FVD beschouwt het bezit van een eigen woning als essentieel voor vrijheid en gezinsleven en wil het kopen en bezitten van een huis fiscaal aantrekkelijker maken. Ze willen de eigen woning volledig onbelast houden, de hypotheekrenteaftrek verhogen, de overdrachtsbelasting verlagen en starters structureel vrijstellen. Daarnaast willen ze het bouwen van betaalbare koopwoningen versnellen door milieuregels te schrappen en huurders meer kansen geven om eigenaar te worden.
FVD vindt dat de eigen woning nooit belast mag worden en wil het eigenwoningforfait afschaffen en de woning in box 1 houden. Dit moet het bezit van een eigen huis beschermen en betaalbaar houden.
FVD wil de hypotheekrenteaftrek behouden en het maximale aftrektarief verhogen naar het oude niveau, zodat het kopen van een huis aantrekkelijk blijft en de woonlasten dalen.
Om het kopen van een huis toegankelijker te maken, wil FVD de overdrachtsbelasting voor iedereen op 2% zetten en starters altijd vrijstellen, ongeacht leeftijd of woningwaarde.
“De overdrachtsbelasting wordt 2% voor iedereen, met uitzondering van starters, die een volledige vrijstelling ontvangen.”
“We schrappen de leeftijds- en woningprijsgrens uit de startersvrijstelling; de eerste woning is altijd vrij van overdrachtsbelasting, zodat kopen bereikbaar wordt voor iedereen.”
“Overdrachtsbelasting wordt voor iedereen, inclusief bedrijven, 2%, met een startersvrijstelling voor iedereen die een eerste woning koopt, ongeacht leeftijd of woningwaarde.”
FVD wil dat studieschulden niet meer meetellen bij hypotheekaanvragen, maar dat een goede huurgeschiedenis juist wel wordt meegewogen. Dit moet starters en huurders meer kansen geven op een eigen woning.
“Studieschuld mag nooit meetellen bij een hypotheekaanvraag, maar een goede huurgeschiedenis wél.”
“We tellen studieschulden niet mee bij hypotheekaanvragen, deze zijn immers risicoloos voor de bank omdat ze gepauzeerd kunnen worden, zodat starters sneller een huis kunnen kopen.”
“We wegen de huurgeschiedenis van de laatste drie jaar mee bij hypotheekaanvragen. Mensen die vergelijkbare huurlasten hebben kunnen dragen, kunnen dezelfde hypotheeklast dragen.”
FVD wil jaarlijks 100.000 nieuwe woningen bouwen, met voorrang voor Nederlanders, en milieuregels en duurzaamheidseisen die de bouw vertragen afschaffen. Dit moet het woningtekort oplossen en het eigen woningbezit vergroten.
“We willen betaalbare koopwoningen bouwen: jaarlijks 100.000 nieuwe huizen, met voorrang voor Nederlanders. Milieu- en stikstofregels die bouw vertragen schaffen we af, en ook verplichte duurzaamheids- en energielabel eisen verdwijnen.”
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
FVD wil dat huurders de mogelijkheid krijgen hun woning van corporaties over te nemen, zodat ook zij eigenaar kunnen worden.
FVD wil alle erfpachtregelingen afschaffen, de grond schenken aan woningeigenaren en mensen compenseren die recent hun erfpacht hebben afgekocht.
“We schaffen gemeentelijke- en Rijkserfpachtregelingen af, schenken de grond aan woningeigenaren en schelden de resterende erfpacht kwijt, zodat grond weer echt eigendom wordt. Woningeigenaren die in de afgelopen tien jaar hun erfpacht hebben afgekocht, worden gecompenseerd.”
De PVV vindt dat het recht op een eigen woning voor Nederlanders weer centraal moet staan en wil het woningtekort aanpakken door meer betaalbare koop- en huurwoningen te bouwen, de hypotheekrenteaftrek te behouden en sociale huren te verlagen. De partij wil voorrang voor statushouders afschaffen, procedures versnellen en regels versoepelen om woningbouw te stimuleren. Hun visie is dat gewone Nederlanders weer toegang moeten krijgen tot een betaalbare eigen woning, zonder extra lasten of belemmeringen.
De PVV ziet het woningtekort en de hoge prijzen als een groot probleem voor Nederlanders en wil fors investeren in de bouw van betaalbare koop- en huurwoningen, met snellere procedures en minder belemmeringen. Dit moet het voor starters, gezinnen en ouderen weer mogelijk maken om een eigen woning te kopen of huren.
“We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto.”
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
De PVV wil de hypotheekrenteaftrek volledig behouden om het eigenwoningbezit betaalbaar te houden en geen extra lasten op huiseigenaren te leggen.
Om huren betaalbaarder te maken, wil de PVV de sociale huren verlagen en de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen, zodat meer mensen in aanmerking komen voor een eigen (huur)woning.
“De PVV verlaagt volgend jaar de sociale huren met 10%. Woningcorporaties worden gecompenseerd: door voor hen de winstbelasting te schrappen, komt de bouwopgave niet in gevaar. Ook verhogen we de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen, zodat meer woningzoekenden hiervoor in aanmerking komen.”
“Sociale huren met 10% verlagen”
“Inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen”
De PVV wil dat statushouders nooit meer voorrang krijgen op sociale huurwoningen, zodat Nederlanders niet langer achtergesteld worden bij het verkrijgen van een eigen woning.
De PVV wil vergunningen en bouweisen vereenvoudigen en bezwaarprocedures beperken, zodat woningbouwprojecten sneller gerealiseerd kunnen worden en het makkelijker wordt om een eigen woning te bouwen of verbouwen.
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk. We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
“Verruimen van de regels (vergunningvrij) voor verbouwingen en aanbouwingen”
“Tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
De ChristenUnie ziet een eigen woning als een basisbehoefte en wil de woningmarkt eerlijker en betaalbaarder maken, vooral voor starters, gezinnen en mensen met een modaal inkomen. Ze pleiten voor fors meer betaalbare (koop)woningen, het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, en het stimuleren van doorstroming en eigendomsneutrale fiscale behandeling. Hun visie is gericht op het creëren van kansen voor woningzoekenden en het tegengaan van ongelijkheid tussen huurders en kopers.
De ChristenUnie wil het grote tekort aan betaalbare woningen aanpakken door jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te bouwen, waarvan minstens twee derde betaalbaar is, inclusief meer betaalbare koopwoningen voor starters. Dit moet de kansen op een eigen woning vergroten voor mensen die nu buiten de boot vallen.
“Er is een groot tekort aan woningen: naar schatting 400.000. Om dat in te lopen, moeten we elk jaar 100.000 nieuwe woningen bouwen.”
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
“Daarnaast zorgen we voor meer betaalbare koopwoningen. Daarom breiden we het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen uit, zodat ook starters eindelijk een kans krijgen op de koopmarkt.”
De partij wil de fiscale voordelen voor eigen woningbezit verminderen om de ongelijkheid tussen huurders en kopers te verkleinen. Tegelijkertijd wordt het eigenwoningforfait over de eerste miljoen euro afgeschaft om de lasten voor huiseigenaren te verlichten.
“Door de hypotheekrenteaftrek worden woningzoekenden en huurders op achterstand gezet ten opzichte van woningeigenaren. ... wil de ChristenUnie deze regeling de komende decennia geleidelijk afbouwen.”
“Tegelijkertijd schaffen we het eigenwoningforfait af over de eerste miljoen euro, zodat over de eerste miljoen euro aan woningwaarde geen belasting meer hoeft te worden betaald.”
De ChristenUnie streeft naar een gelijk speelveld tussen huurders en kopers door fiscale prikkels voor eigen woningbezit af te bouwen. Dit moet speculatie en prijsopdrijving tegengaan en de woningmarkt eerlijker maken.
Om gezinnen en starters meer kans op een eigen woning te geven, wil de ChristenUnie het makkelijker maken voor ouderen om te verhuizen naar woningen die beter bij hun levensfase passen, waardoor bestaande woningen vrijkomen.
“We zorgen dat ouderen makkelijker kunnen verhuizen naar woningen die beter passen bij hun levensfase. Zo komt er weer ruimte vrij voor gezinnen en starters.”
De partij wil woningcorporaties meer mogelijkheden geven om te investeren in betaalbare koopwoningen, zodat starters meer kans maken op een eigen woning.
De VVD ziet het bezit van een eigen woning als essentieel voor vrijheid, financiële zekerheid en een zelfstandig bestaan. De partij wil het eigen woningbezit fors stimuleren, vooral voor starters en mensen met een normaal inkomen, door meer betaalbare koopwoningen te bouwen, fiscale voordelen te behouden en belemmerende regels te schrappen. Belangrijke voorstellen zijn het stimuleren van betaalbare koopwoningen, het behouden van hypotheekrenteaftrek, het invoeren van een kooprecht voor huurders, en het fiscaal aantrekkelijk maken van verduurzaming.
De VVD vindt dat het eigen huis bereikbaar moet zijn voor meer mensen, niet alleen voor de 'happy few'. Daarom wil de partij fors inzetten op de bouw van betaalbare koopwoningen, met speciale aandacht voor starters en middeninkomens. Overheidsmiddelen moeten vooral naar betaalbare koopprojecten gaan, en belemmerende regels worden geschrapt om de bouw te versnellen.
“De VVD is dé partij van het eigen koophuis. Wij zien het daarom niet alleen als onze taak, maar als onze plicht om ervoor te zorgen dat iedereen een eigen huis kan bemachtigen. Niet alleen de happy few, maar mensen met een gewone baan moeten een koophuis kunnen betalen. Daarom gaan we eigen woningbezit onder starters fors stimuleren.”
“Een Betaalbare koopwet: Hierin leggen we vast dat overheidsgeld met name naar betaalbare koopwoningen gaat. Per regio bestaan bouwprojecten voor 25% uit betaalbare koopwoningen. Alle overige (projectmatige) betaalbaarheidseisen laten we in principe los om de bouw aan te jagen.”
“We gaan weer koopwoningen bouwen, zodat die eigen plek onder de zon voor iedereen te bereiken is.”
De VVD wil huurders met voldoende inkomen het recht geven om hun sociale huurwoning te kopen. Dit moet de doorstroming bevorderen en meer mensen de kans geven op een eigen woning.
“Een Kooprechtwet: Elke huurder met voldoende inkomen moet desgewenst de mogelijkheid krijgen om bij de eigen woningcorporatie een grondgebonden sociale huurwoning te kopen.”
De VVD beschouwt de hypotheekrenteaftrek als een belangrijk instrument voor rust en betaalbaarheid op de woningmarkt. Daarnaast wil de partij starters helpen met speciale hypotheken en spaarruimtes.
“De hypotheekrenteaftrek is een belangrijk instrument om rust te brengen op de woningmarkt. Wij blijven hierachter staan.”
“Om starters te helpen bij het kopen van hun eerste huis en hun maandlasten te verlagen, stimuleren we het gebruik van startershypotheken en hypotheken met een langere looptijd. Daarbij blijft de huidige dertig-jaarstermijn van de hypotheekrenteaftrek behouden.”
“We willen dat starters makkelijker kunnen sparen voor een huis. Daarom willen we dat starters geld specifiek kunnen oormerken buiten de heffingsvrije voet voor de koop van een eigen huis.”
De VVD verzet zich tegen het zwaarder belasten van het eigen huis en wil woningeigenaren beschermen tegen erfpacht en onverwachte lasten.
“Om het eigen huis zwaarder te belasten, wijzen wij hard af. Ook lokaal kiezen we voor betaalbaarheid. Jouw koophuis is geen melkkoe voor de gemeente. Daarom begrenzen we de onroerendezaakbelasting...”
“Daarom kiezen wij bij nieuwe woningen in principe niet meer voor de erfpacht. Erfpacht bij nieuwe woningen mag alleen als dit de betaalbaarheid ten goede komt en mag niet gebruikt worden als melkkoe voor gemeenten.”
De VVD wil woningeigenaren de vrijheid geven om hun huis al dan niet te verduurzamen, zonder nieuwe verplichtingen, maar maakt groene investeringen fiscaal aantrekkelijk.
“Woningeigenaren behouden de vrijheid om hun huis al dan niet te verduurzamen. We leggen geen nieuwe verplichtingen op. Voor wie vrijwillig groen investeert maken we het fiscaal aantrekkelijk om een nieuwe warmtepomp aan te schaffen.”
JA21 vindt dat het recht op een eigen woning essentieel is voor een gezonde samenleving en wil het voor jonge gezinnen en starters weer haalbaar maken om een huis te kopen. De partij pleit voor concrete maatregelen zoals het afschaffen van de overdrachtsbelasting, fiscale stimulansen, creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, en het aanpakken van erfpacht. Daarnaast wil JA21 de woningmarkt structureel hervormen door migratie te beperken en de woningbouw te versnellen.
JA21 ziet het gebrek aan toegang tot een eigen woning voor jonge gezinnen als een urgent probleem dat leidt tot uitzichtloosheid en zelfs emigratie. De partij wil met fiscale stimulansen en alternatieve eigendomsmodellen de koopwoning weer bereikbaar maken voor deze groep.
“JA21 van oordeel dat er een bijzondere opdracht ligt om met prioriteit ervoor te zorgen dat jonge mensen die een gezin willen beginnen een woning kunnen kopen.”
“JA21 wil daarom met een samenhangend pakket komen van maatregelen zoals fiscale stimulansen en creatieve eigendomsmodellen zoals huurkoop, om de acute woningnood voor jonge gezinnen te verlichten.”
“Een koopwoning weer toegankelijk voor het jonge gezin”
Om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen en het kopen van een eigen woning aantrekkelijker te maken, wil JA21 de overdrachtsbelasting voor particuliere woningen volledig afschaffen.
“De overdrachtsbelasting voor particuliere woningen geheel afschaffen, hetgeen ook de doorstroming zal bevorderen.”
JA21 erkent dat erfpacht een belemmering vormt voor het eigenaarschap van woningen en wil consumenten beschermen tegen onvoorspelbare en hoge erfpachtkosten.
“Consumentenbescherming wettelijk vastleggen om plotselinge en exorbitante stijgingen van de erfpachtcanon te beëindigen.”
“In Nederland ook nog meer dan 700.000 woningen op erfpacht. Huiseigenaren moeten daar erfpacht betalen aan de grondeigenaar, vaak een gemeente. In veel gevallen is erfpacht te duur, te complex, en te onvoorspelbaar.”
JA21 stelt dat de bevolkingsgroei door migratie de woningnood verergert en wil daarom migratie plafonds juridisch verankeren om de druk op de woningmarkt en het recht op een eigen woning voor Nederlanders te beschermen.
“Nederland wordt immers geconfronteerd met een onverwacht snelle bevolkingsgroei door migratie... Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
“Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging. Alleen zo is zicht op een oplossing van de structurele woningnood.”
BBB vindt dat iedereen recht heeft op een eigen woning in een herkenbare, leefbare buurt en wil het kopen van een huis betaalbaar houden. De partij pleit voor minder regels, meer woningbouw (ook buiten de stad), het benutten van bestaande woningen, en het niet verder beperken van hypotheekrenteaftrek of het belasten van overwaarde. Lokale binding en urgentie moeten zwaarder meewegen bij woningtoewijzing.
BBB wil dat het kopen van een eigen woning haalbaar en betaalbaar blijft, zonder extra belasting op overwaarde of verdere beperking van hypotheekrenteaftrek. Dit standpunt is gericht op het beschermen van het eigendom van huizenbezitters en het toegankelijk houden van de koopmarkt voor starters en middeninkomens.
“Een koopwoning moet niet alleen haalbaar worden, maar ook blijven. We vinden het belangrijk dat de aanschaf van koopwoningen ook betaalbaar blijft. Belastingheffing van de overwaarde (de waarde van de woning minus de schuld) en verder beperken van de hypotheekrenteaftrek is wat BBB betreft niet aan de orde.”
BBB wil dat mensen met lokale binding, urgentie of een belangrijke maatschappelijke rol voorrang krijgen bij de toewijzing van koop- en huurwoningen. Dit moet de kansen op een eigen woning vergroten voor mensen die bijdragen aan de gemeenschap of al geworteld zijn in de regio.
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen.”
BBB wil minder landelijke regels en meer ruimte voor lokale en particuliere initiatieven om het aanbod van eigen woningen te vergroten. Door procedures te vereenvoudigen en het splitsen of delen van woningen makkelijker te maken, moeten meer mensen toegang krijgen tot een eigen woning.
BBB wil woningbouw niet alleen in steden, maar ook in dorpen en aan de rand van kernen mogelijk maken, en bestaande gebouwen ombouwen tot woningen. Dit moet de druk op de woningmarkt verlichten en de kans op een eigen woning vergroten, vooral in regio’s waar mensen nu moeilijk aan een huis komen.
BBB streeft ernaar dat een groot deel van de nieuwbouw betaalbaar is, met speciale aandacht voor starters en middengroepen, zodat ook zij een eigen woning kunnen bemachtigen.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur. Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen. Wat BBB betreft, komen er meer woningen voor de middengroepen.”
De SGP wil het eigenwoningbezit actief bevorderen en ziet het als een belangrijke pijler voor financiële zelfstandigheid en maatschappelijke stabiliteit. Ze pleiten voor lastenverlichting, het stimuleren van sparen voor een eigen woning, en het behouden van de hypotheekrenteaftrek (eventueel herzien, maar niet afschaffen). De partij wil dat financieringsnormen voor hypotheken niet onnodig worden aangescherpt, zodat vooral starters en eenverdieners betere kansen krijgen op een eigen huis.
De SGP beschouwt het stimuleren van eigenwoningbezit als een belangrijk uitgangspunt. Dit moet onder meer gebeuren door het nemen van lastenverlichtende maatregelen, het stimuleren van sparen voor een woning, en het behouden van de hypotheekrenteaftrek. De partij ziet het eigen huis als een basis voor financiële zekerheid en wil dat het voor meer mensen bereikbaar wordt.
“Het uitgangspunt blijft dat eigenwoningbezit wordt bevorderd.”
“Sparen voor een woning zou heel normaal moeten zijn. De SGP wil dat dit meer gestimuleerd wordt, bijvoorbeeld door bouwsparen mogelijk te maken of door een vorm van zilvervlootsparen.”
“De SGP is geen voorstander van afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, maar staat niet afwijzend tegenover een herziening ervan.”
“Het is van groot belang dat een eventuele herziening van de hypotheekrenteaftrek geen nadelige financiële gevolgen heeft. Er dienen daarom passende, lastenverlichtende maatregelen genomen te worden.”
De SGP wil dat de financieringsruimte voor hypotheken niet onnodig wordt beperkt, vooral voor starters en eenverdieners. Ze pleiten voor een berekening van de financieringsruimte die recht doet aan persoonlijke omstandigheden, en willen dat leennormen beheerst dalen in plaats van stijgen. Dit moet voorkomen dat woningzoekenden tussen wal en schip vallen.
“De SGP wil de financiering voor bijvoorbeeld starters en eenverdieners niet onnodig inperken. In de berekening van de financieringsruimte voor hypotheken moet daarom rekening worden gehouden met een uitgavenpatroon dat recht doet aan de persoonlijke omstandigheden.”
“De normen van hypotheekverstrekking en de normen voor toegang tot de sociale sector dienen beter op elkaar te worden afgestemd om te voorkomen dat woningzoekenden tussen wal en schip belanden.”
“De leennormen moeten niet nog verder stijgen, maar beheerst dalen. Ook de berekeningswijze van die normen dient aangepast te worden.”
50PLUS wil het bezit van een eigen woning stimuleren en beschermen, met bijzondere aandacht voor ouderen en doorstroming op de woningmarkt. Ze pleiten voor het behoud van hypotheekrenteaftrek, het terugbrengen van de Wet Hillen (beloning voor aflossen hypotheek), en het niet belasten van de overwaarde van de eigen woning in box 3. Daarnaast willen ze jongeren helpen sneller een eigen woning te kopen door bezitsvorming te stimuleren.
50PLUS vindt het belangrijk dat het eigenwoningbezit aantrekkelijk blijft en wil daarom de hypotheekrenteaftrek behouden en de Wet Hillen opnieuw invoeren. Dit moet het aflossen van de hypotheek op de eigen woning stimuleren en fiscale lasten voor eigenaren beperken.
50PLUS wil dat de overwaarde van de eigen woning niet als vermogen wordt belast in box 3, om te voorkomen dat huizenbezitters extra belasting betalen over hun woning.
“De overwaarde van de eigen woning wordt in de toekomst niet belast als vermogen in box 3.”
De partij wil jongeren ondersteunen bij het verwerven van een eigen woning door bezitsvorming te stimuleren en een spaarregeling in te voeren, zodat zij eerder een huis kunnen kopen.
BVNL wil het eigen huis financieel beschermen en de woningmarkt dereguleren, zodat het bezit van een eigen woning aantrekkelijker en toegankelijker wordt. Ze pleiten voor het afschaffen of verlagen van het Eigen Woningforfait, het terugdraaien van overheidsbemoeienis en het verlagen van de overdrachtsbelasting. De partij ziet het eigen huis als een veilige haven en verzet zich tegen extra lasten en verplichtingen voor huiseigenaren.
BVNL vindt dat het eigen huis geen melkkoe van de overheid mag zijn en wil financiële lasten voor huiseigenaren verminderen. Ze willen het Eigen Woningforfait afschaffen of verlagen, de Wet Hillen herinvoeren en de villataks schrappen, zodat het bezit van een eigen woning aantrekkelijk blijft.
“Het eigen huis moet ook financieel een veilige haven zijn en geen melkkoe van de overheid.”
“De Wet Hillen weer invoeren zodat mensen die hun huis hebben afbetaald geen Eigen Woningforfait meer hoeven te betalen.”
“Het tarief voor het Eigen Woningforfait wordt voor iedereen gelijk. De 'villataks' vervalt in elk geval. Bij voorkeur vervalt het Eigen Woningforfait geheel.”
BVNL wil de woningmarkt dereguleren en de overheid terugtrekken, zodat het kopen en bezitten van een eigen woning eenvoudiger en goedkoper wordt. Ze zijn tegen verplichte verduurzamingsmaatregelen bij aankoop en willen de overdrachtsbelasting verlagen.
D66 wil het makkelijker en eerlijker maken om een eigen woning te kopen of te behouden, onder andere door het afbouwen van fiscale voordelen voor koopwoningen en het versoepelen van hypotheekregels voor starters. De partij zet in op het verkleinen van de kloof tussen huurders en kopers, het stimuleren van doorstroming, en het bouwen van meer betaalbare koopwoningen. Hun visie is dat wonen een basisrecht is, en dat het huidige systeem te veel in het voordeel van huiseigenaren werkt.
D66 vindt dat het huidige belastingstelsel te veel in het voordeel is van huiseigenaren en wil deze ongelijkheid verkleinen. Door het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek en het aanscherpen van het eigenwoningforfait voor dure huizen, wil D66 de huizenmarkt eerlijker maken en de prijsstijgingen afremmen.
“We verkleinen de verschillen in fiscale voordelen tussen huurders en mensen met een koopwoning. Dit doen we onder andere via de afbouw van de hypotheekrenteaftrek, verlaging van het btw-tarief op nieuwbouw en aanscherping van het eigenwoningforfait voor de duurste huizen.”
“We bouwen het belastingvoordeel van woningbezit af en gaan beleggers meer belasten.”
D66 wil dat starters meer kans maken op een eigen woning door hypotheekregels te versoepelen, zoals het niet meer meetellen van studieschuld en het makkelijker maken van hypotheekverstrekking als de maandlasten lager zijn dan de huidige huur.
D66 wil het aanbod van betaalbare koopwoningen vergroten, zodat meer mensen toegang krijgen tot een eigen woning. Dit moet onder andere gebeuren door investeringen in betaalbare koop en het verlagen van de btw op nieuwbouw.
“We willen dat meer mensen een goede, betaalbare woning kunnen vinden. Daarom investeren we grootschalig in de sociale huur, de middenhuur en betaalbare koop. Voor de bouw van sociale huur en middenhuur gaat de btw omlaag, zodat het aantrekkelijker wordt om betaalbare huizen te bouwen.”
D66 wil dat oudere mensen makkelijker kunnen verhuizen naar een passende woning, zodat hun koopwoning vrijkomt voor anderen. Hiervoor wordt onder andere een Nationale Doorstroombank opgericht die zekerheid biedt over woonlasten bij verhuizing.
“We richten een Nationale Doorstroombank op. Die geeft oudere mensen zekerheid over hun toekomstige woonlasten als zij verhuizen naar een kleinere, passende woning. Zo maken we verhuizen aantrekkelijker.”
BIJ1 ziet wonen als een fundamenteel recht en wil het bezit en gebruik van een eigen woning radicaal hervormen door speculatie, leegstand en ongelijkheid aan te pakken. Ze willen de hypotheekrenteaftrek afschaffen, een zelfbewoningsplicht invoeren en het recht op wonen wettelijk afdwingbaar maken, zodat woningen daadwerkelijk dienen als thuis voor bewoners en niet als beleggingsobject. De partij kiest voor stevige overheidsregie en democratische controle om het recht op een eigen woning voor iedereen te waarborgen.
BIJ1 wil de hypotheekrenteaftrek in fasen afschaffen om de ongelijkheid tussen huurders en eigenwoningbezitters te verkleinen en de vrijgekomen middelen te investeren in sociale woningbouw. Dit moet het eigenwoningbezit minder fiscaal bevoordeeld maken en de woonlasten eerlijker verdelen.
“De hypotheekrenteaftrek (of: de bezitters-subsidie) schaffen we in fasen binnen 10 jaar af. Om te voorkomen dat woonkosten op korte termijn exploderen voor huishoudens met weinig reserves, komt er een tijdelijke woonlastencompensatie voor huishoudens onder een inkomen van € 50.000. Wanneer zij zelf in hun woning wonen (geen 2e woning, geen verhuur). Op termijn komt daardoor elk jaar ruim € 10 miljard vrij. Die miljarden gaan naar sociale woningbouw op grote schaal, coöperatieve woonvormen, en bestaande huurwoningen circulair renoveren en verduurzamen.”
Om te voorkomen dat woningen worden opgekocht voor verhuur of speculatie, voert BIJ1 een zelfbewoningsplicht in en verbiedt speculatief bezit. Dit moet ervoor zorgen dat woningen daadwerkelijk worden gebruikt als hoofdverblijf en niet als beleggingsobject.
“Daarnaast hanteren we een zelfbewoningsplicht en een wet tegen speculatie.”
BIJ1 wil het recht op wonen wettelijk afdwingbaar maken, zodat iedereen daadwerkelijk toegang heeft tot een eigen woning. Dit betekent onder andere het opheffen van het kraakverbod en het actief bestrijden van leegstand.
“Het recht op wonen wordt wettelijk afdwingbaar. Het kraakverbod wordt opgeheven en het niet benutten van woningen en panden wordt verboden.”
Om te zorgen dat woningen niet onnodig leegstaan en beschikbaar komen voor mensen die een eigen woning zoeken, stelt BIJ1 hoge leegstandsboetes en onteigening in bij langdurige leegstand.
“Wie een woning onnodig leeg laat staan, betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand (100% van de waarde in 3 jaar). Na 3 jaar onteigenen (terugpakken) we de woning en wijzen die toe aan mensen om te wonen.”
BIJ1 wil dat nieuwe woningbouw alleen nog plaatsvindt op publieke grond, die permanent in collectief eigendom blijft. Dit voorkomt dat woningen als speculatieobject dienen en waarborgt dat ze beschikbaar blijven voor eigen bewoning.
“Nieuwe woningbouw mag voortaan alleen nog plaatsvinden op publieke grond. Die grond blijft permanent in collectief eigendom en wordt beheerd onder democratische controle van bewoners en lokale volkshuisvestingsorganisaties.”
