Verkiezingsprogramma's 2025 overde zorg
Volt ziet goede zorg als een basisrecht en wil zorg toegankelijker, betaalbaarder en toekomstbestendig maken door meer collectieve financiering, hogere waardering voor zorgpersoneel, en een sterke focus op preventie en samenwerking. Ze pleiten voor het afschaffen van collegegeld voor zorgopleidingen, het beperken van marktwerking en winstuitkeringen, en het versterken van burgerinitiatieven en digitale innovatie in de zorg. Hun visie legt nadruk op solidariteit, minder bureaucratie, en het centraal stellen van gezondheid en preventie boven alleen genezing.
Zorg als basisrecht, meer collectieve financiering
Volt beschouwt zorg als een afdwingbaar recht en wil de financiering collectiever maken om de toegankelijkheid en betaalbaarheid te waarborgen. Ze willen de nominale zorgpremie naar nul euro verlagen en het eigen risico behouden, met meer solidariteit in de financiering.
“Goede zorg is geen luxe, maar een basisrecht. Iedereen moet toegang hebben tot betaalbare en goede zorg.”
“Volt maakt van kwalitatieve, toegankelijke en betaalbare zorg een afdwingbaar recht voor elke EU-burger, verankerd in EU-wetgeving.”
“De zorgkosten moeten voor een groter deel uit de collectieve middelen betaald worden. Zo kunnen we de nominale zorgpremie naar nul euro verlagen en neemt het besteedbaar inkomen van uitkeringsgerechtigden toe. Het eigen risico blijft bestaan.”
Hogere waardering en betere arbeidsvoorwaarden voor zorgpersoneel
Volt wil het personeelstekort aanpakken door betere arbeidsvoorwaarden, het afschaffen van collegegeld voor zorgopleidingen, en het verhogen van de lonen in de zorg tot het niveau van andere publieke sectoren. Ook erkennen ze long covid als beroepsziekte en willen ze voorrang bij huisvesting voor zorgmedewerkers.
“Wij maken de beloning eerlijk en laten de lonen in de zorg gelijk lopen met de rest van de publieke sector.”
“We pakken het personeelstekort in de zorg aan. Daarom schaffen we het collegegeld af voor mbo- en hbo-opleidingen in zorg en welzijn.”
“Zorgmedewerkers krijgen voorrang bij sociale huurwoningen en betaalbare koopwoningen.”
“Long covid wordt erkend als beroepsziekte voor zorgpersoneel dat via werk long covid opgelopen heeft.”
Minder marktwerking, winstuitkeringen en bureaucratie
Volt wil de invloed van private investeerders beperken, winstuitkeringen aan banden leggen, en de wildgroei aan zorgpolissen tegengaan. Ze willen de administratieve lasten verlagen en de verantwoordelijkheid voor kwaliteit meer bij zorgverleners leggen.
“Volt zet zich er voor in om de zorg minder interessant te maken voor investeringsmaatschappijen door wettelijke beperkingen op winstuitkeringen in de zorg in te voeren.”
“Deze wildgroei aan polissen moet een halt worden toegeroepen.”
“Om de bureaucratie en de administratieve lasten in de zorg te verminderen, dient er gewerkt te worden met standaarden.”
“De verantwoordelijkheid voor het verbeteren van uitkomsten en daarmee de kwaliteit van zorg, veel meer bij de zorgverleners zelf.”
Focus op preventie en integrale samenwerking
Volt wil meer investeren in preventie, armoedebestrijding en een integrale aanpak van gezondheid, waarbij samenwerking tussen zorg, welzijn en andere domeinen centraal staat. Preventie moet financieel beloond worden en de sociale context van gezondheid krijgt nadrukkelijk aandacht.
“Niet alleen door genezing, maar juist ook door het voorkomen van ziekte.”
“Armoedebestrijding wordt onderdeel van de Samenhangende Preventiestrategie.”
“Echte preventie vraagt een stabiele leefsituatie met een voorspelbaar (basis)inkomen, en een betrokken samenleving.”
“Volt investeert in structureel onderzoek naar kostenefficiënte preventie, zodat preventie echt bij kan dragen aan het verminderen van de kosten in de zorg.”
Digitale innovatie en transparantie in de zorg
Volt stimuleert digitale en hybride zorg, inzet van AI en e-health, en wil transparantie over uitkomsten en eigendomsstructuren van zorginstellingen. Dit moet leiden tot betere kwaliteit, toegankelijkheid en effectievere zorg.
“We zetten in op het benutten van de kansen die digitale en hybride zorgvernieuwingen bieden, onder andere door het stimuleren van de toepassing van AI en e-health in de zorg.”
“Ziekenhuizen moeten uitkomsten van hun operatieve ingrepen... openbaar maken. We stimuleren landelijke benchmarking en peer-learning.”
“Zorginstanties wettelijk te verplichten transparant te zijn over hun eigendomsstructuren en de Nederlandse Zorgautoriteit hier actiever op te laten controleren.”
Ondersteuning voor mantelzorgers en burgerinitiatieven
Volt wil mantelzorgers beter ondersteunen met respijtzorg en financiële steun, en stimuleert burgerinitiatieven zoals zorgcoöperaties om de zorgvraag te verlichten en effectiever te maken.
JA21 wil de menselijke maat terugbrengen in de zorg door patiënt en zorgverlener centraal te stellen, administratieve lasten te verminderen en de zorg betaalbaar te houden. Ze pleiten voor minder bureaucratie, behoud van vrije artsenkeuze, versterking van eerstelijnszorg, terugkeer van bejaardentehuizen en investeren in personeel en innovatie. Het beperken van de groei van zorgkosten en het schrappen van perverse financiële prikkels zijn kernpunten in hun visie.
Minder administratieve lasten, meer handen aan het bed
JA21 ziet het personeelstekort als een groot probleem en wil dit aanpakken door drastisch te snijden in administratieve lasten, zodat zorgpersoneel meer tijd heeft voor directe zorg. Ze stellen dat veel tijd verloren gaat aan verantwoording en kwaliteitssystemen zonder bewezen meerwaarde.
“Door het mes te zetten in administratieve- en kwaliteitssystemen waarvan niet of nauwelijks is bewezen dat zij de zorg in Nederland verbeteren, kunnen zoveel ‘zorghanden’ worden vrijgemaakt dat de huidige tekorten compleet verdwijnen.”
“Drastisch snijden in administratieve lasten om daarmee zorgpersoneel vrij te spelen.”
Zorg betaalbaar houden en groei beperken
JA21 vindt dat de stijgende zorgkosten onhoudbaar zijn en wil de groei van het zorgbudget beperken, de verlaging van het eigen risico terugdraaien en verspilling tegengaan. Ze willen dure infrastructuur beter benutten en verspilling van medicatie en no-shows aanpakken.
Patiënt en zorgverlener centraal, vrije artsenkeuze behouden
JA21 wil dat de wensen en behoeften van de patiënt centraal staan, met behoud van vrije artsenkeuze en versterking van de eerstelijnszorg. De huisarts krijgt een centrale rol, en samenwerking tussen huisartsen en specialisten buiten het ziekenhuis moet wachttijden verkorten en zorg toegankelijker maken.
Zorg bekostigen op basis van uitkomsten, niet productie
JA21 wil af van productieprikkels in de zorg en pleit voor bekostiging op basis van relevante zorguitkomsten en toegankelijkheid. Ze willen regionale zorgbudgettering en een grotere rol voor het ZorgInstituut bij het schrappen van overbodige behandelingen.
Terugkeer van bejaardentehuizen en aandacht voor ouderen
JA21 vindt dat de zorg voor ouderen is afgebroken en wil de terugkeer van bejaardentehuizen waar zorg schaalbaar is en sociale voorzieningen aanwezig zijn. Ze willen voorkomen dat ouderen onnodig moeten verhuizen bij ziekte.
Investeren in personeel en salarissen in de zorg
JA21 wil het werken in de zorg aantrekkelijker maken door salarissen in de lagere schalen ten minste met de inflatie te laten meestijgen en extra te investeren in personeelstekorten, vooral in de ggz en gehandicaptenzorg.
Meer zorg in de thuisomgeving en preventie
JA21 wil meer zorg in de thuisomgeving van patiënten en extra aandacht voor preventie en een gezonde levensstijl, omdat dit de zorgvraag kan verminderen.
Geen extra bezuinigingen op Wmo en lokale zorg
JA21 vindt dat gemeenten voldoende middelen moeten krijgen voor maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en wil geen verdere bezuinigingen als gemeenten hun taken goed uitvoeren.
“Geen Wmo-bezuinigingen als gemeenten de Wmo-taken goed uitvoeren.”
Innovatie en inzet van kunstmatige intelligentie
JA21 wil innovatie en kunstmatige intelligentie actief inzetten om toekomstige stijgingen van zorgkosten op te vangen en instellingen verplichten kennis van AI op bestuursniveau te vergroten.
De SGP ziet zorg als een christelijke opdracht, waarbij de menselijke maat, waardering voor zorgverleners en het versterken van informele zorg centraal staan. Ze willen bureaucratie en regeldruk halveren, mantelzorgers en vrijwilligers structureel ondersteunen, en zorgprofessionals beter belonen. De partij pleit voor toegankelijke, betaalbare zorg, met meer ruimte voor gemeenschappen en minder systeemdruk.
Regeldruk en bureaucratie in de zorg halveren
De SGP vindt dat de huidige regeldruk en bureaucratie de menselijke maat in de zorg ondermijnen en wil deze drastisch verminderen. Dit moet zorgverleners meer ruimte geven om daadwerkelijk te zorgen, in plaats van tijd te verliezen aan administratie en controles.
“De SGP wil de regeldruk in de zorg halveren. Dit moet een topprioriteit zijn in de komende kabinetsperiode. Niet controledrift, maar vertrouwen wordt de norm.”
“De overheid gaat ingewikkelde zorgwetgeving vereenvoudigen, zoals voor onvrijwillige zorg en declaratieregelingen voor zorg aan onverzekerden.”
“De verantwoordingseisen van de huidige zorgakkoorden moeten eenvoudiger.”
Structurele ondersteuning en waardering voor mantelzorgers en vrijwilligers
De SGP wil mantelzorgers en vrijwilligers meer erkenning, financiële ondersteuning en bescherming bieden, omdat zij een steeds belangrijkere rol spelen in de zorg. Dit moet de druk op de formele zorg verlichten en de sociale basis versterken.
“Mantelzorgers en vrijwilligers verdienen méér erkenning, waardering en ondersteuning. Zeker nu er een steeds groter beroep op informele zorg wordt gedaan.”
“Er komt een structurele mantelzorgvergoeding voor wie noodgedwongen zorgtaken op zich neemt.”
“Langdurige mantelzorgers moeten pensioen kunnen opbouwen en worden beschermd tegen financiële achterstand op lange termijn.”
“De SGP zet in op structurele financiering van de sociale basis. Netwerkstructuren rondom mantelzorgers en kwetsbare gezinnen worden versterkt.”
Meer waardering en betere arbeidsvoorwaarden voor zorgprofessionals
De SGP wil zorgverleners meer waardering geven door salarisverhogingen, betere scholing en minder regels. Dit moet het beroep aantrekkelijker maken en het personeelstekort tegengaan.
Zorg toegankelijk en betaalbaar houden voor iedereen
De SGP wil dat basiszorg overal in Nederland beschikbaar en betaalbaar blijft, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen en regio’s. Ze pleiten voor het behoud van regionale ziekenhuiszorg, het maximeren van eigen bijdragen en het opnemen van tandheelkundige controle in het basispakket.
“De SGP wil dat iedereen gebruik kan blijven maken van basiszorg zoals de huisarts, tandarts of kraamhulp. Ongeacht waar je woont.”
“De SGP bevriest het eigen risico de komende kabinetsperiode op 385 euro.”
“De SGP wil tandheelkundige controle opnemen in het basispakket.”
“De financiering van medische zorg voor dak- en thuislozen wordt vereenvoudigd.”
Informele zorg gelijkwaardig aan professionele zorg
De SGP vindt dat families, kerken en maatschappelijke organisaties de primaire verantwoordelijkheid dragen voor zorg aan kwetsbaren. Informele zorg moet een volwaardige plek krijgen naast professionele zorg.
Minder systeemdruk, meer mensgerichte zorg
De SGP wil dat de zorg om de mens draait en niet om het systeem. Ze willen een einde aan herindicaties voor mensen met levenslange zorgbehoefte en pleiten voor persoonsvolgende budgetten.
“De SGP wil voorkomen dat ‘het systeem’ bepaalt welke hulp iemand krijgt. De zorg moet om de mens draaien, niet om het loket.”
“De SGP wil een einde maken aan herindicaties van mensen die levenslang en levensbreed zorg nodig hebben. Ook krijgt deze groep recht op een persoonsvolgend budget.”
Investeren in ouderenzorg en dementievriendelijke buurten
De SGP wil de ouderenzorg versterken door minder regels, meer passende zorg en het stimuleren van gemeenschapskracht. Ze pleiten voor dementievriendelijke buurten en structurele financiering van ontmoetingsplekken.
“De ouderenzorg staat onder grote druk. De SGP zet in op passende zorg, verminderen van regels en ruimte bieden aan wie zorg verleent.”
“De SGP streeft naar dementievriendelijke buurten. Er komt structurele financiering voor laagdrempelige ontmoetingsplekken voor mensen met dementie en hun naasten.”
De VVD wil de zorg toekomstbestendig, betaalbaar en van hoge kwaliteit houden door te focussen op effectieve behandelingen, het verminderen van regeldruk en het aanpakken van personeelstekorten. Ze kiezen voor een kleiner basispakket met alleen de meest effectieve zorg, hardere aanpak van zorgfraude, en meer ruimte voor innovatie en digitalisering. De partij legt nadruk op het verlichten van de werkdruk voor zorgverleners en het stimuleren van samenwerking en regionale oplossingen.
Alleen effectieve en gecontracteerde zorg vergoeden
De VVD wil het basispakket beperken tot de meest effectieve behandelingen en alleen gecontracteerde zorg vergoeden, om verspilling en onnodige kosten te voorkomen. Dit moet de zorg betaalbaar houden en de kwaliteit verhogen, waarbij nieuwe en bestaande behandelingen kritisch worden getoetst op toegevoegde waarde.
“We vergoeden alleen effectieve en gecontracteerde zorg en kijken kritisch of behandelingen in het basispakket wel het meest effectief zijn.”
“Het basispakket beperken tot de meest effectieve behandelingen, zodat de patiënt altijd de meest passende zorg krijgt.”
“Behandelingen in welzijn en de gezondheidszorg worden beoordeeld op de toegevoegde waarde van de behandeling ten opzichte van de bestaande alternatieven en maatschappelijke kosten.”
Minder regeldruk en meer vertrouwen in zorgverleners
De VVD wil de administratieve last en regeldruk voor zorgverleners fors verminderen, zodat zij meer tijd aan patiënten kunnen besteden. Ze willen onnodige verantwoordingsregels schrappen en verzekeraars verplichten om verantwoordingseisen te beperken.
“We vertrouwen op hun expertise en schrappen onnodige regels en administratie.”
“Het is onuitlegbaar dat veel zorgverleners de helft van de tijd bezig zijn met administratie. We vragen verzekeraars flink te schrappen in verantwoordingseisen, verbieden dubbele uitvragen door toezichthouders, kiezen voor meer geautomatiseerde gegevensuitwisseling en lichten wet- en regelgeving door op noodzaak.”
“We gaan uit van vertrouwen en kijken kritisch welke verantwoordingsregels echt nodig zijn. We zorgen ervoor dat zorgverleners gewoon hun werk kunnen doen.”
Hardere aanpak van zorgfraude
De VVD wil zorgfraudeurs zwaarder straffen, toelatingseisen voor zorgaanbieders verhogen en een zwarte lijst invoeren. Hiermee willen ze voorkomen dat geld weglekt uit de zorg en de integriteit van het zorgsysteem beschermen.
“We kiezen daarom voor het stevig aanpakken van zorgfraude, met hogere straffen voor fraudeurs en een zwarte lijst bij de Kamer van Koophandel van veroordeelde zorgfraudeurs.”
“We verhogen de toelatingseisen om als zorgaanbieder zorg te mogen leveren en herbeoordelen de aanbieders die de afgelopen jaren toegelaten zijn.”
“Bestuurders van frauderende zorgbedrijven worden hoofdelijk aansprakelijk voor het geld dat zij gefraudeerd hebben.”
Innovatie, digitalisering en arbeidsbesparing stimuleren
De VVD ziet digitalisering, robotisering en kunstmatige intelligentie als middelen om de zorg toekomstbestendig te maken, de werkdruk te verlagen en de kwaliteit te verbeteren. Innovatie moet gestimuleerd en gefinancierd worden, met minder overheidsregulering.
“Digitalisering, robotisering en kunstmatige intelligentie zullen de komende decennia welzijn en gezondheid op veel vlakken verbeteren en de administratieve bureaucratie verminderen, arbeidsuren besparen en de kwaliteit van de zorg verbeteren.”
“Deze innovatie moet gestimuleerd en gefinancierd worden, de overheid moet te veel regulering vooraf voorkomen.”
Tekorten en werkdruk in de zorg aanpakken
De VVD wil de werkdruk verlagen, meer mensen opleiden en het aantrekkelijker maken om meer uren te werken in de zorg. Ze willen een Nationale Zorgreserve opbouwen en inzetten op innovaties om personeelstekorten te verminderen.
“We pakken tekorten in de zorg aan door de werkdruk te verlichten en door meer werken makkelijker te maken. We geven ruimte aan een meerurenbonus – we kunnen alle gewerkte uren immers goed gebruiken.”
“We bouwen door aan de Nationale Zorgreserve, waarin voormalige zorgmedewerkers opgenomen zijn die oproepbaar zijn op het moment dat er een urgent gebrek aan zorgverleners is.”
“We kiezen voor de introductie van innovaties om de schaarste aan medewerkers het hoofd te bieden.”
Regionalisering en concentratie van zorg
De VVD wil eenvoudige ziekenhuiszorg zoveel mogelijk regionaal organiseren en complexe zorg concentreren op centrale plekken. Dit moet de kwaliteit verhogen en inspelen op personeelstekorten.
“Eenvoudige ziekenhuisingrepen moeten zoveel mogelijk dicht bij huis plaatsvinden. Als een behandeling in een regionaal ziekenhuis kan, vindt de behandeling bij voorkeur daar plaats.”
“Complexe zorg of zorg voor zeldzame aandoeningen wordt geconcentreerd op aantal centrale plekken, zodat artsen meer kunnen specialiseren en de kwaliteit constant beter wordt.”
Strengere eisen en beperking ongecontracteerde zorg
De VVD wil ongecontracteerde zorg beperken en op termijn volledig afbouwen, met uitzondering van uitzonderlijke situaties. Nieuwe zorgaanbieders krijgen nog wel ruimte, maar contractering is de norm.
“We willen ongecontracteerde zorg beperken en op termijn volledig afbouwen, waarbij er ruimte blijft voor uitzonderlijke situaties waarin contractering niet mogelijk of wenselijk is.”
Eigen risico en zorgpremie: betaalbaarheid voorop
De VVD draait de verlaging van het eigen risico terug en onderzoekt of verdere verhoging nodig is om premies betaalbaar te houden, met oog voor draagkracht van chronisch zieken. Het bedrag per keer dat aan eigen risico betaald moet worden, wordt wel beperkt.
“We draaien de verlaging van het eigen risico terug. Dit zorgt er nu voor dat de maandelijkse premie omlaaggaat. We bekijken of een verdere verhoging van het eigen risico nodig is om de premies betaalbaar te houden, waarbij we rekeninghouden met de draagkracht van bijvoorbeeld mensen die chronisch ziek zijn.”
“Wel beperken we het bedrag dat mensen per keer aan eigen risico kwijt zijn. Zo hoeven mensen niet direct de volledige som te betalen.”
GroenLinks-PvdA wil de zorg weer publiek, toegankelijk en betaalbaar maken door marktwerking en winstbejag terug te dringen, het eigen risico af te schaffen en het basispakket uit te breiden. Ze zetten in op betere arbeidsvoorwaarden voor zorgmedewerkers, meer samenwerking in plaats van concurrentie, en het versterken van regionale en wijkgerichte zorg. Hun visie draait om solidariteit: zorg is een collectief goed, niet een marktproduct.
Marktwerking en winst in de zorg terugdringen
GroenLinks-PvdA wil af van commerciële prikkels en winstbejag in de zorg, omdat dit leidt tot hogere kosten, bureaucratie en slechtere zorg. Ze willen het winstverbod aanscherpen, overnames door private equity tegengaan en excessieve winsten terugvorderen, zodat zorggeld daadwerkelijk aan zorg wordt besteed.
“We strijden tegen commerciële partijen in de zorg voor wie winst het hoofddoel is. We scherpen daarom het winstverbod in de zorg aan.”
“De toezichthouders krijgen meer mogelijkheden om overnames in de zorg te stoppen als het publieke belang, zoals de prijs en de kwaliteit van zorg, in het geding komt.”
“We willen zorggeld terug vorderen als zorgaanbieders slechte zorg verlenen, regels overtreden, of zichzelf verrijken.”
Eigen risico en zorgpremie verlagen
De partij wil het eigen risico stapsgewijs afschaffen en de zorgpremie verlagen, zodat zorg toegankelijker wordt voor iedereen en niet afhankelijk is van inkomen of gezondheid.
“We schaffen het eigen risico stapsgewijs af. Het vrijwillig eigen risico verdwijnt helemaal.”
“We leggen geen rekening neer bij mensen die ziek worden. Daarom komen we met een nieuw plan om het eigen risico te verlagen, waardoor ook de zorgpremie omlaag kan.”
“We gaan de zorg op een andere manier financieren. Dat betekent dat de rijkste Nederlanders meer gaan betalen, de middenklasse minder. Mensen gaan minder premies betalen en we financieren een groter deel collectief.”
Uitbreiding en verbetering basispakket
GroenLinks-PvdA wil het basispakket uitbreiden zodat noodzakelijke zorg, zoals tandarts en fysiotherapie, weer voor iedereen toegankelijk wordt. Dit voorkomt dat mensen zorg mijden vanwege kosten.
“Voor noodzakelijke zorg zou je geen rekening moeten krijgen. Die kosten betalen we gezamenlijk. Brillen voor kinderen en spraakcomputers komen in het basispakket. Een bezoek aan de tandarts of de fysiotherapeut wordt weer vergoed uit het basispakket.”
Betere arbeidsvoorwaarden en vaste teams in de zorg
Om het personeelstekort aan te pakken en de kwaliteit van zorg te waarborgen, wil de partij investeren in betere lonen, meer zekerheid en vaste teams voor zorgmedewerkers.
“We zorgen voor goede arbeidsvoorwaarden, meer zekerheid en zeggenschap voor zorgmedewerkers in loondienst. Zo voorkomen we dat zorginstellingen een beroep moeten doen op dure detacheringsbureaus of zzp’ers om het rooster rond te krijgen.”
“Dat begint met fatsoenlijke lonen, goede en (sociaal) veilige werkomstandigheden en met meer zeggenschap.”
Zorg dichtbij en behoud streekziekenhuizen
De partij wil zorgvoorzieningen in de regio behouden en versterken, zodat iedereen toegang heeft tot zorg dichtbij huis, ongeacht waar je woont.
“We gaan de verschraling van zorgvoorzieningen actief tegen en zetten in op het behoud van streekziekenhuizen.”
“Waar je ook woont, de ambulance moet je altijd op tijd kunnen bereiken om je naar een ziekenhuis in de buurt te brengen.”
Samenwerking boven concurrentie in de zorg
GroenLinks-PvdA wil samenwerking stimuleren tussen zorgverleners, gemeenten en verzekeraars, en de regie per regio beleggen bij één verzekeraar om bureaucratie en versnippering tegen te gaan.
“We stimuleren samenwerking tussen het sociaal domein, de zorg en zorgverzekeraars. Per regio krijgt één verzekeraar de regie en maakt afspraken met zorgaanbieders.”
“In de zorg is nog te vaak sprake van concurrentie in plaats van samenwerking. Dat is op termijn niet houdbaar, leidt tot bureaucratie en maakt preventie minder aantrekkelijk. We pakken de doorgeschoten marktwerking aan en passen het zorgstelsel aan zodat samenwerking loont.”
Toegankelijkheid voor kwetsbaren en mantelzorgers
De partij wil de zorg toegankelijker maken voor kwetsbare groepen en mantelzorgers beter ondersteunen, onder andere door structurele financiering en uitbreiding van rechten.
“Wij verbeteren de toegankelijkheid voor chronisch zieken, onverzekerden en mensen met een kleine beurs, zodat iedereen volop mee kan doen.”
“Werknemers krijgen recht op mantelzorg met een vergoeding, en het kortdurende mantelzorgverlof wordt uitgebreid.”
Passende zorg en digitalisering als ondersteuning
Zorg moet aansluiten bij wat voor de patiënt werkt, met digitale middelen als aanvulling, niet als vervanging van persoonlijk contact.
“Patiënt en arts beslissen samen over de best passende behandeling. Niet alleen ziekte, maar ook gezondheid en wat iemand wél kan, telt mee.”
“Digitale zorg kan van toegevoegde waarde zijn wanneer het de kwaliteit verbetert, patiënten meer regie geeft en zorgverleners ontlast. Voorwaarde is dat technologie veilig, toegankelijk en betaalbaar is en menselijk contact niet vervangt waar dat nodig en gewenst is.”
NSC wil de zorg toegankelijk, betaalbaar en solidair houden, met minder marktwerking en bureaucratie en meer ruimte voor zorgprofessionals. Ze pleiten voor een lager eigen risico, investeren in preventie, en willen regionale samenwerking en passende zorg stimuleren. De partij zet in op het terugdringen van financiële prikkels, betere arbeidsvoorwaarden voor zorgpersoneel, en het tegengaan van schaalvergroting en commercialisering.
Eigen risico verlagen en solidariteit behouden
NSC vindt dat het eigen risico de toegang tot zorg niet mag belemmeren en wil de solidariteit in de zorg behouden door financiering via premies en belastingen. Dit moet zorg voor iedereen bereikbaar houden, ongeacht inkomen of gezondheid.
“Het eigen risico mag de toegang tot de zorg niet belemmeren. In plaats van een halvering van het eigen risico in de zorgverzekering kiezen we voor een beperkte eigen bijdrage van € 50 per behandeling met een maximum van € 385.”
“We hechten zeer aan het behoud van solidariteit in de bekostiging van de gezondheidszorg via premies en belastingen, zodat goede zorg bereikbaar en betaalbaar is en blijft voor jong en oud, arm en rijk, ziek en gezond.”
Minder marktwerking en meer regionale samenwerking
NSC wil marktwerking in de zorg terugdringen en de rol van zorgverzekeraars beperken, met meer nadruk op regionale samenwerking tussen zorgaanbieders, verzekeraars en overheden.
“We willen een gezondheidsstelsel waarin de mens centraal staat, er voldoende handen aan het bed zijn en marktwerking wordt tegengegaan.”
“We maken ons zorgen over de financiële prikkels in de zorg die concurrentie aanwakkeren en die samenwerking en passende zorg belemmeren. De zorgverzekeraar heeft een dienende rol en mag niet op de stoel van de zorgprofessional zitten.”
“We bouwen voort op het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het Aanvullend Zorg en Welzijnsakkoord (AZWA). We ondersteunen dat er een regionaal samenhangend zorgaanbod komt, waarbij zorgaanbieders, zorgverzekeraars, welzijnswerk en overheden bindende afspraken maken over de toegankelijkheid, beschikbaarheid en betaalbaarheid.”
Passende zorg en minder financiële prikkels voor behandelen
NSC wil af van het systeem waarin zorgaanbieders vooral betaald worden voor het aantal behandelingen, en pleit voor passende zorg waarbij overbehandeling wordt ontmoedigd.
Minder bureaucratie en meer ruimte voor zorgprofessionals
NSC wil de bureaucratie in de zorg drastisch verminderen zodat zorgprofessionals meer tijd aan patiënten kunnen besteden en minder aan administratie.
“Door de bureaucratie drastisch terug te dringen, willen we onze zorgprofessionals minder buiten de directe zorg laten werken en hen juist meer ruimte geven om bezig te zijn met waar hun hart ligt: de echte zorg aan het bed.”
“Ons doel is om de zorgbureaucratie in vijf jaar tijd te halveren, conform de aanbevelingen van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving in het rapport ‘Is dit wel verantwoord?’ (2023).”
Tegengaan van schaalvergroting en behoud van streekziekenhuizen
NSC keert zich tegen verdere schaalvergroting in de zorg en wil het behoud van regionale ziekenhuizen waarborgen.
Investeren in zorgpersoneel en betere arbeidsvoorwaarden
NSC wil investeren in het opleiden en behouden van zorgpersoneel, met meer aandacht voor verpleegkundigen en verzorgenden en het tegengaan van flexwerk.
“Het tekort aan zorgprofessionals in de directe zorg zal de komende jaren alleen maar toenemen.”
“De uitstroom van zorgmedewerkers naar flexarbeid wordt ontmoedigd door het opvolgen van de aanbevelingen van de commissie-Borstlap. Arbeidscontracten moeten weer de norm worden.”
“Het grootste deel van het opleidingsbudget in ziekenhuizen gaat naar medisch specialisten. Die scheve verdeling moet rechtgezet worden: verpleegkundigen en verzorgenden aan het bed verdienen ook een goed opleidingsbudget om hen te behouden en te versterken.”
Toegankelijke zorg voor kwetsbare groepen
NSC wil dat zorg toegankelijk blijft voor onverzekerden, dak- en thuislozen, en chronisch zieken, en wil de stapeling van zorgkosten beperken.
“Bestaanszekerheid betekent zorg voor iedereen, ook voor onverzekerde patiënten zoals dak- en thuislozen of uitgeprocedeerde asielzoekers. We willen de toegang tot zorg verbeteren en het aantal onverzekerden actief terugdringen.”
“We beperken de stapeling van zorgkosten voor chronisch zieken.”
De Partij voor de Dieren wil de zorg organiseren als een publieke basisvoorziening, zonder marktwerking en met meer aandacht voor preventie, toegankelijkheid en het welzijn van zorgverleners. Ze pleiten voor het afschaffen van het eigen risico, het versterken van regionale en wijkgerichte zorg, en het investeren in zorgpersoneel en samenwerking. De partij richt zich op het eerlijk verdelen van zorgkosten, het terugdringen van administratieve lasten, en het waarborgen van kwalitatieve zorg voor kwetsbare groepen.
Marktwerking uit de zorg, zorg als basisvoorziening
De PvdD verwerpt marktwerking in de zorg omdat het volgens hen leidt tot hogere kosten, druk op zorgverleners en verminderde toegankelijkheid. Ze willen zorg als een publieke basisvoorziening organiseren, met een eerlijke verdeling van kosten en zonder winstprikkels.
“De zorg is geen markt, maar een basisvoorziening. Marktwerking hoort niet thuis in de zorg. Het jaagt kosten op, legt druk op zorgverleners en leidt af van waar het echt om zou moeten draaien: goede zorg voor iedereen. We halen marktwerking daarom zo veel als kan uit de zorg en verdelen de kosten eerlijk.”
“Essentiële zorg – zoals ouderenzorg of huisartsenzorg – hoort niet afhankelijk te zijn van marktprikkels. We organiseren deze zorg daarom als publieke basisvoorziening, lokaal en toegankelijk voor iedereen.”
“Absurde beloningen, winstuitkeringen en bonussen aan de top van de zorg schaffen we per direct af. Publiek zorggeld hoort ten goede te komen aan patiënten en zorgverleners, niet aan financiële prikkels aan de top.”
Afschaffen eigen risico en eerlijkere zorgkosten
De partij wil het eigen risico afschaffen en de inkomensafhankelijke bijdrage verhogen, zodat zorg toegankelijker wordt en het mijden van zorg door hoge kosten wordt tegengegaan. Ze willen ook de eigen bijdrage voor chronisch zieken afschaffen.
“Het eigen risico wordt afgeschaft. De inkomensafhankelijke bijdrage gaat omhoog. De zorgtoeslag wordt op deze manier overbodig en het mijden van zorg door de angst voor te hoge kosten wordt tegengegaan. Ook de eigen bijdrage, bijvoorbeeld in de WMO, wordt voor chronisch zieken afgeschaft.”
Investeren in zorgpersoneel en verminderen administratieve lasten
De PvdD wil investeren in zorgverleners door betere arbeidsvoorwaarden, meer zeggenschap en het verminderen van administratieve lasten, zodat meer tijd aan patiënten kan worden besteed en het beroep aantrekkelijker wordt.
“We investeren flink in zorgverleners door ruimte voor (bij)scholing, goede arbeidsvoorwaarden en een salaris waar goed van rond te komen is.”
“Zorgverleners moeten de ruimte krijgen om hun werk goed te doen. We verlagen de administratieve lasten, zodat meer tijd over blijft voor de patiënt.”
“Zorgverleners besteden nog steeds te veel tijd aan digitale registratiesystemen, controles en vinklijstjes. Die tijd moet terug naar de patiënt en hun naasten.”
Regionale en wijkgerichte zorg, dichtbij en kleinschalig
De partij wil zorg zoveel mogelijk op wijk- of dorpsniveau organiseren, met vaste gezichten voor inwoners en regionale ziekenhuizen die open blijven. Kleinschalige buurtteams en zorgcoöperaties moeten zorg lokaal beschikbaar maken.
“Zorg wordt het liefst op wijk- of dorpsniveau georganiseerd en wanneer nodig opgeschaald naar regionaal of landelijk niveau.”
“Ondersteuning vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en zorg voor mensen met een levenslange beperking vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) wordt bij voorkeur kleinschalig aangeboden in de vorm van buurtteams, zorgcoöperaties en andere mensgerichte initiatieven.”
“Regionale ziekenhuizen blijven open en verdwijnen niet door fusies. Zo is goede zorg bereikbaar voor iedereen.”
Focus op preventie en integrale samenwerking
De PvdD legt sterk de nadruk op preventie, gezonde leefstijl en integrale samenwerking tussen huisartsen, GGZ, sociaal werkers en andere zorgverleners om problemen vroeg te signaleren en te behandelen.
“We zetten vol in op preventie, gezond leven en gezond eten. Zorg, begeleiding en ondersteuning zijn passend en maatwerk en niet duren niet langer dan noodzakelijk.”
“We bevorderen integrale zorg waarbij huisartsen, GGZ en somatische zorg samenwerken om toereikende zorg voor hun psychische en lichamelijke klachten, die vaak te laat worden herkend, te bieden.”
“In gezondheidscentra werken niet alleen huisartsen maar ook sociaal werkers. Sociaal werk wordt meer geïntegreerd in het overige zorgaanbod.”
Toegankelijke zorg voor kwetsbare groepen
De partij wil dat zorg toegankelijk is voor iedereen, ongeacht inkomen, achtergrond of verblijfstatus, met speciale aandacht voor ouderen, vluchtelingen, dak- en thuislozen en mensen met een beperking.
“Iedereen in Nederland heeft recht op zorg, ongeacht gender, etnische afkomst of verblijfstatus. Een beschaafde samenleving zorgt voor al haar inwoners.”
“We verbeteren de toegang tot medische en psychische zorg voor vluchtelingen, en zorgen voor kortere wachttijden. De mentale gezondheid van mensen in langdurige opvangsituaties krijgt extra aandacht.”
“Zorg die kwetsbare ouderen thuis nodig hebben wordt voortaan niet vanuit drie wetten en financieringsstromen georganiseerd, maar alleen nog vanuit de Zorgverzekeringswet en de Wmo.”
Het CDA wil de zorg toekomstbestendig, betaalbaar en mensgericht maken door te investeren in preventie, het versterken van de eerstelijnszorg, het concentreren van complexe zorg en het terugdringen van administratieve lasten. Ze pleiten voor meer eigen verantwoordelijkheid, maar behouden solidariteit als kern, en willen streng optreden tegen zorgfraude en excessieve winsten. Concrete voorstellen zijn onder meer het differentiëren van zorgaanbod, het stimuleren van samenwerking, het invoeren van een Nationaal Zorgplatform en het aanscherpen van toezicht op zorgaanbieders.
Meer eigen bijdrage en focus op preventie
Het CDA vindt dat de stijgende zorgkosten niet houdbaar zijn en wil daarom dat mensen meer bijdragen aan hun eigen gezondheid en zorg, met een sterke nadruk op preventie en het voorkomen van zorgbehoefte. Solidariteit blijft de basis, maar het eerlijke verhaal is dat niet alles collectief kan blijven.
“Tegelijk vragen we van mensen om meer bij te dragen aan de kosten van hun gezondheid en zorg.”
“Gezond blijven begint bij voorkomen. We willen een sterke eerstelijnszorg, waarin de mens centraal staat.”
“We draaien de verlaging van het eigen risico terug, want die maakt de premie alleen maar duurder.”
Zorg dichtbij, complexe zorg geconcentreerd
Het CDA wil eenvoudige, laag-complexe zorg regionaal en dichtbij organiseren, terwijl hoog-complexe zorg geconcentreerd wordt in gespecialiseerde centra. Dit moet de kwaliteit verhogen en de zorg efficiënter maken.
“Zorg moet dichtbij zijn. Hervormingen zijn daarvoor nodig: eenvoudige zorg in de regio, complexe zorg geconcentreerd voor de beste kwaliteit.”
“De laag-complexe zorg moet voor heel Nederland beschikbaar zijn en van goede kwaliteit. Algemene en laag-complexe zorg vindt plaats in regionale centra.”
“Hoog-complexe zorg concentreren we in academische ziekenhuizen en gespecialiseerde topcentra die zich meer zullen richten op hun kerntaken.”
Administratieve lasten halveren en digitalisering stimuleren
Het CDA wil de administratieve lasten voor zorgverleners fors verminderen en digitalisering versnellen, onder meer via een Nationaal Zorgplatform en regelarme innovatie.
Strenger toezicht op zorgaanbieders en aanpak zorgfraude
Het CDA wil strengere eisen stellen aan zorgaanbieders, vooral commerciële partijen, en de aanpak van zorgfraude intensiveren om zorggeld beter te besteden.
“We willen geen excessieve winsten en beloningen in de zorg.”
“Zorgfraude pakken we veel strenger aan met stevige barrières om criminele activiteiten in de zorg minder aantrekkelijk te maken.”
“Toezichthouders zoals de NZa, IGJ en ACM krijgen meer bevoegdheden, bijvoorbeeld om overnames tijdelijk stil te leggen of op te treden tegen schimmige constructies.”
Samenwerking en integrale zorg in de wijk
Het CDA wil meer samenwerking tussen zorgverleners, gemeenten en andere partijen, met een sterke rol voor de eerstelijnszorg en wijkgerichte ondersteuning, zodat zorg persoonlijker en effectiever wordt.
Bewezen effectieve zorg in het basispakket
Het CDA wil dat alleen bewezen effectieve zorg in het basispakket wordt verzekerd, met strengere en transparantere toetsing door het Zorginstituut Nederland.
“In het basispakket verzekeren we bewezen effectieve zorg. Het Zorginstituut Nederland moet strenger en transparanter toetsen bij toelating en vaker het bestaande pakket evalueren.”
De PVV wil de zorg betaalbaarder en toegankelijker maken door het eigen risico volledig af te schaffen, de tandarts terug in het basispakket te brengen en regionale ziekenhuizen te behouden. Ze pleiten voor minder bureaucratie, meer zeggenschap en financiële waardering voor zorgverleners en mantelzorgers, en willen medicijntekorten aanpakken door productie in eigen land te verhogen. De partij stelt harde maatregelen voor tegen fraude, agressie en woekerwinsten in de zorg.
Eigen risico afschaffen en tandarts in basispakket
De PVV vindt dat zorg voor iedereen toegankelijk moet zijn en wil daarom het eigen risico volledig afschaffen en de tandarts weer in het basispakket opnemen. Dit moet voorkomen dat mensen zorg mijden vanwege kosten en bijdragen aan een betere volksgezondheid.
“Daarom schaffen wij het eigen risico volledig af, zodat niemand zorg mijdt door geldzorgen. De PVV zorgt ervoor dat de ziektekostenpremie hierdoor niet zal stijgen. We gaan zorgverzekeraars volledig compenseren.”
“De tandarts komt weer in het basispakket, omdat een gezond gebit geen luxe is.”
“We schaffen de boete op ziek zijn – het eigen risico – helemaal af. Verder komt de tandarts weer terug in het basispakket.”
Regionale ziekenhuizen behouden en overheidsgarantie
De PVV wil dat essentiële afdelingen van regionale ziekenhuizen nooit sluiten vanwege financiële problemen. De overheid moet ingrijpen en financiële steun bieden om zorg dichtbij huis te garanderen.
“Het kan niet zo zijn dat mensen voor deze zorg onnodig lang naar een ander ziekenhuis moeten rijden. Wij vinden dat deze afdelingen nooit vanwege financiële problemen afgeschaald of gesloten mogen worden. De overheid krijgt hierover weer zeggenschap. Zodra een zorgafdeling in geldnood zit, moet de overheid wat ons betreft bijspringen.”
“Regionale ziekenhuizen behouden met spoedeisende hulp, intensive care en geboortezorg – indien nodig met financiële steun”
Minder bureaucratie en meer zeggenschap voor zorgverleners
De PVV wil bureaucratie en managementlagen in de zorg schrappen en zorgverleners meer zeggenschap geven over hun werk. Dit moet het werkplezier verhogen, personeel behouden en de zorg efficiënter maken.
“We schrappen bureaucratie en managementlagen die de zorg duurder en ingewikkelder hebben gemaakt. Met slimme inzet van kunstmatige intelligentie verlagen we de administratiedruk. Zorgverleners krijgen meer zeggenschap over hun eigen werk.”
“Bureaucratie en managementlagen schrappen. Meer zeggenschap voor zorgverleners”
Financiële waardering voor zorgverleners en mantelzorgers
De PVV wil zorgverleners en mantelzorgers financieel belonen. Parttimers die meer gaan werken krijgen een bonus, en mantelzorgers ontvangen een belastingkorting als waardering voor hun inzet.
“Daarnaast voeren we een meerwerkbonus voor het verplegend personeel in: parttimers die meer gaan werken, krijgen een bonus.”
“De PVV wil hen financieel belonen met een mantelzorgbonus: wie acht uur per week of meer onbetaalde mantelzorg verleent, krijgt een belastingkorting.”
“Mantelzorgers en zorgverleners die meer uren willen werken, krijgen een bonus.”
Aanpak medicijntekorten en productie in eigen land
De PVV wil medicijntekorten tegengaan door apothekers meer vrijheid te geven en de productie van medicijnen in Nederland te verhogen. Dure medicijnen moeten sneller worden vergoed.
“Medicijntekorten minimaliseren we door apothekers meer vrijheid te geven om bij schaarste medicijnen met elkaar te delen. Daarnaast moet de medicijnproductie in eigen land omhoog. Dure medicijnen moeten veel sneller worden vergoed.”
Harde aanpak van fraude, agressie en woekerwinsten in de zorg
De PVV wil zorgfraude streng bestraffen, agressie tegen zorgpersoneel keihard aanpakken en woekerwinsten en private equity uit de zorg weren. De opbrengsten van boetes worden teruggevoerd naar de zorg.
“Jaarlijks verdwijnt ongeveer € 10 miljard van ons zorggeld naar fraudeurs. Hierdoor stijgen de zorgkosten én de premies. Fraude pakken we keihard aan: opsporing en straffen. De opbrengsten van boetes worden weer aan de zorg besteed.”
“Agressie, bedreigingen of erger tolereren we niet en gaan we keihard aanpakken en bestraffen!”
“Stoppen met woekerwinsten in de zorg, weren van private equity”
“Fraude hard aanpakken en opbrengsten daarvan terug naar de zorg”
FVD wil de zorg kleinschaliger, persoonlijker en minder bureaucratisch maken, met meer vrijheid voor artsen en keuzevrijheid voor patiënten. Ze pleiten voor het heropenen van regionale ziekenhuizen, lagere zorgkosten, betere arbeidsvoorwaarden voor zorgpersoneel en het terugdringen van de invloed van zorgverzekeraars. Hun visie draait om vertrouwen in zorgprofessionals, toegankelijkheid en het centraal stellen van de patiënt.
Kleinschalige en toegankelijke zorg, heropening streekziekenhuizen
FVD wil af van schaalvergroting en het sluiten van ziekenhuizen, zodat zorg dichtbij en persoonlijk blijft. Ze zien kleinschaligheid als oplossing voor verlies van continuïteit en reistijd voor patiënten.
“FVD kiest voor kleinschaligheid: regionale ziekenhuizen moeten worden heropend, huisartsen moeten meer tijd krijgen voor hun patiënten en maatschappen moeten een volwaardig alternatief blijven voor loondienst.”
“We stimuleren kleinschalige medische zorg met maatschappen in plaats van loondienst en heropenen regionale ziekenhuizen, zodat zorg dichtbij de patiënt blijft.”
“We houden kleine streekziekenhuizen open, de recent gesloten ziekenhuizen gaan we heropenen, zodat zorg dichtbij en toegankelijk blijft.”
Minder bureaucratie, meer vrijheid voor artsen en patiënten
FVD wil de regeldruk en invloed van zorgverzekeraars fors verminderen, zodat artsen en patiënten samen kunnen beslissen over behandelingen. Ze stellen dat bureaucratie de zorg belemmert en dat vrije artsenkeuze essentieel is.
“We vergroten de vrijheid van artsen om behandelingen voor te stellen, zodat medische keuzes weer bij de professional en de patiënt liggen, zonder overdreven controledrift van zorgverzekeraars.”
“We snijden bureaucratie weg, zodat zorgverleners met passie hun werk ongestoord kunnen doen, en we behouden de vrije artsenkeuze voor patiënten.”
“Forum voor Democratie wil dat zorgprofessionals weer de ruimte krijgen om naar eigen inzicht behandelingen voor te stellen, zonder dat verzekeraars of managers hen tegenhouden.”
Lagere zorgkosten en betere arbeidsvoorwaarden
FVD wil het eigen risico en de zorgpremies verlagen, meer zorg in het basispakket opnemen, en de arbeidsvoorwaarden en salarissen van zorgmedewerkers structureel verbeteren om personeelstekorten tegen te gaan.
“We verlagen het eigen risico naar €200, zodat zorg weer betaalbaar wordt voor iedereen. Nooit akkoord gaan met inkomensafhankelijke premies.”
“Zorgpremies gaan omlaag, fysiotherapie, anticonceptie en tandzorg komen terug in het basispakket, en jeugdzorg wordt hervormd met het kind centraal.”
“We verminderen de bureaucratie (bijv. door fors te snoeien in de 3.500 zorgindicatoren) en verhogen structureel de salarissen van zorgmedewerkers, zodat de werkdruk daalt, het beroep aantrekkelijk blijft, en de zorg weer naar patiënten gaat. Zorgmedewerkers in de lagere loonschalen krijgen een eenmalige salarisverhoging van 12%.”
Steun voor mantelzorgers en prioriteit voor ouderenzorg
FVD erkent de belangrijke rol van mantelzorgers en wil hen financieel en praktisch ondersteunen. Ouderenzorg krijgt prioriteit, met behoud van verzorgingshuizen en bestrijding van eenzaamheid.
“We ondersteunen mantelzorgers zowel in financieel als praktisch opzicht, zodat zij hun belangrijke rol beter kunnen vervullen en zich ook gesteund weten door de samenleving.”
“Ouderen verdienen onze prioriteit. We investeren in ouderenzorg, bestrijden eenzaamheid en behouden verzorgingshuizen, zodat de mensen die ons land hebben opgebouwd de waardigheid krijgen die ze verdienen.”
Kritisch op internationale inmenging en coronabeleid
FVD verzet zich tegen internationale sturing van het zorgbeleid (zoals door de WHO) en wil volledige nationale zeggenschap. Ze zijn fel tegen vaccinatiedwang en willen een onafhankelijk onderzoek naar het coronabeleid.
“We verzetten ons tegen internationaal gezondheids-beleid onder leiding van ondemocratische organisaties zoals de WHO, zodat Nederland zelf bepaalt hoe ons zorgbeleid eruit ziet en Nederlanders kunnen rekenen op de beste kwaliteit.”
“We garanderen dat vaccinatie altijd vrijwillig blijft, zodat burgers vrij zijn om zelf te beslissen over hun lichaam.”
“Forum voor Democratie wil een nieuw onderzoek starten, waarin Kamerleden hun individuele onderzoeksrecht wél mogen uitoefenen, direct toegang krijgen tot alle data en betrokkenen onder ede kunnen horen - naar Amerikaans model.”
BBB wil de zorg menselijker, eenvoudiger en dichterbij organiseren, met minder bureaucratie en meer focus op zorgverleners en regionale voorzieningen. Ze pleiten voor het terugdringen van management en regels, investeren in regionale ziekenhuizen en huisartsen, en het schrappen van niet-wetenschappelijk bewezen zorg uit het basispakket. De partij wil zorggeld daadwerkelijk aan zorg besteden, wijkverpleging deels overhevelen naar de Wlz, en verzorgingshuizen in nieuwe stijl terugbrengen.
Minder management en bureaucratie, meer zorgverleners
BBB stelt dat te veel management en regels de zorg onnodig duur en inefficiënt maken. Ze willen managementlagen en administratieve lasten fors verminderen, zodat zorgverleners meer tijd aan patiënten kunnen besteden en minder aan papierwerk.
“Ten eerste moeten managementlagen worden verminderd, zodat zorgprofessionals zelfsturend kunnen zijn in plaats van te worden aangestuurd.”
“Normering van het aantal managementfuncties zonder rechtstreekse zorgtaken, op 5 procent.”
“De zorg piept en kraakt onder onnodige regels en papierwerk. Dat kost niet alleen tijd, maar ook vele miljarden euro’s per jaar. Veel zorgverleners verlaten daardoor vroegtijdig het vak. We schaffen overbodige regels af en stoppen met het 'indicatiecircus', zodat zorgverleners weer kunnen zorgen.”
Zorggeld daadwerkelijk aan zorg besteden
BBB vindt dat het geld voor zorg daadwerkelijk aan zorg moet worden besteed, niet aan winsten of overhead. Ze willen winsten van zorgverzekeraars inzetten voor zorg en het basispakket beperken tot noodzakelijke zorg.
“Het geld dat wij met elkaar betalen voor zorg, moet ook echt aan zorg besteed worden. BBB wil investeren in de mensen die werken in de zorg, in plaats van aan de zorg.”
“Zorgverzekeraars houden soms grote winsten over en dat hoort wat ons betreft niet thuis in een sector die draait om mensen en niet om winst. Deze moeten voortaan geïnvesteerd worden in de zorg.”
“Hierom snoeien we in het basispakket, om de meest noodzakelijke zorg voor iedereen betaalbaarder te maken.”
Regionale en kleinschalige zorg behouden
BBB wil zorg dichtbij organiseren, met behoud van streekziekenhuizen, huisartsenposten en regionale voorzieningen. Ze richten zich op het versterken van regionale ziekenhuizen en het zorghart in de wijk.
“Goede zorg begint dichtbij, in de buurt: kleinschalig, eenvoudig en integraal, met vertrouwen en verbondenheid als basis. BBB wil streekziekenhuizen en huisartsenposten zoveel als mogelijk behouden.”
“Fonds voor regionale ziekenhuizen. Zorg dichtbij verdient steun. BBB vindt dat iedereen, waar je ook woont, toegang moet houden tot goede ziekenhuiszorg in de buurt.”
Schrappen van niet-wetenschappelijk bewezen zorg uit basispakket
BBB wil alleen bewezen effectieve zorg in het basispakket houden en niet-wetenschappelijk bewezen zorg schrappen, zodat de basisverzekering goedkoper wordt.
“Alle bewezen niet werkzame zorg gaat uit de basisverzekering. Hierdoor kunnen de kosten van de basisverzekering voor iedereen omlaag en kunnen mensen die toch homeopathie of andere niet wetenschappelijk bewezen zorg willen, kiezen voor een aanvullende verzekering die hen past.”
“Hierin willen wij strengere selectie vanuit het Zorginstituut Nederland (ZiN), met alle therapieën die niet beter presenteren dan placebo, geschrapt.”
Wijkverpleging deels overhevelen naar de Wlz
BBB wil een deel van de wijkverpleging overhevelen van de Zorgverzekeringswet naar de Wet langdurige zorg (Wlz) om de uitgaven en toegang beter te beheersen en versnippering tegen te gaan.
“Zorg meer centraal organiseren: wijkverpleging naar de Wlz. De afgelopen jaren is gebleken dat de wijkverpleging onder de Zorgverzekeringswet steeds moeilijker beheersbaar wordt qua uitgaven en toegang. BBB wil daarom een deel van de wijkverpleging overhevelen naar de Wlz.”
Verzorgingshuizen nieuwe stijl terugbrengen
BBB wil het concept van verzorgingshuizen in een nieuwe, moderne vorm terugbrengen om het gat tussen zelfstandig wonen en het verpleeghuis te dichten, vooral voor ouderen met lichte zorgzwaarte.
“We kijken daarom naar wat nodig is om het concept van het verzorgingshuis, maar dan in nieuwe stijl en afgestemd op woonwensen en leefstijlen van de ouderen van nu, weer terug te brengen.”
“Herstel toegang Wet langdurige zorg (Wlz) voor ouderen met lichte zorgzwaarte. Sinds 2015 zijn ouderen met een lichte zorgzwaarteindicatie (VV2 en VV3) uitgesloten van de Wlz. Daardoor komen zij vaak in de knel: te veel zorg voor zelfstandig wonen, te weinig voor intramurale opname. BBB wil deze toegang herstellen.”
BIJ1 wil de zorg volledig uit de markt halen en weer in publieke handen brengen, met een Nationaal Zorgfonds zonder winstoogmerk en zonder eigen bijdragen. Ze pleiten voor minder bureaucratie, meer zeggenschap voor zorgprofessionals en cliënten, eerlijke beloning voor zorgmedewerkers, en toegankelijke, inclusieve zorg voor iedereen, met speciale aandacht voor groepen als mensen met een handicap en trans personen.
Zorg volledig in publieke handen, Nationaal Zorgfonds
BIJ1 wil een einde maken aan marktwerking en winst in de zorg door alle zorginstellingen te nationaliseren en een Nationaal Zorgfonds op te richten dat alle zorgkosten dekt zonder eigen bijdragen of premies. Dit moet leiden tot betaalbare, toegankelijke en gelijkwaardige zorg, waarbij de mens centraal staat in plaats van financiële belangen.
“We hebben de zorg lange tijd overgelaten aan de verwoestende vrije markt. Het heeft ervoor gezorgd dat zorginstellingen gericht zijn op het eindeloos vergroten van hun winsten, wat de zorg alleen maar duurder heeft gemaakt.”
“Daarom brengen we de zorg weer in publieke handen en zetten we ons in voor een betaalbaar, toegankelijk en rechtvaardig zorgsysteem.”
“We zetten een Nationaal Zorgfonds op dat de zorgverzekeraars gaat vervangen. Het Nationaal Zorgfonds gaat alle zorg en tandheelkunde dekken. Iedereen in Nederland is verzekerd onder dit fonds zonder dat daar actieve inschrijving voor nodig is. Alle directe maandelijkse premies en eigen bijdragen worden afgeschaft en vervangen door een inkomensafhankelijke, progressieve zorgpremie.”
“Zorg mag geen winstmodel zijn. We zetten een stop op private zorginstellingen, nemen alle zorginstellingen weer in publieke handen en werken organisatiebelangen weg.”
Minder bureaucratie, meer zeggenschap voor zorgprofessionals en cliënten
BIJ1 wil de bureaucratie in de zorg drastisch verminderen en de regie teruggeven aan zorgprofessionals en cliënten. Administratieve lasten worden verlaagd, indicatiestelling komt bij de zorgprofessional te liggen, en cliënten krijgen meer keuzevrijheid.
“De zorg moet bestuurd worden door de mensen die daadwerkelijk met zorg in aanraking komen: de zorgverlener en degene die zorg ontvangt.”
“De zorgprofessional komt weer aan het roer en niet langer mogen regeltjes, financiële verantwoording en overheidsinstanties de dienst uitmaken. We slopen de bureaucratie uit de zorg en zorgen ervoor dat zorgprofessionals indicaties stellen, in plaats van de overheid en de gemeente.”
“We verlagen de werk- en regeldruk in de zorg door de administratieve lasten te verminderen en tijdschrijven af te schaffen.”
“Er komt meer zelfbeschikking voor mensen die zorg krijgen. Iedereen krijgt de vrijheid te kiezen bij welke hulpverlener zij geholpen willen worden.”
Eerlijke beloning en betere arbeidsvoorwaarden voor zorgmedewerkers
BIJ1 erkent de hoge werkdruk en onderbetaling in de zorg en wil zorgmedewerkers eerlijker belonen, administratieve lasten verlagen en mantelzorgers financieel compenseren.
“Zorgmedewerkers worden te weinig betaald, personeel valt voortdurend uit vanwege de hoge werkdruk en er is sprake van enorme wachtlijsten.”
“Ook gaan we alle zorgmedewerkers, van de verplegers in de medische zorg tot de jeugdzorgmedewerkers, eerlijker betalen. Mensen die intensief (mantel)zorg bieden, worden financieel gecompenseerd met een inkomen en opbouw van WW- en pensioenrechten.”
Toegankelijke en inclusieve zorg voor specifieke groepen
BIJ1 wil dat zorg voor mensen met een handicap, trans personen en andere gemarginaliseerde groepen volledig toegankelijk en zonder extra barrières is. Dit omvat het afschaffen van herhaalde indicatieprocedures, het vergoeden van transzorg zonder extra eisen, en cultuursensitieve zorg.
“We zorgen dat deze mensen ook niet bij herhaling hoeven te bewijzen dat ze passende zorg en ondersteuning nodig hebben. Zij moeten vanuit eigen regie toegang hebben tot een passend en samenhangend pakket aan zorg en ondersteuning.”
“De zorg voor trans personen moet worden gezien als een reguliere vorm van medische zorg en moet worden meegenomen in het basiscurriculum van medische gezondheidsopleidingen. Hormoonbehandelingen moeten kunnen worden verstrekt vanuit de eerstelijnszorg.”
“Er wordt meer geïnvesteerd in onderzoek naar ziektebeelden, geneesmiddelen en behandelmethoden bij niet-witte mensen, vrouwen en niet-witte vrouwen. In de opleiding van artsen, hulpverleners, thuis- en ouderenzorg en medisch personeel komt meer aandacht voor de bestrijding van racistische stereotypen. Cultuursensitieve zorg krijgt hierin een belangrijke plek.”
D66 wil de zorg persoonlijker, toegankelijker en betaalbaarder maken door te investeren in preventie, het verminderen van regeldruk, en het centraal stellen van kwaliteit van leven boven kwantiteit van behandelingen. Ze pleiten voor minder marktwerking, meer samenwerking, en inclusieve zorg die aansluit bij de behoeften van verschillende groepen. Belangrijke voorstellen zijn het behouden van het eigen risico, het samenvoegen van zorgwetten tot één loket, het stoppen van onnodige zorg, en het aantrekkelijker maken van zorgberoepen.
Minder marktwerking, meer focus op patiënt en kwaliteit
D66 wil af van prikkels die kwantiteit boven kwaliteit stellen en pleit voor zorg die draait om het effect voor de patiënt, niet om winst of volume. Marktwerking en commerciële prikkels worden teruggedrongen ten gunste van samenwerking en innovatie.
“D66 wil zorg die draait om de patiënt, niet om marktwerking en commercie. Nu loont het voor specialisten te vaak om zoveel mogelijk behandelingen of operaties te doen. Dat is niet gek, omdat ze daar ‘per stuk’ voor betaald worden. Het gevolg is dat kwantiteit boven kwaliteit komt te staan. Wij willen dat zorg wordt beoordeeld op wat het de patiënt écht oplevert, zoals op wat het effect van de behandeling is of op meer kwaliteit van leven van de patiënt.”
“Door verkeerde prikkels weg te nemen, samenwerking en (digitale) innovatie in de zorg te stimuleren en schotten en fragmentatie in financiering tegen te gaan, zet D66 in op dat wat de patiënt en maatschappij nodig hebben.”
Eén loket en minder bureaucratie in de zorg
D66 wil het zorgsysteem vereenvoudigen door de vijf belangrijkste zorgwetten te integreren tot één loket en één indicatie, zodat mensen niet verdwalen in het systeem en zorgprofessionals minder administratieve lasten hebben.
“D66 wil de vijf wetten in de zorg versimpelen. Dat zijn de Zorgverzekeringswet (Zvw), Wet langdurige zorg (Wlz), Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Wet publieke gezondheid (Wpg) en de Jeugdwet. Via één loket en met één indicatie kunnen mensen voor alle zorg terecht, zodat niemand tussen wal en schip valt.”
“We maken gebruik van technologie en digitalisering - digitaal toegankelijk en bruikbaar voor iedereen - om werkdruk te verminderen. Zo houden zorgverleners meer tijd over voor zorg voor patiënten.”
Eigen risico gericht verlagen voor chronisch zieken
Het eigen risico blijft bestaan, maar D66 wil het gericht verlagen voor mensen met hoge zorgkosten, in plaats van een algemene verlaging die volgens hen leidt tot hogere premies en langere wachtlijsten.
“Het eigen risico blijft, zodat de zorg toegankelijk en betaalbaar blijft. Een algemene halvering klinkt goed, maar leidt tot langere wachtlijsten en hogere premies. En dat moeten mensen uiteindelijk zelf ophoesten. D66 kiest daarom voor een gerichte aanpak. We verhogen het eigen risico van €385 euro niet en je betaalt niet meer dan €150 euro per behandeling. Mensen die een groot deel van hun inkomen aan zorg moeten uitgeven, bijvoorbeeld vanwege een chronische ziekte of een beperking, gaan een veel lager eigen risico betalen.”
Stoppen met onnodige en niet-effectieve zorg
D66 wil alleen zorg vergoeden die bewezen effectief is en bijdragen aan kwaliteit van leven. Onnodige behandelingen en niet-werkzame zorg worden niet langer vergoed.
“Om iedereen de juiste en passende zorg te kunnen bieden, vergoeden we geen zorg meer die onnodig is of waarvan niet bewezen is dat het effectief werkt.”
“Volgens schattingen van het Zorginstituut is maar liefst 30% tot 40% van de zorg in Nederland niet bewezen effectief. Het gaat bijvoorbeeld om overbodige scans en röntgenfoto’s, of medicijnen die niet goed werken, zoals onnodige antibiotica. Ook bepaalde ingrepen hebben weinig bewezen nut, zoals buisjes plaatsen bij kinderen, amandelen knippen, onnodige knieoperaties of astmabehandelingen die niet werken.”
Investeren in preventie en gezondheid buiten de zorg
D66 legt sterk de nadruk op het voorkomen van ziekte door te investeren in preventie, gezonde leefomgevingen en het aanpakken van sociaaleconomische gezondheidsverschillen.
“Een gezonde samenleving begint met voorkomen dat mensen ziek worden. Daarom investeren we flink in preventie. We kiezen voor zorg die echt werkt en het leven beter maakt, niet op het tellen van behandelingen.”
“Goede gezondheid is een investering waard. Nu gaat de meeste aandacht naar het behandelen van mensen die al ziek zijn, en niet naar het versterken van de gezondheid, zodat minder mensen ziek worden. D66 wil dit doorbreken door tijd, geld en aandacht te besteden aan het voorkómen van ziekte.”
Zorg aantrekkelijker maken voor professionals
D66 wil het werken in de zorg aantrekkelijker maken door minder regeldruk, betere arbeidsvoorwaarden, en meer autonomie en vertrouwen voor zorgprofessionals, met speciale aandacht voor de eerstelijnszorg.
“D66 geeft zorgprofessionals vertrouwen, autonomie en een goed salaris. We maken gebruik van de kansen die digitalisering biedt en verminderen de administratie. De vraag naar professionals in de zorg groeit sneller dan dat er mensen beschikbaar zijn. Des te belangrijker dat zorgprofessionals op de juiste plekken aan de slag gaan én blijven. Daarom maakt D66 vooral het werken in de nabije zorg aantrekkelijker, zoals publieke gezondheidszorg, ouderenzorg, huisartsen en wijkverpleegkunde.”
“We introduceren een vergoeding voor verpleegkundigen in opleiding, zowel voor het hoger beroepsonderwijs (hbo) als het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). We behouden het stagefonds: dat biedt een tegemoetkoming voor de begeleiding van stages in de zorg.”
Inclusieve zorg voor iedereen
D66 wil dat zorg toegankelijk is voor iedereen, ongeacht achtergrond, en dat er rekening wordt gehouden met culturele, sociaaleconomische en persoonlijke verschillen.
“Inclusieve zorg betekent dat iedereen gelijke toegang heeft tot goede en passende zorg. Ongeacht wat je geslacht, gender, religie, seksuele oriëntatie, etniciteit of culturele achtergrond is. Deze zorg houdt rekening met verschillen en voorkeuren. Zo wordt iedereen gezien en geholpen. D66 wil inclusie in de zorg versterken en goed vastleggen in beleid.”
“D66 vindt het belangrijk dat de zorg rekening houdt met culturele, sociaaleconomische en persoonlijke verschillen. De drempel tot zorg en voorkeuren voor behandeling kunnen per persoon verschillen, alsook de manier van omschrijven van klachten of symptomen en het ervaren hiervan.”
DENK vindt dat zorg een mensenrecht is en wil deze toegankelijker, betaalbaarder en mensgerichter maken. Ze pleiten voor het afschaffen van het eigen risico, het verlagen van de zorgpremie, uitbreiding van het basispakket en meer cultuursensitieve en inclusieve zorg. Daarnaast willen ze investeren in zorgpersoneel, preventie en het terugdringen van marktwerking en winstoogmerk in de zorg.
Eigen risico afschaffen en zorgpremie verlagen
DENK wil de financiële drempels voor zorggebruik wegnemen door het eigen risico volledig af te schaffen en de zorgpremie te verlagen, vooral voor lage- en middeninkomens. Dit moet voorkomen dat mensen zorg mijden vanwege de kosten.
Uitbreiding basispakket en beperking winstoogmerk
DENK wil het basispakket uitbreiden met mondzorg, tandheelkundige controles en fysiotherapie, en commerciële winsten in de zorg beperken. Zo willen ze zorggeld inzetten voor betere zorg in plaats van winst.
“Wij breiden het basispakket uit. Mondzorg, tandheelkundige controles en fysiotherapie komen terug in het pakket.”
“Met een uitbreiding van het winstverbod zorgen wij ervoor dat geld beschikbaar blijft voor de zorg.”
“We gaan de marktwerking in de zorg beperken met meer marktmeesterschap.”
Cultuursensitieve en inclusieve zorg als norm
DENK vindt dat zorg moet aansluiten bij de achtergrond en wensen van patiënten. Ze willen cultuursensitieve en inclusieve zorg verplicht stellen binnen het beleid en de opleidingen, en een Taskforce Inclusieve Zorg oprichten.
“Binnen de wettelijke normen en het aanbestedingsbeleid wordt cultuursensitieve en inclusieve zorg een harde eis.”
“Binnen de zorgopleidingen wordt cultuursensitieve en inclusieve zorg een uitgangspunt voor iedereen.”
“We richten een Taskforce Inclusieve Zorg op die stimuleert dat zorg cultuursensitief en inclusief is.”
Investeren in zorgpersoneel en verminderen administratieve lasten
DENK wil het personeelstekort aanpakken door hogere beloningen en minder administratieve druk, zodat zorgverleners meer tijd en waardering krijgen.
“Wij investeren in het zorgpersoneel. Dat betekent dat er hogere beloningen komen en we fiks gaan inzetten op het terugdringen van de administratieve lasten.”
Meer budget voor ouderenzorg, jeugdzorg en GGZ
DENK maakt zich zorgen over de kwaliteit van de ouderenzorg en wil meer budget voor liefdevolle zorg aan ouderen, en investeren in jeugdzorg en GGZ om de kwaliteit te verhogen en wachtlijsten te verkorten.
“Wij maken ons grote zorgen over de kwaliteit van de ouderenzorg. Wij willen daarom dat er meer budget beschikbaar komt om onze ouderen liefdevolle zorg te geven.”
“Wij willen investeren in de jeugdzorg en de GGZ. De kwaliteit van de zorg moet omhoog en de wachtlijsten moeten teruggedrongen worden.”
Gemeentelijke basisnorm voor toegankelijke zorg
DENK wil dat elke gemeente een gegarandeerd basisniveau van toegankelijke en kwalitatieve zorg biedt, met extra budget om dit te waarborgen.
“Met een gemeentelijke basisnorm willen wij borgen dat iedere gemeente een basisniveau van toegankelijke en kwalitatieve zorg biedt. Wij stellen hier extra budget voor beschikbaar.”
De SP wil de zorg volledig publiek maken, marktwerking en winstbejag verbieden en zorg weer collectief, toegankelijk en betaalbaar organiseren. Ze pleiten voor afschaffing van het eigen risico, inkomensafhankelijke premies, hogere lonen voor zorgverleners en het terugdringen van bureaucratie. De partij zet in op regionale spreiding van zorg, investeringen in preventie en het versterken van eerstelijnszorg, met speciale aandacht voor kwetsbare groepen.
Zorg volledig publiek en zonder marktwerking
De SP wil de zorg onttrekken aan commerciële belangen en marktwerking, zodat kwaliteit en toegankelijkheid centraal staan. Ze willen winstuitkeringen verbieden, private equity weren en de financiering van zorginstellingen veranderen, zodat geld naar zorg en niet naar winsten of bureaucratie gaat.
“De zorg wordt weer publiek. We organiseren de zorg samen, zonder markt. Zo garanderen we goede kwaliteit en wordt het goedkoper. We stoppen met aanbestedingen, verbieden budgetplafonds, verbieden winstuitkering in de zorg, ziekenhuizen worden niet gefinancierd op basis van verrichtingen en we halen financiële belangen van bestuurders uit zorginstellingen.”
“Er komt een totaalverbod op private equity in de zorg. Commerciële bedrijven Private investeerders (private equity) die zorgorganisaties opkopen en kaal bezuinigen terwijl hun aandeelhouders er met de winst vandoor gaan, horen niet thuis in onze gezondheidszorg.”
Afschaffen eigen risico en inkomensafhankelijke premie
De SP wil zorg gratis maken op het moment van gebruik door het eigen risico af te schaffen en de premie inkomensafhankelijk te maken. Dit moet zorg toegankelijker maken voor mensen met lage en middeninkomens.
“Het eigen risico schaffen we af, zodat zorg gratis is op het moment dat je hiervan gebruikmaakt. Er komt een nationaal zorgfonds, waarin ook de tandarts, de fysiotherapeut en de ggz zijn opgenomen. Dit vervangt de huidige commerciële zorgverzekeraars, zodat zorgverleners met minder bureaucratie te maken hebben.”
“De zorgpremies worden inkomensafhankelijk waardoor 80 procent van Nederland erop vooruit gaat. Mensen met een laag en middeninkomen betalen daardoor minder en hoeven daarom ook geen zorgtoeslag meer aan te vragen.”
Investeren in zorgverleners en minder bureaucratie
De SP wil de werkdruk verlagen, salarissen verhogen en zorgverleners meer zeggenschap geven. Ze willen managementlagen en bureaucratie aanpakken, zodat zorgverleners zich kunnen richten op hun werk.
“We waarderen zorgverleners. Daarom zorgen we voor een beter salaris en geven we zorgverleners meer zeggenschap over hun eigen werk. We investeren in de opleidingen voor zorgverleners en pakken de hoge werkdruk, managementlagen en bureaucratie aan, zodat zij hierdoor niet weggejaagd worden.”
Regionale spreiding en behoud van zorgvoorzieningen
De SP wil dat in elke regio voldoende zorg beschikbaar blijft, ook in krimpregio’s. De overheid krijgt een wettelijke plicht om te zorgen voor een evenwichtige spreiding van zorgvoorzieningen.
“Iedere regio heeft recht op zorg. Ziekenhuizen, huisartsenposten en spoedeisende hulpafdelingen blijven behouden, óók in krimpregio’s. Waar zorg verdween, brengen we die terug. De rijksoverheid krijgt de wettelijke plicht om te zorgen voor een evenwichtige spreiding van toegankelijke zorgvoorzieningen in alle regio’s.”
Versterken eerstelijnszorg en huisartsenzorg
De SP wil investeren in de eerstelijnszorg en de positie van de huisarts versterken, met meer praktijkruimtes en minder bemoeienis van zorgverzekeraars.
“De huisarts is en blijft de poortwachter van de zorg. We versterken de huisartsenzorg structureel. Dat betekent investeren in de opleiding tot huisarts, financiële steun voor jonge artsen die praktijkhouder willen worden en extra middelen voor regio’s met een huisartsentekort. De bureaucratische druk en bemoeienis van zorgverzekeraars verdwijnen.”
“Investeren in de hele eerste lijn. De eerstelijnszorg – van fysiotherapie en verloskunde tot tandzorg en wijkverpleging – vormt samen met de huisarts het fundament van ons zorgstelsel.”
Investeren in preventie en toegankelijkheid
De SP wil preventieve zorg volledig vergoeden en extra investeren in wijken met veel gezondheidsproblemen. Ze willen mondzorg voor kinderen actief organiseren en gezonde voeding betaalbaar maken.
“Preventie komt in het basispakket. Voorkomen is beter dan genezen. Omdat preventie werkt maken we het toegankelijk voor iedereen. We investeren in gezondheid voordat er zorg nodig is. Alle bewezen preventieve zorg, zoals controles bij de tandarts, stoppen-met-rokenprogramma’s en leefstijlbegeleiding, wordt volledig vergoed.”
“In wijken waar gezondheidsproblemen zich opstapelen, investeren we extra in wijkverpleegkundigen, huisartsen, buurtzorg, jeugdgezondheidszorg en jeugdzorg. Zo brengen we de zorg naar de mensen toe en niet andersom.”
Aandacht voor kwetsbare groepen en specifieke zorg
De SP wil zorg voor ouderen, vrouwen, mensen met een beperking, mantelzorgers en slachtoffers van seksueel geweld verbeteren en beter toegankelijk maken.
“Gemeenten krijgen voldoende geld om zorg te bieden aan ouderen, mensen met een beperking en mantelzorgers. De eigen bijdrage schaffen we af.”
“We zorgen ervoor dat mensen die ouderenzorg nodig hebben eerder terecht kunnen in een verpleeghuis of zorgbuurthuis. De sluiting van verzorgingshuizen in een tijd dat ze juist nodig zijn is schandalig en draaien we daarom weer terug.”
“We verbeteren de zorg voor slachtoffers van seksueel geweld door hier meer in te investeren. We bieden hen ook meer mentale ondersteuning om te voorkomen dat zij op lange wachtlijsten in de ggz belanden.”
50PLUS wil de zorg toegankelijker, betaalbaarder en waardiger maken, met speciale aandacht voor ouderen. De partij pleit voor versterking van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers, een lagere eigen risico, en een nieuwe Ouderenzorgwet die ouderen gelijke rechten geeft als jongeren in de jeugdzorg. Preventie, minder bureaucratie en meer zeggenschap voor zorgprofessionals en cliënten zijn centrale pijlers.
Versterken van eerstelijnszorg en ouderenzorg
50PLUS wil investeren in toegankelijke, kleinschalige zorgvoorzieningen in de wijk, zodat ouderen langer zelfstandig kunnen wonen met passende zorg dichtbij huis. De partij ziet ouderen als een kracht in de samenleving en wil structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen.
“We pleiten daarom voor het versterken van de eerstelijnszorg, betere ondersteuning van mantelzorgers en structurele investeringen in ouderenzorg en verpleeghuizen.”
“We gaan ons inzetten voor behoud en uitbreiding van kleinschalige zorgvoorzieningen in de wijken, zodat ouderen langer in hun vertrouwde omgeving blijven wonen met passende zorg dichtbij huis.”
Invoering van een Ouderenzorgwet
Om ouderen dezelfde rechten te geven als jongeren in de jeugdzorg, wil 50PLUS een aparte Ouderenzorgwet. Dit moet zorgen voor passende zorg en meer rechtszekerheid voor ouderen.
Lagere eigen risico en betaalbare zorgverzekering
50PLUS wil het eigen risico in de zorg verlagen, vooral zodat mensen met een laag inkomen daar daadwerkelijk van profiteren. Ook moet de zorgverzekering betaalbaar blijven met voldoende dekking.
Betere ondersteuning en waardering voor mantelzorgers
De partij erkent de onmisbaarheid van mantelzorgers en wil hen beter ondersteunen en waarderen, onder andere via vrijwilligersvergoedingen en verlofregelingen.
Minder bureaucratie en meer zeggenschap in de zorg
50PLUS wil dat zorgprofessionals en cliënten meer zeggenschap krijgen en dat er minder bureaucratie is, zodat er meer tijd overblijft voor echte zorg.
“Wij willen zeggenschap voor zorgprofessionals en cliënten, minder bureaucratie en meer tijd voor de echte zorgbehoefte.”
Nationaal Dementieprogramma en dementievriendelijke samenleving
Gezien de groei van het aantal mensen met dementie, pleit 50PLUS voor een Nationaal Dementieprogramma en een dementievriendelijk Nederland.
“Nederland telt 290.000 mensen met dementie, in 2050 zijn dat er 620.000. Een Nationaal Dementieprogramma is onmisbaar.”
Tegen winst boven zorg door privatisering
De partij vindt dat privatisering in de zorg niet mag leiden tot het stellen van winst boven de belangen van cliënten.
“Privatisering binnen de zorg mag er niet toe leiden dat winstgevendheid belangrijker wordt dan de primaire zorg aan cliënten zelf.”
Gerichte arbeidsmigratie voor personeelstekort in de zorg
Om het groeiende personeelstekort in de zorg op te vangen, staat 50PLUS gerichte arbeidsmigratie toe als uitzondering op hun strenge migratiebeleid.
“Gerichte arbeidsmigratie voor de zorg. Het personeelstekort in de zorg groeit naar 240.000 mensen in 2030. Zonder actie krijgen ouderen straks geen zorg meer. 50PLUS erkent dat dit vraagt om een uitzondering op ons strenge migratiebeleid.”
De ChristenUnie wil de zorg menselijker, toegankelijker en dichter bij mensen organiseren, met nadruk op het beschermen van kwetsbaar leven en het terugdringen van marktwerking. Ze pleiten voor meer samenwerking tussen formele en informele zorg, minder bureaucratie, en concrete maatregelen zoals het halveren van de zorgpremie, meer ondersteuning voor mantelzorgers, en het afschaffen van marktwerking in de zorg. Hun visie is dat zorg draait om menselijke waardigheid, nabijheid en solidariteit, niet om winst.
Zorg dichtbij en toegankelijk organiseren
De ChristenUnie wil dat zorg zoveel mogelijk in de buurt en laagdrempelig wordt aangeboden, met een centrale rol voor huisartsen, wijkverpleegkundigen en informele netwerken. Dit moet de zorg menselijker maken en voorkomen dat mensen tussen wal en schip vallen.
“Wij willen zorg dichtbij mensen. Veel zorg is (gelukkig) informeel en nabij: buurtbewoners die boodschappen doen voor een oudere met beginnende dementie of een groep vrijwilligers die een vervuild huis schoonmaken. Ook formele zorg moet dichtbij georganiseerd zijn.”
“De huisarts blijft waar hij voor is bedoeld: dichtbij en toegankelijk. Meer tijd voor de patiënt bij de huisarts levert betere zorg op en voorkomt meer specialistische zorg.”
Einde aan marktwerking in de zorg
De partij is uitgesproken tegen marktwerking in de zorg, omdat dit volgens hen leidt tot verkeerde prikkels en afnemende bereikbaarheid. Ze willen aanbestedingen en concurrentie afschaffen en de zorgverzekeraars beperken tot het vergoeden van behandelingen in ziekenhuizen.
Halveren zorgpremie en inkomensafhankelijke bijdrage
Om de zorg betaalbaar te houden, stelt de ChristenUnie voor de zorgpremie te halveren en de zorgtoeslag te vervangen door een uitkeerbare belastingkorting, zodat mensen met een lager inkomen minder kwijt zijn aan zorg.
“We halveren de maandelijkse zorgpremie. Het resterende deel van onze financiële bijdrage aan de zorgkosten wordt verrekend via de loonstrook. Het netto gevolg van deze wijziging is dat mensen met een lager inkomen voortaan minder geld kwijt zijn aan de zorg en mensen met een hoger inkomen iets meer.”
Meer ondersteuning voor mantelzorgers
De ChristenUnie erkent de cruciale rol van mantelzorgers en wil hen beter ondersteunen door minder bureaucratie, meer respijtzorg en flexibeler beleid in gemeenten.
“Mantelzorgers krijgen meer mogelijkheden om toegerust te worden op hun verantwoordelijkheden. Mantelzorgondersteuning wordt in elke gemeente flexibeler. Respijtzorg wordt beter aangesloten op de behoeften van hulpvragers en hun mantelzorgers.”
“Mantelzorgers krijgen meer vertrouwen en minder controle, door de bureaucratie van een mantelzorgverklaring te schrappen.”
Minder bureaucratie en meer vertrouwen in professionals
De partij wil onnodige regels en administratieve lasten in de zorg verminderen, zodat professionals meer tijd hebben voor patiënten en het werk aantrekkelijker wordt.
“Onnodige regels en doorgeschoten kwaliteitskaders maken werken in de zorg minder aantrekkelijk. Wij kiezen voor vertrouwen in professionals en zetten registraties alleen in voor noodzakelijke sturing op hoofdlijnen.”
Alleen passende zorg in het basispakket
De ChristenUnie wil dat alleen bewezen effectieve en passende zorg in het zorgverzekeringspakket komt, om overbehandeling en onnodige kosten te voorkomen.
“Het Zorginstituut krijgt meer instrumenten om dit te sturen zodat alleen passende zorg in het zorgverzekeringspakket zit. De arts bepaalt samen met de patiënt of behandelen echt nodig is voor goede zorg.”
Investeren in geestelijke gezondheidszorg (GGZ)
De partij wil de wachtlijsten in de GGZ aanpakken, meer praktijkondersteuners bij huisartsen inzetten en herstelinitiatieven van en voor mensen met psychische kwetsbaarheid prioriteit geven.
“Er komen meer praktijkondersteuners GGZ bij de huisarts om verergering van mentale gezondheidsproblemen en inzet van zwaardere gespecialiseerde zorg te voorkomen. Herstelacademies gerund voor en door mensen met een psychische kwetsbaarheid krijgen prioriteit in de financiering.”
Meer verpleeghuisplekken en geclusterde woonvormen
Om de vergrijzing op te vangen, wil de ChristenUnie meer verpleeghuisplekken realiseren en gemeenten stimuleren tot afspraken over geclusterde woonvormen voor ouderen.
“Naast goede zorg in de wijk zijn er de komende twintig jaar meer structurele verpleeghuisplekken nodig. De indicatiestelling voor verpleeghuiszorg wordt vereenvoudigd, met financiering op basis van populatie of beschikbaarheid.”
“Deze afspraken gaan ook over gezamenlijke zorgfinanciering en de bouw van geclusterde woningen waar verpleeghuiszorg thuis geleverd kan worden.”
BVNL wil de zorg betaalbaarder, efficiënter en minder bureaucratisch maken, met meer regie voor de patiënt en minder overheidsbemoeienis. Ze pleiten voor harde aanpak van zorgfraude, meer waardering voor zorgverleners, en het afschaffen van zorg in natura ten gunste van persoonsgebonden budgetten. Preventie, keuzevrijheid en transparantie staan centraal in hun visie.
Minder bureaucratie en meer regie voor patiënt
BVNL vindt dat de zorg te veel wordt belast door bureaucratie en regelzucht, waardoor de kwaliteit en betaalbaarheid onder druk staan. Ze willen dat zorgverleners meer tijd aan zorg besteden en dat patiënten meer zeggenschap krijgen via persoonsgebonden budgetten, met minder overheidsinmenging.
“Structurele aanpak van de bureaucratie in de zorg, er moet voornamelijk gewerkt worden in de zorg, in plaats van aan de zorg.”
“Zorg in natura wordt afgeschaft en alle zorg gaat worden aangeboden via een Persoonsgebonden Budget (PGB). Dit geeft zorgbehoevenden regie over hun zorgtraject, vermindert bureaucratie en sluit aan bij het streven van BVNL naar minder overheidsbemoeienis en meer individuele autonomie.”
Harde aanpak van zorgfraude en transparantie geldstromen
BVNL stelt dat zorgfraude een groot probleem is en wil deze streng bestraffen en beter opsporen. Daarnaast willen ze volledige transparantie over alle geldstromen in de zorg om verspilling en misbruik tegen te gaan.
“De zorgfraude is enorm, ca. € 10 miljard per jaar.”
“Zorgfraude wordt gestraft met een minimale gevangenisstraf van één jaar. Daar waar mogelijk zal het Nederlanderschap dan wel ander verblijfstitel worden ingenomen. Dit geldt voor zowel de organisator als eenieder die hieraan heeft meegewerkt.”
“Alle geldstromen in de zorg worden inzichtelijk gemaakt. Van premies en subsidies tot PGB’s en Wlz-gelden. We willen precies weten waar elke euro blijft.”
Meer waardering en betere beloning voor zorgverleners
BVNL vindt dat zorgverleners, vooral in de lagere loonschalen, beter gewaardeerd en beloond moeten worden. Ze willen een eenmalige loonsverhoging en structureel hogere vergoedingen voor leerlingen en stagiaires.
Kritischer op welke zorg wordt vergoed en geleverd
BVNL wil strenger selecteren welke zorg wordt vergoed, met meer aandacht voor preventie en minder focus op behandeling en medicatie. Ze zijn tegen (vaccinatie-)dwang en willen dat iedereen zelf beslist over het eigen lichaam.
“We moeten kritischer kijken naar welke zorg verleend en vergoed wordt.”
“Meer aandacht voor het inzetten op preventieve gezondheidszorg en leefstijlaanpassingen en niet uitsluitend op behandeling en medicatie. Er vindt geen enkele vorm van (vaccinatie-)dwang of drang plaats, iedereen beslist zelf over zijn of haar eigen lichaam.”
Terugkeer verzorgingshuizen en landelijke richtlijnen WMO
BVNL wil de verzorgingshuizen voor ouderen terugbrengen en landelijke richtlijnen voor WMO-zorg, zodat de kwaliteit en toegang overal gelijk is.