Verkiezingsprogramma's 2025 overeigen onderneming
De SGP ziet eigen ondernemerschap als essentieel voor de economie en wil een voorspelbaar en aantrekkelijk ondernemersklimaat creëren, met bijzondere aandacht voor het mkb, familiebedrijven en zzp’ers. De partij pleit voor fiscale stimulansen, betere toegang tot financiering, minder regeldruk en meer zekerheid voor zelfstandigen. Concrete voorstellen zijn onder meer het verlichten van winstbelasting, het stimuleren van private financiering, het terugbrengen van de durfkapitaalregeling en het wettelijk erkennen van zzp’ers.
Fiscale stimulansen en lastenverlichting voor ondernemers
De SGP wil het voor ondernemers aantrekkelijker maken om te investeren en ondernemen, vooral voor het mkb en familiebedrijven. Dit doen ze door fiscale lasten te verlichten, investeringen fiscaal aantrekkelijk te houden en de bedrijfsopvolgingsregeling te behouden. Hiermee wil de partij ondernemerschap stimuleren en de motor van de economie versterken.
“De winstbelasting voor het bedrijfsleven en de werkgeverslasten worden verlicht, vooral gericht op het mkb. Vaak zijn dit familiebedrijven, ondernemingen in de maakindustrie en andere bedrijven die zorgen voor veel werkgelegenheid.”
“Het blijft fiscaal aantrekkelijk te investeren in onze economie. De durfkapitaalregeling keert terug, zodat het verstrekken van financiering aan startups en snelgroeiende bedrijven met veel potentie en een hoog risico wordt gestimuleerd.”
“De bedrijfsopvolgingsregeling blijft behouden.”
Betere toegang tot financiering voor eigen ondernemingen
De SGP wil dat ondernemers makkelijker aan financiering kunnen komen, onder meer door verbeterde garantiestellingen, het stimuleren van pensioenfondsen om te investeren, en het toegankelijker maken van non-bancaire financiering. Dit moet vooral kleine bedrijven en startups helpen groeien.
“Er komen verbeterde garantiestellingen voor kleine kredieten en grote financiers, zoals pensioenfondsen, worden gestimuleerd hun geld hierin te steken.”
“Het wordt aantrekkelijker slapend spaargeld te steken in een bedrijf van familie of vrienden door introductie van de win-win-lening.”
“Er wordt werk gemaakt van een eerlijk financieringsspeelveld, zodat ook non-bancaire financiers beter toegankelijk zijn voor mkb-bedrijven.”
“Professionele crowdfunders die over een ECSPR-vergunning beschikken zouden ook gebruik moeten kunnen maken van de Borgstelling MKB-kredieten.”
Wettelijke erkenning en zekerheid voor zzp’ers
De SGP wil een einde maken aan de onzekerheid voor zzp’ers door wettelijke erkenning en heldere criteria voor zelfstandigheid. Ook wordt het treffen van eigen voorzieningen voor arbeidsongeschiktheid en pensioen gestimuleerd, met ruimte voor opt-outs en uitzonderingen voor specifieke sectoren.
“Zelfstandigen krijgen eindelijk de wettelijke erkenning die zij verdienen door een heldere definitie met bijbehorende criteria vast te leggen.”
“Met de zelfstandigenwet wordt hiervoor een sectoraal rechtsvermoeden en een toets op zelfstandigheid en werkrelatie geïntroduceerd. Dat biedt vooraf duidelijkheid aan de zelfstandige en opdrachtgever.”
“Het treffen van eigen voorzieningen voor situaties van inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en pensioen wordt aangemoedigd en beter gefaciliteerd.”
“Er komt een opt-out op de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers die gegarandeerd en langjarig zelf andere, passende maatregelen voor hun risico’s treffen.”
“Zzp’ers in de agrarische sector worden uitgezonderd van de verzekeringsplicht vanwege de specifieke positie van deze sector en de beschikbaarheid van beter passende arrangementen die in deze sector gangbaar zijn.”
Minder regeldruk en voorspelbaar beleid voor ondernemers
De SGP benadrukt het belang van voorspelbaar overheidsbeleid en het verminderen van regeldruk, zodat ondernemers weten waar ze aan toe zijn en zich kunnen richten op hun onderneming.
“Basisvereiste hiervoor is voorspelbaar overheidsbeleid zodat ondernemers weten waar zij van op aan kunnen, zeker ook ten aanzien van belastingen. Een einde aan gezwabber dus.”
“Regels moeten dan ook niet onnodig in de weg zitten. De voorwaarden om te voldoen moeten echter wel scherp zijn en alertheid op oneigenlijk gebruik is geboden.”
FVD wil het ondernemerschap in Nederland radicaal stimuleren door lasten en regels voor ondernemers fors te verlagen en de overheid minder bemoeienis te geven. Ze pleiten voor hogere zelfstandigenaftrek, afschaffing van verplichte verzekeringen voor ZZP’ers, belastingvrije bedrijfsopvolging en het schrappen van bureaucratische verplichtingen zoals het UBO-register en de Wet DBA. De kern van hun visie is dat ondernemers de motor van de samenleving zijn en maximale vrijheid en vertrouwen verdienen.
Minder lasten en regels voor ondernemers
FVD vindt dat ondernemers te veel worden belast met regels, hoge lasten en bureaucratie, wat innovatie en groei belemmert. Ze willen dat het weer aantrekkelijk en haalbaar wordt om een eigen onderneming te starten en te laten groeien, met minder overheidsbemoeienis en meer vertrouwen in ondernemers.
“Deze ondernemers zorgen niet alleen voor 70% van de banen, maar ook voor innovatie, voor lokale verbondenheid, voor stageplekken en sociaal vlechtwerk. Desondanks krijgen ze al jaren te maken met stapels regels, hoge lasten en een overheid die vooral naar multinationals luistert.”
“Onze visie is helder: het moet weer aantrekkelijk en haalbaar worden om ondernemer te zijn. Dat betekent minder bemoeienis van de overheid en meer vertrouwen in de eigen kracht van ondernemers.”
Concrete fiscale en juridische versoepelingen voor MKB en ZZP
FVD stelt een reeks concrete maatregelen voor om het ondernemerschap direct te stimuleren, zoals versoepeling van het ontslagrecht, hogere zelfstandigenaftrek, afschaffing van verplichte verzekeringen, belastingvrije bedrijfsopvolging en het schrappen van administratieve verplichtingen.
“We versoepelen het ontslagrecht voor het MKB en verkorten de doorbetalingsverplichting bij ziekte naar één jaar, zodat ondernemers weer mensen durven aan te nemen.”
“We breiden de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) standaard uit naar 100% vrijstelling, zodat bedrijven altijd belastingvrij kunnen worden overgedragen aan de volgende generatie.”
“We verhogen de zelfstandigenaftrek voor ZZP-ers naar €15.000, zodat hard werken loont.”
“We dwingen ZZP’ers niet om pensioen- of arbeidsongeschiktheidsverzekeringen af te sluiten, zodat ze zelf kunnen beslissen hoe ze hun geld besteden.”
“We schaffen dit [UBO-]register af, zodat de bureaucratie wordt teruggedrongen en privacy voor ondernemers wordt gegarandeerd.”
“We schaffen de WWFT af (criminelen gaan toch wel hun gang), zodat normale, onschuldige burgers niet als halve crimineel behandeld worden door hun bank.”