Het CDA wil de woningmarkt toegankelijker en betaalbaarder maken voor starters en huidige huizenbezitters, onder andere door de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af te bouwen en de opbrengsten te gebruiken voor verlaging van de inkomstenbelasting. Ze erkennen dat het huidige systeem oneerlijk uitpakt voor jongeren en starters, en willen daarom eerlijke keuzes maken die de koop van een eigen woning haalbaarder maken.
Het CDA ziet de hypotheekrenteaftrek als een belangrijke oorzaak van ongelijkheid op de woningmarkt, vooral voor starters. Door deze regeling geleidelijk af te bouwen over dertig jaar en de opbrengsten direct te gebruiken voor verlaging van de inkomstenbelasting, willen ze de toegang tot een eigen woning verbeteren zonder huidige huizenbezitters te benadelen.
“De huizenprijzen worden opgedreven door grote (fiscale) verschillen tussen huren en kopen, die in het nadeel uitpakken voor huurders en starters op de woningmarkt. Dit systeem is niet solidair met onze jongeren en niet houdbaar op de lange termijn. De regels voor de hypotheekrenteaftrek zijn bovendien bijzonder ingewikkeld geworden.”
“Daarom bouwen we de hypotheekrenteaftrek geleidelijk af. De opbrengsten gebruiken we een op een om de inkomstenbelasting te verlagen.”
“De geleidelijke afbouw vindt plaats over een lange transitieperiode van dertig jaar, zodat huiseigenaren die met de aftrek rekening hebben gehouden in hun financiële planning, niet in de knel komen.”
“De hypotheekrenteaftrek bouwen we stap voor stap af, terwijl we tegelijk de inkomstenbelasting evenveel verlagen. Zo maken we woningen meer betaalbaar op de langere termijn.”
Het CDA wil huurders de mogelijkheid geven hun corporatiewoning te kopen onder redelijke voorwaarden. De opbrengsten hiervan worden ingezet voor nieuwbouw, verduurzaming en herstructurering, waarmee het aanbod van betaalbare koopwoningen wordt vergroot.
“Huurders mogen hun corporatiewoning kopen onder redelijke voorwaarden. De opbrengst gaat naar nieuwbouw, verduurzaming en herstructurering.”
GroenLinks-PvdA wil het voor starters en jongeren weer mogelijk maken om een eigen woning te kopen door huizenprijzen te beteugelen, de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en een startersfonds op te richten. Ze richten zich op het tegengaan van speculatie, het beschermen van woningzoekenden en het vergroten van de publieke regie op woningbouw en grond. Hun visie is dat een eigen woning bereikbaar moet zijn voor iedereen, niet alleen voor mensen met veel vermogen.
GroenLinks-PvdA ziet de explosieve stijging van huizenprijzen als een groot obstakel voor starters die een eigen woning willen kopen. Ze willen de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen om prijsopdrijving tegen te gaan en de opbrengsten inzetten voor woningbouw en lastenverlichting.
“De hypotheekrenteaftrek drijft de prijzen op en mensen met de duurste huizen profiteren het meest. Daarom gaan we de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen. De opbrengsten zetten we in voor woningbouw en lastenverlichting, waardoor mensen meer overhouden van hun loon.”
Om starters te helpen bij het kopen van hun eerste eigen woning, stelt GroenLinks-PvdA een startersfonds voor dat tot 30% van de koopprijs financiert. Dit fonds is bedoeld om jongeren weer een kans te geven op een eigen woning en de doorstroming op gang te brengen.
“We stellen meer geld beschikbaar om starters te helpen bij het financieren van hun eerste koopwoning. Dat doen we via een startersfonds dat tot 30% van de koopprijs financiert. Bij verkoop betaalt de starter dit deel terug aan het fonds. Op deze manier maken jongeren weer kans op een eigen woning en komt de doorstroming op gang.”
GroenLinks-PvdA wil het voor jongeren makkelijker maken om een eigen woning te vinden in de plaats waar ze zijn opgegroeid, door gemeenten meer ruimte te geven om woningen toe te wijzen aan mensen met lokale binding.
“We maken het makkelijker voor gemeenten om mensen met binding met de stad of het dorp een woning toe te wijzen.”
Om starters te beschermen bij het kopen van een eigen woning, wil GroenLinks-PvdA een bedenktermijn invoeren, biedingen openbaar maken en makelaars reguleren.
“Voortaan krijgen huizenkopers standaard het recht op een bedenktermijn van twee weken. Net als in Noorwegen worden alle biedingen openbaar. Er komt een vergunning voor makelaars om misleiding, uitbuiting en discriminatie tegen te gaan.”
Om te voorkomen dat woningen worden opgekocht door speculanten in plaats van mensen die er zelf willen wonen, wil GroenLinks-PvdA een opkoopbescherming invoeren.
“Als je een woning koopt, is het de bedoeling dat je er ook gaat wonen. Met een opkoopbescherming zorgen we dat woningen naar mensen gaan die er gaan wonen, in plaats van naar speculanten die alleen woningen kopen om ze weer met winst door te verkopen.”
NSC vindt dat het hebben van een eigen woning essentieel is voor bestaanszekerheid en wil het voor starters en middeninkomens weer bereikbaar maken. Ze zetten in op het bouwen van meer betaalbare koopwoningen, het verlagen van de prijsgrens voor betaalbare koop, en het stimuleren van startersleningen en alternatieve koopconstructies. Speculatie met koopwoningen wordt ontmoedigd en erfpachters krijgen meer bescherming.
