tot een hoge energierekening voor burgers en bedrijven. Hun kernvoorstellen zijn het verlagen van belastingen op energie, het schrappen van groene heffingen, en het centraal stellen van betaalbaarheid boven ideologie. JA21 wil geen nationale klimaatheffingen, behoud van fossiele infrastructuur zolang alternatieven ontbreken, en een sterke inzet op kernenergie als structurele oplossing.
Belastingen en heffingen op energie verlagen
JA21 stelt dat de energierekening in Nederland kunstmatig hoog is door belastingen en groene heffingen, mede als gevolg van beleid zoals dat van D66. Ze willen deze lasten verlagen om energie weer betaalbaar te maken voor gezinnen en bedrijven.
“De btw op energie verlagen.”
“Het Opslag Duurzame Energie-onderdeel binnen de energiebelasting schrappen.”
“Geen belastingen als pressiemiddel om Nederlanders een andere, ‘duurzamere’ levensstijl op te dringen.”
“Het aandeel belastingen als onderdeel van de totale energierekening is in Nederland het hoogste van Europa. Al jaren raken middengroepen in de knel door dit aspect van de energietransitie. JA21 wil deze trend keren en betaalbaarheid als uitgangspunt voor ons energiebeleid nemen.”
Geen nationale klimaatheffingen of extra regelgeving
JA21 wijst nationale klimaatheffingen en extra regelgeving bovenop Europese afspraken af, omdat deze volgens hen de energierekening verhogen en de concurrentiepositie van Nederland schaden.
Betaalbaarheid en betrouwbaarheid centraal, geen ideologisch beleid
JA21 vindt dat energiebeleid niet ideologisch moet zijn, maar gericht op betaalbaarheid en leveringszekerheid. Ze bekritiseren het beleid van partijen als D66 dat volgens hen leidt tot torenhoge kosten en symboolpolitiek.
“Het ideologisch gedreven energiebeleid raakt Nederlandse gezinnen en bedrijven flink in de portemonnee.”
“De huidige klimaatdoelstellingen zijn vaak onrealistisch en leveren twijfelachtig resultaat op. JA21 kiest daarom voor een nuchtere en realistische koers.”
“Wij kiezen daarom voor kernenergie, strategisch omgaan met fossiele brandstoffen en betaalbaarheid.”
Fossiele infrastructuur behouden zolang alternatieven ontbreken
JA21 wil de bestaande fossiele infrastructuur behouden zolang betaalbare alternatieven ontbreken, om te voorkomen dat de energierekening verder stijgt en de leveringszekerheid in gevaar komt.
Kernenergie als structurele oplossing voor betaalbare energie
JA21 ziet kernenergie als de structurele oplossing voor een betaalbare en betrouwbare energierekening, in tegenstelling tot het beleid van partijen als D66 die meer inzetten op wind- en zonne-energie.
De PVV verzet zich fel tegen het klimaat- en energiebeleid van partijen als D66, die volgens hen verantwoordelijk zijn voor de hoge energierekening door belastingen en verplichte verduurzaming. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verlagen van de btw op energie van 21% naar 9%, het stoppen met verplichte verduurzaming (zoals warmtepompen), en het schrappen van klimaatmaatregelen die de energierekening verhogen. De kern van hun visie is dat energie betaalbaar moet blijven en dat klimaatbeleid niet ten koste mag gaan van de portemonnee van de burger.
Btw op energie verlagen naar 9%
De PVV wil de energierekening direct verlagen door de btw op energie fors te verlagen. Zij stellen dat de huidige hoge energiebelasting en btw het gevolg zijn van klimaatbeleid zoals dat van D66, en dat dit burgers onnodig op kosten jaagt.
Stoppen met verplichte verduurzaming en klimaatmaatregelen
De PVV wijst de door D66 gesteunde energietransitie en verplichte verduurzaming af, omdat deze volgens hen leiden tot een hogere energierekening en energiearmoede. Zij willen geen verplichte warmtepompen, geen verplicht van het gas af, en geen nieuwe wind- of zonneparken.
“Geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas af”
“Geen enkele nieuwe windturbine er meer bij; geen nieuwe zonneparken”
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom.”
Klimaatbeleid schrappen om energielasten te verlagen
De PVV stelt dat miljardenverspilling aan klimaatbeleid de energierekening onnodig verhoogt. Zij willen daarom alle klimaatsubsidies, het Klimaatfonds en de Klimaatwet schrappen, en inzetten op leveringszekerheid en betaalbaarheid.
Het CDA wil de energierekening voor huishoudens betaalbaar houden door investeringen in verduurzaming aantrekkelijk te maken, energiebesparing te stimuleren en de impact van beleid op lagere inkomens expliciet mee te nemen. De partij kiest voor een brede energiemix en spreiding van investeringskosten over generaties, met speciale aandacht voor het voorkomen van energiearmoede. Concrete maatregelen zijn onder meer het stimuleren van isolatie, het ondersteunen van energiecoöperaties en het waarborgen van behapbare kosten voor inwoners.
Energiekosten betaalbaar houden voor huishoudens
Het CDA erkent dat de energietransitie niet mag leiden tot onbetaalbare energierekeningen, vooral niet voor lagere inkomens. Daarom wil de partij investeringen in verduurzaming langdurig aantrekkelijk houden, energiebesparing stimuleren en expliciet rekening houden met de impact op kwetsbare groepen. De kosten van investeringen in het elektriciteitsnet worden gespreid over generaties om pieken in de energierekening te voorkomen.
“Bij het maken van energiebeleid moet de impact van maatregelen op lagere inkomens altijd worden meegenomen.”
“We houden investeringen in de energietransitie ook voor huishoudens langdurig aantrekkelijk.”
“En we spreiden de rekening van investeringen in het elektriciteitsnet over generaties.”
“De transitie naar een duurzame wereld vraagt om duidelijke politieke keuzes... op een manier die iedereen kan meemaken. Dat alles vraagt om een langetermijnvisie, met voorspelbaar beleid, behapbare kosten voor inwoners...”
Stimuleren van energiebesparing en verduurzaming
Om de energierekening structureel te verlagen, zet het CDA in op energiebesparing via isolatieprogramma’s, het Warmtefonds en ondersteuning van lokale initiatieven. Energiecoöperaties en bewonersinitiatieven krijgen landelijke steun, met gemeenten als aanjager, zodat vooral kwetsbare huishoudens kunnen profiteren van lagere energielasten.
“We stimuleren energiebesparing via onder andere het Nationaal Isolatieprogramma, het Warmtefonds en de ISDE.”
“We ondersteunen energiecoöperaties en bewonersinitiatieven met landelijke regelingen en gerichte begeleiding, vooral bij energiebesparing.”
“Lokale energiebesparingsprogramma’s, zoals energiecoaches en FIXbrigades, worden wijkgericht opgezet met sterke bewonersbetrokkenheid.”
Brede energiemix en geen luxe van uitsluiten
Het CDA kiest voor een brede energiemix (kernenergie, wind, zon, waterstof, groen gas, biomassa, aardwarmte) om leveringszekerheid te waarborgen en de energiekosten beheersbaar te houden. Door niet te kiezen voor slechts één technologie, wil de partij voorkomen dat de energierekening onnodig stijgt door beperkte opties.
“Bij de energietransitie hebben we niet de luxe opties uit te sluiten. We investeren in een goede mix van kernenergie, windenergie, zonne-energie, waterstof, groen gas, duurzame biomassa, aardwarmte en schone brandstoffen.”
FVD stelt dat de energierekening in Nederland fors is gestegen door het klimaat- en energiebeleid van partijen als D66, en wil deze juist verlagen door alle klimaatmaatregelen te schrappen, fossiele energiebronnen te heropenen en de energiesector te nationaliseren. Hun kernvoorstel is het volledig stoppen met de energietransitie en klimaatwetgeving, waardoor volgens FVD energie weer betaalbaar en betrouwbaar wordt. Ze beloven lastenverlichting en lagere energiebelastingen als direct gevolg van hun koerswijziging.
Klimaatbeleid en energietransitie volledig stoppen
FVD wijt de hoge energierekening aan het klimaatbeleid van partijen als D66 en wil daarom radicaal breken met deze koers. Door het schrappen van klimaatregels, het beëindigen van de energietransitie en het loslaten van CO₂-doelen, wil FVD de energiekosten voor burgers fors verlagen en energie weer betaalbaar maken.
“Het huidige klimaat- en energiebeleid maakt energie duurder, onbetrouwbaarder en instabieler. Belastingen zijn verhoogd, kolencentrales gesloten en burgers worden gedwongen dure en inefficiënte alternatieven te gebruiken.”
“We stoppen volledig met de energietransitie, zodat ons land niet langer wordt opgezadeld met onbetaalbaar en zinloos klimaatbeleid.”
“We schaffen alle klimaatregels, zodat energie weer betaalbaar en betrouwbaar wordt.”
“We stoppen alle klimaatplannen en de €1.000 miljard die we daarmee besparen (omgerekend €230.000 per huishouden) geven we terug aan de hardwerkende Nederlander in de vorm van lastenverlichting.”
Fossiele energiebronnen heropenen en energiesector nationaliseren
FVD wil goedkope energie garanderen door gaswinning in Groningen te hervatten, kolencentrales te heropenen en de energiesector te nationaliseren. Dit moet direct leiden tot lagere energierekeningen en meer energiezekerheid voor huishoudens.
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden, zodat we weer goedkoop, hoogwaardig en ruim voorradig aardgas hebben voor huishoudens en bedrijven.”
“We heropenen onze hypermoderne, schone kolencentrales die door vorige kabinetten zijn gesloten, zodat er onmiddellijk goedkope en stabiele stroom beschikbaar komt.”
“We nationaliseren de energiesector, zodat winsten in Nederland blijven, blackouts kunnen worden voorkomen en kosten voor de gebruiker omlaag kunnen.”
Energiebelastingen verlagen
FVD stelt dat de energierekening direct omlaag kan door het terugdraaien van energiebelastingen en het schrappen van de ODE-verhoging, waarmee zij zich expliciet afzetten tegen het beleid van D66.
“We verlagen energiebelastingen en draaien de ODE-verhoging terug, zodat de energierekening fors daalt.”
NSC wil de energierekening voor huishoudens structureel verlagen en betaalbaar houden, met speciale aandacht voor mensen met lage inkomens. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals een sociaal tarief op de energiebelasting, subsidies voor woningisolatie, en het structureel beschikbaar maken van een energienoodfonds. De partij pleit voor een eerlijke verdeling van kosten tussen bedrijven en huishoudens en wil dat de overheid ingrijpt als tarieven te hoog worden.
Sociaal tarief en noodfonds voor betaalbare energierekening
NSC introduceert een sociaal tarief op de energiebelasting en een structureel energienoodfonds om energie betaalbaar te houden, vooral voor kwetsbare huishoudens. Hiermee willen ze bestaanszekerheid bieden en energiearmoede tegengaan, in tegenstelling tot partijen als D66 die minder nadruk leggen op directe prijsmaatregelen.
Eerlijke verdeling en verlaging kosten voor huishoudens
NSC wil dat huishoudens zoveel mogelijk worden ontzien bij de kosten van het elektriciteitsnet en pleit voor een verlaging van deze kosten. Dit is een duidelijke keuze om de energierekening voor burgers te verlagen, waarbij bedrijven relatief meer gaan bijdragen.
“We letten sterk op een eerlijke verdeling van de kosten van het elektriciteitsnet tussen bedrijven en huishoudens. Huishoudens moeten daarbij zoveel mogelijk worden ontzien, zodat de energierekening betaalbaar blijft. Daarom verlagen we de kosten voor huishoudens.”
Overheidsregie op tarieven en publieke warmtenetten
NSC vindt dat de overheid invloed moet houden op energietarieven, vooral bij warmtenetten, en wil ingrijpen als tarieven te hoog worden. Dit waarborgt de betaalbaarheid van energie als basisbehoefte, met een voorkeur voor publieke eigendom van warmtenetten.
“Omdat energie een basisbehoefte is, moet de overheid invloed houden op tarieven en aanbod. We kiezen voor een laag vast tarief en een hoger variabel tarief, zodat huishoudens grip houden op hun kosten. Warmtenetten moeten grotendeels in publieke handen zijn. Als tarieven toch te hoog dreigen te worden, moet de overheid ingrijpen om betaalbaarheid te garanderen.”
Subsidies en ondersteuning voor energiebesparing
NSC wil subsidies voor woningisolatie en eenvoudige, toegankelijke regelingen voor verduurzaming, zodat vooral mensen met lage inkomens hun energierekening kunnen verlagen. Dit voorkomt uitsluiting en vergroot de maatschappelijke impact van de energietransitie.
“We geven subsidie voor het isoleren van huizen via gemeentelijke energieloketten. En we financieren organisaties zoals de Fix Brigade en energiebank.”
“Ook subsidies en regelingen voor verduurzaming moeten eenvoudig en toegankelijk zijn, zodat juist de mensen die dit het hardst nodig hebben kunnen investeren in energiebesparing.”
Structurele aanpak van hoge energieprijzen
NSC kiest voor structurele oplossingen om hoge energieprijzen te voorkomen, zoals het stabiliseren van de gasprijs en het stimuleren van energiebesparing. Ze willen dat de energietransitie betaalbaar en toegankelijk is voor iedereen.
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil de energierekening structureel verlagen door energiebesparing, het afbouwen van fossiele subsidies, en het eerlijker verdelen van de lasten tussen huishoudens en grootverbruikers. Ze pleiten voor een progressieve energiebelasting die lage inkomens ontziet en willen investeren in lokale, betaalbare en hernieuwbare energie. De partij ziet energie als een basisbehoefte en wil huishoudens voorrang geven op het stroomnet, met als doel een comfortabel en betaalbaar thuis voor iedereen.
Structurele verlaging energierekening door energiebesparing en afbouw fossiele subsidies
PvdD wil de energierekening structureel verlagen door verspilling tegen te gaan, fossiele subsidies versneld af te bouwen en te investeren in lokale, betaalbare en hernieuwbare energie. Dit moet huishoudens beschermen tegen hoge kosten en internationale prijsschommelingen.
“De Partij voor de Dieren kiest voor een structurele verlaging van de energierekening door verspilling te stoppen, fossiele subsidies versneld af te bouwen en te investeren in lokale, betaalbare en hernieuwbare energie.”
“Energiebesparing maakt Nederland veiliger en minder afhankelijk van andere landen. ... de energierekening gaat omlaag en het stroomnet raakt minder belast.”
Progressieve energiebelasting: grootverbruikers betalen meer, lage inkomens worden ontzien
De partij vindt de huidige energiebelasting onrechtvaardig omdat grootverbruikers relatief minder betalen dan burgers en het mkb. Ze willen een progressieve energiebelasting invoeren die lage inkomens ontziet en grootverbruikers zwaarder belast.
“De huidige energiebelasting is onrechtvaardig omdat grootverbruikers relatief veel minder betalen dan burgers en het mkb. We introduceren een progressieve energiebelasting die mensen met lage inkomens ontziet en ervoor zorgt dat grootverbruikers meer gaan betalen.”
Huishoudens krijgen voorrang op het stroomnet
PvdD wil dat huishoudens en maatschappelijke voorzieningen voorrang krijgen op het elektriciteitsnet boven bijvoorbeeld datacenters, om zo de energierekening voor burgers te beschermen en energiearmoede te voorkomen.
Ondersteuning voor verduurzaming woningen en uitbannen energiearmoede
De partij wil energiearmoede uitbannen door woningen te verduurzamen, isoleren en eigenaren/VvE’s te ondersteunen, zodat iedereen een comfortabel en betaalbaar huis heeft.
“Er komt een verhoogde minimumstandaard voor energielabels in woningen. Geen energiearmoede meer door tochtige huizen, maar een comfortabel en betaalbaar thuis voor iedereen.”
“Eigenaren en VvE’s worden ondersteund bij de verduurzaming van woningen.”
“Er komt een nationale doelstelling om energiearmoede uit te bannen en een renovatiefonds voor grootschalige verduurzaming van woningen met oog voor kwetsbare huishoudens.”
De SP wil de energierekening structureel verlagen door de energievoorziening te nationaliseren, publieke zeggenschap te herstellen en investeringen in schone energie collectief te organiseren. Ze pleiten voor lagere energiebelastingen voor huishoudens, het stoppen van fossiele subsidies en het stimuleren van zonnepanelen op alle daken, zodat de voordelen direct bij mensen terechtkomen. De SP zet zich af tegen marktwerking en winstuitkering aan aandeelhouders, en kiest voor solidariteit en betaalbaarheid als uitgangspunt.
Energievoorziening nationaliseren voor lagere rekeningen
De SP wil energiebedrijven nationaliseren om de energierekening te verlagen en publieke zeggenschap te herstellen. Ze stellen dat marktwerking en winstuitkering aan aandeelhouders de energiekosten onnodig verhogen en dat energie een basisbehoefte is, geen verdienmodel. Door publieke grip kunnen kosten omlaag, investeringen in schone energie omhoog en verspilling worden tegengegaan.
“De SP nationaliseert de energievoorzieningen en maakt ze daarmee weer betaalbaar én duurzaam, met publieke zeggenschap en solidariteit als uitgangspunt.”
“Energiebedrijven komen weer in publieke of lokale handen, zodat we de kosten kunnen verlagen, de investeringen in schone energie steken en verspilling tegengaan. Winst wordt niet langer uitgekeerd aan aandeelhouders, maar teruggegeven aan mensen.”
“Wij stoppen met marktwerking in de warmtesector: energie is een basisbehoefte, geen verdienmodel.”
Energiebelasting voor huishoudens omlaag, grootverbruikers omhoog
De SP wil de energiebelasting voor huishoudens en kleine bedrijven verlagen, zodat mensen met een laag inkomen tot honderd euro per jaar extra overhouden. Tegelijkertijd verhogen ze de belasting voor grootverbruikers, zodat de lasten eerlijker verdeeld worden en de maandlasten structureel dalen.
“We verlagen de energiebelasting voor huishoudens en kleine bedrijven en verhogen deze voor grootverbruikers. Mensen met een laag inkomen houden tot wel honderd euro per jaar extra over. Ook middeninkomens profiteren.”
