Verkiezingsprogramma's 2025 overcollegegeld
BIJ1 wil het collegegeld volledig afschaffen, zodat zowel beroepsonderwijs als universiteit gratis worden voor iedereen. Daarnaast pleiten ze voor het kwijtschelden van studieschulden van de zogenoemde ‘pechgeneratie’ en het fors verhogen van de basisbeurs naar een leefbaar niveau. Hun visie is dat onderwijs een universeel recht is en financiële drempels volledig moeten verdwijnen.
Collegegeld volledig afschaffen
BIJ1 vindt dat onderwijs toegankelijk moet zijn voor iedereen, ongeacht achtergrond of inkomen, en ziet collegegeld als een onnodige financiële barrière. Door het collegegeld af te schaffen en het onderwijs gratis te maken, willen ze gelijke kansen en gelijke uitkomsten bevorderen. Dit beleid richt zich op het wegnemen van structurele ongelijkheid in het onderwijs.
Studieschulden ‘pechgeneratie’ kwijtschelden
Naast het afschaffen van collegegeld wil BIJ1 ook de bestaande ongelijkheid aanpakken door studieschulden van studenten die onder het leenstelsel vielen (‘pechgeneratie’) kwijt te schelden. Hiermee willen ze voorkomen dat deze groep langdurig financieel benadeeld blijft.
Basisbeurs fors verhogen
Om studeren daadwerkelijk toegankelijk te maken, stelt BIJ1 voor de basisbeurs fors te verhogen naar een leefbaar niveau, zowel voor inwonende als uitwonende studenten. Dit moet voorkomen dat studenten afhankelijk worden van leningen.
“De basisbeurs maken we fors hoger naar een leefbaar niveau, voor inwonende en uitwonende studenten.”
DENK wil het hoger onderwijs betaalbaarder en toegankelijker maken door financiële drempels voor studenten te verlagen. Hoewel het woord "collegegeld" niet letterlijk voorkomt in de fragmenten, pleit DENK voor het verhogen van de basisbeurs, het verruimen van de aanvullende beurs, en het volledig compenseren van de "pechgeneratie", waarmee ze impliciet de lasten van collegegeld willen verlichten. Hun kernvisie is dat niemand door financiële barrières mag worden uitgesloten van hoger onderwijs.
Basisbeurs verhogen en aanvullende beurs verruimen
DENK wil de financiële toegankelijkheid van het hoger onderwijs vergroten door de basisbeurs te verhogen en de inkomensgrenzen voor de aanvullende beurs te verruimen. Hiermee willen ze voorkomen dat collegegeld en studiekosten een belemmering vormen voor studenten uit minder draagkrachtige gezinnen.
“Verhoging van de basisbeurs en verruiming van inkomensgrenzen voor de aanvullende beurs, zodat meer studenten hiervoor in aanmerking komen.”
Volledige compensatie voor de pechgeneratie
DENK erkent het onrecht dat de "pechgeneratie" (studenten zonder basisbeurs) is aangedaan en wil deze groep volledig compenseren. Dit voorstel is direct gericht op het verlichten van de financiële lasten, waaronder collegegeld, voor deze studenten.
“Volledige compensatie voor de pechgeneratie. Gedeeltelijke compensatie doet geen recht aan het onrecht.”
Toegankelijk vervolgonderwijs zonder financiële drempels
DENK streeft naar een onderwijssysteem waarin financiële drempels, zoals collegegeld, geen belemmering vormen voor toegang tot vervolgonderwijs. Dit standpunt is breed geformuleerd, maar onderstreept hun inzet voor het wegnemen van kostenbarrières.
“We zetten in op cultuursensitief onderwijs, stagegaranties en het toegankelijk maken van vervolgonderwijs zonder financiële drempels.”
De SP wil het collegegeld volledig afschaffen en studeren gratis maken voor iedereen, van mbo tot universiteit. Ze zien onderwijs als een recht en vinden het onrechtvaardig dat hoger onderwijs nu wel collegegeld vraagt terwijl basis- en middelbaar onderwijs gratis zijn. Hun belangrijkste voorstel is het stapsgewijs schrappen van lesgeld en collegegeld, zodat niemand wordt uitgesloten door financiële drempels.
Collegegeld volledig afschaffen, onderwijs gratis maken
De SP vindt dat onderwijs op alle niveaus gratis moet zijn, omdat leren een recht is en financiële drempels ongelijkheid veroorzaken. Ze willen beginnen met het schrappen van lesgeld voor mbo-studenten en daarna ook het collegegeld voor hbo en universiteit afschaffen, zodat studeren voor iedereen toegankelijk wordt. Dit beleid is bedoeld om sociale rechtvaardigheid te bevorderen en de samenleving als geheel sterker te maken.
“We beginnen met het schrappen van het lesgeld voor mbostudenten en maken daarna ook studeren op hogescholen en universiteiten gratis. Het is pure willekeur dat basis en middelbaar onderwijs gratis zijn, maar mbo, hbo en universiteit niet.”
“Onderwijs zonder prijskaartje. Iedereen moet een goede opleiding kunnen volgen, of je nu naar het mbo, hbo of de universiteit gaat.”
“Onderwijs moet gratis zijn. Dankzij een lange strijd is de basisbeurs terug. Wij hebben altijd gestreden tegen de afschaffing en zetten ons nu in voor het verhogen van de studiebeurs en voor onderwijs waarbij niemand wordt uitgesloten door de omvang van zijn portemonnee.”
De VVD wil het collegegeld verlagen voor studies in sectoren met een tekort aan arbeidskrachten, zoals techniek, zorg, onderwijs, veiligheid en klimaat, om deze aantrekkelijker te maken. Daarnaast stelt de partij een kortstudeerbonus voor studenten die nominaal afstuderen, om snelle doorstroom naar de arbeidsmarkt te stimuleren. De VVD koppelt het collegegeldbeleid dus direct aan arbeidsmarktperspectief en economische noodzaak.
Collegegeld verlagen voor tekortsectoren
De VVD wil het collegegeld verlagen voor opleidingen in sectoren waar een tekort aan personeel is, om zo meer studenten te stimuleren voor deze richtingen te kiezen. Dit moet bijdragen aan het oplossen van arbeidsmarkttekorten en het aantrekkelijker maken van deze studies.
Kortstudeerbonus voor nominaal afstuderen
Om studenten te stimuleren hun studie binnen de nominale termijn af te ronden, stelt de VVD een kortstudeerbonus voor. Dit moet zorgen voor een snellere instroom op de arbeidsmarkt en het beperken van studievertraging.
“Wie nominaal afstudeert en daarmee snel aan de slag kan op de arbeidsmarkt, krijgt een kortstudeerbonus. Hbo- en wo-bachelorstudenten die nominaal afstuderen (binnen vier jaar hbo en binnen drie jaar wo) krijgen een bonus.”
Volt wil het collegegeld afschaffen voor opleidingen die opleiden tot cruciale beroepen, zoals zorg, onderwijs, ICT, techniek en bouw, om deze sectoren toegankelijker te maken en personeelstekorten aan te pakken. Specifiek voor de zorg wordt het collegegeld voor mbo- en hbo-opleidingen volledig afgeschaft. Volt ziet het verlagen van financiële drempels als essentieel om studeren voor iedereen mogelijk te maken, vooral in sectoren waar grote tekorten zijn.
Collegegeld afschaffen voor cruciale/vitale beroepen
Volt wil het collegegeld afschaffen voor opleidingen die opleiden tot cruciale beroepen, zoals ICT, techniek, bouw, onderwijs en zorg. Hiermee wil Volt de toegankelijkheid vergroten en personeelstekorten in deze sectoren aanpakken. Het voorstel richt zich op het verlagen van financiële barrières voor studenten die kiezen voor maatschappelijk belangrijke beroepen.
“We beginnen met het afschaffen van het collegegeld voor opleidingen en studies die opleiden tot cruciale/vitale beroepen en sectoren, zoals ICT, techniek, bouw, onderwijs en zorg.”
Collegegeld afschaffen voor zorgopleidingen (mbo en hbo)
Volt stelt specifiek voor om het collegegeld voor mbo- en hbo-opleidingen in zorg en welzijn volledig af te schaffen. Dit moet deze opleidingen aantrekkelijker maken en het personeelstekort in de zorg helpen oplossen.
“We pakken het personeelstekort in de zorg aan. Daarom schaffen we het collegegeld af voor mbo- en hbo-opleidingen in zorg en welzijn.”
Wettelijk collegegeld voor ongedocumenteerde jongeren
Volt wil dat ongedocumenteerde jongeren die in Nederland het basis- en/of middelbaar onderwijs hebben gevolgd, toegang krijgen tot het hoger onderwijs tegen het wettelijk collegegeldtarief, in plaats van het hogere instellingscollegegeld voor niet-EU/EER-studenten.
“Dat betekent dat we afspraken maken met onderwijsinstellingen en het instellingscollegegeld dat niet-EU/ EER-studenten normaliter moeten betalen, verlagen naar het wettelijk collegegeld, naar voorbeeld van de pilot in Amsterdam.”
D66 wil studeren toegankelijker maken door financiële drempels voor studenten te verlagen. Ze verhogen de basisbeurs, beperken de rente op studieschulden en willen zo voorkomen dat studenten met hoge schulden of stress over geld te maken krijgen. Over het collegegeld zelf worden geen concrete verlagingen of afschaffingen voorgesteld; de focus ligt op het verbeteren van de financiële positie van studenten via andere maatregelen.
Hogere basisbeurs en gelijke aanvullende beurs
D66 kiest ervoor de financiële druk op studenten te verlichten door de basisbeurs te verhogen en de aanvullende beurs gelijk te trekken voor mbo, hbo en wo. Dit moet studeren betaalbaarder maken en de noodzaak tot hoge leningen verminderen, maar het collegegeld zelf blijft ongemoeid.
“D66 verhoogt de basisbeurs met €166 euro per maand, zodat studenten beter kunnen rondkomen. Een mbo-student krijgt dezelfde aanvullende beurs als een student aan de hogeschool of universiteit.”
Maximale rente op studieschuld, geen rente voor pechgeneratie
Om de lasten van studieleningen te beperken, stelt D66 een renteplafond in en wil ze de pechgeneratie compenseren. Dit verlaagt de totale kosten van studeren, maar verandert niets aan het collegegeld zelf.
“De rente op de studieschulden zetten we vast op maximaal 2,5%. Zo hoeven studenten hun werkende leven niet te beginnen met een hoge rekening. De ‘pechgeneratie’ betaalt geen rente over de studieschuld.”
BBB wil het collegegeld voor studenten die fors uitlopen in hun studie verhogen, om zo tijdige afronding van opleidingen te stimuleren en publieke middelen doelmatiger in te zetten. Het programma bevat geen voorstellen voor verlaging van het reguliere collegegeld of bredere hervormingen, maar focust uitsluitend op een hogere bijdrage van langstudeerders. De partij koppelt deze maatregel aan het verbeteren van de onderwijskwaliteit en het verlagen van de kosten voor de belastingbetaler.
Hoger collegegeld voor langstudeerders
BBB stelt voor om het collegegeld te verhogen voor studenten die hun studie aanzienlijk uitstellen. Hiermee wil de partij studievertraging ontmoedigen, middelen vrijmaken voor onderwijsverbetering en de publieke uitgaven beperken. Dit standpunt richt zich specifiek op het efficiënter inzetten van publieke middelen in het hoger onderwijs.
“Daarom willen we een hogere eigen bijdrage gaan vragen van studenten die fors uitlopen in hun studie. Door het collegegeld voor langstudeerders te verhogen, stimuleren we tijdige afronding van opleidingen, maken we ruimte voor investeringen in onderwijskwaliteit en verlagen we de kosten voor de belastingbetaler.”
BVNL vindt dat opleidingen betaalbaar moeten zijn, maar doet geen concrete uitspraken over het collegegeld zelf, zoals verlaging, afschaffing of bevriezing. Het programma benadrukt vooral het stimuleren van betaalbaarheid en het herstellen van fouten uit het verleden rond studiefinanciering, zonder specifieke maatregelen te noemen over het collegegeldbedrag.
Opleidingen moeten betaalbaar zijn
BVNL stelt dat het volgen van opleidingen gestimuleerd en betaalbaar moet zijn, maar werkt dit niet uit in concrete voorstellen over het collegegeld. De partij koppelt dit aan het herstellen van gemaakte fouten richting jongeren, maar noemt geen specifieke maatregelen zoals verlaging of afschaffing van het collegegeld.
“Het volgen van opleidingen, zowel theoretisch als praktisch, moet gestimuleerd worden en betaalbaar zijn.”
Het CDA wil het betalen van collegegeld flexibeler maken door studenten de mogelijkheid te geven per vak te betalen, zodat studeren beter te combineren is met andere activiteiten. Hiermee wil het CDA de druk op studenten verlagen en studeren toegankelijker maken, vooral voor studenten die zich naast hun studie inzetten voor de samenleving.
Flexibel collegegeld: betalen per vak
Het CDA stelt voor om studenten toe te staan collegegeld per vak te betalen. Dit moet de studiedruk verlagen en het makkelijker maken om studie te combineren met bijvoorbeeld mantelzorg, vrijwilligerswerk of topsport. Het voorstel richt zich op het vergroten van de toegankelijkheid en het bieden van meer ruimte aan studenten met maatschappelijke betrokkenheid.
“Studenten krijgen meer ruimte voor activiteiten naast hun studie. Daarom maken we flexstuderen mogelijk. Door collegegeld per vak te kunnen betalen, verlagen we de druk voor studenten die zich op een positieve manier inzetten voor de samenleving, bijvoorbeeld als jonge mantelzorger, vrijwilliger, bestuurslid of topsporter.”
NSC wil het collegegeld voor studenten van buiten Europa significant verhogen, met uitzonderingen voor studies die van vitaal belang zijn voor Nederland. Hiermee beoogt de partij de instroom van internationale studenten te beperken en de toegankelijkheid van het Nederlandse hoger onderwijs te waarborgen voor Nederlandse en Europese studenten.
Collegegeld voor niet-Europese studenten fors verhogen
NSC stelt voor om het collegegeld voor studenten van buiten Europa aanzienlijk te verhogen, behalve voor opleidingen die essentieel zijn voor Nederland. Dit moet de toestroom van internationale studenten beperken en de druk op het Nederlandse hoger onderwijs en de woningmarkt verminderen.
“Het collegegeld voor studenten van buiten Europa wordt significant verhoogd. Ook hier zijn uitzonderingen mogelijk voor studies die van vitaal belang zijn voor Nederland.”
De Partij voor de Dieren wil het collegegeld fors verlagen en gelijk trekken voor alle studenten, ongeacht leeftijd, eerdere studies of behaalde diploma’s. Hiermee wil de partij de financiële druk op studenten structureel verlagen en de toegankelijkheid van het hoger onderwijs vergroten.
Collegegeld fors verlagen en gelijktrekken
De PvdD vindt het huidige collegegeld te hoog en oneerlijk verdeeld, wat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs belemmert. Door het collegegeld fors te verlagen en voor iedereen gelijk te maken, wil de partij financiële drempels wegnemen en gelijke kansen bieden aan alle studenten, ongeacht hun achtergrond of studieverleden.
“Het collegegeld wordt fors verlaagd en voor alle studenten en opleidingen hetzelfde bedrag. Dit geldt ongeacht leeftijd, het aantal eerder gevolgde studies of behaalde diploma’s.”
De SGP wil dat het zogeheten "collegegeldvrij studeren" beter wordt gefaciliteerd bij alle onderwijsinstellingen, zodat studenten gemakkelijker kunnen deelnemen aan het studentenleven en medezeggenschap. Verder worden er geen concrete voorstellen gedaan over het algemene collegegeldtarief of de hoogte ervan; de focus ligt op het verbeteren van de mogelijkheden om tijdelijk zonder collegegeld te studeren voor specifieke doelen.
Collegegeldvrij studeren beter faciliteren
De SGP vindt het belangrijk dat studenten zonder collegegeld te hoeven betalen kunnen deelnemen aan activiteiten zoals medezeggenschap of het studentenleven. Dit moet bij iedere instelling beter geregeld worden, zodat studenten niet financieel worden benadeeld als zij zich inzetten voor de gemeenschap of bestuurlijke taken op zich nemen.
“Collegegeldvrij studeren wordt bij iedere instelling beter gefaciliteerd om deelname aan het studentenleven en een bijdrage aan de medezeggenschap te ondersteunen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma