Verkiezingsprogramma's 2025 overdigitale privacy, wie is de beste?
De Partij voor de Dieren (PvdD) positioneert zich als een van de meest privacy-beschermende partijen van Nederland, met een breed scala aan concrete voorstellen om digitale privacy structureel te versterken. Ze willen onder meer het recht op privacy wettelijk uitbreiden, Big Tech en overheid fors begrenzen in dataverzameling, en privacyvriendelijke alternatieven stimuleren. Hun visie is dat digitale soevereiniteit, transparantie en zeggenschap over eigen data essentieel zijn voor een vrije, democratische samenleving.
Strenge beperking dataverzameling door overheid en bedrijven
PvdD wil dat persoonsgegevens alleen met expliciete toestemming worden verzameld en gebruikt, en dat bedrijven en overheid zo min mogelijk data mogen opslaan. Ze stellen dat privacy by design en by default de norm moet zijn, en dat burgers altijd controle moeten houden over hun eigen gegevens.
“Bedrijven worden streng gehouden aan de principes ‘Privacy by Design’ en ‘Privacy by Default’. Dat betekent dat er zo min mogelijk data verzameld worden en de standaardinstellingen altijd privacy-vriendelijk zijn.”
“Gegevens verzamelen mag alleen als daar nadrukkelijk toestemming voor is gegeven, waarbij op een korte, makkelijk leesbare manier aan de gebruiker wordt uitgelegd waar deze voor worden gebruikt. Weigeren is altijd een optie en heeft geen consequenties voor de werkbaarheid van de geleverde dienst.”
“Systemen die de privacy niet kunnen waarborgen worden afgeschaft of aangepast, zoals de landelijke elektronische patiëntendossiers.”
“We begrenzen de mogelijkheden waarvoor onze data gebruikt mogen worden en verbieden de verkoop van data zonder expliciete toestemming.”
Geen massasurveillance, sleepnetten of chatcontrol
De partij verzet zich fel tegen massasurveillance, sleepnetten en het scannen van digitale communicatie. Alleen bij concrete verdenking en na rechterlijke toetsing mogen gegevens worden opgevraagd. Ze willen bestaande wetten die massasurveillance mogelijk maken intrekken.
“De voorgestelde EU ‘chatcontrol’, waarmee alle digitale communicatie gescand wordt, komt er niet. We houden end-to-end-encryptie in stand.”
“Alleen wanneer er sprake is van een concrete verdenking die door de rechter wordt getoetst, mogen politie, justitie en inlichtingendiensten gegevens over burgers opvragen bij bedrijven.”
“De voorgenomen verdere verruiming van de Sleepwet gaat niet door. In plaats daarvan wordt de Sleepwet ingetrokken en er komt een nieuwe privacyvriendelijke Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv).”
Zeggenschap over eigen data en digitale soevereiniteit
PvdD wil dat burgers altijd zeggenschap houden over hun eigen data, dat data zoveel mogelijk in Europa worden opgeslagen, en dat Big Tech geen eigenaar mag worden van persoonsgegevens. Ze pleiten voor digitale soevereiniteit en publieke regie over essentiële digitale infrastructuur.
“Iedereen krijgt het wettelijke recht op zijn of haar eigen gezicht en stem. Deepfakes die zonder toestemming iemands identiteit gebruiken, worden verboden. Ook geldt dat wat van jou is, van jou blijft. Bedrijven mogen via kleine lettertjes in gebruiksvoorwaarden nooit eigenaar worden van persoonsgegevens, beelden of bestanden.”
“Nederlandse data worden zo veel mogelijk opgeslagen in datacenters van Nederlandse of Europese bedrijven, zodat deze niet vallen onder Amerikaanse of Chinese wetgeving.”
“De Partij voor de Dieren kiest voor digitale soevereiniteit en publieke regie. Technologie moet transparant, controleerbaar en dienstbaar zijn aan mens, dier, natuur en democratie, nooit aan winst of macht.”
Transparantie en controle op algoritmes en AI
De partij eist volledige transparantie over het gebruik van algoritmes en AI, met toetsing op privacy, ethiek en anti-discriminatie. Ze willen dat burgers inzicht krijgen in de werking van algoritmes die hun leven beïnvloeden.
“Bedrijven worden gedwongen meer transparantie te geven over hun opslag en gebruik van data en de werking van algoritmes.”
“Daarnaast moet duidelijk worden hoe de privacy van mensen gewaarborgd is in de algoritmes die de diensten gebruiken. Ook moet worden aangetoond dat de inzet van deze algoritmes niet leidt tot etnisch profileren.”
“Alle AI-systemen die invloed hebben op mensenlevens, inclusief systemen die worden ingezet ten behoeve van de veiligheid, worden aan de voorkant ontworpen en later getoetst op beheersbaarheid, ethiek, lichamelijke integriteit en privacy.”
Verbod op gezichtsherkenning en meekijksoftware
PvdD wil gezichtsherkenning in de openbare ruimte en meekijksoftware bij studenten en werknemers verbieden, om onnodige inbreuk op privacy te voorkomen.
“Camera’s met gezichtsherkenning staan we niet toe in de openbare ruimte, winkels en horeca. Daarnaast komt er een verbod op particuliere camera’s met gezichtsherkenning, zoals slimme deurbellen, in de openbare ruimte.”
“Studenten mogen weigeren meekijksoftware te installeren op hun computer voor het maken van tentamens. Meekijksoftware voor thuiswerkende werknemers wordt verboden.”
Geen appdwang en altijd analoge alternatieven
De partij vindt dat burgers nooit verplicht mogen worden om via apps of Big Tech-platformen zaken te regelen; er moet altijd een analoge of platformonafhankelijke optie zijn.
“Geen appdwang. Diensten van overheid, scholen, zorginstellingen en banken mogen nooit alleen nog maar via apps en platformen van Big Tech bereikbaar zijn. Het blijft voor burgers altijd mogelijk om hun digitale zaken te kunnen regelen via websites en/of platformonafhankelijke protocollen.”
“Burgers die niet uit de voeten kunnen met de digitale middelen van de overheid, kunnen altijd bij een fysieke balie in hun eigen gemeente terecht. Communicatie per post blijft altijd mogelijk.”
Structurele versterking privacytoezicht en handhaving
PvdD wil de Autoriteit Persoonsgegevens uitbreiden en structureel investeren in privacybescherming en cybersecurity, zodat naleving van privacywetgeving daadwerkelijk wordt afgedwongen.
“De Autoriteit Persoonsgegevens wordt uitgebreid om de naleving van de AVG (Algemene verordening gegevensbescherming) goed te kunnen controleren.”
“Nederland gaat persoonsgegevens op het hoogste niveau beschermen. De overheid gaat structureel investeren in softwareprojecten om de digitale infrastructuur beter te beveiligen.”
FVD positioneert zich als een uitgesproken voorvechter van digitale privacy en individuele vrijheid, met concrete voorstellen om digitale communicatie, anonimiteit en financiële privacy wettelijk te beschermen. Ze willen het briefgeheim uitbreiden naar digitale communicatie, de Sleepwet en Europese Digital ID afschaffen, anonimiteit online waarborgen, en cashbetalingen wettelijk garanderen. Hun visie is dat privacy een onmisbare voorwaarde is voor vrijheid en dat overheidscontrole en Big Tech-censuur moeten worden teruggedrongen.