Collectieve zonnepanelen op alle daken voor lagere energierekening
De SP wil zonnepanelen op alle geschikte daken publiek financieren en organiseren, zodat de voordelen direct bij huishoudens terechtkomen en bijna alle stroom die huishoudens gebruiken via eigen daken wordt opgewekt. Dit verlaagt de energierekening structureel en maakt goedkope stroom voor iedereen toegankelijk.
“Wij verlagen de energierekening van huishoudens door zonnepanelen op alle geschikte daken te leggen. Dit moet publiek gefinancierd en georganiseerd worden. Het voordeel moet bij mensen zelf en de buren terechtkomen.”
Stoppen met fossiele subsidies en inzetten voor lagere energierekening
De SP wil fossiele subsidies zo snel mogelijk afschaffen en het bespaarde geld inzetten om de energierekening te verlagen, straten te vergroenen en Nederland leefbaarder te maken.
“Wij stoppen die subsidies zo snel mogelijk en geven steun voor vergroening als daar publieke zeggenschap tegenover staat. Het overige geld dat we besparen zetten we in om de energierekening omlaag te krijgen, straten te vergroenen en Nederland leefbaarder te maken.”
Rechtvaardige compensatie bij afschaffen salderingsregeling
De SP vindt dat mensen die eerder gestimuleerd zijn om te verduurzamen niet gestraft mogen worden bij het afschaffen van de salderingsregeling. Er moet een rechtvaardige compensatie komen voor huurders en kopers die nu de dupe dreigen te worden.
“Als we overstappen op een nieuw systeem, dan moet dat eerlijk en toekomstgericht zijn. Daarom zorgen wij voor een rechtvaardige compensatie voor huurders en kopers die nu de dupe dreigen te worden van het afschaffen van salderen.”
Meer macht voor huurders om hoge energierekening aan te pakken
De SP wil huurders het recht geven om verduurzaming van hun woning af te dwingen, zodat niemand hoeft vast te zitten in een tochtige woning met een hoge energierekening.
“Zo zorgen we ervoor dat niemand hoeft vast te zitten in een tochtige woning met een hoge energierekening. Met dit recht geven we huurders grip op hun woonlasten en versnellen we de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad.”
De VVD wil de energierekening voor huishoudens en bedrijven verlagen door de energiebelasting te verlagen, vaste lasten omlaag te brengen en te investeren in verduurzaming zonder extra verplichtingen. Hun aanpak is pragmatisch: energie moet betaalbaar blijven, met minder regels en lagere lasten, zodat werkenden en ondernemers niet onnodig worden belast.
Energiebelasting en vaste lasten verlagen
De VVD kiest ervoor om de energierekening direct te verlagen door de energiebelasting te verlagen en vaste lasten te beperken. Dit moet ervoor zorgen dat energie voor huishoudens en bedrijven betaalbaar blijft, zonder dat de overheid de lasten verhoogt of extra verplichtingen oplegt.
“Om ervoor te zorgen dat energie voor huishoudens betaalbaarder wordt, verlagen we de energiebelasting.”
“Niet door een grote, dure overheid op te tuigen en te laten herverdelen, maar door de vaste lasten omlaag te brengen. Bijvoorbeeld door het verlagen van de energiebelasting...”
“De overheid moet beschikbaarheid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid faciliteren, niet voor extra lasten of beperkingen zorgen.”
Verduurzaming stimuleren zonder verplichtingen
De VVD wil verduurzaming stimuleren door het aantrekkelijk te maken, niet door het verplicht te stellen. Investeringen in isolatie, zonnepanelen en warmtepompen worden ondersteund, bijvoorbeeld via leaseconstructies of fiscale voordelen, zodat mensen hun energierekening kunnen verlagen zonder dwang.
“We gaan onderzoeken of dit via leasevormen kan, waarbij isolatie of zonnepanelen via de energierekening worden afbetaald.”
“Voor wie vrijwillig groen investeert maken we het fiscaal aantrekkelijk om een nieuwe warmtepomp aan te schaffen.”
“Verduurzaming is dé weg naar een onafhankelijke, schone economie en een betaalbare energierekening.”
Energieprijzen concurrerend houden voor bedrijven
De VVD wil voorkomen dat Nederlandse bedrijven een concurrentienadeel hebben door hoge energiekosten. Ze kiezen voor lagere belastingen, slimme inkoop en het verlengen van compensatieregelingen om de energierekening voor bedrijven te verlagen.
“De energieprijzen in Nederland zijn vele malen hoger dan in onze buurlanden. Hierdoor ervaren onze bedrijven een groot concurrentienadeel. Om de hoge energiekosten te dempen, nemen we maatregelen. We kiezen ervoor om pragmatische beleidskeuzes te maken als bijvoorbeeld slimmer inkopen, betere regels en lagere belastingen.”
“Ook, verlengen we de IKC, een compensatieregeling voor sectoren met hoge elektriciteitskosten.”
BBB zet zich af tegen het klimaat- en energiebeleid van partijen als D66, die volgens BBB leiden tot een hogere energierekening voor burgers en bedrijven. De partij wil betaalbare energie centraal stellen door minder ambitieuze klimaatdoelen, het openhouden van kolencentrales, het stoppen met extra CO₂-heffingen en het afbouwen van subsidies voor grootschalige duurzame energieprojecten. BBB kiest voor een nuchtere, technologische en kostenbewuste aanpak, waarbij de energierekening niet verder mag stijgen door ideologisch beleid.
Geen extra CO₂-heffing en nationale koppen
BBB verzet zich tegen extra nationale CO₂-heffingen en aanvullende klimaatmaatregelen bovenop Europees beleid, omdat deze volgens de partij de energierekening verhogen en de concurrentiepositie van Nederland schaden. Dit is een direct onderscheid met partijen als D66, die juist voorloper willen zijn.
“Het afschaffen van nationale koppen op Europees klimaatbeleid (zoals extra CO₂heffing).”
“Stoppen met extra CO₂-heffing voor industrie. De Nederlandse industrie staat onder grote druk door oplopende kosten, internationale concurrentie en een onzeker investeringsklimaat. BBB wil de extra nationale CO₂ heffing voor de industrie daarom terugdraaien.”
Kolencentrales openhouden en geen onrealistische uitfasering fossiel
BBB wil kolencentrales openhouden en pas stoppen met fossiele energie als er echt betaalbare alternatieven zijn, om zo de leveringszekerheid en betaalbaarheid van energie te waarborgen. Dit staat haaks op het beleid van D66, dat inzet op snelle uitfasering van fossiel, wat volgens BBB de energierekening opdrijft.
“Kolencentrales openhouden. De sluiting van kolencentrales per 2030 wordt ingetrokken zolang elders in Europa minder efficiënte centrales draaien.”
“Geen onrealistische uitfasering fossiel. We stoppen pas met fossiele energie als er echt betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn.”
Stoppen met SDE++-subsidies voor grootschalige duurzame projecten
BBB wil de SDE++-subsidies voor grootschalige duurzame energieprojecten vanaf 2026 beëindigen, omdat deze volgens de partij leiden tot dure megaprojecten en een hogere energierekening. In plaats daarvan wil BBB innovatie en lokale, betaalbare initiatieven stimuleren.
“Stoppen met de SDE++-subsidies vanaf 2026. De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied.”
Betaalbaarheid en eerlijke kostenverdeling centraal
BBB stelt dat klimaat- en energiebeleid niet mag leiden tot een hogere energierekening voor burgers en het mkb, en pleit voor een eerlijke kostenverdeling. Dit is een expliciete kritiek op beleid dat volgens BBB de rekening bij gewone mensen legt, zoals bij D66.
BVNL wil de energierekening structureel verlagen door in te zetten op kernenergie, eigen gaswinning en het stoppen van subsidies en klimaatmaatregelen die zij als kostprijsverhogend zien. Zij verwerpen het beleid van partijen als D66, dat volgens hen leidt tot hogere lasten door klimaatmaatregelen, en pleiten voor lagere energiebelastingen en meer marktwerking. Hun kernvoorstellen zijn: meer kerncentrales, doorgaan met aardgaswinning, afschaffen van energiebelastingen en stoppen met het Klimaatakkoord.
Kerncentrales bouwen en eigen gaswinning
BVNL ziet kernenergie en eigen gaswinning als de sleutel tot een lagere energierekening, in tegenstelling tot het beleid van D66 dat inzet op verduurzaming en beperking van fossiele brandstoffen. Door in te zetten op deze bronnen wil BVNL de afhankelijkheid van het buitenland verminderen en de energiekosten voor burgers verlagen.
“Nederland moet streven naar energiesoevereiniteit waardoor we als land minder afhankelijk worden van energie uit het buitenland en de energierekening omlaaggaat. Daarvoor moeten we vrij worden gelaten om kerncentrales te bouwen en doorgaan met het veilig produceren van aardgas uit beschikbare Nederlandse gasvelden.”
“Zo snel mogelijk energiesoeverein worden en betaalbare energie produceren voor de inwoners van Nederland. Dit kan door kerncentrales te bouwen en het gasveld in Groningen veilig en verantwoord open te houden en nieuwe gasvelden op Nederlands grondgebied te ontwikkelen”
Energiebelastingen fors verlagen of afschaffen
BVNL stelt dat hoge energiebelastingen, mede door het klimaatbeleid van partijen als D66, de energierekening onnodig verhogen. Zij willen deze belastingen minimaal naar het EU-gemiddelde brengen, maar het liefst nog verder verlagen of zelfs afschaffen.
“De energiebelastingen worden minimaal verlaagd naar het EU-gemiddelde, maar bij voorkeur nog lager of zelfs helemaal afgeschaft.”
Stoppen met Klimaatakkoord, Green Deal en subsidies
Volgens BVNL zorgen het Klimaatakkoord, de Europese Green Deal en subsidies voor klimaatmaatregelen voor een hogere energierekening. Zij willen deze afspraken opzeggen en subsidies zoveel mogelijk stoppen om de energiekosten te drukken.
Geen verplichte verduurzaming of warmtepompen
BVNL verzet zich tegen verplichte verduurzamingsmaatregelen zoals warmtepompen en gasloos bouwen, die volgens hen de energierekening verhogen. Zij willen keuzevrijheid voor burgers en geen extra kosten door overheidsdwang.
50PLUS is kritisch op het energie- en klimaatbeleid van partijen als D66, die volgens hen met "symboolpolitiek" en nationale koppen op Europese regels de energierekening onnodig verhogen. Ze pleiten voor betaalbare alternatieven, geen verplichte warmtepompen zonder volwaardige opties, en investeren in kernenergie om de energiekosten te verlagen.
Geen verplichte warmtepompen of gasafsluiting zonder betaalbare alternatieven
50PLUS verzet zich tegen het verplicht stellen van warmtepompen of het afsluiten van gas, zoals D66 voorstaat, zolang er geen volwaardige en betaalbare alternatieven zijn. Ze willen voorkomen dat burgers worden opgezadeld met hoge kosten door overhaast klimaatbeleid.
“Geen verplichting voor warmtepompen of afsluiting van gas, zonder volwaardige, passende én betaalbare alternatieven.”
Stoppen met nationale koppen op Europese klimaatregels
50PLUS is tegen extra nationale klimaatmaatregelen bovenop Europese afspraken, omdat dit volgens hen leidt tot hogere energiekosten voor burgers en bedrijven.
“Dus geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
Kritiek op symboolpolitiek en hoge energieprijzen
De partij wijst het beleid van partijen als D66 af, die volgens hen met symboolpolitiek en slecht doordachte plannen de energierekening hebben verhoogd en het elektriciteitsnet hebben overbelast.
“De wens om voorop te lopen, vaak met symboolpolitiek, was sterker dan een werkelijke toewijding aan vermindering van de CO2-uitstoot of aan het beschermen van de Nederlandse welvaart.”
“Het elektriciteitsnet is verstopt, kwetsbaar en de prijzen zijn extreem hoog in vergelijking met andere landen.”
Investeren in kernenergie en thuisbatterijen om energiekosten te verlagen
50PLUS wil de energierekening structureel verlagen door te investeren in kernenergie en het stimuleren van thuisbatterijen, zodat burgers optimaal kunnen profiteren van zelf opgewekte stroom.
BIJ1 wil de energierekening structureel verlagen door energievoorziening te nationaliseren, isolatie van woningen volledig door de overheid te laten bekostigen, en maximumprijzen in te stellen voor energie. Ze verwerpen marktwerking en willen dat de overheid zorgt dat energie betaalbaar blijft, vooral voor mensen met lagere inkomens.
Energievoorziening nationaliseren en onder publieke controle brengen
BIJ1 vindt dat energie een basisrecht is en wil af van marktwerking en winstbejag in de energiesector. Door energieproductie en -voorziening volledig in publieke handen te brengen, willen ze structureel lagere en eerlijkere energiekosten realiseren, in tegenstelling tot partijen als D66 die marktwerking steunen.
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine. De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle. Geen subsidies aan greenwashed multinationals, geen publiek-private schijnconstructies, maar volledige ontmarkting van de energievoorziening.”
“Om de afbouw van fossiele brandstoffen en een rechtvaardige energietransitie vorm te geven worden de Nederlandse energievoorzieningen in publieke handen gebracht.”
Overheid betaalt isolatie en verlaagt energierekening
BIJ1 wil dat de overheid alle kosten voor woningisolatie op zich neemt, vooral in arbeiderswijken, zodat bewoners direct profiteren van een lagere energierekening zonder zelf te hoeven investeren. Dit voorkomt dat mensen met lage inkomens de lasten dragen van verduurzaming.
“De staat voert een nationaal isolatieoffensief uit waarbij alle slecht geïsoleerde woningen binnen 10 jaar worden aangepakt, te beginnen bij sociale huur en koopwoningen in arbeiderswijken. Isolatie wordt volledig bekostigd door de overheid en uitgevoerd door publieke teams, zonder kosten voor bewoners. Dit verlaagt de energierekening, verhoogt het wooncomfort en vermindert structureel de uitstoot — zonder de markt te voeden of schulden te creëren.”
Maximumprijzen en prijsplafond voor energie
Om te voorkomen dat bedrijven woekerwinsten maken en energie onbetaalbaar wordt, stelt BIJ1 maximumprijzen en een prijsplafond in voor essentiële goederen zoals energie. Dit beschermt vooral mensen met lagere inkomens tegen stijgende energiekosten.
“Alles kan gewoon goedkoper door bedrijven aan te pakken die cashen op jouw eerste levensbehoeften. Levensmiddelen als groente, fruit en gezondheidsproducten, maar ook kraanwater en energie worden steeds duurder door bedrijven die expres de prijzen verhogen (‘graaiflatie’). Daar maken we een einde aan met maximumprijzen en maximale winstmarges.”
“Daarom introduceren we een prijsplafond voor alle essentiële goederen.”
Energie als basisrecht en bescherming tegen afsluiting
BIJ1 beschouwt toegang tot energie als een basisrecht en wil afsluiting verbieden. Ze stellen een Noodfonds Energie in voor mensen met lage inkomens, zodat niemand zonder energie komt te zitten door betalingsproblemen.
“Toegang tot energie en water is een basisrecht. Het wordt verboden om de toegang hiertoe te ontnemen door huishoudens af te sluiten. Wij stellen het Noodfonds Energie opnieuw in voor alle inkomens tot 150% van de bijstandsnorm.”
D66 wil de energierekening structureel verlagen door de energietransitie te versnellen, energie betaalbaar te houden en kwetsbare groepen te ondersteunen. Ze zetten in op subsidies voor verduurzaming, een structureel Noodfonds Energie, en een eerlijker energiebelastingstelsel. De partij streeft naar een rechtvaardige verdeling van de kosten en opbrengsten van de energietransitie, zodat niemand wordt buitengesloten.
Structurele steun voor lage inkomens en kwetsbaren
D66 erkent dat de energietransitie niet iedereen even hard raakt en wil voorkomen dat mensen met lage inkomens of hoge energielasten in de kou komen te staan. Daarom pleiten ze voor gerichte subsidies, energiecoaches en een structureel Noodfonds Energie om de energierekening voor deze groepen te verlagen.
“We ondersteunen mensen met lage inkomens bij verduurzaming van hun woning. Denk aan subsidies, persoonlijk advies en energiecoaches. Zo daalt de energierekening en stijgt het wooncomfort.”
“Voor de vele mensen voor wie de rekening nú al onbetaalbaar is, maakt D66 het Noodfonds Energie structureel en het budget groter. Zo blijft niemand in de kou terwijl we de energietransitie versnellen.”
Eerlijke en eenvoudige energiebelasting (vlaktaks)
D66 wil de energiebelasting hervormen door een vlaktaks in te voeren, waarmee de huidige degressieve energiebelasting wordt vervangen. Dit moet zorgen voor een eerlijkere verdeling van de lasten tussen huishoudens en bedrijven en het systeem eenvoudiger en rechtvaardiger maken.
“Om de fossiele subsidies sneller af te bouwen wordt een vlaktaks voor energiebelasting op aardgas en elektriciteit ingevoerd. Dit ter vervanging van het degressieve stelsel van energiebelasting. Door deze vlaktaks wordt dit stelsel eenvoudig om uit te voeren en te controleren door de belastingdienst. Tevens zorgt de vlaktaks voor klimaatrechtvaardigheid tussen grote bedrijven, het MKB en de huishoudens.”
Lokale opwek en zeggenschap voor bewoners
D66 wil dat inwoners kunnen profiteren van lokale energieprojecten, zodat de opbrengsten van duurzame energie ook daadwerkelijk bij burgers terechtkomen. Dit moet bijdragen aan draagvlak en een lagere energierekening voor deelnemers.
“Inwoners krijgen een aandeel in lokale energieprojecten. Bewoners kunnen delen in de opbrengst van energie en krijgen daar zeggenschap over via coöperaties of participatiefondsen.”
Betaalbare, schone energie voor iedereen
D66 streeft naar een energiesysteem dat betrouwbaar, betaalbaar en schoon is, zodat de energierekening voor iedereen laag blijft. Ze willen investeren in duurzame energiebronnen en het elektriciteitsnet, en onafhankelijk worden van energie uit onvrije landen.
GroenLinks-PvdA wil de energierekening structureel verlagen door grootschalige woningisolatie, investeringen in duurzame energie en het eerlijker verdelen van kosten. De partij kiest voor directe overheidsinvesteringen in isolatie, het verlagen van vaste lasten bij warmtenetten, en het spreiden van netwerkkosten over de tijd. Hun visie is dat de energietransitie betaalbaar moet zijn voor iedereen, waarbij vooral kwetsbare huishoudens worden ontzien.
Grootschalig isolatie-offensief voor lagere energierekening
GroenLinks-PvdA ziet woningisolatie als de snelste en meest effectieve manier om de energierekening te verlagen, vooral voor mensen in slecht geïsoleerde huizen. De overheid investeert fors en pakt gelijksoortige woningen tegelijk aan om kosten te drukken en tijd te winnen.
Verlaging vaste en variabele kosten warmtenetten
De partij wil warmtenetten aantrekkelijker maken door de vaste en variabele kosten te verlagen, zodat overstappen naar duurzame warmte betaalbaarder wordt voor huishoudens.
“Wij maken het aantrekkelijker door de vaste en variabele kosten te verlagen.”
Kosten energienet spreiden en nettarieven differentiëren
Om de energierekening voor huishoudens en bedrijven laag te houden, stelt GroenLinks-PvdA voor om investeringskosten in het energienet over de tijd te spreiden en nettarieven te differentiëren.
“Kosten voor huishoudens en bedrijven houden we laag door energienetten langer te gebruiken, de kosten van investeringen in het net niet meteen in rekening te brengen bij afnemers maar uit te smeren over de tijd, en door nettarieven te differentiëren.”
Directe maatregelen voor lagere energierekening
Naast structurele investeringen noemt de partij expliciet het nemen van maatregelen om de energierekening te verlagen, als onderdeel van hun sociale en economische beleid.
Volt wil de energierekening structureel verlagen door grootschalige verduurzaming van woningen, collectieve isolatieprojecten en het stimuleren van een betaalbare, duurzame energiemix. De partij kiest voor overheidsregie en collectieve aanpakken om energiearmoede te bestrijden en de energierekening voor huishoudens te verlagen, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen. Volt onderscheidt zich door te pleiten voor voorfinanciering van isolatie door de overheid en het stimuleren van lokale energiecoöperaties.
Overheid financiert isolatie om energierekening te verlagen
Volt wil dat de overheid de kosten voor woningisolatie voorschiet, zodat bewoners niet zelf hoeven te investeren. Dit verlaagt direct de energierekening, vooral voor mensen die nu in energiearmoede leven. De collectieve wijkaanpak en voorfinanciering zijn bedoeld om de energierekening structureel en snel te verlagen, in tegenstelling tot individuele subsidies.
“Niet de bewoner, maar de overheid moet de kosten voor isolatie voorschieten. Dit gebeurt nu in de gemeente Groningen. ... Deze aanpak maakt Volt tot standaard voor Nederland.”
“Een collectieve wijkaanpak voor slecht geïsoleerde woonwijken is de meest kosteneffectieve strategie tegen energiearmoede. Deze aanpak draagt niet alleen bij aan lagere energierekeningen, maar versterkt ook de leefbaarheid, sociale cohesie en gezondheid in kwetsbare buurten.”
Collectieve aanpak energiearmoede en lagere energierekening
Volt kiest voor een doelgerichte, collectieve aanpak om energiearmoede te bestrijden, waarbij slecht geïsoleerde wijken als geheel worden aangepakt. Dit verlaagt de energierekening voor de meest kwetsbare huishoudens en zorgt voor een eerlijkere verdeling van de kosten en baten van de energietransitie.
“We helpen mensen doelgericht uit de energiearmoede met een versnelde wijkaanpak. Een collectieve wijkaanpak voor slecht geïsoleerde woonwijken is de meest kosteneffectieve strategie tegen energiearmoede. Deze aanpak draagt niet alleen bij aan lagere energierekeningen, maar versterkt ook de leefbaarheid, sociale cohesie en gezondheid in kwetsbare buurten.”
Variabel capaciteitstarief om energiekosten te sturen
Volt wil het vaste capaciteitstarief vervangen door een variabel tarief, zodat huishoudens hun elektriciteitsgebruik kunnen verplaatsen naar goedkopere momenten van de dag. Dit moet de energierekening verlagen voor wie flexibel met energie omgaat.
“Daarnaast vervangen we het huidige vaste capaciteitstarief door een variabel tarief om gebruikers te stimuleren hun elektriciteitsgebruik te verplaatsen naar een ander moment op de dag.”
Lokale energieopslag en coöperaties voor betaalbare energie
Volt stimuleert lokale energieopslag en energiecoöperaties, zodat huishoudens meer grip krijgen op hun eigen energievoorziening en kosten. Door zelf energie op te slaan en te delen, kunnen bewoners hun energierekening verlagen en profiteren van lagere prijzen.
“We stimuleren mogelijkheden om zelfgeproduceerde energie op te slaan in woonwijken en op bedrijfsterreinen door middel van slimme (buurt)batterijen en energiecoöperaties (Local4Local).”
Energievoorziening moet betaalbaar blijven
Volt benadrukt dat de energietransitie niet ten koste mag gaan van de betaalbaarheid voor huishoudens. De partij wil dat de overheid onzekerheid over kosten wegneemt, met name bij de aanleg van warmte- en koudenetten.
“De overheid neemt onzekerheid over de kosten voor huishoudens weg en zorgt voor duidelijke landelijke kaders, zodat gemeenten niet ieder hun eigen bedrijf oprichten maar kunnen deelnemen aan efficiënte en transparante warmtebedrijven op regionaal niveau.”
De SGP wil de energierekening voor huishoudens betaalbaar houden, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen. Ze pleiten voor een sociaal tarief, een maximum energieprijs voor kwetsbare huishoudens, en het uitsmeren van netwerkinvesteringen over de tijd om de energierekening te dempen. De partij kiest voor een brede energiemix en investeringen in verduurzaming, maar benadrukt dat de lasten eerlijk verdeeld moeten worden en energiearmoede voorkomen moet worden.
Sociaal tarief en maximum energieprijs voor kwetsbare huishoudens
De SGP erkent dat energie een eerste levensbehoefte is en wil voorkomen dat huishoudens financieel in de knel komen door hoge energieprijzen. Daarom pleiten ze voor een sociaal tarief en een maximum energieprijs voor kwetsbare huishoudens, zodat de energierekening voor deze groep beheersbaar blijft.
“Energie is een eerste levensbehoefte. De energiebelasting voor kleinverbruikers mag een prikkel zijn om zuinig aan te doen, maar moet huishoudens niet klemzetten. Er komt een sociaal tarief, een maximum energieprijs, voor kwetsbare huishoudens.”
“Energie is een eerste levensbehoefte. De energiebelasting voor kleinverbruikers mag een prikkel zijn om zuinig aan te doen, maar mag huishoudens niet klemzetten. De SGP wil een sociaal tarief, een maximum energieprijs, voor kwetsbare huishoudens.”
Investeringen in het energienet uitsmeren om energierekening te dempen
De SGP wil grote investeringen in het elektriciteitsnet over een langere periode uitsmeren, zodat de kosten niet direct op de energierekening van huishoudens drukken. Dit moet de betaalbaarheid van energie voor iedereen waarborgen.
“De rekening van deze investeringen wordt uitgesmeerd in de tijd via bijvoorbeeld een amortisatiefonds. Zo blijft de energierekening betaalbaar.”
Gemeentelijke verduurzaming en baatbelasting voor lagere energierekening
De SGP stelt voor dat gemeenten investeren in verduurzaming bij armlastige huishoudens, waardoor hun energierekening daalt. De kosten worden via een baatbelasting over een lange termijn terugbetaald, zodat de lasten gespreid worden.
“De gemeente investeert bijvoorbeeld bij armlastige huishoudens, in isolatie en andere verduurzamingsmaatregelen. Die huishoudens profiteren van een lagere energierekening en betalen via een gerichte baatbelasting de investeringen over een lange termijn terug.”
Energiecoaches en ondersteuning voor kwetsbare huishoudens
De SGP wil dat overheden energiecoaches inzetten om kwetsbare huishoudens te helpen met energiebesparing en het verlagen van hun energierekening.
“Overheden steunen de inzet van energiecoaches om kwetsbare huishoudens met eenvoudige maatregelen te helpen energie te besparen en de energierekening te verlagen.”
De ChristenUnie wil de stijgende energierekening voor huishoudens, vooral voor mensen met een krappe beurs, dempen door langere afschrijvingstermijnen, extra investeringen in het energienet en gerichte inkomensondersteuning. Ze pleiten voor een gelijk speelveld met buurlanden en zetten in op structurele maatregelen om energiearmoede te bestrijden, in tegenstelling tot incidentele compensaties zoals D66 die soms voorstelt.
Demping van nettarieven en energierekening
De ChristenUnie erkent dat de netkosten en daarmee de energierekening de komende jaren flink stijgen. Om dit te dempen, willen ze langere afschrijvingstermijnen hanteren, extra kapitaal beschikbaar stellen voor netbeheerders en specifiek huishoudens met een krappe beurs ondersteunen. Dit is een structurele aanpak gericht op het betaalbaar houden van energie, in plaats van tijdelijke compensaties.
“De netkosten stijgen komende jaren flink. Dat heeft gevolgen voor de energierekening van zowel huishoudens als bedrijven. We zetten in op een gelijk speelveld met buurlanden en we hebben in het bijzonder aandacht voor de energierekening van huishoudens met een krappe beurs. Via langere afschrijvingstermijnen en het stapsgewijs aflossen van de lening, dempen we de snelle stijging van nettarieven.”
“De ChristenUnie stelt via een kapitaalstorting 10 miljard euro extra beschikbaar voor de netbeheerders, zodat hun financieringskosten laag blijven.”
Gerichte inkomensondersteuning bij energiearmoede
Naast het dempen van nettarieven wil de ChristenUnie huishoudens met energiearmoede gericht ondersteunen, bijvoorbeeld via een noodfonds. Dit is bedoeld om kwetsbare groepen direct te helpen bij het betalen van hun energierekening.
“Er komt gerichte inkomensondersteuning voor huishoudens met energiearmoede (bijvoorbeeld via een noodfonds).”
DENK wil de energierekening voor huishoudens structureel verlagen door verduurzaming en overheidssteun, met speciale aandacht voor lage inkomens. Grote vervuilers en energie-intensieve bedrijven gaan juist méér bijdragen, zodat de lasten eerlijker verdeeld worden en huishoudens profiteren van de energietransitie.
Lagere energiekosten voor huishoudens
DENK vindt dat huishoudens direct moeten profiteren van verduurzaming via een lagere energierekening. De overheid ondersteunt dit actief, vooral door subsidies voor isolatie en zonnepanelen, en door het behouden van de salderingsregeling. Dit beleid is bedoeld om de energielasten niet bij burgers te leggen, maar juist te verlichten.
“Huishoudens profiteren van verduurzaming door een lagere energierekening. De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”
Energiebedrijven en grote vervuilers betalen meer
Om de energierekening voor burgers te verlagen, verschuift DENK de lasten naar grote energieverbruikers en vervuilende bedrijven. Zij gaan meer energiebelasting en CO2-heffing betalen, zodat de kosten eerlijker verdeeld worden en huishoudens worden ontzien.
“Bedrijven in de commerciële sector die veel energie verbruiken, gaan relatief méér energiebelasting en opslag voor duurzame energie betalen. Met een CO2-heffing voor de grootste vervuilers geven we een extra stimulans om te verduurzamen.”
Energietoeslag voor lage inkomens zolang prijzen hoog blijven
DENK erkent dat niet iedereen direct profiteert van verduurzaming en wil daarom een energietoeslag behouden voor mensen met een laag inkomen zolang de energieprijzen hoog zijn. Dit voorkomt dat kwetsbare groepen in de knel komen door hoge energielasten.
“Zolang de energieprijzen op hoog niveau blijven, is een energietoeslag noodzakelijk voor mensen met een laag inkomen.”