Verkiezingsprogramma's 2025 overdigitale identiteit
De Partij voor de Dieren (PvdD) benadrukt het recht op controle over de eigen digitale identiteit en bescherming tegen misbruik, manipulatie en identiteitsfraude. Ze pleiten voor strikte privacybescherming, wettelijke rechten op eigen gezicht en stem, en het tegengaan van digitale afhankelijkheid van Big Tech. Concrete voorstellen zijn onder meer het verbieden van deepfakes zonder toestemming, het waarborgen van zeggenschap over persoonsgegevens, en het bieden van analoge alternatieven voor digitale overheidsdiensten.
Wettelijk recht op eigen digitale identiteit en bescherming tegen misbruik
De PvdD vindt dat burgers het wettelijke recht moeten hebben op hun eigen gezicht en stem, en dat hun digitale identiteit niet zonder toestemming mag worden gebruikt. Dit standpunt richt zich op het voorkomen van identiteitsfraude en misbruik van persoonsgegevens, vooral in het licht van technologische ontwikkelingen zoals deepfakes en AI. De partij wil burgers beschermen tegen manipulatie en ongewenste toe-eigening van hun digitale identiteit door bedrijven.
“Iedereen krijgt het wettelijke recht op zijn of haar eigen gezicht en stem. Deepfakes die zonder toestemming iemands identiteit gebruiken, worden verboden. Ook geldt dat wat van jou is, van jou blijft. Bedrijven mogen via kleine lettertjes in gebruiksvoorwaarden nooit eigenaar worden van persoonsgegevens, beelden of bestanden. Zo beschermen we burgers tegen misbruik, manipulatie en identiteitsfraude in de digitale wereld.”
Zeggenschap over persoonsgegevens en data
PvdD stelt dat burgers altijd zeggenschap moeten houden over hun persoonsgegevens en digitale data. Dit betekent dat bedrijven geen eigenaar mogen worden van persoonlijke gegevens via gebruiksvoorwaarden, en dat expliciete toestemming vereist is voor dataverzameling. Dit standpunt adresseert het risico dat burgers de controle over hun digitale identiteit verliezen aan commerciële partijen.
“Bedrijven mogen via kleine lettertjes in gebruiksvoorwaarden nooit eigenaar worden van persoonsgegevens, beelden of bestanden.”
“Gegevens verzamelen mag alleen als daar nadrukkelijk toestemming voor is gegeven, waarbij op een korte, makkelijk leesbare manier aan de gebruiker wordt uitgelegd waar deze voor worden gebruikt. Weigeren is altijd een optie en heeft geen consequenties voor de werkbaarheid van de geleverde dienst.”
Altijd een analoge terugvaloptie bij digitale diensten
De PvdD wil voorkomen dat burgers worden buitengesloten door digitalisering en Big Tech-afhankelijkheid. Ze eisen dat er altijd een niet-digitale (analoge) optie beschikbaar blijft voor essentiële overheidsdiensten, zodat niemand wordt gedwongen tot het gebruik van digitale identiteitssystemen of apps.
“We investeren in open en veilige digitale infrastructuur, verminderen onze afhankelijkheid van Big Tech en zorgen altijd voor een analoge terugvaloptie bij vitale systemen.”
“Diensten van overheid, scholen, zorginstellingen en banken mogen nooit alleen nog maar via apps en platformen van Big Tech bereikbaar zijn. Het blijft voor burgers altijd mogelijk om hun digitale zaken te kunnen regelen via websites en/of platformonafhankelijke protocollen.”
“Burgers die niet uit de voeten kunnen met de digitale middelen van de overheid, kunnen altijd bij een fysieke balie in hun eigen gemeente terecht. Communicatie per post blijft altijd mogelijk.”
Strijd tegen identiteitsfraude en digitale criminaliteit
De partij erkent het gevaar van identiteitsfraude en digitale criminaliteit als bedreiging voor de digitale identiteit van burgers. Ze willen investeren in digitale geletterdheid en bewustzijn, en burgers actief ondersteunen bij het herkennen en bestrijden van identiteitsdiefstal.
“Daarnaast zetten we ons actief in om burgers te helpen digitale criminaliteit, zoals identiteitsfraude en -diefstal, en buitenlandse beïnvloeding te herkennen en zich ertegen te weren.”
DENK benoemt het belang van bescherming van digitale mensenrechten, waaronder privacy en eerlijke behandeling bij digitale systemen, maar noemt "digitale identiteit" niet expliciet. Hun concrete voorstellen richten zich op strengere regulering en transparantie van algoritmen, betere privacybescherming en versterking van toezicht op persoonsgegevens. De kern van hun visie is dat technologie nooit mag leiden tot discriminatie of machtsmisbruik en dat burgers controle moeten houden over hun digitale gegevens.
