Verkiezingsprogramma's 2025 overDe infrastructuur voor elektra
FVD wil de infrastructuur voor elektra versterken door te stoppen met klimaatbeleid, fossiele energiebronnen te heropenen, grootschalig te investeren in kernenergie en de energiesector te nationaliseren. Ze verwerpen wind- en zonne-energie, willen het stroomnet stabieler maken en stellen dat hun koers leidt tot betrouwbare, goedkope energie en het voorkomen van blackouts.
Fossiele energiebronnen heropenen en uitbreiden
FVD wil bestaande kolen- en gascentrales heropenen, gaswinning in Groningen en op zee hervatten en nieuwe olie- en gasvelden aanboren. Dit moet zorgen voor een stabiele, goedkope en betrouwbare energievoorziening en het stroomnet minder kwetsbaar maken.
“We starten de gaswinning in Groningen opnieuw op met ruimhartige compensatie voor omwonenden, zodat we weer goedkoop, hoogwaardig en ruim voorradig aardgas hebben voor huishoudens en bedrijven.”
“We heropenen onze hypermoderne, schone kolencentrales die door vorige kabinetten zijn gesloten, zodat er onmiddellijk goedkope en stabiele stroom beschikbaar komt.”
“We breiden de gaswinning in de Noordzee uit en beginnen met gaswinning op de Waddenzee.”
“We zoeken actief naar nieuwe gas- en olievelden op land en zee, zodat we onze energiezekerheid op lange termijn veiligstellen.”
Grootschalige uitbouw kernenergie
FVD wil tien nieuwe kerncentrales bouwen en investeren in thoriumonderzoek om Nederland energieautonoom te maken en het stroomnet stabiel te houden.
“We bouwen snel tien nieuwe kerncentrales en investeren in thoriumonderzoek, zodat Nederland volledig energieautonoom wordt en ook in de toekomst kan beschikken over betrouwbare en toekomstgerichte energievoorziening.”
“Tegelijk bouwen we tien nieuwe kerncentrales en investeren we in onderzoek naar thorium, zodat Nederland ook in de toekomst kan beschikken over betrouwbare en goedkope energievoorziening. Daarmee herstellen we de stabiliteit van het net, verlagen we de energierekening en versterken we onze energieautonomie.”
Nationaliseren van de energiesector
FVD wil de energiesector nationaliseren om winsten in Nederland te houden, blackouts te voorkomen en kosten voor gebruikers te verlagen. Dit moet de betrouwbaarheid en stabiliteit van de elektriciteitsinfrastructuur waarborgen.
“We nationaliseren de energiesector, zodat winsten in Nederland blijven, blackouts kunnen worden voorkomen en kosten voor de gebruiker omlaag kunnen.”
Verbod op wind- en zonne-energie
FVD wil geen nieuwe windmolens of zonneparken, bestaande wind- en zonneparken ontmantelen en alle subsidies voor zonnepanelen stopzetten. Ze stellen dat deze bronnen het net instabiel maken en de betrouwbaarheid van de elektriciteitsinfrastructuur ondermijnen.
“We plaatsen geen nieuwe windmolens op zee en ontmantelen bestaande windparken, zodat de natuur en de visserij niet verder worden geschaad.”
“We verbieden de aanleg van zonneparken op grond of water, zodat ruimte behouden blijft voor landbouw en natuur. Elke vorm van subsidie op de aanleg van zonnepanelen op daken wordt ingetrokken.”
“We voeren een wettelijk verbod in op nieuwe windturbines en breken bestaande windparken en zonneakkers systematisch af, zodat ons landschap wordt beschermd en onze energievoorziening niet langer afhankelijk is van het weer.”
Schrappen klimaatregels en subsidies
FVD wil alle klimaatregels en subsidies voor duurzame energie schrappen, omdat deze volgens hen het stroomnet instabiel maken en energie duurder en minder betrouwbaar maken.
Geen verplichtingen voor verduurzaming of elektrificatie
FVD wil geen verplichtingen voor warmtepompen of elektrificatie van woningen en heft het aardgasverbod voor nieuwbouw op, zodat mensen vrij zijn in hun verwarmingskeuze en het net niet extra wordt belast door verplichte elektrificatie.
“We laten gasgestookte cv-ketels toe en maken de warmtepomp niet verplicht, zodat mensen zelf kunnen kiezen hoe ze hun huis verwarmen.”
“We heffen het aardgasverbod voor nieuwbouw op, zodat huishoudens betaalbaar en betrouwbaar kunnen verwarmen.”
“We schaffen het gasverbod voor nieuwbouw af, zodat mensen vrij blijven in hun energiekeuze.”
Het CDA erkent dat de huidige elektriciteitsinfrastructuur overbelast is en wil fors investeren in het uitbreiden en moderniseren van het elektriciteitsnet. Ze pleiten voor versnelde procedures, spreiding van investeringskosten over generaties, en meer flexibiliteit en lokale afstemming om netcongestie op te lossen en de energietransitie mogelijk te maken.
Versnellen en uitbreiden van het elektriciteitsnet
Het CDA ziet het overbelaste elektriciteitsnet als een urgent probleem dat de energietransitie belemmert. Ze willen vergunningstrajecten drastisch versnellen, investeren in netuitbreiding, en de kosten hiervan over meerdere generaties spreiden om de leveringszekerheid en betaalbaarheid te waarborgen.
“Op dit moment loopt de uitvoering vast door een overbelast elektriciteitsnet, gebrek aan betaalbare en groene infrastructuur, door lange procedures en een tekort aan arbeidskrachten.”
“We pakken de netcongestie voortvarend aan. Dat gaan we doen door het vergunningsproces van elektriciteitsprojecten drastisch te versimpelen en te versnellen. Onder andere door een versnelde beroepsprocedures en meer vergunningsvrije ruimte.”
“We spreiden de rekening van investeringen in het elektriciteitsnet over generaties.”
“We lossen de overbelasting van het elektriciteitsnet (netcongestie) op: de rekening van de aanleg van nieuwe (elektriciteits)infrastructuur spreiden we over generaties.”
“Het CDA vindt dat veelvoorkomende nationale diersoorten niet strikt getoetst hoeven te worden aan de criteria voor beschermde soorten, zodat woningbouw en infrastructuur niet onnodig worden belemmerd.”
Meer flexibiliteit, lokale afstemming en energieopslag
Naast netuitbreiding wil het CDA inzetten op flexibiliteit, energieopslag en lokale afstemming tussen opwek en gebruik om het elektriciteitsnet efficiënter te benutten en netcongestie te verminderen.
“We benutten de kansen voor flexibiliteit en energieopslag optimaal. Ook willen we meer aansturing op lokale afstemming in opwek en gebruik.”
“We stimuleren flexibele contracten en ‘energyhubs’ op bedrijventerreinen en initiatieven van energiecoöperaties, gemeenten en provincies op het gebied van duurzame mobiliteit en lokale opwek, gebruik en opslag van energie.”
Versnellen van (energie)infrastructuurprojecten van nationaal belang
Het CDA wil met een speciale wet (Wet vitale infrastructuur) zorgen dat cruciale energie-infrastructuurprojecten sneller gerealiseerd kunnen worden door tijdelijk andere regelingen buiten werking te stellen.
“Met een Wet vitale infrastructuur zorgen we ervoor dat (energie)infrastructuurprojecten van nationaal belang versneld gerealiseerd kunnen worden door andere regelingen tijdelijk en selectief buiten werking te stellen.”
Europese en grensoverschrijdende samenwerking voor energie-infrastructuur
Het CDA ziet kansen in samenwerking met buurlanden voor grensoverschrijdende energie-infrastructuren, vooral voor wind op zee en het delen van netkosten.
De PVV stelt dat de Nederlandse elektriciteitsinfrastructuur overbelast is door de energietransitie en wil deze problemen oplossen door te stoppen met weersafhankelijke energiebronnen zoals wind- en zonne-energie. In plaats daarvan kiest de partij voor het openhouden van kolen- en gascentrales, het bouwen van meer kerncentrales en het beëindigen van klimaatbeleid en subsidies, met als doel leveringszekerheid en lagere energielasten.
Stoppen met wind- en zonne-energie, focus op stabiele bronnen
De PVV wijt de overbelasting van het elektriciteitsnet aan de toename van windturbines, zonnepanelen en andere weersafhankelijke bronnen. Zij willen deze ontwikkeling stoppen en inzetten op stabiele energiebronnen zoals kernenergie, kolen en gas om de leveringszekerheid te waarborgen en netcongestie op te lossen.
“We stoppen met de energietransitie en gaan netcongestie oplossen: geen windturbines, geen zonneparken of andere weersafhankelijke wiebelstroom. We gaan niet verplicht van het gas af, houden onze kolen- en gascentrales open en bouwen meer kerncentrales – stabiel en betrouwbaar.”
“Ooit hadden we het beste elektriciteitsnet ter wereld. Nu staat het op instorten. Warmtepompen, zonnepanelen, windturbines, laadpalen – het elektriciteitsnet kan al die gekkigheid helemaal niet aan.”
“Geen enkele nieuwe windturbine er meer bij; geen nieuwe zonneparken”
Netcongestie oplossen als prioriteit
De partij erkent het probleem van netcongestie en stelt dat het oplossen hiervan prioriteit moet krijgen, in plaats van het verder uitbreiden van het aantal aansluitingen voor weersafhankelijke energie.
Afschaffen van klimaatbeleid en subsidies
De PVV wil alle klimaatwetgeving, subsidies en internationale verplichtingen schrappen, omdat deze volgens hen de infrastructuur onnodig belasten en de energiekosten verhogen.
Geen verplichte elektrificatie of verduurzaming
De partij is tegen het verplicht stellen van warmtepompen, het afsluiten van gas, of andere verduurzamingsmaatregelen die de druk op het elektriciteitsnet verhogen.
De SGP erkent dat de huidige elektriciteitsinfrastructuur ernstig tekortschiet door netcongestie en pleit voor snelle, grootschalige investeringen en slimme benutting van het net. Ze willen procedures versnellen, innovatieve oplossingen als energiehubs en batterijen stimuleren, en de kosten eerlijk spreiden om de energierekening betaalbaar te houden. De partij legt nadruk op leveringszekerheid, samenwerking en het stimuleren van gebruik op momenten van overvloedig aanbod.
Versnellen en uitbreiden van het elektriciteitsnet
De SGP vindt dat het elektriciteitsnet dringend versterkt en uitgebreid moet worden om netcongestie op te lossen en de energietransitie mogelijk te maken. Ze willen procedures versnellen, investeringen verhogen en zorgen voor een goede landschappelijke inpassing. Dit is noodzakelijk omdat de groeiende vraag en aanbod van elektriciteit het huidige net overbelasten.
“De SGP wil versnelling van procedures voor aanleg van trafo’s en kabels. Er komt hiervoor een stikstofvrijstelling. De komende jaren worden grote investeringen gedaan in het elektriciteitsnet.”
“Aanpak van netcongestie, slimmer gebruik van beschikbare netcapaciteit en snelle verzwaring van het elektriciteitsnet verdienen daarom de hoogste prioriteit.”
“Gebouwen, fabrieken en auto’s gaan steeds meer over op elektriciteit... Dat vergt enorm veel van het elektriciteitsnet. Dat is veel te lang onderschat. Daardoor kampen we in heel Nederland met netcongestie.”
Slimmer en efficiënter gebruik van het bestaande net
De SGP wil het bestaande net beter benutten door data te delen, energiehubs te faciliteren, en prikkels te geven voor gebruik op momenten van veel aanbod. Innovatieve oplossingen zoals batterijen en elektrolysers worden gestimuleerd, en samenwerking tussen netbeheerders en technici krijgt meer ruimte.
“Het net wordt snel beter benut door het beter meten en delen van data rond netbenutting, het zwaarder belasten van het net, voorwaardelijk gebruik van storingsreserves en ontwikkeling van energiehubs.”
“Energiehubs bij onder meer bedrijventerreinen, met gezamenlijk stroommanagement, opslag en duurzame energieproductie, worden gefaciliteerd.”
“De structuur voor net- en leveringstarieven wordt zo aangepast dat er meer prikkels komen om stroom te gebruiken op momenten dat het aanbod groot is en de vraag laag.”
Stimuleren van opslag en flexibiliteit
Om pieken en dalen in het elektriciteitsnet op te vangen, wil de SGP opslag (batterijen, elektrolysers) stimuleren en dubbele belasting voor batterijen afschaffen. Dit vergroot de flexibiliteit van het net en helpt congestie te voorkomen.
“Elektrolysers en grootschalige batterijen op de juiste plekken in het net worden net zoals in omliggende landen vrijgesteld van het betalen van nettarieven. De dubbele energiebelasting voor batterijen wordt afgeschaft.”
“Voor een betere businesscase voor duurzame energieproductie en het voorkomen van netcongestie is inzet op afname van stroom op piekmomenten via onder meer e-boilers, batterijsystemen en elektrolysers nodig.”
Kosten spreiden en energierekening betaalbaar houden
De SGP wil dat de kosten van investeringen in het elektriciteitsnet gespreid worden over de tijd, zodat de energierekening voor burgers en bedrijven betaalbaar blijft.
“De rekening van deze investeringen wordt uitgesmeerd in de tijd via bijvoorbeeld een amortisatiefonds. Zo blijft de energierekening betaalbaar.”
Leveringszekerheid waarborgen met capaciteitsmechanisme
Om te voorkomen dat er op piekmomenten te weinig stroom is, wil de SGP een capaciteitsmechanisme invoeren waarbij bijvoorbeeld gascentrales beschikbaar blijven als reserve.
“Om de leveringszekerheid te borgen is een capaciteitsmechanisme nodig in de vorm van vergoedingen voor bijvoorbeeld gascentrales om beschikbaar te blijven voor de momenten dat er een tekort aan stroom ontstaat.”
Volt wil de infrastructuur voor elektra versneld uitbreiden, moderniseren en verduurzamen, met een sterke regierol voor de overheid en meer Europese samenwerking. Ze pleiten voor het wegnemen van wettelijke barrières voor netbeheerders, investeren in energieopslag en slimme netten, en het uitbreiden van grensoverschrijdende netwerken. Hun visie is gericht op een toekomstbestendig, betrouwbaar en duurzaam elektriciteitssysteem dat de energietransitie ondersteunt.
Versneld uitbreiden en optimaliseren van het elektriciteitsnet
Volt ziet het huidige elektriciteitsnet als een knelpunt voor de energietransitie en wil wettelijke en praktische belemmeringen wegnemen om uitbreiding en optimalisatie te versnellen. Innovatie, digitalisering en snellere vergunningverlening zijn hierbij essentieel, zodat netbeheerders flexibeler kunnen inspelen op de groeiende vraag en aanbod van duurzame energie.
“We nemen wettelijke barrières weg zodat netbeheerders de ruimte hebben om de bestaande infrastructuur optimaal te benutten. Bijvoorbeeld door het mogelijk maken van flexibele contracten en investeringen in energieopslag.”
“We helpen netbeheerders om sneller uit te breiden door te sturen op innovatie, digitalisering, automatisering, samenwerking en snellere vergunningverlening.”
“We nemen barrières weg in de vergunningverlening waardoor we sneller elektriciteitsnetwerken kunnen bouwen.”
Investeren in energieopslag om net te ontlasten
Volt erkent dat grootschalige inzet van energieopslag cruciaal is om het elektriciteitsnet te ontlasten en wachttijden voor aansluitingen te verkleinen. De overheid moet de regie nemen bij de uitrol van opslagoplossingen, zowel centraal als decentraal.
“Energieopslag is cruciaal bij een energiemix met veel zonne- en windenergie. We zorgen dat de overheid de regie neemt bij het door de markt uitrollen van alle vormen van energieopslag, waardoor het het elektriciteits- en warmtenet wordt ontlast.”
“We stimuleren mogelijkheden om zelfgeproduceerde energie op te slaan in woonwijken en op bedrijfsterreinen door middel van slimme (buurt)batterijen en energiecoöperaties (Local4Local). We passen de huidige knellende wet- en regelgeving hierop aan.”
Europese koppeling en samenwerking van elektriciteitsnetten
Volt wil de bestaande koppeling van elektriciteitsnetwerken binnen de EU verder uitbreiden en barrières voor grensoverschrijdende projecten wegnemen. Dit moet zorgen voor een robuuster, gezamenlijk Europees elektriciteitssysteem dat beter bestand is tegen schommelingen en geopolitieke risico’s.
“We breiden de al bestaande koppeling van elektriciteitsnetwerken binnen de EU verder uit.”
“We zorgen ervoor dat juridische obstakels, om grensoverstijgende energieprojecten uit te rollen in de grensregio’s, weggenomen worden.”
“Om tot een soepele, gezamenlijke energietransitie te komen is het van belang dat er op Europees niveau een gezamenlijke toekomstvisie komt op de productie, opslag en afname van elektriciteit en op de capaciteit van de elektriciteitsnetten.”
Variabel capaciteitstarief om netbelasting te spreiden
Volt wil het vaste capaciteitstarief vervangen door een variabel tarief, zodat gebruikers worden gestimuleerd hun elektriciteitsgebruik te spreiden en zo piekbelasting op het net te verminderen.
“Daarnaast vervangen we het huidige vaste capaciteitstarief door een variabel tarief om gebruikers te stimuleren hun elektriciteitsgebruik te verplaatsen naar een ander moment op de dag.”
Energiehubs en lokale netontlasting
Volt pleit voor de ontwikkeling van energiehubs die slimme verbindingen leggen tussen producenten en afnemers van duurzame energie, om zo de druk op het bestaande elektriciteitsnet te verminderen, vooral op bedrijventerreinen met (dreigende) netcongestie.
“Energiehubs leggen slimme verbindingen tussen producenten en afnemers van verschillende soorten duurzame energie. Daarmee vermindert de druk op het bestaande elektriciteitsnet, en zijn bedrijventerreinen in staat om verder te groeien en te verduurzamen, ook in gebieden met (dreigende) netcongestie.”
De ChristenUnie erkent dat het volle elektriciteitsnet een groot obstakel vormt voor woningbouw, verduurzaming en economische ontwikkeling. Ze pleiten voor nationale regie, forse investeringen in netverzwaring, versnelling van vergunningen en het stimuleren van flexibiliteit en opslag om de infrastructuur voor elektra toekomstbestendig te maken. Daarbij krijgen netbeheerders meer middelen, wordt prioriteit gegeven aan kritieke voorzieningen, en wordt flexibiliteit in vraag en aanbod actief bevorderd.
Nationale regie en versnelling netverzwaring
De ChristenUnie wil dat de overheid de regie neemt over de uitbreiding en modernisering van het elektriciteitsnet, met versnelde procedures en extra investeringen. Dit is nodig om netcongestie te verminderen en de energietransitie mogelijk te maken.
“De netverzwaring wordt een kwestie van nationaal belang. De overheid neemt nationale regie over de energie-infrastructuur, zet in op het vereenvoudigen van de vergunnings- en beroepsprocedures en heeft oog voor het belang van uitvoering bij netbeheerders, provincies en gemeenten.”
“We stellen extra geld uit het Klimaatfonds beschikbaar om netverzwaring en de warmtetransitie een noodzakelijke impuls te geven. Netbeheerders krijgen snel vergunningen en meer fysieke ruimte om transformatorhuisjes en kabels te realiseren.”
“Via een kapitaalstorting 10 miljard euro extra beschikbaar voor de netbeheerders, zodat hun financieringskosten laag blijven.”
Flexibiliteit, opslag en slimme netten stimuleren
De partij ziet flexibilisering van het net, inzet van opslag en slimme sturing als essentieel om het volle net te ontlasten en de energietransitie te versnellen. Netbeheerders krijgen meer mogelijkheden om vraag en aanbod te sturen en te participeren in opslagprojecten.
“De overheid zet in op flexibilisering van de elektriciteitsvraag, netbewuste verduurzaming, aanjagen van de warmtetransitie en regie voeren op energieopslag.”
“Warmtepompen, laadpalen en batterijen krijgen een verplichte schakelmogelijkheid waardoor de netbeheerder lokaal, regionaal en landelijk stuurmogelijkheden krijgt.”
“De netbeheerder mag zelf energieopslag inzetten en krijgt ruimte om in deze projecten financieel te participeren.”
Prioritering en reservering van netcapaciteit
De ChristenUnie wil dat kritieke voorzieningen zoals ziekenhuizen en woningbouw voorrang krijgen bij de toewijzing van netcapaciteit. Dit moet investeringszekerheid bieden en maatschappelijke functies beschermen.
“Ziekenhuizen krijgen gegarandeerd vermogen, gevolgd door woningen, industrie, utiliteit en tot slot laadvoorzieningen. Er wordt capaciteit gereserveerd in het net voor nieuw te bouwen zorginstellingen, kritische infrastructuur en woningbouw, zodat investeringen vooraf meer zekerheid krijgen.”
Demping van nettarieven en bescherming kwetsbare groepen
De partij erkent dat netkosten stijgen en wil huishoudens met een krappe beurs beschermen door de stijging van nettarieven te dempen via langere afschrijvingstermijnen en kapitaalstorting.
BIJ1 wil de infrastructuur voor elektra volledig in publieke handen brengen en massaal investeren in schone, hernieuwbare en lokale energievoorzieningen. Ze pleiten voor het ontmantelen van fossiele infrastructuur, het stoppen van marktwerking, en het democratiseren van eigendom en zeggenschap over het elektriciteitsnet. De partij ziet de energietransitie als een collectieve, sociale taak waarbij rechtvaardigheid en duurzaamheid centraal staan.
Energie-infrastructuur volledig publiek en democratisch maken
BIJ1 wil dat de infrastructuur voor elektra niet langer in private handen is, maar volledig publiek eigendom wordt, onder democratische controle van burgers en werknemers. Dit moet de energietransitie versnellen, marktwerking uitsluiten en zorgen dat de opbrengsten en zeggenschap bij de samenleving blijven.
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine. De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle.”
“schijnconstructies, maar volledige ontmarkting van de energievoorziening.”
“Om de afbouw van fossiele brandstoffen en een rechtvaardige energietransitie vorm te geven worden de Nederlandse energievoorzieningen in publieke handen gebracht.”
Investeren in schone, hernieuwbare en lokale energie-infrastructuur
De partij wil fors investeren in nieuwe, schone en hernieuwbare energie-alternatieven en de bijbehorende infrastructuur. Daarbij moet de energietransitie sociaal rechtvaardig zijn, zonder dat mensen met lagere inkomens de rekening betalen.
“Er wordt fors geïnvesteerd in (nieuwe) schone en hernieuwbare energie-alternatieven en het budget voor het warmtefonds wordt verhoogd.”
“In plaats van het uitbreiden van fossiele infrastructuur zetten wij in op het snel opschalen van energiebesparing en de bouw van goedkope, hernieuwbare en lokale energie”
Fossiele infrastructuur afbouwen en onteigenen
BIJ1 wil bestaande fossiele infrastructuur afbouwen, onteigenen en inzetten voor publieke doelen. Ze zijn tegen uitbreiding van fossiele netwerken en willen bestaande middelen gebruiken voor de energietransitie.
“De huidige olie- en gasproductie moet worden afgebouwd... In plaats van het uitbreiden van fossiele infrastructuur zetten wij in op het snel opschalen van energiebesparing en de bouw van goedkope, hernieuwbare en lokale energie”
“Vervuilende en fossiele bedrijven die sluiten worden onteigend. Hun kapitaal, machines en infrastructuur worden ingezet voor publieke doelen.”
Lokale energiecoöperaties en eigenaarschap stimuleren
De partij wil dat iedereen toegang krijgt tot het opwekken van energie in eigen beheer, met nadruk op lokale initiatieven en coöperaties, vooral in wijken met lagere inkomens.
“Energie opwekken in eigen beheer wordt voor iedereen mogelijk. We investeren fors in het (financieel) ondersteunen van de opzet van energiecoöperaties en andere lokale initiatieven waar bewoners eigenaarschap en zeggenschap hebben over hun energievoorziening.”
BVNL vindt dat de infrastructuur voor elektra vooral moet worden uitgebreid via innovatie, kernenergie, gascentrales en het oplossen van knelpunten op het stroomnet, zonder subsidies of overheidsdwang. Ze zijn tegen windmolens en zonneparken op land of water, en willen vooral inzetten op kerncentrales, gas, waterstof en onderzoek naar nieuwe technologieën om de betrouwbaarheid en capaciteit van het elektriciteitsnet te waarborgen. Technisch en financieel rendement is leidend, niet ideologie.
Investeren in nieuwe energiecentrales en netcapaciteit
BVNL wil de betrouwbaarheid en capaciteit van het elektriciteitsnet vergroten door te investeren in nieuwe kerncentrales, kleine gascentrales en onderzoek naar innovatieve technologieën zoals SMR en waterstof. Dit moet knelpunten op het stroomnet oplossen en zorgen voor betaalbare, soevereine energievoorziening, zonder afhankelijkheid van wind- of zonneparken op land.
“Onderzoek naar SMR (Small-Modular-Reactor) energiecentrales op basis van bestaande en Thorium-technologie wordt actief gestimuleerd. Ook kleine gascentrales zullen worden vergund om knelpunten op het stroomnet op te lossen”
“Parallel aan de bestaande energiesystemen overschakelen op waterstof. Hiervoor moet wel eerst de productie, het transport en de afname geregeld worden. Waterstof kan prima bestaan naast andere energievormen, zoals aardgas. Uiteraard zonder subsidie van de overheid.”
“Zo snel mogelijk energiesoeverein worden en betaalbare energie produceren voor de inwoners van Nederland. Dit kan door kerncentrales te bouwen en het gasveld in Groningen veilig en verantwoord open te houden en nieuwe gasvelden op Nederlands grondgebied te ontwikkelen”
Geen uitbreiding wind- en zonneparken op land of water
BVNL is uitgesproken tegen het uitbreiden van windmolens en zonneparken op land of water, omdat dit volgens hen ten koste gaat van bouw- en landbouwgrond en niet bijdraagt aan een robuuste elektriciteitsinfrastructuur. Ze geven de voorkeur aan daken voor zonnepanelen en laten de keuze daarvoor aan de eigenaar.
Stoppen met subsidies en verplichtingen voor verduurzaming
BVNL wil dat de energietransitie en uitbreiding van de elektriciteitsinfrastructuur plaatsvinden zonder subsidies of verplichte maatregelen vanuit de overheid. Ze vinden dat technische en financiële haalbaarheid leidend moet zijn, niet politieke dwang.
D66 wil de infrastructuur voor elektra fors versterken om de energietransitie mogelijk te maken en leveringszekerheid te waarborgen. De partij geeft prioriteit aan het verzwaren van het elektriciteitsnet, versnelt investeringen en procedures, en zet in op Europese samenwerking en energieopslag om netcongestie te verminderen. D66 ziet een robuust, toekomstbestendig elektriciteitsnet als cruciale voorwaarde voor een betaalbare, schone en betrouwbare energievoorziening.
Prioriteit voor verzwaring en uitbreiding elektriciteitsnet
D66 erkent dat de huidige infrastructuur voor elektra een knelpunt vormt voor de energietransitie en wil daarom het elektriciteitsnet versneld verzwaren en uitbreiden. Netbeheerders krijgen meer investeringsruimte en verantwoordelijkheid voor voldoende netcapaciteit, met als doel de klimaatdoelen te halen en netcongestie te voorkomen.
“We geven de grootste prioriteit aan de verzwaring van het elektriciteitsnet.”
“De energietransitie loopt vast zonder voldoende ruimte op het net. Daarom mogen netbeheerders sneller investeren. Ze worden verantwoordelijk voor genoeg netcapaciteit, die aansluit bij onze klimaatdoelen.”
“De bank investeert in wat Nederland vooruithelpt: van verzwaring van het elektriciteitsnet tot warmtenetten in dorpen en steden...”
Versnellen en vereenvoudigen van vergunningprocedures
Om de noodzakelijke uitbreiding van de elektra-infrastructuur niet te laten stagneren door bureaucratie, wil D66 procedures voor vergunningen korter en efficiënter maken. Dit moet de aanleg en verzwaring van het net versnellen.
“De energietransitie vraagt snelheid, maar veel van de procedures die er nu zijn, vertragen juist. Om die reden wil D66 dat procedures voor vergunningen korter en efficiënter worden.”
Investeren in energieopslag en Europese netwerken
D66 ziet energieopslag en betere internationale aansluiting als essentieel om netcongestie te verminderen en leveringszekerheid te garanderen. De partij wil investeren in opslag en samenwerking met buurlanden voor een stabiel Europees energiesysteem.
“Daarbij investeren we uitgebreid in energie-opslag om netcongestie te verminderen.”
“Voor een stabiel Europees energiesysteem zonder CO2-uitstoot zetten we ons in voor een betere aansluiting van Nederland op stroommarkten in omringende landen.”
“Nederland neemt het voortouw voor een sterk Europees energiesysteem. We willen samen met andere landen stroomnetwerken delen en energieopslag organiseren.”
“Onze gezamenlijke groene en digitale toekomst vraagt om gerichte investeringen in publieke goederen, zoals eigen digitale technologie, infrastructuur en elektriciteitsnetten.”
NSC vindt dat de infrastructuur voor elektra dringend moet worden verzwaard en gemoderniseerd om de groeiende vraag door de energietransitie aan te kunnen. Ze willen meer landelijke en provinciale regie, een eerlijke kostenverdeling, slimme benutting van het net en investeringen in opslag en netcapaciteit. De partij benadrukt betaalbaarheid voor huishoudens en strategische keuzes in netuitbreiding en -beheer.
Verzwaren en moderniseren van het elektriciteitsnet
NSC ziet het huidige elektriciteitsnet als onvoldoende voor de toekomstige vraag en wil daarom fors investeren in verzwaring en modernisering. Ze pleiten voor meer centrale regie, slimme benutting van het net en het beperken van kostenstijgingen voor burgers en bedrijven.
“Daarom willen we het energienetwerk verzwaren. Op het tempo en de volgorde van investeringen moet meer landelijke en provinciale regie komen.”
“Om de tariefstijging als gevolg van de forse investeringen in netverzwaring voor burgers en bedrijven te beperken, besteden we de opbrengsten van de verkoop van het Duitse deel van Tennet (deels) aan dit doel.”
“We willen het elektriciteitsnet slim benutten door piek- en daltarieven in te voeren, zodat mensen een prikkel hebben om bijvoorbeeld hun elektrische auto’s niet allemaal rond etenstijd op te laden.”
Eerlijke verdeling en betaalbaarheid van netwerkkosten
NSC wil dat de kosten van het elektriciteitsnet eerlijk worden verdeeld tussen bedrijven en huishoudens, waarbij huishoudens zoveel mogelijk worden ontzien om de energierekening betaalbaar te houden.
“We letten sterk op een eerlijke verdeling van de kosten van het elektriciteitsnet tussen bedrijven en huishoudens. Huishoudens moeten daarbij zoveel mogelijk worden ontzien, zodat de energierekening betaalbaar blijft. Daarom verlagen we de kosten voor huishoudens.”
Investeren in energieopslag en aanpak netcongestie
Om opstoppingen op het net te voorkomen en de betrouwbaarheid te vergroten, stimuleert NSC energieopslag op buurtniveau en bedrijventerreinen en geeft prioriteit aan strategische industrieën bij netcapaciteit.
“We stimuleren de toepassing van energieopslag in bijvoorbeeld batterijen, op buurtniveau en op bedrijventerreinen. Dit helpt de opstoppingen in het energienet op te lossen.”
“We geven strategische industrieën en groeibedrijven prioriteit bij het toewijzen van netcapaciteit. Hiervoor wordt in samenwerking met de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en netbeheerders een landelijk netverdelingskader opgesteld.”
Bescherming en weerbaarheid van vitale elektriciteitsinfrastructuur
NSC benadrukt het belang van bescherming van de vitale elektriciteitsinfrastructuur tegen dreigingen en wil centrale coördinatie en voldoende investeringen hierin.
50PLUS erkent dat de huidige elektriciteitsinfrastructuur in Nederland ernstig tekortschiet en pleit voor ingrijpende maatregelen om het aanbod te vergroten en knelpunten op te lossen. De partij zet vooral in op de bouw van nieuwe kerncentrales en het stimuleren van thuisbatterijen, zodat zowel de leveringszekerheid als de benutting van zelf opgewekte stroom verbeteren. Hun visie is pragmatisch: eerst zorgen voor een robuuste, betaalbare infrastructuur voordat verplichtingen aan burgers worden opgelegd.
Snelle bouw van nieuwe kerncentrales
50PLUS ziet kernenergie als essentieel om de elektriciteitsinfrastructuur te versterken en de leveringszekerheid te waarborgen. Door te investeren in zowel grote als kleine kerncentrales wil de partij de capaciteit van het elektriciteitsnet vergroten en knelpunten oplossen, zodat Nederland kan blijven concurreren en innoveren.
“Snelle voortgang met de bouw van 4 nieuwe kerncentrales.”
“Versnelde introductie van kleine kerncentrales (SMR’s).”
“Meer elektriciteit opwekken is nodig als Nederland wil meedoen met de revolutie van high-tech en artificiële intelligentie. Door het oplossen van knelpunten kunnen we grote bedrijven behouden en aantrekken.”
Stimuleren van thuisbatterijen voor eigen stroomgebruik
Om burgers optimaal te laten profiteren van zelf opgewekte elektriciteit en het net te ontlasten, wil 50PLUS het gebruik van thuisbatterijen stimuleren. Dit draagt bij aan een efficiënter gebruik van de bestaande infrastructuur en vergroot de energieonafhankelijkheid van huishoudens.
“Stimulering van het gebruik van thuisbatterijen, zodat burgers die hun eigen elektriciteit opwekken hier ook optimaal van kunnen profiteren.”
Geen verplichtingen zonder volwaardige alternatieven
50PLUS verzet zich tegen het verplicht afsluiten van gas of het verplichten van warmtepompen zolang er geen volwaardige, passende en betaalbare alternatieven zijn. Dit standpunt is direct verbonden met de huidige beperkingen van de elektriciteitsinfrastructuur.
“Geen verplichting voor warmtepompen of afsluiting van gas, zonder volwaardige, passende én betaalbare alternatieven.”
Kritiek op huidige netcapaciteit en beleid
De partij uit stevige kritiek op het huidige beleid en de staat van het elektriciteitsnet, dat volgens hen verstopt, kwetsbaar en duur is. Ze pleiten voor een koerswijziging waarbij eerst de infrastructuur op orde wordt gebracht.
BBB erkent dat de huidige infrastructuur voor elektra onvoldoende is voor de energietransitie en wil daarom versneld investeren in uitbreiding en slimmer gebruik van het elektriciteitsnet. De partij pleit voor decentrale energiehubs, strategisch geplaatste kerncentrales en innovatie, met als doel leveringszekerheid, betaalbaarheid en het tegengaan van netcongestie.
Versneld uitbreiden en slimmer gebruiken van het elektriciteitsnet
BBB vindt dat het huidige elektriciteitsnet de energietransitie niet aankan, wat leidt tot stagnatie en hogere kosten. Daarom wil de partij het net versneld uitbreiden en bestaande infrastructuur slimmer benutten om netcongestie te verminderen en de aansluiting van woningen en bedrijven mogelijk te maken.
“Versnelling uitbreiding elektriciteitsnet. Ons elektriciteitsnet kan de energietransitie niet aan. Steeds minder nieuwe woningen en bedrijven kunnen worden aangesloten waardoor ons land stagneert en de energiekosten stijgen. Het net moet zo snel als mogelijk verder uitgebreid worden.”
“Slimmer gebruik van bestaande infrastructuur. Initiatieven zoals gedeelde netten en betere benutting van de netten verlagen de druk op congestie.”
Ondersteunen van decentrale energiehubs en lokale stroomdeling
BBB wil lokale energiehubs stimuleren zodat burgers en bedrijven energie kunnen delen, wat de druk op het centrale net verlaagt en de leveringszekerheid vergroot. Dit past bij hun visie op meer lokale regie en minder afhankelijkheid van grootschalige projecten.
Strategisch plaatsen van kerncentrales en SMR’s om transport te minimaliseren
BBB ziet kernenergie als essentieel voor een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem en wil kerncentrales en kleine modulaire reactoren (SMR’s) strategisch plaatsen om transportafstanden te verkorten en leveringszekerheid te versterken.
“Strategisch geplaatste kerncentrales en Small Modular Reactors (SMR’s). Zo minimaliseren we transport en versterken we de leveringszekerheid.”
Investeren in ondergrondse infrastructuur voor buisleidingen
BBB erkent de groeiende behoefte aan transport van CO₂, waterstof en ammoniak en wil daarom investeren in ondergrondse buisleidingen als onderdeel van de energie-infrastructuur.
“De vraag naar transport van CO₂, waterstof en ammoniak vereist een nieuwe visie op de investeringen in ondergrondse infrastructuur van buisleidingen.”
Digitale en fysieke energie-infrastructuur als basisvoorziening
BBB beschouwt energie-infrastructuur als een essentiële basisvoorziening die overal in Nederland beschikbaar en betrouwbaar moet zijn, naast digitale netwerken.
“Glasvezel, mobiel internet en energieinfrastructuur moeten in Nederland beschikbaar en betrouwbaar zijn.”
JA21 vindt dat de infrastructuur voor elektra dringend moet worden uitgebreid en versterkt om leveringszekerheid te waarborgen en netcongestie op te lossen. De partij kiest voor kernenergie als structurele oplossing, omdat dit volgens hen minder druk op het elektriciteitsnet legt dan wind- en zonne-energie. JA21 wil daarnaast vergunningsprocedures versnellen voor aansluitingen op het energienet en benadrukt het belang van betaalbaarheid en betrouwbaarheid voor bedrijven en gezinnen.
Uitbreiden en versterken van het elektriciteitsnet
JA21 ziet het oplossen van netcongestie en het versterken van het elektriciteitsnet als een prioriteit om economische schade en stilstand van bedrijven te voorkomen. De partij wil investeren in opslagmogelijkheden en pleit voor snellere vergunningsprocedures voor aansluitingen op het energienet, met prioriteit voor strategische sectoren.
“Met prioriteit inzetten op uitbreiding en versterking van het elektriciteitsnet, werk maken van opslagmogelijkheden.”
“Vergunningsprocedures versnellen we voor kernenergieprojecten en voor aansluitingen op het energienet.”
“We lossen netcongestie op en voorkomen dat bedrijven stilstaan omdat aansluiting op het stroomnet onmogelijk is.”
Kernenergie als structurele oplossing voor netbelasting
JA21 positioneert kernenergie als de structurele oplossing voor leveringszekerheid en netcongestie, omdat kerncentrales volgens hen het elektriciteitsnet minder belasten dan wind- en zonne-energie. Dit moet zorgen voor een stabieler en betrouwbaarder energiesysteem.
“Kernenergie is een stabiele energiebron die ook meteen het leveringszekerheidsprobleem oplost, en een minder grote druk op het energienet zet dan wind- en zonne-energie, zodat netcongestie een relatief kleiner probleem zal zijn.”
“Netcongestie oplossen door inzet kernenergie: kernenergie is minder belastend voor het energienet waardoor netcongestie makkelijker op te lossen is.”
Geen dwingende elektrificatie zonder realistische infrastructuur
JA21 is kritisch op het huidige beleid rond elektrificatie van transport en industrie, omdat de bestaande infrastructuur voor elektra volgens hen onvoldoende is. De partij verzet zich tegen dwingende elektrificatie zolang netcongestie en aansluitproblemen niet zijn opgelost.
De SP wil fors investeren in de uitbreiding en modernisering van de elektriciteitsinfrastructuur, zodat deze klaar is voor de energietransitie en de groei van duurzame bronnen als zon en wind. De partij pleit voor publieke regie, versterking van het elektriciteitsnet, en investeringen in opslag en waterstofinfrastructuur, met als doel een betrouwbaar, betaalbaar en toekomstbestendig energiesysteem voor iedereen.
Forse publieke investeringen in uitbreiding elektriciteitsnet
De SP ziet een toekomstbestendig, sterk elektriciteitsnet als cruciale voorwaarde voor de energietransitie. Door fors te investeren in uitbreiding en verzwaring van het net, wil de partij aansluiten van nieuwe duurzame bronnen en laadpalen mogelijk maken. Publieke regie en steun aan netbeheerders zijn hierbij essentieel om de energietransitie eerlijk en effectief te laten verlopen.
“We investeren fors in uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet, zodat nieuwe windparken, zonnepanelen en laadpalen kunnen worden aangesloten. Netbeheerders krijgen hiervoor publieke steun en duidelijke regie.”
“Wij investeren in nieuwe innovaties en technische oplossingen om zo een sterk elektriciteitsnet te bouwen. Zo zorgen we dat Nederland klaar is voor morgen én sterker wordt vandaag.”
“Wij investeren in het uitbreiden van windparken op zee, zonnepanelen op alle geschikte daken, aardwarmte en een toekomstbestendige energieinfrastructuur voor elektriciteit en groene waterstof, met opslagcapaciteit voor de (tijdelijk) overtollige elektriciteit.”
Investeren in energieopslag en buurtbatterijen
Om het elektriciteitsnet betrouwbaar te houden bij wisselende opwek uit zon en wind, wil de SP investeren in energieopslag, met nadruk op collectieve buurtbatterijen. Dit moet zorgen voor een robuust en altijd beschikbaar energiesysteem.
“We investeren in energieopslag met batterijen om momenten zonder zon en wind te overbruggen. Met buurtbatterijen bouwen we collectief aan een robuust energiesysteem dat altijd beschikbaar is wanneer je het nodig hebt.”
Publieke regie op waterstofinfrastructuur
De SP wil dat de overheid de regie neemt bij de aanleg van waterstofinfrastructuur, vergelijkbaar met hoe dat vroeger met elektriciteit en gas gebeurde. Groene waterstof wordt gezien als aanvulling op elektrificatie, vooral voor sectoren waar directe elektrificatie niet mogelijk is.
“De overheid pakt de regie in de aanleg van waterstofinfrastructuur, zoals ze dat vroeger deed met elektriciteit en gas. We zetten in op groene waterstof ... als oplossing voor sectoren die geen mogelijkheden hebben om volledig te elektrificeren, zoals delen van de zware industrie.”
Landelijk dekkend netwerk van publieke laadpunten
Voor de infrastructuur rondom elektrisch vervoer wil de SP een landelijk dekkend, publiek netwerk van laadpunten realiseren. Laadpalen moeten transparant, betaalbaar en net zo vanzelfsprekend worden als straatverlichting, zonder winstoogmerk voor bedrijven.
“Wie elektrisch rijdt moet altijd en overal eerlijk en betaalbaar kunnen laden. Daarom werken we aan een landelijk dekkend netwerk van publieke laadpunten.”
“Op termijn willen we dat laadpalen net zo vanzelfsprekend en publiek worden als straatverlichting of riolering. Geen verdienmodel voor bedrijven, maar een betrouwbare voorziening voor iedereen.”
De VVD vindt de uitbreiding en versnelling van de elektriciteitsinfrastructuur van nationaal belang en wil knelpunten zoals netcongestie en lange vergunningstrajecten daadkrachtig aanpakken. Ze stellen voor om procedures te verkorten, prioritaire projecten aan te wijzen, en innovatieve oplossingen zoals energyhubs te stimuleren, zodat bedrijven en huishoudens sneller en betrouwbaarder toegang krijgen tot het elektriciteitsnet.
Aanleg en uitbreiding elektriciteitsnet versnellen
De VVD ziet de huidige doorlooptijden voor de aanleg van energie-infrastructuur als te lang en wil deze fors verkorten door versnellingsgebieden aan te wijzen, procedures te vereenvoudigen en prioriteit te geven aan cruciale projecten. Dit moet de leveringszekerheid vergroten en economische schade door netcongestie voorkomen.
“De uitbreiding van ons elektriciteitsnet is van nationaal belang: We zetten de ingeslagen versnellingsaanpak met de grootste prioriteit door. Bijvoorbeeld door onderzoeklasten te beperken, de aanleg van elektriciteitsinfrastructuur wettelijk te beschermen en de gedoogplichtprocedure te versnellen en uit te breiden.”
“Op dit moment zijn de doorlooptijden voor de aanleg van energie-infrastructuur te lang, soms wel zeven tot tien jaar. Daarom wijzen we versnellingsgebieden aan en gaan we snijden in vergunningsprocedures. Bijvoorbeeld door beroeps- en bezwaarprocedures in te korten.”
“We moderniseren het toetsingskader van de Autoriteit Consument & Markt (ACM), zodat investeringen in het energienet sneller mogelijk worden en er expliciet rekening wordt gehouden met leveringszekerheid, economische schade door netcongestie en de urgentie van energietransitie.”
Innovatieve oplossingen voor netcongestie en flexibiliteit
De VVD wil innovatieve en onorthodoxe oplossingen stimuleren om netcongestie aan te pakken, zoals het aanwijzen van innovatiegebieden, het delen van netcapaciteit tussen bedrijven, en het faciliteren van energyhubs. Dit moet zorgen voor meer flexibiliteit en snellere aansluiting van bedrijven op het net.
“We willen daarom deze regio als innovatiegebied aanwijzen. Zodat de overheid samen met marktpartijen de netcongestie op onorthodoxe manieren kan aanpakken zonder extra gebruik te maken van het net.”
“Ook gaan we bedrijven helpen met het flexibiliseren van hun stroomvraag en maken we het voor hen makkelijker om energie en netcapaciteit te delen. Hierbij spelen energyhubs een cruciale rol.”
“Daarnaast willen we dat bedrijven sneller duidelijkheid krijgen over wanneer zij kunnen worden aangesloten op het net.”
Kosten en investeringen eerlijk verdelen
De VVD wil dat de kosten voor de uitbreiding van het elektriciteitsnet eerlijk worden verdeeld over de generaties die profiteren van deze investeringen, zodat de energietransitie betaalbaar blijft voor iedereen.
“Voor onze energie-onafhankelijkheid en economische groei breiden we het elektriciteitsnet fors uit. We verdelen de kosten daarvoor eerlijk over de verschillende generaties die profiteren van de investeringen.”
De Partij voor de Dieren wil de elektriciteitsinfrastructuur versterken, democratiseren en verduurzamen. Ze pleiten voor publieke zeggenschap, prioriteit voor huishoudens en maatschappelijke voorzieningen, en forse investeringen in het verzwaren en slimmer maken van het elektriciteitsnet, met oog voor natuur en efficiëntie. Hun visie is gericht op een decentraal, duurzaam en rechtvaardig energiesysteem waarin burgers centraal staan.
Elektriciteitsnetten verzwaren en efficiënter gebruiken
De PvdD ziet het versterken van de (inter)nationale, regionale en lokale elektriciteitsnetten als essentieel om de energietransitie mogelijk te maken. Ze willen netwerken waar mogelijk ondergronds aanleggen en inzetten op efficiënt gebruik, zodat pieken worden voorkomen en het net optimaal benut wordt.
“We verzwaren (inter)nationale, regionale en lokale elektriciteitsnetten. Waar mogelijk, en passend vanuit natuur en milieu-perspectief, komen netwerken ondergronds te liggen. Daarnaast zetten we in op efficiënt gebruik van het net, door pieken te voorkomen en het elektriciteitsnet zo veel mogelijk dag en nacht te gebruiken.”
Publiek eigendom en zeggenschap over de energie-infrastructuur
De partij wil dat het energiesysteem, inclusief infrastructuur, in publieke handen komt en dat omwonenden zeggenschap krijgen over opwekking, locatie en opbrengsten. Dit moet leiden tot meer democratische controle en lokale voordelen.
“Ons energiesysteem komt in publieke handen. Omwonenden hebben zeggenschap over het soort opwekking en de locatie. Ook zijn zij de eerste afnemers en bepalen zij wat er met de opbrengsten gebeurt.”
Prioriteit voor huishoudens en maatschappelijke voorzieningen op het elektriciteitsnet
Huishoudens en essentiële voorzieningen krijgen voorrang op het elektriciteitsnet, zodat zij niet worden verdrongen door grootverbruikers zoals datacenters of industrie.
“Burgers en voorzieningen van maatschappelijk belang, zoals ziekenhuizen, sportverenigingen en aardgasvrije woonwijken, krijgen voorrang op het elektriciteitsnet.”
Slimme energienetten en decentrale opwekking
De PvdD wil voorrang geven aan duurzame energie op het netwerk en investeren in slimme energienetten (smart grids) die gevoed worden door kleinschalige, decentraal opgewekte groene energie.
“Duurzame energie krijgt voorrang op het energienetwerk, met slimme energienetten (smart grids), gevoed door kleinschalige en decentraal opgewekte groene energie, met oog voor de privacy van gebruikers en leveranciers.”
Teruglevering aan het net zonder kosten
Zelf opgewekte elektriciteit moet kosteloos en belastingvrij kunnen worden teruggeleverd aan het net, ook voor huurders.
“Zelf opgewekte elektriciteit moet terug kunnen worden geleverd aan het net, zonder kosten en belastingvrij. Ook huurders krijgen de mogelijkheid om terug te leveren en te profiteren van een lagere energierekening.”
Afstemming aanvoer wind op zee op toekomstige vraag
De infrastructuur voor de aanvoer van elektriciteit van wind op zee wordt afgestemd op de plekken waar in de toekomst de vraag ligt, niet automatisch op bestaande fossiele clusters.
“De aanvoer van elektriciteit van wind op zee wordt afgestemd op de plekken waar de elektriciteit in de toekomst gebruikt gaat worden. Dat zijn niet automatisch de plekken waar de elektriciteit van de huidige fossiele energieclusters.”
GroenLinks-PvdA wil de infrastructuur voor elektra versneld uitbreiden en moderniseren om de energietransitie mogelijk te maken, leveringszekerheid te waarborgen en de kosten voor huishoudens en bedrijven te beperken. Ze stellen voor om vergunningprocedures te versnellen, prioriteit te geven aan kritieke energie-infrastructuur, en het elektriciteitsnet slimmer en efficiënter te gebruiken. Maatschappelijk belang krijgt voorrang op het net, en investeringen worden gespreid om de lasten eerlijk te verdelen.
Snellere uitbreiding en prioritering van het elektriciteitsnet
GroenLinks-PvdA ziet het tekort aan capaciteit op het elektriciteitsnet als een urgent probleem dat de energietransitie en woningbouw belemmert. Ze willen vergunningen voor kritieke energie-infrastructuur versnellen en deze projecten voorrang geven bij schaarse stikstofruimte.
“Met snellere uitbreiding van het elektriciteitsnet zijn we eerder onafhankelijk van fossiele subsidies. We komen met een Energieversnellingswet, die regelt dat vergunningen voor kritieke energie-infrastructuur, zoals voor verdeelstations en extra stroomkabels, eerder kunnen worden afgegeven. Ook krijgt de aanleg van deze infrastructuur voorrang als er door de beperkte stikstofruimte keuzes gemaakt moeten worden welke activiteiten mogelijk zijn.”
“Meer ruimte op het energienet kan niet wachten. Daarom investeren we fors in het uitbreiden van het elektriciteitsnet.”
Slimmer en efficiënter gebruik van het elektriciteitsnet
Naast uitbreiding wil de partij het bestaande net beter benutten door vraag en aanbod lokaal af te stemmen, gebruik buiten de piekuren te stimuleren, en oplossingen als batterijen en elektrolyse te ondersteunen.
“Daarnaast gaan we slimmer gebruik maken van het elektriciteitsnet. Bijvoorbeeld door bedrijven en huishoudens te stimuleren om buiten de spits stroom te gebruiken, oplossingen als batterijen en elektrolyse te ondersteunen, en de lokale energievraag beter af te stemmen met het lokale aanbod uit zon en wind.”
Voorrang voor maatschappelijk belang en spreiding van kosten
Om de energietransitie eerlijk te laten verlopen, krijgen partijen met een maatschappelijk belang voorrang op het net. Kosten voor uitbreiding worden gespreid over de tijd en nettarieven worden gedifferentieerd om de lasten voor huishoudens en bedrijven te beperken.
“Partijen met een maatschappelijk belang krijgen voorrang op het net. Kosten voor huishoudens en bedrijven houden we laag door energienetten langer te gebruiken, de kosten van investeringen in het net niet meteen in rekening te brengen bij afnemers maar uit te smeren over de tijd, en door nettarieven te differentiëren.”
DENK wil de energietransitie versnellen door te investeren in duurzame energiebronnen en het aandeel duurzame opwekking wettelijk te verhogen. Ze leggen nadruk op het betaalbaar houden van de energierekening voor huishoudens en stellen dat energiebedrijven verplicht moeten worden om steeds meer duurzame energie te leveren, maar doen geen concrete uitspraken over fysieke uitbreiding of versterking van het elektriciteitsnet.
Energiebedrijven verplichten tot meer duurzame opwekking
DENK wil dat energiebedrijven wettelijk worden verplicht om jaarlijks een groter aandeel duurzame energie op te wekken, met als doel volledige duurzaamheid. Dit moet de verduurzaming van de elektriciteitsinfrastructuur stimuleren, maar er worden geen specifieke maatregelen genoemd voor netverzwaring of netbeheer.
“Energiebedrijven worden wettelijk verplicht een groeiend aandeel duurzame energie op te wekken. Elk jaar stijgt dat verplichte aandeel, totdat volledige duurzaamheid is bereikt.”
Investeren in zonne- en windenergie
DENK pleit voor grootschalige investeringen in zonne-energie en windenergie op zee als kern van de energietransitie. Dit impliceert een grotere vraag naar een robuuste elektriciteitsinfrastructuur, maar concrete voorstellen voor netinvesteringen of -uitbreiding ontbreken.
“Massaal inzetten op schonere energie. Wij willen investeren in zonne energie en windenergie op zee.”
Betaalbaarheid en stimulering voor huishoudens
DENK wil dat huishoudens profiteren van verduurzaming door lagere energiekosten, onder meer via subsidies voor isolatie en zonnepanelen. Dit raakt indirect aan de infrastructuur door meer decentrale opwekking, maar er worden geen technische of structurele voorstellen gedaan voor het elektriciteitsnet.
“De overheid ondersteunt dit actief, met name door méér subsidies beschikbaar te stellen voor het isoleren van huurwoningen en zonnepanelen voor particulieren. Dat betekent ook dat de salderingsregeling moet blijven.”