Verkiezingsprogramma's 2025 overdemografische ontwikkelingen
De PVV ziet demografische ontwikkelingen, met name de groei van de niet-westerse bevolking door immigratie, als een bedreiging voor de Nederlandse samenleving en identiteit. Hun belangrijkste voorstellen zijn een totale asiel- en immigratiestop, het terugsturen van bepaalde groepen migranten, en het schrappen van voorrang voor statushouders bij sociale woningen. De kern van hun visie is dat immigratie de bevolkingssamenstelling onwenselijk verandert en dat deze ontwikkeling moet worden gestopt of teruggedraaid.
Totale asiel- en immigratiestop om bevolkingsgroei te beperken
De PVV stelt dat de bevolkingsgroei in Nederland vrijwel volledig door immigratie komt, vooral uit niet-westerse landen, en ziet dit als een negatieve demografische ontwikkeling. Ze willen deze groei stoppen door een volledige asiel- en immigratiestop, het sluiten van azc’s, en het terugsturen van specifieke migrantengroepen.
“De afgelopen decennia zijn er meer dan een miljoen niet-westerse immigranten ons land binnengekomen; onze bevolking groeit alleen nog door immigratie. In grote steden als Amsterdam, Den Haag en Rotterdam is de allochtone bevolking al in de meerderheid.”
“Het opengrenzenbeleid maakt ons land helemaal kapot. De PVV is er klaar mee. Het roer moet drastisch om.”
“Totale asielstop: alle asielzoekers worden aan de grens geweigerd (artikel 72 VWEU)”
“Geen immigratie uit islamitische landen”
“De tijdelijke verblijfsvergunningen van de 70.000 Syriërs in Nederland worden ingetrokken.”
Geen voorrang en beperking voorzieningen voor statushouders
De PVV koppelt demografische ontwikkelingen direct aan de druk op sociale voorzieningen en de woningmarkt, en wil daarom statushouders geen voorrang meer geven op sociale huurwoningen en hun toegang tot uitkeringen beperken.
“Nooit meer voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders – ook niet met urgentie”
“Sinds 2010 zijn er al zo’n 190.000 sociale huurwoningen mét voorrang aan statushouders weggegeven – zonder dat zij iets aan dit land hebben bijgedragen.”
“Een derde van de statushouders zit na negen jaar nog steeds in de bijstand; meer dan de helft van de bijstandsontvangers in ons land zijn niet-westerse allochtonen.”
Remigratie en terugkeer stimuleren
De PVV wil de demografische samenstelling actief beïnvloeden door remigratie te bevorderen en bepaalde groepen migranten terug te sturen naar hun land van herkomst.
“De PVV stelt een vrijwillige remigratieregeling in. Wie dit land wil verlaten, krijgt die kans. Geen vertrekpremie, geen beloning, geen douceurtje – maar een vliegticket (enkele reis), bagagehulp en snelle administratieve afhandeling.”
“Alle Syriërs terug naar Syrië of andere Arabische landen.”
“Volwassen mannelijke Oekraïense ontheemden terug naar Oekraïne”
Demografische veranderingen als bedreiging voor Nederlandse identiteit
De PVV beschouwt de veranderende bevolkingssamenstelling als een directe bedreiging voor de Nederlandse cultuur, veiligheid en identiteit, en gebruikt dit als rechtvaardiging voor hun beleid.
FVD ziet demografische ontwikkelingen, met name de groei van het aandeel mensen met een migratieachtergrond, als een bedreiging voor de Nederlandse samenleving, cultuur en economie. Hun belangrijkste voorstellen zijn een volledige asielstop, het stimuleren van remigratie (zodat meer mensen vertrekken dan binnenkomen), en het geven van voorrang aan Nederlanders bij woningbouw. De partij koppelt demografische trends direct aan immigratie en pleit voor een radicaal restrictief migratiebeleid om Nederland "beheersbaar" te houden voor toekomstige generaties.
Asielstop en restrictief migratiebeleid
FVD stelt dat de demografische ontwikkeling – een groeiend aandeel mensen met een migratieachtergrond – leidt tot druk op sociale voorzieningen, woningmarkt, en culturele identiteit. Om deze trend te keren, wil de partij een volledige asielstop, het afschaffen van het COA, en een GreenCard-systeem voor tijdelijke, economisch waardevolle migranten.
“Volgens ramingen van CBS en NIDI heeft bij ongewijzigd beleid in 2050 tot 40% van de Nederlandse bevolking een migratieachtergrond.”
“Het is tijd om het roer radicaal om te gooien: Nederland moet weer baas in eigen huis worden, met een migratiebeleid dat gericht is op bescherming van onze cultuur, welvaart en veiligheid.”
“We stoppen met het opnemen van nieuwe asielzoekers, breken lopende procedures af en ontmantelen het COA, zodat opvang in de regio de”
“We introduceren een streng gereguleerd Green-Card-model voor tijdelijke werkvergunningen, zodat alleen economisch waardevolle migranten - die cultureel compatibel zijn - tijdelijk kunnen”
Actief stimuleren van remigratie voor negatief migratiesaldo
FVD wil niet alleen de instroom beperken, maar ook actief inzetten op remigratie van mensen met een migratieachtergrond die volgens hen niet integreren. Het doel is een negatief migratiesaldo, zodat het aandeel mensen met een migratieachtergrond afneemt en Nederland "beheersbaar" blijft.
“We streven naar meer mensen die terugkeren dan dat er binnenkomen, zodat Nederland weer beheersbaar wordt voor de komende generaties.”
“We bieden migranten en hun kinderen en kleinkinderen remigratiebeurzen en begeleiding door coaches aan, zodat terugkeer naar hun landen van herkomst haalbaar en aantrekkelijk wordt.”
“Zelfs als we de grenzen vandaag volledig zouden sluiten en geen enkele migrant meer toelaten, blijven de gevolgen van decennialang opengrenzenbeleid bestaan. Er zijn miljoenen mensen naar Nederland gekomen die vaak niet of nauwelijks integreren.”
Voorrang voor Nederlanders bij woningbouw
FVD koppelt de druk op de woningmarkt direct aan demografische ontwikkelingen door immigratie, en wil daarom expliciet voorrang geven aan Nederlanders bij nieuwbouw en sociale huur.
Kritiek op schaalvergroting bij bevolkingsgroei
FVD verbindt bevolkingsgroei aan schaalvergroting in het bestuur en pleit voor decentralisatie en kleinschaligheid, omdat volgens hen de groei van de bevolking (mede door immigratie) leidt tot verlies van gemeenschapszin en bestuurlijke afstand.
“Waar ons land ooit ruim 1.100 gemeenten kende, zijn dat er in 2025 nog slechts 342 – ondanks een forse bevolkingsgroei.”
“Forum voor Democratie wil deze trend doorbreken en kiest nadrukkelijk voor kleinschaligheid. De menselijke maat moet terug in bestuur, zorg, onderwijs en stedenbouw.”
De SP ziet demografische ontwikkelingen, met name bevolkingsgroei door migratie, als een belangrijke uitdaging voor de houdbaarheid van sociale voorzieningen en de sociale samenhang. De partij wil het migratiesaldo fors verlagen, vooral door arbeids-, kennis- en studiemigratie te beperken, en baseert dit op adviezen van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050. Tegelijkertijd pleit de SP voor menswaardige opvang van vluchtelingen en het aanpakken van de oorzaken van migratie in het buitenland.
Migratiesaldo fors verlagen naar 40.000 per jaar
De SP wil het netto migratiesaldo structureel verlagen tot circa 40.000 per jaar, vooral door arbeids-, kennis- en studiemigratie sterk te beperken. Dit wordt gezien als noodzakelijk om de bevolkingsgroei beheersbaar te houden, zodat voorzieningen op peil blijven en sociale samenhang behouden blijft. De partij beroept zich hierbij expliciet op de bevindingen van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050.
“Daarom is het nodig om het totale netto ‘migratiesaldo’ te verlagen tot circa 40 duizend per jaar. Dat zorgt voor een beheersbare bevolkingsgroei waardoor voorzieningen op peil blijven en sociale samenhang behouden blijft.”
“Dit streefcijfer is mede bepaald naar aanleiding van de bevindingen van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050.”
Arbeids-, kennis- en studiemigratie fors beperken
De SP stelt dat de huidige bevolkingsgroei vooral wordt veroorzaakt door arbeids-, kennis- en studiemigratie, wat leidt tot druk op voorzieningen en leefbaarheid. De partij wil deze vormen van migratie fors terugdringen en noemt arbeidsmigratie zelfs "moderne slavernij", mede vanwege uitbuiting en negatieve effecten op wijken en sociale voorzieningen.
“Het overgrote deel hiervan ligt in de sterke toename van arbeids, kennis en studiemigratie. Dit zal dus flink omlaag moeten.”
“Veruit het grootste deel van de bevolkingsgroei wordt veroorzaakt door arbeidsmigratie, mensen die hierheen worden gehááld om te werken. Deze bevolkingsgroei legt druk op voorzieningen die na decennia bezuinigingsbeleid op barsten staan, zoals volkshuisvesting, zorg en onderwijs, en door gebrek aan (taal)begeleiding raakt het ook de leefbaarheid van sommige wijken.”
“De uit de hand gelopen groei van arbeids, kennis en studiemigratie structureel aan te pakken zorgen we ervoor dat migratie humaan en houdbaar wordt en bieden we ruimte aan de samenleving om goede integratie mogelijk te maken.”
“Arbeidsmigratie is moderne slavernij. De SP vindt arbeidsmigratie een vorm van moderne slavernij.”
Oorzaken van migratie aanpakken in het buitenland
De SP erkent dat demografische ontwikkelingen wereldwijd samenhangen met oorlog, klimaatrampen en ongelijkheid. De partij wil daarom inzetten op het aanpakken van deze oorzaken, zodat minder mensen noodgedwongen hoeven te migreren.
“Nederland moet dus in de eerste plaats inzetten op het voorkomen van de oorzaken van vertrek, zoals oorlog, klimaatrampen, ongelijkheid en dictatoriale regimes, waar ook ter wereld. Zo verminderen we het aantal mensen dat moet vluchten.”
“De grondoorzaken waardoor mensen vluchten of op zoek gaan naar een toekomst elders moeten wij aanpakken.”
Menswaardige opvang voor vluchtelingen, maar strenge selectie
Hoewel de SP het migratiesaldo wil beperken, blijft de partij voorstander van menswaardige opvang voor mensen die vluchten voor oorlog en geweld. Dit wordt echter gekoppeld aan het draagvlak dat alleen behouden blijft bij een beheersbare bevolkingsgroei.
BBB ziet de snelle bevolkingsgroei, vooral door migratie, als een groot probleem voor Nederland en wil deze groei strikt begrenzen. De partij pleit voor een beheersbaar migratiebeleid, duidelijke limieten aan het aantal inwoners, en beleidsmaatregelen die inspelen op de gevolgen van demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing en druk op voorzieningen. BBB koppelt deze visie aan concrete voorstellen zoals het beperken van migratie, het aanpassen van infrastructuur en woningbouw aan bevolkingsgroei, en het stimuleren van regionale leefbaarheid.
Strikte begrenzing bevolkingsgroei door migratie
BBB beschouwt de huidige bevolkingsgroei, grotendeels veroorzaakt door migratie, als onhoudbaar en wil deze actief beperken. De partij stelt dat Nederland een maximum aantal inwoners aankan en dat migratiebeleid hierop afgestemd moet worden. Dit standpunt is direct gekoppeld aan zorgen over ruimte, middelen en draagkracht van de samenleving.
“Volgens de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 kan Nederland in 2050 maximaal 19 à 20 miljoen inwoners aan. Nederland telt nu ruim 18 miljoen inwoners. In het huidige tempo tikken we al rond 2031 (!) de 19 miljoen aan. Onze bevolkingsgroei is volledig te danken aan de komst van jaar na jaar meer dan 100.000 nieuwkomers.”
“Het ontbreekt ons aan de ruimte en de middelen om deze groei aan te kunnen.”
“Migratie beheersbaar maken. Groei is geen natuurverschijnsel en er zijn harde grenzen.”
Infrastructuur en voorzieningen aanpassen aan bevolkingsgroei
BBB erkent dat demografische ontwikkelingen, zoals bevolkingsgroei en vergrijzing, grote gevolgen hebben voor infrastructuur en regionale voorzieningen. De partij wil daarom nu al plannen maken voor toekomstige bevolkingsaantallen en investeert in grootschalige infrastructuurprojecten en regionale leefbaarheid.
“Volgens de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 kan Nederland in 2050 maximaal 19 à 20 miljoen inwoners aan. Nederland telt nu ruim 18 miljoen inwoners.. Dit betekent dat we nu moeten nadenken hoe die mensen zich van A naar B gaan bewegen.”
“We moeten de krimp in dorpen en buitengebieden actief tegengaan. Dat vraagt om woningbouw buiten de stad, goede bereikbaarheid en het op peil houden van voorzieningen.”
“Technologische ontwikkelingen, de vergrijzing en veranderende eisen aan productie en dienstverlening zorgen voor ingrijpende veranderingen op de arbeidsmarkt.”
Regionale verschillen en vergrijzing actief aanpakken
BBB signaleert dat demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing en krimpregio’s vragen om maatwerk en beleid gericht op het behoud van leefbaarheid en voorzieningen in alle regio’s, niet alleen in de steden.
“In dunbevolkte gebieden vraagt dat om maatwerk. BBB pleit voor kleinschalige, flexibele vervoersoplossingen zoals buurtbussen, taxi’s of slimme mobiliteitsdiensten, ondersteund door digitalisering.”
“Ouderen wonen steeds langer thuis en het geboortecijfer in Nederland is lager dan een halve eeuw geleden. Zonder een netwerk van buren, vrienden en kennissen ligt vereenzaming op de loer.”
BVNL ziet immigratie als de belangrijkste demografische ontwikkeling in Nederland en stelt dat ongebreidelde bevolkingsgroei door migratie leidt tot problemen op het gebied van wonen, zorg en leefbaarheid. Hun kernvoorstel is het drastisch beperken van immigratie, onder meer door een asielstop, om zo bevolkingsgroei te beheersen en de druk op de woningmarkt en voorzieningen te verlichten.
Drastisch beperken van immigratie om bevolkingsgroei te stoppen
BVNL stelt dat immigratie de belangrijkste oorzaak is van de huidige bevolkingsgroei en de daaruit voortvloeiende druk op de woningmarkt, zorg en sociale voorzieningen. Zij willen immigratie sterk beperken, onder andere door een asielstop, het opzeggen van verdragen en het stimuleren van remigratie, om zo de demografische ontwikkeling te beheersen en de leefbaarheid te waarborgen.
“Zonder immigratie zou de Nederlandse bevolking krimpen, maar door de ongebreidelde immigratie loopt de bevolkingsgroei uit de hand. Dit heeft vergaande gevolgen voor de leefbaarheid in Nederland.”
“Per direct een asielstop invoeren.”
“We zeggen het vluchtelingenverdrag uit 1951 op. Dit was immers voor een ander soort vluchteling en andere aantallen bedoeld.”
“We zetten actief in op remigratie door terugkeer financieel te stimuleren. Iedereen die voor altijd afstand doet van zijn of haar Nederlands paspoort en permanent vertrekt uit Nederland, krijgt een vergoeding van €25.000,-.”
“De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
Woningmarkt ontlasten door immigratiebeperking
BVNL koppelt de woningnood direct aan demografische ontwikkelingen door migratie en stelt dat het beperken van immigratie noodzakelijk is om vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans te brengen. Zij zien het verminderen van bevolkingsgroei als voorwaarde voor betaalbaar wonen.
“De vraag naar woningen is geëxplodeerd door een netto migratiesaldo van meer dan 100.000 mensen gemiddeld per jaar.”
“Om weer betaalbaar te kunnen wonen, moeten vraag en aanbod op de woningmarkt weer in balans komen door meer woningen te bouwen en immigratiebeperkende maatregelen te nemen.”
“Voer een asielstop in. De Nederlandse bevolking krimpt, dus zonder immigratie zou er een overschot zijn aan woningen en zouden de huur- en koopprijzen kelderen.”
NSC ziet demografische ontwikkelingen, zoals een dalend geboortecijfer en bevolkingsgroei door migratie, als grote uitdagingen voor Nederland. Hun kernvoorstellen zijn het invoeren van een streng en selectief migratiebeleid met een jaarlijks migratiesaldo-plafond, en het actief anticiperen op de gevolgen van vergrijzing en bevolkingskrimp voor zorg, sociale zekerheid en woningmarkt. De partij wil migratie als sturingsinstrument inzetten en roept op tot scenario’s en maatregelen om de samenleving toekomstbestendig te houden.
Streng migratiebeleid als sturing op bevolkingsgroei
NSC beschouwt migratie als het belangrijkste instrument om de omvang en samenstelling van de bevolking te beïnvloeden, gezien de natuurlijke bevolkingsgroei afneemt. Ze willen een maximaal migratiesaldo en een Wet verantwoorde migratie om grip te houden op de demografische ontwikkeling en de druk op woningmarkt, zorg en sociale samenhang te beperken.
“Het voeren van migratiebeleid is het belangrijkste middel dat een land heeft om de omvang en samenstelling van de bevolking te beïnvloeden.”
“Om te komen tot een bevolking van 19 tot 20 miljoen per 2050 zetten we in op een richtgetal voor een migratiesaldo van maximaal 50.000 mensen per jaar.”
“Er komt een Wet verantwoorde migratie die de regering verplicht om aanvullende maatregelen te nemen om de toestroom te verminderen, zodra het maximale migratiesaldo in zicht komt.”
“De demografische ontwikkeling van Nederland laat zien dat de bevolking alleen nog maar groeit door buitenlandse migratie. Elk jaar neemt onze bevolking toe met de omvang van een stad als Maastricht. Dit verergert de problemen op de woningmarkt, vergroot de druk op zorg en onderwijs en leidt tot culturele en religieuze spanningen.”
Vooruitkijken op gevolgen van dalend geboortecijfer en vergrijzing
NSC signaleert dat het geboortecijfer daalt en het sterfteoverschot groeit, wat grote gevolgen heeft voor zorg, sociale zekerheid, woningmarkt en sociale samenhang. Ze willen scenario’s ontwikkelen en beleid maken om deze demografische trends het hoofd te bieden en te voorkomen dat Nederland wordt overvallen door de gevolgen.
“Het geboortecijfer daalt in Nederland. We zien in landen als Japan wat voor ontwrichtende effecten dit kan hebben op de samenleving. Nederland moet daarom snel demografische scenario’s maken over de effecten van een verder dalend geboortecijfer op ons zorgstelsel, sociale zekerheid, woningmarkt en sociale samenhang.”
“In het demografiedebat krijgt het groeiende sterfteoverschot minder aandacht terwijl dit wel belangrijk is: sinds enkele jaren overlijden in Nederland meer mensen dan er geboren worden. Dit overschot neemt toe, terwijl het aantal geboortes het laagste niveau bereikt sinds 1901 toen Nederland nog slechts 5 miljoen inwoners had, in tegenstelling tot de huidige 18 miljoen inwoners.”
Zorg en ouderenzorg aanpassen aan demografische ontwikkelingen
NSC erkent dat de vergrijzing en veranderende bevolkingssamenstelling directe gevolgen hebben voor de zorgvraag. Ze willen dat de groei van zorgvoorzieningen en het aanbod van levensloopbestendige woningen expliciet wordt afgestemd op de demografische ontwikkelingen.
“We willen dat de komende jaren substantieel meer betaalbare levensloopbestendige en meer zorgwoningen komen.”
“We willen verpleeghuizen weer de mogelijkheid bieden om meer bedden vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) aan te bieden. De groei zal moeten aansluiten op de demografische ontwikkelingen.”
De ChristenUnie erkent dat demografische ontwikkelingen, zoals bevolkingsgroei door migratie en vergrijzing, grote gevolgen hebben voor Nederland. Hun beleid richt zich op gecontroleerde migratie, het toekomstbestendig maken van de arbeidsmarkt en het aanpassen van de woningbouw en zorg aan veranderende bevolkingssamenstelling. De partij wil migratie beperken tot een gematigde groei, investeren in integratie en anticiperen op vergrijzing met meer seniorenwoningen en verpleeghuisplekken.
Gematigde bevolkingsgroei door gecontroleerde migratie
De ChristenUnie wil de bevolkingsgroei beheersen door migratie te beperken tot een gematigd niveau, zoals aanbevolen door de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050. Dit moet Nederland toekomstbestendig houden qua economie, ruimte en sociale samenhang.
“Op basis van het advies van de Staatscommissie kiest de ChristenUnie voor gematigde groei door gecontroleerde migratie, inclusief de nodige keuzes voor de economie en de ruimtelijke inrichting van Nederland.”
“De ChristenUnie streeft naar een maximaal migratiesaldo binnen de bandbreedte zoals geschetst door de staatscommissie.”
Arbeidsmarkt en vergrijzing: geen eenvoudige oplossing via migratie
De partij erkent de uitdagingen van een krimpende beroepsbevolking en vergrijzing, maar ziet arbeidsmigratie niet als dé oplossing. In plaats daarvan pleit de ChristenUnie voor structurele hervormingen van de arbeidsmarkt en eerlijkere verdeling van werk.
“De krimpende beroepsbevolking, bestaande arbeidsmarktkrapte, grote maatschappelijke uitdagingen (bijvoorbeeld verduurzaming) en groeiende vraag naar personeel in publieke sectoren zoals defensie en zorg, is een grote puzzel voor de arbeidsmarkt en economie.”
“Arbeidsmigratie is daarbij geen eenvoudig antwoord voor de oplossing van onze structurele tekorten.”
Woningbouw en zorg aanpassen aan demografische veranderingen
De ChristenUnie wil het woningaanbod en de zorgvoorzieningen expliciet aanpassen aan de veranderende bevolkingssamenstelling, met speciale aandacht voor ouderen en het behoud van leefbare gemeenschappen.
“We zorgen dat ouderen makkelijker kunnen verhuizen naar woningen die beter passen bij hun levensfase. Zo komt er weer ruimte vrij voor gezinnen en starters. Elke gemeente moet daarom ook voldoende seniorenwoningen en hofjes voor ouderen bouwen.”
“Naast goede zorg in de wijk zijn er de komende twintig jaar meer structurele verpleeghuisplekken nodig.”
Euthanasie: stijging niet verklaard door demografie
De ChristenUnie signaleert dat de stijging van het aantal euthanasiegevallen groter is dan demografische ontwikkelingen kunnen verklaren, en wil deze trend keren.
“Het absolute en relatieve aantal euthanasiegevallen stijgt elk jaar. Dat is meer dan de demografische ontwikkelingen kunnen verklaren.”
D66 erkent dat demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing, personeelstekorten en veranderende woonbehoeften grote impact hebben op Nederland. Hun belangrijkste voorstellen zijn het stimuleren van arbeidsmigratie voor sectoren met tekorten en het bouwen van meer en diverse woningen, met speciale aandacht voor ouderen en jongeren. D66 wil zo de samenleving draaiend houden en de woningmarkt en arbeidsmarkt toekomstbestendig maken.
Gerichte arbeidsmigratie om personeelstekorten door vergrijzing op te vangen
D66 ziet de vergrijzing en het groeiende personeelstekort als een urgent probleem dat niet alleen met innovatie en hogere lonen kan worden opgelost. Daarom pleiten ze voor gerichte arbeidsmigratie, vooral voor sectoren waar de nood het hoogst is, om essentiële voorzieningen en economische kracht te behouden.
“In de zorg alleen al staan meer dan 60.000 vacatures open – een aantal dat in de komende jaren minstens vier keer zo groot wordt. Ondertussen stijgt de werkdruk, terwijl de vergrijzing de problemen nog groter zal maken. D66 wil dit aanpakken.”
“Daarom zet D66 ook in op arbeidsmigratie: gericht, menselijk en slim. Zo houden we onze samenleving draaiend, blijven onze voorzieningen toegankelijk en onze economie sterk.”
“We kiezen voor vakkrachten en kenniswerkers die ons vooruit helpen naar een groene en leefbare toekomst, bij bedrijven en sectoren waar innovatie en eerlijk werkgeverschap vooropstaan.”
Meer en diverse woningen bouwen voor veranderende bevolkingssamenstelling
D66 erkent dat demografische verschuivingen leiden tot veranderende woonbehoeften, zoals meer ouderen en alleenstaanden. Ze willen daarom fors inzetten op het bouwen van verschillende typen woningen, met specifieke aandacht voor ouderen, jongeren en doorstroming tussen generaties.
“We zetten vol in op woningen voor oudere mensen, zodat zij makkelijker kunnen verhuizen en er woningen vrijkomen voor anderen.”
“Er moet een bouwquotum komen, zodat elke gemeente moet meebouwen voor elk van deze groepen.”
“Voor jongeren en studenten bouwen we vooral huizen met gemeenschappelijke ruimtes. Zo kunnen meer mensen wonen op dezelfde plek én zulke huizen zorgen voor meer verbinding en sociale steun.”
“Veel mensen zitten klem, omdat ze geen huis kunnen vinden dat past bij hun levensfase. Jongeren kunnen geen eerste huis vinden, terwijl oudere mensen die wel willen verhuizen, vastlopen in moeilijke regels en financiële onzekerheid.”
DENK benoemt demografische ontwikkelingen niet expliciet als beleidskader, maar adresseert impliciet de gevolgen ervan, zoals vergrijzing en bevolkingsgroei, vooral via het woonbeleid en onderwijs. De partij zet in op het versneld bouwen van woningen, het bevorderen van doorstroming (o.a. voor ouderen), en het versterken van het onderwijs om gelijke kansen te waarborgen voor een veranderende, diverse bevolking. Concrete voorstellen zijn onder meer het bouwen van 100.000 woningen per jaar en het stimuleren van ouderen om kleiner te gaan wonen.
Versneld bouwen en doorstroming op de woningmarkt
DENK erkent dat demografische ontwikkelingen, zoals bevolkingsgroei en vergrijzing, druk zetten op de woningmarkt. Om hierop in te spelen, wil DENK fors meer woningen bouwen en de doorstroming bevorderen, met speciale aandacht voor ouderen die kleiner willen wonen. Dit moet het woningtekort verminderen en de woningruimte beter benutten.
“Het tekort aan woningen is misschien wel de grootste uitdaging van Nederlanders in het dagelijkse leven.”
“We bevorderen de doorstroming op de woningmarkt, door bijvoorbeeld verhuisbegeleiding en hulp aan ouderen die de behoefte hebben om kleiner te gaan wonen. Hiermee maken we effectiever gebruik van de woningruimte.”
“Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
Onderwijs versterken voor een diverse en groeiende jeugd
DENK ziet het onderwijs als sleutel om gelijke kansen te bieden aan een steeds diversere en groeiende jonge bevolking. Investeringen in scholen, leraren en kansengelijkheid zijn bedoeld om de samenleving voor te bereiden op toekomstige demografische veranderingen.
“DENK wil dat het Nederlandse onderwijs van de hoogste kwaliteit is, zodat iedere jongere zichzelf volop kan ontwikkelen.”
“Investeren in het onderwijsachterstandenbeleid met prioriteit voor scholen in kwetsbare wijken.”
“Het terugdringen van het lerarentekort door voorrang op woningen, goedkopere lerarenopleiding, omscholing en het activeren van de reserve aan leraren.”
Zorg voor ouderen verbeteren
Hoewel niet expliciet gekoppeld aan demografische ontwikkelingen, benoemt DENK de noodzaak om de ouderenzorg te versterken, wat samenhangt met de vergrijzing van de bevolking.
“Wij maken ons grote zorgen over de kwaliteit van de ouderenzorg. Wij willen daarom dat er meer budget beschikbaar komt om onze ouderen liefdevolle zorg te geven.”
De Partij voor de Dieren erkent dat demografische ontwikkelingen, zoals de groei van het aantal eenpersoonshuishoudens en de vergrijzing, grote impact hebben op wonen en zorg. Hun belangrijkste voorstellen zijn het bouwen van meer diverse en toegankelijke woningen (vooral voor alleenstaanden, ouderen en studenten) en het stimuleren van woonvormen die inspelen op veranderende huishoudens. De partij wil zo anticiperen op de veranderende bevolkingssamenstelling en de druk op de woningmarkt en zorg verlichten.
Meer woningen voor eenpersoonshuishoudens en veranderende huishoudens
De PvdD ziet dat het aantal eenpersoonshuishoudens sterk toeneemt en dat traditionele gezinsvormen veranderen. Daarom willen ze het woningaanbod hierop aanpassen door meer éénpersoonswoningen, meergeneratiewoningen en flexibele woonvormen te realiseren. Dit moet de woningmarkt toegankelijker maken voor jongeren, ouderen en alleenstaanden.
“Vooral het aantal éénpersoonshuishoudens zal sterk toenemen. Veel mensen kunnen geen betaalbare woning meer vinden.”
“Woningen worden niet standaard gebouwd naar de behoefte van het kerngezin, maar er wordt ook woonruimte gecreëerd voor mensen die alleen (willen) wonen.”
“‘Meergeneratiewonen’ wordt aangemoedigd. Een substantieel deel van de nieuwbouw wordt hiervoor bestemd, net als voor andere typen woningen waarbij wonen en zorg worden gecombineerd.”
“Het tekort aan studentenwoningen wordt opgelost door snel duurzame woningen te realiseren, bij voorkeur in leegstaande (kantoor)gebouwen.”
“We stimuleren nieuwe woonvormen voor senioren, zodat zij makkelijk kunnen doorstromen naar woonvormen die bij hun levensfase passen en er voor jongeren meer woningen beschikbaar komen.”
Bevorderen van doorstroming en gemengde woonwijken
Om de gevolgen van vergrijzing en veranderende huishoudens op te vangen, wil de PvdD doorstroming bevorderen en gemengde wijken stimuleren. Dit zorgt ervoor dat ouderen passende woonruimte vinden en jongeren in hun geboorteplaats kunnen blijven wonen, wat de sociale samenhang versterkt.
“Door meer woonruimte te creëren en doorstroming te bevorderen, verkorten we de wachtlijsten. Jongeren kunnen in hun geboorteplaats blijven wonen en ouderen kunnen wonen dicht bij hun naasten.”
“Ook wordt aangestuurd op gemengde wijken, waar bewoners van verschillende inkomensgroepen, achtergronden en leefstijlen elkaar ontmoeten.”
GroenLinks-PvdA erkent dat demografische ontwikkelingen, zoals bevolkingsgroei en vergrijzing, grote impact hebben op de arbeidsmarkt, woningmarkt en publieke voorzieningen. De partij wil actief sturen op een gematigde bevolkingsgroei, vooral via gereguleerde arbeidsmigratie, en investeert in innovatie, scholing en woningbouw om in te spelen op veranderende bevolkingssamenstelling en tekorten. Hun visie is gericht op het waarborgen van brede welvaart en leefbaarheid, met oog voor de gevolgen van demografie op ruimte, zorg, onderwijs en huisvesting.
Actief sturen op gematigde bevolkingsgroei via migratie
GroenLinks-PvdA kiest voor een beleid waarbij de bevolkingsgroei gematigd wordt door het migratiesaldo te sturen, in lijn met adviezen van de Staatscommissie Demografische Ontwikkeling. Dit moet de druk op ruimte, volkshuisvesting, zorg en onderwijs beheersbaar houden en inspelen op de arbeidsmarktbehoefte.
“In navolging van de Staatscommissie Demografische Ontwikkeling kiezen we voor actieve sturing op een gemiddeld migratiesaldo van 40.000 tot 60.000 per jaar, dat leidt tot een gematigde groei van de bevolking. Met deze bandbreedtes doen we recht aan wat migratie betekent voor ruimte, volkshuisvesting, zorg en onderwijs.”
“Een gematigde bevolkingsgroei kan alleen als we ons richten op de toenemende vraag naar arbeidsmigratie.”
Arbeidsmarkt aanpassen aan demografische veranderingen
De partij wil de arbeidsmarkt toekomstbestendig maken door te investeren in innovatie, digitalisering en scholing, zodat mensen kunnen doorstromen naar sectoren met tekorten die ontstaan door demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing en ontgroening.
“We gaan slimmer werken door te investeren in innovatie en digitalisering waar dat kan. Zo verhogen we onze productiviteit, waardoor we mensen vrijspelen voor sectoren waar de tekorten groot zijn, zoals de in de technieksector, de bouw- en installatiesector, de kinderopvang, het onderwijs en de zorg.”
“Iedereen moet zich een leven lang kunnen ontwikkelen, ongeacht leeftijd, achtergrond of inkomen. Er komt een leerrecht voor werkenden voor om- en bijscholing. Hierbij stimuleren we omscholing naar sectoren waar we de mensen het hardst nodig hebben, en hebben we extra aandacht voor...”
Woningbouw afgestemd op bevolkingsgroei en -samenstelling
GroenLinks-PvdA koppelt de noodzaak van grootschalige woningbouw direct aan de groei en veranderende samenstelling van de bevolking, en wil ruimte creëren door andere belangen ondergeschikt te maken.
“Als we 100.000 nieuwe woningen willen bouwen, is ruimte nodig. Dat betekent dat andere belangen zullen moeten inschikken, zoals de veehouderij en de luchtvaart.”
“We zien grote kansen: een woonwijk op de locatie van de luchthaven bij Rotterdam, veel meer woningbouw in Noord-Holland als het aantal vluchten op Schiphol daalt, en grootschalige woningbouw of nieuwe steden in de Brabantse stedenrij, bij Brainport Eindhoven en tussen Almere en Amsterdam.”
JA21 stelt dat de demografische ontwikkelingen in Nederland, met name de snelle bevolkingsgroei door migratie en de vergrijzing, structureel zijn genegeerd door eerdere regeringen. Hun kernvoorstellen zijn het juridisch beperken van bevolkingsgroei via migratieplafonds en het afstemmen van woningbouw op veranderende bevolkingssamenstelling, zoals meer ouderen en kleinere huishoudens. JA21 koppelt het oplossen van woningnood direct aan het beheersen van migratie en het anticiperen op toekomstige demografische trends.
Bevolkingsgroei door migratie juridisch beperken
JA21 ziet de snelle bevolkingsgroei, vooral door migratie, als een onhoudbare situatie die de woningnood verergert en de sociale cohesie onder druk zet. Zij willen daarom migratieplafonds juridisch verankeren en strenge selectie toepassen op arbeids- en gezinsmigratie, om zo de bevolkingsgroei te beperken en structurele problemen op de woningmarkt aan te pakken.
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigratanten en gezinshereniging.”
“De bevolkingsgroei in Nederland komt vandaag de dag volledig voor rekening van migratie. In tien jaar tijd kwamen er zo’n drie miljoen migranten bij, met grote druk op de woningmarkt en sociale voorzieningen als gevolg.”
“De woningnood is het gevolg van falend beleid van opeenvolgende regeringen doordat de demografische ontwikkelingen structureel zijn veronachtzaamd. JA21 staat voor een beleid waarbij bouwen naar behoefte en grip op migratie centraal staan.”
Woningbouw afstemmen op demografische trends (vergrijzing & huishoudens)
JA21 wil dat woningbouwbeleid niet alleen inspeelt op de huidige tekorten, maar ook op toekomstige demografische trends zoals vergrijzing en de afname van huishoudensgroei na 2040. Dit betekent meer kleine, toegankelijke woningen en flexibele woonvormen voor ouderen, en het stimuleren van tijdelijke of flexibele woonoplossingen waar langdurige groei onzeker is.
“Voorts is oog nodig voor balans in het woningaanbod: De vergrijzing leidt tot een piekvraag naar kleine, toegankelijke woningen; met name appartementen en flexibele woonvormen voor ouderen. Na 2040 is in veel regio’s buiten de grote steden nauwelijks nog groei van het aantal huishoudens. Dit pleit voor tijdelijke of flexibele woonoplossingen op locaties waar langdurige groei niet vaststaat.”
“Dat de markt de ruimte krijgt om de woningproductie af te stemmen op de demografische trends, zowel qua woningtype, grootte en regionale verschillen.”
“De oplossing van de structurele woningnood zit dus niet alleen met het zo snel mogelijk beginnen met bouwen maar ook met een visie op de toekomst: waar is niet alleen nu, maar ook over 20 tot 40 jaar behoefte aan? Hiervoor kijken wij naar migratie, en naar balans in het woningaanbod.”
De SGP ziet demografische ontwikkelingen, zoals vergrijzing, dalende geboortecijfers en hoge migratie, als een urgente uitdaging voor Nederland. Hun kernvoorstellen zijn het fors beperken van migratie en het actief stimuleren van gezinsvorming en geboortecijfers, met jaarlijks beleid en debat over demografie. De partij koppelt deze thema’s aan woningbouw, arbeidsmarkt en sociale samenhang, en pleit voor een integrale, sturende aanpak.
Strikte beperking van migratie vanwege demografische druk
De SGP stelt dat het huidige hoge migratiesaldo en de bevolkingsgroei onhoudbaar zijn en wil daarom een bovengrens en sturend beleid op migratie. Migratie wordt niet als oplossing voor vergrijzing gezien; in plaats daarvan moet de instroom fors omlaag om de demografische balans te bewaken.
“De SGP wil een sturend richtgetal met een duidelijk bovengrens voor het migratiesaldo inclusief bandbreedtes voor alle migratiesoorten met bijbehorend langjarig, integraal migratiebeleid waarbij alle domeinen van de samenleving in ogenschouw worden genomen.”
“Omdat migratie niet de oplossing is voor de vergrijzing wordt een rem op migratie gezet.”
“De regering brengt een jaarlijkse Staat van de Demografie en voert hierover een debat met de Tweede Kamer om de demografische ontwikkelingen te monitoren en nieuwe doelstellingen voor volgende jaren vast te stellen.”
Actief stimuleren van geboortecijfer en gezinsvorming
De SGP ziet het dalende geboortecijfer als een groot probleem en wil actief belemmeringen voor gezinnen wegnemen. Zij pleiten voor een offensief gezinsbeleid, waarbij voorstellen worden getoetst op hun effect op de demografische samenstelling.
“Er komt een offensief om de vrije val van het geboortecijfer te keren en belemmeringen voor (aanstaande) ouders, bijvoorbeeld rond huisvesting, werk en inkomen, weg te nemen.”
“Er komt een integraal en gestructureerd gezinsbeleid waarbij nieuwe voorstellen worden getoetst op de effecten voor gezinnen en op onze demografische samenstelling.”
Woningmarktbeleid afgestemd op demografische trends
De SGP erkent dat demografische ontwikkelingen, zoals immigratie en huishoudverdunning, de woningnood vergroten. Zij willen daarom niet alleen het woningaanbod vergroten, maar ook de vraag beïnvloeden via strenger migratiebeleid en aandacht voor gezinsstructuren.
“Niet alleen het aanbod, het aantal woningen moet omhoog. Er komt wat de SGP betreft ook meer aandacht voor de toegenomen vraag. Zo hebben demografische ontwikkelingen grote impact. Te denken valt aan immigratie. Dit vereist een strenger migratiebeleid. Maar ook de huishoudverdunning, mede door scheidingsproblematiek, heeft grote gevolgen. De overheid kan hier de ogen niet voor sluiten. De vraag moet en kan omlaag.”
50PLUS erkent de impact van demografische ontwikkelingen, zoals vergrijzing en de groeiende groep ouderen, en stelt dat beleid hierop moet inspelen met toekomstbestendige oplossingen. De partij pleit concreet voor het bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen, het stimuleren van doorstroming op de woningmarkt, en het waarborgen van voldoende zorgpersoneel, mede door gerichte arbeidsmigratie. Hun visie is dat beleid voor wonen, zorg en arbeidsmarkt expliciet moet anticiperen op de veranderende bevolkingssamenstelling.
Bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen
50PLUS ziet de vergrijzing als een structureel probleem voor de woningmarkt en wil daarom fors inzetten op het bouwen van woningen die aansluiten bij de behoeften van ouderen. Door ouderen te laten doorstromen naar geschikte woningen, komt er ruimte vrij voor andere groepen en wordt de woningvoorraad efficiënter benut.
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren. Het afbreken van de sociale volkshuisvesting en het niet regelen van seniorenhuisvesting in de afgelopen decennia, is een voorbeeld van falend overheidsbeleid.”
“Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting op de juiste locaties, dan kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut.”
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
Gerichte arbeidsmigratie voor personeelstekorten in de zorg
De partij erkent dat de vergrijzing leidt tot een groeiend tekort aan zorgpersoneel en stelt dat, ondanks een streng migratiebeleid, gerichte arbeidsmigratie noodzakelijk is om de zorg voor ouderen op peil te houden.
“Gerichte arbeidsmigratie voor de zorg. Het personeelstekort in de zorg groeit naar 240.000 mensen in 2030. Zonder actie krijgen ouderen straks geen zorg meer. 50PLUS erkent dat dit vraagt om een uitzondering op ons strenge migratiebeleid.”
Nationaal dementieprogramma vanwege dubbele vergrijzing
50PLUS benoemt expliciet de toename van het aantal mensen met dementie als gevolg van demografische ontwikkelingen en pleit voor een nationaal programma om deze uitdaging aan te pakken.
“Nederland telt 290.000 mensen met dementie, in 2050 zijn dat er 620.000. Een Nationaal Dementieprogramma is onmisbaar.”
Volt erkent de impact van demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing en veranderende gezinssamenstellingen op de samenleving en de woningmarkt. Hun belangrijkste voorstellen richten zich op het bevorderen van doorstroming van ouderen naar passende woningen, het stimuleren van innovatieve woonvormen voor verschillende leeftijden, en het toekomstbestendig maken van beleid via een generatietoets. Volt wil zo inspelen op de veranderende bevolkingssamenstelling en de gevolgen daarvan voor wonen, zorg en intergenerationele rechtvaardigheid.
Bevorderen doorstroming ouderen op de woningmarkt
Volt ziet dat veel ouderen in niet-passende woningen blijven wonen, wat de doorstroming op de woningmarkt belemmert. Door een nationaal doorstroomoffensief willen ze het aantrekkelijker maken voor senioren om te verhuizen naar geschikte woningen, zodat er meer woningen vrijkomen voor jonge gezinnen en starters. Dit speelt direct in op de vergrijzing en veranderende huishoudens.
“Veel ouderen blijven wonen in een woning die niet meer past bij hun levensfase. Dat is begrijpelijk, maar het vormt wel een knelpunt op de woningmarkt. Volt pleit voor een nationaal doorstroomoffensief dat het voor senioren ook echt aantrekkelijk maakt om door te stromen naar een passende woning. Zo komen er woningen vrij voor andere woningzoekenden, zoals jonge gezinnen en starters.”
Stimuleren innovatieve en intergenerationele woonvormen
Volt wil investeren in nieuwe woonvormen die inspelen op de diversiteit van de bevolking en de behoefte aan sociale samenhang, zoals Knarrenhofjes en coöperatieve woonvormen voor zowel studenten als senioren. Dit sluit aan bij de veranderende demografie en de wens om verschillende generaties samen te laten wonen.
Generatietoets voor langetermijneffecten van beleid
Volt wil dat beleid structureel wordt getoetst op de gevolgen voor toekomstige generaties, zodat demografische trends zoals vergrijzing en ontgroening expliciet worden meegenomen in besluitvorming. De generatietoets moet voorkomen dat beleid nadelig uitpakt voor jongeren of toekomstige bevolkingsgroepen.
“Met een generatietoets onderzoeken we de langetermijneffecten van beleid, zodat we weten wat de gevolgen zijn over tien, twintig en dertig jaar.”
“De generatietoets toetst de langetermijneffecten van beleid, zodat we weten wat de gevolgen zijn over tien, twintig en dertig jaar. Volt wil dat de regering actief verantwoording aflegt over de langetermijneffecten van nieuwe wet- en regelgeving.”
Het CDA erkent dat demografische ontwikkelingen, zoals vergrijzing en bevolkingsgroei, grote gevolgen hebben voor voorzieningen, infrastructuur, woningbouw en migratiebeleid. Hun belangrijkste voorstellen zijn het sturen op gematigde bevolkingsgroei, het aanpassen van ruimtelijke ordening en woningbouw aan veranderende bevolkingssamenstelling, en het toekomstbestendig maken van zorg en sociale zekerheid. De partij pleit voor duidelijke keuzes en regie van de overheid om Nederland leefbaar en sociaal rechtvaardig te houden.
Sturen op gematigde bevolkingsgroei en migratie
Het CDA ziet migratie als de belangrijkste oorzaak van bevolkingsgroei en wil deze fors beperken, in lijn met het scenario van gematigde bevolkingsgroei. Dit moet de druk op voorzieningen en infrastructuur verminderen en bijdragen aan een houdbare bevolkingsontwikkeling.
“Omdat de belangrijkste oorzaak migratie is, zal die fors moeten worden beperkt. Wij willen dat op alle vormen van migratie streng en stevig wordt gestuurd, in lijn met het scenario ‘gematigde bevolkingsgroei’ dat de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen schetst.”
Aanpassen van ruimtelijke ordening en voorzieningen aan demografische druk
Het CDA erkent dat demografische ontwikkelingen directe eisen stellen aan de inrichting van Nederland, zoals woningbouw, infrastructuur en het voorzieningenniveau. De partij wil dat de overheid de regie terugpakt om keuzes te maken in schaarste en om voorzieningen toekomstbestendig te houden.
Zorg en sociale zekerheid toekomstbestendig maken door vergrijzing
De dubbele vergrijzing betekent dat er met minder mensen meer verdiend moet worden en dat zorg, sociale zekerheid en het belastingstelsel moeten worden vernieuwd om toegankelijkheid en betaalbaarheid te waarborgen.
“Door de dubbele vergrijzing zullen we met minder mensen meer moeten verdienen. Onze sociale zekerheid, zorg en belastingstelsel zijn aan onderhoud en vernieuwing toe, om toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit te borgen.”
De VVD erkent demografische ontwikkelingen, zoals bevolkingsgroei door migratie en vergrijzing, als grote uitdagingen voor Nederland. Hun kernvisie is het beperken van bevolkingsgroei via strenger migratiebeleid en het nemen van maatregelen om de gevolgen van vergrijzing op zorg en overheidsfinanciën te beheersen. De partij koppelt deze ontwikkelingen direct aan de noodzaak voor economische groei, solide publieke voorzieningen en houdbare overheidsfinanciën.
Bevolkingsgroei door migratie beperken
De VVD ziet te snelle bevolkingsgroei, vooral door migratie, als een bedreiging voor brede welvaart en publieke voorzieningen. Ze willen daarom migratie beperken, in lijn met aanbevelingen van de Staatscommissie demografische ontwikkelingen, en selectiever zijn bij het toelaten van arbeidsmigranten.
“Nederland zet in op gematigde bevolkingsgroei: Gematigde bevolkingsgroei zorgt voor welvaart, economische groei en solide publieke voorzieningen. Bij te snelle bevolkingsgroei gaat onze brede welvaart juist achteruit. Daarom wil de VVD dat er, in lijn met de aanbevelingen van de Staatscommissie demografische ontwikkelingen, op alle vormen van migratie maatregelen worden genomen, zodat de bevolkingsgroei als gevolg van migratie beperkt blijft.”
“Selectiever zijn op arbeidsmigratie: Arbeidsmigratie is essentieel om de hoogwaardige Nederlandse economie in stand te houden en levert ons veel welvaart en groei op. Goed georganiseerde kennismigratie kan bijdragen als we Nederland innovatief willen houden. Tegelijkertijd veroorzaakt arbeidsmigratie ook veel problemen. Daarom willen wij dat er strengere maatregelen worden genomen om juist die arbeidsmigranten naar Nederland te laten komen, waar de hele samenleving wat aan heeft.”
Vergrijzing opvangen met stevige ingrepen
De VVD erkent vergrijzing als een demografische ontwikkeling die leidt tot stijgende zorgkosten en druk op de sociale zekerheid. Ze pleiten voor stevige ingrepen om deze kosten beheersbaar te houden en de overheidsfinanciën op orde te houden voor toekomstige generaties.
“We zullen extra maatregelen moeten nemen om de stijgende kosten van de zorg en de vergrijzing onder controle te kunnen houden, zodat we ook in de toekomst goede zorg en een sterk sociaal vangnet hebben. Dit zal stevig ingrijpen vragen in de zorg en de sociale zekerheid om de overheidsfinanciën ook in de toekomst op orde te houden.”
BIJ1 benoemt demografische ontwikkelingen nauwelijks expliciet, maar hun programma bevat enkele concrete voorstellen die inspelen op veranderingen in bevolkingssamenstelling, zoals het laten meegroeien van het aantal Kamerleden met de bevolking en het versoepelen van regels voor ouderen met een migratieachtergrond. De partij legt de nadruk op inclusiviteit en het aanpassen van beleid aan een diverse en veranderende samenleving, maar biedt weinig diepgaande analyse of visie op bredere demografische trends zoals vergrijzing of bevolkingsgroei.
Aantal Kamerleden laten meegroeien met bevolkingsgroei
BIJ1 stelt dat het aantal volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer proportioneel moet meegroeien met het aantal inwoners, zodat de representatie en het functioneren van de democratie aansluiten bij de demografische realiteit. Dit is een direct antwoord op de groei van de bevolking en de noodzaak om de volksvertegenwoordiging daarop aan te passen.
“Het aantal Kamerleden in de Tweede Kamer moet proportioneel meegroeien met het aantal inwoners in Nederland, want volksvertegenwoordigers kunnen hun werk alleen goed doen wanneer ze voldoende tijd en ondersteuning krijgen. Dat betekent dat het huidige aantal van 150 Kamerleden flink moet worden vergroot.”
Soepelere regels voor ouderen met een migratieachtergrond
BIJ1 erkent dat demografische ontwikkelingen leiden tot een groeiende groep ouderen met een migratieachtergrond die tegen specifieke problemen aanlopen, zoals het AOW-gat. De partij wil de regels voor aanvullende inkomensondersteuning (AIO) versoepelen om deze groep beter te ondersteunen.
“Veel ouderen met een migratieachtergrond vragen de AIO (aanvullende inkomensondersteuning) aan vanwege het AOW-gat. De regels hiervan maken we soepeler.”