Strenge regulering en transparantie van algoritmen
DENK wil waarborgen dat digitale systemen, waaronder algoritmen die persoonsgegevens verwerken, niet leiden tot discriminatie of schending van mensenrechten. Dit raakt aan het concept van digitale identiteit, omdat algoritmen vaak persoonsgegevens gebruiken om identiteiten te bepalen of te profileren. DENK pleit voor wettelijke eisen, transparantie en onafhankelijk toezicht om burgers te beschermen tegen misbruik van hun digitale gegevens.
“Er komt een algoritmewet. In deze wet worden waarborgen voor mensenrechten bij algoritmen verplicht. Het gebruik van afkomstgerelateerde kenmerken in algoritmen en risicoprofielen wordt verboden. Ook worden strenge eisen ingevoerd die verplicht stellen dat algoritmes op non discriminatoire wijze worden ontworpen, getest én gecontroleerd.”
“Algoritmes worden transparant. Er komt een verplicht algoritmeregister, dat geldt voor zowel overheden als bedrijven die algoritmen inzetten.”
“Sterker toezicht door de Autoriteit Persoonsgegevens. De AP krijgt extra middelen, bredere bevoegdheden en diepgaande expertise op het gebied van kunstmatige intelligentie.”
Betere bescherming van online privacy en persoonsgegevens
DENK benadrukt het belang van privacy en het beperken van de macht van grote technologiebedrijven over digitale identiteiten en persoonsgegevens. Ze willen de handel in persoonsgegevens aan banden leggen en investeren in digitale veiligheid, zodat burgers meer controle houden over hun digitale identiteit.
“Wij willen inzetten op betere waarborgen van de online privacy. Dat betekent dat handel in persoonsgegevens aan banden wordt gelegd en de macht van de bigtech bedrijven Europees moet worden ingeperkt.”
“Er moet meer geïnvesteerd worden in digitale veiligheid. We moeten ook inzetten op onafhankelijkheid van onze systemen van andere landen en grote bedrijven.”
“De overheid investeert in een veilige digitale infrastructuur en de bescherming van persoonsgegevens.”
Forum voor Democratie (FVD) verzet zich krachtig tegen de invoering van een Europese digitale identiteit (Digital ID) en ziet dit als een bedreiging voor privacy en individuele vrijheid. De partij wil geen centrale digitale identificatiesystemen, geen verplichte identiteitskoppeling aan online accounts, en waarborgt anonimiteit op internet als essentieel onderdeel van een vrije samenleving.
Geen Europese Digitale Identiteit invoeren
FVD beschouwt de Europese digitale identiteit als een instrument voor centrale controle en een bedreiging voor privacy en vrijheid. De partij wil dat Nederland zich ondubbelzinnig verzet tegen de invoering van een Europese Digital ID en soortgelijke systemen.
“We verzetten ons tegen een Europese digitale identiteit, zodat Nederlanders niet in een centraal controlesysteem terechtkomen.”
“We accepteren geen Europese Digitale Identiteit.”
“De afgelopen jaren heeft de overheid haar macht om burgers te volgen en te controleren steeds verder uitgebreid. De Sleepwet werd ondanks een afwijzend referendum doorgedrukt en er liggen plannen voor een Europese Digital ID en zelfs het registreren van biometrische data van internetgebruikers.”
Anonimiteit op internet waarborgen
FVD vindt anonimiteit online essentieel voor een vrije samenleving en verzet zich tegen verplichte identiteitskoppeling aan online accounts. Dit standpunt is direct verbonden aan het verzet tegen digitale identiteit, omdat verplichte digitale identificatie anonimiteit ondermijnt.
“We maken anonimiteit de norm. We verzetten ons tegen verplichte identiteitskoppeling aan accounts, zodat iedereen zonder angst kennis kan vergaren en meningen kan uiten.”
“Daarmee wordt anoniem gebruikmaken van het internet vrijwel onmogelijk gemaakt. Forum voor Democratie vindt anonimiteit een essentieel onderdeel van een vrije samenleving...”
Geen biometrische registratie van internetgebruikers
FVD wijst het registreren van biometrische data van internetgebruikers af, omdat dit de weg vrijmaakt voor centrale digitale identificatie en het verdwijnen van anonimiteit.
“We weigeren voorstellen om biometrische data van internetgebruikers op te slaan, zodat anonimiteit online gewaarborgd blijft.”