Briefgeheim uitbreiden naar digitale communicatie
FVD wil dat digitale communicatie dezelfde wettelijke bescherming krijgt als briefpost en telefoongesprekken, zodat burgers vertrouwelijk en zonder toezicht kunnen communiceren. Dit adresseren ze als een fundamenteel recht in het digitale tijdperk, waar privacy essentieel is voor vrijheid.
“Digitale communicatie onder briefgeheim brengen. Het briefgeheim, zoals vastgelegd in artikel 13 van de Grondwet, gaat ook gelden voor digitale communicatie, zodat e-mails en berichten dezelfde bescherming genieten als briefpost en telefoongesprekken.”
Sleepwet intrekken en geen Europese Digital ID
FVD verzet zich tegen overheidsmaatregelen die massale digitale surveillance mogelijk maken, zoals de Sleepwet en Europese Digital ID. Ze zien deze als bedreigingen voor privacy en anonimiteit, en willen deze wetten daarom afschaffen of voorkomen.
Anonimiteit op internet wettelijk garanderen
FVD vindt anonimiteit online essentieel voor een vrije samenleving, zodat burgers zonder angst kennis kunnen vergaren en meningen kunnen uiten. Ze willen verplichte identiteitskoppeling aan accounts verbieden en anonimiteit als norm vastleggen.
“We maken anonimiteit de norm. We verzetten ons tegen verplichte identiteitskoppeling aan accounts, zodat iedereen zonder angst kennis kan vergaren en meningen kan uiten.”
“We weigeren voorstellen om biometrische data van internetgebruikers op te slaan, zodat anonimiteit online gewaarborgd blijft.”
Cashbetalingen en financiële privacy wettelijk beschermen
FVD ziet cash als cruciaal voor privacy en individuele vrijheid. Ze willen een wettelijk recht op cashbetalingen, het afschaffen van limieten op contante transacties, en het versoepelen van KYC-regelgeving die burgers als potentiële criminelen behandelt.
“We maken het wettelijk verplicht dat cash overal wordt geaccepteerd, zodat contant geld nooit kan verdwijnen.”
“We schaffen de €3.000-limiet per contante transactie af en geven burgers het recht terug om onbeperkt cash op zak te houden.”
“KYC-regelgeving, die gewone burgers behandelt als potentiële criminelen, moet worden hervormd en zwaar worden afgeslankt.”
AVG afschaffen en vervangen door praktische privacyregels
FVD wil de huidige AVG-regelgeving afschaffen en vervangen door duidelijke, praktische privacyregels die privacy daadwerkelijk beschermen zonder onnodige bureaucratie.
“We schaffen de AVG af en vervangen die door duidelijke en praktische privacyregels, zodat privacy echt beschermd wordt zonder onnodige bureaucratie.”
Geen overheidscensuur en anti-censuurwet
FVD wil een anti-censuurwet invoeren die bepaalt dat Big Tech-bedrijven alleen strafbare uitingen mogen modereren, zodat legale meningen nooit worden verwijderd. Ze willen ook verbieden dat de overheid via achterkamertjes druk uitoefent op techbedrijven om afwijkende meningen te weren.
“We voeren een wet in die bepaalt dat Big Tech-bedrijven alleen strafbare uitingen mogen modereren, zodat legale meningen nooit worden verwijderd of onzichtbaar worden gemaakt.”
“We verbieden de overheid om contact te houden met of druk uit te oefenen op techbedrijven om afwijkende meningen te weren, zodat het publieke debat vrij blijft.”
De SGP benadrukt het belang van individueel eigenaarschap over data en wil burgers meer controle geven over hun digitale privacy. Ze pleiten voor transparantie van bedrijven, copyright op persoonlijke kenmerken, en zijn kritisch op Europese digitale centralisatie. Tegelijkertijd willen ze de privacybescherming niet laten belemmeren door regelgeving als de AVG wanneer het gaat om veiligheid en opsporing.
Individueel eigenaarschap en controle over persoonlijke data
De SGP vindt dat burgers zelf moeten bepalen wat er met hun data gebeurt en wil bedrijven verplichten transparant te zijn over datagebruik. Ze pleiten voor copyright op lichaam, gezicht en stem, en willen deepfakes verbieden om misbruik van persoonlijke kenmerken tegen te gaan.
“De SGP wil toe naar zoveel mogelijk ‘individueel eigenaarschap’ van data. Niet de autofabrikant en het energiebedrijf, maar de auto- en de woningbezitter moeten bepalen wat er met ‘hun’ data gebeurt.”
“Er komt een verbod op het creëren en verspreiden van deepfakes. Burgers krijgen, naar Deens voorbeeld, op grond van de Auteurswet copyright op hun eigen lichaam, gezichtskenmerken en stem.”
“Bedrijven en organisaties moeten transparant zijn over het gebruik van data van burgers.”
Kritisch op Europese digitale centralisatie
De SGP is tegen een Europees digitaal paspoort en een digitale euro, omdat ze vrezen voor een te machtige overheid en verlies van privacy. Ze willen dat Nederland technologische soevereiniteit behoudt en zijn kritisch op Europese inmenging in digitale identiteit.
Privacy niet als belemmering voor veiligheid en opsporing
De SGP vindt dat privacyregels zoals de AVG niet in de weg mogen staan van het oplossen van misdrijven of het beschermen van kwetsbaren. Ze willen de uitwerking van de AVG aanpassen zodat gegevensdeling mogelijk blijft bij gevaar of opsporing.
“De aanpak van mensenhandel mag niet verhinderd worden door te strenge toepassing van de AVG. De SGP wil de uitwerking van de AVG aanpassen zodat meer zaken opgelost kunnen worden.”
“De politie moet goed kunnen samenwerken met de zorg, familie en gemeenten bij verwarde personen. De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) mag dat niet hinderen, zeker bij gevaar voor de verwarde persoon of de omgeving.”
Ethische kaders en transparantie bij AI en algoritmes
De SGP wil dat AI-systemen voldoen aan strenge ethische en privacybeschermende eisen, zoals dataminimalisatie en transparantie. Ze eisen dat algoritmes herleidbaar zijn en dat de eindbeslissing altijd bij een mens ligt.
“AI-systemen moeten voldoen aan de principes van proportionaliteit, subsidiariteit, dataminimalisatie en transparantie. De eindbeslissing moet altijd bij een mens liggen.”
“Algoritmes moeten altijd te herleiden zijn zodat beslissingen en de manier waarop deze tot stand gekomen zijn duidelijk en controleerbaar blijven.”
“Er moeten ethische richtlijnen worden geïntegreerd voor AI waaronder het voorkomen van vooringenomenheid en het beschermen van privacy.”
BVNL positioneert zich als een uitgesproken voorvechter van digitale privacy, met een sterke nadruk op het beperken van overheidscontrole en het beschermen van burgerrechten in het digitale domein. De partij wil encryptie behouden, overheidsmonitoring en digitale censuur tegengaan, en strengere regels voor het verzamelen van persoonsgegevens invoeren. BVNL onderscheidt zich door concrete voorstellen zoals het verbod op digitale identificatieplicht, het afwijzen van een digitale euro en het waarborgen van offline rechten.
Geen digitale censuur of overheidsmonitoring
BVNL verzet zich expliciet tegen inmenging van de overheid in online communicatie en het monitoren van burgers, omdat dit de vrijheid van meningsuiting en privacy ernstig bedreigt. De partij wil dat de overheid geen invloed uitoefent op social media, geen digitale censuur toepast en geen identificatieplicht invoert voor online platforms.
“De overheid mag geen digitale censuur plegen.”
“De overheid mag geen contacten onderhouden met en invloed uitoefenen op social media en techbedrijven over het dwarszitten van Nederlanders met afwijkende meningen en over welke opvattingen als ‘desinformatie’ moeten worden aangemerkt.”
“Er komt geen identificatieplicht voor het gebruik van social media.”
Behoud en bescherming van encryptie
BVNL beschouwt encryptie als essentieel voor digitale privacy en het communicatiegeheim. De partij verzet zich tegen pogingen om encryptie te verzwakken of te verbieden, omdat dit de veiligheid van persoonlijke gegevens ondermijnt.
“BVNL is vastberaden om het behoud van encryptie te waarborgen, omdat dit essentieel is voor de bescherming van persoonlijke gegevens en het communicatiegeheim. We zullen ons verzetten tegen pogingen om encryptie te verzwakken of te verbieden, en in plaats daarvan investeren in veilige technologieën die privacy en online veiligheid bevorderen.”
Strengere regels voor verzamelen persoonsgegevens
BVNL wil strengere controle op het verzamelen en gebruiken van persoonsgegevens door zowel overheid als bedrijven. Transparantie en verantwoordingsmechanismen zijn volgens de partij noodzakelijk om het vertrouwen van burgers te waarborgen.
“Wij willen strengere controles op het verzamelen en gebruiken van persoonsgegevens, en ervoor zorgen dat digitale systemen veilig en betrouwbaar zijn. Dit alles moet worden ondersteund door transparantie en verantwoordingsmechanismen, zodat burgers erop kunnen vertrouwen dat hun gegevens veilig zijn.”
Geen digitale euro, digitale identiteit of programmeerbaar geld
BVNL wijst centrale digitale betaalmiddelen en digitale identiteiten af, omdat deze volgens de partij de privacy van burgers en hun financiële autonomie bedreigen. Het behoud van cash geld en het recht op een offline leven zijn voor BVNL essentieel.
“Daarom willen we geen Digitale Europese Identiteit, geen Digitale Euro, geen Central Bank Digital Currency, geen monitoring van financiële transacties boven de honderd euro en het behoud van cash geld.”
“De overheid zal geen medewerking verlenen aan het invoeren van programmeerbaar geld. Er komt geen Central Bank Digital Currency (CBDC).”
“Dat het recht behouden blijft op een offline leven en offline toegang tot essentiële maatschappelijke diensten gewaarborgd blijft.”
Stoppen met overheidsprofilering en dataverzameling
BVNL wil dat de overheid stopt met het grootschalig verzamelen van informatie en het opstellen van profielen van burgers, omdat dit een directe inbreuk is op de digitale privacy.
“De overheid stopt met ongeremde informatieverzameling over burgers en het samenstellen van profielen van burgers (met bijvoorbeeld het programma Palentir e.d.).”
NSC positioneert zich als een partij die digitale privacy van burgers centraal stelt en pleit voor maximale zeggenschap van burgers over hun eigen data. Ze willen strengere regels en transparantie rond gegevensverzameling, geen massasurveillance of chatcontrole, en concrete waarborgen zoals een persoonlijke digitale kluis en het recht op inzage en bezwaar. Hun voorstellen zijn concreet, gericht op het beperken van overheidsmacht en het beschermen tegen misbruik door zowel overheid als techbedrijven.
Burgers maximale zeggenschap over eigen data
NSC wil dat burgers zelf kunnen bepalen wie hun gegevens gebruikt en inzage krijgen in datagebruik. Dit moet privacyschendingen voorkomen en het vertrouwen in de overheid herstellen.
“We hanteren het principe dat de burger zo veel mogelijk zeggenschap moet krijgen over de data die over hem of haar worden verzameld en verwerkt. Daarom willen we verkennen of er bij digitale dienstverlening gebruikgemaakt kan worden van een persoonlijke digitale kluis die de burger zelf beheert.”
“Wanneer een persoon/bedrijf/instantie deze gegevens wil opvragen, wordt de zoekvraag geregistreerd en gemeld bij de burger. Burgers kunnen dan zien wie hun data gebruikt en er eventueel een klacht over indienen.”
Geen massasurveillance of chatcontrole
NSC verzet zich expliciet tegen massasurveillance en het omzeilen van encryptie, om vertrouwelijke communicatie van burgers te beschermen.
“Burgers moeten onderling vertrouwelijk kunnen communiceren zonder vrees voor massasurveillance vanuit de overheid. De overheid mag geen chatcontrole invoeren waarbij achterdeurtjes in communicatiediensten ingebouwd worden om end-to-end-encryptie te omzeilen.”
Strenge regels en transparantie bij dataverzameling
De partij wil duidelijke wettelijke spelregels voor het verzamelen, opslaan en delen van data, met als doel privacy structureel te beschermen.
“Duidelijke spelregels in wetgeving voor het verzamelen, opslaan, gebruiken en delen van onze data en het beschermen van de privacy.”
“De overheid moet zorgvuldiger met privacygevoelige gegevens van burgers omgaan. Het uitgangspunt wordt dat deze slechts eenmaal worden opgeslagen (het ‘once only’-principe) naar Ests voorbeeld.”
Bescherming tegen privacyschending door techbedrijven
NSC wil privacyschendingen door grote technologiebedrijven en de online advertentie-industrie strafbaar stellen en streng aanpakken.
“Grootschalige privacyschendingen van groepen burgers door tech-reuzen en de online advertentie industrie zijn een grove en bewuste schending van de grondrechten. We vinden dat er een wettelijke basis moet komen om deze bedrijven via het strafrecht aan te pakken.”
Recht op inzage, bezwaar en correctie
Burgers moeten volledig digitaal toegang krijgen tot hun gegevens en weten wat de overheid over hen bewaart, met handhaving van de AVG.
“We geven burgers volledig digitaal toegang tot hun (fiscale) gegevens, zodat zij weten wat de overheid allemaal over hen bewaart. De overheid moet ervoor zorgen dat de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) wordt nageleefd op een manier die recht doet aan de belangen van burgers.”
Privacyvriendelijke leeftijdsverificatie en recht op vergetelheid voor jongeren
NSC wil jongeren beschermen met privacyvriendelijke leeftijdsverificatie en het recht om op hun 18e hun online sporen te wissen.
“Er wordt een privacy-vriendelijke en betrouwbare online leeftijdsverificatie ingevoerd om minderjarigen te beschermen tegen online gokken, alcoholverkoop en pornografie. Deze wordt niet gekoppeld aan een aparte digitale (Europese) identiteitskaart.”
“We willen dat jongeren op hun 18e vanuit de overheid de mogelijkheid krijgen om kosteloos al hun online sporen te wissen, als uitwerking van het wettelijk recht op vergetelheid.”
Volt positioneert zich als een voorvechter van digitale privacy door te kiezen voor privacy-by-design, transparantie over datagebruik en het waarborgen van fundamentele rechten bij digitalisering. Ze verzetten zich expliciet tegen het afzwakken van end-to-end encryptie en willen burgers volledige zeggenschap en inzicht geven over hun eigen data. Hun beleid is concreet gericht op sterke privacybescherming, transparantie en het beperken van afhankelijkheid van grote techbedrijven.
Privacy-by-design en transparantie als uitgangspunt
Volt stelt privacy-by-design en transparantie centraal bij alle digitale systemen, zodat burgers altijd weten wie hun gegevens bekijkt en waarvoor. Dit moet de controle en zeggenschap van burgers over hun data waarborgen en misbruik voorkomen.
“Burgers hebben altijd inzicht in wie hun gegevens bekijken en waarvoor. Privacy by design is het uitgangspunt bij ieder nieuw systeem.”
“In overeenkomst met de AVG moet het transparant zijn hoe persoonlijke data worden gebruikt en of de content die ze te zien krijgen gegenereerd is door AI.”
Geen afzwakking van end-to-end encryptie
Volt is uitgesproken tegen het verzwakken van end-to-end encryptie, omdat dit de privacy van burgers ondermijnt en slechts schijnveiligheid oplevert. Zij willen dat online communicatie volledig beschermd blijft tegen ongewenste toegang.
“Voor Volt is het afzwakken van end-to-end encryptie ten behoeve van schijnveiligheid onaanvaardbaar. Online communicatie blijft dus beschermd.”
“Voor Volt is het afzwakken van end-to-end-encryptie onaanvaardbaar omdat het dan schijnveiligheid wordt. Online communicatie blijft beschermd tegen ongewenste toegang.”
Sterke rol voor onafhankelijke toezichthouders en handhaving
Volt wil de Autoriteit Persoonsgegevens structureel meer middelen geven om onafhankelijk en effectief toezicht te houden op privacybescherming. Dit moet de handhaving van privacyrechten versterken.
“De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) krijgt structureel meer middelen om haar toezichtstaken onafhankelijk en effectief uit te voeren.”
Europese digitale soevereiniteit en minder afhankelijkheid van big tech
Volt streeft naar digitale autonomie door afhankelijkheid van grote techbedrijven te verkleinen en te kiezen voor Europese alternatieven, zodat privacy en zeggenschap over data beter gewaarborgd blijven.
“We verkleinen onze afhankelijkheid van grote techbedrijven. Ook in de digitale wereld zijn vrijheid, gelijkheid en mensenrechten belangrijk.”
“De overheid geeft het goede voorbeeld en is in 2030 volledig overgestapt op EU-alternatieven voor haar digitale infrastructuur.”
Strikte handhaving van Europese privacyregels voor online platformen
Volt wil dat online platformen zich strikt aan Europese privacyregels houden en dat transparantie over algoritmes en datagebruik verplicht wordt gesteld.
“Volt vindt dat online platformen die in de EU actief zijn, zich aan onze spelregels moeten houden. Daarom wil Volt inzetten op strikte handhaving van de Europese regels voor privacy, desinformatie en concurrentie.”
“Volt wil daarom dat platformbedrijven zoals Meta actief worden verplicht om transparantieregisters openbaar te maken over hoe hun algoritmen informatie verspreiden, welke moderatie plaatsvindt, en cijfers te publiceren over advertentie-inkomsten”
De ChristenUnie kiest voor stevige bescherming van digitale privacy door grote techbedrijven te reguleren, transparantie over algoritmes te eisen en burgers meer controle over hun data te geven. Ze zijn kritisch op Europese digitale identiteiten, willen copyright op biometrische data en pleiten voor het recht om persoonlijke gegevens te laten wissen. Hun visie is dat digitale privacy een fundamenteel recht is dat actief beschermd moet worden tegen zowel commerciële als overheidsinmenging.
Strenge regulering van techbedrijven en algoritmes
De ChristenUnie wil dat grote techbedrijven minder macht krijgen over persoonlijke data en informatievoorziening. Ze pleiten voor verplichte transparantie van algoritmes, meer keuzevrijheid voor gebruikers en het gebruik van Europese of open source alternatieven om afhankelijkheid van niet-Europese bedrijven te verminderen.
“Social media bedrijven worden verplicht om minder 'polariserende algoritmes' in te zetten, bijvoorbeeld door gebruikers keuze vrijheid te geven over hoe aanbevelingen tot stand komen.”
“Het algoritmeregister wordt uitgebreid en verplicht gesteld, zodat transparant is hoe algoritmes worden ingezet.”
“De overheid zorgt ervoor dat ze zelf niet afhankelijk wordt van niet-Europese techbedrijven, door zo veel mogelijk gebruik te maken van Europese alternatieven of open source oplossingen.”
Recht op privacy en controle over eigen data
De partij vindt dat burgers het recht moeten hebben om hun persoonlijke gegevens te laten wissen en copyright te krijgen op hun biometrische data. Dit versterkt de individuele controle over digitale privacy.
“Er komt een beter wettelijk geborgd recht op een schone lei, zodat consumenten op een duidelijke plek een verzoek kunnen indienen om al hun data te laten vernietigen.”
“Via het auteursrecht krijgen Nederlanders, naar Deens voorbeeld, copyright op hun eigen lichaam, gezichtskenmerken en stem, als vorm van bescherming van de lichamelijke integriteit.”
Kritisch op Europese Digitale Identiteit (eID)
De ChristenUnie is kritisch over de invoering van een Europese Digitale Identiteit en stelt strikte voorwaarden om privacy te waarborgen.
“Als er een eID komt, moet dit vrijwillig, transparant en privacy-proof zijn. Er komt geen Europees Burgerservicenummer.”
Privacybescherming bij AI en in de zorg
De partij benadrukt dat bij het gebruik van kunstmatige intelligentie en big data, met name in de zorg, privacy van burgers en patiënten altijd voorop moet staan.
“Voorwaarde is dat de privacy van patiënten wordt geborgd en commercieel gebruik van data uitgesloten.”
Bescherming van kinderen en jongeren online
De ChristenUnie wil kinderen extra beschermen tegen dataverzameling en schadelijke invloeden van techbedrijven, onder meer door leeftijdsverificatie en het recht voor jongeren om hun gegevens te wissen.
“Ook moet het mogelijk zijn voor 18-jarigen om op een toegankelijke manier hun gegevens permanent te kunnen wissen.”
BBB zet sterk in op digitale privacy door te pleiten voor nationale en Europese controle over digitale infrastructuur, het beschermen van persoonsgegevens, en het beperken van surveillance. De partij wil privacy als grondrecht verankeren, gezichtsherkenning zonder strikte wetgeving verbieden, en privacyvriendelijke leeftijdsverificatie invoeren. BBB positioneert zich als voorvechter van digitale autonomie en bescherming van burgers tegen zowel overheids- als commerciële inbreuken op privacy.
Nationale en Europese controle over digitale infrastructuur
BBB wil de digitale infrastructuur en publieke data zoveel mogelijk in Nederlandse of Europese handen houden om privacy en autonomie te waarborgen. Dit moet voorkomen dat gevoelige informatie in handen komt van buitenlandse techbedrijven of overheden.
“Vitale infrastructuur in eigen beheer. Publieke en vitale digitale netwerken blijven zoveel mogelijk in bezit van Nederlandse of Europese bedrijven of samenwerkingsverbanden.”
“Publieke data nationaal beschermen. Overheidsdata en privacygevoelige informatie worden opgeslagen bij Nederlandse of Europese partijen die de hoogste beveiligingsnormen hanteren.”
Privacy als grondrecht en beperking van surveillance
BBB wil digitale grondrechten expliciet in de Grondwet opnemen en het gebruik van gezichtsherkenning en andere surveillance in de publieke ruimte beperken zonder strikte wetgeving en toezicht. Dit benadrukt het belang van privacybescherming als fundamenteel recht.
“Veranker digitale grondrechten in de Grondwet om de privacy, zeggenschap en autonomie van burgers in het digitale domein te waarborgen.”
“Beperk of verbied het gebruik van gezichtsherkenning en andere surveillance in de publieke ruimte zonder expliciete wetgeving en strikt toezicht.”
Privacyvriendelijke leeftijdsverificatie en bescherming jongeren
BBB pleit voor een uniform, privacyvriendelijk leeftijdsverificatiesysteem binnen de EU en extra bescherming tegen digitale bedreigingen zoals deepfakes en online fraude, met nadruk op privacy van jongeren.
“Nederland gaat zich binnen de EU inzetten op een uniform en privacyvriendelijk leeftijdsverificatiesysteem dat apps zoals sociale media binnen de EU moeten hanteren om de veiligheid van persoonlijke data te garanderen.”
Geen programmeerbaar digitaal geld
BBB verzet zich tegen programmeerbare digitale valuta vanwege het risico op inperking van financiële privacy en bewegingsvrijheid.
“BBB wil geen programmeerbare digitale valuta die financiële privacy en bewegingsvrijheid beperkt.”
Strikte handhaving van privacywetgeving en versterking toezicht
BBB wil effectieve handhaving van de AVG en versterking van Functionarissen Gegevensbescherming om datalekken te voorkomen en privacy te beschermen.
“Waarborg de effectieve handhaving van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) om datalekken te voorkomen en de privacy te beschermen.”
D66 positioneert zich als voorvechter van digitale privacy door mensen zelf de regie te willen geven over hun data en digitale leven, met een sterke nadruk op Europese autonomie en bescherming tegen de macht van grote techbedrijven. Ze pleiten voor het "Baas-over-eigen-bitsprincipe", strenge handhaving door toezichthouders, en concrete rechten zoals auteursrecht op het eigen gezicht en stem. D66 wil digitale privacy wettelijk en praktisch versterken, met duidelijke maatregelen tegen misbruik van data en manipulatie door technologiebedrijven.
Zelfbeschikking over data en digitale autonomie
D66 wil dat mensen zelf bepalen wat er met hun data gebeurt en streeft naar digitale onafhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven. Dit moet de privacy van burgers beschermen tegen commerciële en geopolitieke belangen.
“D66 introduceert het Baas-over-eigen-bitsprincipe. Mensen krijgen zelf de regie over hun online leven.”
“We zorgen voor digitale onafhankelijkheid, van de cloud en infrastructuur tot apps en algoritmes. We kiezen voor Europese oplossingen en stevige handhaving van Europese regels.”
“Onze digitale toekomst is aan ons. Niet aan techbedrijven die verdienen aan verslavende algoritmes. Niet aan AI die discrimineert of mensen de mond snoert. En zeker niet aan buitenlandse machten die ons kunnen afsluiten van onze eigen data.”
Strenge handhaving en toezicht op techbedrijven
D66 wil dat sterke toezichthouders mensen en maatschappij beschermen tegen schadelijke verdienmodellen van grote techbedrijven, met voldoende capaciteit om effectief te handhaven.
“Waar we die autonomie nog niet hebben, beschermen sterke toezichthouders mensen en maatschappij tegen de schadelijke effecten van de verdienmodellen van grote techbedrijven. We zorgen dat deze toezichthouders genoeg capaciteit hebben om sterk te handhaven.”
Auteursrecht op eigen gezicht, stem en lichaam
Om burgers te beschermen tegen deepfakes en misbruik van hun identiteit, wil D66 iedereen het auteursrecht geven over het eigen gezicht, lichaam en stem. Techbedrijven worden verplicht om nepbeelden snel te verwijderen.
“D66 geeft daarom iedereen het auteursrecht over het eigen gezicht, lichaam en de eigen stem. Techbedrijven worden verplicht om nepbeelden binnen 24 uur te verwijderen.”
Bescherming van kinderen tegen digitale uitbuiting
D66 wil kinderen beschermen tegen verslavende apps en schadelijke digitale invloeden door duidelijke leeftijdsgrenzen en het weren van smartphones op school.
“Zolang grote techbedrijven niet gereguleerd zijn, wil D66 een duidelijke leeftijdsgrens van 15 jaar voor verslavende apps die zorgen dat je maar blijft scrollen. We willen geen smartphones in de klas en op het schoolplein.”
Privacybescherming bij digitale zorginnovaties
D66 erkent het belang van privacy bij digitale innovaties in de zorg en eist zorgvuldige omgang met privacygevoelige informatie door techbedrijven.
“Daarbij is het belangrijk dat privacygevoelige informatie goed wordt beschermd. En dat de techbedrijven zorgvuldig omgaan met de verkregen data.”
DENK zet sterk in op digitale privacy door te pleiten voor strengere regulering van persoonsgegevens, meer macht voor toezichthouders en transparantie rond algoritmes. Ze willen de Autoriteit Persoonsgegevens versterken, de handel in persoonsgegevens beperken, big tech bedrijven inperken en een algoritmewet invoeren die mensenrechten waarborgt. Hun visie is dat digitale privacy een fundamenteel mensenrecht is dat actief beschermd moet worden tegen misbruik door zowel bedrijven als de overheid.
Sterker toezicht en meer macht voor Autoriteit Persoonsgegevens
DENK vindt dat de bescherming van digitale privacy alleen effectief kan zijn als de toezichthouder voldoende middelen, bevoegdheden en expertise heeft. Ze willen dat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) een centrale rol krijgt in het waarborgen van privacy, vooral gezien de opkomst van kunstmatige intelligentie.
“Sterker toezicht door de Autoriteit Persoonsgegevens. De AP krijgt extra middelen, bredere bevoegdheden en diepgaande expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie.”
“Toezichthouders die mensen beschermen worden versterkt. Hieronder vallen in ieder geval de Ombudsman en de Autoriteit Persoonsgegevens.”
Betere bescherming van online privacy en beperking big tech
DENK wil de online privacy van burgers beter beschermen door de handel in persoonsgegevens aan banden te leggen en de macht van grote technologiebedrijven Europees te beperken. Dit is gericht op het terugdringen van commerciële exploitatie van persoonlijke data en het beschermen van burgers tegen datamisbruik.
“Wij willen inzetten op betere waarborgen van de online privacy. Dat betekent dat handel in persoonsgegevens aan banden wordt gelegd en de macht van de bigtech bedrijven Europees moet worden ingeperkt.”
Transparantie en regulering van algoritmes
DENK erkent het risico van algoritmes voor fundamentele rechten en wil daarom een aparte algoritmewet, een verplicht algoritmeregister en een verbod op afkomstgerelateerde kenmerken in risicomodellen. Transparantie en non-discriminatie staan hierbij centraal.
“Er komt een algoritmewet. In deze wet worden waarborgen voor mensenrechten bij algoritmen verplicht. Het gebruik van afkomstgerelateerde kenmerken in algoritmen en risicoprofielen wordt verboden. Ook worden strenge eisen ingevoerd die verplicht stellen dat algoritmes op non discriminatoire wijze worden ontworpen, getest én gecontroleerd.”
“Algoritmes worden transparant. Er komt een verplicht algoritmeregister, dat geldt voor zowel overheden als bedrijven die algoritmen inzetten.”
Investeren in veilige digitale infrastructuur
DENK wil dat Nederland onafhankelijker wordt van buitenlandse en commerciële digitale infrastructuren en dat er meer wordt geïnvesteerd in digitale veiligheid. Dit moet de privacy en veiligheid van burgers structureel versterken.
“Er moet meer geïnvesteerd worden in digitale veiligheid. We moeten ook inzetten op onafhankelijkheid van onze systemen van andere landen en grote bedrijven.”
“Wij willen extra ondersteuning voor kleine organisaties om hun digitale beveiliging op orde te krijgen. De overheid investeert in een veilige digitale infrastructuur en de bescherming van persoonsgegevens.”
GroenLinks-PvdA positioneert zich als een voorvechter van digitale privacy door stevige regulering van Big Tech, het verbieden van gepersonaliseerde tracking en het wettelijk beschermen van digitale communicatie. Hun programma bevat concrete voorstellen zoals een Europees verbod op handel in persoonsgegevens, het recht op end-to-end encryptie, en het standaardiseren van dataportabiliteit. De partij zet in op publieke controle, sterke toezichthouders en het waarborgen van digitale autonomie binnen Europa.
Europees verbod op gepersonaliseerde tracking en handel in persoonsgegevens
GroenLinks-PvdA wil de verdienmodellen van Big Tech die gebaseerd zijn op grootschalige dataverzameling en tracking doorbreken. Ze pleiten voor een Europees verbod op gepersonaliseerde content, online tracking en de handel in persoonsgegevens, om zo de privacy van burgers te beschermen en de macht van techbedrijven te beperken.
“We doorbreken het verdienmodel hierachter door een verbod op Europees niveau van gepersonaliseerde content en online tracking.”
“Binnen de EU pleiten we voor een verbod op de handel in persoonsgegevens en profielen.”
Wettelijke bescherming van digitale communicatie en encryptie
De partij wil het digitaal briefgeheim waarborgen en het recht op privégesprekken via end-to-end encryptie wettelijk vastleggen. Dit beschermt burgers tegen ongewenste toegang tot hun digitale communicatie, zowel door bedrijven als overheden.
“Wij waarborgen het digitaal briefgeheim en leggen het recht om digitaal privégesprekken te voeren via end-to-end encryptie wettelijk vast.”
Minimale dataregistratie door bedrijven
GroenLinks-PvdA wil bedrijven verplichten om zo min mogelijk persoonsgegevens te registreren van hun klanten, waarmee het risico op datalekken en misbruik wordt verkleind.
“Bedrijven worden verplicht om zo min mogelijk gegevens te registreren van hun klanten.”
Standaardiseren van dataportabiliteit
Om keuzevrijheid en concurrentie te bevorderen, moet het mogelijk zijn om met één klik al je data mee te nemen naar een andere dienstverlener. Dit voorkomt dat gebruikers 'vastzitten' bij één platform en versterkt hun controle over eigen data.
“Het moet met één klik op de knop mogelijk zijn om over te stappen naar een nieuwe dienstverlener en al je data mee te nemen. Dataportabiliteit – het makkelijk verplaatsen van gegevens tussen diensten – wordt in Europa standaard voor online platforms.”
Sterkere publieke controle en toezicht op privacy
De partij wil meer middelen en bevoegdheden voor toezichthouders zoals de Autoriteit Persoonsgegevens, en investeert in publieke controle op digitale systemen om privacy en mensenrechten te waarborgen.
“We beschermen onze privacy en mensenrechten door meer middelen en bevoegdheden voor de Autoriteit Persoonsgegevens, de Autoriteit Consument en Markt en de algoritmetoezichthouder en faciliteren samenwerking met andere Europese toezichthouders.”
Geen massasurveillance, alleen gerichte digitale surveillance
GroenLinks-PvdA verwerpt massasurveillance en wil dat inlichtingen- en veiligheidsdiensten hun digitale bevoegdheden alleen gericht inzetten, om zo de privacy van burgers te beschermen.
“Bij de bestrijding van terrorisme ligt de nadruk op het verzamelen van inlichtingen uit menselijke bronnen en gerichte digitale surveillance in plaats van op massasurveillance.”
BIJ1 neemt een uitgesproken en radicaal standpunt in voor maximale digitale privacy en minimale surveillance door overheid en politie. Ze willen dat dataverzameling en cameratoezicht tot het absolute minimum worden beperkt, onder streng toezicht van privacywaakhonden, en dat gezichtsherkenning en private smart-deurbellen worden verboden. Hun voorstellen zijn concreet, vergaand en gericht op het afdwingen van privacyrechten met harde sancties.
Dataverzameling en cameratoezicht tot minimum beperken
BIJ1 wil dat alle vormen van dataverzameling door overheid en justitie worden geminimaliseerd tot het strikt noodzakelijke, met streng toezicht en afdwingbare adviezen van privacywaakhonden. Cameratoezicht mag alleen nog bij uitzondering, en automatische gezichtsherkenning wordt verboden. Dit standpunt adresseert het probleem van groeiende surveillance en het gebrek aan effectieve privacybescherming.
“Alle dataverzameling door overheid en justitie wordt geminimaliseerd tot het absoluut noodzakelijke, en er komt altijd streng toezicht van privacywaakhonden. De adviezen van privacywaakhonden worden openbaar en afdwingbaar met sancties die verder gaan dan de huidige ineffectieve bestuurlijke boetes.”
“Cameratoezicht wordt niet meer de norm, maar een uitzondering. Het verzamelen van data via privé smart-deurbellen wordt helemaal gestopt.”
“De grootschalige controle en surveillance bij demonstraties – zoals de standaard inzet van camera’s – in de publieke ruimte stopt onmiddellijk en er komt nieuw beleid waarin de privacy van de burger centraal staat. Ook automatische gezichtsherkenning wordt verboden.”
“Bestaande video-archieven worden volledig onderzocht door privacywaakhonden en getoetst bij de rechter. Al het beeldmateriaal dat geen directe toepassing heeft voor strafrechtelijk onderzoek wordt verwijderd.”
Strenge controle en inperking van veiligheidsdiensten
BIJ1 wil de bevoegdheden van veiligheidsdiensten drastisch inperken en hun controle democratiseren, om misbruik van digitale surveillance en privacy-inbreuken te voorkomen. Dit is gericht op het tegengaan van ongecontroleerde gegevensverstrekking en het beschermen van burgers tegen onrechtmatige digitale monitoring.
“Veiligheidsdiensten (zoals de AIVD en de NCTV) en politie-onderdelen zoals TOOI en ID-WIV, worden ontmanteld. We intensiveren en verbeteren intussen de strenge, bindende, onafhankelijke democratische controle over deze diensten. Hun bevoegdheden worden ingeperkt, en gegevensverstrekking aan buitenlandse geheime diensten wordt aan banden gelegd.”
Verbod op private DNA-banken en beperking DNA-afname
BIJ1 wil het gebruik van private DNA-banken door de politie verbieden en het afnemen van DNA beperken tot zeer ernstige misdrijven na rechterlijke toetsing. Dit voorkomt dat gevoelige biometrische data zonder noodzaak of controle wordt verzameld en opgeslagen.
“Het gebruik van private DNA-banken door de politie wordt verboden. Het afnemen van DNA wordt alleen toegestaan bij zeer ernstige misdrijven en na toetsing door een rechter.”
De SP kiest radicaal voor digitale privacy en stelt de bescherming van persoonsgegevens centraal, zowel tegenover de overheid als tegenover bedrijven. Ze willen dataminimalisatie als norm, een verbod op gepersonaliseerde advertenties, een sterke Autoriteit Persoonsgegevens, en zijn fel tegen massasurveillance en chatcontrole. Hun visie is dat burgers altijd baas moeten blijven over hun eigen data en dat digitale rechten stevig wettelijk verankerd worden.
Dataminimalisatie en recht op verwijdering
De SP wil dat overheden en bedrijven alleen strikt noodzakelijke persoonsgegevens verzamelen en burgers het recht geven hun data te laten verwijderen, ook als deze is doorgegeven aan derden. Dit moet voorkomen dat bedrijven en overheden onnodig veel informatie over mensen opslaan en verwerken.
“Dataminimalisatie wordt de norm. Overheden en bedrijven mogen geen overbodige persoonsgegevens verzamelen, zoals locatiegegevens zonder duidelijke noodzaak. Er komen duidelijke regels over wat banken, verzekeraars en andere bedrijven over mensen mogen verzamelen en mogen besluiten op basis van statistische analyses van persoonsgegevens. De verkoop van data aan derden moet zo veel mogelijk beperkt worden. Iedereen moet het recht hebben om zijn gegevens te laten verwijderen. Inclusief data die is doorgegeven aan andere partijen of in systemen is verwerkt.”
Verbod op gepersonaliseerde advertenties en dataverzameling
De SP wil het verdienmodel van Big Tech aanpakken door gepersonaliseerde advertenties, advertentieveilingen en grootschalige dataverzameling en -handel wettelijk te verbieden. Hiermee willen ze voorkomen dat gebruikers als handelswaar worden behandeld en hun privacy wordt geschonden.
“Wij willen af van een digitaal systeem waarin gebruikers worden behandeld als handelswaar. Het is tijd voor een internet waarin de mens centraal staat, niet het algoritme en de winst. Daar moet een grote aanpak voorkomen, met als eerste kleine stappen een wettelijk verbod op gepersonaliseerde advertenties, advertentieveilingen en de grootschalige dataverzameling en handel.”
Versterken van de Autoriteit Persoonsgegevens
De SP wil de toezichthouder op privacy, de Autoriteit Persoonsgegevens, meer middelen en bevoegdheden geven om misstanden effectief aan te pakken. Dit moet zorgen voor betere handhaving van privacyrechten.
“Wij versterken de Autoriteit Persoonsgegevens om misstanden aan te pakken, zodat beter kan worden opgetreden wanneer de privacy van mensen in het geding is.”
Geen massasurveillance of chatcontrole
De SP is fel tegen het verzamelen van gegevens zonder concrete verdenking, sleepnet-surveillance door de AIVD, en Europese plannen voor chatcontrole. Ze willen encryptie juist stimuleren en de vertrouwelijkheid van communicatie beschermen.
“Als er geen concrete verdenking tegen iemand bestaat, mogen er geen gegevens binnengeharkt worden. Ook de AIVD heeft geen vrijbrief om massaal gegevens van burgers te verzamelen. Het doorzoeken van massa’s gegevens van onschuldige burgers is niet effectief voor de bestrijding van terreur en zulke sleepnetten laten we dus niet meer toe.”
“We zijn tegen het plan van de EU om apps zoals WhatsApp of Signal verplicht berichten te laten controleren op ongewenste inhoud voordat ze worden verstuurd. Om dat te kunnen doen, moeten de apps eerst je berichten ontsleutelen, waardoor je privégesprekken niet meer écht privé zijn. We zijn tegen het EU voornemen om chatcontrole verplicht te stellen. Dit zal de vertrouwelijkheid van communicatie ondermijnen. Versleutelen van informatie door burgers wordt niet verboden, maar moeten we juist stimuleren.”
Digitaal voorzorgsprincipe en ethische toets
De SP wil dat nieuwe technologieën eerst aan een ethische toets worden onderworpen voordat ze op de markt komen, en pleit voor een permanent onderzoeksinstituut dat de volksvertegenwoordiging adviseert over digitale burgerrechten.
“Wij versterken de volksvertegenwoordiging met een permanent onderzoeksinstituut dat adviseert over de maatschappelijke gevolgen van technologische ontwikkelingen en voorstellen doet voor aanvullende burgerrechten in het digitale tijdperk. Nieuwe technologieën worden eerst onderworpen aan een ethische toets, voordat zij kunnen toetreden tot de markt.”
50PLUS erkent het belang van digitale privacy en veiligheid, vooral voor ouderen, en wil deze versterken door concrete maatregelen zoals het verbieden of beperken van anonieme accounts en het verbeteren van digitale vaardigheden. De partij legt de nadruk op bescherming tegen online oplichting en identiteitsdiefstal, en wil dat digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen ouderen specifiek beschermen. Hun visie is vooral gericht op praktische bescherming en digitale inclusie voor kwetsbare groepen.
Verbod of sterke beperking van anonieme accounts
50PLUS ziet anonieme accounts als een risico voor digitale privacy en veiligheid, met name voor ouderen die kwetsbaar zijn voor oplichting en identiteitsdiefstal. Door anonieme accounts te verbieden of sterk te beperken, wil de partij de traceerbaarheid vergroten en misbruik tegengaan.
“Anonieme accounts worden verboden of in ieder geval sterk beperkt.”
Specifieke bescherming van ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal
De partij richt zich expliciet op het beschermen van ouderen tegen digitale criminaliteit. Dit gebeurt door het nemen van privacy- en veiligheidsmaatregelen die deze doelgroep moeten beschermen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal.
“Digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen beschermen ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal.”
Investeren in digitale veiligheid en onafhankelijkheid van buitenlandse/commerciële partijen
50PLUS wil extra investeren in de veiligheid van digitale systemen om onafhankelijk te worden van commerciële en buitenlandse partijen. Dit moet de digitale weerbaarheid van Nederland vergroten en de privacy van burgers beter beschermen.
“We willen dat er extra geïnvesteerd wordt in de veiligheid van onze systemen om onafhankelijk te worden van commerciële en buitenlandse partijen.”
Digitale inclusie en vaardigheidstraining voor ouderen
De partij ziet digitale inclusie als essentieel voor privacybescherming: door ouderen digitaal vaardiger te maken, worden zij weerbaarder tegen privacy-inbreuken en digitale criminaliteit. Gemeenten krijgen een wettelijke taak om digitale zelfredzaamheid van ouderen te waarborgen.
“Digitale cursussen voor ouderen om hun vaardigheden te verbeteren, met specifieke aandacht voor internetgebruik, online bankieren en sociale media door lokale gemeenschappen, bibliotheken en seniorenverenigingen.”
“Digitale inclusie: een gemeentelijke plicht. Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.”
Het CDA erkent het belang van digitale privacy, maar kiest vooral voor een balans tussen privacy en veiligheid, waarbij bescherming tegen online gevaren en het tegengaan van misbruik centraal staan. Hun belangrijkste voorstellen zijn het verplichten van privacy-vriendelijke standaardinstellingen bij techbedrijven, het aanscherpen van digitale rechten in de wet, en het mogelijk maken van het verbieden van anonieme social media-accounts. De partij legt de nadruk op regulering en handhaving, maar is minder uitgesproken over individuele privacybescherming dan sommige andere partijen.
Verplichte privacy-vriendelijke standaardinstellingen bij techbedrijven
Het CDA wil dat techbedrijven standaard de veiligste en meest privacy-vriendelijke instellingen hanteren, om zo de privacy van gebruikers beter te beschermen. Dit voorstel richt zich op het beperken van dataverzameling en het beschermen van persoonlijke gegevens, vooral bij grote platforms.
“Techbedrijven worden verplicht om standaard de veiligste en meest privacy-vriendelijke instellingen te gebruiken.”
Digitale rechten wettelijk verankeren
Het CDA pleit voor het beter vastleggen van digitale rechten, zoals het recht op transparantie en eigenaarschap van data, in de wet. Hiermee willen ze burgers meer controle geven over hun eigen gegevens en de transparantie van dataverwerking vergroten.
“We doen voorstellen om digitale rechten beter in de wet te verankeren, zoals het recht op transparantie en het recht op eigenaarschap van data.”
Mogelijkheid tot verbieden van anonieme social media-accounts
Om online misbruik, desinformatie en schadelijk gedrag tegen te gaan, wil het CDA de mogelijkheid creëren om anonieme social media-accounts te verbieden. Dit standpunt legt de nadruk op veiligheid en het tegengaan van online anonimiteit, wat echter ten koste kan gaan van privacy.
“Daarom willen we anonieme social media-accounts kunnen verbieden. We willen de wetgeving aanscherpen om krachtig op te kunnen treden...”
Kritiek op de AVG en ruimte voor versoepeling
Het CDA erkent het belang van de AVG voor privacybescherming, maar vindt dat de wet soms samenwerking en efficiëntie belemmert. Ze willen de wet kritisch evalueren en waar mogelijk versoepelen als de voordelen voor betrokkenen evident zijn.
“Waar de Algemene verordening Gegevensbescherming belangrijk is in het beschermen van privacygegevens van inwoners, zit de wet ook vaak efficiënte samenwerking door delen van gegevens in de weg en zorgt de wet voor administratieve lasten. We houden deze wet goed tegen het licht. Daar waar voordelen voor betrokkenen evident zijn, willen we de ruimte benutten.”
JA21 benadrukt het belang van digitale soevereiniteit en het beschermen van Nederlandse data tegen buitenlandse invloed, maar doet weinig concrete uitspraken over individuele digitale privacyrechten van burgers. De partij focust vooral op nationale controle over digitale infrastructuur en het weren van Amerikaanse en Chinese techbedrijven, met als doel de veiligheid en onafhankelijkheid van Nederland te waarborgen. Specifieke voorstellen voor de bescherming van persoonlijke digitale privacy van burgers ontbreken vrijwel geheel.
Digitale soevereiniteit: Nationale controle over data
JA21 wil voorkomen dat Nederland afhankelijk wordt van buitenlandse (met name Amerikaanse en Chinese) techbedrijven en pleit voor een nationale cloud onder Nederlandse wetgeving. Dit standpunt richt zich primair op het beschermen van nationale belangen en strategische autonomie, niet direct op individuele privacyrechten van burgers.
“Digitale soevereiniteit. Investeer in een nationale cloud onder Nederlandse wetgeving. Geen Amerikaanse of Chinese toegang tot onze data.”
“Nederland mogen niet volledig afhankelijk zijn van Amerikaanse of Chinese techbedrijven. We investeren in strategische technologie en digitale veiligheid.”
“Zorgen voor digitale soevereiniteit. Europa en Nederland mogen niet volledig afhankelijk zijn van Amerikaanse of Chinese techbedrijven. We investeren in strategische technologie en digitale veiligheid.”
Geen digitale euro en geen digitale Europese identiteit
JA21 verzet zich tegen de invoering van een digitale euro en een digitale Europese identiteit, uit zorgen over controle en privacy op Europees niveau. Dit standpunt adresseert vooral de angst voor centrale databanken en mogelijke inbreuk op privacy door Europese instituties.
“Geen invoering van een digitale euro en geen digitale Europese identiteit.”
De VVD ziet digitale privacy vooral als een balans tussen veiligheid en individuele rechten, waarbij privacy belangrijk is, maar niet ten koste mag gaan van nationale veiligheid en criminaliteitsbestrijding. De partij pleit voor waarborgen bij nieuwe digitale ontwikkelingen zoals een digitale munt, meer zeggenschap over persoonlijke data (zoals deepfakes), en privacy in het onderwijs, maar kiest in twijfelgevallen vaak voor veiligheid boven privacy. Concrete voorstellen zijn onder meer privacy-eisen bij een digitale euro, strengere regels voor deepfakes, en privacybescherming bij digitale lesmaterialen.
Privacy waarborgen bij digitale munt
De VVD is terughoudend over de invoering van een digitale euro (CBDC) en stelt harde eisen aan privacy en anonimiteit van betalingen. Dit standpunt adresseert de zorg dat digitale betaalmiddelen niet mogen leiden tot overheidscontrole of het kunnen volgen van individuele uitgaven.
“De VVD is terughoudend over de invoering van een digitale munt (CBDC). Invoering daarvan is voor de VVD pas bespreekbaar als de digitale munt technisch en juridisch zo is ingericht dat privacy gewaarborgd is, betalingen niet traceerbaar zijn naar individuen, en de overheid geen sturende of beperkende rol kan spelen in bestedingen, met uitzondering bij gerichte criminele opsporing.”
Meer zeggenschap over persoonlijke data en deepfakes
De VVD wil dat mensen meer controle krijgen over hun eigen portret en stem, vooral bij nieuwe digitale technologieën zoals deepfakes. Dit standpunt speelt in op de groeiende zorgen over misbruik van persoonlijke data en identiteitsfraude.
“We passen onze wetgeving hierop aan zodat mensen meer zeggenschap krijgen over hun eigen portret en stem. Seksuele deepfakes worden altijd binnen een uur op verzoek van het slachtoffer offline gehaald.”
Privacy in het digitale onderwijs
De VVD erkent het belang van privacy bij het gebruik van digitale lesmaterialen op scholen. Dit standpunt richt zich op de bescherming van persoonsgegevens van leerlingen en het veilig houden van schoolnetwerken.
“We borgen veilig internet op scholen en privacy in het gebruik van digitale lesmaterialen.”
Privacy ondergeschikt aan veiligheid bij criminaliteit
De VVD stelt expliciet dat privacy niet altijd boven het veiligheidsbelang mag gaan, vooral bij de aanpak van criminaliteit. Dit standpunt benadrukt dat in gevallen van criminele opsporing privacybelangen kunnen wijken.
“Te vaak staat het belang van privacy van een crimineel boven het veiligheidsbelang van ons allen.”
Het PVV-verkiezingsprogramma bevat vrijwel geen concrete voorstellen of standpunten over digitale privacy. De partij noemt digitale privacy niet expliciet en doet geen toezeggingen om digitale rechten of bescherming van persoonsgegevens te verbeteren. Het enige relevante voorstel betreft het publiekelijk maken van gegevens van veroordeelden via een "digitale schandpaal", wat juist een beperking van privacy inhoudt.
Digitale schandpaal voor daders van gewelds- en zedenmisdrijven
De PVV wil de privacy van veroordeelde daders van gewelds- en zedenmisdrijven beperken door hun gegevens digitaal openbaar te maken. Dit voorstel is bedoeld als afschrikmiddel en om de samenleving te beschermen, maar gaat ten koste van de digitale privacy van deze groep.
“Digitale schandpaal voor daders van gewelds- en zedenmisdrijven”