Verkiezingsprogramma's 2025 overcriminaliteit
De PVV ziet criminaliteit als een urgent probleem, vooral in relatie tot migratie en overlast door specifieke groepen, en pleit voor een harde, repressieve aanpak. Hun belangrijkste voorstellen zijn het invoeren van strengere straffen, het afschaffen van TBS, het direct uitzetten van criminele vreemdelingen, het fors uitbreiden van de politiecapaciteit, en het legaliseren van pepperspray voor zelfverdediging. De partij legt sterk de nadruk op het beschermen van Nederlanders door middel van zero-tolerance beleid en het beperken van rechten voor daders.
Strengere straffen en afschaffing TBS
De PVV wil dat criminelen harder worden gestraft, met name bij gewelds- en zedenmisdrijven, en pleit voor het afschaffen van TBS. Ze zien zware straffen als noodzakelijk om criminaliteit te ontmoedigen en daders uit de samenleving te weren.
“Wij willen een zerotoleranceaanpak. Dat betekent: criminelen opsporen, oppakken, vastzetten en keihard straffen. Geen onzinnige taakstraffen, geen tbs, maar de bak in.”
“Afschaffen TBS”
“Levenslange gevangenisstraf weer echt levenslang”
“Cumulatieve straffen: elk misdrijf wordt apart bestraft en straffen worden bij elkaar opgeteld”
Direct uitzetten van criminele vreemdelingen
De partij koppelt criminaliteit expliciet aan migratie en wil dat vreemdelingen die een misdrijf plegen, direct worden uitgezet, inclusief het intrekken van verblijfsstatussen en nationaliteit waar mogelijk.
“Vreemdelingen (waaronder statushouders) worden na veroordeling voor één misdrijf – na het uitzitten van de straf en intrekking van de verblijfsstatus – direct uitgezet”
“Mensen met een dubbele nationaliteit die zijn veroordeeld voor één ernstig misdrijf, worden na het uitzitten van de straf gedenaturaliseerd en moeten Nederland verlaten”
“Asielzoekers die overlast veroorzaken of crimineel zijn, worden direct uit de asielprocedure gezet en gaan het land uit”
10.000 extra politieagenten en meer zichtbaarheid
De PVV wil fors investeren in politiecapaciteit, met name in probleemwijken, om de veiligheid te vergroten en criminaliteit daadkrachtig aan te pakken.
Legaliseren pepperspray voor zelfverdediging
De partij wil burgers, en met name vrouwen, meer mogelijkheden geven om zichzelf te verdedigen tegen criminaliteit door het legaliseren van pepperspray vanaf 18 jaar.
“Legaliseren verkoop en gebruik van pepperspray vanaf 18 jaar”
“Verder wil de PVV pepperspray legaliseren. Het kan niet zo zijn dat bijna de helft van de vrouwen ’s avonds met een sleutelbos in de hand als wapen over straat loopt, omdat ze bang zijn slachtoffer te worden van een misdrijf. Vrouwen moeten zich altijd kunnen verdedigen!”
Hardere aanpak van specifieke criminaliteit en groepen
De PVV benoemt expliciet bepaalde groepen en misdrijven, zoals georganiseerde criminaliteit, kindermisbruik, en overlast door allochtone jongeren, en wil deze met extra zware maatregelen bestrijden.
“De PVV gaat korte metten maken met de criminaliteit en overlast van groepen veelal allochtone jongeren.”
“De georganiseerde criminaliteit tiert welig in ons land: drugshandel, wapenhandel en mensenhandel.”
“Zware kindermisbruikers chemisch castreren”
“De verkoop van drugs aan minderjarigen wordt dubbel zo zwaar gestraft”
Versoberen gevangenisregime en afschaffen privileges
De partij wil het gevangenisleven strenger maken door privileges af te schaffen, meerpersoonscellen in te voeren en gedetineerden te verplichten tot arbeid.
“Gevangenen moeten een uniform dragen en minstens 40 uur per week arbeid verrichten”
“Geen vervroegde vrijlating; celstraffen worden geheel uitgezeten”
“Beklagrecht van gedetineerden afschaffen”
“Meerpersoonscellen in regulier regime wordt de norm: stapelbedden in 6.000 cellen”
BVNL wil criminaliteit keihard bestrijden met hoge minimumstraffen, strengere aanpak van gewelds- en zedenmisdrijven, en meer bevoegdheden voor politie en reclassering. De partij legt nadruk op harde repressie, het verhalen van schade op daders, levenslange monitoring van zedendelinquenten, en een stevige aanpak van cybercriminaliteit. Hun visie is dat de belangen van slachtoffers en samenleving altijd zwaarder moeten wegen dan die van criminelen.
Hoge minimumstraffen en harde aanpak zware criminaliteit
BVNL pleit voor een streng strafklimaat met hoge minimumstraffen voor gewelds- en zedenmisdrijven, en een harde aanpak van georganiseerde misdaad. Ze willen dat criminelen streng worden gestraft en dat recidive wordt voorkomen door intensieve monitoring.
“Zware criminaliteit harder aanpakken.”
“Hoge minimumstraffen voor gewelds- en zedenmisdrijven en intensieve monitoring van zedendelinquenten.”
“Georganiseerde misdaad kan rekenen op snoeihard beleid, een grote pakkans en hoge minimumstraffen.”
“Op zinloos geweld komt een minimum gevangenisstraf van 1 jaar.”
“Mensen die veroordeeld zijn voor een zedenmisdrijf worden levenslang gemonitord, bijvoorbeeld met een elektronische enkelband.”
Strengere straffen en maatregelen tegen specifieke criminaliteit
De partij wil specifieke vormen van criminaliteit, zoals geweld tegen hulpverleners, wapenbezit onder jongeren, en cybercrime, extra hard aanpakken. Ook wordt gepleit voor cumulatieve straffen en het verhalen van schade op daders.
“Geweld en agressie tegen hulpverleners wordt strenger bestraft: 1 jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf en zij met meer dan één verblijfstitel verliezen de Nederlandse.”
“Wapenbezit bij criminelen, waaronder het toegenomen messenbezit onder jongeren wordt keihard aangepakt.”
“We gaan werk maken van het bestrijden van cybercrime.”
“Invoering van een systeem van cumulatieve straffen. Hierbij tellen eerdere overtredingen proportioneel en cumulatief mee in de strafmaat.”
“Schade en de kosten van handhaving worden verhaald op diegenen die dit veroorzaken.”
Meer bevoegdheden en middelen voor politie en reclassering
BVNL wil de politie en reclassering meer middelen en bevoegdheden geven om criminaliteit te bestrijden, onder andere door meer agenten op straat, inzet van bodycams, en het inschakelen van defensie bij capaciteitsproblemen.
“Reclassering krijgt meer bevoegdheden om criminelen te monitoren en om daarmee Nederland veiliger te houden.”
“Meer politie op straat. Wijkagenten die de buurt goed kennen, hebben hun nut bewezen. Extra Buitengewone Opsporingsambtenaren (BOA’s) vergroten de zichtbaarheid, handhaving en bestrijding van de kleine criminaliteit.”
“De politie grijpt altijd in als mensen de regels overtreden en overlast veroorzaken.”
“Agenten dragen tijdens hun werk altijd een bodycam.”
“Indien de huidige politiecapaciteit tekortschiet, ondersteunt defensie de politie.”
Strenge aanpak cybercriminaliteit en digitale weerbaarheid
BVNL erkent het groeiende probleem van cybercriminaliteit en wil investeren in cybersecurity, internationale samenwerking, en bewustwording bij burgers en bedrijven.
“De overheid moet daarom wetten en regels opstellen met betrekking tot cybersecurity, waaronder privacywetten, meldingsvereisten bij datalekken en strafrechtelijke vervolging van cybercriminelen.”
“De overheid neemt een actieve rol aan bij het waarschuwen voor en optreden tegen cybercriminaliteit.”
“Aangezien cybercriminaliteit geen grenzen kent, is internationale samenwerking van essentieel belang.”
De SGP kiest voor een harde, repressieve aanpak van criminaliteit, met nadruk op strengere straffen, het afpakken van crimineel vermogen en het bestrijden van ondermijnende criminaliteit zoals drugs- en mensenhandel. De partij wil minder taakstraffen, meer gevangenisstraffen, en een stevige rol voor politie en justitie, met extra aandacht voor slachtoffers en het gezag van de overheid. Preventie en re-integratie krijgen alleen aandacht als ze bijdragen aan het voorkomen van recidive.
Strengere straffen en minder taakstraffen
De SGP vindt dat misdaad niet mag lonen en pleit voor het afschaffen van automatische voorwaardelijke invrijheidstelling, strengere straffen bij herhaling en minder taakstraffen, vooral bij gewelds- en zedenzaken. Dit moet het gezag van de overheid herstellen en slachtoffers recht doen.
“Daders van misdrijven, ook onder de zes jaar gevangenisstraf, krijgen geen automatische voorwaardelijke invrijheidstelling meer.”
“Te vaak krijgen daders voorwaardelijke straffen of taakstraffen. Dit moet strenger, zeker bij herhaling.”
“Geweld en intimidatie tegen agenten, boa’s en hulpverleners moet streng en snel bestraft worden. Daders mogen er niet slechts met een taakstraf vanaf komen.”
“Levenslang is levenslang. Alleen in uitzonderingsgevallen is beperking mogelijk.”
Hardere aanpak van georganiseerde criminaliteit en ondermijning
De partij wil meer capaciteit en middelen voor het bestrijden van georganiseerde misdaad, zoals drugs- en mensenhandel, en het afpakken van crimineel vermogen. Ook infiltratie in bedrijven en overheden moet streng worden tegengegaan.
“Er moet meer werk worden gemaakt van het opsporen en afpakken van crimineel vermogen. Misdaad mag niet lonen.”
“De SGP wil meer geld en capaciteit om de verwevenheid van onder- en bovenwereld te bestrijden, zoals bij drugshandel en mensenhandel.”
“Uithalers van drugs verdienen meer straf dan enkel een taakstraf of een geldboete. Misdaad mag niet lonen.”
Meer bevoegdheden en middelen voor politie en justitie
De SGP wil dat politie en justitie voldoende capaciteit en middelen krijgen, met prioriteit voor opsporing, vervolging en samenwerking. Politie moet zich richten op kerntaken en er mag niet bezuinigd worden op blauw op straat.
“De Politie dient zich te focussen op haar kerntaken. De inzet van de Politie bij demonstraties wordt tegen het licht gehouden. Diversiteit- en inclusieprojecten dienen plaats te maken voor opsporing en vervolging van echte criminelen.”
“De Politie dient te beschikken over een passende begroting die aansluit bij haar kerntaken. Er wordt niet bezuinigd op blauw op straat.”
“De strafrechtketen is gebaat bij een conjunctuurongevoelige financiering, zodat politie, OM en Rechtspraak niet te maken krijgen met wisselend beleid en wisselende financiering waardoor het uitvoeren van hun wettelijke taken in gevaar komt.”
Specifieke aanpak drugscriminaliteit en mensenhandel
De SGP wil een drugsvrije samenleving, sluit coffeeshops, beëindigt het wietexperiment en maakt geen onderscheid meer tussen soft- en harddrugs. Mensenhandel en prostitutie worden strenger aangepakt, met strafbaarstelling van zowel bezoek als uitbating.
“De SGP wil dat de overheid streeft naar een drugsvrije samenleving. We stoppen met gedogen en gaan de wet handhaven. Coffeeshops gaan dicht.”
“Het wietexperiment wordt beëindigd. Legaliseren van drugs is een schijnoplossing. De productie en verkoop van drugs blijft strafbaar.”
“Zowel prostitutiebezoek als het uitbaten van prostituees wordt strafbaar.”
“De SGP wil de inzet van gemeenten om op te treden tegen misstanden op het terrein van prostitutie en mensenhandel versterken, zowel online als offline.”
Slachtoffer centraal en inspraak in rechtszaken
De SGP benadrukt het belang van slachtoffers en nabestaanden, die meer inspraak moeten krijgen in rechtszaken en wiens belangen zwaarder moeten wegen bij strafoplegging.
Repressieve aanpak recidive en re-integratie alleen bij berouw
Re-integratie van gedetineerden wordt alleen ondersteund als zij berouw tonen, met als doel het voorkomen van terugval in criminaliteit.
“Gedetineerden die berouw tonen, verdienen ondersteuning bij hun re-integratie. Tegelijk is het essentieel dat de veiligheid en orde binnen de gevangenissen gewaarborgd blijven.”
“Vrijwilligersorganisaties die werken onder (ex-)gedetineerden verdienen overheidssteun. Zij dragen bij aan het voorkomen van terugval in criminaliteit.”
JA21 kiest voor een harde, repressieve aanpak van criminaliteit, met nadruk op strengere straffen voor zware criminelen, het uitbreiden van politiecapaciteit en het bestrijden van georganiseerde misdaad en ondermijning. De partij koppelt criminaliteit expliciet aan immigratie en pleit voor minimumstraffen, denaturalisatie van criminelen met dubbele nationaliteit, en het ‘three strikes and you’re out’-principe. JA21 wil daarnaast investeren in de strafrechtketen en gevangeniscapaciteit, en stelt vergelding en afschrikking centraal in hun visie op veiligheid.
Zwaardere straffen en minimumstraffen voor zware criminelen
JA21 vindt dat zware criminelen een grote belasting vormen voor de samenleving en zo lang mogelijk uit de maatschappij verwijderd moeten worden. Vergelding en afschrikking zijn leidende principes; daarom pleit de partij voor minimumstraffen, het ‘three strikes and you’re out’-principe, en altijd onvoorwaardelijke gevangenisstraf bij ernstige gewelds- en zedendelicten.
“JA21 wil zwaardere straffen voor zware criminelen. Wij doen dit omdat zware criminelen een grote belasting vormen voor de samenleving. Zij moeten daarom zo lang mogelijk uit de maatschappij worden verwijderd.”
“De invoering van minimumstraffen voor ernstige gewelds- en zedendelicten en geen terugkeer van veroordeelde gewelds- en zedendelinquenten in hun oude wijk na detentie.”
“Altijd een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor plegers van ernstige gewelds- en zedendelicten. Dit geldt ook voor agressie tegen politie, brandweer en hulpverleners.”
“De mogelijkheid tot opleggen van levenslang na drie ernstige geweldsmisdrijven: het ‘three strikes and you’re out’-principe.”
Keiharde aanpak van georganiseerde misdaad en ondermijning
De partij ziet georganiseerde misdaad als een existentiële bedreiging voor de samenleving, met name in relatie tot drugscriminaliteit en jeugd. JA21 wil repressieve en preventieve maatregelen, waaronder het afpakken van crimineel geld, privacyontneming voor beroepscriminelen, en een nationaal aanvalsplan ondermijning.
“Een keiharde aanpak van ondermijning en georganiseerde misdaad.”
“De georganiseerde misdaad ondermijnt en terroriseert onze samenleving. Ze maakt gezinnen kapot, ronselt kinderen op straat om hen in te zetten als dealers of uithalers, en ruïneert onze winkelstraten van binnenuit.”
“Een nationaal aanvalsplan ondermijning waarbij politie, Openbaar Ministerie en FIOD onaangekondigd verdachte ondernemingen binnenstebuiten keren.”
“Beroepscriminelen privacy ontnemen.”
Criminaliteit koppelen aan immigratie en dubbele nationaliteit
JA21 verbindt criminaliteit expliciet aan immigratie, vooral in grote steden, en wil het aantal delicten uitbreiden waarvoor denaturalisatie en uitzetting mogelijk is. Dit geldt niet alleen voor terrorisme, maar ook voor ernstige gewelds- en zedendelicten.
“Decennialange ongebreidelde immigratie heeft ervoor gezorgd dat veel plekken, met name in de grote steden, gebukt gaan onder toenemende onveiligheid en ondermijning.”
“Het aantal delicten uitbreiden waarvoor personen met een dubbele nationaliteit kunnen worden gedenaturaliseerd en uitgezet: niet meer alleen voor terroristische misdrijven, maar ook voor ernstige gewelds- en zedenmisdrijven.”
Investeren in politie, justitie en gevangeniscapaciteit
JA21 stelt dat eerdere bezuinigingen op veiligheid hebben geleid tot meer criminaliteit en wil fors investeren in de gehele strafrechtketen, meer agenten op straat, en uitbreiding en renovatie van gevangenissen en TBS.
“Fors investeren in de gehele strafrechtketen.”
“Forse investeringen in de gehele veiligheidsketen. Dat betekent meer agenten op straat, recherche, OM, rechtspraak en Dienst Justitiële Inrichtingen.”
“Fors investeren in het renoveren en uitbreiden van de capaciteit in het gevangeniswezen en TBS, daarbij horen ook investeringen in het waarderen van het personeel bij DJI.”
Harder optreden tegen drugscriminaliteit, softer voor softdrugs
JA21 wil hard optreden tegen harddrugsgebruik en -handel vanwege de link met georganiseerde misdaad, maar is milder over softdrugs. Ze willen de toegang tot coffeeshops voor niet-Nederlanders beperken om drugstoerisme en criminaliteit te verminderen.
BBB kiest voor een harde en uitvoerbare aanpak van criminaliteit, met nadruk op strengere straffen, het tegengaan van georganiseerde (drugs)criminaliteit, en het versterken van de positie van slachtoffers. De partij wil minimumstraffen, afschaffing van vervroegde vrijlating, uitbreiding van politiebevoegdheden, en inzet van technologie zoals drones en anti-maffiawetgeving. BBB legt de nadruk op daadkracht, afschrikking en bescherming van burgers tegen georganiseerde misdaad.
Strengere straffen en afschaffing vervroegde vrijlating
BBB wil dat straffen weer een afschrikwekkende werking krijgen door het invoeren van minimumstraffen, het uitsluiten van taakstraffen bij ernstige misdrijven, en het beëindigen van vervroegde vrijlating. Dit moet vooral gelden bij geweld tegen hulpverleners en georganiseerde misdaad.
“Straffen moeten weer betekenis krijgen. BBB wil een einde aan vervroegde vrijlating. Bij ernstige misdrijven voeren we minimumstraffen in en sluiten we taakstraffen uit.”
“Voor geweld tegen hulpverleners zoals brandweer, politie en zorgpersoneel is wat ons betreft altijd vervolging en een onvoorwaardelijke gevangenisstraf op zijn plaats.”
“Ernstige gewelds en levensdelicten, terreur en georganiseerde (drugs)criminaliteit en zedenmisdrijven willen we zwaarder bestraffen.”
“In ieder geval dienen gevangenen die zijn veroordeeld voor ernstige misdrijven hun straf volledig uit te zitten.”
Hardere aanpak georganiseerde (drugs)criminaliteit
BBB wil georganiseerde criminaliteit krachtig bestrijden door barrières in wetgeving weg te nemen, samenwerking tussen diensten te versterken, technologie in te zetten, en anti-maffiawetgeving naar Italiaans voorbeeld in te voeren.
“Tegen georganiseerde (drugs)criminaliteit trekken we heldere, harde grenzen. Door belemmeringen in wet en regelgeving weg te nemen, de samenwerking tussen diensten te versterken en gebruik te maken van moderne technologie, vergroten we de slagkracht van onze opsporingsdiensten.”
“Er komt antimaffia wetgeving waarbij we naar Italiaans voorbeeld de mogelijkheden om crimineel vermogen van families van criminelen af te pakken, uitbreiden.”
“De inzet van kroongetuigen is cruciaal bij het oprollen van gesloten criminele netwerken. We verbeteren en versterken de inzet van kroongetuigen als opsporingsmiddel.”
“We moeten de aanpak op logistieke knooppunten verder intensiveren en de samenwerking tussen betrokken partners verbeteren.”
Uitbreiding politiebevoegdheden en inzet technologie
BBB wil de politie meer mogelijkheden geven om wapens te controleren en preventief te fouilleren, en technologie zoals drones inzetten om criminaliteit in buitengebieden te bestrijden.
“Om het aantal (steek en vuurwapen) 'incidenten' tegen te gaan moet het eenvoudiger worden gemaakt voor de politie om op openbare plaatsen op wapens te controleren. De bevoegdheid preventief fouilleren wordt met de nodige juridische waarborgen uitgebreid.”
“In uitgestrekte buitengebieden kan technologie de politie ondersteunen. Daarom willen we meer inzet van drones in het buitengebied mogelijk maken, zodat de zichtbaarheid en slagkracht van de politie, ook op plekken waar afstand een rol speelt, wordt vergroot.”
Versterken positie slachtoffers
BBB wil dat slachtoffers van misdrijven zich meer gesteund voelen en eenvoudiger schadevergoeding kunnen krijgen van daders.
“Slachtoffers van misdrijven moeten zich meer gesteund voelen. Het moet daarom eenvoudiger worden voor slachtoffers om schadevergoeding van de dader(s) te kunnen ontvangen.”
Beperken communicatie en voortgezet crimineel handelen vanuit gevangenis
BBB wil streng optreden tegen voortgezet crimineel handelen vanuit detentie door communicatie van gedetineerden te controleren en beperken.
“Gevangenschap mag nooit een commandocentrum worden. Toch blijken criminelen, ook in zwaar beveiligde inrichtingen, hun netwerk vanuit de cel aan te sturen. BBB wil dit strikt tegengaan door het controleren en beperken van communicatie.”
Efficiënte gegevensuitwisseling bij zware criminaliteit
BBB wil privacybarrières wegnemen voor informatie-uitwisseling bij zware criminaliteit.
“We halen barrières in privacywetgeving weg voor informatie uitwisseling voor die zaken die gerelateerd zijn aan zware criminaliteit en beperken het gebruik van communicatiemiddelen van gedetineerden.”
Volt wil criminaliteit bestrijden door internationale samenwerking, het aanpakken van georganiseerde misdaad en ondermijning, en het herzien van het drugsbeleid met nadruk op gezondheid en regulering. Ze investeren in politiecapaciteit, digitale veiligheid en preventie van geweld, met bijzondere aandacht voor bescherming van kwetsbare groepen en mensenrechten. Hun aanpak is pragmatisch, gericht op effectiviteit en het respecteren van fundamentele rechten.
Internationale samenwerking tegen criminaliteit versterken
Volt ziet criminaliteit als een grensoverschrijdend probleem en wil de internationale samenwerking tussen politie en hulpdiensten verbeteren. Ze pleiten voor betere gegevensdeling, gezamenlijke operaties en EU-brede afspraken, met waarborgen voor mensenrechten en privacy.
“We versterken de internationale politiesamenwerking voor de bestrijding van criminaliteit. Internationale politiesamenwerking moet zich focussen op operationele behoeftes, waarbij mensenrechten en bescherming van persoonsgegevens nooit uit het oog verloren mogen worden.”
“We omarmen de Prüm II verordening, waarin informatie-uitwisseling voor politiesamenwerking wordt verbeterd en versneld.”
“Volt wil een EU-breed samenwerkingsverdrag tussen hulpdiensten. Daarbij wordt ondertussen ingezet op het toevoegen van Duitsland aan het huidige politieverdrag.”
Geldstromen georganiseerde misdaad aanpakken
Volt wil georganiseerde en ondermijnende criminaliteit bij de kern aanpakken door het stoppen van illegale geldstromen, uitbreiding van antiwitwasbevoegdheden en betere gegevensdeling tussen instanties.
“We pakken, naar voorbeeld van de Italiaanse maffiawetgeving, ondermijnende criminaliteit aan in de kern: de geldstromen stoppen. Volt wil wet- en regelgeving waarin antiwitwasbevoegdheden worden uitgebreid, waarin er meer mogelijkheden zijn voor inbeslagname en waarin duidelijke afspraken staan over gegevensdeling tussen instanties die ondermijnende criminaliteit aanpakken.”
Herziening drugsbeleid: reguleren en decriminaliseren
Volt stelt dat het huidige drugsbeleid niet werkt en wil onderzoeken of en hoe bepaalde drugs gelegaliseerd en gereguleerd kunnen worden, met nadruk op gezondheid en veiligheid. Ze pleiten voor gecontroleerde decriminalisering naar Portugees voorbeeld.
“We herzien het huidige drugsbeleid. Gezondheid en veiligheid van mensen komen centraal te staan. Drugsbeleid moet niet worden gedreven door een moreel (voor)oordeel, maar door feiten en onderzoek. Keer op keer blijkt dat verbieden niet werkt; de vraag verdwijnt daardoor niet. Met legaliseren en reguleren zijn wel goede ervaringen.”
“Volt wil daarom nader onderzoeken of en, zo ja, hoe we bepaalde drugs, zoals mdma (xtc) en lsd, kunnen legaliseren en reguleren.”
“Ook willen we gecontroleerde decriminalisering van specifieke drugs, naar Portugees voorbeeld.”
Investeren in politiecapaciteit en focus op kerntaken
Volt vindt dat de politie te veel gefocust is op georganiseerde misdaad en ondermijning, waardoor kerntaken in het gedrang komen. Ze willen investeren in politiecapaciteit, betere opleidingen en meer zeggenschap voor burgemeesters over lokale inzet.
“Nu is de politie te gefixeerd op specifieke problemen als georganiseerde misdaad en ondermijning, waardoor er te weinig aandacht is voor de kerntaken.”
“We moeten investeren in de politiemacht zodat de politie dichter bij mensen staat, zowel fysiek als online.”
Digitale veiligheid en bestrijding van cybercriminaliteit
Volt ziet digitale dreigingen als een groeiend probleem en wil investeren in cyberweerbaarheid, ethisch hacken en bescherming van kritieke infrastructuur. Ze pleiten voor verplichte mensenrechtentoetsen bij nieuwe veiligheidswetgeving.
“We bouwen aan digitale veiligheid met investeringen in cyberweerbaarheid, ethisch hacken en minder afhankelijkheid van grote techbedrijven.”
“Volt wil een verplichte mensenrechtentoets bij nieuwe (en bestaande) wetgeving in het veiligheidsdomein.”
Preventie en aanpak van geweld tegen kwetsbare groepen
Volt wil structureel beleid tegen femicide en geweld tegen vrouwen, met nadruk op preventie, samenwerking tussen instanties en bescherming van slachtoffers.
“Femicide is de meest extreme vorm van structureel geweld tegen vrouwen en vraagt om daadkrachtig en samenhangend beleid. Volt zet structureel in op de preventie van (ex-)partnergeweld en bescherming van (potentiële) slachtoffers, met een integrale aanpak als uitgangspunt.”
“We voeren landelijk het High Risk Team-model in, waarbij risico’s op (dodelijk) geweld tijdig worden gesignaleerd en betrokken instanties gezamenlijk optreden.”
De ChristenUnie kiest voor een harde, integrale aanpak van criminaliteit, met nadruk op het bestrijden van drugscriminaliteit, mensenhandel, seksueel misbruik en georganiseerde misdaad. Ze pleiten voor hogere straffen, meer politiecapaciteit, het beëindigen van het gedoogbeleid rond drugs en prostitutie, en het afpakken van crimineel vermogen. Tegelijkertijd is er aandacht voor preventie, hulp aan slachtoffers en resocialisatie van daders.
Harde aanpak van drugscriminaliteit en einde gedoogbeleid
De ChristenUnie ziet drugscriminaliteit als een ernstige bedreiging voor de samenleving en wil alle vormen van drugsproductie, -handel en -gebruik streng aanpakken. Ze willen het gedoogbeleid beëindigen, coffeeshops sluiten, hogere straffen invoeren en crimineel vermogen afpakken.
“Hogere (maximum)straffen zijn gerechtvaardigd, met name voor zware en georganiseerde drugscriminaliteit. We vergroten de capaciteit bij politie en justitie voor de bestrijding van drugscriminaliteit, ook in internationale samenwerking.”
“Er komt een einde aan het gedoogbeleid van soft-drugs. Ook het heilloze wiet-experiment wordt per direct stopgezet.”
“Panden, boten, auto’s, sieraden en wat er verder met misdaadgeld is gekocht, wordt afgepakt en geveild.”
“De maatschappelijke norm moet weer worden dat drugsgebruik slecht en onwenselijk is. Dat vraagt om grootschalige en confronterende campagnes waarin de desastreuze gevolgen van drugs voor gezondheid, psyche en samenleving worden benadrukt.”
Strengere aanpak mensenhandel, seksueel misbruik en uitbuiting
De partij wil mensenhandel, seksueel kindermisbruik en uitbuiting krachtig bestrijden door meer gespecialiseerde politie, strengere aansprakelijkheid voor facilitators, betere slachtofferhulp en internationale samenwerking.
“Het aantal veroordelingen van mensenhandelaren en hun klanten ligt te laag. Nu worden vooral de ‘kleinere criminelen’ gepakt, terwijl de grote daders de dans ontspringen. We investeren in meer gespecialiseerde politiemensen, officieren van justitie en rechters en vergroten de aangiftebereidheid van slachtoffers door mensenhandelprocessen slachtoffervriendelijker te maken.”
“Niet alleen daders, ook (rechts)personen die seksueel kindermisbruik faciliteren worden daarom strafrechtelijk en zo mogelijk ook civielrechtelijk aansprakelijk gesteld.”
“Transnationaal seksueel kindermisbruik is een groot probleem, met volgens het WODC jaarlijks maar liefst 20.000 daders uit Nederland. Een harde strafrechtelijke aanpak is noodzakelijk, inclusief laagdrempelige multinationale uitwisseling van gegevens en samenwerking in opsporing en vervolging.”
Verbod op prostitutie en aanpak seksindustrie
De ChristenUnie wil een samenleving zonder prostitutie en porno, met een verbod op prostitutie waarbij de klant strafbaar wordt gesteld, en maatregelen tegen de seksindustrie.
“De beste manier om een verbod vorm te geven is niet de prostituee maar de klant strafbaar stellen, zoals ook in Zweden, Noorwegen en Frankrijk het geval is.”
“Mensenhandel en andere vormen van uitbuiting worden aangepakt door de samenwerking tussen politie en hulporganisaties te verbeteren.”
Investeren in politie, preventie en resocialisatie
Naast repressie wil de ChristenUnie investeren in politiecapaciteit, preventie (vooral bij jongeren) en resocialisatie van daders om recidive te voorkomen.
“De ChristenUnie investeert daarom in de politiecapaciteit, zodat de politie zichtbaar en aanspreekbaar blijft in wijken en dorpen, ook in minder bevolkte gebieden.”
“We willen voorkomen dat jongeren afglijden in de criminaliteit en verslaving. Bewustwordingscampagnes op scholen, persoonlijke begeleiding, een passend zorgaanbod en steun bij het vinden en behouden van opleiding en werk zijn daarbij van groot belang.”
“Vanwege de positieve effecten op gedrag en de beperking van de kans op recidive, krijgen gedetineerden waar mogelijk tijdens hun gevangenschap meer verantwoordelijkheid. We steunen reclassering op maat en vrijwilligersorganisaties zoals stichting Exodus en Gevangenenzorg Nederland die (ex-)gedetineerden begeleiden.”
De VVD kiest voor een harde, repressieve aanpak van criminaliteit, met nadruk op strengere straffen, het afpakken van crimineel vermogen en het ontmantelen van criminele netwerken. De partij wil meer mogelijkheden voor informatie-uitwisseling, uitbreiding van de kroongetuigenregeling, en preventie gericht op jongeren. Hun visie is dat veiligheid en het beschermen van de rechtsstaat voorrang krijgen boven privacy van criminelen.
Strengere straffen en repressieve aanpak
De VVD wil hogere straffen, uitbreiding van het volwassenenstrafrecht voor jongeren, minimumstraffen voor recidivisten en een lik-op-stukbeleid. Hiermee beoogt de partij criminaliteit minder aantrekkelijk te maken en de pakkans en strafmaat te verhogen.
“De maximale straffen gaan omhoog en rechters krijgen meer ruimte om het volwassenenstrafrecht toe te passen op zestien- en zeventienjarigen die zeer ernstige gewelds- of zedenmisdrijven plegen.”
“In lijn met landen om ons heen zoals Duitsland, zijn wij voorstander van minimumstraffen voor recidivisten.”
“We willen lik-op-stukbeleid: De politie krijgt de mogelijkheid om naast lichte verkeersovertredingen (op grond van de Wet Mulder) ook lichte strafbare feiten zoals lichte winkeldiefstallen zelfstandig af te doen.”
Crimineel vermogen afpakken, ook zonder veroordeling
De VVD wil het mogelijk maken om crimineel verkregen vermogen af te pakken, zelfs als er nog geen strafrechtelijke veroordeling is, en deze aanpak landelijk uitrollen.
“We maken het mogelijk dat criminele winsten worden afgepakt van verdachten die nog niet strafrechtelijk zijn veroordeeld, bijvoorbeeld omdat een verdachte gevlucht, ziek, overleden of ontoerekeningsvatbaar is. En anders van hun erfgenamen.”
“We breiden de Rotterdamse patseraanpak landelijk uit. Door heel het land worden acties georganiseerd waarbij gemeente, politie, douane, FIU en FIOD samenwerken om spullen af te pakken die met crimineel verkregen geld gekocht zijn.”
Meer informatie-uitwisseling boven privacy
De partij vindt dat het delen van informatie tussen publieke en private instanties belangrijker is dan privacy van criminelen, om ondermijning en fraude effectiever te bestrijden.
Ontmantelen van criminele netwerken en uitbreiding kroongetuigenregeling
De VVD wil criminele netwerken stap voor stap ontmantelen, geïnspireerd op de Italiaanse anti-maffia aanpak, en de kroongetuigenregeling uitbreiden om meer informatie uit criminele circuits te krijgen.
“We zetten naar voorbeeld van de Italiaanse anti-maffia aanpak in op het stap voor stap ontmantelen van criminele netwerken en hun criminele verdienmodellen.”
“We breiden daarom de kroongetuigenregeling uit. Tegelijk breiden we ook het kader voor de bescherming van getuigen en hun familie uit.”
Preventie en heropvoeding van jongeren
De VVD wil voorkomen dat jongeren afglijden naar zware criminaliteit door preventieprogramma’s, ouderbetrokkenheid en heropvoedprogramma’s die gericht zijn op verantwoordelijkheid en perspectief.
“We moeten er alles aan doen om te voorkomen dat jongeren afglijden naar zware criminaliteit. We zetten het programma Preventie met gezag voort met meer aandacht voor verschillende regio’s.”
“We brengen jonge criminelen weer verantwoordelijkheid, discipline en respect bij door deelname aan een heropvoedprogramma van Justitie in samenwerking met gemeenten, politie en defensie-veteranen.”
“Ouders die wel kunnen, maar niet willen bijdragen aan het voorkomen dat jongeren afglijden naar de zware criminaliteit, worden strenger aangepakt en kunnen een bestuurlijke boete krijgen.”
FVD pleit voor een harde, consequente aanpak van criminaliteit met zwaardere straffen, minder taakstraffen, en het sneller opsluiten van recidivisten. Ze willen het legaliteitsbeginsel invoeren zodat elk misdrijf wordt vervolgd, minimumstraffen voor ernstige delicten, en het intrekken van de nationaliteit bij zware misdrijven. Daarnaast bepleiten ze legalisering van softdrugs om drugsgerelateerde criminaliteit terug te dringen en profilering bij opsporing.
Zwaardere straffen en sneller opsluiten recidivisten
FVD vindt dat criminaliteit te weinig wordt aangepakt en wil dat zware misdrijven harder worden bestraft, recidivisten sneller worden opgesloten, en veelplegers eerder in een ISD-traject komen. Dit moet duidelijk maken dat criminaliteit niet loont en de veiligheid vergroten.
“Zware misdrijven moeten harder worden bestraft, recidivisten moeten eerder worden vastgezet en veelplegers moeten sneller in een ISD-traject komen.”
“Minder taakstraffen, meer gevangenisstraffen. Zwaardere straffen voor ernstige gewelds- en zedendelicten en recidivisten eerder vastzetten, zodat misdadigers weten dat criminaliteit écht consequenties heeft.”
“We zetten veelplegers al na drie misdrijven in twee jaar in een ISD-traject (nu tien misdrijven in vijf jaar), zodat zij sneller uit de samenleving worden gehaald.”
Invoeren legaliteitsbeginsel: elk misdrijf vervolgen
FVD wil het opportuniteitsbeginsel vervangen door het legaliteitsbeginsel, zodat elk misdrijf in beginsel wordt vervolgd. Dit moet het lage opsporingspercentage verhogen en willekeur tegengaan.
“We vervangen het opportuniteitsbeginsel door het legaliteitsbeginsel, zodat elk misdrijf in beginsel in behandeling wordt genomen en vervolgd.”
“Forum voor Democratie wil dit aanpassen en overstappen naar het Legaliteitsbeginsel, zoals in Duitsland. Daar moet de politie alle misdrijven in beginsel in behandeling nemen en gaat het OM over tot vervolging, tenzij er zwaarwegende redenen zijn om dat niet te doen.”
Minimumstraffen voor ernstige gewelds- en zedendelicten
FVD wil minimumstraffen invoeren voor ernstige gewelds- en zedendelicten, zodat rechters alleen met goede motivatie kunnen afwijken. Dit moet zorgen voor meer consequentie en afschrikking.
Intrekken nationaliteit en uitzetten criminele vreemdelingen
FVD wil de Nederlandse nationaliteit intrekken bij dubbele paspoorthouders die ernstige misdrijven plegen en criminele asielzoekers direct uitzetten. Dit moet Nederland veiliger maken en herhaling voorkomen.
“We trekken de nationaliteit in van dubbele paspoorthouders bij ernstige misdrijven en zetten criminele asielzoekers direct uit, zodat Nederland veiliger wordt.”
“We ontnemen dubbele paspoorthouders hun Nederlandse nationaliteit bij gewelds- en zedendelicten, zodat Nederland criminelen kan uitzetten.”
Legaliseren softdrugs om criminaliteit terug te dringen
FVD wil de hele keten van softdrugs legaliseren, van productie tot verkoop, om het grijze circuit en drugsgerelateerde criminaliteit te bestrijden.
“We legaliseren de hele keten van softdrugs — van productie tot verkoop — zodat deze veilig en gecontroleerd kan worden aangeboden en criminaliteit wordt teruggedrongen.”
Profileren bij opsporing
FVD wil dat de politie mag profileren op basis van statistisch relevante categorieën om opsporing sneller en doelgerichter te maken.
“We laten politie profileren op basis van statistisch relevante categorieën, zodat opsporing sneller en doelgerichter verloopt.”
Het CDA kiest voor een harde en brede aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit, met nadruk op het versterken van opsporing, het afpakken van crimineel vermogen en preventie. Ze willen investeren in politiecapaciteit, sociale weerbaarheid, strengere straffen en gerichte campagnes tegen drugsgebruik. De partij koppelt het bestrijden van criminaliteit aan het beschermen van kwetsbare wijken en het vergroten van de weerbaarheid van de samenleving.
Ambitieus Deltaplan tegen georganiseerde criminaliteit
Het CDA wil georganiseerde en ondermijnende criminaliteit substantieel terugdringen via een meerjarenprogramma (‘Deltaplan’), met meer opsporingscapaciteit, aanpak van risicosectoren en investeringen in getroffen wijken. De partij ziet het afpakken van crimineel vermogen als essentieel en wil dit geld terug investeren in de getroffen buurten.
“We pleiten voor een ambitieus meerjarenprogramma – een zogenaamd ‘Deltaplan’ – om georganiseerde ondermijnende criminaliteit substantieel terug te dringen. Dit plan omvat onder andere een verhoging van opspoor- en vervolgingscapaciteit, de versterking van sociale weerbaarheid in kwetsbare wijken, het aanspreken van risicovolle sectoren [...] én bewustwordingscampagnes zoals ‘Kijk niet weg’ en ‘Zeg “nee” tegen drugs’.”
“Crimineel verdiend vermogen pakken we af, ook zonder voorafgaande veroordeling. Dit geld moet worden geïnvesteerd in de wijken die onder deze criminaliteit hebben geleden.”
Harde aanpak zware criminaliteit, drugs en ondermijning
Het CDA kiest voor een harde lijn tegen zware georganiseerde criminaliteit, liquidaties, drugsinvoer en corruptie. Ze willen investeren in extra celcapaciteit, meer politie-inzet op straat, en strengere straffen, inclusief het inzetten van enkelbanden als hoofdstraf.
“We zetten hard in op de bestrijding van zware georganiseerde criminaliteit, waaronder liquidaties, bedreiging, omkoping en sluipende corruptie.”
“We investeren in extra celcapaciteit.”
“We willen dat de rechter meer mogelijkheden krijgt om slimmer te straffen. Wij zien de enkelband als volwaardige straf en introduceren dit als mogelijkheid voor de rechter om het als hoofdstraf op te leggen.”
Preventie en bewustwording rond drugscriminaliteit
De partij legt nadruk op preventie, bewustwording en ontmoediging van drugsgebruik, met campagnes gericht op jongeren en studenten. Ze willen het wietexperiment stoppen, een wiettaks invoeren en meer voorlichting geven over de gevolgen van drugsgebruik.
“We zetten in op preventie en bewustwording van de gevolgen van drugsgebruik. Iedereen die harddrugs gebruikt, faciliteert een gewelddadige drugswereld waarin liquidaties, berovingen en bedreigingen niet worden geschuwd. We willen een landelijke campagne in lijn met de Rotterdamse campagne ‘Jouw lijntje, zijn liquidatie’, met extra aandacht voor studenten.”
“We trekken de stekker uit het wietexperiment. We voeren een wiettaks in totdat we van het wietexperiment af zijn. We zetten een deel van de opbrengst in om drugsgebruik te ontmoedigen door meer voorlichting op scholen over de gevaren van drugsverslavingen.”
Structurele aanpak van jeugdcriminaliteit en uitbuiting
Het CDA wil structureel investeren in programma’s die jongeren uit de criminaliteit houden en de uitbuiting van mensen, waaronder arbeidsmigranten en sekswerkers, hard aanpakken. Ze willen de aangiftebereidheid verhogen en veilige opvang voor slachtoffers garanderen.
“We zetten het programma ‘Preventie met Gezag’ – dat helpt jongeren die in de criminaliteit dreigen te belanden of al vastzitten – structureel voort en breiden het uit, ook voor kleinere gemeentes rond grote steden.”
“We pakken de uitbuiting van mensen hard aan en zorgen voor veilige opvang voor slachtoffers van mensenhandel, inclusief arbeidsmigranten.”
Strengere aanpak zorgfraude en criminele activiteiten in de zorg
Het CDA wil zorgfraude veel strenger aanpakken door hogere eisen aan zorgbedrijven, uitgebreidere screening van bestuurders en meer bevoegdheden voor toezichthouders, om criminele activiteiten in de zorg te ontmoedigen.
“Zorgfraude pakken we veel strenger aan met stevige barrières om criminele activiteiten in de zorg minder aantrekkelijk te maken. Bij de Kamer van Koophandel worden hogere eisen gesteld aan het starten van een zorgbedrijf.”
GroenLinks-PvdA kiest voor een brede, integrale aanpak van criminaliteit, met nadruk op preventie, het aanpakken van georganiseerde misdaad en het versterken van de rechtsstaat. Ze willen crimineel vermogen afpakken, investeren in recherche en cybercrime, jeugdcriminaliteit voorkomen, en softdrugs legaliseren om het verdienmodel van criminelen te ondermijnen. Hun visie combineert harde maatregelen tegen zware criminaliteit met sociale en preventieve interventies.
Crimineel vermogen en georganiseerde misdaad aanpakken
GroenLinks-PvdA wil de georganiseerde misdaad stevig aanpakken door crimineel geld sneller af te pakken, financiële expertise te vergroten en samenwerking tussen opsporingsdiensten te verbeteren. Ze richten zich op zowel traditionele als witteboordencriminaliteit en investeren in recherchecapaciteit.
“Om crimineel geld af te pakken, moet het snel teruggevonden en geblokkeerd kunnen worden. Daarvoor is vooral meer financiële expertise bij recherche nodig, en moeten banken en andere financiële instellingen verdachte transacties kunnen blokkeren.”
“Door ingewikkelde constructies en diepe zakken blijft dit soort criminaliteit vaak verborgen. Financiële structuren worden daarom beter geregistreerd in een centraal aandeelhoudersregister en de capaciteit van de FIU wordt uitgebreid.”
“Om criminele organisaties keihard aan te pakken investeren we in kennis, capaciteit en samenwerking bij het OM, de politie en rechters.”
Legaliseer softdrugs en breid uit met MDMA
Door softdrugs en MDMA te legaliseren wil GroenLinks-PvdA het verdienmodel van de georganiseerde misdaad ondermijnen, slachtoffers door foute drugs beperken en milieuschade tegengaan.
“We legaliseren softdrugs en breiden de lijst van softdrugs uit met MDMA. Door legalisering maken we een einde aan het verdienmodel van de georganiseerde misdaad, beperken we slachtoffers door foute drugs, pakken we brandgevaarlijke drugslabs en wietplantages aan en beperken we de milieuschade van afvaldumping.”
Preventie van jeugdcriminaliteit en ronseling
De partij wil voorkomen dat jongeren in de criminaliteit belanden door te investeren in preventie, jongerenwerk en het vroegtijdig signaleren van ronseling en uitbuiting.
“We investeren in de preventieve aanpak van jeugdcriminaliteit door jongerenwerk te versterken en professionals beter toe te rusten om ronseling en uitbuiting vroegtijdig te signaleren.”
Cybercrime en online criminaliteit bestrijden
GroenLinks-PvdA erkent de groei van online criminaliteit en wil deze als ‘high impact crime’ behandelen, met meer recherchecapaciteit en effectieve opsporing van daders van cybercrime, online haat, wraakporno en cyberoplichting.
“Online criminaliteit moet als ‘high impact crime’ kunnen worden geclassificeerd en behandeld. Zo blijven online misdrijven niet ongestraft.”
“We investeren in recherchecapaciteit op cybercrime, witwassen en corruptie.”
Harder optreden tegen oplichting en woningovervallen
De partij wil oplichting, vooral in de privésfeer, zwaarder bestraffen en gelijkstellen aan woningovervallen.
“Oplichting in huis bestraffen we als een woningoverval.”
Rechterlijke vrijheid en proportionele straffen
GroenLinks-PvdA vindt dat rechters vrijheid moeten hebben bij het bepalen van de strafmaat en verzet zich tegen minimumstraffen of taakstrafverboden. Ze willen bij korte gevangenisstraffen vaker taakstraffen of elektronische detentie inzetten.
“Rechters moeten vrijheid hebben bij het bepalen van de strafmaat. Daarbij stelt de politiek de maximumstraf vast. Met het vastleggen van minimumstraffen of een verbod op een taakstraf gaat de politiek op de stoel van de rechter zitten. Dit is ongepast.”
“We gaan bij kortdurende gevangenisstraffen waar mogelijk gebruikmaken van taakstraffen, elektronische detentie (enkelbanden) en andere herstelgerichte interventies.”
De SP ziet criminaliteit vooral als een maatschappelijk probleem dat voortkomt uit armoede, ongelijkheid en een falende overheid, en wil criminaliteit bestrijden door zowel preventie als stevige opsporing en rechtvaardige straffen. De partij pleit voor meer investeringen in politie, justitie en preventie, het afpakken van crimineel vermogen, inkomensafhankelijke boetes, en een einde aan klassenjustitie. Hun aanpak combineert sociale maatregelen met harde acties tegen witteboordencriminaliteit en ondermijnende misdaad.
Investeren in preventie en sociale oorzaken aanpakken
De SP stelt dat criminaliteit vooral ontstaat door armoede, sociale uitsluiting en een falende overheid. Daarom willen ze investeren in preventie, jongerenwerk, geestelijke gezondheidszorg en wijkagenten, om zo de oorzaken van criminaliteit structureel aan te pakken.
“De grote veroorzakers van criminaliteit zijn een falende overheid, armoede en de geïndividualiseerde samenleving. Criminaliteit bestrijden we door de problemen van mensen op te lossen en te voorkomen, niet alleen door mensen te vervolgen.”
“Daarom investeren we in preventie, jongerenwerkers, opbouwwerkers, geestelijke gezondheidszorg en wijkagenten.”
“Zo nemen we de oorzaken van criminaliteit weg, zorgen we dat aangiftes opvolging krijgen en pakken we criminaliteit aan.”
Meer capaciteit en middelen voor politie, justitie en opsporing
De SP wil fors investeren in politie, recherche, het Openbaar Ministerie en de rechtspraak om criminaliteit effectief op te sporen en te vervolgen, met speciale aandacht voor complexe zaken en het voorkomen van overbelasting.
“Voor opsporing en vervolging van criminaliteit zorgen we voor een goed gefinancierde en uitgeruste recherchedienst, Openbaar Ministerie, rechtspraak en sociaal advocatuur.”
“Er komt meer capaciteit bij de politie en het Openbaar Ministerie (OM) om aangiften in behandeling te nemen en onderzoeken af te ronden. Voor ingewikkelde zaken, zoals kinderporno, cybercrime, fraude, milieudelicten, mensenhandel en zedendelicten, krijgen politie, OM en rechters meer mensen.”
Crimineel vermogen en winsten afpakken
De SP wil dat criminaliteit niet loont door structureel crimineel vermogen en winsten van zowel onderwereld als witteboordencriminelen af te pakken, en vergunningen in te trekken bij frauderende bedrijven.
“Criminaliteit mag niet lonen. Er wordt met misdaad in de onderwereld en door witteboordencriminelen tientallen miljarden verdiend, terwijl hun activiteiten schade berokkenen aan mensen en de samenleving. Dit moet gestopt worden en het geld dat hiermee verdiend is, moet worden afgepakt.”
“Witteboordencriminelen gaan we voortaan financieel plukken, er wordt niet meer geschikt. Winsten van frauderende bedrijven worden afgepakt, vergunningen worden zo nodig ingetrokken.”
Inkomensafhankelijke boetes
De SP wil boetes afhankelijk maken van inkomen en vermogen, zodat straffen eerlijker uitpakken en ook voor rijken een afschrikwekkend effect hebben.
“Daarom maken we boetes afhankelijk van het inkomen en vermogen dat iemand heeft. Zo voorkomen we dat rijken de wet overtreden zonder daarvan de gevolgen te voelen en voorkomen we dat een parkeerboete mensen met een smalle beurs in de armoede stort.”
Investeren in gevangenissen en re-integratie
De SP vindt dat gevangenissen gericht moeten zijn op re-integratie en het voorkomen van recidive, met voldoende capaciteit en zonder privatisering.
“Een gevangenis moet een plaats zijn waar gewerkt wordt aan een succesvolle reintegratie in de maatschappij. We bestrijden recidive om slachtoffers te voorkomen en te zorgen dat mensen na hun straf weer bij kunnen dragen aan de maatschappij.”
Einde aan klassenjustitie en institutionele discriminatie
De SP wil een einde maken aan ongelijke behandeling in het strafrecht, waarbij mensen met een lager inkomen of migratieachtergrond zwaarder worden aangepakt dan anderen.
“Iedere crimineel moet aangepakt worden. Maar mensen en groepen zonder academische opleiding, een lager inkomen en een migratieachtergrond krijgen te maken met meer inzet van opsporing en zwaardere straffen. Daarom komt er een groot onderzoek naar klassenjustitie en institutionele discriminatie in onze rechtsstaat en opsporing, om zulke verschillen in behandeling tegen te gaan.”
BIJ1 ziet criminaliteit vooral als een gevolg van armoede, sociale uitsluiting en maatschappelijke achterstelling, en pleit daarom voor sociale investeringen in plaats van repressie. Ze willen politie en handhaving sterk minimaliseren en uiteindelijk afschaffen, en zetten in op legalisering van drugs, herstelrecht bij kleine vergrijpen en het bestrijden van klassenjustitie. Hun kernvisie is dat bestaanszekerheid en collectieve voorzieningen criminaliteit voorkomen, niet strengere straffen of meer politie.
Sociale investeringen in plaats van repressie
BIJ1 stelt dat criminaliteit vooral voortkomt uit sociale problemen zoals armoede en uitsluiting, en dat harder straffen niet werkt. Ze willen investeren in collectieve voorzieningen, onderwijs en bestaanszekerheid om criminaliteit te voorkomen, vooral onder jongeren.
“We erkennen de rol die armoede, sociale onzekerheid en maatschappelijke achterstelling spelen in de kansen op een criminele toekomst. Harder straffen is geen succesvolle aanpak om criminaliteit te verminderen, zeker niet onder zulke maatschappelijke omstandigheden.”
“Daarom zijn sociale investeringen hard nodig om te voorkomen dat mensen (vooral jongeren) zich genoodzaakt voelen de criminaliteit in te gaan.”
“We investeren in collectieve voorzieningen en bestaanszekerheid: zaken die onze gemeenschappen wél veilig houden.”
Politie en handhaving minimaliseren en afschaffen
BIJ1 wil de rol van politie en BOA’s in de samenleving minimaliseren en uiteindelijk laten verdwijnen. Ze stoppen met investeren in handhaving en besteden dat geld aan sociale voorzieningen. Politie en gevangenissen zoals nu bestaan, moeten op termijn overbodig worden.
“De rol van politie en BOA’s in de samenleving wordt geminimaliseerd en zal uiteindelijk verdwijnen. We stoppen met investeren in handhaving, en investeren dat geld in goede collectieve voorzieningen.”
“We streven ernaar dat collectieve voorzieningen zo goed geregeld zijn en het voorkomen van geweld zo goed werkt, dat de politie en gevangenissen zoals we die nu kennen niet meer hoeven te bestaan.”
Legalisering en regulering van alle drugs
BIJ1 wil alle drugs legaliseren en reguleren om criminaliteit rondom drugs te verminderen en mensen met problematiek beter te kunnen helpen.
“Teelt, fabricage, bezit en verkoop van alle drugs wordt gelegaliseerd en gereguleerd. Zo kan veiligheid beter worden gecontroleerd en kunnen mensen met drugsproblematiek eerder worden geholpen.”
Herstelrecht bij kleine vergrijpen
Voor kleine vergrijpen wil BIJ1 herstelrecht onderzoeken als alternatief voor strafrechtelijke vervolging.
“Ook onderzoeken we de mogelijkheden om herstelrecht toe te passen bij kleine vergrijpen.”
Klassenjustitie bestrijden en rechtsbijstand toegankelijk maken
BIJ1 wil klassenjustitie bestrijden door rechtsbijstand gratis en toegankelijk te maken, boetes inkomensafhankelijk te maken en rechtspraak dichter bij mensen te brengen.
“Klassenjustitie wordt bestreden. Iedereen heeft recht op goede, gratis en toegankelijke rechtsbijstand van sociale advocaten die eerlijk worden betaald. Boetes worden afgestemd op iemands inkomen en vermogen. Er wordt ingezet op wijkrechtspraak en er worden kleine, lokale rechtbanken (kantongerechten) heropend om de afstand tussen mensen en het recht te verkleinen.”
D66 wil criminaliteit bij de bron aanpakken door te investeren in preventie, het slim inzetten van straffen en het reguleren van drugs om het verdienmodel van criminelen te ondermijnen. Ze pleiten voor meer capaciteit en expertise bij politie en justitie, snellere rechtspraak, en het teruggeven van afgepakt crimineel geld aan getroffen wijken. D66 kiest voor een realistische, op schadebeperking gerichte aanpak, waarbij zware criminelen hun straf uitzitten en jongeren alternatieven krijgen voor crimineel geld.
Slimmere straffen en snellere rechtspraak
D66 vindt dat korte celstraffen vaak averechts werken en wil daarom alternatieven bieden zoals taakstraffen of elektronische detentie. Tegelijkertijd willen ze dat zware criminelen hun volledige straf uitzitten en dat slachtoffers sneller duidelijkheid krijgen door kortere doorlooptijden in de rechtspraak.
“D66 kiest voor slimmer straffen. Korte celstraffen – driekwart van de detenties duurt korter dan drie maanden – maken vaak meer kapot dan de straf rechtvaardigt. Daarom bieden we rechters de mogelijkheid om te kiezen voor langere taakstraffen of elektronische detentie. Dat is beter voor een goede terugkeer in de samenleving en we pakken het cellentekort aan, zodat zwaardere criminelen hun straf volledig uitzitten.”
“Tussen een aangifte bij de politie en uitspraak door de rechter zit te veel tijd. Daarom verminderen we doorlooptijden drastisch, zodat slachtoffers sneller duidelijkheid krijgen en daders sneller hun straf.”
Drugsregulering om criminaliteit te bestrijden
D66 wil het verdienmodel van criminelen aanpakken door softdrugs en XTC te legaliseren en te reguleren. Hierdoor komt de handel uit criminele handen, wordt de capaciteit van de opsporing vrijgemaakt en kunnen gezondheidsrisico’s beter worden beheerst.
“Door softdrugs en XTC te legaliseren, halen we de handel en productie uit criminele handen en maken we capaciteit voor de opsporing vrij.”
“Aan de ene kant bestrijden we drugssmokkel in de havens beter en treden we hard op tegen extreem geweld, zoals explosies en liquidaties. Aan de andere kant reguleren we cannabis volledig. Zo halen we het verdienmodel weg bij criminelen. Er komt meer capaciteit in de opsporing.”
Investeren in preventie en wijkgerichte aanpak
D66 wil jongeren alternatieven bieden voor crimineel geld door te investeren in preventie en wijkgerichte aanpakken waarin veiligheid, zorg, werk, onderwijs en wonen samenkomen. Afgepakt crimineel geld vloeit terug naar de wijken die het hardst worden geraakt.
“Preventie is de beste bescherming. Jongeren moeten kansen zien in plaats van de verleiding van het snelle criminele geld. Daarom investeren we in wijkgerichte aanpakken waarin veiligheid, zorg, werk, onderwijs en wonen samenkomen.”
“Afgepakt crimineel geld vloeit terug naar wijken die het hardst worden geraakt.”
Versterken van politie-expertise en Europese samenwerking
D66 wil de expertise bij politie en justitie versterken, vooral op het gebied van cybercriminaliteit en criminele geldstromen. Ze pleiten voor meer opsporingsbevoegdheden voor Europol en het Europees Openbaar Ministerie, omdat criminaliteit vaak grensoverschrijdend is.
NSC kiest voor een harde, integrale aanpak van georganiseerde en digitale criminaliteit, met nadruk op versterking van politie, justitie en internationale samenwerking. Tegelijkertijd pleit de partij voor preventie, maatwerkstraffen en het maatschappelijk herbestemmen van crimineel vermogen. De kern van hun visie is dat criminaliteit zowel streng als slim bestreden moet worden, met oog voor effectiviteit, slachtoffers en het voorkomen van recidive.
Vergroten slagkracht politie en justitie tegen georganiseerde criminaliteit
NSC wil de capaciteit van politie en justitie vergroten om zware georganiseerde criminaliteit lokaal, nationaal en internationaal grondig aan te pakken. Ze zien internationale samenwerking en het doorbreken van criminele verdienmodellen als essentieel, met bijzondere aandacht voor het afpakken van crimineel geld.
“We willen de slagkracht van politie en justitie vergroten zodat zij in staat worden gesteld om de zware georganiseerde criminaliteit grondig aan te pakken, zowel lokaal, nationaal als internationaal.”
“Het doorbreken van het criminele verdienmodel en het afpakken van crimineel geld moet een speerpunt zijn van het beleid.”
“Criminelen stoppen niet bij landsgrenzen. Door internationaal te opereren zorgen criminelen ervoor dat opsporing, vervolging en berechting moeilijker worden. Daarom willen we inzetten op slimmere en intensievere, creatieve internationale samenwerking, zoals internationale hit-teams voor snelle onderschepping van transport of arrestaties van criminelen.”
Investeren in digitale criminaliteitsbestrijding
De partij erkent de verschuiving van criminaliteit naar de digitale wereld en wil fors investeren in digitale opsporing, cybercapaciteit en slachtofferpreventie. Ze pleiten voor ruimere mogelijkheden voor politie en justitie en het wegnemen van privacybelemmeringen bij het waarschuwen van slachtoffers.
“De criminaliteit verschuift van de echte wereld naar de digitale wereld. Steeds vaker worden strafbare feiten gepleegd via internet, zoals phishingmails, diefstal van klantgegevens en dreigen met het publiceren van illegaal verkregen foto’s. We willen dat er meer wordt geïnvesteerd in de aanpak van digitale criminaliteit en strafbare feiten via internet en e-mail.”
“Politie en justitie moeten ruimere mogelijkheden krijgen om criminaliteit te kunnen aanpakken en de schade daarvan te beperken. Ook moet meer worden ingezet op slachtofferpreventie en moeten de huidige (privacy gerelateerde) belemmeringen voor het vroegtijdig waarschuwen van slachtoffers zo veel mogelijk worden weggenomen.”
Maatschappelijk herbestemmen van afgepakt crimineel vermogen
NSC wil dat afgepakt crimineel geld, goederen of vastgoed zichtbaar wordt geïnvesteerd in de samenleving, bij voorkeur in kwetsbare wijken die veel te lijden hebben van criminaliteit.
“We zijn voorstander van het maatschappelijk herbestemmen van afgepakt crimineel vermogen. Geld, goederen of vastgoed van criminele activiteiten moet worden afgepakt en de opbrengst moet zichtbaar worden geïnvesteerd in de samenleving – liefst in kwetsbare wijken, die veel te lijden hebben van criminaliteit.”
Voorkomen van recidive bij lichte criminaliteit door alternatieve straffen
De partij stelt dat korte gevangenisstraffen bij lichte criminaliteit averechts werken en pleit voor alternatieven zoals elektronische thuisdetentie, gericht op het voorkomen van herhaling en het behouden van sociale structuur.
“Korte gevangenisstraffen werken namelijk niet, omdat deze het gedrag niet veranderen, maar wel schade aanrichten: verlies van werk, woning en sociale structuur, en meer kans op verkeerde contacten. Bij elektronische thuisdetentie zitten daders gecontroleerd thuis met een enkelband en mogen ze alleen het huis uit voor vooraf bepaalde resocialisatiedoelen, zoals werk of behandeling.”
Strengere aanpak voortzetting criminaliteit vanuit gevangenis
NSC vindt het onacceptabel dat criminaliteit vanuit de gevangenis wordt voortgezet en wil hoge straffen en vergaande beperkingen voor kopstukken van criminele organisaties.
“Het voortzetten van criminaliteit vanuit de gevangenis is volstrekt onacceptabel en moet leiden tot hoge straffen en het strafrechtelijk aanpakken van de mensen die dit mogelijk maken. Het wordt mogelijk om kopstukken van criminele organisaties in de gevangenis tijdelijk zeer vergaande beperkingen op te leggen bij het contact met de buitenwereld.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) ziet criminaliteit vooral als een maatschappelijk probleem dat vraagt om preventie, herstel en het aanpakken van onderliggende oorzaken zoals ongelijkheid. Ze pleiten voor minder korte gevangenisstraffen, meer niet-vrijheidsbenemende straffen, versterking van reclassering, en een landelijke aanpak van georganiseerde misdaad, milieucriminaliteit en illegale handel in dieren. Hun visie legt nadruk op preventie, sociale rechtvaardigheid en het herstellen van schade boven strenge repressie.
Minder korte gevangenisstraffen, meer preventie en herstel
PvdD wil korte gevangenisstraffen ontmoedigen omdat deze leiden tot meer recidive, en zet in op niet-vrijheidsbenemende straffen en versterking van reclassering. Ze richten zich op het voorkomen van criminaliteit door te investeren in kansengelijkheid en het aanpakken van oorzaken.
“Het voorkomen van criminaliteit wordt een prioriteit. Er wordt daarom geïnvesteerd in kansengelijkheid en aandacht voor de oorzaken van criminaliteit.”
“We hervormen het strafrecht met het oog op herstel en preventie. Korte gevangenisstraffen worden ontmoedigd, omdat ze leiden tot meer recidive.”
“Niet-vrijheidsbenemende straffen zoals taakstraffen en elektronische detentie worden uitgebreid en beter benut.”
“We versterken de reclassering om mensen na een veroordeling op een passend spoor van onderwijs, werk, huisvesting en zorg te zetten. Deze basisvoorwaarden zijn cruciaal om herhaling van strafbare feiten te voorkomen.”
Landelijke aanpak georganiseerde misdaad, milieucriminaliteit en illegale handel in dieren
De partij wil extra capaciteit bij politie en justitie voor het opsporen van georganiseerde misdaad, waaronder milieucriminaliteit en illegale handel in dieren. Ze pleiten voor strengere handhaving en hogere straffen voor deze vormen van criminaliteit.
“We pakken ondermijning – de verwevenheid tussen boven- en onderwereld – landelijk aan. Er komt extra capaciteit bij politie en justitie voor het opsporen van witwassen, fraude en georganiseerde misdaad, waaronder ook milieucriminaliteit en illegale handel in dieren vallen.”
“Gerichte opsporing, krachtige handhaving en hoge straffen voor illegale handelaren moeten deze nietsontziende vorm van criminaliteit terugdringen.”
Inkomensafhankelijke boetes en sociale rechtvaardigheid
PvdD erkent dat geldboetes mensen met minder geld harder treffen en wil daarom boetes inkomensafhankelijk maken, als onderdeel van een rechtvaardige benadering van criminaliteit.
“Een geldboete treft mensen met minder geld veel harder dan vermogende mensen. Daarom worden boetes inkomensafhankelijk.”
50PLUS richt zich op het verhogen van veiligheid, vooral voor ouderen, door strengere straffen voor geweldplegers en meer zichtbare politie-inzet. De partij legt nadruk op digitale veiligheid, het tegengaan van oplichting en identiteitsdiefstal, en het aanpakken van criminele asielzoekers. Hun voorstellen zijn concreet gericht op bescherming van kwetsbare groepen en het waarborgen van digitale en fysieke veiligheid.
Zwaardere straffen en meer bescherming voor geweld tegen hulpverleners en ouderen
50PLUS wil de veiligheid vergroten door strengere straffen voor geweldplegers, vooral bij fysiek, verbaal en digitaal geweld tegen hulpverleners, handhavers en politieke ambtsdragers. Dit moet ouderen en andere kwetsbare groepen beter beschermen tegen criminaliteit en maatschappelijke verharding.
Aanpak van digitale criminaliteit en bescherming tegen oplichting
De partij erkent de groeiende dreiging van digitale criminaliteit, zoals oplichting en identiteitsdiefstal, en wil ouderen hiertegen beschermen door betere digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen en het beperken van anonieme accounts.
Strenge aanpak criminele asielzoekers
50PLUS wil dat asielzoekers die zich schuldig maken aan criminele activiteiten hun recht op asiel verliezen en naar aparte opvanglocaties gaan. Dit moet voorkomen dat criminaliteit onder asielzoekers de veiligheid in Nederland ondermijnt.
“Overlastgevende asielzoekers met criminele activiteiten gaan naar aparte opvanglocaties en verspelen hun recht op asiel.”
DENK ziet criminaliteit vooral als een maatschappelijk probleem dat vraagt om zowel preventie als strengere straffen bij ernstige misdrijven. De partij wil investeren in het voorkomen van criminaliteit via meer wijkagenten, begeleiding van jongeren en onderwijs, maar pleit ook voor zwaardere straffen bij kindermisbruik en geweld tegen vrouwen. Hun visie legt nadruk op een rechtvaardige, diverse en dienstbare politie en op het aanpakken van discriminatie binnen het veiligheidsbeleid.
Investeren in preventie en wijkagenten
DENK wil criminaliteit voorkomen door te investeren in wijkagenten, jongerenwerk en onderwijs, met speciale aandacht voor kwetsbare wijken. De partij ziet preventie als essentieel om jongeren op het rechte pad te houden en de veiligheid in buurten te vergroten.
“Wij willen daarom investeren in meer wijkagenten en in het voorkomen van criminaliteit.”
“Wij willen voor het vergroten van de veiligheid inzetten op meer investeringen in het voorkomen van criminaliteit. Door begeleiding en kansen willen wij onze jongeren op het rechte pad houden. We investeren in onderwijs en jongerenwerk. Preventie krijgt structureel meer budget in het veiligheidsbeleid.”
Zwaardere straffen voor ernstige misdrijven
Voor ernstige vormen van criminaliteit zoals kindermisbruik en geweld tegen vrouwen wil DENK fors strengere straffen en meer handhaving. De partij benadrukt een zero tolerance-beleid en investeringen in opsporing en bescherming van slachtoffers.
“Wij willen meer maatregelen om kindermisbruik tegen te gaan. Er komen zwaardere straffen voor pedoseksuelen en er wordt meer geïnvesteerd in opsporingscapaciteit. Het bezitten, verspreiden of verhandelen van kinderporno wordt zwaarder bestraft. Zededelinquenten krijgen altijd een levenslang beroepsverbod voor sectoren waar contact met kinderen is.”
“Wij willen zero tolerance van geweld tegen vrouwen en femicide. Er komt een Nationaal Coördinator tegen Geweld tegen Vrouwen die een nationaal plan gaat opstellen. Er komen veel zwaardere straffen en er wordt geïnvesteerd in handhaving.”
Nationaal Programma Aanpak Rechts-extremisme
DENK wil criminaliteit vanuit rechts-extremisme tegengaan met een nationaal programma gericht op preventie, handhaving en deradicalisering. Hiermee wordt een specifieke vorm van criminaliteit benoemd die volgens DENK een aparte aanpak vereist.
“Er moet een Nationaal Programma Aanpak Rechts-extremisme komen, gericht op preventie, handhaving en deradicalisering.”