Verkiezingsprogramma's 2025 overdigitale weerbaarheid
NSC vindt dat Nederland digitaal te kwetsbaar is en wil de digitale weerbaarheid van het land fors versterken, vooral voor vitale infrastructuur en persoonsgegevens. Ze pleiten voor strengere wetgeving, meer digitale autonomie, lokale opslag van gevoelige data, een centrale cyberautoriteit en investeringen in innovatie en educatie. Hun visie is dat digitale veiligheid een topprioriteit is voor nationale veiligheid en dat burgers en overheid beter beschermd moeten worden tegen cyberdreigingen.
Digitale weerbaarheid van vitale infrastructuur verhogen
NSC ziet de bescherming van vitale infrastructuur tegen digitale aanvallen als topprioriteit en wil duidelijke cybersecuritykaders invoeren, minder afhankelijk zijn van buitenlandse technologie en kill switches verbieden. Dit moet voorkomen dat essentiële systemen worden platgelegd of gemanipuleerd.
“Nederland is digitaal te kwetsbaar voor cyberaanvallen door hackers. De cyberweerbaarheid van ons land moet omhoog. We voeren de Cyberbeveiligingswet en de Wet Weerbaarheid Kritieke Entiteiten snel in om duidelijke cybersecuritykaders voor de overheid en de vitale sector vast te stellen.”
“Er komt een verbod op kill switches bij (consumenten)apparatuur zoals zonnepanelen, laadpalen en warmtepompen, zodat deze niet vanuit het buitenland uitgeschakeld kunnen worden en zo een black-out veroorzaken.”
“Nederland is nu te afhankelijk van Amerikaanse technologie. Voor onze weerbaarheid is het noodzakelijk dat we een hogere mate van digitale autonomie bereiken, vooral op cruciale onderdelen als cloud-infrastructuur.”
Lokale opslag en bescherming van gevoelige (overheids)data
Om digitale weerbaarheid te vergroten, wil NSC gevoelige gegevens en overheidsdata zoveel mogelijk lokaal en decentraal opslaan, met strenge regels voor datadeling en prioriteit voor quantumveilige cryptografie. Dit moet het risico op hacks en buitenlandse inmenging minimaliseren.
“Elk systeem dat verbonden is met internet is in principe hackbaar. Daarom moeten er niet-digitale opslagplaatsen zijn voor zeer gevoelige gegevens zoals biometrie voor paspoorten. Deze gevoelige gegevens moeten decentraal worden opgeslagen in fysieke kluizen.”
“Gevoelige overheidsdata worden zoveel mogelijk lokaal opgeslagen. Voor het delen en verhandelen van deze data tussen verschillende overheidsorganisaties moeten strenge regels gelden.”
“De overheid moet snel overstappen op quantumveilige cryptografie, met prioriteit voor verouderde en vitale systemen.”
Centrale coördinatie en cyberautoriteit
NSC wil versnippering tegengaan door een centrale cyberautoriteit op te richten die verantwoordelijk is voor de coördinatie van digitale weerbaarheid, vooral voor ondernemers en vitale sectoren.
Investeren in innovatie, educatie en burgerweerbaarheid
Naast technische maatregelen vindt NSC het belangrijk om te investeren in innovatie op het gebied van cybersecurity, digitale vaardigheden en bewustwording bij burgers, zodat de samenleving als geheel weerbaarder wordt tegen digitale dreigingen.
“Ook moet er meer ruimte zijn voor innovatie op het vlak van cybersecurity.”
“We investeren jaarlijks € 1 miljard in een weerbare samenleving voor meer burgersteunpunten, buurtnetwerken en cyberveiligheid.”
“Aandacht voor digitale geletterdheid bij burgers.”
“Nederlandse ondernemers moeten ondersteund worden in het bevorderen van hun digitale weerbaarheid.”
De SP wil de digitale weerbaarheid van Nederland versterken door burgers te beschermen tegen digitale risico’s, afhankelijkheid van buitenlandse technologie te verminderen en publieke controle te waarborgen. Ze pleiten voor digitale autonomie, strenge privacybescherming, menselijke controle over algoritmes en een sterke publieke digitale infrastructuur. Concrete voorstellen zijn onder meer het investeren in Europese alternatieven voor digitale diensten, het verbieden van massale dataverzameling zonder verdenking, en het versterken van de Autoriteit Persoonsgegevens.
Investeren in digitale autonomie en minder afhankelijkheid van VS
De SP ziet de afhankelijkheid van Amerikaanse digitale producten en clouddiensten als een risico voor de digitale weerbaarheid van Nederland. Ze willen investeren in Europese alternatieven, open source software en publieke datacentra om de controle en veiligheid te vergroten.
“In grote mate is de Nederlandse overheid afhankelijk van Amerikaanse digitale producten, clouddiensten en datacentra. We moeten investeren in alternatieven in Nederland en Europa, zodat we de afhankelijkheid van de VS kunnen verminderen.”
“Overheden maken zo veel mogelijk gebruik van open source en zorgen ervoor dat hun systemen leverancier onafhankelijk zijn, onder meer door het gebruik van open standaarden.”
“Publieke data wordt veilig opgeslagen in publieke datacentra in Nederland.”
Verbieden van massale dataverzameling zonder verdenking
De SP wil burgers beschermen tegen ongerichte digitale surveillance door overheid en bedrijven. Ze stellen dat zonder concrete verdenking geen data verzameld mag worden, ook niet door inlichtingendiensten, om de privacy en veiligheid van burgers te waarborgen.
“Mensen moeten niet bang hoeven zijn dat er ongevraagd gegevens over hen worden verzameld. Als er geen concrete verdenking tegen iemand bestaat, mogen er geen gegevens binnengeharkt worden.”
“Ook de AIVD heeft geen vrijbrief om massaal gegevens van burgers te verzamelen. Het doorzoeken van massa’s gegevens van onschuldige burgers is niet effectief voor de bestrijding van terreur en zulke sleepnetten laten we dus niet meer toe.”
Menselijke controle over algoritmes en AI
De SP vindt dat digitale besluitvorming altijd menselijke controle moet houden, om fouten, discriminatie en ontmenselijking te voorkomen. Algoritmes mogen niet zelfstandig beslissen over mensen, zeker niet bij belangrijke levensbeslissingen.
“Beslissingen die mensen raken, mogen nooit alleen door een algoritme worden genomen.”
“Bij beslissingen die impact hebben op iemands leven, bijvoorbeeld bij de aanvraag voor een uitkering, blijven altijd mensen betrokken.”
“We staan niet toe dat dergelijke beslissingen volledig geautomatiseerd worden via algoritmes.”
Versterken van privacytoezicht en consumentenbescherming
De SP wil de Autoriteit Persoonsgegevens versterken om digitale misstanden aan te pakken en consumenten beter te beschermen tegen datamisbruik, vooral bij ‘gratis’ digitale diensten.
“Wij versterken de Autoriteit Persoonsgegevens om misstanden aan te pakken, zodat beter kan worden opgetreden wanneer de privacy van mensen in het geding is.”
“Consumenten krijgen bij het gebruik van ‘gratis’ diensten (waarbij ze betalen met data, zoals op sociale media) dezelfde bescherming als wanneer ze zouden betalen met geld.”
D66 ziet digitale weerbaarheid als essentieel voor de veiligheid en autonomie van Nederland en Europa, met een sterke nadruk op het beschermen van de samenleving tegen digitale dreigingen zoals cyberaanvallen, desinformatie en afhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven. De partij wil investeren in innovatie, digitale vaardigheden, en een eigen Europese techindustrie, en pleit voor een bewindspersoon voor Technologie en Innovatie om regie te voeren. Concrete voorstellen zijn onder meer het versterken van digitale infrastructuur, het stimuleren van cybersecurity, en het vergroten van de digitale weerbaarheid van burgers en organisaties.
Investeren in digitale weerbaarheid en innovatie
D66 wil dat Nederland en Europa minder kwetsbaar zijn voor digitale dreigingen door te investeren in digitale infrastructuur, cybersecurity en technologische innovatie. Dit moet de samenleving beschermen tegen cyberaanvallen, desinformatie en afhankelijkheid van buitenlandse technologie, en bijdragen aan strategische zelfstandigheid.
“We investeren in innovatie die écht het verschil maakt voor de samenleving en op de lange termijn loont. Daarom richten we ons op een aantal duidelijke maatschappelijke missies, zoals voor een circulaire economie, digitale weerbaarheid en fysieke veiligheid.”
“We blijven kwetsbaar als we niet óók inzetten op opkomende technologieën. D66 wil dat Nederland in 2030 Europees koploper is op het gebied van AI, drones, ruimtevaart en cybersecurity voor defensie.”
“We investeren in de fysieke en digitale infrastructuur, in strategische reserves, in een weerbare samenleving en in het tegengaan van desinformatie.”
Bewindspersoon voor Technologie en Innovatie
Om digitale weerbaarheid structureel te versterken, wil D66 een aparte bewindspersoon met een eigen begroting en mandaat voor technologie en innovatie. Deze functionaris moet zorgen voor focus, regie en onafhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven, vooral in publieke sectoren.
“D66 wil een bewindspersoon voor Technologie en Innovatie, met een eigen begroting en een stevig mandaat. Daarmee zorgen we voor focus en regie binnen de overheid om onze maatschappelijke doelen te bereiken.”
“Een bewindspersoon voor Technologie en Innovatie krijgt onder meer de taak om het Rijk en publieke sectoren los te maken van grote techbedrijven uit Amerika en China.”
Vergroten van digitale autonomie en onafhankelijkheid
D66 streeft naar digitale autonomie voor Nederland en Europa, zodat burgers en publieke sectoren niet afhankelijk zijn van buitenlandse (en mogelijk vijandige) techbedrijven. Dit draagt direct bij aan de digitale weerbaarheid van de samenleving.
“Digitale autonomie is daarvoor cruciaal. Waar we die autonomie nog niet hebben, beschermen sterke toezichthouders mensen en maatschappij tegen de schadelijke effecten van de verdienmodellen van grote techbedrijven.”
“Digitale autonomie gaat verder dan wetten. D66 introduceert het Baas-over-eigen-bitsprincipe. Mensen krijgen zelf de regie over hun online leven. Dat geldt ook voor Nederland en de Europese Unie: we zorgen voor digitale onafhankelijkheid, van de cloud en infrastructuur tot apps en algoritmes.”
Versterken van digitale vaardigheden en bestrijden van desinformatie
D66 ziet het vergroten van digitale vaardigheden en het bestrijden van desinformatie als een belangrijk onderdeel van digitale weerbaarheid, zodat burgers zichzelf kunnen beschermen tegen digitale dreigingen.
“D66 versterkt digitale vaardigheden via voorlichting en onderwijs, zodat mensen nepnieuws kunnen herkennen.”
“We investeren in de gereedheid van onze krijgsmacht. Dat doen we onder andere met voldoende (getraind) personeel, uitbreiding van oefenlocaties, passend materieel en efficiënte logistiek en instandhouding.”
BBB ziet digitale weerbaarheid als een essentiële voorwaarde voor nationale veiligheid, privacy en economische stabiliteit. De partij wil investeren in cybersecurity, digitale educatie vanaf jonge leeftijd, en het verminderen van afhankelijkheid van buitenlandse technologie. BBB pleit voor een proactieve overheid, duidelijke wetgeving en versterking van kennis en bewustwording bij burgers en bedrijven.
Gerichte investeringen in cybersecurity en eigen digitale infrastructuur
BBB wil de digitale weerbaarheid van Nederland vergroten door te investeren in cybersecurity, prioriteit te geven aan Nederlandse bedrijven bij digitale veiligheidsprojecten, en vitale infrastructuur zoveel mogelijk in eigen (Nederlands of Europees) beheer te houden. Dit moet de strategische kwetsbaarheid verminderen en de controle over privacy en nationale veiligheid versterken.
“Gerichte investeringen in cybersecurity. Nederlandse cybersecurity bedrijven krijgen voorrang bij veiligheidsprojecten en digitale bewaking van publieke sectoren.”
“Vitale infrastructuur in eigen beheer. Publieke en vitale digitale netwerken blijven zoveel mogelijk in bezit van Nederlandse of Europese bedrijven of samenwerkingsverbanden.”
“Publieke data nationaal beschermen. Overheidsdata en privacygevoelige informatie worden opgeslagen bij Nederlandse of Europese partijen die de hoogste beveiligingsnormen hanteren.”
Digitale educatie en bewustwording vanaf de basisschool
BBB vindt dat digitale weerbaarheid begint bij bewustwording en educatie. Door al op de basisschool te starten met voorlichting over cyberveiligheid en dit door te trekken naar het beroepsonderwijs en ondernemers, wil de partij burgers en bedrijven beter wapenen tegen digitale dreigingen.
“Digitale educatie vanaf de basis. Voorlichting en onderwijs over cyberveiligheid begint op de basisschool en loopt door tot het beroepsonderwijs en bijscholing voor ondernemers.”
“De overheid krijgt een taak om bedrijven, instellingen en burgers bewust te maken van digitale risico’s en weerbaarheid.”
Duidelijke en effectieve wetgeving voor digitale veiligheid
BBB wil dat Europese wetgeving zoals NIS2 zonder extra nationale regels wordt omgezet en dat de handhaving van privacywetgeving (AVG) wordt versterkt. Dit moet zorgen voor een heldere juridische basis en effectieve bescherming tegen datalekken en digitale dreigingen.
Zelfredzaamheid en afbouw afhankelijkheid van buitenlandse technologie
BBB ziet het verminderen van afhankelijkheid van buitenlandse cloud- en softwareleveranciers als cruciaal voor digitale weerbaarheid. Door stap voor stap meer zelfredzaamheid op te bouwen, wil de partij de strategische autonomie van Nederland versterken.
“Zelfredzaamheid vergroten. Afhankelijkheid van buitenlandse cloud en software leveranciers wordt waar mogelijk stap voor stap afgebouwd.”
BVNL ziet digitale weerbaarheid als essentieel voor de bescherming van burgers en bedrijven tegen cyberdreigingen, waarbij marktwerking, innovatie en privacy centraal staan. De partij pleit voor een nationale strategie voor digitale veiligheid, investeringen in cybersecurity, en het stimuleren van digitale geletterdheid via private initiatieven. BVNL verwerpt overmatige staatscontrole en kiest voor zelfregulering, technologische innovatie en het waarborgen van fundamentele rechten.
Nationale strategie voor digitale veiligheid en cyberweerbaarheid
BVNL wil dat de overheid een nationale strategie ontwikkelt om digitale veiligheid te waarborgen, met een actieve rol in het waarschuwen voor en optreden tegen cybercriminaliteit. De partij ziet internationale samenwerking, innovatie en marktwerking als sleutels om digitale weerbaarheid te vergroten, zonder onnodige bureaucratie.
“Er wordt een nationale strategie ontwikkeld om de digitale veiligheid te waarborgen.”
“De overheid neemt een actieve rol aan bij het waarschuwen voor en optreden tegen cybercriminaliteit. We gaan investeren in onderzoek naar nieuwe technologieën en methodologieën op het gebied van cybersecurity.”
“Met toenemende cyberdreigingen zoals ransomware biedt BVNL een visie op digitale weerbaarheid via marktwerking, zelfregulering en technologieën zoals blockchain, zonder bureaucratie.”
Stimuleren van cybersecurity-investeringen en digitale geletterdheid
BVNL wil de digitale weerbaarheid van burgers en bedrijven vergroten door investeringen in cybersecurity fiscaal aantrekkelijk te maken en private initiatieven voor digitale scholing te stimuleren. Het verhogen van digitale geletterdheid wordt gezien als een noodzakelijke voorwaarde voor een weerbare samenleving.
Waarborgen van privacy en fundamentele rechten
Digitale weerbaarheid betekent voor BVNL ook het beschermen van privacy en het recht op een offline leven. De partij verzet zich tegen overmatige informatieverzameling door de overheid en pleit voor het behoud van encryptie en transparantie.
“De overheid stopt met ongeremde informatieverzameling over burgers en het samenstellen van profielen van burgers (met bijvoorbeeld het programma Palentir e.d.).”
“BVNL staat voor een digitale toekomst waarin burgers vrijelijk hun mening kunnen uiten, waarin encryptie beschermd wordt en waarin technologie de privacy en veiligheid van mensen versterkt.”
“Dat het recht behouden blijft op een offline leven en offline toegang tot essentiële maatschappelijke diensten gewaarborgd blijft.”
JA21 ziet digitale weerbaarheid als een essentieel onderdeel van nationale veiligheid en wil investeren in cyberveiligheid, digitale soevereiniteit en het vergroten van de weerbaarheid van burgers en vitale infrastructuur tegen digitale dreigingen. De partij pleit voor een centrale aanpak van cyberveiligheid, investeringen in een nationale cloud, uitbreiding van het Defensie Cyber Commando en educatie over digitale dreigingen. Bedrijven, onderwijs en strategische sectoren worden actief betrokken bij het versterken van de digitale weerbaarheid van Nederland.
Centrale regie en forse investeringen in cyberveiligheid
JA21 wil cyberveiligheid centraal organiseren onder één ministerie en vaste Kamercommissie, met substantiële investeringen volgens NAVO-afspraken. Dit moet Nederland beschermen tegen digitale aanvallen op vitale infrastructuur en de samenleving als geheel digitaal weerbaarder maken.
“JA21 staat achter deze afspraak en zet in op een stevige en centrale aanpak van deze investering onder éé n verantwoordelijk ministerie, met één vaste Kamercommissie, en onder scherpe toetsing op effectiviteit.”
“Cyberveiligheid is nationale veiligheid. Nederland is kwetsbaar. Een digitale aanval kan onze energievoorziening, havens of democratie platleggen.”
Investeren in digitale soevereiniteit en nationale cloud
Om afhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven te verminderen, wil JA21 investeren in een nationale cloud en strategische technologieën onder Nederlandse wetgeving.
“Investeer in een nationale cloud onder Nederlandse wetgeving. Geen Amerikaanse of Chinese toegang tot onze data.”
“Zorgen voor digitale soevereiniteit. Europa en Nederland mogen niet volledig afhankelijk zijn van Amerikaanse of Chinese techbedrijven. We investeren in strategische technologie en digitale veiligheid.”
Uitbreiding Defensie Cyber Commando en cyberafschrikking
JA21 pleit voor een actieve afschrikking tegen digitale aanvallen door het uitbreiden van het Defensie Cyber Commando en het hanteren van een tegenactiebeleid.
“Breid het Defensie Cyber Commando uit. Hack ons? Reken op een tegenactie.”
Actieve bewaking van vitale infrastructuur (fysiek en digitaal)
De partij wil dat vitale infrastructuur bij verhoogde dreiging zowel fysiek als digitaal actief wordt bewaakt, om sabotage en cyberaanvallen te voorkomen.
“Bij verhoogde dreiging moet vitale infrastructuur fysiek en digitaal actief worden bewaakt.”
Vergroten digitale weerbaarheid van burgers en bedrijven
JA21 wil lesprogramma’s over digitale dreigingen stimuleren en bedrijven betrekken bij crisisvoorbereiding, zodat de samenleving als geheel weerbaarder wordt tegen digitale risico’s.
“We onderzoeken de mogelijkheden voor een moderne variant van de Burgerbescherming, breiden de Nationale Reserve uit en stimuleren lesprogramma’s over civiele paraatheid en digitale dreigingen. Ook bedrijven worden betrokken bij crisisvoorbereiding.”
Cyberveiligheid als voorwaarde voor economische weerbaarheid
De partij koppelt cyberveiligheid direct aan economische strategie en herindustrialisatie, waarbij digitale veiligheid een randvoorwaarde is voor strategische autonomie.
“Cyberveiligheid als voorwaarde voor herindustrialisatie en strategische autonomie.”
FVD ziet digitale weerbaarheid primair als het beschermen van privacy, anonimiteit en vrijheid tegen digitale surveillance en centrale controle door overheid en EU. Hun belangrijkste voorstellen zijn het wettelijk beschermen van digitale communicatie, het waarborgen van anonimiteit online, het afschaffen van de Sleepwet en het verzetten tegen Europese digitale ID’s en biometrische registratie. FVD koppelt digitale weerbaarheid vooral aan het beperken van overheidsmacht en het versterken van individuele rechten in de digitale wereld.
Digitale communicatie onder briefgeheim brengen
FVD wil dat digitale communicatie dezelfde wettelijke bescherming krijgt als briefpost en telefoongesprekken, om burgers te beschermen tegen afluisteren en toezicht. Dit wordt gezien als essentieel voor privacy en digitale weerbaarheid in een tijd waarin steeds meer communicatie digitaal verloopt.
“Het briefgeheim, zoals vastgelegd in artikel 13 van de Grondwet, gaat ook gelden voor digitale communicatie, zodat e-mails en berichten dezelfde bescherming genieten als briefpost en telefoongesprekken.”
Intrekken van de Sleepwet en verzet tegen digitale surveillance
FVD beschouwt grootschalige digitale surveillance door de overheid als een bedreiging voor de digitale weerbaarheid van burgers. Ze willen de Sleepwet afschaffen, zijn tegen Europese Digital ID en verzetten zich tegen het registreren van biometrische data van internetgebruikers.
“We respecteren de uitslag van het referendum van 2017 en schaffen de Sleepwet af, zodat burgers niet structureel kunnen worden afgeluisterd.”
“We verzetten ons tegen een Europese digitale identiteit, zodat Nederlanders niet in een centraal controlesysteem terechtkomen.”
“We weigeren voorstellen om biometrische data van internetgebruikers op te slaan, zodat anonimiteit online gewaarborgd blijft.”
Anonimiteit op internet garanderen
FVD ziet anonimiteit als een kernonderdeel van digitale weerbaarheid, omdat het burgers beschermt tegen machtsmisbruik en censuur. Ze willen anonimiteit de norm maken en verzetten zich tegen verplichte identiteitskoppeling aan online accounts.
“We maken anonimiteit de norm. We verzetten ons tegen verplichte identiteitskoppeling aan accounts, zodat iedereen zonder angst kennis kan vergaren en meningen kan uiten.”
“Forum voor Democratie vindt anonimiteit een essentieel onderdeel van een vrije samenleving: het stelt burgers in staat ongeremd en in vrijheid kennis te vergaren, meningen te delen en zich te beschermen tegen machtsmisbruik.”
Investeren in cyberdefensie
FVD erkent het belang van bescherming tegen digitale dreigingen op nationaal niveau en wil daarom investeren in cyberdefensie. Dit is een van de weinige punten die direct over digitale weerbaarheid in de zin van bescherming tegen cyberaanvallen gaan.
“We investeren in cyberdefensie, zodat Nederland beschermd blijft tegen digitale dreigingen en koploper wordt op digitaal gebied.”
De VVD ziet digitale weerbaarheid als een cruciale voorwaarde voor nationale veiligheid, economische stabiliteit en het beschermen van de democratische rechtsstaat. Ze willen fors investeren in inlichtingen- en veiligheidsdiensten, eisen hoge digitale weerbaarheid van vitale infrastructuur, en pleiten voor Europese samenwerking en minder afhankelijkheid van buitenlandse technologie. Concrete voorstellen zijn onder meer strengere eisen aan digitale infrastructuur, snellere informatie-uitwisseling bij dreigingen, en het ondersteunen van publieke en private organisaties bij cybersecurity.
Investeren in inlichtingen- en veiligheidsdiensten
De VVD wil de capaciteit en bevoegdheden van inlichtingen- en veiligheidsdiensten uitbreiden om Nederland beter te beschermen tegen digitale dreigingen. Dit is nodig vanwege de toename van cyberaanvallen, spionage en desinformatie die de nationale veiligheid en economie direct raken.
“We moeten meer investeren in onze veiligheids- en inlichtingendiensten. Het is van belang dat onze diensten beschikken over voldoende wettelijke bevoegdheden. We maken de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) toekomstbestendig zodat we weerbaar blijven tegen toekomstige en nu nog onbekende dreigingen.”
“Daarnaast verstevigen we de wettelijke grondslag waarmee inlichtingendiensten structureel informatie kunnen delen met private bedrijven en breiden we het personeelsbestand van de diensten fors uit.”
Verhogen digitale weerbaarheid van vitale infrastructuur
De VVD stelt dat publieke investeringen en essentiële infrastructuur aan hoge eisen voor digitale weerbaarheid moeten voldoen. Ze willen dat incidenten snel gemeld en opgevolgd worden, en dat publieke en private organisaties actief ondersteund worden bij cybersecurity.
“We stellen hoge eisen aan digitale weerbaarheid van publieke investeringen en essentiële infrastructuur. We ondersteunen publieke en private organisaties, zoals gemeenten en OV-bedrijven, op het gebied van cybersecurity en willen dat digitale incidenten snel centraal gemeld en opgevolgd worden.”
Minder afhankelijkheid van buitenlandse technologie
Om de digitale autonomie en weerbaarheid te vergroten, wil de VVD minder afhankelijk zijn van Amerikaanse software en clouddiensten. Ze pleiten voor versterking van de Europese digitale infrastructuur en eigen technologische alternatieven.
“Nederland en Europa moeten minder afhankelijk worden van Amerikaanse software, clouddiensten en datacentra: De VVD pleit daarom voor versterking van de Europese digitale infrastructuur en eigen technologische alternatieven (Nederlandse en Europese clouds), zodat we onze autonomie behouden, risico’s beperken en vitale processen niet in buitenlandse handen leggen.”
Europese samenwerking op cyberveiligheid
De VVD ziet een sterke Europese samenwerking op het gebied van cyberveiligheid en inlichtingen als noodzakelijk om statelijke cyberaanvallen, desinformatie en spionage effectief te bestrijden.
“De VVD wil een sterke Europese samenwerking op het gebied van cyberveiligheid en inlichtingen. Dreigingen zoals statelijke cyberaanvallen, desinformatie en spionage vragen om een gecoördineerde aanpak waarbij ook samenwerking tussen het bedrijfsleven en inlichtingendiensten nodig is.”
Snelle hulp en informatie-uitwisseling bij cyberincidenten
De VVD wil dat ondernemers bij ransomware-aanvallen direct informatie en ondersteuning krijgen, en dat dreigingsinformatie sneller en structureel met vitale bedrijven gedeeld wordt.
“We moeten ondernemers helpen die slachtoffer zijn van ransomware aanvallen. Om verdere schade te voorkomen is het van belang dat zij direct informatie en ondersteuning krijgen.”
“We zorgen ervoor dat onze inlichtingendiensten dreigingsinformatie wettelijk sneller en op structurele basis met (vitale) bedrijven mogen delen.”
Volt ziet digitale weerbaarheid als essentieel voor een innovatieve en rechtvaardige samenleving en wil Nederland beter beschermen tegen cyberdreigingen. Ze pleiten voor snelle implementatie van Europese wetgeving, verplichte cybervaardigheden in het onderwijs, en juridische bescherming voor ethisch hacken. Hun aanpak combineert wettelijke verplichtingen, investeringen in kennis en infrastructuur, en transparantie om digitale veiligheid structureel te versterken.
Versnelde implementatie van Europese cyberwetgeving
Volt vindt dat Nederland achterloopt met het wettelijk verankeren van digitale weerbaarheid en wil Europese richtlijnen snel en streng invoeren. Dit moet organisaties in kritieke sectoren verplichten tot adequate beveiliging en sancties mogelijk maken bij nalatigheid.
“We zorgen voor een versnelde implementatie van de NIS2-richtlijn. Nederland moet binnen zes maanden concrete wetgeving hebben die organisaties in kritieke sectoren verplicht tot adequate sanctiemogelijkheden.”
Verplichte cybervaardigheden en bewustwording voor iedereen
Volt beschouwt digitale geletterdheid als een basisvaardigheid en wil verplichte cybervaardigheden op alle onderwijsniveaus, aangevuld met jaarlijkse bewustwordingscampagnes. Dit moet burgers, bedrijven en overheden weerbaarder maken tegen digitale manipulatie en cyberdreigingen.
“Digitale geletterdheid is een basisvaardigheid. We verplichten onderwijs in cybervaardigheden op alle onderwijsniveaus. Daarnaast organiseren we jaarlijks bewustwordingscampagnes voor burgers, zodat iedereen weerbaar is tegen digitale manipulatie.”
“We investeren in weerbaarheid en bewustwording bij mensen, bedrijven en overheden.”
Juridische bescherming en stimulering van ethisch hacken
Volt wil het recht op ethisch hacken wettelijk vastleggen en ethische hackers juridische bescherming bieden. Dit bevordert het tijdig melden en oplossen van digitale kwetsbaarheden, wat de weerbaarheid van vitale maatschappelijke organisaties vergroot.
“We leggen daarom naar Belgisch voorbeeld het recht op ongevraagd ethisch hacken wettelijk vast. Nederland heeft een bloeiende cultuur van mensen die het internet veiliger maken door technisch onderzoek. Deze mensen krijgen juridische bescherming.”
“Alle maatschappelijke organisaties die belangrijk zijn voor de samenleving moeten snel en positief reageren wanneer een ethisch hacker een digitaal probleem vindt en meldt.”
Kwantumbestendige beveiliging van kritieke infrastructuur
Volt wil dat de overheid en kritieke infrastructuur uiterlijk in 2028 ‘kwantumbestendig’ zijn, om toekomstige dreigingen van kwantumcomputers het hoofd te bieden. Dit vereist samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven voor sterke cryptografie.
“We implementeren een centrale aanpak die ervoor zorgt dat de overheid (en met name de kritieke infrastructuur) uiterlijk in 2028 ‘kwantumbestendig’ is.”
Transparantie en parlementaire controle op cyberveiligheid
Volt benadrukt het belang van transparantie en democratische controle op cyberveiligheidsmaatregelen. Publieke rapportage en parlementaire controle moeten het vertrouwen in digitale weerbaarheid vergroten.
“Transparantie en democratische controle zijn belangrijke uitgangspunten. We verplichten publieke rapportage over cyberdreigingen en overheidsmaatregelen. Daarnaast voeren we een parlementaire controle uit bij alle cyberveiligheidsoperaties om het vertrouwen te waarborgen.”
50PLUS vindt digitale weerbaarheid van groot belang, vooral voor ouderen die extra kwetsbaar zijn voor digitale dreigingen. De partij pleit voor investeringen in digitale veiligheid, betere bescherming tegen online oplichting, en digitale inclusie via toegankelijke overheidsdiensten en cursussen. 50PLUS wil dat technologie ouderen ondersteunt, maar dat er altijd alternatieven blijven voor wie niet digitaal vaardig is.
Investeren in digitale veiligheid en onafhankelijkheid
50PLUS benadrukt de urgentie van digitale veiligheid en wil investeren in de bescherming van systemen, met minder afhankelijkheid van commerciële en buitenlandse partijen. Dit moet de digitale weerbaarheid van Nederland als geheel versterken.
“Digitale veiligheid heeft grote urgentie. Er komen digitaal steeds sneller en meer bedreigingen op ons af. We willen dat er extra geïnvesteerd wordt in de veiligheid van onze systemen om onafhankelijk te worden van commerciële en buitenlandse partijen.”
Bescherming van ouderen tegen digitale criminaliteit
De partij richt zich specifiek op het beschermen van ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal, en wil anonieme accounts beperken om misbruik te voorkomen.
Digitale inclusie en alternatieven voor digibeten
50PLUS vindt dat digitale diensten toegankelijk moeten zijn voor iedereen, met papieren en telefonische alternatieven voor wie niet digitaal vaardig is. Gemeenten moeten wettelijk verantwoordelijk worden voor de digitale zelfredzaamheid van ouderen.
“Overheidsdiensten en facilitaire bedrijven bieden ouderen en gehandicapten die moeite hebben met digitale formulieren, een papieren alternatief.”
“Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen. Net zoals gemeenten verantwoordelijk zijn voor de WMO, worden zij ook verantwoordelijk voor de digitale zelfredzaamheid van hun oudere inwoners.”
Digitale vaardigheden versterken via cursussen
Om de digitale weerbaarheid van ouderen te vergroten, wil 50PLUS investeren in laagdrempelige digitale cursussen, met aandacht voor praktische toepassingen als internetgebruik, online bankieren en sociale media.
“Digitale cursussen voor ouderen om hun vaardigheden te verbeteren, met specifieke aandacht voor internetgebruik, online bankieren en sociale media door lokale gemeenschappen, bibliotheken en seniorenverenigingen.”
BIJ1 pleit voor maximale bescherming van digitale privacy en het minimaliseren van digitale surveillance door de overheid en politie. Hun belangrijkste voorstellen zijn het beperken van dataverzameling tot het strikt noodzakelijke, het verbieden van automatische gezichtsherkenning en het instellen van streng toezicht door privacywaakhonden. De kern van hun visie is dat digitale weerbaarheid vooral draait om het beschermen van burgers tegen digitale controle en inbreuk op hun privacy door de staat.
Dataverzameling door overheid en politie minimaliseren
BIJ1 wil dat de overheid en politie alleen het strikt noodzakelijke aan data verzamelen, onder streng toezicht van onafhankelijke privacywaakhonden. Dit moet burgers beschermen tegen onnodige digitale surveillance en het risico op misbruik van persoonlijke gegevens.
“Alle dataverzameling door overheid en justitie wordt geminimaliseerd tot het absoluut noodzakelijke, en er komt altijd streng toezicht van privacywaakhonden.”
“De adviezen van privacywaakhonden worden openbaar en afdwingbaar met sancties die verder gaan dan de huidige ineffectieve bestuurlijke boetes.”
Cameratoezicht en automatische gezichtsherkenning beperken
BIJ1 stelt dat cameratoezicht en automatische gezichtsherkenning niet de norm mogen zijn, maar een uitzondering, om zo de digitale weerbaarheid van burgers te vergroten tegen onrechtmatige observatie en profilering.
“Cameratoezicht wordt niet meer de norm, maar een uitzondering. Het verzamelen van data via privé smart-deurbellen wordt helemaal gestopt.”
“Ook automatische gezichtsherkenning wordt verboden.”
“Alle (politie)camera’s in de publieke ruimte komen in een openbaar register en worden getoetst op aangescherpte privacywetgeving.”
Streng toezicht en controle op digitale opsporingsdiensten
BIJ1 wil de bevoegdheden van digitale opsporingsdiensten inperken en onderwerpt deze aan strenge, onafhankelijke democratische controle, om misbruik van digitale middelen te voorkomen.
“We intensiveren en verbeteren intussen de strenge, bindende, onafhankelijke democratische controle over deze diensten. Hun bevoegdheden worden ingeperkt, en gegevensverstrekking aan buitenlandse geheime diensten wordt aan banden gelegd.”
Het CDA ziet digitale weerbaarheid als een essentieel onderdeel van nationale veiligheid en maatschappelijke veerkracht. De partij wil investeren in bewustwording, onderwijs, en samenwerking met bedrijven om burgers en organisaties beter te beschermen tegen digitale dreigingen. Concrete voorstellen zijn onder meer het verankeren van cyberveiligheid en mediawijsheid in het onderwijs, het versterken van inlichtingen- en veiligheidsdiensten, en het stimuleren van digitale autonomie binnen Europa.
Digitale weerbaarheid via onderwijs en bewustwording
Het CDA wil digitale weerbaarheid structureel versterken door onderwijs, mediawijsheid en training voor burgers en bedrijven. Dit moet de samenleving beter wapenen tegen cyberdreigingen, desinformatie en misbruik van digitale technologie.
“Wij willen een betere verankering van digitale ethiek: AI-ethiek, het begrijpen van algoritmes, mediawijsheid en cyberveiligheid in funderend en vervolgonderwijs en bibliotheken. Ook bedrijven, vooral het mkb, dragen bij door hun medewerkers te scholen en toepassingen verantwoord in te zetten. Zo bouwen we samen aan een digitaal weerbare samenleving.”
“cyberveiligheid tegen hacks, versterken onze democratische processen en zetten actief in op een grotere bewustwording in en weerbaarheid van de samenleving.”
Versterken van inlichtingen- en veiligheidsdiensten tegen digitale dreigingen
Het CDA benadrukt het belang van goed uitgeruste inlichtingen- en veiligheidsdiensten om digitale aanvallen van statelijke actoren en criminele netwerken tijdig te signaleren en te bestrijden. Dit is noodzakelijk om sabotage, desinformatie en andere digitale dreigingen het hoofd te bieden.
“Kwaadwillende landen als Rusland, China en Iran raken met ontwrichtende acties alle onderdelen van de samenleving. ... Dat vraagt om goed geëquipeerde inlichtingen- en veiligheidsdiensten om deze dreiging vroegtijdig te signaleren en tegen te gaan.”
“We hebben te maken met een groot aantal statelijke actoren, terroristische groeperingen en criminele netwerken die onze nationale veiligheid en democratische rechtsorde bedreigen. Daar moeten we harder tegen optreden. Nederland moet zich weerbaar maken. Daarin spelen onze inlichtingen- en veiligheidsdiensten een grote rol.”
Investeren in digitale autonomie en Europese samenwerking
Het CDA wil de afhankelijkheid van buitenlandse technologie verminderen en de digitale infrastructuur in Europa versterken. Dit draagt bij aan de digitale weerbaarheid van Nederland en Europa als geheel.
“We willen minder afhankelijk worden van Big Tech buiten Europa. Daarom investeren we in digitale autonomie, bijvoorbeeld door als Europa eigen cloud-toepassingen te maken, en met gelijkgestemde landen te bouwen aan de versterking van de Europese chipsector.”
“We stimuleren doorontwikkeling van het Nederlands ‘large language-model’ GPT-NL als basis voor AI. Ook stimuleren we de bouw van Europees-autonome datacentra.”
De ChristenUnie ziet digitale weerbaarheid als essentieel voor de bescherming van Nederland tegen digitale dreigingen zoals spionage, desinformatie en cyberaanvallen. Ze pleiten voor versterking van cyberveiligheid, minder afhankelijkheid van niet-Europese techbedrijven, en strengere regulering van digitale platforms en algoritmes. Concrete voorstellen zijn onder meer investeren in cyberveiligheid, transparantie over algoritmes, en het verplicht stellen van Europese alternatieven voor digitale infrastructuur.
Investeren in cyberveiligheid en bescherming tegen digitale dreigingen
De ChristenUnie benadrukt het belang van digitale weerbaarheid tegen spionage, sabotage, desinformatie en cyberaanvallen, vooral op vitale infrastructuur. Ze willen extra defensiebudget inzetten voor cyberveiligheid en samenwerking met bondgenoten om kritieke infrastructuur te beschermen.
“Nederland moet zich goed beschermen tegen spionage, diefstal van militaire technologie, ontwrichting door desinformatie en het hacken van wapensystemen en vitale infrastructuur (zoals een waterkering). Nederland is goed in cyberveiligheid en dat willen we zo houden. Extra geld voor defensie gebruiken we daarom ook voor het verbeteren van cyberveiligheid.”
“Er komt een strategie om met bondgenoten de vitale onderdelen van de infrastructuur, zoals zeekabels, te beschermen.”
Minder afhankelijk van niet-Europese techbedrijven en Europese alternatieven stimuleren
Om digitale weerbaarheid te vergroten, wil de ChristenUnie de afhankelijkheid van niet-Europese techbedrijven verminderen door in te zetten op Europese alternatieven en open source oplossingen.
“De overheid zorgt ervoor dat ze zelf niet afhankelijk wordt van niet-Europese techbedrijven, door zo veel mogelijk gebruik te maken van Europese alternatieven of open source oplossingen.”
Transparantie en regulering van algoritmes en digitale platforms
De partij wil dat de inzet van algoritmes transparanter wordt en dat digitale platforms verplicht worden om minder polariserende algoritmes te gebruiken. Dit moet burgers beschermen tegen manipulatie en desinformatie.
“Het algoritmeregister wordt uitgebreid en verplicht gesteld, zodat transparant is hoe algoritmes worden ingezet.”
“Social media bedrijven worden verplicht om minder 'polariserende algoritmes' in te zetten, bijvoorbeeld door gebruikers keuze vrijheid te geven over hoe aanbevelingen tot stand komen.”
“Digitale platforms die door overheden worden ingezet om heimelijk de publieke opinie te beïnvloeden of desinformatie te verspreiden, worden verboden.”
DENK ziet digitale weerbaarheid als het beschermen van fundamentele rechten in het digitale domein, met nadruk op privacy, non-discriminatie en een veilige digitale infrastructuur. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals een algoritmewet, streng toezicht op privacy, en investeringen in digitale veiligheid, vooral voor kwetsbare organisaties. DENK wil zo burgers beschermen tegen machtsmisbruik door technologie en digitale dreigingen.
Algoritmewet en bescherming tegen discriminatie
DENK wil wettelijke waarborgen tegen discriminatie en machtsmisbruik door algoritmen, met een verbod op afkomstgerelateerde kenmerken en verplichte transparantie. Dit moet de digitale weerbaarheid van burgers versterken tegen oneerlijke behandeling door technologie.
“Er komt een algoritmewet. In deze wet worden waarborgen voor mensenrechten bij algoritmen verplicht. Het gebruik van afkomstgerelateerde kenmerken in algoritmen en risicoprofielen wordt verboden. Ook worden strenge eisen ingevoerd die verplicht stellen dat algoritmes op non discriminatoire wijze worden ontworpen, getest én gecontroleerd.”
“Algoritmes worden transparant. Er komt een verplicht algoritmeregister, dat geldt voor zowel overheden als bedrijven die algoritmen inzetten.”
Sterker toezicht en privacybescherming
DENK pleit voor versterking van de Autoriteit Persoonsgegevens en strengere privacywaarborgen, om burgers digitaal weerbaarder te maken tegen misbruik van persoonsgegevens en de macht van grote technologiebedrijven.
“Sterker toezicht door de Autoriteit Persoonsgegevens. De AP krijgt extra middelen, bredere bevoegdheden en diepgaande expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie.”
“Wij willen inzetten op betere waarborgen van de online privacy. Dat betekent dat handel in persoonsgegevens aan banden wordt gelegd en de macht van de bigtech bedrijven Europees moet worden ingeperkt.”
Investeren in digitale veiligheid en infrastructuur
DENK wil investeren in digitale veiligheid en infrastructuur, met speciale aandacht voor de ondersteuning van kleine organisaties en het verminderen van afhankelijkheid van buitenlandse technologie. Dit moet de digitale weerbaarheid van de samenleving als geheel vergroten.
“Er moet meer geïnvesteerd worden in digitale veiligheid. We moeten ook inzetten op onafhankelijkheid van onze systemen van andere landen en grote bedrijven.”
“Wij willen extra ondersteuning voor kleine organisaties om hun digitale beveiliging op orde te krijgen. De overheid investeert in een veilige digitale infrastructuur en de bescherming van persoonsgegevens.”
GroenLinks-PvdA ziet digitale weerbaarheid als essentieel voor het beschermen van burgers, bedrijven en de democratie tegen digitale dreigingen zoals cyberaanvallen, misinformatie en online criminaliteit. Ze willen investeren in cyberveiligheid, sterke toezichthouders, digitale hulpverlening en toegankelijke digitale infrastructuur, met nadruk op publieke controle en mensenrechten. Concrete voorstellen zijn onder meer meer capaciteit voor politie en digitale hulpverleners, verplichte simulaties bij vitale bedrijven, en het versterken van Europese samenwerking en regelgeving.
Investeren in cyberveiligheid en digitale hulpverlening
GroenLinks-PvdA wil de digitale weerbaarheid van Nederland vergroten door te investeren in cyberverdediging, meer digitale hulpverleners en structurele simulaties bij vitale bedrijven. Dit moet de samenleving beter beschermen tegen cyberaanvallen, storingen en digitale noodsituaties.
“De politie krijgt meer capaciteit om criminaliteit in de digitale wereld aan te pakken. De overheid investeert in cyberverdediging om onze vitale infrastructuur te beschermen tegen cyberaanvallen. Bij kritieke bedrijven en organisaties voeren we regelmatig simulaties en trainingen uit, om voorbereid te zijn op grootschalige cyberaanvallen, storingen en noodsituaties waarbij digitale functies uitvallen.”
“We verhogen daarom het aantal Digitale Hulpverleners (DHV’ers) in Nederland.”
Sterkere toezichthouders en privacybescherming
De partij vindt dat effectieve handhaving en sterke toezichthouders cruciaal zijn voor digitale weerbaarheid, met meer middelen en bevoegdheden voor privacy- en algoritmetoezichthouders. Dit moet burgers beschermen tegen misbruik van data en algoritmen.
“We beschermen onze privacy en mensenrechten door meer middelen en bevoegdheden voor de Autoriteit Persoonsgegevens, de Autoriteit Consument en Markt en de algoritmetoezichthouder en faciliteren samenwerking met andere Europese toezichthouders.”
Europese samenwerking en digitale autonomie
GroenLinks-PvdA ziet Europese samenwerking als noodzakelijk om digitale weerbaarheid te versterken en afhankelijkheid van buitenlandse technologie te verminderen. Ze willen investeren in Europese alternatieven en een risico-gedreven aanpak voor digitale autonomie.
“Samen met Europese partners maken we haast met het bouwen van Europese alternatieven en het stallen van data op Europees grondgebied. Voor het stellen van prioriteiten in het bouwen aan digitale autonomie, kiezen we een risico-gedreven aanpak, waarbij we de gehele technologiestack in samenhang benaderen.”
Bestrijden van cybercrime en online misbruik
De partij wil slachtoffers van cybercrime beter beschermen en de aanpak van online misbruik versterken, onder meer door een Europese hulpknop en meldplicht voor platforms.
“We realiseren in Europees verband een hulpknop op platforms die slachtoffers in één klik verwijzen naar hulp. Contentplatforms en internetproviders krijgen een meldplicht bij signalen van grooming of seksueel misbruik. Nationale autoriteiten moeten daarnaast meer middelen krijgen om online misbruik, bijvoorbeeld in de vorm van cyberpesten, deepfakes, doxing en online shaming aan te pakken.”
De SGP ziet digitale weerbaarheid als essentieel voor de bescherming van burgers, bedrijven en de samenleving tegen digitale dreigingen zoals cybercrime en aanvallen op kritieke infrastructuur. De partij pleit voor strengere eisen aan cyberveiligheid, meer samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven, en het versterken van individuele controle over data. Concrete voorstellen zijn onder meer het verhogen van veiligheidsstandaarden, het ondersteunen van ondernemers bij cyberveiligheid, en het beschermen van kwetsbare groepen tegen digitale risico’s.
Versterken van cyberveiligheid en kritieke infrastructuur
De SGP wil dat overheid en bedrijfsleven samen de digitale weerbaarheid verhogen, met name door het beschermen van kritieke infrastructuur en het verhogen van veiligheidsstandaarden. Dit is nodig om maatschappelijke ontwrichting door digitale aanvallen te voorkomen.
“Overheid en bedrijfsleven moeten zich samen voorbereiden op de noodscenario’s ten aanzien van cyberveiligheid van kritieke infrastructuur. Denk bijvoorbeeld aan communicatiestructuren, logistiek en de levensmiddelenbranche. Hogere veiligheidsstandaarden voor de kritieke delen van de digitale processen en frequent en grootschalig testen van de beveiliging zijn noodzakelijk”
Ondersteuning van ondernemers bij cyberveiligheid
De SGP erkent dat bedrijven kwetsbaar zijn voor cyberdreigingen en wil hen actief ondersteunen bij het verbeteren van hun digitale weerbaarheid. Dit moet onder andere door het versterken van het Digital Trust Centre.
“De SGP wil ondernemers ondersteunen bij het werken aan cyberveiligheid. De capaciteit van het Digital Trust Centre wordt versterkt.”
Bescherming van kwetsbare groepen tegen cybercrime
De partij vindt dat er extra aandacht moet zijn voor mensen die minder digitaal vaardig zijn, zodat zij niet het slachtoffer worden van cybercrime. De overheid moet afspraken maken met het bedrijfsleven om deze groepen te beschermen.
“Er moet meer aandacht zijn voor mensen die minder digitaal vaardig zijn. De SGP wil dat de overheid afspraken maakt met het bedrijfsleven om kwetsbare groepen te beschermen tegen cybercrime.”
Individueel eigenaarschap en bescherming van persoonsgegevens
De SGP wil dat burgers meer controle krijgen over hun eigen data en dat bedrijven transparant zijn over datagebruik. Dit draagt bij aan digitale weerbaarheid door misbruik en ongewenste verspreiding van persoonsgegevens tegen te gaan.
“De SGP wil toe naar zoveel mogelijk ‘individueel eigenaarschap’ van data. Niet de autofabrikant en het energiebedrijf, maar de auto- en de woningbezitter moeten bepalen wat er met ‘hun’ data gebeurt.”
Verbod op deepfakes en copyright op biometrische gegevens
Om burgers te beschermen tegen digitale misleiding en identiteitsmisbruik, pleit de SGP voor een verbod op deepfakes en het toekennen van copyright op lichaam, gezichtskenmerken en stem.
“Er komt een verbod op het creëren en verspreiden van deepfakes. Burgers krijgen, naar Deens voorbeeld, op grond van de Auteurswet copyright op hun eigen lichaam, gezichtskenmerken en stem.”
De Partij voor de Dieren ziet digitale weerbaarheid als essentieel voor het beschermen van burgers tegen digitale dreigingen zoals cybercrime, privacy-schendingen en desinformatie. Ze pleiten voor structurele investeringen in digitale vaardigheden, privacybescherming, en het vergroten van bewustzijn en weerbaarheid tegen digitale criminaliteit en beïnvloeding. Concrete voorstellen zijn onder meer het opnemen van digitale weerbaarheid in het onderwijs en het investeren in cyberbewustzijn en digitale geletterdheid van burgers.
Digitale weerbaarheid in het onderwijs versterken
De PvdD wil dat digitale weerbaarheid, inclusief kritisch denken en mediawijsheid, een grotere rol krijgt in het onderwijs. Hiermee willen ze jongeren beter wapenen tegen nepnieuws, manipulatie en digitale risico’s, zodat zij zich zelfstandig en kritisch kunnen bewegen in de digitale samenleving.
“Kritisch denken, digitale vaardigheden (inclusief de ethische aspecten van AI en digitale weerbaarheid) en mediawijsheid krijgen een grotere rol in het curriculum. Zo leren leerlingen onder andere nepnieuws herkennen en kritisch omgaan met informatie.”
Investeren in cyberbewustzijn en digitale geletterdheid
De partij vindt dat digitale weerbaarheid van burgers versterkt moet worden door te investeren in kennis, bewustzijn en praktische vaardigheden om cybercrime, identiteitsfraude en buitenlandse beïnvloeding te herkennen en te weerstaan. Dit wordt gezien als een noodzakelijke randvoorwaarde voor veilige digitalisering.
“Er wordt geïnvesteerd in voldoende cyberbewustzijn en dus digitale geletterdheid van burgers. Daarnaast zetten we ons actief in om burgers te helpen digitale criminaliteit, zoals identiteitsfraude en -diefstal, en buitenlandse beïnvloeding te herkennen en zich ertegen te weren.”
Publiek onderzoek en educatie voor weerbaarheid tegen AI-risico’s
De PvdD wil structureel investeren in onafhankelijk onderzoek naar de maatschappelijke impact van AI, waarbij de resultaten publiek beschikbaar worden gemaakt en gebruikt voor educatie om de weerbaarheid van burgers te vergroten. Dit moet burgers beter voorbereiden op de risico’s van AI voor autonomie, gedrag en democratie.
“Onderzoeksresultaten worden publiek beschikbaar gemaakt en gebruikt voor educatie om de weerbaarheid van burgers te vergroten.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma