Verkiezingsprogramma's 2025 overemancipatie
Volt zet sterk in op emancipatie door het bestrijden van discriminatie, het bevorderen van gelijke rechten voor minderheden, en het waarborgen van zelfbeschikking. De partij pleit voor concrete maatregelen zoals een minister voor Discriminatiebestrijding, wettelijke verankering van rechten voor vrouwen, lhbtqia+’ers en mensen met een beperking, en het verbeteren van toegang tot zorg en juridische erkenning. Volt koppelt emancipatie direct aan gelijke kansen, veiligheid en inclusie voor iedereen in Nederland.
Minister voor Discriminatiebestrijding, Inclusie en Gelijkwaardigheid
Volt wil een aparte minister die verantwoordelijk is voor het bevorderen van gelijke behandeling en het bestrijden van discriminatie op basis van gender, afkomst, religie of seksuele oriëntatie. Dit adresseren ze als een structureel maatschappelijk probleem dat niet alleen individuen, maar de hele samenleving raakt.
“Daarom komt er een minister voor Discriminatiebestrijding, Inclusie en Gelijkwaardigheid. Deze minister zorgt ervoor dat wetten, overheidsbeleid en werkplekken eerlijk, veilig en inclusief zijn voor alle mensen in Nederland.”
“We willen een minister voor Discriminatiebestrijding, Inclusie en Gelijkwaardigheid, die verantwoordelijk wordt voor gelijkheid in wetten, in het publieke domein en op de werkvloer.”
Strijd tegen discriminatie en racisme in onderwijs, overheid en samenleving
Volt pakt discriminatie en racisme aan door structurele maatregelen in onderwijs, wetgeving en publieke sector. Ze willen racisme en uitsluiting actief bestrijden, onder meer door betere meldpunten, quota, training en het herschrijven van lesmateriaal.
“Wij zetten ons in voor antiracisme en antidiscriminatie en bestrijden alle vormen van racisme en discriminatie.”
“Wij maken discriminatiebestrijding een structureel onderdeel van het onderwijs. Leraren worden goed geschoold in het herkennen van vooroordelen en het voeren van moeilijke gesprekken in de klas.”
“Overheidsmiddelen mogen niet worden gebruikt voor tradities of uitingen die stereotypen in stand houden.”
Juridische en maatschappelijke emancipatie van lhbtqia+’ers en genderdiverse personen
Volt wil de positie van lhbtqia+’ers en genderdiverse personen versterken door wettelijke erkenning, bescherming tegen conversietherapie, en het faciliteren van genderdiversiteit in officiële documenten en het kabinet.
“Er komt een gender-balanced kabinet (oftewel: gelijke representatie van mannen en vrouwen) met een betere afspiegeling van de diversiteit in de samenleving.”
“Om de positie van transgender personen, non-binaire personen en mensen met een intersekse-conditie te verbeteren, is Volt voorstander van de zogenoemde Transgenderwet en de optie om een X als geslachtsaanduiding in het paspoort op te nemen.”
“Er komt een verbod op conversietherapie (‘homogenezing’) in Nederland én de EU.”
Verankering van lichamelijke autonomie en zelfbeschikking
Volt beschouwt lichamelijke autonomie als een fundamenteel recht en wil dit grondwettelijk vastleggen, inclusief het recht op abortus, anticonceptie, genderbevestigende zorg en euthanasie.
“Volt verankert het recht op lichamelijke autonomie als fundamenteel grondrecht in de Grondwet.”
“Op deze manier verzekert Volt dat iedereen vrij kan beslissen over het eigen lichaam, waaronder het recht op abortus, anticonceptie, genderbevestigende zorg en bescherming tegen medische of seksuele dwang.”
Gelijke behandeling en toegankelijkheid voor mensen met een beperking
Volt wil dat mensen met een beperking volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving, onder meer door het VN-verdrag Handicap volledig te implementeren en betrokkenheid van mensen met een beperking bij beleid.
50PLUS richt zich op de emancipatie van ouderen door het bestrijden van leeftijdsdiscriminatie en het vergroten van hun zichtbaarheid, invloed en waardigheid in de samenleving. De partij pleit voor concrete maatregelen zoals het stimuleren van arbeidsparticipatie van ouderen, het bieden van scholingsmogelijkheden en het waarborgen van gelijke rechten in zorg en sociale zekerheid. Hun visie draait om het actief betrekken van ouderen en het garanderen van gelijke kansen, ongeacht leeftijd.
Bestrijden van leeftijdsdiscriminatie en bevorderen arbeidsparticipatie
50PLUS ziet leeftijdsdiscriminatie als een groot obstakel voor de emancipatie van ouderen en wil deze actief bestrijden. Door financiële stimulansen voor werkgevers, scholingsprogramma’s en maatregelen tegen vroegtijdige uitval, wil de partij de positie van ouderen op de arbeidsmarkt versterken en hun zelfstandigheid vergroten.
“Leeftijdsdiscriminatie op de arbeidsmarkt is onlogisch, oneconomisch en verwerpelijk.”
“Bedrijven worden financieel gestimuleerd om ouderen in dienst te nemen, bijvoorbeeld door belastingvoordelen of subsidies voor de aanpassing van werkplekken.”
“Speciale scholingsprogramma’s voor oudere werknemers om hun vaardigheden up-to-date te houden en kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.”
“Maatregelen om te zorgen dat 50-plussers niet vroegtijdig uitvallen door ziekte of ontslag, om de arbeidsparticipatie van ouderen te verhogen.”
Gelijke rechten en waardigheid voor ouderen
50PLUS benadrukt het belang van gelijke rechten en waardigheid voor ouderen, zowel in sociale zekerheid als in maatschappelijke participatie. De partij wil dat ouderen dezelfde rechten krijgen als jongeren, bijvoorbeeld in de zorg, en dat hun zichtbaarheid en invloed in de samenleving worden vergroot.
“Onze belofte is dat wij ons inzetten voor zichtbaarheid, invloed en waardigheid van de generatie die Nederland draaiende houdt.”
“We pleiten voor de invoering van een Ouderenzorgwet, waarin aan ouderen vergelijkbare rechten worden toegekend met de rechten van jongeren volgens de Jeugdzorgwet.”
Levenslang leren en digitale emancipatie voor ouderen
50PLUS ziet blijvende ontwikkeling en digitale vaardigheden als essentieel voor de emancipatie van ouderen. Door laagdrempelige scholing, digitale vaardigheidstraining en gemeentelijke plichten rond digitale inclusie, wil de partij de zelfredzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid van ouderen vergroten.
De Partij voor de Dieren zet zich in voor brede emancipatie door gelijke rechten, bestrijding van discriminatie en het waarborgen van zelfbeschikking voor iedereen, ongeacht gender, afkomst of beperking. Ze pleiten voor concrete maatregelen zoals het versterken van LHBTIQA+-rechten, het dichten van de genderloonkloof, en het wettelijk verankeren van gelijke behandeling. De partij koppelt emancipatie direct aan structurele veranderingen in wetgeving en instituties, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen.
Gelijke rechten voor LHBTIQA+-personen en genderdiversiteit
De PvdD wil juridische en maatschappelijke barrières voor LHBTIQA+-personen wegnemen, met nadruk op zelfbeschikking, inclusieve wetgeving en bestrijding van discriminatie. Dit wordt gezien als essentieel voor emancipatie en een rechtvaardige samenleving.
“Er komt krachtig LHBTIQA+-emancipatiebeleid met een passend budget. We besteden bijzondere aandacht aan de aanpak van discriminatie om een combinatie van gronden, zoals LHBTIQA+-personen van kleur of met een biculturele en religieuze achtergrond. Ook komt er extra aandacht voor transgender, intersekse, non-binaire, bi+-personen en personen in polyamoreuze relaties.”
“Iedereen heeft recht op juridische erkenning van hun identiteit, ongeacht leeftijd of genderidentiteit. We schaffen de officiële geslachtsregistratie overal waar dat kan af. Tot die tijd maken we het wijzigen van de geslachtsvermelding mogelijk op basis van een Eigen Verklaring.”
“Het proces van ouderschap verkrijgen wordt voor transgender vrouwen en non-binaire personen even toegankelijk als voor cisgender mannen in gelijke burgerlijke staat. Alle ouders krijgen dezelfde rechten als cisgender heteroseksuele paren.”
Dichten van de genderloonkloof en gelijke beloning
De partij wil structurele ongelijkheid op de arbeidsmarkt aanpakken door wettelijke maatregelen die gelijke beloning afdwingen en de bewijslast bij werkgevers leggen. Dit is een directe interventie om economische emancipatie van vrouwen en andere gemarginaliseerde groepen te bevorderen.
“Gelijke functies verdienen gelijke beloning. We voeren een Wet Gelijke Beloning in waarmee de genderloonkloof verdwijnt. De bewijslast komt bij de werkgever te liggen. Bedrijven vanaf 100 werknemers moeten aantonen dat er geen loonkloof is.”
Zelfbeschikking over het eigen lichaam en medische keuzes
De PvdD koppelt emancipatie aan het recht op zelfbeschikking, met name voor vrouwen en mensen met een beperking, door vrije toegang tot abortus, levenseinde en medische beslissingen te waarborgen.
Bestrijding van institutionele discriminatie en wettelijke naleving mensenrechten
De partij ziet structurele discriminatie als een fundamentele barrière voor emancipatie en wil deze aanpakken door wetgeving, handhaving en naleving van internationale verdragen.
“De overheid treedt daadkrachtig op tegen alle vormen van discriminatie op basis van (vermeende) afkomst, etniciteit, seksuele geaardheid, gender, religie of levensovertuiging, handicap, leeftijd of politieke overtuiging.”
“Mensenrechtenverdragen zoals het Kinderrechtenverdrag, Vrouwenrechtenverdrag en het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap worden strikt nageleefd. Alle wet- en regelgeving wordt in lijn gebracht met deze verdragen, zodat alle mensen gelijke rechten krijgen en onnodige regeldruk, bewijslast en uitsluiting worden voorkomen.”
De PVV verwerpt het huidige emancipatiebeleid rond gender en diversiteit en pleit voor een terugkeer naar traditionele opvattingen over geslacht en gelijkheid. De partij wil het onderscheid tussen man en vrouw centraal stellen in beleid en wetgeving, subsidies voor emancipatie- en genderbeleid schrappen, en ‘woke-ideologie’ en ‘genderpropaganda’ uit het onderwijs weren. Emancipatie wordt door de PVV vooral gezien als individuele vrijheid, zonder overheidssturing op basis van geslacht, afkomst of seksuele oriëntatie.
Alleen man en vrouw als geslachten in beleid
De PVV stelt dat er slechts twee geslachten zijn en wil dat het biologische geslacht weer leidend wordt in wetten, beleid en onderwijs. De partij verzet zich tegen het erkennen van meerdere genders, het toelaten van transgender personen in vrouwensporten en -voorzieningen, en het gebruik van genderneutrale aanduidingen in officiële documenten. Dit wordt gemotiveerd door het idee dat vrouwenrechten onder druk staan en dat ‘woke-ideologie’ de emancipatie juist terugdraait.
“Voor de PVV bestaan er slechts twee geslachten: man en vrouw. In wetten en beleid hoort het biologische geslacht weer leidend te zijn – dus geen “X” in het paspoort.”
“Geen (transgender)mannen in vrouwensporten, -gevangenissen, -toiletten en -kleedkamers”
“Stoppen met wokebeleid: er zijn slechts twee geslachten – man en vrouw – en het biologische geslacht is leidend, dus geen “X” in het paspoort”
Schrappen van gesubsidieerd emancipatie- en genderbeleid
De PVV wil alle subsidies en overheidsinitiatieven gericht op emancipatie, diversiteit en genderidentiteit beëindigen. De partij ziet deze als ‘woke-ideologie’ en ‘genderpropaganda’ die mensen verdeelt en het traditionele emancipatiebegrip ondermijnt.
Gelijke behandeling zonder positieve discriminatie
De PVV verwerpt positieve discriminatie en quota op basis van geslacht, afkomst of huidskleur. De partij wil dat benoemingen en selectie in de (semi-)publieke sector uitsluitend plaatsvinden op basis van inhoudelijke kwaliteiten, niet op basis van emancipatie- of diversiteitsdoelen.
BIJ1 ziet emancipatie als het doorbreken van structurele ongelijkheid en het realiseren van radicaal gelijke rechten voor alle onderdrukte groepen, met speciale aandacht voor intersectionaliteit en dekolonisatie. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het dekoloniseren van onderwijs, het wettelijk verankeren van mensenrechtenverdragen, en het versterken van zelfbeschikking en inclusie. Hun visie draait om het actief slopen van racistische en seksistische systemen en het garanderen van gelijke uitkomsten voor iedereen.
Dekolonisatie en intersectionele emancipatie
BIJ1 koppelt emancipatie direct aan het afbreken van koloniale en racistische structuren, en het realiseren van gelijke rechten voor alle gemarginaliseerde groepen. Emancipatie betekent voor BIJ1 niet alleen individuele vrijheid, maar ook collectieve bevrijding van historische en institutionele onderdrukking.
“Het is tijd voor echte bevrijding en een nieuwe, intersectionele en dekoloniale politiek.”
“BIJ1 droomt van een wereld met radicaal gelijke rechten voor iedereen. Voor Zwarte mensen en mensen van kleur, vrouwen (zonder seksisme), moslims (zonder islamofobie), de LHBTQIA+ gemeenschap, mensen in armoede, en alle andere onderdrukte en achtergestelde groepen in onze samenleving.”
Wettelijke verankering van mensenrechten en gelijke behandeling
BIJ1 wil emancipatie waarborgen door internationale mensenrechtenverdragen direct op te nemen in de Nederlandse wet en discriminatie op grond van o.a. genderidentiteit expliciet te verbieden. Dit moet structurele ongelijkheid tegengaan en juridische emancipatie garanderen.
“Alle mensenrechtenverdragen, zoals het Kinderrechtenverdrag, het Vrouwenrechtenverdrag en het VN-verdrag inzake rechten van personen met een handicap, krijgen rechtstreekse werking in het Nederlandse recht. Etniciteit, afkomst, nationaliteit, genderidentiteit en genderexpressie worden in artikel 1 van de Grondwet opgenomen.”
Zelfbeschikking en inclusie als kern van emancipatie
Emancipatie betekent voor BIJ1 ook het recht op zelfbeschikking en inclusie, waarbij mensen vrij zijn om hun leven naar eigen inzicht vorm te geven, ongeacht gender, afkomst of achtergrond.
“Zelfbeschikking en inclusie: jouw leven, jouw keuze.”
Dekoloniseren van onderwijs en kennis
BIJ1 ziet het dekoloniseren van het onderwijs als een essentieel onderdeel van emancipatie, door ruimte te maken voor niet-westerse kennis en het verwijderen van koloniale verheerlijking.
De ChristenUnie ziet emancipatie vooral als het volwaardig kunnen meedoen in de samenleving, met nadruk op integratie, taalbeheersing en participatie van nieuwkomers en migranten. De partij stelt duidelijke eisen aan integratie, zoals het leren van de Nederlandse taal en het onderschrijven van Nederlandse waarden, en koppelt deze aan rechten en plichten voor naturalisatie en gezinshereniging. Emancipatie wordt niet expliciet als zelfstandig thema behandeld, maar is verweven met integratiebeleid en het bevorderen van participatie.
Integratie en participatie als voorwaarde voor emancipatie
De ChristenUnie beschouwt beheersing van de Nederlandse taal, het onderschrijven van grondwettelijke waarden en actieve participatie als essentiële voorwaarden voor emancipatie van nieuwkomers. De partij legt de nadruk op wederkerigheid: wie wil meedoen, moet ook daadwerkelijk bijdragen aan de samenleving. Dit geldt voor statushouders, arbeidsmigranten en gezinsherenigers.
“Voor succesvolle integratie is beheersing van de Nederlandse taal en het onderschrijven van de participatieverklaring essentieel. Integratie vraagt van mensen dat ze niet alleen fysiek, maar ook mentaal verhuizen. Niet alleen onze taal leren, maar ook onze waarden leren kennen en respecteren.”
“Iedereen die mee wil doen, hoort erbij. De stelling laat zich echter ook omkeren: wie erbij wil horen, moet meedoen. Wie de keuze maakt om in Nederland te wonen en te blijven, wie burger wil zijn van dit land, draagt zijn of haar steentje bij om aan dit land te bouwen.”
“Het recht op bescherming leidt niet automatisch na een aantal jaar tot het recht op Nederlanderschap. Daarbij zijn we mild voor hen die wel willen, maar niet kunnen.”
“De herenigde gezinsleden moeten zich inpassen in de Nederlandse samenleving en Nederland mag hier eisen aan stellen. Dit geldt voor zowel vluchtelingen en arbeidsmigranten als expats.”
“Arbeidsmigranten zijn nu niet verplicht Nederlands te leren en in te burgeren. In Europees verband gaan we hier het gesprek over aan en aan verblijfsvergunningen voor niet EU-arbeidsmigranten verbinden we voorwaarden aan integratie, zoals het leren van de Nederlandse taal.”
Emancipatie als gezamenlijke verantwoordelijkheid
De partij benadrukt dat emancipatie en integratie niet alleen de verantwoordelijkheid zijn van nieuwkomers, maar ook van de overheid en samenleving. De overheid moet voorwaarden scheppen, de samenleving moet open en gastvrij zijn, en nieuwkomers hebben een morele plicht tot inburgering.
“Integratie van nieuwkomers is alleen een succes wanneer overheid, samenleving en nieuwkomers gezamenlijk hun verantwoordelijkheid nemen. De overheid moet de voorwaarden scheppen voor succesvolle participatie, de samenleving heeft een taak om nieuwkomers open en gastvrij ontvangen, en zich niet af te sluiten. Tegelijk rust er op de nieuwkomers een morele plicht om in te burgeren.”
GroenLinks-PvdA ziet emancipatie als het doorbreken van ongelijkheid en het bevorderen van gelijke rechten, met bijzondere aandacht voor vrouwen, lhbti+ personen en andere gemarginaliseerde groepen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het dichten van de loonkloof, het versterken van vrouwenrechten (nationaal en internationaal), en het bestrijden van discriminatie en seksueel geweld. Hun visie is gericht op een inclusieve samenleving waarin iedereen gelijke kansen en bescherming geniet, ongeacht achtergrond, geslacht of seksuele oriëntatie.
Dichten van de loonkloof en economische zelfstandigheid vrouwen
GroenLinks-PvdA wil de economische emancipatie van vrouwen bevorderen door gelijke beloning wettelijk af te dwingen en de loonkloof te sluiten. Dit wordt gezien als essentieel voor gelijke kansen en het doorbreken van financiële afhankelijkheid.
“Via een Wet gelijke beloning draaien we de bewijslast om en verplichten we werkgevers om aan te tonen dat er geen ongerechtvaardigde loonverschillen zijn tussen vrouwen en mannen. Zo dichten we de loonkloof.”
“We doorbreken economische ongelijkheid met gelijke beloningen, erkenning en waardering van onbetaald werk, en investering in de economische zelfstandigheid van vrouwen. Daarbij komt er nu echt een einde aan de loonkloof, zie hoofdstuk ‘Werk, Inkomen en Economie’.”
Strijd tegen seksueel geweld en vrouwenhaat
De partij erkent seksueel geweld en vrouwenhaat als structurele belemmeringen voor emancipatie en zet in op een brede, samenhangende aanpak, inclusief het voortzetten van nationale actieprogramma’s.
“Geweld tegen vrouwen is een probleem van de hele samenleving. We verbinden de aanpak tegen femicide en huiselijk geweld aan de voortzetting van het Nationaal Actieprogramma tegen seksuele intimidatie en seksueel geweld.”
Internationale en intersectionele vrouwenrechten
GroenLinks-PvdA koppelt emancipatie aan internationale solidariteit en intersectionaliteit, door vrouwenrechten als toetssteen te nemen voor buitenlands beleid en door discriminatie op meerdere gronden te bestrijden.
“We steunen vrouwenrechtenbewegingen wereldwijd en nemen mensenrechten van vrouwen als toetssteen voor handelsverdragen, asielbeleid en ontwikkelingssamenwerking.”
“We maken ons sterk voor iedereen die te maken heeft met uitsluiting, achterstelling en discriminatie, of het nu gaat om antisemitisme, moslimdiscriminatie, anti-zwart racisme, anti-Aziatisch racisme, vrouwenhaat, discriminatie van de lhbti+ gemeenschap, en discriminatie vanwege religie, handicap of opleidingsniveau of welke grond dan ook.”
Gelijke behandeling en inclusiviteit bij overheid en bedrijfsleven
De partij wil dat de overheid en bedrijven het goede voorbeeld geven door diversiteit en inclusiviteit te bevorderen, gelijke beloning te waarborgen en seksueel grensoverschrijdend gedrag aan te pakken.
“De overheid geeft het goede voorbeeld met diverse en inclusieve benoemingen, gelijke beloningen, het waarborgen van een veilige werkplek, en de aanpak van sociale veiligheid en seksueel grensoverschrijdend gedrag.”
BVNL koppelt emancipatie primair aan individuele verantwoordelijkheid en minimale overheidsbemoeienis, waarbij de nadruk ligt op participatie op de arbeidsmarkt en het afwijzen van overheidsbeleid rond diversiteit en gender. De partij wil participatieongelijkheid opheffen door mensen te stimuleren of te dwingen te werken, en verzet zich tegen woke- en diversiteitsbeleid, genderneutrale voorzieningen en transities voor minderjarigen. Emancipatie wordt dus vooral gezien als het bevorderen van zelfredzaamheid en het tegengaan van groepsgerichte overheidsmaatregelen.
Emancipatie als individuele verantwoordelijkheid, niet via overheidsbeleid
BVNL ziet emancipatie als het stimuleren van mensen om zelfstandig te participeren in de samenleving, met zo min mogelijk overheidssturing. De partij verwerpt beleid dat gericht is op groepsidentiteit, diversiteit of gender, en pleit voor het opheffen van participatieongelijkheid door mensen te activeren op de arbeidsmarkt. Emancipatie betekent volgens BVNL niet het faciliteren van minderheden via beleid, maar het bevorderen van gelijke kansen door individuele inzet.
“331.000 migranten zouden kunnen werken maar doen dit niet. Die moeten met drang en dwang worden aangespoord om te participeren op de arbeidsmarkt. De participatieongelijkheid moet worden opgeheven.”
“Er komt een einde aan al het woke- en diversiteitsbeleid. De overheid kiest voor kwaliteit ongeacht huidskleur, achtergrond of geaardheid of politieke affiliatie.”
“Genderneutrale toiletten worden in alle overheidsgebouwen en door de overheid gefinancierde instellingen verboden.”
“Biologische mannen worden niet toegelaten in vrouwensporten, vrouwenkleedkamers, vrouwengevangenissen en ander voor vrouwen bedoelde ruimten.”
“Geen geslachtstransities voor minderjarigen.”
D66 beschouwt emancipatie en inclusie als fundamentele uitgangspunten voor al hun beleid, met als doel dat iedereen zichzelf kan zijn en gelijke kansen krijgt. Ze willen alle vormen van uitsluiting, racisme en discriminatie doorbreken, onder meer via een nieuwe brede Antidiscriminatiewet en actieve verplichtingen voor organisaties om discriminatie te voorkomen. D66 benadrukt het belang van intersectionaliteit en streeft naar een samenleving waarin niemand wordt buitengesloten, ongeacht afkomst, gender, seksuele oriëntatie of beperking.
Nieuwe brede Antidiscriminatiewet met actieve verplichtingen
D66 wil een nieuwe, brede Antidiscriminatiewet die álle vormen van discriminatie bestrijkt en organisaties verplicht actief discriminatie te voorkomen. Hiermee willen ze structurele uitsluiting en ongelijke behandeling tegengaan, zodat emancipatie niet afhankelijk is van individuele inspanning maar wettelijk wordt afgedwongen.
“De huidige wet (de Algemene wet gelijke behandeling - Awbg) schiet op belangrijke punten tekort. D66 wil daarom een nieuwe, brede Antidiscriminatiewet waar álle vormen van discriminatie onder vallen.”
“Deze Antidiscriminatiewet bevat ook actieve verplichtingen om discriminatie te voorkomen. Deze gelden zowel voor publieke als private organisaties – denk aan scholen, werkgevers, verhuurders en gemeentes. Voor alle overheidsorganen en bestuurslagen bevat de wet een gelijkebehandelingsplicht in beleid en voor de uitvoering daarvan.”
Emancipatie en inclusie als uitgangspunt voor al het beleid
D66 stelt dat emancipatie en inclusie geen bijzaak zijn, maar het uitgangspunt vormen voor al hun voorstellen. Ze willen dat iedereen, ongeacht achtergrond, gender, seksuele oriëntatie of beperking, zichzelf kan zijn en gelijke kansen krijgt. Dit standpunt adresseert het probleem van structurele uitsluiting en benadrukt dat echte vrijheid pas bestaat als iedereen meetelt.
“Emancipatie en inclusie zijn geen bijzaak; ze zijn het uitgangspunt voor alles wat we doen.”
“D66 wil alle vormen van uitsluiting, racisme en discriminatie doorbreken: of het nu gaat om afkomst of geloof (jodenhaat of moslimhaat), huidskleur (zoals anti-zwart of anti-Aziatisch racisme), leeftijd, opleidingsniveau, armoede, beperking, neurodiversiteit (zoals ADHD of autisme), seksuele oriëntatie of genderidentiteit (queerhaat) of omdat iemand een vrouw is.”
Specifieke aandacht voor intersectionaliteit
D66 erkent dat mensen om meerdere redenen tegelijk kunnen worden buitengesloten (intersectionaliteit), en wil beleid dat hier expliciet rekening mee houdt. Dit is relevant voor emancipatie omdat het voorkomt dat mensen met overlappende identiteiten tussen wal en schip vallen.
“We hebben daarbij in het bijzonder oog voor situaties waarin mensen om meerdere redenen tegelijk worden buitengesloten (intersectionaliteit), bijvoorbeeld omdat ze én van kleur én queer zijn. Want niemand is vrij totdat we allemaal vrij zijn.”
FVD ziet emancipatie primair als het vergroten van individuele vrijheid en het terugdringen van overheidsbemoeienis, waarbij mensen zelf keuzes maken over hun leven zonder betutteling of opgelegd diversiteitsbeleid. De partij verzet zich tegen quota, verplichte diversiteitstrainingen en subsidies voor emancipatie- of LGBT+-organisaties, en wil dat kwaliteit en geschiktheid leidend zijn. FVD koppelt emancipatie dus niet aan groepsgerichte overheidsmaatregelen, maar aan individuele autonomie en het beperken van ideologisch beleid.
Stoppen met diversiteitsbeleid en quota bij overheid
FVD is tegen actief overheidsbeleid gericht op emancipatie via diversiteit, quota of verplichte trainingen. De partij vindt dat dergelijke maatregelen de nadruk leggen op groepsidentiteit in plaats van individuele kwaliteiten, en wil dat selectie plaatsvindt op basis van geschiktheid en kwaliteit.
“We stoppen met quota, (semi-)verplichte trainingen en diversiteitsbeleid bij de overheid en (semi-)publieke instellingen, zodat kwaliteit en geschiktheid weer leidend worden.”
Geen subsidies of campagnes voor LGBT+ en emancipatie-organisaties
FVD wil dat de overheid geen belastinggeld besteedt aan organisaties of campagnes die gericht zijn op LGBT+-emancipatie of andere activistische doelen. Volgens de partij hoort de overheid neutraal te zijn en geen ideologie te promoten.
“Overheidsinstellingen stoppen met het voeren van LGBT+-campagnes. Iedereen is vrij om te doen en laten wat men wil, maar belastinggeld hoeft daar niet heen en als ideologie hoeft het ook niet van overheidswege te worden gepromoot.”
“We stoppen subsidies aan organisaties zoals Rutgers, zodat belastinggeld niet langer naar ideologische beïnvloeding gaat.”
Individuele vrijheid centraal, geen betutteling
FVD koppelt emancipatie aan het recht van het individu om eigen keuzes te maken, zonder overheidsbemoeienis of betutteling. Dit geldt voor persoonlijke levenskeuzes, zoals gezondheid, en voor het afwijzen van overheidssturing in emancipatie.
“We trekken steun voor het Preventieakkoord in, zodat mensen zelf kunnen beslissen hoe zij willen leven.”
Verbod op activistische en ideologische symboliek door overheid
FVD wil dat de overheid en het onderwijs neutraal zijn en geen activistische of ideologische symbolen (zoals regenboogvlaggen) voeren, omdat dit volgens de partij niet bij een neutrale overheid past en geen bijdrage levert aan emancipatie.
“We verbieden het gebruik van activistische vlaggen door overheid en onderwijs, zodat de publieke ruimte neutraal blijft.”
JA21 ziet emancipatie vooral als het beschermen van vrouwen tegen geweld en het waarborgen van hun vrijheid en zelfbeschikking, met een nadruk op het tegengaan van schadelijke culturele praktijken en huiselijk geweld. De partij pleit voor stevige maatregelen tegen daders van huiselijk geweld, het bevorderen van Westerse waarden zoals gelijkwaardigheid van man en vrouw, en het tegengaan van opvattingen en praktijken die emancipatie belemmeren, met name binnen de islamitische cultuur. JA21 koppelt emancipatie sterk aan integratie, veiligheid en het behoud van Nederlandse normen en waarden.
Streng optreden tegen huiselijk geweld en vrouwenonderdrukking
JA21 wil de veiligheid en emancipatie van vrouwen versterken door huiselijk geweld, femicide en schadelijke culturele praktijken zoals eerwraak en genitale verminking krachtig aan te pakken. De partij vindt dat niet het slachtoffer, maar de dader uit huis moet worden geplaatst en stevig moet worden aangepakt, om zo de vrijheid en zelfbeschikking van vrouwen te waarborgen.
“Voor veel vrouwen staat hun vrijheid en zelfbeschikking onder druk. Denk aan seksuele straatintimidatie, migrantenvrouwen die slachtoffer zijn van eerwraak en genitale verminking, toenemend partnergeweld of jonge meisjes die in handen vallen van loverboys.”
“Niet het slachtoffer, maar de dader moet uit huis worden geplaatst, stevige begeleiding krijgen en, bij veroordeling, de gevangenis in.”
“JA21 wil huiselijk geweld, femicide en vrouwenveiligheid in brede zin de komende jaren hoog op de politieke agenda zetten.”
Bevorderen van Westerse waarden en gelijkwaardigheid
JA21 koppelt emancipatie aan het actief uitdragen van Westerse waarden, waaronder de gelijkwaardigheid van man en vrouw en het tegengaan van schadelijke opvattingen binnen andere culturen, met name de islamitische cultuur. De partij wil dat deze waarden centraal staan in het onderwijs en integratiebeleid, en verzet zich tegen culturele concessies die emancipatie ondermijnen.
“De islamitische cultuur kent nu eenmaal schadelijke opvattingen over vrouwen, homoseksuelen en joden. Dit moet open en bloot kunnen worden besproken.”
“Waarden zoals de gelijkwaardigheid van man en vrouw en gelijkgeslachtelijke relaties, het je houden aan de wet, rekening houden met de ander, de vrijheid van meningsuiting en religie, de democratische rechtstaat centraal staan. Deze moeten worden onderwezen, maar vooral ook in het onderwijsprogramma zijn geïncorporeerd en door de schoolleiding en de docent worden gedoceerd.”
De SGP verzet zich tegen eenzijdige, progressieve invullingen van emancipatie, zoals het doordrukken van individuele zelfbeschikking rond gender en seksualiteit, en pleit voor het behoud van klassieke christelijke waarden en verschillen tussen mensen. De partij waarschuwt voor een "woke-ideologie" en vindt dat het gelijkheidsbeginsel geen keurslijf mag worden, waarbij de overheid niet moet meegaan in radicale vormen van gelijkheid, diversiteit en inclusie.
Verzet tegen progressieve emancipatie-ideologie
De SGP ziet de huidige nadruk op emancipatie, gelijkheid, diversiteit en inclusie als een bedreiging voor klassieke christelijke waarden en de vrijheid van andersdenkenden. Ze waarschuwen voor het opleggen van een "woke-ideologie" en het monddood maken van mensen met andere opvattingen, en pleiten voor ruimte voor traditionele opvattingen in de publieke ruimte.
“Met een beroep op gelijkheid, diversiteit en inclusie probeert men een woke-ideologie op te leggen en degenen die anders denken monddood te maken.”
“Ook is sprake van een sterk ideologische druk om steeds radicaler de individuele zelfbeschikking door te voeren, zoals bij genderidentiteit en het zelfgekozen levenseinde.”
Gelijkheidsbeginsel mag geen keurslijf worden
De SGP erkent de gelijkwaardigheid van ieder mens, maar vindt dat het gelijkheidsbeginsel niet tot een star keurslijf mag worden dat verschillen tussen mensen ontkent of wegpoetst. Ze benadrukken dat de overheid het algemeen belang moet dienen en niet moet doorslaan in het najagen van emancipatie of gelijke behandeling ten koste van andere grondrechten of waarden.
De SP ziet emancipatie als een centrale waarde en pleit voor het actief bevorderen van gelijke rechten en kansen voor gemarginaliseerde groepen, zowel nationaal als internationaal. De partij wil discriminatie en ongelijkheid bestrijden via concrete maatregelen zoals gelijke beloning, bestrijding van geweld tegen vrouwen, en het centraal stellen van mensenrechten in beleid. Emancipatie wordt expliciet gekoppeld aan sociale rechtvaardigheid, mensenrechten en het tegengaan van achterstelling.
Emancipatie van gemarginaliseerde groepen centraal
De SP stelt dat emancipatie en het bevorderen van mensenrechten leidend moeten zijn in beleid, met bijzondere aandacht voor gemarginaliseerde groepen. Dit standpunt adresseert structurele ongelijkheid en het belang van gelijke behandeling, ook in het buitenlandbeleid.
“Nederland en Europa moeten zich vol inzetten voor de emancipatie van gemarginaliseerde groepen. De geldstromen binnen de antirechtenbeweging moeten worden blootgelegd en de organisaties die hierachter zitten moeten worden bestreden. Emancipatie en het bevorderen van mensenrechten moeten centraal staan in ons beleid, ook het buitenlandbeleid.”
Gelijke beloning en bestrijding van discriminatie
De partij koppelt emancipatie direct aan economische gelijkheid, door te pleiten voor gelijke beloning voor gelijk werk, ongeacht geslacht of afkomst. Dit is een concrete maatregel tegen structurele achterstelling op de arbeidsmarkt.
“Dat betekent dat er een gelijke beloning voor het werk van mannen en vrouwen moet zijn. Maar het betekent ook dat mensen die niet in Nederland zijn geboren niet minder betaald mogen worden of onder slechtere arbeids en leefomstandigheden moeten werken.”
Bestrijding van geweld tegen vrouwen en antifemicidewet
De SP verbindt emancipatie aan de bestrijding van gendergerelateerd geweld, met specifieke aandacht voor femicide en structurele oorzaken van geweld tegen vrouwen. Dit standpunt richt zich op de veiligheid en autonomie van vrouwen als essentieel onderdeel van emancipatie.
“We ondersteunen dit beleid met een actieplan tegen geweld tegen vrouwen en een antifemicidewet, waarbij ook wordt gekeken naar succesvolle voorbeelden in andere landen.”
Transrechten als mensenrechten
De partij erkent expliciet de rechten van transgender personen als onderdeel van emancipatie, met aandacht voor autonomie, erkenning en toegang tot zorg.
“Transrechten zijn mensenrechten. Mensen die in transitie gaan krijgen de juiste erkenning en ondersteuning. Autonomie en zeggenschap over het eigen lichaam is daarbij het uitgangspunt.”
De VVD koppelt emancipatie direct aan het beschermen van individuele vrijheden en gelijke rechten, met nadruk op LHBTIQ+’ers en vrouwen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals een ambitieus emancipatiebeleid, het moderniseren van artikel 23 (vrijheid van onderwijs), acceptatieplicht in het bijzonder onderwijs, en het versterken van economische zelfstandigheid van vrouwen. Emancipatie wordt vooral gezien als het actief verdedigen van liberale waarden tegen conservatieve of religieuze invloeden die gelijke rechten en acceptatie belemmeren.
Ambitieus emancipatiebeleid voor LHBTIQ+’ers en vrouwen
De VVD wil gelijke rechten en acceptatie van LHBTIQ+’ers en vrouwen actief bevorderen, onder meer door een ambitieus emancipatiebeleid en het tegengaan van conservatieve invloeden die emancipatie terugdraaien. Dit wordt gezien als essentieel voor het beschermen van de liberale samenleving en individuele vrijheid.
“We beschermen de LHBTIQ+-gemeenschap en voeren een ambitieus emancipatiebeleid in om gelijke rechten en acceptatie te bevorderen.”
“Want we buigen niet voor kwalijke ideologieën en religieuze dogma’s die de emancipatie van LHBTIQ+’ers en vrouwen honderd jaar terug in de tijd duwen.”
Moderniseren artikel 23 en acceptatieplicht in onderwijs
De VVD wil de vrijheid van onderwijs aanpassen zodat deze niet langer het gelijkheidsbeginsel ondermijnt, met als doel uitsluiting van LHBTIQ+’ers en vrouwen te voorkomen. Er komt een acceptatieplicht voor leerlingen in het bijzonder onderwijs en identiteitsverklaringen worden afgeschaft.
“We blijven zien dat de vrijheid van onderwijs, zoals vastgelegd in artikel 23 van de Grondwet, botst met het gelijkheidsbeginsel. Daarom passen we artikel 23 aan, zodat de vrijheid van onderwijs niet langer het gelijkheidsbeginsel ondermijnt. De vrijheid van onderwijs mag nooit een vrijbrief vormen voor uitsluiting. Er komt een acceptatieplicht van leerlingen in het bijzonder onderwijs. Identiteitsverklaringen schaffen we af.”
Economische zelfstandigheid van vrouwen bevorderen
De VVD wil dat vrouwen, met name statushouders, zelfstandig toegang krijgen tot werk en inkomen, zonder tussenkomst van man of familie. Dit moet hun economische emancipatie versterken en voorkomen dat vrouwen afhankelijk blijven binnen hun gemeenschap.
“De VVD wil dat vrouwen altijd zelfstandig met de gemeente kunnen spreken over werk, inkomen en schulden, zonder tussenkomst van man, familie of gemeenschap. Vaak wordt alleen de man van een statushoudergezin door de gemeente uitgenodigd om te solliciteren. Het moet landelijk de norm worden dat gemeenten vrouwen ook aan het werk helpen, als het gezin gebruik maakt van een uitkering.”
BBB erkent emancipatie vooral als het waarborgen van vrijheid en veiligheid voor vrouwen, met nadruk op het tegengaan van geweld, intimidatie en schadelijke praktijken. De partij koppelt emancipatie aan het beschermen van vrouwen tegen femicide, eergerelateerd geweld en vrouwenbesnijdenis, en pleit voor een strengere aanpak hiervan in wetgeving en integratiebeleid. BBB ziet brede maatschappelijke participatie en waardering van onbetaalde arbeid als onderdeel van emancipatie, maar doet geen expliciete voorstellen voor bredere gendergelijkheid of LHBTIQ+-emancipatie.
Strengere aanpak geweld en intimidatie tegen vrouwen
BBB ziet de toename van intimidatie, geweld en femicide als een urgent probleem voor de emancipatie van vrouwen. De partij wil dat vrouwen zich vrij kunnen bewegen, ongeacht kleding of woonplaats, en pleit voor een speciale aanpak van schadelijke praktijken zoals eerwraak en vrouwenbesnijdenis, zowel in het strafrecht als in integratiebeleid.
“In Nederland horen vrouwen zich vrij te kunnen bewegen, ongeacht wat ze dragen of waar ze wonen. Toch neemt het aantal meldingen van intimidatie en geweld tegen vrouwen toe. Femicide (het doden van vrouwen omdat ze vrouw zijn) is een groeiend probleem. Dat kunnen, willen en mogen we niet negeren.”
“De invloeden vanuit de extremistisch islamitische hoek nemen toe tegen vrouwen in ons land. Eergerelateerd geweld, vrouwenbesnijdenis en uithuwelijking nemen al jaren toe. Hier willen we een speciale aanpak in zowel het inburgerings en integratietraject als in het strafrecht.”
Maatschappelijke waardering voor onbetaalde arbeid
BBB verbindt emancipatie ook aan het erkennen en waarderen van onbetaalde arbeid, zoals mantelzorg, vrijwilligerswerk en opvoeding. De partij vindt dat deze vormen van arbeid maatschappelijk erkend moeten worden, wat bijdraagt aan bredere participatie en bestaanszekerheid.
“BBB vindt dat álle vormen van arbeid zoals mantelzorg, vrijwilligerswerk en opvoeding maatschappelijk erkend en gewaardeerd moeten worden.”
Het CDA erkent het belang van emancipatie, vooral gericht op het bevorderen van gelijke kansen voor vrouwen en het bestrijden van discriminatie. De partij zet in op het stimuleren van vrouwen naar topfuncties, het tegengaan van seksisme en geweld tegen vrouwen, en het aanpakken van discriminatie op basis van gender, religie, seksuele geaardheid en afkomst. Concrete voorstellen zijn onder andere het ondersteunen van initiatieven voor vrouwen in leidinggevende posities en het versterken van de arbeidsmarktpositie van transgenderpersonen.
Bevorderen van vrouwen naar topfuncties en bescherming tegen seksisme
Het CDA wil de doorstroom van vrouwen naar leidinggevende posities in politiek, overheid en bedrijfsleven bevorderen en neemt maatregelen tegen seksisme en geweld, met bijzondere aandacht voor vrouwen in publieke functies. Dit wordt gezien als essentieel voor gelijke kansen en het versterken van emancipatie.
“Wij bevorderen de doorstroom van vrouwen naar topfuncties in de politiek, overheid en het bedrijfsleven. We ondersteunen initiatieven die vrouwen begeleiden naar leidinggevende posities. Wij strijden tegen haat zaaien, seksisme en intimidatie, met bijzondere aandacht voor vrouwelijke politici, journalisten en andere publieke figuren. Geweld tegen vrouwen in publieke functies wordt bestreden langs vier assen: preventie, bescherming, vervolging en beleidscoördinatie.”
Aanpak van discriminatie op basis van gender, religie, seksuele geaardheid en afkomst
Het CDA erkent dat discriminatie een belemmering vormt voor emancipatie en wil daarom hard optreden tegen elke vorm van discriminatie, inclusief die op basis van gender, religie, seksuele geaardheid en achternaam. Dit moet leiden tot een samenleving waarin iedereen gelijke kansen krijgt.
“We treden hard op tegen elke vorm van discriminatie en stereotypering, onder meer van moslims. We zetten in op een stevige aanpak van discriminatie, zoals leeftijdsdiscriminatie van ouderen, migrantenkinderen die geen stageplaats kunnen krijgen, of discriminatie op basis van gender, religie, seksuele geaardheid of achternaam.”
Versterken arbeidsmarktpositie transgenderpersonen
Het CDA wil de emancipatie van transgenderpersonen bevorderen door het invoeren van een wettelijke regeling voor transitieverlof, zodat zij betere kansen krijgen op de arbeidsmarkt.
“We versterken de arbeidsmarktpositie van transgenderpersonen door het invoeren van een wettelijke regeling voor transitieverlof.”
NSC ziet emancipatie vooral als het bestrijden van discriminatie en het bevorderen van gelijke kansen voor iedereen, ongeacht achtergrond, beperking of seksuele geaardheid. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals het volledig implementeren van het VN Verdrag Handicap, het opheffen van uitzonderingen op het discriminatieverbod voor de overheid, en het actief bevorderen van acceptatie van LHBTI’ers. Emancipatie wordt vooral benaderd vanuit het waarborgen van grondrechten en het versterken van participatie in de samenleving.
Volledige implementatie VN Verdrag Handicap
NSC wil dat mensen met een beperking volledig kunnen participeren in de samenleving en zet daarom in op de volledige implementatie van het VN Verdrag Handicap. Dit betekent het actief wegnemen van drempels in de fysieke leefomgeving en het verbeteren van de toegankelijkheid van het openbaar vervoer.
“We onderkennen het belang van een toegankelijke samenleving waarin iedereen, ongeacht beperking, volledig kan participeren. Daarom zetten we ons in voor een volledige implementatie van het VN Verdrag Handicap in nauwe samenwerking met lagere overheden en belangenorganisaties. Bijvoorbeeld door actief drempels weg te nemen in de fysieke leefomgeving en de toegankelijkheid van het openbaar vervoer te verbeteren.”
Opheffen uitzondering discriminatieverbod voor overheid
NSC wil dat de overheid volledig onder het discriminatieverbod valt, zodat burgers ook bij eenzijdig overheidshandelen bescherming genieten tegen discriminatie. Dit wordt gezien als essentieel voor gelijke behandeling en emancipatie.
“De uitzondering dat eenzijdig overheidshandelen niet onder de wetgeving over gelijke behandeling valt, heffen we daarom op. Ook de overheid moet aangesproken kunnen worden bij discriminatie.”
Volwaardige acceptatie van LHBTI’ers
De partij benadrukt het belang van volledige acceptatie van LHBTI’ers en het bestrijden van alle vormen van discriminatie, als onderdeel van een weerbare en inclusieve samenleving.
“We bestrijden alle vormen van discriminatie en zetten ons in voor een volwaardige acceptatie van LHBTI’ers in de samenleving.”
DENK ziet emancipatie als het actief bestrijden van ongelijkheid en het bevorderen van gelijke kansen, met bijzondere aandacht voor het koloniale verleden en onderwijs als motor voor emancipatie. De partij pleit voor het erkennen van Keti Koti/Emancipation Day als nationale feestdag en wil het onderwijs inzetten als "emancipatiemachine" om gelijke kansen voor alle kinderen te waarborgen. Concrete voorstellen richten zich op herstelmaatregelen voor nazaten van tot slaaf gemaakten en het versterken van kansengelijkheid via het onderwijs.
Keti Koti/Emancipation Day als nationale feestdag
DENK wil de emancipatie van nazaten van tot slaaf gemaakten zichtbaar en nationaal erkend maken door Keti Koti/Emancipation Day tot nationale feestdag te verheffen. Dit is een symbolische en concrete stap om het slavernijverleden te erkennen en emancipatie te bevorderen.
“Keti Koti/Emancipation Day wordt een nationale feestdag. 1 juli wordt erkend als nationale dag van herdenking en bevrijding.”
Onderwijs als emancipatiemachine
DENK beschouwt onderwijs als het belangrijkste instrument voor emancipatie en gelijke kansen. Door te investeren in toegankelijk en kwalitatief onderwijs wil de partij structurele ongelijkheid doorbreken en emancipatie voor alle jongeren mogelijk maken.
“Door te investeren in onze scholen en onze leraren, willen wij dat het onderwijs een emancipatiemachine is die garandeert dat ieder kind gelijke kansen heeft.”