Verkiezingsprogramma's 2025 overcultuur en kunst
Volt ziet kunst en cultuur als essentieel voor een verbonden, diverse en innovatieve samenleving en wil structureel investeren om de sector toegankelijker, eerlijker en toekomstbestendiger te maken. De partij pleit voor meer en eerlijkere subsidies, versterking van de positie van makers, meer regionale spreiding en samenwerking, en het behoud van erfgoed. Volt wil bureaucratie verminderen, diversiteit vergroten en Europese samenwerking stimuleren.
Structureel meer investeren in kunst en cultuur
Volt wil de jarenlange bezuinigingen op kunst en cultuur terugdraaien en structureel investeren, met als doel een toegankelijke, diverse en toekomstbestendige sector. De partij koppelt financiering aan het Europese gemiddelde en wil het subsidiebudget verhogen, met aandacht voor eerlijke beloning en spreiding.
“Daarom investeren we in deze sectoren gezamenlijk minimaal 0,7% van het bruto binnenlandse product (bbp). Dit is in lijn met het Europese gemiddelde.”
“We verhogen structureel het jaarlijkse subsidiebudget in de basisinfrastructuur. Volt wil het subsidiestelsel daarbij ook toegankelijker en eerlijker maken voor makers en instellingen.”
“We gaan weer investeren in kunst en cultuur. We zorgen dat kunst toegankelijk is voor iedereen.”
Eerlijkere en toegankelijkere subsidies, minder bureaucratie
Volt wil het subsidiestelsel hervormen zodat het eerlijker, toegankelijker en minder bureaucratisch wordt, met meer kansen voor kleine en nieuwe makers en minder administratieve lasten.
“Met het nieuwe extra budget zorgen we voor een betere spreiding van het cultuuraanbod over het land en geven we meer nieuwe of ondervertegenwoordigde kunstvormen, genres en kleine makers een kans op subsidie, zoals de Raad voor Cultuur voorstelt.”
“We lanceren een grote pilot Papierloos Subsidiëren, waarin we incidenteel geld vrijmaken om te experimenteren met allerlei manieren om papieren drempels uit het systeem te verwijderen.”
“Denk hierbij aan het aanvragen van kleinere subsidies met een video, auditie of roadshow, het publiek laten bepalen wie subsidie krijgt toegekend en 25% van subsidies vrij besteedbaar te maken.”
Diversiteit en inclusie in de sector
Volt wil dat het culturele aanbod een betere afspiegeling is van de samenleving, met meer aandacht voor diversiteit bij subsidieverlening en een grotere stem voor jongeren.
“Volt wil dat het culturele aanbod een goede weerspiegeling is van de verhalen en makers in de samenleving en ruimte geeft aan alles dat de sector te bieden heeft. Daarom willen we veel aandacht blijven besteden aan diversiteitscriteria bij subsidieverlening.”
“Ook maken we beoordelingscommissies die de subsidies toekennen meer divers, zodat die een betere afspiegeling vormen van de samenleving.”
“Volt pleit daarom voor een luidere stem van jonge(re) mensen bij besteding van kunst- en cultuurgelden en wil dat alle raden, commissies en inspraakorganen een plek bieden voor jongeren om hierover mee te beslissen.”
Versterking positie van makers en eerlijke beloning
Volt wil de positie van individuele makers versterken, eerlijke beloning garanderen en begeleiding bieden in een sector met toenemende marktwerking.
“Subsidies worden besteed aan persoonlijke begeleiding en ontwikkeling van makers, zodat zij beter kunnen omgaan met de zakelijke kant van hun creatieve werk.”
“Volt wil, net als de Raad voor Cultuur, dat alle cultuurinstellingen in de basisinfrastructuur met meerjarige subsidie toewerken naar collectieve tariefafspraken voor werknemers en zzp’ers.”
“Ook stellen we extra middelen beschikbaar voor eerlijkere beloning in de sector.”
Regionale spreiding en samenwerking
Volt streeft naar een evenwichtige spreiding van cultuur en subsidies over het hele land, met meer aandacht voor regio’s buiten de Randstad en structurele ondersteuning voor regionale cultuurhubs en talentontwikkeling.
“We zorgen voor een evenwichtige spreiding van subsidies tussen nationale en regionale instellingen. De cultuurhubs in de regio’s buiten de Randstad krijgen een vaste rol in het voordragen en ondersteunen van aanvragen bij nationale loketten, om hun stem te versterken.”
“Volt pleit ervoor dat structureel geld beschikbaar wordt gesteld voor talentontwikkeling en vernieuwing in de cultuurregio’s, zodat projecten duurzaam worden verankerd.”
Europese samenwerking en toegankelijkheid
Volt wil Europese samenwerking in de cultuursector versterken, EU-subsidies toegankelijker maken voor makers en een Europese museumkaart invoeren.
“We maken de Europabrede cultuurprojecten en EU-subsidies, zoals Culture Moves Europe en Creative Europe, makkelijker toegankelijk voor makers.”
“We voeren een Europese museumkaart in. Met de kaart krijgen inwoners van de EU voor een vaste prijs toegang tot alle musea binnen de EU en daarmee tot de wereldberoemde kunst die de EU rijk is.”
Behoud en verduurzaming van erfgoed
Volt zet in op het behoud van cultureel erfgoed, het aanpakken van achterstallig onderhoud en verduurzaming van monumenten, met aandacht voor regionale spreiding en teruggeven van geroofde kunst.
“We pakken de knelpunten in de financiering van monumentenzorg aan. We doen ook de komende kabinetsperiode eenmalige investeringen in achterstallig onderhoud van monumenten en werken eraan de renovatieachterstand verder terug te brengen.”
“Geroofde kunst of erfgoed moet proactief aangeboden worden aan de rechtmatige eigenaren.”
“We zorgen dat historische figuren en verhalen in de juiste, complete historische context worden geplaatst.”
BIJ1 ziet cultuur en kunst als essentieel voor een inclusieve, rechtvaardige samenleving en wil deze sectoren dekoloniseren, diverser en toegankelijker maken. Ze pleiten voor bindende diversiteitsnormen, forse investeringen, het teruggeven van gestolen kunst, en het verlagen van drempels voor deelname en representatie. Hun beleid richt zich op structurele gelijkwaardigheid, eerlijke beloning voor makers, en brede toegankelijkheid voor alle groepen.
Dekoloniseren en diversifiëren van cultuur en kunst
BIJ1 wil de cultuur- en kunstsector structureel dekoloniseren en diversifiëren, zodat deze een eerlijke afspiegeling wordt van de samenleving. Ze willen af van eurocentrisme, racisme en uitsluiting, en pleiten voor bindende diversiteitsnormen en extra subsidies voor ondervertegenwoordigde makers en verhalen.
“Verder is cultuur geen luxeproduct. Cultuur is het cement van de samenleving... Alle culturele instellingen en media moeten een goede afspiegeling zijn van de samenleving om tot een gelijkwaardige sector te komen. BIJ1 wil dat inclusie de norm is en niet alleen een mooie alinea in een subsidieaanvraag. We maken de Code Culturele Diversiteit bindend. En stellen extra subsidies beschikbaar voor makers en verhalen die nu niet goed vertegenwoordigd zijn.”
“We investeren fors in de Fair Practice Code en de Code Culturele Diversiteit en maken deze bindend. Er komen extra middelen voor kleinere instellingen, onafhankelijke makers en de NPO om deze codes in te voeren.”
“Er komt plek binnen culturele- en media-instellingen om aandacht te hebben voor de Nederlandse koloniale geschiedenis en slavernijverleden, vanuit het perspectief van de voormalige koloniën.”
“Ook kijken we eerlijk naar hoe het koloniale verleden nog steeds bepaalt voor welke verhalen er wel of geen plek is en wat ‘waardevol’ is. Veel van onze museumcollecties zijn gebaseerd op de Nederlandse koloniale geschiedenis en het Nederlandse slavernijverleden, en tonen kunst die gestolen is uit andere landen. We geven deze gestolen kunst direct terug.”
Toegankelijkheid en betaalbaarheid van cultuur
BIJ1 wil cultuur en kunst voor iedereen toegankelijk maken, ongeacht inkomen, leeftijd of beperking. Ze pleiten voor lagere toegangsprijzen, gratis musea voor jongeren, en structurele aandacht voor toegankelijkheid bij subsidies.
“De toegangsprijzen van musea en culturele instellingen gaan flink omlaag. Zo kan iedereen van kunst en cultuur genieten, ongeacht hun inkomen. Voor iedereen onder de 25 jaar worden musea gratis.”
“Culturele instellingen, mediamakers en creatieve makers worden bij subsidieaanvragen ook beoordeeld op toegankelijkheid voor mensen met een handicap. Het gebruiken van schrijf- en gebarentolken, ondertiteling, meertaligheid en toegankelijke communicatie wordt de norm.”
“We sturen aan op gratis, toegankelijke, online programma’s van de publieke omroep.”
Eerlijke beloning en bestaanszekerheid voor makers
BIJ1 wil een einde maken aan armoede onder kunstenaars en creatieve makers door eerlijke betaling, herinvoering van de WWIK, en extra steun voor zelfstandigen en kleine instellingen.
“Daarnaast maken we een einde aan de onzichtbare armoede in de cultuursector. Want alle kunstenaars en creatieven moeten kunnen leven van hun werk.”
“De Wet Werk & Inkomen Kunstenaars wordt weer in het leven geroepen en er komt structurele inzet om een einde te maken aan de armoede in de kunst, cultuur en mediasector.”
“We investeren in betaalbare en toegankelijke plekken en vrijplaatsen, waar kunst gemaakt en getoond kan worden. Bestaande vrijplaatsen worden erkend en behouden. Nieuwe vrijplaatsen worden praktisch en legaal ondersteund.”
Kunst- en cultuureducatie verplicht en toegankelijk
BIJ1 wil kunst- en cultuureducatie verplicht stellen in het onderwijs en zorgen dat elk kind toegang heeft tot cultuur, zowel op school als in de vrije tijd.
“Kunst- en cultuureducatie wordt een verplicht onderdeel van het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs en het mbo. Hierbij wordt samenwerking gezocht tussen onderwijs, de culturele omgeving van de school en de kunst- en cultuursector. Ook participatie in de vrije tijd is toegankelijk en betaalbaar voor ieder kind.”
“Er komt een cultuurbudget voor ieder kind dat zich in Nederland bevindt.”
BBB wil kunst en cultuur vooral regionaal en lokaal versterken, met nadruk op herkenbare, verbindende en traditionele vormen buiten de Randstad. Ze pleiten voor een eerlijkere verdeling van cultuurgeld, structurele steun aan streekcultuur en het hervormen van landelijke subsidies ten gunste van regionale initiatieven en volkscultuur.
Eerlijke verdeling cultuurbudget en focus op platteland
BBB vindt dat het cultuurbudget te veel naar de Randstad gaat en wil minstens de helft naar initiatieven buiten de grote steden laten gaan. Ze willen cultuurbeleid dat geworteld is in lokale gemeenschappen en tradities, en niet top-down wordt opgelegd.
“Minstens 50 procent van het cultuurbudget hoort naar initiatieven buiten de grote steden te gaan, waarbij nadrukkelijk wordt gekeken of de regio’s buiten de Randstad voldoende aandacht krijgen.”
“Cultuurgeld wordt eerlijker verdeeld over het land.”
“BBB kiest voor kunst, cultuur en media die zijn geworteld in lokale, regionale en landelijke tradities en gemeenschappen.”
Structurele steun voor streekcultuur en volkscultuur
BBB wil structurele steun voor streekcultuur en volkscultuur, zoals fanfares, corso’s en carnaval, en geeft voorrang aan laagdrempelige, streekgebonden initiatieven bij subsidies. Ze willen ook een landelijke status voor cultureel erfgoed-evenementen en eenvoudige toegang tot subsidies voor kleine verenigingen.
“BBB is voor het verlenen van structurele steun aan streekcultuur zoals fanfares, bloemen en fruitcorso’s, varend erfgoed, trekkertrek en carnaval.”
“Musea, podia en festivals die inzetten op laagdrempelige toegang en streekbinding krijgen wat BBB betreft voorrang bij het toekennen van subsidies.”
“Er moet een landelijke status komen voor evenementen die lokale tradities op het gebied van cultureel erfgoed erkent en extra bescherming biedt tegen overregulering.”
“Regionale cultuur loketten kunnen zorgen voor een eenvoudige toegang tot subsidies voor kleine verenigingen en lokale makers.”
Hervorming en versobering van landelijke cultuurfondsen
BBB wil de culturele basisinfrastructuur (BIS) hervormen en versoberen, waarbij grootschalige subsidies voor Randstedelijke instellingen worden verminderd ten gunste van regionale initiatieven. Projecten zonder voldoende publiek of maatschappelijke meerwaarde worden geschrapt.
“De culturele basisinfrastructuur (BIS) wordt hervormd en versoberd. We schrappen dubbele subsidiëring en projecten die onvoldoende publiek trekken of geen maatschappelijke meerwaarde hebben.”
“In plaats van grootschalige subsidies voor een klein aantal instellingen in de Randstad, kiezen wij voor versterking van regionale initiatieven, volkscultuur en lokaal erfgoed.”
Stimuleren en beschermen van streektalen en immaterieel erfgoed
BBB wil streektalen zoals Fries en Limburgs actief beschermen en stimuleren, en gemeenten en provincies aansporen beleid te maken voor immaterieel erfgoed zoals streekmarkten en folkloristische evenementen.
“Fries, streektalen en dialecten klinken ons als muziek in de oren. Het gebruik hiervan dient te worden gestimuleerd.”
“Gemeenten en provincies worden gestimuleerd om beleid te maken voor (immaterieel) erfgoed. Zoals streekmarkten en folkloristische evenementen.”
Forum voor Democratie (FVD) wil cultuur en kunst inzetten ter versterking van de nationale identiteit, met nadruk op het behoud en de uitdraging van Nederlands en Europees erfgoed. Subsidies moeten gericht zijn op kwaliteit, erfgoedbehoud en klassieke kunstvormen, niet op moderne of ideologische projecten. FVD pleit voor meer aandacht voor cultuur en kunst in het onderwijs, gratis toegang tot Rijksmusea, en een schoonheidseis voor nieuwe (overheids)gebouwen.
Erfgoedbehoud en klassieke kunst centraal stellen
FVD vindt dat cultuurbeleid zich moet richten op het conserveren en uitdragen van Nederlands en Europees erfgoed, met nadruk op klassieke muziek, schilderkunst en monumenten. Moderne, modieuze of ideologische kunstprojecten worden uitgesloten van subsidie. Dit beleid moet de nationale trots en identiteit versterken en toekomstige generaties verbinden met hun wortels.
“Subsidies moeten gericht zijn op het conserveren en restaureren van erfgoed en het uitdragen van onze cultuur, niet op modieuze of ideologische projecten.”
“Dat betekent meer aandacht in het onderwijs voor Europese cultuur, klassieke muziek, schilderkunst, monumenten en filosofie.”
“Het subsidiebeleid in de cultuursector dient gericht te zijn op kwaliteit, niet op diversiteit of ideologie.”
Gratis toegang tot Rijksmusea
FVD wil dat Rijksmusea gratis toegankelijk worden voor Nederlanders, zodat cultuur en geschiedenis voor iedereen bereikbaar zijn. Dit moet de betrokkenheid bij het nationale erfgoed vergroten en de drempel tot cultuurparticipatie verlagen.
“We maken Rijksmusea gratis toegankelijk voor Nederlanders, zodat onze cultuur en geschiedenis voor iedereen te ontdekken zijn.”
Schoonheidseis voor nieuwe (overheids)gebouwen
FVD stelt dat nieuwe (semi-)overheidsgebouwen architectonisch mooi en indrukwekkend moeten zijn, zodat ze bijdragen aan nationale trots en het culturele stadsbeeld. Hiermee wil de partij het historische karakter van steden en dorpen behouden en versterken.
Cultuur en kunst in het onderwijs versterken
FVD wil cultuur- en muziekeducatie een vaste plek geven in het curriculum, met nadruk op Nederlandse en Europese cultuur, klassieke muziek en schilderkunst. Dit moet jongeren helpen hun wortels en tradities te leren kennen en waarderen.
“We geven cultuur- en muziekeducatie een vaste plek in het curriculum, zodat alle kinderen toegang krijgen tot kunst en culturele vorming.”
“We geven meer aandacht aan de Nederlandse cultuur (en onze Europese cultuurfamilie), aan klassieke muziek, Europese schilderkunst en filosofie, zodat jongeren hun wortels en tradities beter leren kennen.”
Culturele diplomatie en nationaal symbool
FVD wil Nederlandse cultuur internationaal uitdragen via vertaalde literatuur en documentaires, en pleit voor de bouw van een nieuw Paleis voor de Volksvlijt als nationaal symbool van culturele grandeur.
“We verspreiden vertaalde Nederlandse literatuur en documentaires over onze geschiedenis internationaal, zodat onze cultuur wereldwijd zichtbaar wordt.”
“We bouwen een nieuw Paleis voor de Volksvlijt, zodat er een nationaal symbool van trots en culturele grandeur terugkeert in het hart van onze hoofdstad.”
Laag BTW-tarief voor cultuur
FVD wil cultuur, recreatie, sport en festivals in het lage BTW-tarief plaatsen om cultuur betaalbaar te houden en de sector te laten bloeien.
“We plaatsen cultuur, recreatie, sport, festivals en hotels (terug) in het lage BTW-tarief, zodat ontspanning, bewegen en cultuur betaalbaar blijven voor alle Nederlanders en deze sectoren volop kunnen bloeien.”
De Partij voor de Dieren ziet kunst en cultuur als essentieel voor een vrije, inclusieve en rechtvaardige samenleving, met bijzondere aandacht voor maatschappelijke thema’s als klimaat, inclusie en dekolonisatie. Ze willen structureel meer investeren in de sector, eerlijke beloning voor makers, brede toegankelijkheid en een grotere rol voor cultuur in maatschappelijke transities. Concrete voorstellen zijn onder meer het verhogen van het budget, verplicht Fair Pay, het moderniseren van het auteursrecht, en het verbieden van fossiele sponsoring.
Meer geld en toegankelijkheid voor kunst en cultuur
De PvdD wil het budget voor kunst, cultuur en erfgoed verhogen om de toegankelijkheid voor alle inwoners te vergroten en de sector te herstellen na jaren van bezuinigingen. Ze benadrukken het belang van een bloeiende, inclusieve sector die bijdraagt aan maatschappelijke vraagstukken en willen dat kunst en cultuur in heel Nederland beschikbaar zijn, niet alleen in de Randstad.
“Het budget voor kunst, cultuur en erfgoed wordt verhoogd om de toegankelijkheid ervan voor alle inwoners van Nederland te vergroten. De overheid faciliteert kunst- en cultuuraanbod in heel Nederland, niet alleen in de Randstad.”
“De harde bezuinigingen van de afgelopen decennia brengen de bestaanszekerheid en de toegankelijkheid van kunst, cultuur en erfgoed in gevaar. We moeten alles op alles zetten om bestaanszekerheid te garanderen voor uitvoerende en docerende kunst- en cultuurbeoefenaars, en ervoor zorgen dat iedereen kunst en cultuur kan ervaren.”
Eerlijke beloning en versterking positie makers
De partij wil dat makers in de culturele sector eerlijk worden beloond volgens de Fair Practice Code, met structurele middelen voor Fair Pay en extra aandacht voor kwetsbare zzp’ers. Ook wordt het auteursrecht gemoderniseerd om makers te beschermen, onder andere tegen het gebruik van hun werk door AI.
“Makers in de culturele sector krijgen een eerlijke vergoeding, in lijn met de Fair Practice Code, de gedragscode voor ondernemen in deze sector. Fair Pay wordt overal verplicht, en daarvoor worden structureel middelen vrijgemaakt.”
“Het auteursrecht en het auteurscontractenrecht worden gemoderniseerd om de positie van de makers te versterken. Platforms die geld verdienen aan het aanbod van films en muziek gaan een redelijk deel van hun winst uitkeren aan de rechthebbende makers. Makers worden beschermd tegen het gebruik van hun creaties voor de training van AI-systemen.”
Fossiele sponsoring uitsluiten
De PvdD wil dat culturele instellingen die zich laten sponsoren door fossiele bedrijven geen overheidssubsidie meer ontvangen, om de sector te verduurzamen en de invloed van de fossiele industrie te beperken.
“Culturele instellingen die zich laten sponsoren door bedrijven uit de fossiele industrie krijgen geen subsidie meer van de overheid.”
Cultuureducatie en participatie wettelijk verankeren
De partij streeft naar wettelijke verankering van cultuureducatie en cultuurparticipatie, met stimulering van lokale, toegankelijke voorzieningen en een vaste plek voor cultuur-, kunst- en muziekeducatie in het onderwijs.
“Cultuureducatie en cultuurparticipatie worden in de wet verankerd. Tot die tijd stimuleert de Rijksoverheid gemeenten en provincies om van cultuurparticipatie een vast onderdeel te maken van hun welzijnsbeleid.”
“Cultuur-, kunst- en muziekeducatie krijgen een vaste plek in het lesprogramma van het basis-, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs.”
Dekolonisatie en inclusie in cultuurbeleid
De PvdD wil meer aandacht voor het dekolonialiseren van cultuur, de rol van gestolen erfgoed en het stimuleren van diversiteit en inclusie in de sector.
“Daarnaast komt er meer aandacht voor het dekolonialiseren van cultuur, de rol van gestolen erfgoed en de betekenis en gevolgen hiervan voor onze huidige samenleving.”
“Daarvoor wordt de naleving van de Code Diversiteit en Inclusie gestimuleerd.”
Duurzaamheid en klimaat in de cultuursector
De partij wil beleid op klimaat en milieu in de cultuursector, zodat de sector haar ecologische voetafdruk kan verkleinen en actief bijdraagt aan maatschappelijke transities.
“Er komt beleid op klimaat en milieu in de cultuursector, zodat de sector de eigen ecologische voetafdruk kan verkleinen.”
“De creatieve sector en de erfgoedwereld worden vaker betrokken bij het aanpakken van maatschappelijke opgaven, zoals de klimaatcrisis.”
GroenLinks-PvdA ziet kunst en cultuur als essentiële pijlers voor verbinding, creativiteit en inclusiviteit in de samenleving, en wil deze breed toegankelijk maken voor iedereen. De partij stelt concrete maatregelen voor zoals gratis bibliotheekabonnementen, structurele investeringen in culturele voorzieningen, eerlijke beloning voor makers, versterking van cultuuronderwijs en het bevorderen van diversiteit en inclusie binnen de sector. Hun visie is gericht op het wegnemen van financiële en sociale drempels, het waarborgen van cultureel erfgoed en het versterken van de positie van makers.
Investeren in brede toegankelijkheid en spreiding van cultuur
GroenLinks-PvdA wil dat kunst en cultuur voor iedereen bereikbaar zijn, ongeacht inkomen, leeftijd of achtergrond. Ze investeren in culturele voorzieningen, ondersteunen amateurkunst en muziekverenigingen extra, en maken het bibliotheekabonnement gratis. Ook hechten ze waarde aan regionale spreiding van voorzieningen en subsidies.
“We investeren in de culturele en creatieve sector, niet alleen via het Rijk, maar ook via gemeenten en provincies. Cultuurparticipatie, amateurkunst, muziekverenigingen en kleine productiehuizen ondersteunen we extra. We hechten grote waarde aan regionale spreiding van culturele voorzieningen en subsidies.”
“De bibliotheek is de huiskamer van de stad of dorp. Iedereen moet toegang hebben tot boeken en informatie ongeacht je portemonnee, daarom maken we het bibliotheekabonnement gratis.”
Eerlijke beloning en betere arbeidsvoorwaarden voor makers
De partij vindt dat kunstenaars en culturele werkenden een eerlijke beloning verdienen en meer zekerheid moeten krijgen. Ze maken fair pay & fair practice een bindende subsidievoorwaarde, creëren een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioen voor culturele zzp’ers, en willen subsidies direct bij makers laten landen.
“Door de fair pay & fair practice als norm te hanteren ontvangen makers een eerlijke beloning waarmee ze kunnen rondkomen. We creëren een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioen voor alle werkenden, waar ook culturele zzp’ers onder vallen.”
“Subsidies moeten direct terechtkomen bij makers en uitvoerenden en we hebben aandacht voor de gevolgen van generatieve AI op het auteursrecht.”
Meer cultuuronderwijs en talentontwikkeling
GroenLinks-PvdA wil dat alle kinderen en jongeren in aanraking komen met kunst en cultuur via het onderwijs. Ze verhogen het budget voor de cultuurkaart, investeren in vakleraren, stimuleren samenwerking tussen scholen en culturele instellingen, en bevorderen lokale talentroutes en heroprichting van muziekscholen.
“We zorgen ervoor dat kinderen via de Rijke Schooldag in contact komen met cultuur, zoals theater, dansvoorstellingen en concerten. Dat doen we door een verhoging van het budget voor de cultuurkaart. Scholen krijgen middelen om vakleraren in te zetten voor cultuuronderwijs en we versterken de samenwerking van scholen en kunstopleidingen met de culturele sector.”
“Wij bevorderen samenhangende lokale talentroutes, zodat jongeren de weg naar het professionele podium (muziek, dans, theater, beeldende kunst) kunnen bewandelen. Om te voorzien in lokale cultuureducatie en -participatie bevorderen we de heroprichting van publiek gesubsidieerde muziekscholen en centra voor kunstzinnige vorming.”
Bevorderen van inclusiviteit en diversiteit in de culturele sector
De partij wil dat cultuurinstellingen actief beleid voeren om diversiteit te vergroten en toegankelijkheid voor mensen met een beperking te verbeteren. Ze maken naleving van de Code Diversiteit & Inclusie verplicht voor subsidieontvangst en pakken grensoverschrijdend gedrag aan.
“Wij voeren actief beleid om diversiteit binnen culturele instellingen en organisaties te bevorderen, en om toegankelijkheid voor mensen met een beperking te vergroten.”
“We maken de naleving van de Code Diversiteit & Inclusie en fair pay & fair practice een bindende voorwaarde voor het ontvangen van subsidie.”
Behoud en verduurzaming van cultureel erfgoed
GroenLinks-PvdA investeert in het behoud, de restauratie en verduurzaming van monumenten, historische gebouwen en archeologische vindplaatsen. Ze garanderen het voortbestaan van Nederlandse topinstellingen zoals symfonische orkesten.
“We investeren in restauratie, verduurzaming en behoud van monumenten, historische gebouwen en archeologische vindplaatsen. Wij garanderen het voortbestaan van Nederlandse topinstellingen in de culturele sector, waaronder de symfonische orkesten.”
Aanpak van ticketdoorverkoop en eerlijke toegang
Om cultuur toegankelijk te houden, wil de partij de bedrijfsmatige doorverkoop van tickets verbieden en variabele ticketprijzen aan banden leggen.
“We verbieden de bedrijfsmatige doorverkoop van tickets en we leggen de variabele ticketprijzen aan banden.”
JA21 erkent het belang van kunst en cultuur, maar bekritiseert de sector vanwege een vermeende linkse tunnelvisie en pleit voor meer ideologische pluriformiteit. Ze willen minder structurele subsidies voor uitvoerende kunsten, meer nadruk op Nederlandse tradities en erfgoed, en een cultuursector die minder afhankelijk is van de overheid en meer particulier initiatief stimuleert. Daarnaast moet de publieke omroep (NPO) zich beperken tot twee zenders met een focus op nationale cultuur, en moet het cultuurbeleid bijdragen aan het versterken van de Nederlandse identiteit.
Pluriformiteit en herwaardering van Nederlandse cultuur
JA21 vindt dat de kunst- en cultuursector te eenzijdig is en wil meer ruimte voor verschillende ideologische invalshoeken, met nadruk op Nederlandse tradities, taal en symbolen. Ze zien cultuur als essentieel, maar hekelen de dominantie van een links perspectief en het gebrek aan tegengeluid.
“De sector kijkt al decennialang vanuit een links ideologische tunnelvisie naar de samenleving. Het tegengeluid krijgt nauwelijks een plek; diegene die een kritisch geluid laat horen, loopt het risico te worden gecanceld.”
“JA21 staat daarentegen voor een pluriforme kunst en cultuursector waarbij juist wel de verschillende ideologische invalshoeken een plek krijgen. En zeker hoort daarbij de herwaardering van Nederlandse tradities, taal en culturele symbolen.”
Minder subsidies, meer particulier initiatief en focus op erfgoed
JA21 wil de structurele subsidiëring van uitvoerende kunsten fors verminderen en de sector stimuleren om meer particulier en commercieel initiatief te ontplooien. Overheidsgeld moet vooral naar behoud en toegankelijkheid van cultureel erfgoed gaan.
“Wat JA21 betreft moet er significant minder overheidsgeld naar de uitvoerende kunsten: subsidie is juist niet goed voor een bloeiende cultuursector.”
“Waar JA21 wel geld aan wil besteden is aan het behoud, de restauratie en het toegankelijk maken van ons cultureel erfgoed (zoals digitalisering van archieven en kwetsbare boeken).”
“Dat de cultuursector minder afhankelijk wordt van structurele subsidies en meer het particulier en commercieel initiatief wordt gestimuleerd.”
Beperking rol NPO tot cultuur, debat en nationale gebeurtenissen
JA21 wil de publieke omroep beperken tot twee zenders die zich richten op nieuws, debat, sport en cultuur, met afschaffing van ledenomroepen. De NPO moet neutraal, objectief en pluriform zijn in haar berichtgeving over cultuur.
“Dat de NPO tot twee zenders wordt teruggebracht voor nationale gebeurtenissen, sport, debat en cultuur met afschaffing van de ledenomroepen.”
“De nieuwsvoorziening door de NPO moet neutraal, objectief en pluriform zijn.”
“Een pluriform cultuurklimaat stimuleren waarbij Nederlandse tradities, taal en cultuuruitingen in voldoende mate aan bod komen.”
Cultuur als onderdeel van Nederlandse identiteit en integratie
JA21 koppelt cultuurbeleid expliciet aan het versterken van de Nederlandse identiteit en het eisen van culturele aanpassing van nieuwkomers. Ze stellen dat de Nederlandse cultuur leidend moet zijn en benadrukken het belang van het omarmen van Nederlandse normen, waarden en cultuur.
De VVD ziet kunst en cultuur als belangrijk voor de Nederlandse identiteit, maar legt de nadruk op ondernemerschap en minder afhankelijkheid van subsidies in de sector. Ze willen regeldruk verminderen, regionale spreiding van cultuurgelden bevorderen, en het cultuuronderwijs versterken door meer ruimte te geven aan zelfstandige kunstenaars en nieuwe verdienmodellen. Erfgoed, volkscultuur en cultuureducatie krijgen aandacht, maar de sector moet vooral zelfredzaam en ondernemend zijn.
Meer ondernemerschap en minder afhankelijkheid van subsidies
De VVD wil dat de cultuursector financieel zelfstandiger wordt door ondernemerschap te stimuleren en de afhankelijkheid van overheidssubsidies te verminderen. Ze zien kansen in nieuwe verdienmodellen, samenwerking met marktpartijen en het aantrekkelijker maken van werken in het cultuuronderwijs voor zelfstandigen. Dit moet leiden tot een bloeiende sector die meer mensen bereikt zonder structurele overheidssteun.
“We kiezen voor een ondernemende en bloeiende cultuursector, die vooral zelf aan de lat staat om zo veel mogelijk mensen te trekken.”
“We stimuleren artistiek ondernemerschap via nieuwe verdienmodellen en samenwerking met marktpartijen.”
“We stimuleren zo veel mogelijk eigen inkomsten in plaats van subsidies. Daarmee maken we de culturele sector minder afhankelijk van overheidssubsidies.”
Regeldruk verminderen voor culturele sector
De VVD wil de administratieve lasten voor culturele instellingen en kunstenaars verlagen, met name bij vergunningen en subsidieaanvragen. Dit moet het voor instellingen en makers makkelijker maken om hun werk te doen en zich te richten op hun kerntaken.
“We helpen de culturele sector waar dat kan door regeldruk, bijvoorbeeld bij vergunningsaanvragen en in subsidieaanvragen, te verminderen.”
Regionale spreiding van cultuurgelden en aandacht voor volkscultuur
De VVD vindt dat cultuurgelden eerlijker over het land verdeeld moeten worden en dat volkscultuur een volwaardige plek krijgt binnen het cultuurbeleid. Ze willen dat niet alleen Amsterdam profiteert van landelijke cultuurgelden en dat regionale tradities en evenementen beter ondersteund worden.
“Een groot deel van de landelijke cultuurgelden wordt enkel in Amsterdam ingezet, en dus veel minder in andere steden en provincies. We houden rekening met regionale spreiding in de verdeling van cultuurgelden.”
“We ondersteunen organisatoren van volkscultuur beter en maken volkscultuur een volwaardig onderdeel van de culturele basisinfrastructuur.”
Cultuureducatie en erfgoed toegankelijker maken
De VVD wil cultuureducatie op scholen stimuleren en erfgoed, inclusief immaterieel en nieuw erfgoed, breed toegankelijk maken. Ze zien cultuureducatie als een manier om kinderen kennis te laten maken met kunst en cultuur, en willen dat meer kunst uit museumdepots zichtbaar wordt voor het publiek.
“We beschermen ons erfgoed en stimuleren cultuureducatie op school. Daarmee bieden we kinderen de mogelijkheid om kennis te maken met de wereld van cultuur en kunst.”
“We erkennen zowel immaterieel als nieuw erfgoed als volwaardig onderdeel van het cultuurbeleid. We benutten de kansen die digitalisering van erfgoed biedt en zorgen voor een brede toegankelijkheid voor publiek, onderwijs en instellingen.”
“Er liggen te veel kunstobjecten in de depots van musea. We stimuleren tijdelijke uitleen of verhuur van deze kunst, zodat meer mensen ervan kunnen genieten.”
Hervorming cultuursubsidies en basisinfrastructuur
De VVD wil het systeem van cultuursubsidies en de culturele basisinfrastructuur hervormen door de subsidietermijn te verlengen en aanvraagkosten te verlagen. Dit moet zorgen voor meer stabiliteit en minder bureaucratie in de sector.
“We verlengen de subsidietermijn van vier naar acht jaar en verminderen zowel de regeldruk als een deel van de aanvraagkosten.”
D66 ziet kunst en cultuur als essentieel voor een vrije, veerkrachtige en innovatieve samenleving en wil deze voor iedereen toegankelijk maken. De partij investeert structureel in de culturele sector, verbetert de positie van makers, beschermt erfgoed en stimuleert cultuurparticipatie in heel Nederland. Concrete voorstellen zijn onder meer meerjarige investeringen, betere arbeidsvoorwaarden voor kunstenaars, gratis bibliotheekabonnementen voor jongeren, en het versterken van muziekonderwijs en musea.
Structureel investeren in een toegankelijke en diverse culturele sector
D66 wil de culturele sector versterken door langdurig te investeren, regels te verminderen en ruimte te bieden aan vernieuwing en diversiteit. Hiermee wil de partij cultuur toegankelijk maken voor iedereen, ook buiten de grote steden, en de positie van individuele kunstenaars verbeteren.
“D66 kiest voor een bruisende, ondernemende culturele sector. We investeren meer en langdurig. Zo krijgen makers, kunstenaars en instellingen meer zekerheid, minder last van regels en meer ruimte voor creativiteit en vernieuwing.”
“We willen een diverse culturele sector, met meer ruimte voor individuele kunstenaars, kleine collectieven en nieuwe kunstvormen. Cultuur moet overal in Nederland te vinden zijn, ook buiten de grote steden.”
Betere arbeidsvoorwaarden en bescherming voor kunstenaars
D66 erkent de kwetsbare positie van kunstenaars en wil hun beloning, werkomstandigheden en auteursrechten verbeteren door meer toezicht en bescherming.
“Kunstenaars kunnen zich in een kwetsbare positie bevinden, met ongezonde machtsverhoudingen. D66 wil een betere beloning en meer toezicht op werkomstandigheden en betere bescherming van auteursrechten.”
Cultuurparticipatie en toegankelijkheid bevorderen
De partij vindt dat iedereen recht heeft op cultuur en wil drempels verlagen door het lage btw-tarief te behouden, gratis bibliotheekabonnementen voor jongeren te bieden en bibliotheken als brede ontmoetingsplekken te versterken.
“Iedereen heeft het recht op cultuur. Dankzij D66 blijft het lage btw-tarief op cultuur, boeken en sport. Kunst, kennis en beweging mogen nooit een luxe zijn.”
“D66 wil een volwaardige bibliotheek in iedere buurt. Niet alleen voor boeken, maar ook voor ontmoeting, gezelligheid, taallessen, toegankelijke overheidsinformatie, digitale hulp en projecten voor mensen die laaggeletterd zijn. Zo versterken bibliotheken wijken en dorpen. Bibliotheekabonnementen zijn en blijven gratis tot 18 jaar.”
Muziekonderwijs en creatieve centra stimuleren
D66 wil het muziekonderwijs versterken door meer aandacht voor muziek op school, het terugbrengen van muziekscholen en het stimuleren van kunsthuizen en creatieve centra.
“Er zijn steeds minder muziekscholen in Nederland. D66 wil muziekonderwijs terug in de samenleving. Met meer aandacht voor muziek op school, meer muziekscholen, kunsthuizen en creatieve centra.”
Erfgoed beschermen en musea structureel steunen
De partij zet zich in voor het behoud en de toekomstbestendigheid van erfgoed en wil structurele steun voor musea die de veelzijdige geschiedenis en cultuur van Nederland tonen.
“Nederland is rijk aan erfgoed. Van monumenten en kunstwerken tot streektalen en tradities: D66 maakt ons erfgoed weerbaar en toekomstbestendig. We geven mensen ruimte om dit zelf te ontdekken en beleven. Door erfgoed actief te gebruiken, houden we de geschiedenis levend.”
“D66 wil een nationaal museaal beleid: structurele steun voor musea die de veelzijdige geschiedenis en cultuur van Nederland zichtbaar maken. Zoals het Slavernijmuseum in Amsterdam, het Eise Eisinga Planetarium in Franeker, het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk en het Museum Prinsenhof in Delft.”
Creatieve sector inzetten voor maatschappelijke opgaven
D66 wil de creatieve sector actief betrekken bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken door samenwerking tussen overheid en creatieve sector te stimuleren.
“De creatieve sector wordt actief betrokken bij maatschappelijke opgaven. Kunstenaars en ontwerpers brengen nieuwe perspectieven en kunnen vastgelopen processen doorbreken. We zetten deze aanpak voort en investeren in de samenwerking tussen overheid en creatieve sector.”
NSC ziet cultuur en kunst als een bindmiddel voor de samenleving en wil deze breed toegankelijk maken, met nadruk op nationale en regionale identiteit, geschiedenis en taal. Ze pleiten voor een stabiel cultuurbudget, betere spreiding van cultuurgelden buiten de Randstad, minder bureaucratie voor culturele instellingen, en extra aandacht voor regionale talen en erfgoed. Concrete voorstellen zijn onder meer een nationaal historisch museum, een stimuleringsfonds voor nieuwe producties, gratis bibliotheken, en actieve bescherming van regionale talen en tradities.
Stabiel cultuurbudget en eerlijke spreiding
NSC wil rust en ruimte voor culturele instellingen door een stabiel, meerjarig cultuurbudget en een eerlijkere spreiding van cultuurgelden, met extra inzet buiten de Randstad. Hiermee willen ze cultuur toegankelijk maken voor iedereen in Nederland en regionale ongelijkheid tegengaan.
“Een stabiel, meerjarig cultuurbudget geeft rust en ruimte aan instellingen. Daarbij moet er een eerlijke spreiding van cultuurgelden zijn: niet alleen in Amsterdam, maar ook provincies als Groningen of Limburg. We pleiten voor een herverdeling van middelen voor kunst en cultuur waarbij extra inzet nodig is in het landelijk gebied.”
Minder bureaucratie voor culturele instellingen
Om succesvolle culturele instellingen te ondersteunen, wil NSC onnodige administratieve lasten bij herhaalde subsidiering schrappen en cultuurfondsen meer ruimte geven voor vernieuwing en eenmalige projecten.
“Voor hen schrappen we onnodige rompslomp bij herhaalde subsidiering: goed presteren betekent verlenging. Cultuurfondsen krijgen meer ruimte voor vernieuwing en eenmalige projecten.”
Versterken lokale cultuur, amateurkunst en gratis bibliotheken
NSC erkent het belang van lokale cultuurinitiatieven, amateurkunst en bibliotheken als basisvoorzieningen en ontmoetingsplaatsen, en wil deze versterken en gratis toegankelijk maken.
“We gaan lokale cultuurinitiatieven, amateurkunst en bibliotheken versterken. De bibliotheek is een belangrijke basisvoorziening en moet gratis zijn.”
Nationaal historisch museum en stimuleren nieuwe producties
NSC wil de nationale en regionale geschiedenis zichtbaar maken via een nieuw nationaal historisch museum en stimuleert nieuwe Nederlandse producties in toneel, musical en film met een apart fonds.
Actieve bescherming en erkenning van regionale talen en cultuur
NSC vindt dat regionale identiteiten, talen en culturen wettelijke bescherming verdienen en wil zich houden aan internationale verdragen hierover. Ze willen het Fries, Nedersaksisch, Limburgs en Papiaments expliciet erkennen en de samenwerking tussen taalregio’s bevorderen.
“Regionale identiteiten en culturen verdienen erkenning, waardering en bescherming. Hierover zijn concrete afspraken gemaakt in het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden en in het Kaderverdrag inzake de bescherming van nationale minderheden. Deze afspraken moeten wettelijk worden verankerd en serieus worden nageleefd.”
“Het Fries is een officiële taal in Nederland en moet in de Grondwet worden erkend. Dat geldt ook voor de Nederlandse taal zelf en daarnaast voor de bijzondere positie van de Nederlandse Gebarentaal en de regionale talen Nedersaksisch, Limburgs en Papiaments.”
Behoud en promotie van nationaal cultureel erfgoed
NSC wil het behoud van nationaal cultureel erfgoed, monumenten, musea en tentoonstellingen actief ondersteunen en het verhaal van Nederland en haar regio’s uitdragen, mede als toeristische trekpleister.
“Het cultuurbeleid ondersteunt de instandhouding van nationaal cultureel erfgoed, musea en tentoonstellingen. Historische kerktorens en stadsgezichten moeten actief behouden blijven.”
“We pleiten voor actief rijksbeleid om het verhaal van Nederland en haar regio’s te vertellen en toerisme goed gespreid te faciliteren.”
De SP ziet kunst en cultuur als een fundament van beschaving en pleit voor brede toegankelijkheid, eerlijke betaling voor kunstenaars en een sterke publieke rol. Ze willen investeren in cultuur dichtbij mensen, gratis musea, cultuureducatie voor ieder kind en bescherming van digitale kunst en erfgoed. De partij verzet zich tegen marktwerking, uitsluiting en bezuinigingen in de sector.
Investeren in toegankelijke kunst en cultuur voor iedereen
De SP vindt dat kunst en cultuur voor iedereen bereikbaar moeten zijn, niet alleen voor de elite of in grote steden. Ze willen investeren in lokale podia, buurthuizen, festivals en gratis toegang tot musea, zodat cultuur dichtbij en betaalbaar blijft voor alle lagen van de bevolking.
“Iedereen moet toegang hebben tot kunst en cultuur. We investeren in de toegankelijkheid en betaalbaarheid van kunst en cultuur.”
“We investeren in buurthuizen, wijkcentra, poppodia, muziekverenigingen en festivals. Zo blijft cultuur dichtbij en toegankelijk voor iedereen, ook in dorpen en wijken.”
“Onze musea open voor iedereen. Rembrandt en Van Gogh zijn van ons allemaal. Daarom maken we rijksmusea gratis, te beginnen minimaal één dag per week. Ook regionale musea worden minstens één dag per week gratis toegankelijk.”
Eerlijke betaling en bestaanszekerheid voor kunstenaars
De SP wil dat kunstenaars en muzikanten niet in armoede leven en pleit voor eerlijke betaling, minimumtarieven en een speciaal fonds. Hiermee willen ze bestaanszekerheid bieden en voorkomen dat cultuurwerkers worden uitgebuit.
“Kunstenaars verdienen bestaanszekerheid. In een beschaafd land leven kunstenaars niet in armoede. We zorgen voor eerlijke betaling in de culturele sector, leggen minimumtarieven vast en investeren in een fonds voor kunstenaars en muzikanten van eigen bodem.”
Cultuureducatie voor ieder kind
De partij vindt cultuureducatie essentieel voor de ontwikkeling van kinderen, ongeacht hun achtergrond. Ze willen investeren in cultuuronderwijs met vakdocenten en samenwerking met culturele instellingen.
“Cultuureducatie voor ieder kind. Kunst en cultuur horen bij de vorming van elk kind. Daarom investeren we in cultuuronderwijs op school, met vakdocenten en samenwerking met culturele instellingen, zodat ieder kind zijn creatieve talenten kan ontwikkelen, ongeacht de portemonnee van de ouders.”
Bescherming en ondersteuning van digitale kunst en erfgoed
De SP erkent het belang van digitale kunstvormen en digitaal erfgoed. Ze willen digitale kunstenaars ondersteunen en voorkomen dat grote techbedrijven cultuur reduceren tot commerciële ‘content’.
“Nieuwe kunstvormen – zoals digitale media, games en online cultuur – krijgen ruimte en steun. Grote techbedrijven mogen cultuur niet reduceren tot ‘content’ voor hun verdienmodel. We beschermen digitaal erfgoed en ondersteunen digitale kunstenaars.”
Eerlijke ticketprijzen en bestrijding van woekerwinsten
Om cultuurbezoek betaalbaar te houden, wil de SP wettelijke maatregelen tegen woekerwinsten bij de doorverkoop van tickets voor culturele evenementen.
“Eerlijke ticketprijzen. We nemen wettelijke maatregelen tegen de woekerwinsten die worden gemaakt op de doorverkoop van tickets voor culturele evenementen en sportevenementen.”
Actieve steun voor regionale en culturele diversiteit
De SP wil de culturele rijkdom van Nederland beschermen, inclusief regionale talen en tradities, en pleit voor wettelijke bescherming en een plek in het onderwijs en de publieke omroep.
“De culturele rijkdom van Nederland stopt niet bij de deuren van een museum. Het leeft in de talen van onze regio’s en gemeenschappen, zoals bijvoorbeeld het Fries, Nedersaksisch, Limburgs en Papiaments. Wij kiezen voor actieve steun en wettelijke bescherming, met een passende plek in het onderwijs en bij de publieke omroep.”
De SGP ziet cultuur en kunst als waardevolle gaven die het leven verrijken, mits ze binnen de kaders van Gods wet blijven. De partij wil vooral inzetten op het behoud van cultureel erfgoed, zoals monumenten en kerken, en vindt dat de overheid zich moet beperken tot kerntaken op het gebied van cultuur. Kunst en cultuur mogen geen zedeloosheid of godslastering bevatten, en publieke middelen moeten vooral naar het behoud van nationaal erfgoed en hoogwaardige publieke omroep gaan.
Cultuur en kunst binnen christelijke kaders
De SGP waardeert kunst en cultuur als verrijking van het leven, maar stelt duidelijke grenzen: ze moeten passen binnen de normen van Gods wet. De partij ziet cultuur als tegenwicht tegen een te economische blik op de samenleving, maar wijst expliciet zedeloosheid en godslastering af in publieke uitingen.
Behoud en subsidiëring van cultureel erfgoed
De SGP vindt dat de overheid zich vooral moet richten op het beschermen van cultureel erfgoed, zoals monumenten en kerken. Er wordt gepleit voor structurele subsidies en het toegankelijk maken van monumentensubsidies voor kleine, niet-commerciële organisaties.
“Er komt een structurele subsidieregeling voor grote monumenten, waaronder monumentale kerkgebouwen en kerktorens.”
“Kleine niet-commerciële organisaties die zich inzetten voor instandhouding en herbestemming van Rijksmonumenten krijgen ook toegang tot monumentensubsidies.”
“De Rijksoverheid bevordert dat meer gemeenten kerkenvisies opstellen voor het behoud en zorgvuldige herbestemming van monumenten.”
Compacte, hoogwaardige publieke omroep met aandacht voor cultuur
De SGP wil dat de publieke omroep compact en kwalitatief hoogwaardig is, met een duidelijke taak om cultuur en geschiedenis te belichten en zich te onderscheiden van commerciële belangen.
50PLUS vindt dat cultuur en kunst bijdragen aan gezondheid, geluk en verbinding tussen mensen, en ziet hierin een taak voor de overheid. De partij wil cultuur bereikbaar houden voor alle generaties, culturele participatie stimuleren (vooral onder ouderen), en pleit voor een eerlijkere verdeling van culturele subsidies over het land. Daarnaast benadrukt 50PLUS het belang van culturele vorming voor ouderen en een sterke publieke omroep met aandacht voor regionale en seniorenprogramma’s.
Cultuur en kunst bereikbaar voor alle generaties
50PLUS wil dat cultuur toegankelijk blijft voor iedereen, ongeacht leeftijd, inkomen of regio, en dat actieve deelname aan cultuur wordt gestimuleerd, met speciale aandacht voor senioren. Dit moet bijdragen aan gezondheid, geluk en sociale verbinding.
Eerlijkere verdeling van culturele subsidies
De partij signaleert dat culturele subsidies nu te veel geconcentreerd zijn en wil deze eerlijker over het land verspreiden, zodat ook regio’s buiten de Randstad profiteren van culturele voorzieningen.
“Culturele subsidies worden meer evenredig verdeeld naar alle regio’s in het land.”
Culturele vorming en levenslang leren voor ouderen
50PLUS ziet culturele vorming als essentieel onderdeel van levenslang leren, vooral voor ouderen, en wil dit laagdrempelig en betaalbaar maken via lokale leerpunten.
“Een Nationaal Programma Leven Lang Leren, met betaalbare en laagdrempelige scholing, digitale vaardigheidstraining en culturele vorming voor ouderen.”
Sterke publieke en regionale omroep met aandacht voor cultuur
De partij vindt een stevige publieke omroep noodzakelijk voor het behoud van culturele programma’s, met specifieke aandacht voor regionale omroepen en programma’s voor ouderen.
“In deze tijd dat de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid overal bedreigd worden, is een stevige publieke omroep noodzakelijk. Verspilling bij de publieke omroep moet worden tegengegaan. Gelijktijdig is het van belang dat mooie programma’s, zoals die van bijvoorbeeld omroep Max, worden behouden.”
“Regionale omroepen staan dicht bij de burger en worden bevorderd.”
De ChristenUnie ziet kunst en cultuur als verrijking voor het leven en de samenleving, met een belangrijke rol voor de overheid als subsidieverstrekker, opdrachtgever en hoeder van cultureel erfgoed. Ze pleiten voor een eerlijkere spreiding van culturele instellingen over het land, gratis bibliotheeklidmaatschap voor jongeren, structurele financiering van erfgoed en herinneringscentra, en het behoud van monumentale kerkgebouwen. De partij benadrukt het belang van cultuur voor kansengelijkheid, sociale samenhang en het levend houden van de geschiedenis.
Eerlijkere spreiding en structurele steun voor culturele instellingen
De ChristenUnie wil dat culturele instellingen en subsidies eerlijker over het land worden verdeeld, zodat cultuur toegankelijk is voor iedereen, ongeacht woonplaats. Ze zien de overheid als een actieve hoeder van het culturele klimaat en erfgoed, en willen structurele financiering voor belangrijke culturele instellingen.
Gratis bibliotheeklidmaatschap en versterking van bibliotheken
Bibliotheken worden gezien als cruciaal voor cultuur, kansengelijkheid en het tegengaan van laaggeletterdheid. De ChristenUnie wil dat kinderen tot 18 jaar gratis lid zijn van de bibliotheek en benadrukt de sociale en educatieve functie van bibliotheken.
Structurele financiering en behoud van erfgoed en monumenten
De partij maakt zich sterk voor het behoud van cultureel erfgoed, waaronder monumentale kerkgebouwen, en wil structurele financiering voor herinneringscentra rond de Tweede Wereldoorlog.
“De overheid stelt blijvend geld beschikbaar om onderhoud aan Rijksmonumenten te plegen en herbestemming mogelijk te maken. Daarmee blijven ook monumentale kerkgebouwen, cultureel én beeldbepalend erfgoed behouden.”
“De ChristenUnie maakt zich sterk voor het levend houden van de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Daarom krijgen Kamp Amersfoort, Kamp Westerbork, Kamp Vught, het Oranjehotel, het Nationaal Holocaustmuseum en het Indisch Herinneringscentrum structurele financiering, zodat zij hun educatieve taak duurzaam kunnen vervullen.”
BVNL positioneert zich als cultureel conservatief en wil de Nederlandse cultuur, tradities en identiteit actief beschermen tegen wat zij zien als afbraak en vervreemding. De partij verzet zich tegen cultuurrelativisme, identiteitsdenken en het verdwijnen van nationale trots, en pleit voor het behoud van Nederlandse waarden en tradities in onderwijs en samenleving. Concrete beleidsvoorstellen over kunst ontbreken; de focus ligt op het beschermen van de Nederlandse cultuur en het tegengaan van invloeden die deze zouden ondermijnen.
Bescherming van Nederlandse cultuur en tradities
BVNL ziet de Nederlandse cultuur, met haar waarden en tradities, als het fundament van de samenleving en wil deze beschermen tegen afbraak, cultuurrelativisme en invloeden van buitenaf. De partij koppelt dit aan nationale trots en verzet zich tegen het verdwijnen van de eigen cultuur ten gunste van andere culturen.
“De Nederlandse cultuur, met haar waarden van vrijheid, discipline, spaarzaamheid, fatsoen en gemeenschapszin, is het fundament van onze samenleving. Wij verzetten ons tegen cultuurrelativisme, identiteitsdenken en het afbreken van nationale trots.”
“Wij tolereren geen afbraak van wat generaties voor ons hebben opgebouwd. Weg met de schaamte voor onze identiteit. BVNL wil een Nederland dat weer trots is op zichzelf.”
“Nederland is geen lege huls. Onze taal, onze normen, onze geschiedenis en onze waarden zijn het fundament van wie wij zijn. Wie Nederland binnenkomt, past zich aan – niet andersom.”
“BVNL is tot slot cultureel conservatief: wij willen ons mooie Nederland en de daarbij behorende unieke Nederlandse tradities en cultuur intact houden”
Doorgeven van Nederlandse cultuur in het onderwijs
BVNL wil dat de Nederlandse identiteit, cultuur en kernwaarden expliciet worden doorgegeven in het onderwijs, als onderdeel van integratie en burgerschapsvorming.
“De Nederlandse identiteit, cultuur, burgerschap en daarbij horende kernwaarden moeten worden doorgegeven in het onderwijs.”
Het CDA wil cultuur en kunst breed toegankelijk maken en waardevolle tradities behouden, met nadruk op regionale spreiding en het versterken van lokale initiatieven. Ze pleiten voor een herziening van het rijksgesubsidieerde cultuurbestel, meer aandacht voor inclusiviteit, en het erkennen van zowel de positieve als schaduwzijden van het Nederlandse verleden. De partij ziet kunst en cultuur als essentieel voor veerkracht, identiteit en gemeenschapsvorming.
Meer middelen en aandacht voor regionale cultuur
Het CDA vindt dat cultuur niet alleen in de Randstad moet floreren, maar in alle regio’s. Ze willen een betere spreiding van middelen en ondersteuning van zowel lokale initiatieven als nationale iconen. Dit moet de identiteit van gemeenschappen versterken en cultuur voor iedereen toegankelijk maken.
“We willen een brede regionale verdeling van aanbod en middelen, een brede toegang tot cultuur, en zowel lokale initiatieven als nationale iconen steunen. We willen dat er meer middelen van de beschikbare cultuurmiddelen naar de cultuurregio’s gaan.”
Hervorming van het rijksgesubsidieerde cultuurbestel
Het CDA stelt voor het huidige cultuurbestel grondig te hervormen door instellingen en fondsen samen te voegen en regionaal te organiseren. Ook willen ze langere cultuurplannen en meer aandacht voor kunst door mensen met een beperking.
“Het Rijksgesubsidieerde bestel gaat op de schop. De kleine culturele basisinfrastructuur-instellingen (BIS) en de fondsen worden samengevoegd, met regionale afdelingen. De duur van het cultuurplan brengen we naar acht jaar. In het cultuurplan moet meer aandacht zijn voor kunstuitingen door mensen met een beperking.”
Behoud en erkenning van tradities en geschiedenis
Het CDA benadrukt het belang van het behouden van waardevolle culturele tradities, maar erkent ook de schaduwzijden van het verleden, zoals het slavernijverleden. Ze vinden het essentieel om deze geschiedenis te erkennen en door te geven voor een volledig begrip van de Nederlandse cultuur.
“Het CDA wil waardevolle culturele tradities voor nu en latere generaties behouden. Tegelijkertijd beseffen wij dat ons verleden ook een schaduwzijde kent, zoals het slavernijverleden. Het erkennen en doorgeven van die geschiedenis is wezenlijk om onze cultuur volledig te begrijpen.”
Ondersteuning van taaldiversiteit
Het CDA ziet taal als een belangrijk onderdeel van cultuur en wil daarom niet alleen de Nederlandse taal, maar ook regionale talen, streektalen en dialecten ondersteunen.
“Taal geeft een gevoel van thuis. Daarom ondersteunen wij de Rijkstalen, regionale taal, streektalen en dialecten.”
DENK erkent het belang van cultuur, kunst en erfgoed vooral in relatie tot het koloniale verleden en kansengelijkheid. Hun belangrijkste concrete voorstellen zijn structurele financiering voor het Nationaal Slavernijmuseum, het uitbannen van racistische culturele uitingen zoals Zwarte Piet, en het maken van Keti Koti tot nationale feestdag. De kern van hun visie is dat cultuurbeleid moet bijdragen aan inclusiviteit, erkenning van diversiteit en het rechtzetten van historische ongelijkheid.
Structurele financiering voor het Nationaal Slavernijmuseum
DENK wil het slavernijverleden structureel zichtbaar maken vanuit het perspectief van nazaten en stelt structurele financiering voor het Nationaal Slavernijmuseum voor. Hiermee beoogt DENK erkenning en herstel van het koloniale verleden en het vergroten van kansengelijkheid via cultuur en erfgoed.
“Structurele financiering voor het Nationaal Slavernijmuseum. Het museum krijgt voldoende middelen om zijn rol te vervullen en vertelt het verhaal nadrukkelijk vanuit het perspectief van de nazaten van tot slaaf gemaakten.”
Uitbannen van racistische culturele uitingen
DENK wil racistische tradities in de Nederlandse cultuur actief bestrijden, met name door het verbieden van Zwarte Piet in de openbare ruimte en via publieke middelen. Dit standpunt adresseert het probleem van uitsluiting en discriminatie in culturele uitingen.
“‘Zwarte Piet’ wordt uitgebannen. Deze racistische karikatuur wordt verboden. Gemeenten mogen hem niet langer faciliteren in de openbare ruimte of via publieke middelen.”
Keti Koti als nationale feestdag
DENK wil de nationale cultuur inclusiever maken door Keti Koti/Emancipation Day tot nationale feestdag te maken. Hiermee erkent de partij het belang van herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij als onderdeel van het nationale culturele erfgoed.
“Keti Koti/Emancipation Day wordt een nationale feestdag. 1 juli wordt erkend als nationale dag van herdenking en bevrijding.”
De PVV wil de Nederlandse cultuur en identiteit centraal stellen, met nadruk op nationale tradities en het stoppen van overheidssteun aan instellingen die volgens hen deze cultuur ondermijnen. Ze willen de financiering van kunst en cultuur beperken door het verhogen van de btw en het schrappen van subsidies, en pleiten voor het koesteren van traditionele Nederlandse symbolen en feesten.
Stoppen met subsidies en belastingvoordelen voor kunst en cultuur
De PVV vindt dat overheidsgeld niet aan kunst en cultuur moet worden besteed, en wil de financiële steun aan deze sectoren drastisch verminderen. Ze stellen voor om de btw op kunst en cultuur te verhogen en subsidies te schrappen, omdat ze deze uitgaven als verspilling zien.
“Verder stoppen we met de NPO, met de oneerlijke expatregeling en met de export van uitkeringen en toeslagen. Dat geld blijft in Nederland. En voortaan berekenen we 21% btw over kunst en cultuur.”
Koesteren van Nederlandse tradities en nationale symbolen
De partij benadrukt het belang van trots zijn op de Nederlandse cultuur, geschiedenis en tradities, en verzet zich tegen het aanpassen of verwijderen van nationale symbolen en feesten onder druk van maatschappelijke discussies.
“Wij willen weer collectief trots zijn op ons land en op wie we zijn – in plaats van excuses maken voor het verleden van onze voorouders. Geen misplaatste schaamtecultuur, maar het koesteren van onze tradities, de standbeelden van onze nationale helden en onze feesten als Kerstmis, Sinterklaas mét Zwarte Piet en Pasen.”