Verkiezingsprogramma's 2025 overenergiekosten
JA21 stelt betaalbaarheid en betrouwbaarheid van energie centraal en verzet zich tegen hoge energiekosten voor gezinnen en bedrijven. De partij wil inzetten op kernenergie, behoud van fossiele brandstoffen zolang alternatieven ontbreken, en het verlagen van belastingen op energie. Concrete voorstellen zijn onder meer het schrappen van de Opslag Duurzame Energie, verlaging van de btw op energie en het afschaffen van nationale klimaatheffingen.
Betaalbare energie als uitgangspunt
JA21 vindt dat de energietransitie de energiekosten voor gezinnen en bedrijven te veel verhoogt en wil betaalbaarheid centraal stellen in het energiebeleid. De partij ziet kernenergie als structurele oplossing en wil geen extra nationale lasten bovenop Europese regels.
“Het Nederlandse energie- en klimaatbeleid moet gebaseerd zijn op betrouwbaarheid en betaalbaarheid. Maar onze energie is niet meer betaalbaar en niet meer betrouwbaar. Door de ingezette energietransitie schieten de energieprijzen omhoog, wankelt de leveringszekerheid en kunnen bedrijven en complete woonwijken niet op het stroomnet aangesloten worden.”
“JA21 wil deze trend keren en betaalbaarheid als uitgangspunt voor ons energiebeleid nemen.”
“Het aandeel belastingen als onderdeel van de totale energierekening is in Nederland het hoogste van Europa. Al jaren raken middengroepen in de knel door dit aspect van de energietransitie.”
Verlaging en afschaffing van energiebelastingen
Om energiekosten te verlagen, stelt JA21 voor om de btw op energie te verlagen en de Opslag Duurzame Energie (ODE) binnen de energiebelasting te schrappen. Ook wil de partij geen nationale klimaatheffingen of extra belastingen als pressiemiddel.
“De btw op energie verlagen.”
“Het Opslag Duurzame Energie-onderdeel binnen de energiebelasting schrappen.”
“Geen belastingen als pressiemiddel om Nederlanders een andere, ‘duurzamere’ levensstijl op te dringen.”
“Bovenop Europese regels introduceren we geen nationale klimaatheffingen of andere klimaatregelgeving.”
Behoud fossiele brandstoffen zolang nodig
JA21 wil de fossiele sector en infrastructuur behouden zolang duurzame alternatieven, zoals kernenergie, nog niet volwaardig zijn. Dit om leveringszekerheid en betaalbaarheid te waarborgen en te voorkomen dat bedrijven vertrekken door hoge energiekosten.
“Wij maken daarom de strategische keuze om onze fossiele sector en infrastructuur te behouden zolang duurzame kernenergie nog geen volwaardig alternatief is. Dit is een keuze voor zekerheid, zonder ons land op te zadelen met torenhoge kosten en symboolpolitiek.”
“Fossiele brandstoffen niet afschrijven zolang er geen volwaardige alternatieven zijn.”
“We hebben in Nederland een hoogwaardige energiesector, maar toch zien we bedrijven sluiten of vertrekken naar landen met lagere energiekosten en minder regeldruk.”
Vol inzetten op kernenergie
JA21 ziet kernenergie als de structurele oplossing voor betaalbare en betrouwbare energie op de lange termijn. De partij wil fors investeren in nieuwe kerncentrales en innovatieve technologieën.
“Kernenergie is voor JA21 de toekomst: het is duurzaam, biedt zekerheid, creëert banen en zorgt voor innovatie. Het is daarmee een onmisbare pijler in een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem.”
“JA21 wil in tegenstelling tot eerdere kabinetten werk maken en een groot nationaal kernenergieoffensief starten: snel en grootschalig investeren in nieuwe kerncentrales en innovatieve oplossingen zoals SMRs (kleine kerncentrales).”
Gelijk speelveld met buurlanden
JA21 wil dat de energiekosten voor bedrijven concurrerend blijven door regelgeving en belastingen gelijk te trekken met omringende landen, zodat bedrijven niet vertrekken vanwege hogere kosten.
“Een gelijk speelveld voor onze energiesector door regelgeving gelijk te trekken met omringende landen zoals Duitsland en België.”
“Bedrijven worstelen met netcongestie, eindeloze vergunningsprocedures en energiekosten die torenhoog zijn vergeleken met onze buurlanden. Bedrijven vertrekken naar het buitenland als er niets verandert...”
FVD wil de energiekosten voor burgers en bedrijven fors verlagen door radicaal te breken met het huidige klimaat- en energiebeleid. Zij pleiten voor het schrappen van alle klimaatmaatregelen, het heropenen van kolen- en gascentrales, hervatten van gaswinning, het nationaliseren van de energiesector en het verlagen van energiebelastingen. Hun kernvisie is dat goedkope, betrouwbare energie uit fossiele bronnen en kernenergie de welvaart en betaalbaarheid voor iedereen garandeert.
Schrappen klimaatbeleid en energietransitie
FVD stelt dat het huidige klimaatbeleid energiekosten onnodig opdrijft en wil daarom alle klimaatmaatregelen en CO₂-doelen afschaffen. Dit moet direct leiden tot lagere lasten voor burgers en bedrijven, omdat volgens FVD de kosten van klimaatplannen niet op hen mogen worden afgewenteld.
“We stoppen alle klimaatplannen en de €1.000 miljard die we daarmee besparen (omgerekend €230.000 per huishouden) geven we terug aan de hardwerkende Nederlander in de vorm van lastenverlichting.”
“We stoppen volledig met de energietransitie, zodat ons land niet langer wordt opgezadeld met onbetaalbaar en zinloos klimaatbeleid.”
“We schaffen alle klimaatregels, zodat energie weer betaalbaar en betrouwbaar wordt.”
Heropenen kolen- en gascentrales en hervatten gaswinning
FVD wil goedkope energie garanderen door het heropenen van kolen- en gascentrales en het hervatten van gaswinning, met name in Groningen. Dit moet zorgen voor een directe verlaging van de energierekening en meer energiezekerheid.
“We heropenen onze hypermoderne, schone kolencentrales die door vorige kabinetten zijn gesloten, zodat er onmiddellijk goedkope en stabiele stroom beschikbaar komt.”
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden, zodat we weer goedkoop, hoogwaardig en ruim voorradig aardgas hebben voor huishoudens en bedrijven.”
Nationaliseren energiesector en verlagen energiebelastingen
Om energiekosten structureel te verlagen, wil FVD de energiesector nationaliseren zodat winsten in Nederland blijven en energiebelastingen fors verlagen. Dit moet de energierekening direct omlaag brengen.
“We nationaliseren de energiesector, zodat winsten in Nederland blijven, blackouts kunnen worden voorkomen en kosten voor de gebruiker omlaag kunnen.”
“We verlagen energiebelastingen en draaien de ODE-verhoging terug, zodat de energierekening fors daalt.”
“We verlagen de energiebelastingen naar het niveau van voor het tijdperk Rutte (de belasting op elektriciteit van €0,12 naar €0,11 per kWh; en de belasting op gas van €0,70 naar € 0,17 per m³), zodat de energierekening weer omlaag kan.”
Investeren in kernenergie en stoppen met wind- en zonne-energie
FVD wil inzetten op kernenergie (waaronder thorium) als goedkope, betrouwbare energiebron en stoppen met wind- en zonneparken, die volgens hen de energiekosten verhogen en het net instabiel maken.
“We bouwen snel tien nieuwe kerncentrales en investeren in thoriumonderzoek, zodat Nederland volledig energieautonoom wordt en ook in de toekomst kan beschikken over betrouwbare en toekomstgerichte energievoorziening.”
“We voeren een wettelijk verbod in op nieuwe windturbines en breken bestaande windparken en zonneakkers systematisch af, zodat ons landschap wordt beschermd en onze energievoorziening niet langer afhankelijk is van het weer.”
Vrijheid in verwarmingskeuze en afschaffen gasverbod
FVD wil dat huishoudens vrij zijn in hun keuze voor verwarming en het gasverbod voor nieuwbouw opheffen, zodat mensen kunnen kiezen voor de meest betaalbare optie.
GroenLinks-PvdA wil de energiekosten voor huishoudens en bedrijven structureel verlagen door grootschalige isolatie, investeringen in duurzame energie en het spreiden van netwerkkosten. Kwetsbare groepen worden direct ondersteund met een energienoodfonds en huurkortingen bij slecht geïsoleerde woningen. De partij legt de verantwoordelijkheid voor verduurzaming bij verhuurders en investeert in een betaalbaar en toekomstbestendig energiesysteem.
Structurele verlaging energiekosten via isolatie en verduurzaming
GroenLinks-PvdA ziet isolatie en verduurzaming van woningen als de belangrijkste structurele oplossing om energiekosten te verlagen, vooral voor mensen met lage inkomens en huurders. De partij wil dat verhuurders verantwoordelijk worden gehouden voor het isoleren van woningen, zodat huurders niet opdraaien voor hoge energierekeningen.
“Isolatie is de enige structurele oplossing voor een betaalbare energierekening, maar niet alle woningen zullen van vandaag op morgen zijn verduurzaamd.”
“Huurders betalen letterlijk de rekening als verhuurders weigeren een woning te isoleren. Wij leggen daarom de verantwoordelijkheid waar die hoort: bij de verhuurder.”
“Slechte energielabels worden verplicht uitgefaseerd, ook in de private huursector, zodat de energierekening van huurders omlaag gaat, en woningen op tijd gereed zijn om over te stappen op een warmtepomp of warmtenet.”
“Een goed geïsoleerde woning is goed voor het klimaat én voor de portemonnee.”
Directe steun voor kwetsbare huishoudens
Omdat niet alle woningen direct verduurzaamd kunnen worden, biedt GroenLinks-PvdA tijdelijke financiële steun aan huishoudens die hun energierekening niet kunnen betalen. Dit gebeurt via een structureel energienoodfonds en specifieke tegemoetkomingen voor huurders die nadeel ondervinden van beleidswijzigingen.
“Daarom komen we in de tussentijd kwetsbare huishoudens tegemoet met een structureel energienoodfonds, dat huishoudens helpt die hun energierekening niet kunnen betalen.”
“Huurders die door de abrupte afschaffing van de salderingsregeling moeten toeleggen op zonnepanelen komen we tegemoet.”
Energiekosten laag houden via netbeheer en spreiding investeringskosten
De partij wil de energiekosten voor huishoudens en bedrijven laag houden door investeringen in het energienet slim te spreiden en nettarieven te differentiëren. Hierdoor worden de kosten van de energietransitie niet direct en volledig bij de consument neergelegd.
“Kosten voor huishoudens en bedrijven houden we laag door energienetten langer te gebruiken, de kosten van investeringen in het net niet meteen in rekening te brengen bij afnemers maar uit te smeren over de tijd, en door nettarieven te differentiëren.”
Betaalbare duurzame energie via wind-op-zee en elektrificatie
GroenLinks-PvdA investeert in grootschalige duurzame energie, met name wind-op-zee, om de energierekening structureel betaalbaar te houden en de industrie te verduurzamen. Goedkope, schone energie moet zowel huishoudens als bedrijven ten goede komen.
“Met goedkope energie houden we de energierekening betaalbaar en maken we onze industrie competitiever en duurzamer.”
“We investeren in schone en betaalbare energie uit wind-op-zee.”
“De tijd van goedkoop gas uit Groningen en Rusland is voorbij, en de industrie kampt met hoge energiekosten. Gelukkig biedt de Noordzee unieke kansen voor betaalbare windenergie.”
Huurkorting en bescherming voor huurders van slecht geïsoleerde woningen
De partij wil huurders beschermen tegen hoge energiekosten door huurkortingen af te dwingen bij slecht geïsoleerde woningen en door enkel glas als gebrek te erkennen.
“Een uitgefaseerd energielabel geeft huurders recht op een tochtkorting die via de huurcommissie kan worden opgeëist. Enkel glas wordt erkend als gebrek, zodat huurders recht krijgen op verbetering of huurverlaging.”
“Huurders van slecht geïsoleerde woningen behouden een korting op de huur.”
NSC wil energiekosten voor huishoudens structureel verlagen en betaalbaar houden, met speciale aandacht voor mensen met lage inkomens. Ze stellen concrete maatregelen voor zoals een sociaal energietarief, subsidies voor woningisolatie, een structureel energienoodfonds, en het beperken van tariefstijgingen door investeringen in het energienet. De partij benadrukt dat de energietransitie betaalbaar en toegankelijk moet zijn voor iedereen, en dat huishoudens zoveel mogelijk ontzien moeten worden bij de verdeling van kosten.
Sociaal energietarief en structurele steun voor lage inkomens
NSC wil de energiekosten voor kwetsbare huishoudens direct verlagen door een sociaal tarief en structurele ondersteuning. Dit moet energiearmoede tegengaan en bestaanszekerheid vergroten, vooral tijdens de energietransitie.
“We voeren een sociaal tarief in op de energiebelasting, waardoor het verwarmen van uw huis goedkoper wordt.”
“Wie de energierekening echt niet kan betalen, kan een beroep doen op het energienoodfonds dat structureel beschikbaar komt.”
“De energietransitie moet betaalbaar en toegankelijk zijn voor iedereen.”
Subsidies en ondersteuning voor energiebesparing
Om energiekosten structureel te verlagen, zet NSC in op subsidies voor isolatie en eenvoudige toegang tot verduurzamingsmaatregelen, met prioriteit voor mensen die het het hardst nodig hebben.
“We geven subsidie voor het isoleren van huizen via gemeentelijke energieloketten. En we financieren organisaties zoals de Fix Brigade en energiebank.”
“Ook subsidies en regelingen voor verduurzaming moeten eenvoudig en toegankelijk zijn, zodat juist de mensen die dit het hardst nodig hebben kunnen investeren in energiebesparing.”
Huishoudens ontzien bij kosten energienet en energietransitie
NSC wil dat huishoudens zoveel mogelijk worden beschermd tegen stijgende kosten door investeringen in het energienet en de energietransitie. Ze pleiten voor een eerlijke verdeling van kosten tussen bedrijven en huishoudens.
“We letten sterk op een eerlijke verdeling van de kosten van het elektriciteitsnet tussen bedrijven en huishoudens. Huishoudens moeten daarbij zoveel mogelijk worden ontzien, zodat de energierekening betaalbaar blijft. Daarom verlagen we de kosten voor huishoudens.”
“De energietransitie moet voor huishoudens en bedrijven uitvoerbaar en betaalbaar zijn.”
Overheidsregie op tarieven en warmtenetten
NSC vindt dat de overheid invloed moet houden op energietarieven, vooral bij warmtenetten, om betaalbaarheid te garanderen en huishoudens grip te geven op hun energiekosten.
“Omdat energie een basisbehoefte is, moet de overheid invloed houden op tarieven en aanbod. We kiezen voor een laag vast tarief en een hoger variabel tarief, zodat huishoudens grip houden op hun kosten.”
“Als tarieven toch te hoog dreigen te worden, moet de overheid ingrijpen om betaalbaarheid te garanderen.”
Energiebesparing als structurele oplossing
NSC ziet energiebesparing als de belangrijkste manier om energiekosten blijvend te verlagen, met nationale programma’s en lagere huren voor slecht geïsoleerde woningen.
De VVD wil de energiekosten voor zowel huishoudens als bedrijven structureel verlagen door het verminderen van energiebelastingen, het stimuleren van verduurzaming en het waarborgen van een betaalbare en betrouwbare energievoorziening. De partij kiest voor pragmatische maatregelen zoals lagere belastingen, slimme inkoop en het verlengen van compensatieregelingen voor energie-intensieve sectoren. Betaalbaarheid, energie-onafhankelijkheid en een gelijk speelveld met andere Europese landen staan centraal in hun visie.
Verlaging van energiebelastingen en vaste lasten
De VVD wil de energierekening voor huishoudens en bedrijven verlagen door de energiebelasting te verminderen en vaste lasten omlaag te brengen. Dit moet de betaalbaarheid van energie verbeteren en de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven versterken.
“We verlagen de energiebelasting.”
“Om de hoge energiekosten te dempen, nemen we maatregelen. We kiezen ervoor om pragmatische beleidskeuzes te maken als bijvoorbeeld slimmer inkopen, betere regels en lagere belastingen.”
“Niet door een grote, dure overheid op te tuigen en te laten herverdelen, maar door de vaste lasten omlaag te brengen. Bijvoorbeeld door het verlagen van de energiebelasting...”
Stimuleren van verduurzaming om energiekosten te verlagen
De VVD ziet verduurzaming als een manier om energiekosten structureel te verlagen en energie-onafhankelijkheid te vergroten. Ze willen isolatie, zonnepanelen en warmtepompen stimuleren, onder andere via leaseconstructies en fiscale voordelen.
“We zetten in op isolatie en stimuleren het gebruik van warmte, bijvoorbeeld met een warmtepomp. We gaan onderzoeken of dit via leasevormen kan, waarbij isolatie of zonnepanelen via de energierekening worden afbetaald.”
“Verduurzaming is dé weg naar een onafhankelijke, schone economie en een betaalbare energierekening.”
“Voor wie vrijwillig groen investeert maken we het fiscaal aantrekkelijk om een nieuwe warmtepomp aan te schaffen. Daarom maken we groene investeringen deels aftrekbaar bij de belastingaangifte.”
Gelijk speelveld en compensatie voor energie-intensieve bedrijven
De VVD wil dat Nederlandse bedrijven geen concurrentienadeel ondervinden door hogere energiekosten ten opzichte van andere Europese landen. Daarom verlengen ze compensatieregelingen en streven ze naar een gelijk speelveld.
“We verlengen de IKC, een compensatieregeling voor sectoren met hoge elektriciteitskosten. Dit is noodzakelijk om het gelijke speelveld met andere Europese lidstaten te waarborgen.”
“De energieprijzen in Nederland zijn vele malen hoger dan in onze buurlanden. Hierdoor ervaren onze bedrijven een groot concurrentienadeel.”
Consistent beleid en bescherming particuliere zonnepaneelbezitters
De VVD wil dat de overheid consistent beleid voert en particuliere zonnepaneelbezitters beschermt tegen extra kosten na het afschaffen van de salderingsregeling.
“Er moet wetgeving komen om een eerlijke terugleververgoeding te regelen na de afschaffing van de salderingsregeling in 2027. Particuliere bezitters van zonnepanelen mogen niet gestraft worden met kosten voor de door hen teruggeleverde stroom.”
Investeren in energie-infrastructuur voor betaalbaarheid en leveringszekerheid
De VVD ziet uitbreiding en versnelling van de energie-infrastructuur als essentieel om energiekosten beheersbaar te houden en leveringszekerheid te garanderen.
“Voor onze energie-onafhankelijkheid en economische groei breiden we het elektriciteitsnet fors uit. We verdelen de kosten daarvoor eerlijk over de verschillende generaties die profiteren van de investeringen.”
“De uitbreiding van ons elektriciteitsnet is van nationaal belang: We zetten de ingeslagen versnellingsaanpak met de grootste prioriteit door.”
De PVV vindt dat energiekosten in Nederland te hoog zijn en ziet energie als een basisbehoefte, geen luxe. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verlagen van de btw op energie van 21% naar 9% en het stoppen met klimaatbeleid en de energietransitie, om zo de energierekening betaalbaar te houden. De partij wil af van verplichte verduurzaming en investeert in traditionele energiebronnen en kernenergie voor leveringszekerheid en lagere lasten.
Btw op energie verlagen naar 9%
De PVV wil de energierekening direct verlagen door de btw op energie fors te verlagen. Ze stellen dat de huidige hoge btw en energiebelasting huishoudens onnodig zwaar belasten, zeker nu veel mensen in energiearmoede leven. Energie wordt gezien als een basisvoorziening, niet als luxe.
Stoppen met klimaatbeleid en energietransitie
De PVV stelt dat klimaatbeleid en de energietransitie de energiekosten onnodig verhogen en de leveringszekerheid ondermijnen. Ze willen stoppen met deze maatregelen, geen verplichte verduurzaming, en inzetten op traditionele energiebronnen en kernenergie om de energielasten te verlagen.
“Geen CO2-flauwekul, maar leveringszekerheid en lagere energielasten.”
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom.”
“Geen miljardenverspilling aan klimaatbeleid, maar een betaalbare energierekening.”
“Geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas af”
“Onze moderne, schone kolen- en gascentrales openhouden”
“Nieuwe kerncentrales bijbouwen, ook kleine modulaire reactoren; inzet op thorium”
Geen accijnsverhoging op brandstof
De PVV wil voorkomen dat de energiekosten voor huishoudens en bedrijven verder stijgen door accijnsverhogingen op brandstof tegen te houden, met name in 2026.
“Ook zorgen we ervoor dat er geen accijnsverhoging op brandstof plaatsvindt in 2026.”
BBB wil energiekosten voor burgers en bedrijven laag houden door te kiezen voor betrouwbare, betaalbare energiebronnen en het voorkomen van extra lasten door klimaatbeleid. Ze pleiten voor het versnellen van kernenergie, het stoppen met nationale extra CO₂-heffingen en het uitbreiden van het elektriciteitsnet om stijgende energiekosten te voorkomen. De partij benadrukt dat de energietransitie alleen slaagt als energie voor iedereen betaalbaar en beschikbaar blijft.
Versnellen kernenergie en stoppen met overhaaste uitfasering fossiel
BBB ziet kernenergie als essentieel om energiekosten beheersbaar te houden en wil pas stoppen met fossiele energie als er echt betaalbare alternatieven zijn. Ze willen de bouw van kerncentrales versnellen en pleiten voor het openhouden van kolencentrales zolang elders minder efficiënte centrales draaien.
“We versnellen de bouw van kerncentrales; zowel grote kerncentrales als kleine modulair gebouwde kerncentrales (Small Modular Reactors: SMR’s).”
“Geen onrealistische uitfasering fossiel. We stoppen pas met fossiele energie als er echt betrouwbare en betaalbare alternatieven zijn.”
“Kolencentrales openhouden. De sluiting van kolencentrales per 2030 wordt ingetrokken zolang elders in Europa minder efficiënte centrales draaien.”
Stoppen met extra nationale CO₂-heffingen en SDE++-subsidies
BBB wil geen extra nationale CO₂-heffingen bovenop het Europese beleid, omdat dit de energiekosten voor industrie en burgers verhoogt. Ook willen ze de SDE++-subsidies voor grootschalige duurzame projecten afschaffen, omdat deze volgens hen leiden tot dure energie en hogere lasten.
“Stoppen met extra CO₂-heffing voor industrie. De Nederlandse industrie staat onder grote druk door oplopende kosten, internationale concurrentie en een onzeker investeringsklimaat. BBB wil de extra nationale CO₂ heffing voor de industrie daarom terugdraaien.”
“Stoppen met de SDE++-subsidies vanaf 2026. De subsidieregeling SDE++ kost miljarden per jaar en leidt tot dure megaprojecten op zee, op land en in landbouwgebied.”
Uitbreiden elektriciteitsnet en lokale energiehubs om kostenstijging te voorkomen
BBB erkent dat netcongestie leidt tot stijgende energiekosten en wil daarom het elektriciteitsnet versneld uitbreiden en lokale energiehubs ondersteunen. Zo willen ze voorkomen dat burgers en bedrijven de dupe worden van hoge energiekosten door stagnatie en beperkte aansluiting.
“Versnelling uitbreiding elektriciteitsnet. Ons elektriciteitsnet kan de energietransitie niet aan. Steeds minder nieuwe woningen en bedrijven kunnen worden aangesloten waardoor ons land stagneert en de energiekosten stijgen.”
“Actieve ondersteuning van lokale energiehubs. Burgers en bedrijven krijgen de ruimte om energie met elkaar te delen.”
Eerlijke kostenverdeling: rekening niet bij burgers en mkb
BBB vindt dat de energietransitie niet mag leiden tot een oneerlijke kostenverdeling waarbij vooral burgers en het mkb de rekening betalen. Ze willen dat klimaatbeleid gebaseerd is op realisme en effectiviteit, met oog voor de gevolgen voor gewone mensen.
“Eerlijke kostenverdeling waarborgen: de rekening mag niet steeds bij burgers en het mkb terecht komen.”
Betaalbare energie voor industrie via SMR’s
BBB wil betaalbare energie voor de industrie mogelijk maken, onder andere door het gebruik van kleine modulaire kernreactoren (SMR’s), om zo de productiecapaciteit en concurrentiepositie te behouden zonder dat energiekosten uit de hand lopen.
“Betaalbare energie voor de industrie, onder andere door het gebruik van kleine modulaire reactoren (SMR’s) kan de productiecapaciteit ondersteunen en de concurrentiepositie verbeteren.”
Het CDA wil energiekosten voor huishoudens en bedrijven beheersbaar houden door een mix van energiebesparing, investeringen in duurzame energie en het spreiden van kosten over generaties. Ze benadrukken dat energiebeleid rekening moet houden met lagere inkomens en dat investeringen in het elektriciteitsnet niet direct tot hogere lasten voor huidige gebruikers mogen leiden. Betaalbaarheid en voorspelbaarheid van energiekosten staan centraal in hun visie op de energietransitie.
Energiekosten betaalbaar houden voor huishoudens
Het CDA vindt dat de energietransitie voor iedereen haalbaar en betaalbaar moet zijn, met speciale aandacht voor lagere inkomens. Ze willen dat de impact van energiebeleid op energiekosten voor huishoudens altijd wordt meegewogen en dat investeringen in verduurzaming aantrekkelijk blijven.
“Bij het maken van energiebeleid moet de impact van maatregelen op lagere inkomens altijd worden meegenomen.”
“We houden investeringen in de energietransitie ook voor huishoudens langdurig aantrekkelijk.”
“Dat alles vraagt om een langetermijnvisie, met voorspelbaar beleid, behapbare kosten voor inwoners en een gelijk Europees speelveld voor ondernemers wanneer zij verduurzamen.”
Kosten van investeringen spreiden over generaties
Het CDA wil voorkomen dat de kosten van noodzakelijke investeringen in het elektriciteitsnet direct drukken op de huidige gebruikers. Door deze kosten over meerdere generaties te spreiden, willen ze de energiekosten beheersbaar houden.
Stimuleren van energiebesparing en ondersteuning voor verduurzaming
Het CDA zet in op energiebesparing als middel om energiekosten te verlagen, onder meer via isolatieprogramma’s, subsidies en begeleiding voor huishoudens. Dit moet vooral mensen met lagere inkomens helpen hun energielasten structureel te verlagen.
Evenwicht tussen beprijzen, normeren en subsidiëren
Het CDA wil transities mogelijk maken door een mix van prijsprikkels, normen en subsidies, waarbij betaalbaarheid voor huishoudens en bedrijven steeds wordt meegewogen.
“Daarin zoeken we het evenwicht tussen beprijzen, normeren en subsidiëren, met betaalbaarheid en perspectief voor huishoudens en bedrijven.”
De Partij voor de Dieren wil energiekosten structureel verlagen door energiebesparing, het versneld afbouwen van fossiele subsidies en het investeren in lokale, betaalbare en hernieuwbare energie. Ze richten zich op het uitbannen van energiearmoede, het ondersteunen van kwetsbare huishoudens en het eerlijker verdelen van de lasten, zodat huishoudens niet langer de dupe zijn van hoge energierekeningen. Concrete maatregelen zijn onder meer het isoleren van woningen, het verbieden van afsluiting bij betalingsachterstanden en het invoeren van een progressieve energiebelasting.
Structurele verlaging energiekosten door energiebesparing en verduurzaming
De PvdD ziet energiebesparing en verduurzaming als de belangrijkste manier om energiekosten voor huishoudens structureel te verlagen. Door verspilling te stoppen en woningen te isoleren, dalen de lasten en wordt energiearmoede bestreden.
“De Partij voor de Dieren kiest voor een structurele verlaging van de energierekening door verspilling te stoppen, fossiele subsidies versneld af te bouwen en te investeren in lokale, betaalbare en hernieuwbare energie.”
“Er komt een verhoogde minimumstandaard voor energielabels in woningen. Geen energiearmoede meer door tochtige huizen, maar een comfortabel en betaalbaar thuis voor iedereen.”
“Dit draagt bij aan onze klimaatdoelen, vermindert energieverspilling en zorgt ervoor dat niemand hoeft te kiezen tussen warmte en voedsel.”
Energiearmoede uitbannen en bescherming kwetsbare huishoudens
De partij wil energiearmoede uitbannen en kwetsbare huishoudens beschermen tegen hoge energiekosten en afsluiting. Ze stellen voor om afsluiting bij betalingsachterstanden te verbieden en investeren in renovatie en isolatie, met speciale aandacht voor mensen met lage inkomens.
“Er komt een nationale doelstelling om energiearmoede uit te bannen en een renovatiefonds voor grootschalige verduurzaming van woningen met oog voor kwetsbare huishoudens.”
“We beschermen kwetsbare huishoudens tegen energiearmoede. Afsluiting van gas en stroom bij betalingsachterstanden wordt verboden.”
“Fixbrigades komen overal beschikbaar voor iedereen die wil verduurzamen, mensen met een laag inkomen komen als eerste aan de beurt.”
Eerlijke verdeling van energielasten: progressieve energiebelasting
De PvdD wil de energielasten eerlijker verdelen door een progressieve energiebelasting in te voeren, waarbij grootverbruikers meer gaan betalen en mensen met lage inkomens worden ontzien. Zo willen ze voorkomen dat huishoudens relatief te veel bijdragen aan de energietransitie.
“De huidige energiebelasting is onrechtvaardig omdat grootverbruikers relatief veel minder betalen dan burgers en het mkb. We introduceren een progressieve energiebelasting die mensen met lage inkomens ontziet en ervoor zorgt dat grootverbruikers meer gaan betalen.”
Huurders beschermen tegen stijgende energiekosten
De partij wil huurders beschermen tegen stijgende energiekosten door te eisen dat verhuurders eerst isoleren voordat ze de huur verhogen, en dat huurders niet opdraaien voor verplichte verduurzamingsinvesteringen.
“Verhuurders mogen pas huur verhogen na verplichte isolatie van hun woningen, en huurders draaien nooit op voor verplichte energiebesparende investeringen van de verhuurder.”
De SP wil de energiekosten voor huishoudens structureel verlagen door energievoorzieningen te nationaliseren, isolatie van woningen grootschalig aan te pakken en collectieve verduurzaming te stimuleren. Ze pleiten voor publieke regie over energie, automatische huurverlaging bij slecht geïsoleerde woningen, lagere energiebelasting voor huishoudens en het stimuleren van zonnepanelen op alle geschikte daken. Hun visie is dat energie een basisbehoefte is, geen verdienmodel, en dat de energietransitie eerlijk en betaalbaar moet zijn voor iedereen.
Energievoorziening nationaliseren voor lagere kosten
De SP stelt dat publieke grip op de energievoorziening noodzakelijk is om energiekosten te verlagen en energie betaalbaar te maken voor iedereen. Door energiebedrijven te nationaliseren, willen ze voorkomen dat winsten naar aandeelhouders gaan en in plaats daarvan investeren in schone energie en lagere rekeningen.
“De SP nationaliseert de energievoorzieningen en maakt ze daarmee weer betaalbaar én duurzaam, met publieke zeggenschap en solidariteit als uitgangspunt.”
“Energiebedrijven komen weer in publieke of lokale handen, zodat we de kosten kunnen verlagen, de investeringen in schone energie steken en verspilling tegengaan. Winst wordt niet langer uitgekeerd aan aandeelhouders, maar teruggegeven aan mensen.”
Automatische huurverlaging bij slecht geïsoleerde woningen
Om te voorkomen dat mensen met slecht geïsoleerde woningen dubbel worden geraakt door hoge huur én hoge energiekosten, wil de SP automatische huurverlaging invoeren zolang de woning niet is verduurzaamd.
“Daarom zorgen wij ervoor dat huurders in woningen met een slecht energielabel (E, F of G) automatisch minder huur gaan betalen zolang de woning nog niet is verduurzaamd.”
“Zo zorgen we ervoor dat mensen met een slecht geïsoleerde woning niet langer worden opgezadeld met zowel een hoge huur als hoge energiekosten.”
Collectieve verduurzaming en zonnepanelen voor lagere energiekosten
De SP wil zonnepanelen op alle geschikte daken publiek financieren en organiseren, zodat het voordeel direct bij huishoudens terechtkomt en iedereen toegang krijgt tot goedkope stroom. Ook huurders en mensen met een laag inkomen moeten hiervan profiteren.
“Wij verlagen de energierekening van huishoudens door zonnepanelen op alle geschikte daken te leggen. Dit moet publiek gefinancierd en georganiseerd worden. Het voordeel moet bij mensen zelf en de buren terechtkomen.”
“Door dit grootschalig en collectief aan te pakken via woonverenigingen, woningcorporaties en energiecoöperaties, zorgen we dat ook huurders en mensen met een klein inkomen profiteren van lagere energiekosten en verduurzaming.”
Energiebelasting verlagen voor huishoudens
De SP wil de energiebelasting voor huishoudens en kleine bedrijven verlagen, zodat vooral mensen met een laag inkomen profiteren van lagere energiekosten.
“We verlagen de energiebelasting voor huishoudens en kleine bedrijven en verhogen deze voor grootverbruikers. Mensen met een laag inkomen houden tot wel honderd euro per jaar extra over.”
Publieke warmtevoorziening voor betaalbare warmte
De SP wil de warmtevoorziening onder publieke regie brengen door de drie grote private warmtebedrijven over te nemen, zodat warmte betaalbaar blijft en niet langer een verdienmodel is.
“Wij gaan de drie grote private warmtebedrijven (Eneco, Vattenfall en Ennatuurlijk) overnemen en omvormen tot vier publieke, regionale warmtebedrijven... Door publieke zeggenschap te herstellen, zorgen wij voor betaalbare warmte, betrouwbare levering en aandacht voor publieke waarden.”
Volt wil energiekosten structureel verlagen en betaalbaar houden door te investeren in duurzame energie, isolatie en een eerlijke verdeling van lasten. Ze pleiten voor een variabel capaciteitstarief, collectieve isolatieprojecten, het uitfaseren van fossiele subsidies en het inzetten van Europese samenwerking om prijsschommelingen te beperken. De partij koppelt betaalbaarheid aan verduurzaming en wil kwetsbare groepen beschermen tegen hoge energielasten.
Variabel capaciteitstarief en stimulering van flexibel energiegebruik
Volt wil het vaste capaciteitstarief vervangen door een variabel tarief om huishoudens te stimuleren hun elektriciteitsgebruik te spreiden, wat kan leiden tot lagere energiekosten en een efficiënter gebruik van het netwerk.
“Daarnaast vervangen we het huidige vaste capaciteitstarief door een variabel tarief om gebruikers te stimuleren hun elektriciteitsgebruik te verplaatsen naar een ander moment op de dag.”
Collectieve isolatie en directe ondersteuning tegen energiearmoede
De partij zet in op collectieve isolatieprojecten in slecht geïsoleerde wijken, waarbij de overheid de kosten voorschiet. Dit verlaagt direct de energierekening van bewoners en pakt energiearmoede aan.
“Een collectieve wijkaanpak voor slecht geïsoleerde woonwijken is de meest kosteneffectieve strategie tegen energiearmoede. Deze aanpak draagt niet alleen bij aan lagere energierekeningen, maar versterkt ook de leefbaarheid, sociale cohesie en gezondheid in kwetsbare buurten.”
“Niet de bewoner, maar de overheid moet de kosten voor isolatie voorschieten.”
Uitfaseren van fossiele subsidies en belastingvoordelen
Volt wil alle uitzonderingen op de energiebelasting uitfaseren en fossiele subsidies stoppen, zodat de energiekosten eerlijker verdeeld worden en verduurzaming sneller loont.
Europese samenwerking om prijsschommelingen te beperken
Door Europese samenwerking en gezamenlijke inkoop van energie wil Volt voorkomen dat geopolitieke conflicten leiden tot extreme energiekosten voor huishoudens en bedrijven.
“Aangezien gas in 2035 niet meer de prijs van elektriciteit op de markt bepaalt, is het risico veel lager dat toekomstige geopolitieke conflicten, zoals de oorlog in Oekraïne, gaan zorgen voor extreme elektriciteitsprijzen.”
“We kopen gezamenlijk Europees waterstof en gas in. Daarmee voorkomen we onnodige concurrentie in de EU.”
Bescherming van kwetsbare groepen en sociaal minimum
Volt koppelt bestaanszekerheid expliciet aan het kunnen betalen van de energierekening en wil het sociaal minimum verhogen zodat iedereen zijn energiekosten kan dragen.
“Het sociaal minimum moet omhoog, zodat het voldoende is om bestaanszekerheid te garanderen. Dat moet in ieder geval hoog genoeg zijn om de eigen bijdrage in de zorg te kunnen betalen, je huis te verwarmen, je energierekening te betalen en een laptop en smartphone te betalen.”
50PLUS wil de energiekosten voor burgers en bedrijven verlagen door te kiezen voor kernenergie, het stimuleren van thuisbatterijen en het afwijzen van verplichte overstappen op dure alternatieven zonder betaalbare opties. Ze zijn kritisch op nationaal klimaatbeleid dat leidt tot hoge energieprijzen en pleiten voor Europese afstemming om de concurrentiepositie en betaalbaarheid te waarborgen.
Snelle bouw van kerncentrales en stimulering thuisbatterijen
50PLUS ziet kernenergie als een noodzakelijke stap om de energiekosten te verlagen en de leveringszekerheid te vergroten. Daarnaast willen ze burgers laten profiteren van zelf opgewekte stroom door het gebruik van thuisbatterijen te stimuleren. Ze verzetten zich tegen verplichte overstappen op warmtepompen of het afsluiten van gas zonder betaalbare alternatieven, om te voorkomen dat burgers met hoge kosten worden geconfronteerd.
“Snelle voortgang met de bouw van 4 nieuwe kerncentrales.”
“Versnelde introductie van kleine kerncentrales (SMR’s).”
“Geen verplichting voor warmtepompen of afsluiting van gas, zonder volwaardige, passende én betaalbare alternatieven.”
“Stimulering van het gebruik van thuisbatterijen, zodat burgers die hun eigen elektriciteit opwekken hier ook optimaal van kunnen profiteren.”
Kritiek op nationaal klimaatbeleid en pleidooi voor Europese afstemming
50PLUS stelt dat slecht doordacht nationaal klimaatbeleid heeft geleid tot extreem hoge energieprijzen. Ze willen geen extra nationale regels bovenop Europese afspraken en pleiten voor een gelijk speelveld binnen Europa om de energiekosten te drukken en de concurrentiepositie te beschermen.
“Het elektriciteitsnet is verstopt, kwetsbaar en de prijzen zijn extreem hoog in vergelijking met andere landen.”
“Dezelfde regels voor iedereen binnen Europa. Dus geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
“Uitfasering van het nationale klimaatbeleid, nadat gezamenlijk is besloten om het Europese beprijzen van CO2 op te schalen.”
BIJ1 vindt dat energie een basisrecht is en wil energiekosten structureel verlagen, vooral voor mensen met lagere inkomens. Ze pleiten voor publieke controle over energievoorziening, gratis isolatie van woningen, bescherming tegen afsluiting en het opnieuw instellen van een Noodfonds Energie. De partij wil dat de kosten van de energietransitie niet bij burgers terechtkomen, maar bij grote vervuilers.
Energie is een basisrecht, afsluiten verboden
BIJ1 beschouwt toegang tot energie als een fundamenteel recht en wil voorkomen dat mensen worden afgesloten, ongeacht hun betalingsproblemen. Dit standpunt is gericht op het beschermen van kwetsbare huishoudens tegen energiearmoede.
“Toegang tot energie en water is een basisrecht. Het wordt verboden om de toegang hiertoe te ontnemen door huishoudens af te sluiten.”
Noodfonds Energie en maatwerk voor energiekosten
Om stijgende energiekosten op te vangen, wil BIJ1 het Noodfonds Energie opnieuw invoeren voor lage inkomens en maatwerk bieden voor mensen net boven de inkomensgrens. Dit moet directe financiële verlichting bieden aan mensen die hun energierekening niet kunnen betalen.
“Wij stellen het Noodfonds Energie opnieuw in voor alle inkomens tot 150% van de bijstandsnorm. Burgers kunnen aanvragen het hele jaar indienen. Voor mensen met inkomens boven deze grens is maatwerk mogelijk, door een realistische toets van het besteedbaar inkomen.”
Gratis isolatie van woningen door de overheid
BIJ1 wil dat de overheid alle slecht geïsoleerde woningen binnen tien jaar gratis isoleert, te beginnen bij sociale huur en koopwoningen in arbeiderswijken. Dit verlaagt structureel de energierekening van bewoners zonder hen op kosten te jagen.
“De staat voert een nationaal isolatieoffensief uit waarbij alle slecht geïsoleerde woningen binnen 10 jaar worden aangepakt, te beginnen bij sociale huur en koopwoningen in arbeiderswijken. Isolatie wordt volledig bekostigd door de overheid en uitgevoerd door publieke teams, zonder kosten voor bewoners. Dit verlaagt de energierekening...”
Energietransitie: kosten niet bij burgers, maar bij vervuilers
De partij stelt dat de kosten van de energietransitie niet op burgers mogen worden afgewenteld, maar op grote vervuilers. Dit voorkomt dat energiekosten voor huishoudens stijgen door klimaatbeleid.
“De kosten van klimaatbeleid worden niet langer gedragen door gewone burgers maar door grote vervuilers. Klimaatbeleid gaat niet langer ten koste van bestaanszekerheid.”
“Hierbij wordt rekening gehouden met inkomenspositie, zodat mensen met lagere inkomens niet de rekening gepresenteerd krijgen voor de energietransitie.”
Energievoorziening in publieke handen
BIJ1 wil energiebedrijven nationaliseren en energievoorziening onder democratische controle brengen. Dit moet leiden tot lagere en eerlijkere energiekosten, omdat winstmotieven verdwijnen.
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine. De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle.”
“We stoppen met het ongelijke subsidiemodel waarin burgers eerst moeten investeren om toegang te krijgen tot subsidies om te verduurzamen.”
BVNL wil de energiekosten voor burgers en bedrijven structureel verlagen door drastische belastingverlagingen op energie, het stimuleren van eigen energieproductie (zoals kernenergie en aardgas), en het afschaffen van subsidies en verplichtingen rond verduurzaming. Hun kernvisie is dat energie betaalbaar en soeverein moet zijn, zonder dure klimaatmaatregelen of overheidsdwang, zodat de energierekening omlaag gaat en Nederland minder afhankelijk wordt van het buitenland.
Drastisch verlagen of afschaffen van energiebelastingen en accijnzen
BVNL ziet hoge energiebelastingen en accijnzen als een belangrijke oorzaak van hoge energiekosten. Ze willen deze minimaal verlagen naar het EU-gemiddelde, maar het liefst nog lager of zelfs helemaal afschaffen, zodat de energierekening direct omlaag gaat.
Stimuleren van eigen energieproductie (kernenergie en aardgas)
BVNL wil inzetten op kernenergie en het veilig winnen van aardgas uit Nederlandse velden om zo energie betaalbaar te houden en minder afhankelijk te zijn van buitenlandse leveranciers. Dit moet leiden tot een lagere energierekening voor burgers en bedrijven.
“Nederland moet streven naar energiesoevereiniteit waardoor we als land minder afhankelijk worden van energie uit het buitenland en de energierekening omlaaggaat. Daarvoor moeten we vrij worden gelaten om kerncentrales te bouwen en doorgaan met het veilig produceren van aardgas uit beschikbare Nederlandse gasvelden.”
“Zo snel mogelijk energiesoeverein worden en betaalbare energie produceren voor de inwoners van Nederland. Dit kan door kerncentrales te bouwen en het gasveld in Groningen veilig en verantwoord open te houden en nieuwe gasvelden op Nederlands grondgebied te ontwikkelen”
Stoppen met subsidies, verplichtingen en dure klimaatmaatregelen
BVNL wil geen verplichte verduurzamingsmaatregelen of subsidies die de energiekosten verhogen. Ze zijn tegen verplichte warmtepompen, hybride systemen en het subsidiëren van bepaalde energievormen, zodat burgers en bedrijven niet worden opgezadeld met extra kosten.
“Hybride systemen worden niet verplicht in 2026 en gasgestookte CV-ketels blijven toegestaan. Warmtepompen worden niet verplicht.”
“Subsidies worden zoveel mogelijk gestopt.”
“Huiseigenaren mogen bij aankoop van een huis nooit worden verplicht om extra maatregelen voor verduurzaming te nemen.”
De SGP erkent dat hoge energiekosten een groeiend probleem zijn voor huishoudens en bedrijven, en wil deze betaalbaar houden door gerichte overheidsmaatregelen. Ze pleiten voor een sociaal tarief en maximum energieprijs voor kwetsbare huishoudens, lagere lasten voor bedrijven, en investeringen in verduurzaming en isolatie om structureel de energierekening te verlagen. Betaalbaarheid, leveringszekerheid en het voorkomen van energiearmoede staan centraal in hun visie.
Sociaal tarief en maximum energieprijs voor kwetsbare huishoudens
De SGP vindt energie een eerste levensbehoefte en wil voorkomen dat huishoudens financieel klem komen te zitten door hoge energiekosten. Daarom pleiten ze voor een sociaal tarief en een maximum energieprijs voor kwetsbare groepen.
Overheid verlaagt energielasten voor bedrijven
Om de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven te beschermen en prijsopdrijving te voorkomen, wil de SGP dat de overheid de energiekosten voor bedrijven verlaagt en excessieve prijsstijgingen tegengaat.
“De overheid verlaagt loonkosten en energieprijzen voor deze bedrijven en geeft de Autoriteit Consument & Markt meer bevoegdheden op te treden tegen excessieve prijsopdrijving.”
Investeren in isolatie en verduurzaming om energierekening te verlagen
De SGP ziet structurele energiebesparing en verduurzaming van woningen als essentieel om energiekosten blijvend te verlagen, vooral voor armlastige huishoudens. Ze willen grootschalige isolatieprogramma’s en investeringen in duurzame verwarming.
“De gemeente investeert bijvoorbeeld bij armlastige huishoudens, in isolatie en andere verduurzamingsmaatregelen. Die huishoudens profiteren van een lagere energierekening en betalen via een gerichte baatbelasting de investeringen over een lange termijn terug.”
“Het Rijk investeert extra in het Warmtefonds en de Investeringsregeling Subsidie Duurzame Energie en maakt samen met gemeenten en woningcorporaties werk van grootschalige isolatieprogramma’s om de kostprijs voor gebouwisolatie te verlagen.”
Energiekosten voor glastuinbouw beperken
De SGP wil voorkomen dat de energierekening voor glastuinbouwbedrijven te hoog wordt, zodat deze sector kan blijven bestaan en verduurzamen.
“De energierekening voor glastuinbouwbedrijven blijft wat de SGP betreft binnen de perken.”
Energiekosten uitsmeren via investeringsfonds
Om te voorkomen dat investeringen in het elektriciteitsnet direct tot hoge energierekeningen leiden, wil de SGP de kosten uitsmeren over de tijd.
“De rekening van deze investeringen wordt uitgesmeerd in de tijd via bijvoorbeeld een amortisatiefonds. Zo blijft de energierekening betaalbaar.”
D66 wil de energiekosten voor huishoudens structureel verlagen door woningen te verduurzamen, gericht te ondersteunen bij hoge lasten en het energiesysteem eerlijker te maken. Ze zetten in op subsidies, isolatie, het structureel maken van het Noodfonds Energie en een vlaktaks op energiebelasting, zodat vooral lage inkomens en huurders profiteren van lagere energierekeningen. Hun visie is dat de energietransitie betaalbaar en eerlijk moet zijn, zodat niemand achterblijft.
Structureel verlagen van energierekening voor huishoudens
D66 wil de energiekosten voor huishoudens verlagen door verduurzaming van woningen te stimuleren en directe lastenverlichting op de elektriciteitsrekening te bieden. Dit moet zowel het klimaat als de portemonnee van burgers ten goede komen, met speciale aandacht voor mensen met lage inkomens.
“We verlagen de elektriciteitsrekening van huishoudens. Zo houden mensen meer geld over en worden ze aangemoedigd minder gas te gebruiken.”
“We ondersteunen mensen met lage inkomens bij verduurzaming van hun woning. Denk aan subsidies, persoonlijk advies en energiecoaches. Zo daalt de energierekening en stijgt het wooncomfort.”
“Ook huurders moeten profiteren van de verduurzaming van hun huis. Verhuurders worden verplicht om huizen met een slecht energielabel te verbeteren. Ze mogen die investering op termijn terugverdienen via een bescheiden huurverhoging, maar wel zodat huurders er per saldo altijd op vooruitgaan.”
“We maken het makkelijker voor mensen om duurzamer te leven, zonder extra maandlasten. Mensen kunnen bijvoorbeeld hun huis isoleren of gaan rijden in een elektrische auto zónder dat dit elke maand extra geld kost. De lening hiervoor wordt afbetaald uit de lagere energiekosten.”
Structureel Noodfonds Energie voor onbetaalbare energiekosten
Voor huishoudens die nu al moeite hebben met het betalen van hun energierekening, wil D66 het Noodfonds Energie structureel maken en het budget vergroten. Hiermee willen ze voorkomen dat mensen in de kou komen te zitten tijdens de energietransitie.
“Voor de vele mensen voor wie de rekening nú al onbetaalbaar is, maakt D66 het Noodfonds Energie structureel en het budget groter. Zo blijft niemand in de kou terwijl we de energietransitie versnellen.”
Eerlijke energiebelasting via vlaktaks
D66 wil de energiebelasting hervormen door een vlaktaks in te voeren voor aardgas en elektriciteit, ter vervanging van het degressieve stelsel. Dit moet het systeem eenvoudiger en eerlijker maken, en bijdragen aan klimaatrechtvaardigheid tussen bedrijven en huishoudens.
“Om de fossiele subsidies sneller af te bouwen wordt een vlaktaks voor energiebelasting op aardgas en elektriciteit ingevoerd. Dit ter vervanging van het degressieve stelsel van energiebelasting. Door deze vlaktaks wordt dit stelsel eenvoudig om uit te voeren en te controleren door de belastingdienst. Tevens zorgt de vlaktaks voor klimaatrechtvaardigheid tussen grote bedrijven, het MKB en de huishoudens.”
DENK wil de energiekosten voor huishoudens structureel verlagen door verduurzaming te stimuleren en subsidies beschikbaar te stellen voor isolatie en zonnepanelen, met behoud van de salderingsregeling. Daarnaast pleit DENK voor een energietoeslag voor lage inkomens zolang de energieprijzen hoog blijven, en wil de partij dat grote energieverbruikers in de commerciële sector meer bijdragen via hogere belastingen. De kern van hun visie is dat de energietransitie eerlijk en betaalbaar moet zijn, zodat huishoudens profiteren en niet worden opgezadeld met extra lasten.
Lagere energiekosten voor huishoudens door verduurzaming
DENK wil dat huishoudens profiteren van verduurzaming via een lagere energierekening, met actieve overheidssteun voor isolatie en zonnepanelen. De partij ziet dit als een manier om de energietransitie eerlijk te laten verlopen en de woonlasten structureel te verlagen.
“Lagere energiekosten voor huishoudens. Huishoudens profiteren van verduurzaming door een lagere energierekening. De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”
Energietoeslag voor lage inkomens bij hoge energieprijzen
Zolang de energieprijzen op een hoog niveau blijven, vindt DENK een energietoeslag noodzakelijk voor mensen met een laag inkomen. Hiermee wil de partij voorkomen dat stijgende energiekosten leiden tot energiearmoede onder kwetsbare groepen.
“Zolang de energieprijzen op hoog niveau blijven, is een energietoeslag noodzakelijk voor mensen met een laag inkomen.”
Hogere energiebelasting voor grote commerciële verbruikers
DENK wil dat grote energieverbruikers in de commerciële sector relatief meer energiebelasting en opslag voor duurzame energie gaan betalen. Dit moet zorgen voor een eerlijkere verdeling van de lasten en een extra stimulans voor bedrijven om te verduurzamen.
De ChristenUnie erkent dat stijgende energiekosten een groeiend probleem vormen, vooral voor huishoudens met een krappe beurs. Hun belangrijkste voorstellen zijn het dempen van de stijging van nettarieven via langere afschrijvingstermijnen en extra kapitaal voor netbeheerders, en gerichte inkomensondersteuning voor huishoudens met energiearmoede. De partij wil zo voorkomen dat energiekosten onbetaalbaar worden voor kwetsbare groepen.
Dempen van stijgende nettarieven voor huishoudens
De ChristenUnie wil de snelle stijging van de energiekosten tegengaan door maatregelen te nemen die de nettarieven dempen. Dit doen ze door langere afschrijvingstermijnen, het stapsgewijs aflossen van leningen en een grote kapitaalstorting voor netbeheerders om financieringskosten laag te houden. De focus ligt op het beschermen van huishoudens met lage inkomens tegen hoge energierekeningen.
“De netkosten stijgen komende jaren flink. Dat heeft gevolgen voor de energierekening van zowel huishoudens als bedrijven. We zetten in op een gelijk speelveld met buurlanden en we hebben in het bijzonder aandacht voor de energierekening van huishoudens met een krappe beurs. Via langere afschrijvingstermijnen en het stapsgewijs aflossen van de lening, dempen we de snelle stijging van nettarieven.”
“De ChristenUnie stelt via een kapitaalstorting 10 miljard euro extra beschikbaar voor de netbeheerders, zodat hun financieringskosten laag blijven.”
Gerichte inkomensondersteuning bij energiearmoede
De partij erkent dat sommige huishoudens ondanks algemene maatregelen toch in de knel komen door hoge energiekosten. Daarom pleit de ChristenUnie voor gerichte inkomensondersteuning, bijvoorbeeld via een noodfonds, specifiek voor huishoudens die te maken hebben met energiearmoede.
“Er komt gerichte inkomensondersteuning voor huishoudens met energiearmoede (bijvoorbeeld via een noodfonds).”