“We schrappen de Anti-ZZP wet, zodat ZZP-ers zelf kunnen beslissen voor wie ze werken en aan wie ze factureren.”
Belastingverlaging en vereenvoudiging voor ondernemers
FVD wil het belastingstelsel radicaal vereenvoudigen en de lasten voor ondernemers verlagen, zodat ondernemen, investeren en sparen weer worden gestimuleerd. Dit moet het starten en runnen van een eigen onderneming aantrekkelijker maken.
“We voeren een belastingvrije voet in van €30.000,- voor alle werkenden en gepensioneerden... We verhogen de VPB-grens naar €1 miljoen, de zelfstandigenaftrek naar €15.000,- en we schrappen de BTW op B2B-transacties om de cashflow van bedrijven te verbeteren.”
“Ondernemen, investeren en sparen moeten worden gestimuleerd in plaats van ontmoedigd.”
“We voeren een vlaktaks in op het inkomen in Box-1, zodat meer verdienen niet wordt afgestraft en altijd volstrekt transparant is hoeveel inkomstenbelasting moet worden betaald.”
Focus op ondernemerschap in beroepsonderwijs
FVD wil het beroepsonderwijs zo inrichten dat jongeren worden voorbereid op ondernemerschap, met nadruk op praktische vaardigheden en de mogelijkheid een eigen bedrijf te starten.
“We leggen in de praktische leerweg de nadruk op vakmanschap en ondernemerschap, zodat jongeren worden voorbereid op een zelfstandig bestaan.”
JA21 wil het ondernemerschap in Nederland stimuleren door het belastingstelsel radicaal te vereenvoudigen, regeldruk te verminderen en investeren aantrekkelijker te maken. De partij pleit voor één helder vennootschapsbelastingtarief, directe aftrekbaarheid van investeringen, afschaffing van complexe regelingen en lastenverlaging voor ondernemers. Hun visie is dat minder bureaucratie en meer ruimte voor eigen initiatief leiden tot innovatie, groei en een sterkere economie.
Eenvoudig en voorspelbaar belastingstelsel voor ondernemers
JA21 ziet het huidige belastingstelsel als te complex en belemmerend voor ondernemers. Ze willen een fundamentele hervorming met één helder tarief, afschaffing van uitzonderingen en directe aftrekbaarheid van investeringen, zodat ondernemen en investeren weer lonend wordt.
“Een eenvoudige vennootschapsbelasting voor alle ondernemingen door het huidige tweeschijvenstelsel (19% en 25,8%) te vervangen door één helder tarief van 20% voor alle ondernemingen.”
“Een einde maken aan de grote hoeveelheid uitzonderingen en regelingen die het huidige systeem zo complex maken.”
“Investeringen in kapitaalgoederen volledig aftrekbaar maken in het jaar van investering, in plaats van gespreid afschrijven over meerdere jaren.”
“Werken en ondernemen laten lonen door de lasten op arbeid structureel te verlagen. We kiezen voor lagere belastingen in plaats van hogere toeslagen.”
Minder regeldruk en bureaucratie voor ondernemers
JA21 vindt dat ondernemers te veel worden belast met regels en administratieve lasten. Ze willen drastisch minder regeldruk, een minister voor overheidsefficiëntie en het schrappen van overbodige regelgeving, zodat ondernemers meer ruimte krijgen om te groeien en te innoveren.
“Mkb maximaal faciliteren door het eenvoudiger te maken om te investeren in het mkb, en regeldruk en rapportageverplichtingen te verminderen.”
“Minder regeldruk door een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie aan te stellen die met een harde reductiedoelstelling een einde maakt aan de toenemende regeldruk en met de stofkam door bestaande wet- en regelgeving gaat.”
“Regeldruk terugdringen door met de stofkam door huidige wet- en regelgeving te gaan en overbodige regelgeving te schrappen. Voor elke nieuwe regel moet een oude regel verdwijnen.”
Fiscaal aantrekkelijk klimaat en stimulering van familiebedrijven
JA21 wil het ondernemingsklimaat aantrekkelijker maken door lastenverlaging, afschaffing van de erf- en schenkbelasting en het waarborgen van het voortbestaan van familiebedrijven. Dit moet ondernemers meer zekerheid en ruimte geven om te investeren en hun bedrijf voort te zetten.
“Ondernemen weer lonend maken door de lasten op ondernemers en familiebedrijven te verlagen en een fiscaal aantrekkelijk klimaat te creëren.”
“Het voortbestaan van familiebedrijven waarborgen door de bedrijfsopvolgingsregeling en de erf- en schenkbelasting af te schaffen.”
“De erf- en schenkbelasting afschaffen, waardoor de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) niet meer nodig is; over consumptie van vermogensrendement wordt de erfgenaam immers belast.”
Digitalisering en innovatie stimuleren bij ondernemers
JA21 wil ondernemers, vooral in het mkb, ondersteunen bij digitalisering en innovatie door eenvoudige regelgeving, directe aftrekbaarheid van R&D-kosten en een nationale strategie voor digitalisering.
“Ondernemers de ruimte geven om voorop te lopen in digitalisering door eenvoudige en eenduidige regelgeving.”
“Het gebruik van AI in de praktijk stimuleren, vooral in het mkb, door in te zetten op slimme data-analyse, automatisering en AI-oplossingen die ondernemers echt helpen.”
“Innovatie stimuleren door bedrijfskosten voor R&D direct aftrekbaar te maken, wat een impuls geeft aan innovatie en investeringen in onderzoek en ontwikkeling.”
BVNL zet sterk in op het bevorderen van ondernemersvrijheid en het verminderen van overheidsbemoeienis voor eigen ondernemingen. De partij wil lagere belastingen, minder regels, meer contractvrijheid en het afschaffen van belemmerende wetgeving, zodat ondernemers optimaal kunnen ondernemen en groeien. Hun visie is klassiek-liberaal en economisch rechts, met nadruk op een kleine overheid en maximale ruimte voor ondernemerschap.
Lagere belastingen en minder regels voor ondernemers
BVNL wil het vestigingsklimaat verbeteren door belastingen te verlagen, bureaucratie te verminderen en regelgeving te versoepelen. Dit moet het ondernemerschap stimuleren en Nederland aantrekkelijker maken voor zowel kleine als grote bedrijven.
“Het vestigingsklimaat moet worden verbeterd door lagere belastingen (vlaktaks van 25%) in te voeren, minder overheidsbemoeienis, lage energiekosten en versoepeling van het arbeidsrecht.”
“Minder regels voor ondernemers en bedrijven. Bureaucratie en regeldruk moeten worden teruggedrongen.”
“BVNL wil dat MKB-ondernemers in vrijheid kunnen ondernemen en daar een goede boterham aan kunnen verdienen. Het MKB is de ruggengraat van de samenleving, maar wordt steeds meer als melkkoe gebruikt. Daarom willen wij lagere belastingen, minder bureaucratie, simpeler arbeidsrecht en meer vrijheid voor het MKB.”
Afschaffen van belemmerende wetgeving en verplichtingen
BVNL pleit voor het schrappen van specifieke wetten en verplichtingen die ondernemers beperken, zoals het UBO-register, de WWFT, verplichte ondernemingsraden en de wet DBA. Dit moet de administratieve last en onzekerheid voor ondernemers verminderen.
“Het UBO-register wordt afgeschaft.”
“De Wet op Witwassen en Financiering Terrorisme (WWFT) wordt afgeschaft.”
“Geen verplichte ondernemingsraad voor bedrijven.”
“De wet DBA wordt ingetrokken en mensen mogen zelf bepalen of ze liever in loondienst gaan of als ZZP’er aan de slag gaan.”
Meer contractvrijheid en versoepeling arbeidsrecht
BVNL wil ondernemers meer vrijheid geven in het aangaan van arbeidscontracten en het ontslaan van personeel, om zo het ondernemerschap flexibeler en aantrekkelijker te maken.
Klassiek-liberale visie: kleine overheid, ondernemersvrijheid centraal
De partij baseert haar beleid op klassiek-liberale principes en de Oostenrijkse School, waarbij ondernemersvrijheid, eigendomsrechten en individuele verantwoordelijkheid centraal staan. De overheid moet een minimale, dienstbare rol spelen.
“Onze visie is geworteld in de Oostenrijkse School van de economie, waarin ondernemersvrijheid, eigendomsrechten en individuele verantwoordelijkheid centraal staan.”
“Belang Van Nederland kiest voor een ondernemersvriendelijke koers die gestoeld is op vrijemarkteconomie, sober fiscaal beleid, lage belastingen en structurele hervormingen.”
NSC wil het ondernemingsklimaat voor eigen ondernemers, met name het mkb en familiebedrijven, versterken door regeldruk te verminderen, financiering toegankelijker te maken en een eerlijker speelveld te creëren. Ze pleiten voor minder administratieve lasten, betere toegang tot financiering buiten banken om, en het beperken van belastingvoordelen voor private equity ten gunste van stabiel gefinancierde familiebedrijven. Innovatie en regionale samenwerking worden gestimuleerd, met specifieke aandacht voor het mkb in de beginfase van ondernemerschap.
Minder administratieve lasten en regeldruk voor mkb
NSC ziet regeldruk als een grote belemmering voor eigen ondernemers, vooral kleine bedrijven. Ze willen administratieve lasten verlagen en nieuwe wetgeving toetsen op uitvoerbaarheid voor het mkb, zodat ondernemen aantrekkelijker en eenvoudiger wordt.
Eerlijker speelveld tussen familiebedrijven en private equity
NSC wil belastingvoordelen voor private equity beperken en de continuïteit van familiebedrijven beschermen. Ze vinden dat het huidige fiscale beleid te veel in het voordeel werkt van private equity, wat ten koste gaat van stabiel gefinancierde familiebedrijven.
“We zorgen ervoor dat er een gelijk speelveld ontstaat tussen deze twee groepen en zullen dus een aantal belastingvoordelen van private equity terugdringen.”
“De fiscale Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) spitsen we toe op datgene waarvoor zij bedoeld is: het waarborgen van de continuïteit van familiebedrijven die van waarde zijn voor Nederland.”
Toegankelijkere financiering voor eigen ondernemers
Omdat banken vaak onvoldoende krediet verstrekken aan het mkb, wil NSC alternatieve financieringsvormen stimuleren. Dit moet ondernemers meer mogelijkheden geven om te investeren en te groeien.
Innovatie en ondersteuning in de beginfase van ondernemerschap
NSC erkent dat innovatie en doorgroei cruciaal zijn voor eigen ondernemers, vooral in het mkb. Ze willen belastingvoordelen voor innovatie behouden en extra aandacht geven aan de risicovolle beginfase van ondernemingen.
“Bijzondere aandacht moet er zijn voor de risicovolle beginfase, het doorgroeien naar een volwaardig bedrijf en het voorkomen van weglekken van kennis en bedrijvigheid. Hiervoor moeten voldoende fondsen beschikbaar zijn.”
“We handhaven de belastingvoordelen voor innovatie en de aftrek voor milieu-investeringen en zijn terughoudend met subsidies.”
Eerlijke kansen bij overheidsopdrachten voor lokale ondernemers
NSC wil dat lokale en mkb-ondernemers een eerlijke kans krijgen bij aanbestedingen, zodat niet alleen de grootste bedrijven profiteren van overheidsopdrachten.
“Bij overheidsopdrachten telt niet alleen prijs, maar ook lokale verankering, maatschappelijke waarde en duurzaamheid wegen mee. De wet wordt aangepast in lijn met Europese aanbestedingsregels.”
“Bij overheidsopdrachten krijgen lokale en mkb-bedrijven een eerlijke kans: het automatisme dat de grootste aanbieder wint, doorbreken we.”
De Partij voor de Dieren ziet eigen ondernemingen vooral als middel om een duurzame, circulaire en rechtvaardige economie te stimuleren, waarbij kleine en middelgrote bedrijven worden ondersteund als ze bijdragen aan maatschappelijke doelen. De partij wil de belastingdruk verschuiven van arbeid naar vervuiling, circulaire ondernemers ondersteunen en het maatschappelijk verantwoord ondernemen afdwingen met bindende regels. Grote vervuilers en multinationals worden zwaarder belast, terwijl kleine bedrijven en circulaire initiatieven juist worden gestimuleerd.
Belastingdruk verschuiven: kleine ondernemers ontlasten, vervuilers belasten
De PvdD wil het belastingstelsel zo inrichten dat werken en duurzaam ondernemen lonender wordt, terwijl vervuiling en groot vermogen zwaarder worden belast. Dit moet kleine en circulaire ondernemingen stimuleren en grote vervuilers ontmoedigen.
“Grote ondernemingen en de allerrijksten betalen meer, kleine bedrijven en bewoners minder.”
“We verschuiven de belastingdruk: minder op arbeid, meer op grondstoffenverbruik en vervuiling. Zo wordt werken goedkoper en vervuilen duurder.”
“Denktank Ex’tax laat al zien hoe een groene belastingverschuiving banen oplevert én het milieu spaart en dat deze verschuiving noodzakelijk is voor ondernemers om hun circulaire doelen te halen.”
Ondersteuning voor circulaire en lokale ondernemers
De partij wil circulaire ondernemers en lokale initiatieven actief ondersteunen via aanbestedingsbeleid, het schrappen van dubbele btw en samenwerking met kringloopbedrijven. Dit verlaagt drempels voor duurzame eigen ondernemingen.
“Circulariteit wordt een randvoorwaarde in het aanbestedingsbeleid van de overheid. Dit ondersteunt Nederlandse circulaire ondernemers.”
“De dubbele btw op producten die voor hergebruik en refurbishment opnieuw op de markt worden gezet, wordt geschrapt.”
“Kringloopwinkels worden extra ondersteund. Alle milieustraten werken samen met kringloopbedrijven om zoveel mogelijk complete producten te hergebruiken in plaats van de materialen te recyclen.”
Strenge, bindende regels voor maatschappelijk verantwoord ondernemen
Vrijblijvendheid voor bedrijven is voorbij: de PvdD wil wettelijke zorg- en klimaatplichten invoeren, ook voor internationale ondernemingen, en bindende IMVO-wetgeving die bedrijven verplicht tot verantwoord ondernemen in de hele keten.
“We voeren een wettelijke zorgplicht en klimaatplicht voor bedrijven in, ook voor internationale bedrijven die in Nederland actief zijn. Vrijblijvende akkoorden en convenanten worden vervangen door bindende regels en handhaving.”
“Er komt bindende Nederlandse IMVO-wetgeving, in lijn met internationale richtlijnen voor bedrijven en mensenrechten van de OESO en de Verenigde Naties. De wetgeving verplicht bedrijven om schending van mensenrechten (inclusief kinderrechten), milieuvervuiling, aantasting van dierenwelzijn en biodiversiteitsverlies in hun productieketen te voorkomen.”