Volt wil één veilige, transparante en gebruiksvriendelijke digitale identiteit invoeren voor alle overheids-, zorg-, onderwijs- en private diensten, waarbij privacy, open standaarden en burgercontrole centraal staan. Ze pleiten voor de vervanging van DigiD en de Europese Digital Identity Wallet door biometrische identificatie op publieke infrastructuur, en benadrukken het belang van toegankelijkheid en alternatieven voor niet-digitale burgers. Hun visie is gericht op een digitale overheid die werkt voor iedereen, met maximale zeggenschap en bescherming van persoonlijke data.
Eén digitale identiteit voor alle diensten
Volt wil versnippering tegengaan door één digitale identiteit te creëren waarmee burgers veilig kunnen inloggen bij alle overheids-, zorg-, onderwijs- en private diensten. Dit moet het gebruiksgemak vergroten, herhaalde gegevensinvoer voorkomen en de regie bij de burger leggen. Interoperabiliteit, privacy-by-design en open standaarden zijn hierbij leidend.
“DigiD-Plus: er komt één digitale identiteit voor overheid, zorg, onderwijs en private diensten zoals banken.”
“Er komt een digitale overheid die net zo gemakkelijk werkt als online bankieren. En er komt één digitale identiteit waarmee je veilig kunt inloggen bij alle overheidsdiensten.”
Vervanging DigiD en EU-wallet door biometrische identificatie
Volt stelt voor om zowel de Nederlandse DigiD als de Europese Digital Identity Wallet te vervangen door biometrische identificatie op een publieke, transparante infrastructuur. Dit moet de zeggenschap van burgers en overheden over toegang, beveiliging en datastromen waarborgen en privacy garanderen.
“We verbeteren de digitale identiteit binnen de EU door zowel de Nederlandse DigiD als de Europese Digital Identity Wallet te vervangen door biometrische identificatie op publieke, transparante infrastructuur. Alleen dan behouden burgers en overheden zeggenschap over toegang, beveiliging en datastromen. Daarbij staan interoperabiliteit (uitwisselbaarheid van informatie), open standaarden en privacy-by-design centraal.”
Toegankelijkheid en alternatieven voor niet-digitale burgers
Volt erkent dat niet iedereen digitaal vaardig is en wil daarom persoonlijke hulp, fysieke loketten en telefonische dienstverlening behouden. Digitale diensten moeten toegankelijk zijn voor mensen met beperkingen, zodat niemand wordt buitengesloten van de digitale identiteit.
“Persoonlijke hulp blijft altijd beschikbaar. In elk gemeentehuis komen digitale servicepunten waar medewerkers burgers helpen met digitale aanvragen.”
“Er zijn alternatieven voor niet-digitale burgers. Telefonische dienstverlening en fysieke loketten blijven bestaan voor wie dat nodig heeft.”
“Alle digitale diensten worden zo ontworpen dat mensen met een visuele beperking, voor zover mogelijk, ze ook kunnen gebruiken.”
50PLUS ziet digitale identiteit vooral als een kwetsbaar punt voor ouderen en wil hen beschermen tegen oplichting en identiteitsdiefstal. De partij pleit voor strengere regels rond anonieme accounts, betere digitale vaardigheden voor ouderen en waarborging van digitale inclusie door gemeenten. Hun focus ligt op veiligheid, toegankelijkheid en het bieden van alternatieven voor wie digitaal minder vaardig is.
Verbieden of beperken van anonieme accounts
50PLUS wil anonieme accounts op internet verbieden of sterk beperken om identiteitsdiefstal en oplichting tegen te gaan, vooral ter bescherming van ouderen. Zij zien anonieme accounts als een risico voor digitale veiligheid en willen zo de online weerbaarheid vergroten.
“Anonieme accounts worden verboden of in ieder geval sterk beperkt.”
Bescherming tegen identiteitsdiefstal en digitale oplichting
De partij erkent dat ouderen extra kwetsbaar zijn voor digitale criminaliteit en wil daarom privacy- en veiligheidsmaatregelen versterken. Het doel is ouderen te beschermen tegen identiteitsdiefstal en oplichting, mede door duidelijke communicatie en alternatieven voor digitale diensten.
“Digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen beschermen ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal.”
Digitale inclusie en alternatieven voor digitale identificatie
50PLUS vindt dat digitale diensten toegankelijk moeten blijven voor iedereen, ook voor wie moeite heeft met digitale identificatie. Gemeenten krijgen de plicht digitale inclusie te waarborgen en overheidsdiensten moeten altijd een papieren, telefonische of fysieke balie als alternatief bieden.
“Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.”
“Overheidsdiensten en facilitaire bedrijven bieden ouderen en gehandicapten die moeite hebben met digitale formulieren, een papieren alternatief.”
“Overheidsdiensten en maatschappelijke organisaties (zoals DigiD, MijnOverheid, zorgportalen) zijn altijd ook bereikbaar via post, telefoon of fysieke balie.”
BBB wil de digitale identiteit van burgers beschermen door in te zetten op een uniforme, privacyvriendelijke digitale verificatiestandaard binnen de EU, vooral gericht op sociale media en leeftijdsverificatie. De partij benadrukt het belang van privacy, autonomie en bescherming tegen identiteitsfraude, deepfakes en online misbruik, met extra aandacht voor jongeren en kwetsbare groepen. BBB pleit voor duidelijke Europese regelgeving en waarborging van digitale grondrechten.
Uniforme digitale verificatiestandaard voor sociale media
BBB wil samen met de EU werken aan een uniforme digitale verificatiestandaard die zorgt voor een consistent kenmerk op sociale mediaplatforms voor accounts van bedrijven, politici, media en instellingen. Dit moet bijdragen aan het tegengaan van deepfakes, online fraude en misinformatie, en de digitale identiteit van gebruikers beter beschermen.
“Nederland moet met de EU aan een uniforme digitale verificatiestandaard werken die leidt tot een consistent kenmerk dat op alle sociale mediaplatforms wordt getoond voor accounts van bedrijven, politici, media en instellingen.”
Privacyvriendelijke leeftijdsverificatie binnen de EU
BBB pleit voor een uniform en privacyvriendelijk leeftijdsverificatiesysteem binnen de EU voor apps zoals sociale media, om de veiligheid van persoonlijke data en de digitale identiteit van jongeren te waarborgen.
“Nederland gaat zich binnen de EU inzetten op een uniform en privacyvriendelijk leeftijdsverificatiesysteem dat apps zoals sociale media binnen de EU moeten hanteren om de veiligheid van persoonlijke data te garanderen.”
Verankering van digitale grondrechten en bescherming tegen identiteitsfraude
BBB wil digitale grondrechten in de Grondwet verankeren om privacy, zeggenschap en autonomie van burgers in het digitale domein te waarborgen, en extra bescherming bieden tegen identiteitsfraude en online bedreigingen.
“Veranker digitale grondrechten in de Grondwet om de privacy, zeggenschap en autonomie van burgers in het digitale domein te waarborgen.”
“Identiteitsfraude, online pesten, verslaving, misinformatie, deepfakes en ongewenste beïnvloeding zijn reële bedreigingen. Jongeren, maar ook ouderen en kwetsbare groepen, verdienen extra bescherming én voorlichting om weerbaar te blijven.”
BIJ1 is kritisch over het gebruik en de verplichting van digitale en fysieke identiteitsbewijzen door de overheid, en pleit voor het minimaliseren van dataverzameling en het beschermen van privacy. De partij wil onnodige ID-verplichtingen afschaffen, genderregistratie op identiteitsdocumenten uiteindelijk beëindigen, en privacywaarborgen versterken. Hun visie is gericht op maximale zelfbeschikking, inclusie en het beperken van repressieve identificatiepraktijken.
Afschaffen van onnodige ID-verplichtingen
BIJ1 wil dat burgers niet langer verplicht zijn om zich onnodig te identificeren, omdat dit repressief werkt en de privacy schaadt. De partij ziet de verplichting tot het tonen van een identiteitsbewijs als een onnodige inbreuk op de vrijheid en privacy van burgers, en wil deze verplichting afschaffen waar mogelijk.
“Onnodige, repressieve verplichtingen en verboden, zoals de verplichting een ID te kunnen tonen en het verbod op gezichtsbedekkende kleding, worden afgeschaft.”
Genderregistratie op identiteitsdocumenten afschaffen
BIJ1 streeft ernaar om genderregistratie op identiteitsdocumenten en in de Basisregistratie Personen uiteindelijk volledig af te schaffen. Tot die tijd willen ze het proces van wijziging laagdrempelig maken en meer opties bieden, zodat iedereen zijn of haar identiteit kan bepalen zonder medische tussenkomst.
“Uiteindelijk wordt de genderregistratie afgeschaft in de Basisregistratie Personen. Tot die tijd wordt het invullen van ‘X’ een mogelijkheid, net zoals bij het veranderen van een M naar een V of andersom op identiteitsdocumenten en reispapieren.”
Strenge privacywaarborgen bij dataverzameling en ID-controles
BIJ1 wil dat alle dataverzameling door overheid en justitie, inclusief die rondom identificatie, tot het strikt noodzakelijke wordt beperkt en onder streng toezicht van privacywaakhonden valt. ID-controles tijdens demonstraties mogen alleen met wettelijke bevoegdheid, en moeten transparant worden geregistreerd om discriminatie tegen te gaan.
“Alle dataverzameling door overheid en justitie wordt geminimaliseerd tot het absoluut noodzakelijke, en er komt altijd streng toezicht van privacywaakhonden.”
“ID-controles tijdens vreedzame demonstraties mogen niet meer worden uitgevoerd zonder wettige bevoegdheid om een identiteitsbewijs te vorderen. De politie wordt verplicht om de ID-controles die ze wel uitvoeren, te registreren.”
D66 wil dat mensen zelf de regie krijgen over hun digitale identiteit en online leven, waarbij privacy, autonomie en Europese waarden centraal staan. Ze pleiten voor het "Baas-over-eigen-bitsprincipe", digitale onafhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven, en toegankelijke digitale overheidsdiensten. D66 ziet een sterke, Europese aanpak als essentieel om burgers te beschermen en controle te geven over hun digitale identiteit.
Zelf regie over digitale identiteit en data
D66 vindt dat burgers zelf moeten kunnen bepalen wat er met hun digitale identiteit en persoonlijke data gebeurt. Dit is een reactie op de groeiende macht van grote techbedrijven en buitenlandse invloeden, en moet leiden tot meer privacy, autonomie en bescherming van grondrechten in het digitale domein.
Digitale onafhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven
D66 wil dat Nederland en de EU minder afhankelijk worden van Amerikaanse en Chinese techbedrijven, zodat de digitale identiteit van burgers beter beschermd wordt volgens Europese normen en waarden. Dit moet de privacy en veiligheid van burgers waarborgen en de controle over digitale infrastructuur terugbrengen naar Europa.
“We zorgen voor digitale onafhankelijkheid, van de cloud en infrastructuur tot apps en algoritmes. We kiezen voor Europese oplossingen en stevige handhaving van Europese regels.”
“Een bewindspersoon voor Technologie en Innovatie krijgt onder meer de taak om het Rijk en publieke sectoren los te maken van grote techbedrijven uit Amerika en China.”
GroenLinks-PvdA erkent dat digitale identiteit en toegang tot digitale overheidsdiensten essentieel zijn, maar benadrukt dat niemand mag worden buitengesloten door digitalisering. Ze pleiten voor toegankelijke digitale overheidsdiensten, altijd met een volwaardig niet-digitaal alternatief, en waarborgen privacy en controle over persoonsgegevens.
Altijd een niet-digitaal alternatief voor digitale overheidsdiensten
GroenLinks-PvdA vindt dat digitale identiteit en toegang tot de overheid laagdrempelig moeten zijn, zodat iedereen kan meedoen. Ze willen voorkomen dat mensen worden buitengesloten door digitale drempels zoals DigiD, en eisen daarom altijd een volwaardig niet-digitaal alternatief.
“Toegang tot de overheid, zorg en onderwijs zit verstopt achter de DigiD-app, ingewikkelde websites en online formulieren. Alle overheidswebsites moeten toegankelijk zijn (A-status) en er moet altijd een niet-digitaal alternatief zijn voor contact met de overheid.”
“Voor alle overheidszaken die burgers digitaal kunnen regelen, moet een volwaardig niet-digitaal alternatief bestaan. Er komt één loket waar je alle zaken met de overheid persoonlijk kan regelen.”
Bescherming van privacy en persoonsgegevens bij digitale identiteit
De partij benadrukt het belang van privacy en het beperken van gegevensregistratie bij digitale identiteit. Ze willen het digitaal briefgeheim waarborgen en het recht op privégesprekken wettelijk vastleggen.
“Wij waarborgen het digitaal briefgeheim en leggen het recht om digitaal privégesprekken te voeren via end-to-end encryptie wettelijk vast.”
“Bedrijven worden verplicht om zo min mogelijk gegevens te registreren van hun klanten.”
De SP is kritisch over digitale identiteit en stelt privacy, autonomie en keuzevrijheid centraal. Zij willen dat burgers altijd baas blijven over hun eigen data en dat digitale identificatie nooit verplicht mag worden zonder een volwaardig niet-digitaal alternatief. De partij pleit voor dataminimalisatie, bescherming van persoonsgegevens en het recht op een offline leven.
Digitale identiteit mag niet verplicht worden; altijd een niet-digitaal alternatief
De SP vindt dat niemand mag worden gedwongen tot het gebruik van digitale identificatie of digitale diensten. Er moet altijd een volwaardig niet-digitaal alternatief zijn, zodat iedereen kan blijven meedoen in de samenleving zonder digitale uitsluiting.
Baas over eigen data en bescherming van identiteit
De SP stelt dat burgers altijd zeggenschap moeten houden over hun persoonsgegevens. Dataminimalisatie is de norm, en persoonsgegevens mogen alleen worden verzameld als dat strikt noodzakelijk is. De bescherming van de identiteit van burgers staat hierbij centraal.
“Baas over eigen data. Dataminimalisatie wordt de norm. Overheden en bedrijven mogen geen overbodige persoonsgegevens verzamelen, zoals locatiegegevens zonder duidelijke noodzaak.”
“Iedereen moet het recht hebben om zijn gegevens te laten verwijderen. Inclusief data die is doorgegeven aan andere partijen of in systemen is verwerkt. De gegevens die overblijven moeten zo worden verwerkt dat iemands identiteit beschermd blijft.”
BVNL is fel tegen de invoering van een digitale (Europese) identiteit en aanverwante digitale controlemiddelen door de overheid. De partij pleit voor het behoud van privacy, het recht op anonimiteit online, en het behoud van offline alternatieven voor essentiële diensten, met als kern dat burgers niet digitaal gevolgd of gecontroleerd mogen worden.
Geen Digitale (Europese) Identiteit of Digitale Euro
BVNL verzet zich expliciet tegen de invoering van een digitale identiteit, digitale euro en andere digitale controlemiddelen door de overheid, uit zorg voor privacy en individuele vrijheid. De partij ziet deze ontwikkelingen als een bedreiging voor de autonomie van burgers en wil voorkomen dat de overheid burgers digitaal kan volgen of controleren.
“BVNL wil dat Nederlanders in vrijheid kunnen leven zonder door de overheid gevolgd te worden. Daarom willen we geen Digitale Europese Identiteit, geen Digitale Euro, geen Central Bank Digital Currency, geen monitoring van financiële transacties boven de honderd euro en het behoud van cash geld.”
Geen Identificatieplicht op Social Media
BVNL is tegen het verplicht stellen van digitale identificatie voor het gebruik van social media, om anonimiteit en vrijheid van meningsuiting te beschermen. Dit standpunt is onderdeel van een bredere visie tegen digitale overheidscontrole en voor het waarborgen van burgerrechten online.
“Er komt geen identificatieplicht voor het gebruik van social media.”
Recht op Offline Leven en Toegang tot Diensten
BVNL vindt dat burgers altijd de keuze moeten houden om essentiële maatschappelijke diensten offline te gebruiken, zodat niemand wordt gedwongen tot digitale identificatie of deelname aan digitale systemen.
“Dat het recht behouden blijft op een offline leven en offline toegang tot essentiële maatschappelijke diensten gewaarborgd blijft.”
Het CDA benoemt "digitale identiteit" niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar raakt het onderwerp indirect via voorstellen rond online leeftijdsverificatie, het verbieden van anonieme social media-accounts, en het versterken van digitale rechten zoals eigenaarschap van data. De partij wil strengere regulering van online gedrag en meer transparantie en controle over digitale persoonsgegevens, vooral ter bescherming van jongeren en het publieke debat. Concrete voorstellen richten zich op verplichte leeftijdsverificatie, het aanpakken van anonieme accounts, en het wettelijk verankeren van digitale rechten.
Verplichte leeftijdsverificatie voor specifieke apps
Het CDA wil jongeren beter beschermen tegen schadelijke online invloeden door een verplichte leeftijdsverificatie in te voeren voor bepaalde apps, geïnspireerd op het Kijkwijzer-systeem. Dit raakt direct aan het thema digitale identiteit, omdat het de noodzaak van betrouwbare digitale identificatie voor toegang tot online diensten onderstreept.
“We pleiten voor heldere richtlijnen om ouders en leerkrachten te ondersteunen met een aanpak, en willen een verplichtende leeftijdsverificatie door een ‘Kijkwijzer’-aanpak voor gebruik van specifieke apps.”
Verbod op anonieme social media-accounts
Het CDA ziet anonieme online accounts als een risico voor het publieke debat en wil deze kunnen verbieden. Dit impliceert een beleid waarbij digitale identiteit transparanter en traceerbaarder wordt gemaakt, zodat gebruikers online niet langer anoniem kunnen opereren.
“Daarom willen we anonieme social media-accounts kunnen verbieden. We willen de wetgeving aanscherpen om krachtig op te kunnen treden...”
Wettelijke verankering van digitale rechten (transparantie en eigenaarschap van data)
Het CDA wil digitale rechten, zoals het recht op transparantie en eigenaarschap van data, beter in de wet verankeren. Dit raakt aan het concept van digitale identiteit, omdat het individuen meer controle en zeggenschap geeft over hun digitale persoonsgegevens en online identiteit.
“We doen voorstellen om digitale rechten beter in de wet te verankeren, zoals het recht op transparantie en het recht op eigenaarschap van data.”
JA21 is uitgesproken tegen de invoering van een digitale Europese identiteit en een digitale euro, uit vrees voor verlies van nationale autonomie en privacy. Het programma bevat geen voorstellen voor een nationale digitale identiteit, maar benadrukt juist het belang van digitale soevereiniteit en bescherming van persoonlijke gegevens tegen buitenlandse invloed.
Geen digitale Europese identiteit of digitale euro
JA21 verzet zich tegen de invoering van een digitale Europese identiteit en digitale euro, omdat dit wordt gezien als een bedreiging voor nationale soevereiniteit en individuele vrijheid. De partij wil dat Nederland zelf de regie houdt over digitale identificatie en financiële systemen, zonder inmenging van de EU.
“Geen invoering van een digitale euro en geen digitale Europese identiteit.”
Investeren in digitale soevereiniteit
Hoewel niet direct over digitale identiteit, benadrukt JA21 het belang van digitale soevereiniteit, waaronder het beschermen van Nederlandse data tegen buitenlandse toegang. Dit standpunt raakt aan het bredere kader waarbinnen digitale identiteit zou kunnen vallen, namelijk nationale controle over digitale infrastructuur en persoonsgegevens.
“Digitale soevereiniteit. Investeer in een nationale cloud onder Nederlandse wetgeving. Geen Amerikaanse of Chinese toegang tot onze data.”
“Zorgen voor digitale soevereiniteit. Europa en Nederland mogen niet volledig afhankelijk zijn van Amerikaanse of Chinese techbedrijven. We investeren in strategische technologie en digitale veiligheid.”
NSC is kritisch over digitale identiteit en pleit voor maximale privacybescherming en zeggenschap van burgers over hun digitale gegevens. Ze zijn expliciet tegen het koppelen van leeftijdsverificatie aan een (Europese) digitale identiteitskaart en willen verkennen of burgers hun eigen digitale kluis kunnen beheren voor overheidsdienstverlening. De partij benadrukt transparantie, privacy en het voorkomen van een surveillancestaat als kernwaarden in hun visie op digitale identiteit.
Geen koppeling leeftijdsverificatie aan digitale identiteitskaart
NSC verzet zich tegen het verplicht koppelen van online leeftijdsverificatie aan een digitale (Europese) identiteitskaart, uit privacyoverwegingen. Ze willen jongeren beschermen, maar zonder dat dit leidt tot een centrale digitale identiteit die aan allerlei diensten wordt gekoppeld.
“Er wordt een privacy-vriendelijke en betrouwbare online leeftijdsverificatie ingevoerd om minderjarigen te beschermen tegen online gokken, alcoholverkoop en pornografie. Deze wordt niet gekoppeld aan een aparte digitale (Europese) identiteitskaart.”
Zeggenschap burger over digitale identiteit via persoonlijke kluis
NSC wil dat burgers meer controle krijgen over hun digitale identiteit en de data die over hen wordt verzameld, door het gebruik van een persoonlijke digitale kluis te verkennen. Dit moet privacy waarborgen en de informatie-uitwisseling tussen burger en overheid verbeteren.
“Daarom willen we verkennen of er bij digitale dienstverlening gebruikgemaakt kan worden van een persoonlijke digitale kluis die de burger zelf beheert. Dit levert mogelijk zowel een betere waarborg van de privacy als een betere informatie uitwisseling tussen burger en dienstverlener op.”
Transparantie en inzage in gebruik persoonsgegevens
NSC vindt dat burgers altijd moeten kunnen zien wie hun persoonsgegevens gebruikt en waarom, en dat zij daarover een klacht moeten kunnen indienen. Dit is essentieel voor het vertrouwen in digitale identiteit en het voorkomen van misbruik.
“Wanneer een persoon/bedrijf/instantie deze gegevens wil opvragen, wordt de zoekvraag geregistreerd en gemeld bij de burger. Burgers kunnen dan zien wie hun data gebruikt en er eventueel een klacht over indienen.”
De SGP is kritisch over centrale, door de overheid opgelegde digitale identiteiten en pleit voor individuele zeggenschap over persoonlijke data. Ze verzetten zich expliciet tegen een Europees digitaal paspoort en een digitale euro, en benadrukken het belang van privacy, transparantie en eigenaarschap van digitale gegevens door burgers zelf.
Tegen Europees digitaal paspoort en digitale euro
De SGP is fel tegenstander van een door de EU opgelegde digitale identiteit, zoals een Europees digitaal paspoort of een digitale euro. Ze vrezen een te machtige overheid en willen nationale soevereiniteit en privacy beschermen.
Individueel eigenaarschap van digitale data
De SGP wil dat burgers zelf de regie houden over hun digitale identiteit en persoonlijke data, in plaats van bedrijven of overheden. Transparantie en controle door het individu staan centraal.
“De SGP wil toe naar zoveel mogelijk ‘individueel eigenaarschap’ van data. Niet de autofabrikant en het energiebedrijf, maar de auto- en de woningbezitter moeten bepalen wat er met ‘hun’ data gebeurt.”
De VVD wil dat Nederlanders hun digitale identiteit veilig, efficiënt en gebruiksvriendelijk kunnen beheren, met maximale privacy en minimale administratieve lasten. Ze pleiten voor één centrale digitale toegang tot overheidsdiensten, waarbij persoonsgegevens niet dubbel worden uitgevraagd en privacy gewaarborgd blijft. De partij is kritisch op digitale innovaties zoals de digitale munt, tenzij privacy en autonomie van burgers volledig zijn gegarandeerd.
Eén centrale digitale toegang tot overheidsdiensten
De VVD streeft naar een digitale overheid waar burgers via één platform hun zaken kunnen regelen, zonder telkens opnieuw hun gegevens te hoeven aanleveren. Dit moet de veiligheid, het gebruiksgemak en de efficiëntie vergroten, en de privacy van burgers beschermen door onnodige gegevensuitwisseling te voorkomen.
“Nederlanders hoeven dezelfde informatie nooit meer dan één keer bij de overheid aan te leveren en loggen op één plek in. In plaats van een wildgroei aan loketten, kan het starten van een bedrijf, het doorgeven van een adreswijziging en het inzien van je AOW dan op één plek geregeld worden. Hiervoor breiden we bijvoorbeeld MijnOverheid.nl uit. Overheidsdiensten gebruiken persoonsgegevens die in deze omgeving staan en mogen dit niet dubbel uitvragen. Dit is veiliger, goedkoper en gebruiksvriendelijker.”
Terughoudendheid bij digitale munt en privacy waarborgen
De VVD is kritisch over de invoering van een digitale munt (CBDC) en stelt strikte voorwaarden aan privacy en autonomie. Ze willen alleen instemmen als betalingen niet naar individuen te herleiden zijn en de overheid geen sturende rol krijgt in bestedingen, om de digitale identiteit en financiële privacy van burgers te beschermen.
“De VVD is terughoudend over de invoering van een digitale munt (CBDC). Invoering daarvan is voor de VVD pas bespreekbaar als de digitale munt technisch en juridisch zo is ingericht dat privacy gewaarborgd is, betalingen niet traceerbaar zijn naar individuen, en de overheid geen sturende of beperkende rol kan spelen in bestedingen, met uitzondering bij gerichte criminele opsporing.”
De ChristenUnie is kritisch over de invoering van een Europese Digitale Identiteit (eID) en stelt strikte voorwaarden aan de eventuele komst hiervan. Zij eisen dat een eID vrijwillig, transparant en privacy-proof moet zijn, en verzetten zich tegen een Europees Burgerservicenummer. De kern van hun visie is dat digitale identiteit nooit mag leiden tot verplichte of privacy-ondermijnende systemen op Europees niveau.
Kritisch op Europese Digitale Identiteit (eID)
De ChristenUnie uit zorgen over de privacy, transparantie en vrijwilligheid rondom de Europese Digitale Identiteit. Zij willen voorkomen dat burgers verplicht worden tot een centrale, Europese digitale identificatie en verzetten zich tegen het invoeren van een Europees Burgerservicenummer. Het onderliggende probleem is de bescherming van privacy en nationale soevereiniteit in het digitale domein.
“De ChristenUnie is kritisch op de ontwikkelingen rondom de Europese Digitale Identiteit (eID). Als er een eID komt, moet dit vrijwillig, transparant en privacy-proof zijn. Er komt geen Europees Burgerservicenummer.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma