Verkiezingsprogramma's 2025 overdigitale criminaliteit
BBB erkent digitale criminaliteit als een groeiend en ernstig probleem dat vraagt om gerichte investeringen in cybersecurity, educatie en wetgeving. De partij wil de digitale weerbaarheid van burgers, bedrijven en publieke sectoren versterken door te investeren in Nederlandse cybersecurity, digitale educatie vanaf de basisschool, strengere wetgeving tegen deepfakes en online fraude, en het vergroten van bewustwording en bescherming van kwetsbare groepen. BBB pleit voor een proactieve overheid die privacy, economie en nationale veiligheid beschermt in het digitale tijdperk.
Gerichte investeringen in cybersecurity en digitale weerbaarheid
BBB ziet cybercriminaliteit, digitale sabotage en datalekken als dagelijkse realiteit die grote schade kunnen veroorzaken. Daarom wil de partij investeren in Nederlandse cybersecuritybedrijven, digitale educatie en bewustwording om de weerbaarheid van de samenleving te vergroten en de nationale veiligheid te beschermen.
“We zijn in een tijd beland waarin cybercriminaliteit, digitale sabotage en datalekken dagelijkse realiteit zijn. Cyberaanvallen kunnen bedrijven, ziekenhuizen en overheidsdiensten in één klap platleggen en enorme schade veroorzaken.”
“Gerichte investeringen in cybersecurity. Nederlandse cybersecurity bedrijven krijgen voorrang bij veiligheidsprojecten en digitale bewaking van publieke sectoren.”
“Digitale educatie vanaf de basis. Voorlichting en onderwijs over cyberveiligheid begint op de basisschool en loopt door tot het beroepsonderwijs en bijscholing voor ondernemers.”
“Bewustwording en weerbaarheid bij burgers en bedrijven. De overheid krijgt een taak om bedrijven, instellingen en burgers bewust te maken van digitale risico’s en weerbaarheid.”
Strengere wetgeving en aanpak van digitale criminaliteit (deepfakes, online fraude)
BBB wil digitale criminaliteit zoals deepfakes en online fraude krachtig aanpakken met strengere wetgeving, Europese samenwerking en digitale verificatiestandaarden. Het zonder toestemming maken of verspreiden van deepfakes moet wettelijk verboden worden, en er moet een uniforme digitale verificatiestandaard komen om online fraude te bestrijden.
“Aanpak van deepfakes en online fraude. Nederland moet met de EU aan een uniforme digitale verificatiestandaard werken die leidt tot een consistent kenmerk dat op alle sociale mediaplatforms wordt getoond voor accounts van bedrijven, politici, media en instellingen.”
“Illegale deepfakes strafbaar. Het zonder toestemming maken of verspreiden van deepfakes wordt wettelijk verboden en bestraft.”
Extra bescherming en voorlichting voor jongeren en kwetsbare groepen
BBB erkent dat jongeren, ouderen en kwetsbare groepen extra risico lopen op digitale criminaliteit zoals identiteitsfraude, online pesten en misinformatie. De partij wil deze groepen beter beschermen door voorlichting, mediawijsheid en een Europees leeftijdsverificatiesysteem.
“Jongeren, maar ook ouderen en kwetsbare groepen, verdienen extra bescherming én voorlichting om weerbaar te blijven.”
“Ondersteuning voor mediawijsheid. Ouders, docenten en jongeren krijgen middelen en voorlichting voor digitale begeleiding en bescherming.”
“Europese leeftijdsverificatie. Nederland gaat zich binnen de EU inzetten op een uniform en privacyvriendelijk leeftijdsverificatiesysteem dat apps zoals sociale media binnen de EU moeten hanteren om de veiligheid van persoonlijke data te garanderen.”
BVNL erkent digitale criminaliteit als een groeiend probleem en pleit voor een stevige, innovatieve aanpak van cybercrime en cybersecurity. De partij wil investeren in bewustwording, internationale samenwerking, technologische innovatie en marktwerking om digitale weerbaarheid te vergroten, met behoud van privacy en zonder extra bureaucratie. Concrete voorstellen zijn onder meer een nationale strategie voor digitale veiligheid, fiscale stimulansen voor cybersecurity, en het stimuleren van private initiatieven en internationale samenwerking.
Investeren in cybersecurity en digitale weerbaarheid
BVNL ziet cybersecurity als essentieel om burgers en bedrijven te beschermen tegen digitale criminaliteit zoals identiteitsdiefstal, ransomware en datalekken. De partij wil investeren in onderzoek, innovatie en bewustwording, en pleit voor marktwerking en zelfregulering in plaats van extra regels en bureaucratie. Ook wordt internationale samenwerking belangrijk gevonden vanwege het grensoverschrijdende karakter van cybercrime.
“De overheid moet daarom wetten en regels opstellen met betrekking tot cybersecurity, waaronder privacywetten, meldingsvereisten bij datalekken en strafrechtelijke vervolging van cybercriminelen.”
“Aangezien cybercriminaliteit geen grenzen kent, is internationale samenwerking van essentieel belang. De overheid werkt daarom samen met andere landen om informatie uit te wisselen en gezamenlijk op te treden tegen cyberdreigingen.”
“Met toenemende cyberdreigingen zoals ransomware biedt BVNL een visie op digitale weerbaarheid via marktwerking, zelfregulering en technologieën zoals blockchain, zonder bureaucratie.”
“Er wordt een nationale strategie ontwikkeld om de digitale veiligheid te waarborgen.”
“Aftrek voor cybersecurity-investeringen (software, training, blockchain) voor MKB en burgers, om weerbaarheid te vergroten.”
“Private initiatieven voor cybersecuritytrainingen en digitale scholing om digitale geletterdheid verhogen.”
Actieve bestrijding van cybercrime door overheid
BVNL wil dat de overheid een actieve rol speelt in het waarschuwen voor en optreden tegen cybercriminaliteit. Dit omvat investeren in nieuwe technologieën en methodologieën, en het daadwerkelijk aanpakken van cybercrime als onderdeel van het veiligheidsbeleid.
De SGP erkent digitale criminaliteit als een groeiend probleem en pleit voor strengere wetgeving, betere samenwerking en meer capaciteit om digitale misdrijven effectief te bestrijden. De partij wil ondernemers ondersteunen bij cyberveiligheid, hogere beveiligingsstandaarden voor kritieke digitale infrastructuur, en extra bescherming voor kwetsbare groepen tegen cybercrime. Concrete voorstellen zijn onder meer het sneller en doeltreffender ingrijpen bij internetcriminaliteit, het versterken van het Digital Trust Centre, en het verplichten van techbedrijven om verantwoordelijkheid te nemen bij online misbruik.
Sneller en doeltreffender optreden tegen internetcriminaliteit
De SGP vindt dat de aanpak van digitale criminaliteit te traag en ontoereikend is. Ze pleit voor meer wettelijke mogelijkheden en middelen om internetcriminaliteit, waaronder cybercrime en digitale fraude, sneller en effectiever te bestrijden. Dit moet de samenleving beter beschermen tegen de groeiende dreiging van digitale misdrijven.
Versterken cyberveiligheid en bescherming kritieke infrastructuur
De partij ziet het belang van sterke cyberveiligheid, vooral voor vitale infrastructuur en ondernemers. Ze wil dat bedrijven transparanter zijn over datagebruik, het Digital Trust Centre versterken, en hogere veiligheidsstandaarden en grootschalige tests verplicht stellen voor kritieke digitale processen.
“De SGP wil ondernemers ondersteunen bij het werken aan cyberveiligheid. De capaciteit van het Digital Trust Centre wordt versterkt.”
“Overheid en bedrijfsleven moeten zich samen voorbereiden op de noodscenario’s ten aanzien van cyberveiligheid van kritieke infrastructuur. Denk bijvoorbeeld aan communicatiestructuren, logistiek en de levensmiddelenbranche. Hogere veiligheidsstandaarden voor de kritieke delen van de digitale processen en frequent en grootschalig testen van de beveiliging zijn noodzakelijk”
Bescherming kwetsbare groepen tegen cybercrime
De SGP benadrukt dat niet iedereen even digitaal vaardig is en dat kwetsbare groepen extra bescherming verdienen tegen digitale criminaliteit. De overheid moet samen met het bedrijfsleven afspraken maken om deze groepen te beschermen.
“De SGP wil dat de overheid afspraken maakt met het bedrijfsleven om kwetsbare groepen te beschermen tegen cybercrime.”
Verantwoordelijkheid techbedrijven bij online misbruik
De partij wil dat techbedrijven actief worden aangesproken op hun rol bij het faciliteren van digitale criminaliteit, zoals online seksueel kindermisbruik. Ze pleit voor strengere regels en verbod op het creëren en verspreiden van deepfakes en AI-gegenereerd kinderpornografisch materiaal.
“Nederland moet een actieve rol spelen in het verantwoordelijk stellen van techbedrijven voor het faciliteren van de verspreiding van dit afschuwelijke materiaal.”
“Het creëren en verspreiden van kinderpornografisch materiaal door middel van AI moet worden verboden en bestreden.”
“Er komt een verbod op het creëren en verspreiden van deepfakes.”
GroenLinks-PvdA erkent digitale criminaliteit als een ernstig en groeiend probleem en wil deze bestrijden door meer capaciteit bij politie en opsporingsdiensten, strengere handhaving en betere bescherming van slachtoffers. De partij pleit voor het classificeren van online criminaliteit als ‘high impact crime’, investeert in cyberverdediging en wil slachtoffers van digitale misdrijven beter ondersteunen. Hun visie combineert repressie met preventie, privacybescherming en Europese samenwerking.
Online criminaliteit als ‘high impact crime’ behandelen
GroenLinks-PvdA wil dat digitale criminaliteit, zoals online haat, cyberoplichting en verspreiding van misbruikmateriaal, als zware misdaad wordt behandeld. Dit moet leiden tot strengere opsporing, vervolging en bestraffing van daders, zodat online misdrijven niet ongestraft blijven.
“Online criminaliteit moet als ‘high impact crime’ kunnen worden geclassificeerd en behandeld. Zo blijven online misdrijven niet ongestraft. De daders van online haat en bedreigingen, de verspreiders van wraakporno, van kindermisbruikmateriaal en cyberoplichting eerder opgespoord en effectief aangepakt.”
Meer capaciteit en middelen voor digitale opsporing en cyberverdediging
De partij investeert in extra recherchecapaciteit en politie om digitale criminaliteit en cyberaanvallen beter te kunnen bestrijden. Ook wordt de cyberverdediging van vitale infrastructuur versterkt en krijgen bedrijven meer ondersteuning bij digitale veiligheid.
“We investeren in recherchecapaciteit op cybercrime, witwassen en corruptie.”
“De politie krijgt meer capaciteit om criminaliteit in de digitale wereld aan te pakken. De overheid investeert in cyberverdediging om onze vitale infrastructuur te beschermen tegen cyberaanvallen.”
“We verhogen daarom het aantal Digitale Hulpverleners (DHV’ers) in Nederland.”
Betere bescherming en ondersteuning van slachtoffers van digitale criminaliteit
GroenLinks-PvdA wil slachtoffers van online oplichting, misbruik en shaming sneller en effectiever helpen, onder meer via een Europese hulpknop en meldplicht voor platforms bij signalen van misbruik.
“We realiseren in Europees verband een hulpknop op platforms die slachtoffers in één klik verwijzen naar hulp. Contentplatforms en internetproviders krijgen een meldplicht bij signalen van grooming of seksueel misbruik.”
Strengere privacybescherming en mensenrechten bij digitale opsporing
De partij benadrukt dat de bestrijding van digitale criminaliteit altijd moet gebeuren met respect voor privacy en mensenrechten, door gerichte inlichtingen en samenwerking met betrouwbare Europese partners.
“Bij de bestrijding van terrorisme ligt de nadruk op het verzamelen van inlichtingen uit menselijke bronnen en gerichte digitale surveillance in plaats van op massasurveillance.”
“We beschermen onze privacy en mensenrechten door meer middelen en bevoegdheden voor de Autoriteit Persoonsgegevens, de Autoriteit Consument en Markt en de algoritmetoezichthouder en faciliteren samenwerking met andere Europese toezichthouders.”
Volt erkent de groeiende dreiging van digitale criminaliteit en zet in op versterking van cyberweerbaarheid, betere wetgeving en meer middelen voor opsporing en preventie. De partij wil investeren in digitale vaardigheden, ethisch hacken, strengere handhaving en internationale samenwerking om burgers, bedrijven en vitale infrastructuur te beschermen. Volt kiest voor concrete maatregelen zoals een nationaal meldpunt, verplichte cybervaardigheden in het onderwijs en meer bevoegdheden voor het Nationaal Cyber Security Centrum.
Versnelde implementatie en handhaving van cyberveiligheidswetgeving
Volt vindt dat Nederland achterloopt op het gebied van cyberweerbaarheid en wil daarom snel bestaande Europese wetgeving implementeren en het NCSC meer bevoegdheden geven. Dit moet organisaties in kritieke sectoren verplichten tot betere bescherming tegen digitale criminaliteit.
“We zorgen voor een versnelde implementatie van de NIS2-richtlijn. Nederland moet binnen zes maanden concrete wetgeving hebben die organisaties in kritieke sectoren verplicht tot adequate versterking van hun cybersecurity.”
“We geven het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) handhavingsbevoegdheden en directe sanctiemogelijkheden. Daarmee kan het NCSC organisaties die cyberveiligheidsstandaarden negeren, aanpakken.”
Investeren in digitale vaardigheden en bewustwording
Volt ziet digitale geletterdheid als essentieel om burgers en bedrijven weerbaar te maken tegen digitale criminaliteit. Daarom wil de partij verplichte cybervaardigheden in het onderwijs en jaarlijkse bewustwordingscampagnes.
“Digitale geletterdheid is een basisvaardigheid. We verplichten onderwijs in cybervaardigheden op alle onderwijsniveaus. Daarnaast organiseren we jaarlijks bewustwordingscampagnes voor burgers, zodat iedereen weerbaar is tegen digitale manipulatie.”
Juridische bescherming en stimulering van ethisch hacken
Volt wil ethisch hacken wettelijk beschermen en stimuleren, zodat kwetsbaarheden sneller worden gevonden en opgelost. Dit moet bijdragen aan het voorkomen en bestrijden van digitale criminaliteit.
“We leggen daarom naar Belgisch voorbeeld het recht op ongevraagd ethisch hacken wettelijk vast. Nederland heeft een bloeiende cultuur van mensen die het internet veiliger maken door technisch onderzoek. Deze mensen krijgen juridische bescherming.”
“Alle maatschappelijke organisaties die belangrijk zijn voor de samenleving moeten snel en positief reageren wanneer een ethisch hacker een digitaal probleem vindt en meldt.”
Nationaal meldpunt voor digitaal misbruik en deepfakes
Volt wil slachtoffers van digitale criminaliteit beter ondersteunen door een nationaal meldpunt op te richten voor digitaal misbruik en deepfakes.
“Er komt een nationaal meldpunt waar melding van digitaal misbruik kan worden gemaakt en waar mensen terecht kunnen voor vragen over deepfakes.”
Specialisatie bij politie en aanpak online-intimidatie
Volt pleit voor een gespecialiseerd politieteam dat zich richt op online-intimidatie, zodat digitale criminaliteit gericht wordt aangepakt en slachtoffers beter worden beschermd.
“Bij de Landelijke Eenheid Expertise en Operaties van de politie moet een team worden ingericht dat zich specialiseert in het aanpakken van online-intimidatie.”
De ChristenUnie erkent digitale criminaliteit als een groeiend maatschappelijk probleem en pleit voor een stevige aanpak, vooral gericht op online kindermisbruik, mensenhandel en de rol van digitale platforms. Ze willen digitale dienstverleners en hostingbedrijven direct verantwoordelijk stellen voor het faciliteren van strafbare feiten en investeren in gespecialiseerde opsporing en internationale samenwerking.
Hostingbedrijven direct aansprakelijk voor online kindermisbruik
De ChristenUnie vindt het onacceptabel dat Nederland wereldwijd koploper is in het hosten van kinderporno en wil dat hostingbedrijven en providers direct strafrechtelijk en civielrechtelijk aansprakelijk worden gesteld. Hiermee willen ze het faciliteren van digitale criminaliteit door deze bedrijven stoppen.
“Datacenters, hostingbedrijven en providers verdienen geld aan het hosten van kinderporno. Het direct verantwoordelijk stellen van hostingbedrijven is nodig om dit onrecht een halt toe te roepen.”
Versterking digitale opsporing en internationale samenwerking
De partij pleit voor meer gespecialiseerde politie, justitie en internationale samenwerking om digitale criminaliteit, zoals online mensenhandel en kindermisbruik, effectiever op te sporen en te vervolgen. Ze benadrukken het belang van grensoverschrijdende aanpak en laagdrempelige online hulpverlening voor slachtoffers.
“We investeren in meer gespecialiseerde politiemensen, officieren van justitie en rechters en vergroten de aangiftebereidheid van slachtoffers door mensenhandelprocessen slachtoffervriendelijker te maken.”
“Wetgeving ter bestrijding van mensenhandel en uitbuiting wordt – om te beginnen binnen de EU – beter op elkaar afgestemd en grensoverschrijdende opsporing wordt versterkt.”
“We investeren daarom structureel in (anonieme) online hulpverlening.”
Zorgplicht en aansprakelijkheid digitale platforms
De ChristenUnie wil een stevige Europese zorgplicht voor digitale platforms en hostingbedrijven om op te treden tegen strafbare uitingen en gedragingen. Wat offline niet mag, moet online ook verboden zijn, en platforms moeten actief optreden tegen digitale criminaliteit.
“Er komt een stevige Europese zorgplicht voor digitale platforms en hostingbedrijven om op te treden tegen strafbare uitingen en gedragingen wanneer die op of door middel van deze platforms plaatsvinden. Uitgangspunt is hierbij dat wat in de fysieke wereld niet is toegestaan, ook digitaal niet is toegestaan.”
Politie actief in het digitale domein
De partij vindt dat de politie niet alleen fysiek, maar ook digitaal zichtbaar en actief moet zijn om criminaliteit op het web op te sporen en te voorkomen.
“Die ook op het web criminaliteit opspoort. Maar nog beter, die criminaliteit voorkomt. Dit kan alleen door de versterking van de nabijheid van de politie in de wijken en buurten. En door aanwezigheid van de politie in het digitale domein.”
JA21 ziet digitale criminaliteit als een directe bedreiging voor de nationale veiligheid en pleit voor stevige investeringen in cyberveiligheid en digitale soevereiniteit. De partij wil een centrale, krachtige aanpak van cyberdreigingen, uitbreiding van defensieve en offensieve cybercapaciteiten, en minder afhankelijkheid van buitenlandse technologie. Concrete voorstellen zijn onder meer een nationale cloud, uitbreiding van het Defensie Cyber Commando en actieve digitale bewaking van vitale infrastructuur.
Centrale regie en forse investering in cyberveiligheid
JA21 beschouwt cyberveiligheid als een kerntaak van de overheid en wil dat Nederland voldoet aan internationale investeringsafspraken. De partij pleit voor een centrale aanpak onder één ministerie, met duidelijke parlementaire controle en focus op effectiviteit. Dit moet Nederland weerbaarder maken tegen digitale aanvallen op vitale infrastructuur en democratische processen.
“Cyberveiligheid is nationale veiligheid. Nederland is kwetsbaar. Een digitale aanval kan onze energievoorziening, havens of democratie platleggen. In NAVO-verband is daarom afgesproken dat 1,5% van het BBP moet worden geïnvesteerd in cyberveiligheid, kritieke infrastructuur en innovatie. JA21 staat achter deze afspraak en zet in op een stevige en centrale aanpak van deze investering onder éé n verantwoordelijk ministerie, met één vaste Kamercommissie, en onder scherpe toetsing op effectiviteit.”
Digitale soevereiniteit en nationale cloud
Om digitale criminaliteit en spionage door buitenlandse mogendheden te voorkomen, wil JA21 investeren in een nationale cloud onder Nederlandse wetgeving. Hiermee moet de toegang van Amerikaanse en Chinese partijen tot Nederlandse data worden uitgesloten.
“Digitale soevereiniteit. Investeer in een nationale cloud onder Nederlandse wetgeving. Geen Amerikaanse of Chinese toegang tot onze data.”
Uitbreiding offensieve cybercapaciteit (cyberafschrikking)
JA21 wil dat Nederland niet alleen defensief, maar ook offensief optreedt tegen digitale criminaliteit. Door het Defensie Cyber Commando uit te breiden, moet Nederland in staat zijn om bij digitale aanvallen direct een tegenactie uit te voeren.
“Cyberafschrikking. Breid het Defensie Cyber Commando uit. Hack ons? Reken op een tegenactie.”
Actieve digitale bewaking van vitale infrastructuur
De partij wil dat bij verhoogde dreiging vitale infrastructuur niet alleen fysiek, maar ook digitaal extra wordt bewaakt om sabotage en digitale aanvallen te voorkomen.
“Verhoogde dijkbewaking. Bij verhoogde dreiging moet vitale infrastructuur fysiek en digitaal actief worden bewaakt.”
Digitale weerbaarheid als economische voorwaarde
JA21 koppelt cyberveiligheid direct aan economische weerbaarheid en strategische autonomie. Cyberveiligheid wordt gezien als een noodzakelijke voorwaarde voor herindustrialisatie en het beschermen van de Nederlandse economie tegen digitale dreigingen.
“Economische weerbaarheid. Cyberveiligheid als voorwaarde voor herindustrialisatie en strategische autonomie.”
Vergroten digitale paraatheid van samenleving
JA21 wil de weerbaarheid van burgers en bedrijven tegen digitale dreigingen vergroten, onder meer door educatie en crisisvoorbereiding.
“We onderzoeken de mogelijkheden voor een moderne variant van de Burgerbescherming, breiden de Nationale Reserve uit en stimuleren lesprogramma’s over civiele paraatheid en digitale dreigingen. Ook bedrijven worden betrokken bij crisisvoorbereiding.”
50PLUS erkent digitale criminaliteit als een urgent probleem, vooral voor ouderen, en pleit voor strengere maatregelen en betere bescherming tegen online oplichting en identiteitsdiefstal. De partij wil anonieme accounts verbieden of beperken, investeringen in digitale veiligheid verhogen, en digitale vaardigheden van ouderen versterken via cursussen en gemeentelijke ondersteuning. Hun visie is gericht op het vergroten van digitale weerbaarheid en het beschermen van kwetsbare groepen tegen digitale dreigingen.
Strengere bescherming tegen digitale criminaliteit en oplichting
50PLUS ziet ouderen als een kwetsbare groep voor digitale criminaliteit en wil hen beter beschermen door strengere privacy- en veiligheidsmaatregelen, en door het verbieden of beperken van anonieme accounts. Dit moet het risico op online oplichting en identiteitsdiefstal verkleinen en de digitale veiligheid vergroten.
Investeren in digitale veiligheid en onafhankelijkheid
De partij benadrukt de urgentie van digitale veiligheid en wil extra investeren in de beveiliging van systemen, met als doel minder afhankelijk te zijn van commerciële en buitenlandse partijen. Dit moet Nederland weerbaarder maken tegen digitale dreigingen en criminaliteit.
“Digitale veiligheid heeft grote urgentie. Er komen digitaal steeds sneller en meer bedreigingen op ons af. We willen dat er extra geïnvesteerd wordt in de veiligheid van onze systemen om onafhankelijk te worden van commerciële en buitenlandse partijen.”
Digitale vaardigheden en inclusie voor ouderen
50PLUS wil de digitale weerbaarheid van ouderen vergroten door digitale cursussen en door gemeenten wettelijk verantwoordelijk te maken voor digitale inclusie. Hiermee wil de partij voorkomen dat ouderen slachtoffer worden van digitale criminaliteit door gebrek aan kennis of vaardigheden.
“Digitale cursussen voor ouderen om hun vaardigheden te verbeteren, met specifieke aandacht voor internetgebruik, online bankieren en sociale media door lokale gemeenschappen, bibliotheken en seniorenverenigingen.”
“Digitale inclusie: een gemeentelijke plicht. Gemeenten krijgen de wettelijke taak om digitale inclusie van ouderen te waarborgen.”
De SP erkent digitale criminaliteit als een groeiend probleem en pleit voor een combinatie van preventie, strengere handhaving en bescherming van burgerrechten. Ze willen illegale en schadelijke websites direct offline halen, investeren in politie en opsporing, en zijn tegen massasurveillance en chatcontrole. De partij benadrukt het belang van privacy, transparantie en het beperken van digitale afhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven.
Illegale en schadelijke websites direct offline halen
De SP wil dat illegale sites en sites met schadelijke beelden of informatie snel offline worden gehaald om digitale criminaliteit te bestrijden. Ze willen aansluiten bij bestaande systemen voor onmiddellijke DNS-blokkades om de verspreiding van criminele content te voorkomen.
“We moeten voorkomen dat illegale sites en sites met schadelijke beelden en informatie van mensen online blijven staan. Daarom moeten zulke sites direct offline worden gehaald. De mogelijkheid hiertoe bestaat al. Door aan te sluiten bij het systeem van de Autoriteit Online Terroristisch en Kinderpornografisch Materiaal, creëren we de mogelijkheid tot vrijwel onmiddellijke DNSblokkades.”
Investeren in politie, opsporing en preventie
De SP ziet het bestrijden van digitale criminaliteit als onderdeel van een bredere aanpak van criminaliteit, met meer middelen voor politie, opsporing en preventie. Ze willen dat aangiftes van criminaliteit, waaronder digitale criminaliteit, serieus worden opgevolgd.
“Veel ondernemers doen geen aangifte van criminaliteit omdat er te weinig met die aangifte gebeurt. We willen investeren in preventie, politie, opsporing, armoedebestrijding. Zo nemen we de oorzaken van criminaliteit weg, zorgen we dat aangiftes opvolging krijgen en pakken we criminaliteit aan.”
Geen massasurveillance of chatcontrole
De SP is fel tegen massasurveillance en het verplicht controleren van privéberichten (chatcontrole) als middel tegen digitale criminaliteit. Ze vinden dat privacy en vertrouwelijkheid van communicatie niet mogen worden opgeofferd, ook niet in de strijd tegen digitale misdaad.
“We zijn tegen het plan van de EU om apps zoals WhatsApp of Signal verplicht berichten te laten controleren op ongewenste inhoud voordat ze worden verstuurd. Om dat te kunnen doen, moeten de apps eerst je berichten ontsleutelen, waardoor je privégesprekken niet meer écht privé zijn.”
“Het doorzoeken van massa’s gegevens van onschuldige burgers is niet effectief voor de bestrijding van terreur en zulke sleepnetten laten we dus niet meer toe.”
Minder afhankelijkheid van buitenlandse techbedrijven
De SP ziet de afhankelijkheid van Amerikaanse digitale producten en diensten als een risico voor digitale veiligheid en criminaliteit. Ze willen investeren in Europese alternatieven en open source om digitale autonomie te vergroten.
“We moeten investeren in alternatieven in Nederland en Europa, zodat we de afhankelijkheid van de VS kunnen verminderen. Overheden maken zo veel mogelijk gebruik van open source en zorgen ervoor dat hun systemen leverancier onafhankelijk zijn, onder meer door het gebruik van open standaarden.”
De VVD erkent digitale criminaliteit als een groeiend en ernstig probleem en wil de aanpak hiervan fors intensiveren. De partij pleit voor hogere straffen voor cybercriminelen, meer mogelijkheden voor publiek-private samenwerking tegen online fraude, en snellere verwijdering van schadelijke online content. Hun visie is dat online veiligheid net zo belangrijk is als offline veiligheid, met stevige wetgeving en handhaving als kern.
Zwaarder straffen van cybercriminaliteit
De VVD vindt dat de huidige straffen voor cybercriminaliteit niet in verhouding staan tot de schade die wordt aangericht. Door de maximale straf te verhogen, wil de partij de ernst van digitale misdrijven beter weerspiegelen en afschrikking versterken.
“Om recht te doen aan de toegenomen schaal en impact van cybercriminaliteit, verhogen we de maximale straf van vier naar acht jaar. Op deze manier sluiten de straffen beter aan bij de ernst van dit type misdrijven en brengen we de strafmaat voor cybercriminaliteit in lijn met de schade die het veroorzaakt.”
Versterken aanpak online fraude via samenwerking
De VVD ziet online fraude als een urgent probleem en wil de bestrijding hiervan verbeteren door meer samenwerking tussen publieke en private partijen. Dit moet leiden tot betere preventie, effectievere bestrijding en meer steun voor slachtoffers.
“We versterken de integrale aanpak van online fraude met meer mogelijkheden voor publiek-private samenwerking om het te voorkomen, terug te dringen en om slachtoffers te ondersteunen bij het verhalen van hun schade.”
Snelle verwijdering van schadelijke online content
De partij wil dat strafbare en schadelijke online content, zoals deepfakes en terroristische uitingen, sneller wordt verwijderd. Dit moet slachtoffers beschermen en voorkomen dat digitale criminaliteit zich verspreidt.
“Seksuele deepfakes worden altijd binnen een uur op verzoek van het slachtoffer offline gehaald.”
“Terroristische en andere strafbare content dient altijd binnen één uur na een bevel van de toezichthouder offline te zijn gehaald. Platforms die hier niet aan voldoen krijgen hogere boetes.”
Informatiedeling boven privacy bij digitale criminaliteit
De VVD vindt dat privacy niet boven het veiligheidsbelang mag staan als het gaat om het bestrijden van digitale criminaliteit. Meer informatiedeling tussen publieke en private instanties moet het mogelijk maken om (online) fraude en ondermijning effectiever aan te pakken.
“We verbeteren de mogelijkheden voor publieke en private instanties om informatie te delen met het oog op de aanpak van ondermijning en het voorkomen van (online) fraude.”
Het CDA erkent digitale criminaliteit als een groeiend probleem en pleit voor een stevige aanpak, vooral door het versterken van opsporing, preventie en bewustwording. De partij wil investeren in digitale weerbaarheid, streng optreden tegen online misbruik en platforms, en de samenleving actiever betrekken bij het voorkomen van digitale dreigingen. Concrete voorstellen zijn onder meer het aanpakken van hostingbedrijven die online kindermisbruik faciliteren, het oefenen van scenario’s rond digitale verstoringen, en strengere handhaving richting online platforms.
Strengere handhaving tegen online misbruik en platforms
Het CDA wil digitale criminaliteit tegengaan door streng op te treden tegen online misbruik, zoals kindermisbruik en schadelijke content, en door platforms die zich niet aan de regels houden hard aan te pakken. Dit moet bijdragen aan een veiligere online omgeving en het terugdringen van digitale criminaliteit.
Investeren in digitale weerbaarheid en preventie
Het CDA ziet het vergroten van digitale weerbaarheid als essentieel om digitale criminaliteit te voorkomen. Door het oefenen van scenario’s rond digitale verstoringen en het vergroten van bewustwording wil de partij de samenleving beter voorbereiden op digitale dreigingen.
“Er worden nationale scenario’s geoefend waarin alle lagen van de samenleving meedoen zoals bij black-outs en digitale verstoringen.”
“cyberveiligheid tegen hacks, versterken onze democratische processen en zetten actief in op een grotere bewustwording in en weerbaarheid van de samenleving.”
D66 erkent digitale criminaliteit als een groeiend probleem en wil hierop inzetten door de expertise en capaciteit bij politie en justitie te versterken, met speciale aandacht voor cybercriminaliteit en online oplichting. De partij pleit voor meer digitale opsporing, strengere handhaving en internationale samenwerking, en wil dat crimineel geld terugvloeit naar getroffen wijken. D66 ziet preventie, technologische innovatie en bescherming van slachtoffers als kernpunten in hun aanpak.
Versterken van digitale opsporing en expertise bij politie en justitie
D66 wil de bestrijding van digitale criminaliteit versterken door meer te investeren in digitale opsporing en het vergroten van de expertise bij politie en justitie, met een focus op cybercriminaliteit en criminele geldstromen. Dit moet leiden tot effectievere opsporing en vervolging van digitale criminelen, en tot het teruggeven van afgepakt crimineel geld aan de meest getroffen wijken.
“We versterken expertise bij politie en justitie over cybercriminaliteit en criminele geldstromen. Afgepakt crimineel geld vloeit terug naar wijken die het hardst worden geraakt.”
“We verlichten werk door meer te investeren in digitale opsporing en minder inzet op kleine vergrijpen.”
Bescherming tegen online oplichting en digitale dreiging
D66 erkent dat vooral ouderen en kwetsbare groepen slachtoffer worden van online oplichting en digitale criminaliteit. De partij wil preventie versterken en investeren in samenwerking tussen politie, zorg en onderwijs om slachtoffers te beschermen en daders aan te pakken.
“Oudere mensen die slachtoffer worden van online oplichting. Dat raakt ons allemaal. D66 pakt onveiligheid aan bij de bron: met preventie waar het kan, slim straffen waar het moet.”
Internationale samenwerking en bevoegdheden tegen grensoverschrijdende digitale criminaliteit
Omdat digitale criminaliteit vaak grensoverschrijdend is, wil D66 Europol en het Europees Openbaar Ministerie eigen opsporingsbevoegdheden geven om effectiever internationaal op te treden tegen digitale criminelen.
“En omdat criminelen geen grenzen kennen, krijgen Europol en het Europees Openbaar Ministerie eigen opsporingsbevoegdheden.”
FVD erkent digitale criminaliteit als een groeiend probleem en wil de bestrijding ervan versterken door meer capaciteit voor de aanpak van cybercrime. Tegelijkertijd legt de partij sterk de nadruk op het beschermen van privacy en digitale vrijheid, waarbij zij zich verzet tegen vergaande digitale surveillance en pleit voor anonimiteit online. Hun visie combineert een hardere aanpak van digitale criminaliteit met het waarborgen van burgerrechten in de digitale wereld.
Meer capaciteit voor bestrijding van cybercrime
FVD wil dat de politie en opsporingsdiensten meer middelen en capaciteit krijgen om digitale criminaliteit (cybercrime) effectief aan te pakken. Dit is nodig omdat criminelen online steeds meer mogelijkheden hebben en burgers beter beschermd moeten worden tegen digitale dreigingen.
“We vergroten de capaciteit voor de aanpak van cybercrime, zodat criminelen online geen vrij spel hebben.”
Bescherming van privacy en anonimiteit online
FVD ziet het beschermen van privacy en anonimiteit als essentieel, ook in de strijd tegen digitale criminaliteit. De partij verzet zich tegen maatregelen die leiden tot massale digitale surveillance of het verplicht koppelen van identiteiten aan online accounts, omdat dit volgens hen de vrijheid van burgers in gevaar brengt.
“We maken anonimiteit de norm. We verzetten ons tegen verplichte identiteitskoppeling aan accounts, zodat iedereen zonder angst kennis kan vergaren en meningen kan uiten.”
“We weigeren voorstellen om biometrische data van internetgebruikers op te slaan, zodat anonimiteit online gewaarborgd blijft.”
Digitale communicatie onder briefgeheim brengen
FVD wil dat digitale communicatie dezelfde bescherming krijgt als brief- en telefoonverkeer, zodat opsporing van digitale criminaliteit niet leidt tot structurele schending van de privacy van burgers.
“Het briefgeheim, zoals vastgelegd in artikel 13 van de Grondwet, gaat ook gelden voor digitale communicatie, zodat e-mails en berichten dezelfde bescherming genieten als briefpost en telefoongesprekken.”
NSC erkent dat criminaliteit steeds vaker digitaal plaatsvindt en wil fors investeren in de bestrijding van digitale criminaliteit. De partij pleit voor meer middelen voor politie en justitie, innovatieve digitale tegenmaatregelen zoals hackbacks, en het wegnemen van privacybelemmeringen voor het vroegtijdig waarschuwen van slachtoffers. NSC wil daarnaast het verstoren van criminele infrastructuur en het sneller vergoeden van schade buiten het strafrecht om.
Meer investeren in bestrijding digitale criminaliteit
NSC ziet digitale criminaliteit als een groeiend probleem en wil dat politie en justitie meer middelen en mogelijkheden krijgen om deze effectief aan te pakken. De partij benadrukt het belang van innovatieve digitale tegenmaatregelen en het sneller herstellen van schade, ook buiten het strafrecht om.
“We willen dat er meer wordt geïnvesteerd in de aanpak van digitale criminaliteit en strafbare feiten via internet en e-mail. Politie en justitie moeten ruimere mogelijkheden krijgen om criminaliteit te kunnen aanpakken en de schade daarvan te beperken.”
“Zijn digitale tegenmaatregelen, zoals hackbacks en uitbreiding van cybercapaciteit, vaak effectiever dan klassieke opsporing. Daarnaast moet schade sneller worden vergoed, ook buiten het strafrecht om, zoals dat nu al gebeurt bij winkeldiefstal. Dit kan breder worden toegepast, zodat schade sneller wordt hersteld of voorkomen, nog vóórdat de straf volgt.”
Privacybelemmeringen voor slachtofferwaarschuwing wegnemen
NSC vindt dat privacyregels niet in de weg mogen staan bij het vroegtijdig waarschuwen van slachtoffers van digitale criminaliteit. De partij wil bestaande privacybelemmeringen zoveel mogelijk wegnemen om preventie te verbeteren.
“Ook moet meer worden ingezet op slachtofferpreventie en moeten de huidige (privacy gerelateerde) belemmeringen voor het vroegtijdig waarschuwen van slachtoffers zo veel mogelijk worden weggenomen.”
Criminele infrastructuur digitaal verstoren
Naast klassieke opsporing wil NSC sterker inzetten op het digitaal verstoren van criminele infrastructuur, bijvoorbeeld door het uit de lucht halen van frauduleuze websites.
“Bij online fraude kan sterker worden ingezet op het verstoren van criminele infrastructuur, zoals het uit de lucht halen van websites. Ook bij cybercrime zijn digitale tegenmaatregelen, zoals hackbacks en uitbreiding van cybercapaciteit, vaak effectiever dan klassieke opsporing.”
De Partij voor de Dieren ziet digitale criminaliteit als een groeiend risico en wil burgers beter beschermen tegen cybercrime, identiteitsfraude en buitenlandse beïnvloeding. Ze pleiten voor strengere beveiliging van digitale infrastructuur, meer digitale geletterdheid, en investeren in structurele maatregelen om digitale criminaliteit te voorkomen en te bestrijden.
Structurele investering in cybersecurity en bestrijding van cybercrime
De PvdD vindt dat veilige digitalisering alleen mogelijk is als cybersecurity en de bestrijding van cybercrime integraal worden aangepakt. Ze willen investeren in kennisontwikkeling, digitale geletterdheid en het herkennen van digitale criminaliteit zoals identiteitsfraude en buitenlandse beïnvloeding.
“Voor veilige verdere digitalisering is een domein-overstijgende regie op samenwerking nodig, waarbij cybersecurity, digitale autonomie, bestrijding van cybercrime en kennisontwikkeling als integrale onderdelen en noodzakelijke randvoorwaarden worden gezien.”
“Daarnaast zetten we ons actief in om burgers te helpen digitale criminaliteit, zoals identiteitsfraude en -diefstal, en buitenlandse beïnvloeding te herkennen en zich ertegen te weren.”
Verbeteren van digitale infrastructuur en privacybescherming
De partij wil de digitale infrastructuur beter beveiligen en persoonsgegevens op het hoogste niveau beschermen, zodat digitale criminaliteit minder kans krijgt. Dit omvat ook het uitbreiden van de Autoriteit Persoonsgegevens en het investeren in softwareprojecten.
“Nederland gaat persoonsgegevens op het hoogste niveau beschermen. De overheid gaat structureel investeren in softwareprojecten om de digitale infrastructuur beter te beveiligen.”
“De Autoriteit Persoonsgegevens wordt uitgebreid om de naleving van de AVG (Algemene verordening gegevensbescherming) goed te kunnen controleren.”
BIJ1 ziet digitale criminaliteit vooral als een uitvloeisel van bredere maatschappelijke problemen en pleit voor het minimaliseren van repressieve handhaving en surveillance. Hun belangrijkste voorstellen richten zich op het beperken van dataverzameling, het stoppen van privédataverzameling via smart-deurbellen, en het versterken van privacywaarborgen, in plaats van het uitbreiden van digitale opsporingsmiddelen. De partij gelooft dat sociale investeringen en privacybescherming effectiever zijn dan strengere digitale controle of strafrechtelijke aanpak.
Dataverzameling en surveillance door overheid en politie minimaliseren
BIJ1 wil dat de overheid en politie alleen het strikt noodzakelijke aan data verzamelen, met streng toezicht door privacywaakhonden. Dit standpunt komt voort uit zorgen over privacy, misbruik van digitale opsporingsmiddelen en het risico op repressie, en adresseert digitale criminaliteit door te pleiten voor minder digitale surveillance in plaats van meer.
“Alle dataverzameling door overheid en justitie wordt geminimaliseerd tot het absoluut noodzakelijke, en er komt altijd streng toezicht van privacywaakhonden.”
“Cameratoezicht wordt niet meer de norm, maar een uitzondering. Het verzamelen van data via privé smart-deurbellen wordt helemaal gestopt.”
Focus op sociale oorzaken, niet op strengere digitale opsporing
In plaats van te investeren in digitale opsporing of strengere straffen tegen digitale criminaliteit, wil BIJ1 investeren in sociale voorzieningen en preventie. Zij zien armoede en sociale achterstelling als de belangrijkste oorzaken van (ook digitale) criminaliteit.
“Harder straffen is geen succesvolle aanpak om criminaliteit te verminderen, zeker niet onder zulke maatschappelijke omstandigheden . Dit zien we bijvoorbeeld terug in de recidivecijfers. Daarom zijn sociale investeringen hard nodig om te voorkomen dat mensen (vooral jongeren) zich genoodzaakt voelen de criminaliteit in te gaan.”
DENK erkent het belang van digitale veiligheid en privacy, en wil digitale criminaliteit tegengaan door te investeren in digitale beveiliging, strengere privacywaarborgen en toezicht op technologiegebruik. De partij stelt voor om kleine organisaties te ondersteunen bij digitale beveiliging, te investeren in een veilige digitale infrastructuur en de bescherming van persoonsgegevens te versterken.
Extra ondersteuning voor digitale beveiliging van kleine organisaties
DENK ziet dat kleine organisaties kwetsbaar zijn voor digitale criminaliteit en wil hen actief ondersteunen. Door te investeren in digitale infrastructuur en bescherming van persoonsgegevens, wil DENK de weerbaarheid tegen digitale aanvallen vergroten.
“Wij willen extra ondersteuning voor kleine organisaties om hun digitale beveiliging op orde te krijgen. De overheid investeert in een veilige digitale infrastructuur en de bescherming van persoonsgegevens.”
Investeren in digitale veiligheid en privacy
Om digitale criminaliteit en machtsmisbruik door technologie te voorkomen, pleit DENK voor investeringen in digitale veiligheid, onafhankelijkheid van systemen en strengere privacywaarborgen. Dit moet voorkomen dat persoonsgegevens misbruikt worden en dat digitale infrastructuur kwetsbaar is voor aanvallen.
“Er moet meer geïnvesteerd worden in digitale veiligheid. We moeten ook inzetten op onafhankelijkheid van onze systemen van andere landen en grote bedrijven.”
“Wij willen inzetten op betere waarborgen van de online privacy. Dat betekent dat handel in persoonsgegevens aan banden wordt gelegd en de macht van de bigtech bedrijven Europees moet worden ingeperkt.”
Het PVV-verkiezingsprogramma bevat vrijwel geen concrete voorstellen of standpunten specifiek gericht op digitale criminaliteit. De enige relevante maatregel met een digitale component is het voorstel voor een "digitale schandpaal" voor daders van gewelds- en zedenmisdrijven, maar dit richt zich niet op digitale criminaliteit zelf. Andere vormen van digitale criminaliteit, zoals cybercrime, hacking of online fraude, worden niet benoemd of geadresseerd.
Digitale schandpaal voor gewelds- en zedenmisdrijven
De PVV stelt voor om daders van gewelds- en zedenmisdrijven publiekelijk digitaal te maken, als afschrikmiddel en ter bescherming van de samenleving. Dit voorstel heeft een digitale component, maar is niet gericht op digitale criminaliteit als fenomeen; het betreft de digitale openbaarmaking van daders van fysieke misdrijven.
“Digitale schandpaal voor daders van gewelds- en zedenmisdrijven”