NSC wil het tekort aan betaalbare koopwoningen aanpakken zodat starters en middeninkomens weer een eigen woning kunnen kopen. Ze willen de prijsgrens voor betaalbare koop verlagen, startersleningen en alternatieven als koopgarant stimuleren, en de overheid laten meebetalen aan deze constructies.
“Het is van groot belang dat marktpartijen in beweging komen om meer (betaalbare) koopwoningen en woningen in het segment van de midden-huur te bouwen. Dat helpt starters maar ook ouderen die een kleinere woning zoeken. We verlagen het bedrag wat er verstaan wordt onder een betaalbare koopwoning, zodat ook eenverdieners toegang krijgen tot de woningmarkt. We stimuleren startersleningen, koopgarantconstructies en erfpachtalternatieven, waaraan het Rijk meebetaalt.”
“We handhaven voor starters de vrijstelling van de overdrachtsbelasting.”
Om de betaalbaarheid van koopwoningen te beschermen, wil NSC speculatie ontmoedigen door een extra belastingheffing bij snelle doorverkoop.
“Wie een koophuis binnen drie jaar na aankoop doorverkoopt, moet een heffing op overdrachtsbelasting betalen. Zo maken we speculatie met woningen minder aantrekkelijk en worden prijzen minder opgedreven.”
NSC erkent dat erfpachtconstructies onzekerheid en hoge lasten kunnen veroorzaken voor mensen met een eigen woning op erfpacht. Ze willen wettelijke bescherming en voorspelbare woonlasten voor deze groep.
“Om plotselinge en buitensporige stijgingen van de erfpacht te voorkomen en mensen meer zekerheid te geven over hun woonlasten komt er wettelijke bescherming voor erfpachters. Erfpacht dient tenminste te voldoen aan de NHG-criteria (Nationale Hypotheek Garantie). Bij gebrek hieraan zijn aanpassingen van de canon gemaximeerd op de indexatie met inflatie van het oorspronkelijke canonbedrag.”
De Partij voor de Dieren vindt dat een eigen woning geen verdienmodel mag zijn, maar een basisrecht. Ze willen het makkelijker maken voor mensen, vooral jongeren en starters, om een eigen woning te kopen door speculatie en beleggers te ontmoedigen, de hypotheekrenteaftrek te beperken en coöperatief of gezamenlijk kopen te faciliteren. Hun visie is gericht op het betaalbaar en toegankelijk maken van woningen voor bewoners, niet voor investeerders.
De PvdD wil de hypotheekrenteaftrek beperken tot het Nationale Hypotheek Garantie (NHG)-bedrag en deze sneller afbouwen voor hogere hypotheken. Dit moet het aantrekkelijker maken om een eigen woning te kopen voor mensen met een lager of gemiddeld inkomen, en het speculatief kopen van dure woningen ontmoedigen.
“Hypotheekrenteaftrek blijft mogelijk tot het Nationale Hypotheek Garantie (NHG)-bedrag. De hypotheekrenteaftrek voor bedragen daarboven wordt in een hoger tempo afgeschaft dan nu (0,5% per jaar).”
De partij wil het makkelijker maken om met meer dan twee mensen een hypotheek af te sluiten, zodat verschillende gezinsconstructies en coöperatieve woonvormen mogelijk worden. Dit vergroot de toegang tot een eigen woning voor mensen die samen willen kopen.
“Het moet makkelijker worden een hypotheek af te sluiten met meer dan twee mensen, en dit moet bij alle hypotheekverstrekkers kunnen. Op die manier wordt ‘cohousing’ mogelijk gemaakt en kunnen verschillende gezinsconstructies gefaciliteerd worden.”
De PvdD wil het belastingstelsel herzien om extreme vermogensongelijkheid door woningbezit tegen te gaan en huizen minder aantrekkelijk te maken als beleggingsobject. Dit moet ervoor zorgen dat woningen goedkoper worden voor mensen die er zelf in willen wonen.
“We onderzoeken een herziening van het belastingstelsel om extreme vermogensongelijkheid door woningbezit tegen te gaan. Het wordt daarmee minder aantrekkelijk om huizen te gebruiken als belegging en daarmee worden huizen goedkoper.”
Om het kopen van een eigen woning voor bewoners aantrekkelijker te maken, blijft de overdrachtsbelasting gedifferentieerd: beleggers betalen meer, bewoners minder.
“De overdrachtsbelasting blijft gedifferentieerd: beleggers betalen meer, bewoners betalen minder.”
De SP vindt dat een eigen woning geen luxe, maar een recht moet zijn voor iedereen, en wil de woningmarkt onttrekken aan speculatie en winstbejag. De partij stelt voor om de hypotheekrenteaftrek voor dure woningen versneld af te bouwen en de opbrengsten te investeren in betaalbare huurwoningen en wooncoöperaties, zodat starters en mensen met een normaal inkomen weer een kans krijgen op een eigen huis. De kern van hun visie is dat wonen weer om mensen moet draaien, niet om winst, en dat de overheid actief moet ingrijpen om dit te realiseren.
De SP wil de prijsopdrijvende hypotheekrenteaftrek voor woningen boven 600 duizend euro versneld afbouwen. De vrijgekomen middelen worden geïnvesteerd in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters, zodat meer mensen een eigen woning kunnen krijgen. Dit beleid is gericht op het tegengaan van prijsstijgingen en het vergroten van de toegankelijkheid van de koopmarkt voor starters en mensen met een normaal inkomen.
“Voor de komende vier jaar garanderen we deze regeling voor woningen tot 600 duizend euro, maar boven dit bedrag bouwen we de hypotheekrenteaftrek direct versneld af. Zo komt er jaarlijks 5 tot 6 miljard euro vrij. Dat geld investeren we in betaalbare huurwoningen, wooncoöperaties en huisvesting voor starters. Zodat iedereen weer een kans krijgt op een goede en betaalbare woning.”
“Hoe meer belastingvoordeel je krijgt bij het kopen van een huis, hoe meer mensen kunnen lenen en hoe harder de huizenprijzen stijgen. Dat is precies wat de hypotheekrenteaftrek doet: ze maakt huizen niet goedkoper, maar juist duurder.”
De SP wil dat woningen daadwerkelijk gebruikt worden als thuis en niet als beleggingsobject. Door een landelijke woonplicht in te voeren en beleggers zwaarder te belasten vanaf hun tweede huis, wil de partij het opkopen van woningen door beleggers en speculanten tegengaan. Dit moet ervoor zorgen dat meer koopwoningen beschikbaar komen voor mensen die er zelf willen wonen.
“Huizen zijn om in te wonen. Woningen zijn er voor mensen, niet voor beleggers. We voeren een landelijke woonplicht in. Zo zullen huizen gebruikt worden waarvoor ze bedoeld zijn: als thuis. Beleggers gaan meer overdrachtsbelasting betalen vanaf hun tweede huis.”
De SP wil het makkelijker maken voor groepen mensen om samen een eigen wooncoöperatie op te richten, zodat zij meer zeggenschap krijgen over hun eigen woning en woonomgeving. Dit vergroot de mogelijkheden voor mensen om samen een eigen huis te realiseren buiten de commerciële markt om.
“Met een nieuwe wet zorgen we ervoor dat groepen mensen eenvoudig een eigen wooncoöperatie kunnen starten. Zo geven we bewoners meer zeggenschap over hun woningen en woonomgeving, en bouwen we samen aan sterke en betrokken buurten.”
DENK wil het voor iedereen mogelijk maken om een eigen woning te kopen door betaalbaarheid te vergroten en drempels te verlagen. Ze stellen voor om rentevrije hypotheken (halalhypotheken) breed beschikbaar te maken, de hypotheekrenteaftrek te behouden (behalve voor ultrarijken), en huurkoopconstructies te stimuleren. Zo wil DENK zowel starters als mensen met een andere financieringsbehoefte betere toegang geven tot een koopwoning.
DENK wil dat de overheid zorgt voor rentevrije hypotheken (halalhypotheken) die voor iedereen toegankelijk zijn, zodat ook mensen met religieuze of financiële bezwaren tegen rente een eigen woning kunnen kopen. Dit verlaagt de drempel tot het kopen van een huis en vergroot de keuzevrijheid op de woningmarkt.
“Om ervoor te zorgen dat een koopwoning voor iedereen beschikbaar is, gaat de overheid er zorg voor dragen dat er ook rentevrije hypotheken beschikbaar komen. Deze rentevrije – of halalhypotheek wordt voor iedereen beschikbaar.”
DENK wil de hypotheekrenteaftrek behouden om woningbezit te ondersteunen, maar vindt dat deze regeling niet nodig is voor mensen met zeer dure woningen. Door de aftrek voor ultrarijken af te schaffen, willen ze het systeem eerlijker en doelmatiger maken.
“De hypotheekrenteaftrek blijft bestaan, om woningbezitters tegemoet te komen. We maken het systeem wel doelmatiger, door de aftrek af te schaffen voor ultrarijken met superdure woningen. Zij hebben de tegemoetkoming immers niet nodig.”
Om het kopen van een eigen woning toegankelijker te maken voor mensen die niet direct een volledige hypotheek kunnen krijgen, wil DENK huurkoopconstructies stimuleren. Dit biedt een alternatieve route naar woningbezit.
“Wij nemen ook maatregelen om de huurkoopconstructie beter beschikbaar te maken op de woningmarkt, zodat meer mensen van deze variant gebruik kunnen maken om een woning te verkrijgen.”
Volt wil het eigenwoningbezit hervormen door fiscale voordelen af te bouwen en de eigen woning naar box 3 te verplaatsen, met als doel de huizenprijzen te laten dalen en vermogen eerlijker te belasten. Tegelijkertijd zet Volt in op innovatieve vormen van woningbezit, zoals het loskoppelen van grond en huis, om toetreding tot de woningmarkt te vergemakkelijken. De partij koppelt deze voorstellen aan een bredere visie op betaalbaarheid en toegankelijkheid van woningen voor starters en doorstromers.
Volt wil de fiscale voordelen voor het eigenwoningbezit afbouwen en de eigen woning naar box 3 verplaatsen. Dit moet leiden tot een eerlijkere belasting van vermogen, lagere huizenprijzen en compensatie van gestegen lasten via lagere inkomstenbelasting en een basisinkomen. Het adresseren van de fiscale bevoordeling van eigen woningbezit is een kernpunt in hun visie op een rechtvaardige woningmarkt.
“We bouwen de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait zo snel mogelijk af en verplaatsen de eigen woning stapsgewijs naar box 3. De gestegen maandlasten voor huiseigenaren worden gecompenseerd met een lagere inkomstenbelasting en een basisinkomen. Op deze manier belasten we vermogen meer dan arbeid én dalen de huizenprijzen.”
Volt wil innovatieve vormen van woningbezit stimuleren, zoals het loskoppelen van grond en huis, om toetreding tot de woningmarkt te vergemakkelijken. Dit standpunt richt zich op het verlagen van de drempel voor het verwerven van een eigen woning, vooral voor starters.
“Ook wil Volt dat we gaan experimenteren met nieuwe manieren van woningbezit, bijvoorbeeld door gronden onder te brengen in onafhankelijke coöperaties en mensen de kans te geven om alleen het daarop gebouwde huis te kopen. Zo kunnen zij sneller tot de woningmarkt toetreden.”