Eerlijke en begrijpelijke regels, minder regeldruk voor ondernemers
De partij wil strenge normen voor milieu, dierenwelzijn en mensenrechten, maar deze vatten in eenvoudige, duidelijke regels zodat ondernemers weten waar ze aan toe zijn en regeldruk wordt verminderd.
“We kiezen voor strenge normen voor milieu, dierenwelzijn en mensenrechten, maar vatten die in begrijpelijke regels zonder ingewikkelde uitzonderingen. Zo weten ondernemers waar ze aan toe zijn en gaan we overmatige regeldruk tegen.”
Overheid stimuleert toekomstbestendig mkb en groene innovatie
De PvdD wil stoppen met subsidies voor grote vervuilers en de opbrengsten inzetten voor het ondersteunen van toekomstbestendige ondernemingen, groene innovaties en het mkb.
“We gaan ons meer richten op het ondersteunen van het toekomstbestendige midden- en kleinbedrijf, groene innovaties en lokale initiatieven. We stoppen met het subsidiëren van de grootste vervuilers. De vervuiler gaat betalen en de opbrengsten gebruiken we voor toekomstbestendige ondernemingen en groene innovatie.”
De VVD ziet het stimuleren van eigen ondernemerschap als essentieel voor economische groei en innovatie in Nederland. De partij wil het ondernemersklimaat wettelijk beschermen, lasten en bureaucratie verlagen, en zelfstandigen meer duidelijkheid en vrijheid bieden. Concrete voorstellen zijn onder andere het invoeren van een Zelfstandigenwet, het versnellen van vergunningprocedures, het verbeteren van het vangnet bij faillissement, en het fiscaal stimuleren van investeringen in start- en scale-ups.
Wettelijke bescherming en verbetering ondernemersklimaat
De VVD wil wettelijk vastleggen dat de overheid het ondernemersklimaat actief moet verbeteren, met minder bureaucratie en voorspelbaar beleid. Dit moet ondernemers zekerheid geven en ruimte bieden om te groeien.
“We leggen wettelijk vast dat de overheid de plicht heeft om het ondernemersklimaat te verbeteren.”
“Het ondernemersklimaat wordt niet alleen door de overheid bepaalt, maar als Nederland buiten de top tien van meest concurrerende economieën wereldwijd dreigt te raken, dan wordt de overheid verplicht maatregelen te nemen.”
Invoering van de Zelfstandigenwet voor zzp’ers
De VVD wil zelfstandigen duidelijkheid en vrijheid bieden door een nieuwe Zelfstandigenwet, die schijnzelfstandigheid tegengaat maar echte ondernemers beschermt. Dit moet onzekerheid en angst voor naheffingen wegnemen.
“We voeren de nieuwe Zelfstandigenwet in: Zzp’ers verdienen duidelijkheid en vrijheid. De Zelfstandigenwet geeft zelfstandigen duidelijkheid via twee heldere toetsen. Geen onduidelijkheid meer en geen angst voor naheffingen of boetes.”
“Hierbij erkennen we het zelfstandig ondernemerschap en geven we opdrachtgevers weer zekerheid.”
Minder regels en snellere procedures voor ondernemers
De VVD wil de regeldruk voor ondernemers, vooral het mkb, fors verminderen en procedures versnellen. Bij te lange wachttijden voor eenvoudige aanvragen volgt automatische goedkeuring.
“We grijpen in als gemeenten doorschieten in hun regeldrift. Dat kan door met gemeenten standaarden te ontwikkelen voor lage regeldruk, net zoals bij armoederegelingen gebeurt. Hierbij hebben we speciale aandacht voor het mkb.”
“Als we verwachten dat ondernemers leveren, moet de overheid dat ook doen. We willen dat procedures voor het aanvragen van vergunningen, vooral bij het mkb, drastisch versneld worden. Als uiterste stok willen we dat wanneer ondernemers voor een eenvoudige aanvraag bij de overheid langer moeten wachten dan de geldende termijn, deze aanvraag automatisch wordt goedgekeurd, onder de voorwaarde dat belangen van derden niet worden geschaad.”
Fiscaal stimuleren van investeringen in start- en scale-ups
De VVD wil investeren in start- en scale-ups makkelijker maken door een investeringsmaatschappij op te richten en fiscale stimulansen te bieden, zodat ondernemers makkelijker kunnen groeien.
“We richten een investeringsmaatschappij op gericht op het verstrekken van groeikapitaal aan start- en scale-ups in het hele land.”
“We willen het fiscaal stimuleren dat alle Nederlanders kunnen investeren in start- en scale-ups en kijken daarbij bijvoorbeeld naar een aftrekpost in de inkomstenbelasting.”
Eerlijk vangnet bij faillissement en doorstart
De VVD erkent dat falen bij ondernemen hoort en wil een eerlijker vangnet bij faillissement, zodat ondernemers sneller kunnen herstarten zonder langdurige persoonlijke gevolgen.
“We zonderen ondernemers die failliet zijn gegaan een jaar lang uit van de vermogenstoets in de bijstand, mits ze schuldeisers afbetalen. Dit moedigt de stap naar een doorstart in het ondernemerschap aan.”
“Daarnaast willen we dat een ondernemer die failliet is gegaan en schuldeisers heeft afbetaald, minder persoonlijk nadelige gevolgen ondervindt door een langdurige BKR-registratie.”
Het CDA wil het ondernemerschap in Nederland stimuleren door het verminderen van regeldruk, het verbeteren van toegang tot financiering (met name voor MKB, start- en scale-ups), en het creëren van een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Ze pleiten voor een Nationale Investeringsbank, vereenvoudiging van fiscale regelingen, en meer ruimte voor innovatie en regionale samenwerking. De partij benadrukt het belang van minder regels, betere regelgeving en het stimuleren van investeringen en innovatie als kern voor een toekomstbestendige economie.
Nationale Investeringsbank en betere toegang tot financiering
Het CDA wil de toegang tot kapitaal voor ondernemers verbeteren, vooral voor MKB, start- en scale-ups, door het oprichten van een Nationale Investeringsbank en het stimuleren van particuliere investeringen. Dit moet ondernemers helpen in de vroege, risicovolle fasen van hun onderneming en innovatie versnellen.
“We ontwikkelen Invest NL, Invest International en onderdelen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) door tot een Nationale Investeringsbank: één sterke overheidsinvesteringspartner, een brede nationale financierings- en ontwikkelingsinstelling met slagkracht en kapitaal.”
“Om particulier kapitaal te mobiliseren voor investeringen voeren we de ‘win-win-lening’ in, een belastingkorting in box 3 voor particulieren die een lening aan het Nederlandse mkb verstrekken.”
“(Mkb)bedrijven moeten makkelijker geld kunnen aantrekken. We zetten met urgentie in om een verder geïntegreerde Europese kapitaalmarkt snel en daadwerkelijk tot stand te brengen om de beschikbaarheid van (durf)kapitaal voor bedrijven te verhogen en beursgangen in Europa aantrekkelijker te maken.”
Minder regeldruk en efficiëntere regelgeving voor ondernemers
Het CDA erkent dat regeldruk en complexe regelgeving ondernemers ontmoedigen en wil deze substantieel verminderen. Ze stellen concrete doelen voor minder regels, betere regelgeving en efficiëntere rapportages, zodat ondernemers zich kunnen richten op hun onderneming in plaats van op bureaucratie.
“We komen met een versterkt programma om regeldruk aan te pakken, rapportages te versimpelen en overlap te voorkomen.”
“Onze doelstelling is: minder regels (scherpe reductie van zeker 20 procent), betere regelgeving (duidelijker, eenduidiger en doelgerichter) en efficiëntere verantwoording en rapportages.”
“We zetten met prioriteit in op deregulering: minder regels, betere regelgeving en efficiëntere rapportages.”
Stimuleren van innovatie en regionale ecosystemen
Het CDA wil innovatie en samenwerking tussen ondernemers, kennisinstellingen en overheden stimuleren, met speciale aandacht voor regionale ecosystemen. Dit moet leiden tot meer innovatieve bedrijven en een sterker ondernemingsklimaat, vooral in sectoren met hoge toegevoegde waarde.
“We stimuleren regionale ecosystemen, samenwerkingen tussen onderwijsinstellingen, grote bedrijven, beginnende start-ups, lokale overheden en de regionale ontwikkelingsmaatschappijen.”
“We geven het Groeifonds een nieuwe impuls en investeren daarmee in nieuwe technologieën die nodig zijn voor de toekomst.”
“We vereenvoudigen en vervangen de versnipperde fiscale regelingen en herinvesteren dit in effectieve ondernemersregelingen gericht op investeren, innoveren en werkgeverschap.”
Volt ziet eigen ondernemerschap als essentieel voor innovatie, duurzaamheid en maatschappelijke vooruitgang. Ze willen ondernemen makkelijker maken door regeldruk te verlagen, toegang tot financiering te verbeteren en gerichte ondersteuning te bieden aan duurzame, sociale en innovatieve ondernemers. Concrete voorstellen zijn onder meer het oprichten van een Nationale Investeringsbank, het vereenvoudigen van subsidieregelingen, en het versterken van medewerkersparticipatie.
Regeldruk verlagen en ondernemen makkelijker maken
Volt erkent dat ondernemers worden belemmerd door administratieve lasten en complexe regels. Ze willen ondernemen aantrekkelijker maken door regeldruk te verminderen, subsidieregelingen overzichtelijker te maken en toegang tot financiering en energie te verbeteren. Dit moet innovatie en maatschappelijke impact stimuleren.
“We verlagen de regeldruk, maken subsidieregelingen overzichtelijker en verbeteren de toegang tot financiering en duurzame energie.”
“Er moet een Rijksprogramma Vermindering Administratieve Lastendruk voor ondernemers komen. Ondernemers komen om in de hoeveelheid regelingen. Dit staat innovatie en maatschappelijke impact in de weg.”
Gerichte ondersteuning voor duurzame en sociale ondernemers
Volt wil ondernemers die bijdragen aan duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid actief ondersteunen. Ze zetten in op het stimuleren van duurzaam ondernemerschap, het benutten van het mkb voor maatschappelijke doelen, en het oprichten van samenwerkingsfondsen voor sociale ondernemingen.
“We stimuleren duurzaam ondernemerschap en ondersteunen ondernemers met de ontwikkeling en implementatie van sociaal rechtvaardige, duurzame bedrijfsmodellen met duidelijke toegevoegde waarde voor de maatschappij, zoals steward-ownership.”
“Volt wil het potentieel aan sociaal ondernemerschap benutten door het oprichten van grote samenwerkingsfondsen waaruit sociale ondernemingen en traditionele bedrijven gezamenlijke projecten kunnen financieren.”
Verbeteren toegang tot financiering en innovatie
Volt wil de toegang tot financiering voor startende en groeiende bedrijven verbeteren, onder meer door een Nationale Investeringsbank op te richten en meer durfkapitaal beschikbaar te maken. Dit moet het makkelijker maken voor innovatieve bedrijven om te groeien en bij te dragen aan een duurzame economie.
“We richten een Nationale Investeringsbank (NIB) op met voldoende publieke middelen, toegang tot de kapitaalmarkt middels staatsgarantie en een breed mandaat om de Nederlandse investeringsopgave te kunnen realiseren.”
“We verkennen de opties voor het aanbieden van meer mogelijkheden tot het financieren van start-ups tegen een risicovrije rente. Zo helpt de overheid start-ups door de kritieke ontwikkelingsfase.”
Medewerkersparticipatie in ondernemingen stimuleren
Volt wil de binding van medewerkers met hun onderneming vergroten door medewerkersparticipatie te stimuleren, zodat werknemers kunnen delen in de winst en het succes van het bedrijf. Dit moet bijdragen aan een eerlijker en innovatiever ondernemingsklimaat.
“We vergroten de binding van medewerkers met (de doelstellingen van) de onderneming door de mogelijkheden van medewerkersparticipatie in ondernemingen te verkennen, uit te breiden en te benutten. Zo willen we ervoor zorgen dat medewerkers mee kunnen delen in de winsten van het bedrijf.”
Zelfstandige ondernemers (zzp’ers) beter ondersteunen
Volt wil dat zzp’ers toegang krijgen tot sociale voorzieningen en onderzoekt extra vangnetten bij werkloosheid, om schijnconstructies te voorkomen en zelfstandigen meer zekerheid te bieden.
“Elke zzp’er kan gebruikmaken van de sociale voorzieningen en betaalt hiervoor, net als werknemers in loondienst, belastingen. Door dit verplicht te stellen kunnen schijnconstructies vermeden worden.”
“We onderzoeken of we zzp’ers ook kunnen ondersteunen bij werkloosheid, waardoor ze een stevig vangnet krijgen.”
De ChristenUnie ziet eigen ondernemerschap als essentieel voor een toekomstbestendige, duurzame economie en wil ondernemers meer ruimte en zekerheid bieden. Ze pleiten voor minder regeldruk, stabieler beleid, betere toegang tot groeikapitaal en stimulering van jong ondernemerschap. Concrete voorstellen zijn onder meer het verminderen van administratieve lasten, investeren in innovatie en beroepsonderwijs, en het stimuleren van familiebedrijven en start-ups.
Minder regeldruk en stabieler beleid voor ondernemers
De ChristenUnie vindt dat ondernemers te veel worden belast met onnodige regels en onvoorspelbaar beleid, wat innovatie en ondernemerschap belemmert. Ze willen dat de overheid stuurt op doelen in plaats van middelvoorschriften, en dat regels en belastingtarieven voor langere periodes worden vastgelegd om zekerheid te bieden.
“De overheid reduceert de regeldruk en wordt een stabiele en betrouwbare partner voor bedrijven. Het uitblijven van (snelle) vergunningverlening, een gebrek aan netcapaciteit en veel regeldruk staan een goed ondernemersklimaat in de weg. Deze obstakels worden met vaart aangepakt...”
“Deze onnodige regeldruk moet minder, of het nu om mkb-bedrijven, financiële instellingen of beursgenoteerde ondernemingen gaat. Wat de ChristenUnie betreft stuurt de overheid op doelen in plaats van middelvoorschriften, waarbij ondernemers zelf aan het stuur zitten om deze te bereiken...”
“De overheid wijzigt te vaak van koers, bijvoorbeeld als het gaat over belastingtarieven, subsidieregelingen of regelgeving. Die onvoorspelbaarheid is fnuikend voor ondernemers. Zij hebben behoefte aan een duidelijk en voorspelbaar beleid.”
Investeren in innovatie, groeikapitaal en jong ondernemerschap
De ChristenUnie wil ondernemerschap stimuleren door te investeren in innovatie, betere toegang tot groeikapitaal voor mkb, start-ups en scale-ups, en door jong ondernemerschap te bevorderen via het onderwijs. Dit moet het verdienvermogen van de toekomst versterken en kennisoverdracht waarborgen.
“We verbeteren de toegang van het mkb, start-ups en scale-ups tot groeikapitaal, ook via non-bancaire financiers als Qredits.”
“We investeren volop in het beroepsonderwijs en geven ruimte aan jonge ondernemers. Dat is nodig, nu veel kennis met pensioen gaat.”
“We stimuleren ondernemerschap vanuit het hoger en wetenschappelijk onderwijs, bijvoorbeeld door het mogelijk maken van afspraken over het intellectueel eigendom van tijdens een studie ontwikkelde innovaties.”
Familiebedrijven en bedrijfsopvolging ondersteunen
De ChristenUnie erkent de waarde van familiebedrijven voor de lokale economie en samenleving en wil deze bedrijven ondersteunen, onder andere via een goede bedrijfsopvolgingsregeling en het verminderen van fiscale onevenwichtigheden.
“Familiebedrijven zijn vaak geworteld in de (lokale) samenleving. De ChristenUnie waardeert die rol van familiebedrijven, en steunt initiatieven die bijdragen aan het floreren van dit deel van de economie. Een goede, doeltreffende en doelmatige bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) maakt daar deel van uit.”
“Onevenwichtigheden in de fiscale behandeling van vreemd vermogen ten opzichte van eigen vermogen reduceren we waar mogelijk.”
GroenLinks-PvdA wil ondernemerschap stimuleren, vooral voor innovatieve, duurzame en maatschappelijk verantwoorde bedrijven, maar stelt daar duidelijke sociale en ecologische voorwaarden aan. Ze pleiten voor betere toegang tot financiering voor het mkb en start-ups, lastenverlichting en bescherming voor kleine ondernemers, en collectieve oplossingen voor risico’s zoals ziekte bij kleine werkgevers en zzp’ers. Tegelijkertijd willen ze paal en perk stellen aan uitbuiting, schijnzelfstandigheid en oneerlijke concurrentie.
Betere toegang tot financiering voor mkb en start-ups
GroenLinks-PvdA erkent dat veel kleine bedrijven en start-ups moeite hebben met het verkrijgen van financiering. Daarom willen ze een Nationale Investeringsbank oprichten en bestaande instellingen bundelen om de slagkracht te vergroten, met speciale aandacht voor mkb-bedrijven die moeilijk aan durfkapitaal komen.
“Een Nationale Investeringsbank vergroot het Nederlandse concurrentievermogen en kan bedrijven toegang geven tot leningen die ze op de reguliere markt niet kunnen krijgen. We bundelen de huidige instellingen van Invest-NL, Invest International, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen zodat de slagkracht van de bank groter wordt... We hebben hierbij in het bijzonder aandacht voor mkb-bedrijven die moeilijk aan het benodigde durfkapitaal komen.”
Stimuleren en beschermen van kleine ondernemers en winkeliers
De partij wil lokale ondernemers en kleine winkeliers beschermen tegen oneerlijke concurrentie van grote (online) spelers en hen ondersteunen met maatschappelijk vastgoed, huurbescherming en het doorberekenen van retourkosten bij online aankopen.
“We beschermen lokale ondernemers en kleine winkeliers, die vaak een belangrijke sociale rol vervullen in de buurt of hun dorp. We zetten in op maatschappelijk vastgoed en huurbescherming. We beperken de enorme concurrentie van online winkels door deze bedrijven de kosten door te laten berekenen voor het terugsturen van producten en door de wildgroei van distributiecentra te beperken.”
Collectieve en publieke verzekering van ondernemersrisico’s
GroenLinks-PvdA wil het ondernemersklimaat eerlijker maken door collectieve oplossingen te bieden voor risico’s die kleine werkgevers en zzp’ers nu vaak alleen dragen, zoals loondoorbetaling bij ziekte en arbeidsongeschiktheid.
“We verzekeren het tweede ziektejaar collectief en publiek voor alle werkgevers. Hierbij zijn grote werkgevers solidair met mkb-werkgevers.”
“Daarom komt er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle zzp’ers, met een eerlijke bijdrage van de opdrachtgever en een inkomensafhankelijke premie.”
Stimuleren van innovatieve en duurzame ondernemingen
De partij wil Nederland aantrekkelijk maken voor start-ups en scale-ups, vooral in de tech-sector, en investeert in innovatie en digitalisering. Tegelijkertijd worden bedrijven die niet bijdragen aan duurzaamheid of die uitbuiten, uitgesloten van steun.
“We maken Nederland aantrekkelijk voor startups en bieden scale-ups de mogelijkheid om uit te breiden. We kijken met een open houding naar nieuwe manieren van het betalen van werknemers voor deze bedrijven.”
“In Nederland omarmen we het ecosysteem van innovatieve mkb’ers en stimuleren start-ups in de tech-sector.”
“Voor industrieën die alleen kunnen bestaan dankzij uitbuiting en vervuiling is geen ruimte.”
Strengere aanpak van schijnzelfstandigheid en uitbuiting
GroenLinks-PvdA wil schijnzelfstandigheid en uitbuiting van zzp’ers en platformwerkers tegengaan door strenger te handhaven en het uitgangspunt ‘werknemer-tenzij’ te hanteren.
“We gaan strenger handhaven op schijnconstructies. We kijken eerst naar sectoren zoals de maaltijd- en pakketbezorging. Het ‘werknemer-tenzij’-principe wordt het uitgangspunt.”
De SP erkent het belang van kleine ondernemers en zelfstandigen voor de economie en samenleving, en wil hen actief ondersteunen met concrete maatregelen. De partij pleit voor minder bureaucratie, betere toegang tot financiering, hulp bij regelgeving en bescherming tegen marktmacht van grote bedrijven. Tegelijkertijd stelt de SP duidelijke sociale en duurzame voorwaarden aan ondernemerschap en wil zij de positie van werknemers en zelfstandigen versterken.
Betere toegang tot financiering en ondersteuning voor kleine ondernemers
De SP wil dat kleine en startende bedrijven makkelijker kunnen lenen en krijgen hulp bij het begrijpen en toepassen van regels. Er komt een nationale investeringsbank voor het mkb, ondernemershelpdesks en een juridisch adviesloket om kleine bedrijven te ondersteunen bij complexe regelgeving.
“Met een Nationale Investeringsbank voor het mkb kunnen kleine en startende bedrijven, evenals bedrijven die hun succesvolle diensten willen opschalen, gemakkelijker lenen.”
“De Rijksoverheid moet zorgen voor Ondernemershelpdesks waar kleine ondernemers geholpen worden om de regels te begrijpen en hieraan te voldoen. Ook komt er een (juridisch) adviesloket om kleine bedrijven te helpen met complexe, maar belangrijke regelgeving rondom het bieden van een veilige en gezonde werkplek, reintegratieverplichtingen, het arbeidsrecht en andere nieuwe wet en regelgeving.”
Minder bureaucratie en betere regelgeving voor kleine bedrijven
De SP wil de regels en bureaucratie voor kleine bedrijven versimpelen zonder de doelen ervan uit het oog te verliezen. Er wordt rekening gehouden met uitvoerbaarheid en financiering bij verduurzaming, en kleine ondernemers krijgen hulp bij de overstap naar schonere productiemiddelen.
“De regels en bureaucratie voor kleine bedrijven moeten versimpeld worden. Dit doen we zonder afbreuk te doen aan de doelstellingen hiervan.”
“We zorgen ervoor dat in de regelgeving rekening wordt gehouden met de uitvoerbaarheid en financiering voor kleine ondernemers in verschillende sectoren. Dit doen we onder andere door kennis te delen, ondersteuning te bieden, passende overgangstermijnen te hanteren en regelingen in te voeren die de overstap op schonere productiemiddelen en vervoersmiddelen stimuleren.”
Bescherming en versterking van zelfstandigen en kleine ondernemers
De SP wil de huurbescherming van zelfstandigen verbeteren, hulp bieden bij doorbetaling van zieke werknemers en zorgen dat zzp’ers recht krijgen op pensioen en arbeidsongeschiktheidsuitkering.
“De huurbescherming van zelfstandigen wordt verbeterd. De rechten voor winkeliers in een huurpand worden in de wet versterkt. Dit moet leiden tot een goede schadevergoedingsregeling en betere huurbescherming.”
“Langdurige ziekte is voor werknemers een persoonlijk drama... Daarom zorgen we ervoor dat kleine bedrijven minder lang het loon door hoeven te betalen bij ziekte, zonder dat de werknemer zijn rechten verliest. Het tweede ziektejaar bij kleine werkgevers betalen we gezamenlijk uit premiegeld via het UWV.”
“Zzp’ers hebben recht op pensioen en arbeidsongeschiktheidsuitkering. We moeten goed zorgen voor onze zzp’ers. Daarom gaan we collectief en publiek zorgen voor een oplossing, zodat zij zich kunnen verzekeren voor arbeidsongeschiktheid en voor hun pensioen.”
Eerlijk speelveld en bescherming tegen marktmacht
De SP wil een eerlijk speelveld creëren door de macht van grote bedrijven en digitale platforms te beperken en de Autoriteit Consument en Markt te versterken. Kleine ondernemers moeten zo meer kansen krijgen.
“Er moet een eerlijk speelveld zijn, met ruimte voor innovatieve en nieuwe bedrijven. Op dit moment zorgt steeds verdere concentratie van marktmacht in handen van een paar grote spelers en digitale platforms ervoor dat innovatie wordt tegengehouden, de prijzen worden opgedreven en de keuzevrijheid beknot wordt voor consumenten en voor het mkb. Daarom versterken we de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en geven dit instituut meer bevoegdheden en plichten om op te treden.”
BBB ziet eigen ondernemerschap als de ruggengraat van de Nederlandse economie en wil ondernemers meer ruimte geven door regeldruk te verminderen, financiering toegankelijker te maken en maatwerk te bieden. De partij pleit voor een overheid die ondernemers ondersteunt in plaats van belemmert, met specifieke aandacht voor het mkb, micro-ondernemingen en jonge ondernemers. Concrete voorstellen zijn onder andere het terugdringen van regels, verbeteren van toegang tot financiering, en het stimuleren van jong ondernemerschap.
Minder regeldruk en eerlijke behandeling voor kleine ondernemers
BBB vindt dat mkb’ers en kleine zelfstandigen te veel last hebben van regels die voor grote bedrijven zijn bedoeld, en wil dat de overheid meer maatwerk en praktische ruimte biedt. Het doel is om ondernemers te laten doen waar ze goed in zijn, zonder onnodige bureaucratie.
“Mkb’ers en kleine zelfstandigen zijn de ruggengraat van de Nederlandse economie. Ze zorgen voor werk, vakmanschap, levendige dorpen en persoonlijke dienstverlening. Maar juist deze ondernemers krijgen het vaak het zwaarst te verduren: ze worden overspoeld met regels die zijn bedacht voor multinationals, krijgen moeilijk toegang tot financiering en zien hun winkelstraat of camping langzaam verdwijnen.”
“Een stop op onzinnige regels voor kleine ondernemers. Richtlijnen moeten proportioneel vertaald worden in Nederlandse regelgeving: wat voor Shell geldt, mag niet ook voor de slager op de hoek gelden.”
Toegankelijkere financiering voor (startende) ondernemers
BBB wil dat kleine ondernemers en starters eenvoudiger toegang krijgen tot financiering, onder andere via microfinanciering en investeringen uit eigen land. Dit moet ondernemerschap stimuleren en groeikansen vergroten.
“Toegang tot microfinanciering verbeteren. Eenvoudige en regionale kredietmogelijkheden voor kleine ondernemers die willen investeren of starten.”
“Meer durfkapitaal uit eigen land. BBB wil dat pensioenfondsen, regionale ontwikkelmaatschappijen en de overheid gezamenlijk investeren in Nederlandse groeibedrijven.”
Stimuleren van jong ondernemerschap
BBB wil jongeren die willen ondernemen actief ondersteunen met begeleiding, startkapitaal en ruimte in het onderwijs om ondernemerschap te ontwikkelen. Hiermee wil de partij de volgende generatie ondernemers stimuleren.
“Jong ondernemerschap stimuleren. Jongeren die willen ondernemen krijgen begeleiding, toegang tot startkapitaal en ruimte in het onderwijs om ondernemerschap te ontwikkelen.”
Ruimte voor agrarische neveninkomsten
BBB wil agrariërs de mogelijkheid geven om naast hun hoofdactiviteit andere ondernemingen te starten, zoals streekwinkels of toerisme, zonder belemmeringen vanuit de overheid.
“Ruimte voor agrarische neveninkomsten. Agrariërs moeten zonder belemmering de mogelijkheid hebben om streekwinkels, zorgactiviteiten of toerisme op hun erf te ontwikkelen.”
BIJ1 wil het ondernemerschap radicaal democratiseren door nieuwe bedrijven standaard als werknemerscoöperaties op te richten en bestaande grote bedrijven te verplichten tot eigendomsoverdracht aan werknemers. Zelfstandig ondernemerschap wordt vooral ondersteund waar het emancipatoir werkt, zoals bij sekswerkers, maar het klassieke aandeelhoudersmodel wordt actief ontmoedigd. De kern van hun visie is dat economische macht en eigendom bij werkenden en gemeenschappen moet liggen, niet bij aandeelhouders of grote vermogens.
Nieuwe bedrijven als werknemerscoöperaties
BIJ1 wil dat nieuwe ondernemingen standaard als werknemerscoöperaties worden opgericht, zodat eigendom en zeggenschap bij de werkenden liggen in plaats van bij externe aandeelhouders. Dit moet leiden tot meer democratie op de werkvloer en het uitfaseren van het klassieke aandeelhoudersmodel.
Overdracht van eigendom aan werknemers bij bestaande grote bedrijven
Voor bestaande beursgenoteerde bedrijven met meer dan 100 werknemers wil BIJ1 een verplichte transitie naar werknemersbezit, via jaarlijkse uitgifte van aandelen aan werknemersfondsen. Dit moet economische ongelijkheid tegengaan en de macht van grote aandeelhouders beperken.
“Bestaande beursgenoteerde bedrijven met meer dan 100 werknemers krijgen een transitieplicht: binnen 10 jaar moet het merendeel van de aandelen in handen zijn van de werknemers. Via jaarlijkse uitgifte van aandelen aan werknemersfondsen en voorkeursrecht bij emissies en overnames.”
“Elk bestaand beursgenoteerd bedrijf met meer dan 100 werknemers is verplicht een werknemersfonds op te richten. Hieraan schrijven zij jaarlijks een aantal nieuwe aandelen uit, in verhouding met de jaarwinst. Het werknemersfonds wordt alleen beheerd door de werknemers van de firma die deze heeft opgericht.”
Zelfstandig ondernemerschap voor sekswerkers
BIJ1 ondersteunt zelfstandig ondernemerschap waar dit bijdraagt aan emancipatie en bescherming, zoals bij sekswerkers. Zij willen belemmeringen voor het starten van een eigen onderneming in deze sector wegnemen en sekswerkers gelijke rechten geven als andere zelfstandigen.
D66 wil het starten en laten groeien van een eigen onderneming aantrekkelijker en eenvoudiger maken door minder regeldruk, betere toegang tot financiering en een voorspelbaar ondernemersklimaat. Ze richten zich op verduurzaming, innovatie en een gelijk speelveld, met speciale aandacht voor het mkb en maatschappelijke ondernemingen. D66 streeft naar een eerlijke economie waarin ondernemers worden ondersteund om te vergroenen en te innoveren, zonder dat bureaucratie of marktmacht hen belemmert.
Minder regeldruk en voorspelbare regels voor ondernemers
D66 erkent dat ondernemers, vooral starters en het mkb, worden belemmerd door complexe regelgeving en onvoorspelbare procedures. Door regels te vereenvoudigen en voorspelbaar te maken, wil D66 het ondernemerschap stimuleren en ondernemers meer ruimte geven om zich op hun bedrijf te richten.
“D66 maakt het aantrekkelijker om een bedrijf te starten of te laten groeien. Veel ondernemers maken zich zorgen over de regeldruk en de verlening van vergunningen. Dat gaan we simpeler maken. Zodat ondernemers minder druk zijn met regels en zich kunnen concentreren op het bouwen aan hun bedrijf.”
“Voor kleine en middelgrote ondernemers kan verduurzaming een uitdaging zijn... Zo weten ondernemers bijvoorbeeld al vóórdat ze beginnen wat er van hen wordt verwacht op het gebied van milieu en natuur. We zorgen voor toegankelijke subsidies, zekerheid voor investeringen en snellere procedures voor beroep en bezwaar.”
Betere toegang tot financiering en groeikansen
D66 wil dat ondernemers, vooral innovatieve starters en het mkb, makkelijker toegang krijgen tot financiering en groeimogelijkheden, onder andere via een Nationale Investeringsbank en Europese kapitaalmarkten. Dit moet bijdragen aan een sterk ondernemersklimaat en het opschalen van duurzame en innovatieve bedrijven.
Gelijk speelveld en nieuwe rechtsvorm voor maatschappelijke ondernemingen
D66 vindt een gelijk speelveld essentieel, vooral voor ondernemers die maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ze willen het makkelijker maken om een rechtsvorm te kiezen die past bij de doelen van de ondernemer, en introduceren een nieuwe rechtspersoon voor maatschappelijke ondernemingen.
“Ook wil D66 dat het makkelijker wordt om een rechtsvorm van de onderneming te kiezen die goed aansluit bij de doelen van de ondernemer. Mede daarom wil D66 een nieuwe rechtspersoon, specifiek voor maatschappelijke ondernemingen.”
Eerlijke concurrentie en aanpak van marktmacht
D66 wil eerlijke concurrentie bevorderen en oneerlijke marktmacht tegengaan, zodat nieuwe ondernemers niet worden buitengesloten en innovatie niet wordt geremd.
“Te veel macht bij één bedrijf zorgt voor hoge prijzen, lage kwaliteit en remt innovatie af. Nieuwe ondernemers worden hierdoor buitengesloten. D66 wil eerlijke concurrentie en grijpt stevig in bij te veel marktmacht.”
DENK erkent het belang van eigen ondernemerschap, vooral binnen het MKB en onder zelfstandigen (ZZP’ers), en wil deze groepen ondersteunen met concrete maatregelen. De partij pleit voor een publieke kredietbank, een betaalbaar sociaal vangnet bij ziekte, en een wettelijke verankering van zelfstandigheid, terwijl ze tegelijkertijd schijnzelfstandigheid wil tegengaan. DENK streeft naar minder administratieve lasten en lagere belastingen voor kleine ondernemers, met oog voor zowel vrijheid als zekerheid op de arbeidsmarkt.
Publieke kredietbank en sociaal vangnet voor kleine ondernemers
DENK wil kleine ondernemers ondersteunen die bij reguliere banken geen kans krijgen, en hen beschermen tegen financiële risico’s bij ziekte. Dit moet ondernemerschap toegankelijker en veiliger maken, zonder de rechten van werknemers te schaden.
“We richten een publieke kredietbank op voor kleine ondernemers. Die verstrekt eerlijke leningen aan ondernemers die bij gewone banken geen kans krijgen.”
“We zorgen voor een betaalbaar vangnet voor de loondoorbetaling bij ziekte voor kleinere ondernemers. Hiermee komen we ondernemers tegemoet, zonder de rechten van werknemers in te perken.”
Wettelijke verankering van zelfstandigheid en aanpak schijnzelfstandigheid
DENK wil de vrijheid van zelfstandig ondernemerschap wettelijk beschermen, maar tegelijkertijd schijnzelfstandigheid tegengaan. Dit moet zorgen voor duidelijkheid en eerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt.
“Als mensen bewust kiezen voor de vrijheid van het werken als een ZZP’er, moet dat altijd mogelijk zijn. Daarom komt er in de vorm van een werkbare definitie een wettelijke verankering van zelfstandigheid, zodat de huidige onduidelijkheid niet meer leidt tot onnodige verdringing van zelfstandigen van de arbeidsmarkt.”
“Wij willen dat mensen die bewust kiezen voor de vrijheid om zelfstandig (ZZP) te zijn, niet onnodig worden belemmerd. Tegelijkertijd moeten we oog hebben voor risico’s. Dat betekent dat we moeten blijven inzetten op de aanpak van schijnzelfstandigheid.”
Lagere lasten en minder regeldruk voor kleine ondernemingen
DENK wil ondernemen aantrekkelijker maken door de lasten en administratieve druk voor kleine ondernemers te verlagen. Dit moet zorgen dat ondernemers zich kunnen richten op hun bedrijf in plaats van op papierwerk.
De PVV benoemt nauwelijks concrete voorstellen specifiek gericht op het stimuleren of ondersteunen van eigen ondernemingen. Het programma bevat slechts één relevante passage, die zich beperkt tot het verminderen van regeldruk en fiscale lasten voor boerderijwinkels, waarmee een kleine groep zelfstandige ondernemers wordt aangesproken. Brede, structurele maatregelen voor het mkb of zelfstandigen ontbreken.
Minder regeldruk en fiscale lasten voor boerderijwinkels
De PVV wil het ondernemerschap van boeren en tuinders stimuleren door de verkoop via boerderijwinkels te vergemakkelijken. Dit doen ze door het schrappen van onnodige regelgeving, registraties en btw-heffingen, zodat deze ondernemers eenvoudiger hun producten kunnen verkopen.
“Vrije verkoop voor boerderijwinkels – zonder onnodige regeldruk, registraties en btw-heffingen”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma