Verkiezingsprogramma's 2025 overco2
De ChristenUnie wil ambitieus klimaatbeleid voeren met een sterke focus op het verminderen van CO2-uitstoot, waarbij Europese samenwerking en een gelijk speelveld centraal staan. Ze pleiten voor een hogere CO2-reductie dan wettelijk vereist, een mix van duurzame energiebronnen, het afbouwen van fossiele centrales, en het belasten van CO2-uitstoot in sectoren als industrie en luchtvaart. De partij ziet CO2-beprijzing, normering en innovatie als essentiële instrumenten om de energietransitie en verduurzaming te versnellen.
Hogere CO2-reductie dan wettelijk vereist
De ChristenUnie streeft naar een CO2-reductie die verder gaat dan de huidige wettelijke doelen, om tegenvallers op te vangen en daadwerkelijk bij te dragen aan het beperken van klimaatverandering. Ze willen dat vermindering van CO2-uitstoot in Nederland niet leidt tot hogere uitstoot elders en zetten daarom in op Europese samenwerking en het voorkomen van weglekeffecten.
“Wij zien het Akkoord van Parijs en de Europese doelstellingen die daarop zijn gebaseerd als een goede basis. Dat geldt ook voor de Nederlandse Klimaatwet waarin is vastgelegd dat we in 2030 55% CO2-reductie moeten hebben behaald ten opzichte van 1990. De ChristenUnie richt zich op een hogere reductie in 2030, zodat tegenvallers er niet direct toe leiden dat we het minimale doel niet halen.”
“Vermindering van uitstoot in eigen land mag niet leiden tot hogere uitstoot elders. Daarom wordt bij klimaatbeleid zoveel mogelijk ingezet op een Europees gelijk speelveld, met zo min mogelijk weglek.”
CO2-beprijzing en afschaffen fossiele subsidies
De partij wil de vervuiler laten betalen door CO2-uitstoot en andere broeikasgassen zwaarder te belasten, fiscale voordelen voor fossiele brandstoffen af te schaffen, en een CO2-prijs in te voeren voor sectoren als luchtvaart. Ze zien Europese beprijzingsmechanismen als leidend, maar willen nationale heffingen behouden waar nodig.
“We werken toe naar een evenwichtigere belasting van uitstoot en vervuiling. Daarbij houden we rekening met al bestaande Europese beprijzingsmechanismen.”
“Op vliegtuigbrandstof en -tickets moet na de benodigde verdragswijziging accijns of btw betaald worden. Ook verhogen we de vliegbelasting. Andere fiscale voordelen die leiden tot extra broeikasgasemissies, ook wel fossiele subsidies genoemd, schaffen we af.”
“In Europees en internationaal verband ambitieuze afspraken te maken over een CO2-prijs voor de luchtvaart, invoering van een kerosineaccijns en afschaffen van de btw-vrijstelling op vliegtickets.”
“De nationale CO2-heffing blijft als instrument bestaan, maar zetten we voor bedrijven waar de overheid in gebreke blijft op nul. Het doel van de heffing is niet om geld op te halen. Mochten er opbrengsten zijn, dan komen die ten goede aan de industrie om de overstap van fossiele naar duurzame productiemethoden te realiseren.”
Energietransitie: uitfaseren fossiele centrales en CO2-vrije alternatieven
De ChristenUnie wil gas- en kolencentrales uitfaseren en vervangen door CO2-vrije alternatieven zoals waterstofcentrales en kernenergie. Ze benadrukken het belang van een duurzame energiemix en actieve overheidsinterventie om voldoende CO2-vrij vermogen te waarborgen.
“We faseren de gas- en kolencentrales uit, en vullen het energiesysteem aan met twee nieuwe grote kerncentrales.”
“Ook moeten gascentrales die nu voor flexibiliteit zorgen in het aanbod, worden omgebouwd naar CO2-vrije centrales op waterstof of een andere regelbare brandstof.”
“Het fundament van onze toekomstige energievoorziening bestaat uit een mix van wind en zonne-energie.”
CO2-normering en beprijzing in de industrie
De partij ondersteunt het versneld afbouwen van uitstootrechten voor broeikasgassen in het Europese emissiehandelssysteem en wil normering en beprijzing inzetten om de industrie te verduurzamen. Opbrengsten uit CO2-heffingen moeten worden ingezet voor vergroening en innovatie.
“Om grote uitstoters te verduurzamen, steunen we het Europese plan om versneld de uitstootrechten voor broeikasgassen in het emissiehandelssysteem in 2040 naar nul af te bouwen.”
“De nationale CO2-heffing blijft als instrument bestaan, maar zetten we voor bedrijven waar de overheid in gebreke blijft op nul.”
“De opbrengsten van beprijzingsmechanismen als ETS-2 komen ten goede aan de vergroening van de economie en financiële compensatie van bedrijven en burgers.”
CO2-normering en beprijzing in de luchtvaart
De ChristenUnie wil de luchtvaartsector strenger belasten op CO2-uitstoot, onder meer door een CO2-prijs, kerosineaccijns en het afschaffen van btw-vrijstellingen. Ze willen dat de vliegbelasting meer gebaseerd wordt op daadwerkelijke CO2-uitstoot.
Het CDA streeft naar een ambitieuze, maar realistische reductie van CO₂-uitstoot, met een sterke nadruk op Europese samenwerking, behoud van industrie en betaalbaarheid voor burgers. Ze willen inzetten op technologieën als CCS, schrappen de nationale CO₂-heffing, en maken maatwerkafspraken met grote vervuilers. De partij kiest voor een mix van energiebronnen en wil CO₂-reductie vooral via innovatie, industriebeleid en Europese normen realiseren.
Europese aanpak en industriebehoud centraal
Het CDA wil CO₂-reductie vooral via een Europese aanpak realiseren, waarbij de industrie behouden blijft en nationale lasten worden beperkt. Ze kiezen voor Europese doelen in ETS-sectoren en schrappen nationale extra heffingen, om het speelveld gelijk te houden en industrie te behouden.
“We kiezen voor Europees ambitieus klimaatbeleid en groene industriepolitiek en passen onze Klimaatwet daarop aan. De industrie en energiesector worden bekeken en beoordeeld vanuit een Europese aanpak.”
“We vertalen de Clean Industrial Deal naar Nederland voor het ontwikkelen van schone technologieën, circulaire productie en de vermindering van CO₂-uitstoot.”
“We schrappen de nationale CO2-heffing.”
“We realiseren de ambitie om in 2040 klimaatneutraal te zijn en schrappen de hogere nationale CO2-heffing.”
Inzet op Carbon Capture and Storage (CCS) en CO₂-hergebruik
Het CDA ziet CCS en CO₂-hergebruik als essentieel voor het reduceren van onvermijdelijke industriële uitstoot. Ze willen snel investeren in infrastructuur voor CCS en stimuleren CO₂-hergebruik (CCU) om uitstoot in andere sectoren te verminderen.
“Tijdige realisatie van projecten op het gebied van Carbon Capture and Storage (CCS) is essentieel voor de verduurzaming van de industrie waarbij CO₂-uitstoot onvermijdelijk is.”
“We blijven investeren in opslag van CO₂ (CCS) onder de Noordzee en zorgen voor een goede balans met CO2-hergebruik (CCU) om uitstoot in andere sectoren te helpen verminderen.”
Maatwerkafspraken met grootste vervuilers
Het CDA wil bindende, wederkerige afspraken maken met de grootste vervuilende bedrijven om de bestaande industrie te verduurzamen, met passende beleidsregels en financiële ondersteuning.
“We maken bindende en wederkerige maatwerkafspraken met de grootste vervuilende bedrijven om de bestaande industrie te verduurzamen en te bouwen aan een duurzame economie van de toekomst.”
“We maken maatwerkafspraken met grote bedrijven uit de industrie om te verduurzamen mogelijk door een geïntegreerde aanpak met passende beleidsregels en adequate financiële ondersteuning.”
CO₂-plafond voor luchthavens
Het CDA wil de klimaatdoelen voor de luchtvaart vastleggen in een CO₂-plafond per luchthaven, zodat de sector binnen duidelijke grenzen moet opereren.
“Te beginnen met het vastleggen van de huidige klimaatdoelen in een CO₂-plafond per luchthaven.”
Mix van CO₂-vrije energiebronnen en leveringszekerheid
Het CDA streeft naar voldoende CO₂-vrij regelbaar vermogen, onder andere via kernenergie, om leveringszekerheid te waarborgen en de energietransitie haalbaar te maken.
“We dragen zorg voor voldoende CO₂-vrij regelbaar vermogen (bijvoorbeeld kleine kerncentrales) om leveringszekerheid ook op de langere termijn te borgen.”
FVD verwerpt het huidige CO2-beleid volledig en ziet geen noodzaak voor CO2-reductie of klimaatmaatregelen. De partij wil alle CO2-reductiedoelen, -regels en -rapportageverplichtingen schrappen, het Parijsakkoord opzeggen, en fossiele brandstoffen blijven gebruiken. In plaats van mitigatie zet FVD in op adaptatie, zoals dijkenbouw en kustbescherming.
Volledig schrappen van CO2-beleid en -doelen
FVD vindt het klimaatbeleid onnodig, duur en ineffectief, en wil daarom alle CO2-gerelateerde wet- en regelgeving afschaffen. De partij stelt dat CO2-reductie geen merkbaar effect heeft op het klimaat, maar wel grote economische schade veroorzaakt. FVD wil stoppen met de energietransitie, het Parijsakkoord opzeggen, en CO2-reductiedoelen loslaten.
“We stoppen volledig met de energietransitie, zodat ons land niet langer wordt opgezadeld met onbetaalbaar en zinloos klimaatbeleid.”
“We zeggen het Klimaatakkoord van Parijs op en trekken de klimaatwet in, zodat we weer ongeremd fossiele brandstoffen kunnen gebruiken en geen windturbines en zonneakkers hoeven aanleggen.”
“We laten CO2-reductie los als uitgangspunt, zodat beleid weer wordt gericht op betaalbaarheid en betrouwbaarheid van energie.”
“De huidige klimaatdoelen zijn onhaalbaar en vooral schadelijk. Alleen al voor Nederland bedragen de kosten meer dan €1.000 miljard – omgerekend €230.000 per huishouden. Dit beleid is niet alleen onbetaalbaar, maar ook zinloos: het heeft geen merkbaar effect op het klimaat, maar wel desastreuze gevolgen voor onze welvaart en concurrentiekracht.”
“In plaats van onrealistische CO2-doelen richten we ons op slimme oplossingen voor eventuele klimaatverandering zoals dijkenbouw en kustbescherming, waar Nederland wereldwijd in uitblinkt.”
Schrappen van CO2-gerelateerde verplichtingen en systemen
FVD wil alle administratieve en marktmechanismen rond CO2 afschaffen, zoals het Europese emissiehandelssysteem (ETS) en rapportageverplichtingen voor bedrijven. Dit moet de lasten voor ondernemers en de industrie verlagen en de concurrentiepositie versterken.
“We stellen bedrijven in de haven vrij van het Europese CO2-emissiehandelssysteem (ETS) en stikstofregels, zodat de haven onbeperkt kan uitbreiden en floreren.”
“We werken in Europees verband aan het afschaffen van de Green Deal; en tot die tijd negeert Nederland de daarin vervatte regels en beperkingen - inclusief het CO2-handelssysteem (ETS).”
“We schaffen de verplichting af om CO2-uitstoot van werknemers bij te houden, zodat ondernemers verlost worden van zinloze bureaucratie.”
“We werken in Europees verband aan het afschaffen van de Green Deal die de boerenstand kortwiekt, zolang het bestaat wordt het in Nederland niet gehandhaaft - inclusief het CO2-handelssysteem (ETS).”
Verzet tegen CO2-budgetten en centrale controle
FVD verzet zich tegen de invoering van persoonlijke CO2-budgetten en ziet dit als een bedreiging voor individuele vrijheid en privacy. De partij koppelt dit aan bredere kritiek op centralisatie en digitale controle.
“Doordat de Digitale Euro niet meer op te nemen is als cash geld, kan de burger deze beperkingen niet meer omzeilen, waardoor het afdwingen van een persoonlijk CO2-budget eenvoudiger wordt gemaakt en negatieve rentes ook mogelijk worden. Forum voor Democratie verwerpt deze ontwikkeling met kracht.”
Volt wil dat Nederland en de EU uiterlijk in 2040 volledig klimaatneutraal zijn, met een harde wettelijke norm voor 100% netto CO₂-reductie. Ze pleiten voor een stevige CO₂-beprijzing, het afschaffen van fossiele subsidies, en investeren de opbrengsten van CO₂-heffingen in verduurzaming, vooral voor mensen die het zelf niet kunnen betalen. Daarnaast zet Volt in op Europese samenwerking, CO₂-opslag en -hergebruik, en het belasten van CO₂-uitstoot in sectoren als industrie, vervoer en landbouw.
Wettelijk vastleggen van 100% CO₂-reductie in 2040
Volt wil een harde, wettelijke norm voor volledige CO₂-reductie in 2040, in plaats van vrijblijvende streefpercentages. Dit moet zorgen voor duidelijkheid, ambitie en het halen van de 1,5 graad-doelstelling.
Minimale CO₂-prijs voor alle uitstoot
Volt wil dat voor alle Nederlandse broeikasgasuitstoot een minimale CO₂-prijs geldt, minimaal gelijk aan de ETS-prijs. Dit moet de vervuiler laten betalen en de opbrengsten worden ingezet voor versnelling van verduurzaming.
“We dichten de gaten van CO₂-beprijzing door het belastingstelsel te hervormen, zodat voor alle Nederlandse broeikasgasuitstoot een minimale CO₂-prijs geldt. Deze prijs heeft in ieder geval de hoogte van de huidige Europese belasting voor de grootste vervuilers (ETS-prijs).”
“Volt is zich bewust van de hogere kosten die dit met zich meebrengt voor verbruikers en laat de opbrengsten vloeien naar snellere verduurzaming en alternatieven voor inwoners en bedrijven.”
CO₂-heffingen inzetten voor sociale verduurzaming
Volt wil dat een deel van de inkomsten uit CO₂-heffingen wordt gebruikt om verduurzaming te financieren bij mensen die dat zelf niet kunnen betalen, zodat de lasten eerlijk verdeeld worden.
“We werken toe naar een stelsel waarbij een gedeelte van de inkomsten van CO₂-heffingen (o.a. belasting en ETS) beschikbaar gesteld wordt om de verduurzaming te financieren bij inwoners die dit zelf niet kunnen betalen.”
CO₂-opslag en -hergebruik als transitiemodel
Volt ziet CO₂-opslag (CCS) en hergebruik als noodzakelijke transitiemodellen om uitstoot te verminderen en klimaatpositief te worden, met investeringen in publieke infrastructuur.
“De opslag van CO₂ (Carbon Capture Storage, CCS) is nodig als transitiemodel om uitstoot te verminderen en om klimaatpositief te worden. Daarnaast moet CO₂ hergebruikt worden om nieuwe producten te maken in de vorm van brandstoffen, chemische producten en materialen.”
“Hiervoor is ook CO₂-infrastructuur nodig. GasUnie en Energie Beheer Nederland (EBN) moeten vooraf investeren in publieke infrastructuur zodat deze op tijd af is.”
CO₂-belasting op vervoer en industrie
Volt wil de CO₂-uitstoot van vervoer en industrie direct belasten, onder andere via kilometerheffing, BPM op CO₂-grondslag, en een scheepvaartbelasting op basis van CO₂-uitstoot.
“Het grondstofverbruik bij de productie van voertuigen wordt in rekening gebracht door motor- en rijtuigenbelasting (bpm) te heffen op CO₂-grondslag.”
“We voeren een scheepvaartbelasting in op basis van NOx- en CO₂-uitstoot.”
CO₂-uitstoot van geïmporteerde producten meetellen
Volt wil dat de CO₂-uitstoot van geïmporteerde producten wordt meegerekend in de nationale klimaatdoelen, zodat Nederland verantwoordelijkheid neemt voor de mondiale impact van consumptie.
“We rekenen de vervuiling van geïmporteerde producten mee in onze nationale klimaatdoelen, zoals Zweden ook al doet. We nemen verantwoordelijkheid voor de uitstoot die plaatsvindt door ons consumptiegedrag.”
BBB erkent de noodzaak om CO2-uitstoot te beperken, maar verwerpt nationale koppen op Europees beleid en extra CO2-heffingen voor de industrie. De partij kiest voor een pragmatische, economische benadering: CO2-reductie moet haalbaar, betaalbaar en effectief zijn, zonder de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven te schaden of symbolische maatregelen te nemen.
Geen extra nationale CO2-heffingen voor industrie
BBB wil de nationale CO2-heffing voor de industrie afschaffen, omdat deze bovenop het Europese ETS-systeem komt en volgens de partij leidt tot banenverlies en ‘carbon leakage’ zonder aantoonbaar klimaateffect. Ze pleiten voor innovatie en ondersteuning in plaats van strafmaatregelen.
“Stoppen met extra CO2-heffing voor industrie. De Nederlandse industrie staat onder grote druk door oplopende kosten, internationale concurrentie en een onzeker investeringsklimaat. BBB wil de extra nationale CO2 heffing voor de industrie daarom terugdraaien. Deze heffing, boven op het Europese ETSsysteem, schaadt ons vestigingsklimaat en jaagt bedrijven de grens over zonder aantoonbaar klimaateffect.”
Geen nationale koppen op Europese CO2-regelgeving
BBB is tegen het toevoegen van strengere nationale regels bovenop Europese CO2-wetgeving, om de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven te beschermen.
“BBB is kritisch op de opstelling van Nederland als “klimaatkoploper” binnen Europa. Wij willen geen nationale kop bovenop Europese regelgeving, zoals aanvullende CO2 heffingen of overhaaste sluiting van kolencentrales.”
“Dus geen verdere beperkingen van de renteaftrek en geen Nederlandse koppen op de Europese CO2 heffing.”
CO2-grensheffingen (CBAM) ter bescherming van industrie
BBB ondersteunt het gebruik van Europese CO2-grensheffingen (CBAM) om de Nederlandse industrie te beschermen tegen oneerlijke concurrentie van landen met minder streng klimaatbeleid.
“Industrie beschermen met CO2-grensheffingen. We gebruiken de CO2 grens heffingen (CBAM) om onze industrie te beschermen;”
Geen juridisch vastgelegde CO2-vrije elektriciteit in 2035
BBB verwerpt het wettelijk vastleggen van een doelstelling voor volledig CO2-vrije elektriciteit in 2035, omdat ze dit onrealistisch en te beperkend vinden.
“Geen juridisch vastgelegde CO2-vrije elektriciteit in 2035. De doelstelling om in 2035 uitsluitend CO2 vrije elektriciteit op te wekken wordt niet wettelijk vastgelegd.”
CO2-reductie moet rationeel, haalbaar en kosteneffectief zijn
BBB vindt dat CO2-reductiebeleid gebaseerd moet zijn op rationele kosten-batenanalyses, met oog voor de minimale mondiale bijdrage van Nederland en zonder ideologische drijfveren.
“Gebaseerd zijn op een kostenbatenanalyse van impact, ook in relatie tot onze minimale wereld wijde CO2 bijdrage.”
“Hoewel de mate van menselijke invloed onderwerp van debat blijft, vindt BBB dat we als samenleving vanuit rentmeesterschap onze negatieve invloed op het milieu moeten beperken, waar dat haalbaar, betaalbaar en effectief is.”
Kritisch op administratieve CO2-verplichtingen vanuit EU
BBB wil een rem op administratieve lasten zoals CO2-administratie, omdat deze volgens hen verstikkend en onuitvoerbaar zijn.
“BBB wil een rem op de verstikkende en onuitvoerbare EU richtlijnen ten aanzien van verduurzaming (zoals bijhouden van CO2 administratie en plastic tax) en andere regelgeving.”
Ondergrondse infrastructuur voor CO2-transport
BBB erkent de noodzaak van een visie op ondergrondse infrastructuur voor CO2-transport, in samenhang met andere energiedragers.
“De vraag naar transport van CO₂, waterstof en ammoniak vereist een nieuwe visie op de investeringen in ondergrondse infrastructuur van buisleidingen.”
BIJ1 kiest voor een radicaal en bindend klimaatbeleid gericht op het per direct terugbrengen van de Nederlandse CO2-uitstoot naar netto nul in 2030, met de nadruk op klimaatrechtvaardigheid: de grootste vervuilers betalen, niet de gewone burger. Ze willen fossiele subsidies stoppen, fossiele infrastructuur afbouwen, en de energietransitie volledig in publieke handen brengen, met prioriteit voor sociale bescherming van werknemers en internationale verantwoordelijkheid.
Netto nul CO2-uitstoot in 2030, wettelijk bindend
BIJ1 stelt als doel dat Nederland in 2030 netto nul uitstoot van broeikasgassen bereikt (inclusief scope 1, 2 en 3), en wil dit wettelijk vastleggen. Dit is een van de meest ambitieuze en concrete doelen in het programma, waarmee ze sneller en verder willen gaan dan de meeste andere partijen.
“De Nederlandse uitstoot van broeikasgassen staat in 2030 op netto 0 (in scope 1, 2 én 3 emissies). Deze doelen worden wettelijk vastgelegd en zijn bindend.”
Kosten van klimaatbeleid naar grote vervuilers, niet burgers
BIJ1 vindt dat de kosten van CO2-reductie en klimaatbeleid niet langer op gewone burgers mogen worden afgewenteld, maar op de grootste vervuilers. Dit is zowel een sociale als een economische keuze, bedoeld om klimaatrechtvaardigheid te waarborgen.
“De kosten van klimaatbeleid worden niet langer gedragen door gewone burgers maar door grote vervuilers. Klimaatbeleid gaat niet langer ten koste van bestaanszekerheid.”
“Alle benodigde klimaatmaatregelen worden voortaan getoetst op klimaatrechtvaardigheid. Dat betekent dat de kosten van klimaatbeleid worden gedragen door de grootste vervuilers.”
Stoppen met fossiele subsidies en infrastructuur
Om CO2-uitstoot structureel te verminderen, wil BIJ1 alle subsidies op fossiele brandstoffen en financiële steun aan de fossiele industrie zo snel mogelijk beëindigen, geen nieuwe vergunningen voor olie- en gasvelden, en bestaande productie afbouwen. Ook import van gas (vooral LNG) uit bepaalde landen wordt gestopt.
“Subsidies op (de productie van) fossiele brandstoffen en financiële steun aan de fossiele industrie worden zo snel mogelijk beëindigd. Subsidies voor biomassacentrales worden per direct stopgezet. Er komen geen nieuwe vergunningen voor olie- en gasvelden, op land en op zee. De huidige olie- en gasproductie moet worden afgebouwd...”
“We stoppen de import van gas, en vloeibaar gas (LNG) in het bijzonder, uit autocratische regimes zoals Rusland, de Verenigde Staten en ‘Israël’.”
Energietransitie volledig publiek en sociaal rechtvaardig
De energietransitie moet volgens BIJ1 een publieke taak zijn, zonder winstoogmerk, waarbij energievoorzieningen in publieke handen komen en werknemers uit de fossiele sector sociaal worden beschermd. Dit moet voorkomen dat CO2-reductie ten koste gaat van bestaanszekerheid of leidt tot nieuwe ongelijkheid.
“De energietransitie wordt een publieke taak, geen winstmachine. De overheid investeert massaal in klimaatneutrale, -positieve en circulaire infrastructuur, woningverduurzaming en publieke energieproductie — onder collectief eigendom en democratische controle.”
“Om de afbouw van fossiele brandstoffen en een rechtvaardige energietransitie vorm te geven worden de Nederlandse energievoorzieningen in publieke handen gebracht.”
“Arbeiders uit fossiele sectoren krijgen voorrang op gegarandeerd werk in de publieke klimaatprojecten. Scholing, loondoorbetaling en cao-gelijke arbeidsvoorwaarden zijn gegarandeerd.”
Internationale verantwoordelijkheid en klimaatrechtvaardigheid
BIJ1 koppelt CO2-reductie aan internationale klimaatrechtvaardigheid en het nemen van verantwoordelijkheid voor de historische bijdrage van Nederland aan de klimaatcrisis. Ze willen dat Nederland het voortouw neemt in VN-verband en dat westerse landen hun eerlijke aandeel leveren.
“Nederland neemt als 1e westerse land de verantwoordelijkheid voor ons grote aandeel in het veroorzaken van de klimaatcrisis en neemt in VN-verband het voortouw.”
De SGP erkent de noodzaak om CO2-uitstoot te verminderen, maar verzet zich tegen strikte wettelijke reductiedoelen en pleit voor een pragmatische, technologische en economische benadering. De partij wil het Europese emissiehandelssysteem als leidend instrument, is tegen nationale koppen of extra CO2-heffingen, en zet in op kernenergie, innovatie, en een eerlijk speelveld voor de industrie. CO2-opslag wordt slechts als tijdelijke oplossing gezien, terwijl hergebruik van CO2 en technologische innovatie worden gestimuleerd.
Europese CO2-handel leidend, geen nationale koppen of extra heffingen
De SGP vindt het Europese emissiehandelssysteem (ETS) het juiste instrument voor CO2-reductie en is tegen aanvullende nationale CO2-heffingen of strengere regels dan omliggende landen. Dit om de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie te beschermen en weglek van productie naar landen met minder milieuregels te voorkomen.
“Het Europese emissiehandelssysteem voor CO2 is het leidende instrument voor afbouw van de inzet van fossiele brandstoffen.”
“Nationale koppen op het Europese emissiehandelssysteem voor CO2 worden zoveel mogelijk voorkomen.”
“De concurrentiepositie van de Nederlandse industrie verslechtert zienderogen. Zelfs de kostenverschillen met omliggende landen lopen op door stijgende nettarieven en een nationale CO2-heffing boven op het Europese emissiehandelssysteem. De nettarieven moeten omlaag, de CO2-heffing van tafel.”
Geen wettelijke CO2-reductiedoelen, wel afbouw fossiele brandstoffen
De SGP wil geen harde wettelijke reductiedoelen voor CO2-uitstoot, zoals 55% in 2030, vanwege de complexiteit en onzekerheden. Wel wil de partij het gebruik van fossiele brandstoffen in de komende decennia zoveel mogelijk afbouwen via technologische innovatie en maatwerk.
Inzet op kernenergie, innovatie en CO2-hergebruik
De SGP ziet kernenergie, technologische innovatie en CO2-hergebruik als belangrijke middelen om CO2-uitstoot te verminderen. CO2-opslag wordt slechts als tijdelijke oplossing gezien.
“Nederland staat vooraan bij de ontwikkeling en bouw van kleine modulaire kernreactoren (SMR’s).”
“Het Rijk ondersteunt de bouw van tenminste twee grote kerncentrales, mede door via een Staatsdeelneming de financieringskosten sterk te verlagen.”
“CO2-opslag is een tijdelijke oplossing. Relatief goedkoop, maar de afhankelijkheid van de import van fossiele brandstoffen blijft. De ontwikkeling van CO2-hergebruik verdient steun.”
CO2-beprijzing: uitzondering voor innovatieve en duurzame alternatieven
De SGP wil fossielvrije synthetische brandstoffen stimuleren door ze vrij te stellen van CO2-beprijzing, om innovatie en alternatieven voor fossiele brandstoffen te bevorderen.
“Fossielvrije synthetische brandstoffen krijgen een verlaagd accijnstarief en worden vrijgesteld van CO2-beprijzing.”
NSC erkent het belang van CO2-reductie als onderdeel van de energietransitie en het halen van klimaatdoelen, maar wil vooral inzetten op Europese samenwerking en betaalbaarheid voor huishoudens en bedrijven. Ze kiezen voor marktmechanismen zoals het Europese emissiehandelssysteem (ETS), zijn kritisch op nationale koppen bovenop Europees beleid, en willen fossiele subsidies in Europees verband afbouwen. Kernenergie, energiebesparing en het beperken van CO2-uitstoot door industrie, luchtvaart en scheepvaart zijn centrale pijlers.
Europese aanpak en marktmechanismen voor CO2-reductie
NSC ziet het Europese emissiehandelssysteem (ETS) als het belangrijkste instrument om CO2-uitstoot te verminderen en wil nationale koppen op Europees beleid beperken om weglek van emissies te voorkomen. Ze zijn voor het afbouwen van fossiele subsidies in Europees verband en willen belastingkortingen op fossiele brandstoffen deels afbouwen.
“Voor de transitie van de industrie, de energiesector, de maritieme sector en de luchtvaart is het Europese emissiehandelssysteem (ETS) het beste systeem, waardoor de uitstoot van CO2 een oplopende prijs krijgt.”
“We beperken de nationale ‘koppen’ op de Europese aanpak als het gaat om reductiedoelen, tempo, subsidies en belastingen. We willen ervoor waken dat het effect van een maatregel is dat de CO2 emissies zich naar een ander land verplaatsen. De nationale ‘fossiele subsidies’ die grote bedrijven ontvangen in de vorm van vrijstellingen en degressieve tarieven in de energiebelasting willen we in Europees verband afbouwen.”
“Hiermee worden ook de belastingkortingen op fossiele brandstoffen deels afgebouwd. Met de opbrengsten kunnen private investeringen in energiebesparing en hernieuwbare energie in eigen land gestimuleerd worden.”
Kernenergie als CO2-vrije energiebron
NSC beschouwt kernenergie als essentieel voor een continue en CO2-vrije energievoorziening en wil fors investeren in nieuwe kerncentrales.
“Kernenergie levert een onmisbare bijdrage aan een continue en CO2-vrije energievoorziening. We treffen voorbereidingen voor de bouw van ten minste vier nieuwe kerncentrales en verkennen daarnaast actief de mogelijkheden voor Small Modular Reactors (SMR’s).”
Tijdelijke rol voor CO2-afvang en -opslag (CCS)
NSC accepteert CO2-afvang en -opslag (CCS) als tijdelijke maatregel om klimaatdoelen te halen, maar benadrukt dat dit niet mag afleiden van het afbouwen van fossiele grondstoffen.
“Het afvangen en opslaan van CO2 (CCS) is een tijdelijke oplossing. Deze mag niet afleiden van de noodzaak om het gebruik van fossiele grondstoffen af te bouwen. We accepteren dat CCS de komende jaren wel onderdeel is van de maatregelen die nodig kunnen zijn om de klimaatdoelen te halen.”
Nationale opbrengst CO2-rechten inzetten voor woningisolatie
NSC wil de opbrengst van de veiling van CO2-rechten voor de gebouwde omgeving (ETS2) specifiek inzetten voor het isoleren van woningen.
“De nationale opbrengst van de veiling van CO2-rechten voor de gebouwde omgeving (ETS2) moet met voorrang worden besteed aan de isolatie van woningen.”
CO2-reductie als gezamenlijke verantwoordelijkheid
NSC benadrukt dat alle sectoren moeten bijdragen aan CO2-reductie en dat Nederland zich aan het Klimaatakkoord van Parijs blijft houden.
“Alle sectoren moeten bijdragen aan CO2-reductie. We blijven ons houden aan de afspraken in het Klimaatakkoord van Parijs en zetten in op een klimaatneutrale economie.”
De PVV verwerpt het huidige CO2-beleid en ziet Nederlandse CO2-reductie als zinloos vanwege de geringe mondiale impact. Ze willen alle CO2-gerelateerde klimaatmaatregelen, subsidies en wetten afschaffen en richten zich uitsluitend op betaalbare energie en leveringszekerheid in plaats van CO2-reductie.
Afschaffen van CO2-beleid en -maatregelen
De PVV vindt dat het Nederlandse CO2-beleid onzinnig is omdat Nederland slechts een klein aandeel in de wereldwijde uitstoot heeft. Daarom willen ze alle CO2-gerelateerde wetten, subsidies en heffingen schrappen, en stoppen met klimaatdoelen en -campagnes. Hun focus ligt op het beëindigen van klimaatmitigatie en het vervangen van het ministerie van Klimaat door een ministerie van Betaalbare Energie.
“CO2-heffing afschaffen”
“Geen ondergrondse CO2-opslag”
“SDE++ en andere klimaatsubsidies schrappen”
“Het ministerie van Klimaat en Groene Groei veranderen we in het ministerie van Betaalbare Energie: geen CO2-flauwekul, maar leveringszekerheid en lagere energielasten.”
“De klimaatgekte is om gek van te worden. Klimaatdoelen zijn onhaalbaar en onbetaalbaar. Nederland is verantwoordelijk voor nog geen half procent van de totale wereldwijde CO2-uitstoot. Wat wij in een heel jaar uitstoten, stoot China in minder dan een week uit. Het Nederlandse effect op het wereldwijde klimaat is verwaarloosbaar klein.”
“We trekken ons terug uit het VN-Klimaatakkoord van Parijs en trekken de Klimaatwet in.”
“Geen klimaatmitigatie, maar klimaatadaptatie: actualisering van het programma Ruimte voor de Rivier en het Hoogwaterbeschermingsprogramma”
GroenLinks-PvdA wil de CO₂-uitstoot fors verminderen door ambitieuze reductiedoelen, het beprijzen van vervuiling en het afbouwen van fossiele subsidies. Grote vervuilers gaan meer betalen voor hun uitstoot, terwijl de industrie en luchtvaart aan strenge CO₂-plafonds worden gebonden. De partij zet in op een snelle transitie naar een klimaatneutrale economie, met nadruk op eerlijkheid en het principe ‘de vervuiler betaalt’.
65% CO₂-reductie in 2030 en klimaatneutraliteit in 2040
GroenLinks-PvdA stelt een concreet reductiedoel: 65% minder CO₂-uitstoot in 2030, met volledige klimaatneutraliteit van elektriciteit in 2035 en van energie en industrie in 2040. Dit is het centrale uitgangspunt voor hun klimaatbeleid en geldt ook als inzet in Europa.
“dat te bereiken streven we naar 65% CO₂-reductie in 2030. In 2035 zijn al onze elektriciteitsbronnen klimaatneutraal, en in 2040 ook onze energiebronnen én industrie. Ook in Europa is dit onze inzet.”
“We zetten daarom alle zeilen bij om te zorgen dat Nederland in 2040 klimaatneutraal is. Om dat te bereiken streven we naar 65% CO₂-reductie in 2030.”
Grote vervuilers betalen meer voor CO₂-uitstoot
De partij wil dat bedrijven die veel CO₂ uitstoten, een grotere financiële bijdrage leveren aan de duurzaamheidstransitie. Dit gebeurt via het principe ‘de vervuiler betaalt’, het behouden van de CO₂-heffing en het afbouwen van fossiele subsidies.
“We laten grote vervuilers een eerlijke bijdrage leveren aan de kosten van de duurzaamheidstransitie. Dat doen wij door het principe van ‘de vervuiler betaalt’ centraal te stellen in al ons klimaatbeleid. Dat bedrijven die veel CO₂ uitstoten, meer gaan meebetalen aan de kosten van de duurzaamheidstransitie, is wat ons betreft niet meer dan logisch.”
“We behouden de CO₂-heffing zodat bedrijven de prijs betalen voor hun uitstoot, en zij de overstap maken op hernieuwbare bronnen.”
CO₂-plafond voor luchtvaart
Om de uitstoot van de luchtvaart te beperken, voert GroenLinks-PvdA een jaarlijks dalend CO₂-plafond in, met als doel een klimaatneutrale luchtvaart in 2050.
“De luchtvaart moet verduurzamen. Om dat te stimuleren voeren we een CO₂-plafond en geluidsplafond in. Die dalen ieder jaar richting een klimaatneutrale luchtvaart in 2050.”
CO₂-uitstoot beperken in veenweidegebieden
De partij wil de CO₂-uitstoot uit veenweidegebieden tegengaan door oxidatie van het veen te voorkomen en natte natuur te stimuleren.
“In de veenweidegebieden voorkomen we de oxidatie van het veen en daarmee bodemdaling en CO₂-uitstoot.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) wil de CO2-uitstoot drastisch en snel terugdringen om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 1,5 graad. Ze pleiten voor een nationaal CO2-budget, hogere en bredere CO2-heffingen, het afschaffen van fossiele subsidies, en het stimuleren van natuurlijke CO2-opslag. Grote vervuilers en financiële instellingen worden financieel verantwoordelijk gemaakt, terwijl burgers met lage inkomens worden ontzien.
Nationaal CO2-budget als basis voor klimaatbeleid
PvdD wil een wettelijk vastgelegd nationaal CO2-budget dat in lijn is met het mondiale CO2-budget om de opwarming tot 1,5 graad te beperken. Dit budget vormt de basis voor alle klimaatmaatregelen en moet zorgen voor een eerlijke verdeling van de uitstootruimte.
“Een nationaal CO2 -budget is de basis van het klimaatbeleid. Met een eerlijke verdeling van het mondiale CO2 -budget beperken we de opwarming tot 1,5 graad.”
Verhogen en verbreden van de CO2-heffing
De partij stelt voor om de nationale CO2-heffing te verhogen en uit te breiden naar alle broeikasgassen en sectoren, zodat de uitstoot snel genoeg daalt. Gratis ETS-rechten worden ingetrokken.
“De nationale CO2 -heffing wordt verhoogd en uitgebreid naar alle broeikasgassen en sectoren om ervoor te zorgen dat CO2 -uitstoot voldoende en snel genoeg daalt. Gratis ETS-rechten worden ingetrokken.”
Progressieve belasting op basis van CO2-uitstoot
PvdD wil een progressieve winstbelasting invoeren waarbij de tarieven afhankelijk zijn van de CO2-uitstoot, zodat de vervuiler betaalt en de opbrengsten naar klimaatmaatregelen gaan.
“We voeren een progressieve winstbelasting in waarbij de tarieven afhankelijk zijn van de CO2-uitstoot, in lijn met de Groene Belastinggids. Zo worden buitensporige winsten afgeroomd, vervuiling ontmoedigd en wordt de vervuiler financieel verantwoordelijk gemaakt.”
Afschaffen van fossiele subsidies en uitzonderingen
De partij wil alle fossiele subsidies en uitzonderingsregimes voor grootverbruikers afschaffen, zodat vervuilende bedrijven niet langer financieel worden bevoordeeld.
“We schaffen fossiele subsidies af. Het geld dat we hiermee besparen, gebruiken we om circulaire ondernemers te ondersteunen. Zo beëindigen we uitzonderingsregimes voor grootverbruikers van gas en stroom en kortingen op accijnzen voor luchtvaart, scheepvaart, kunstmestproductie en zware industrie.”
Stimuleren van natuurlijke CO2-opslag
PvdD zet in op het vergroten van natuurlijke CO2-opslag via bosaanplant, voedselbossen, agrobosbouw en biologische landbouw, zodat landbouw van een bron van uitstoot verandert in een netto koolstofput.
“Door werk te maken van bosaanplant, voedselbossen, agrobosbouw en het vergroten van koolstofopslag in de bodem via biologische landbouw, verandert onze landbouw van een grote bron van broeikasgassen in een unieke nettokoolstofput.”
Ambitieuze CO2-grenswaarden voor de gebouwde omgeving
De partij wil ambitieuze CO2-grenswaarden invoeren voor gebouwen, waarbij zowel de gebruiksfase als de materiaalgebonden emissies worden meegenomen, inclusief waardering voor CO2-opslag in biobased materialen.
“We voeren ambitieuze CO₂-grenswaarden in voor de gebouwde omgeving, waarbij rekening wordt gehouden met zowel de gebruiksfase als de uitstoot van materialen. Ook komt er een eerlijke waardering voor de CO₂-opslag in biobased materialen.”
50PLUS wil dat het CO2-beleid vooral op Europees niveau wordt gevoerd, met nadruk op een effectieve en concurrerende aanpak. Ze zijn tegen nationale CO2-heffingen en pleiten voor het beprijzen van CO2 binnen Europese kaders, zodat reductie wordt versneld zonder de Nederlandse economie te schaden. Uitfasering van nationaal klimaatbeleid volgt pas als er Europese afspraken zijn over CO2-beprijzing.
Alleen Europees CO2-beleid, geen nationale heffingen
50PLUS vindt dat klimaatmaatregelen alleen effectief zijn als ze op Europees of mondiaal niveau worden genomen. Ze wijzen nationale CO2-heffingen en extra regels bovenop Europese afspraken af, omdat dit de concurrentiepositie van Nederland zou schaden en weinig effect heeft op de wereldwijde CO2-uitstoot.
“Gezamenlijk klimaatbeleid op Europees of wereldwijd niveau, anders is het niet effectief.”
“Dezelfde regels voor iedereen binnen Europa. Dus geen nationale CO2-heffingen en geen extra regels bovenop de Europese afspraken.”
“Het optimaal beprijzen van CO2 op Europees niveau, zodat CO2-reductie wordt versneld zonder de concurrentiepositie van Nederland aan te tasten.”
“Uitfasering van het nationale klimaatbeleid, nadat gezamenlijk is besloten om het Europese beprijzen van CO2 op te schalen.”
Stoppen met nationale industriepolitiek voor CO2-reductie
50PLUS is tegen actieve industriepolitiek op nationaal niveau gericht op CO2-reductie, omdat dit volgens hen leidt tot ineffectief beleid en economische schade. Alleen voor kritieke militair-industriële doelen zijn tijdelijke uitzonderingen mogelijk.
“Stoppen met actieve industriepolitiek op nationaal en op Europees niveau, omdat dit beleid altijd eindigt in tranen. Hierbij kunnen tijdelijk uitzonderingen gelden voor kritieke militair-industriële doelen.”
De SP wil de CO₂-uitstoot fors terugdringen door structurele hervormingen in industrie, energie en beleid, waarbij de lasten eerlijk verdeeld worden en de werkende klasse wordt beschermd. Ze pleiten voor het behouden van de CO₂-heffing voor bedrijven, stoppen met fossiele subsidies, en investeren in echte verduurzaming in plaats van tijdelijke lapmiddelen zoals CO₂-opslag. De partij verwerpt marktwerking en kiest voor publieke regie, met nadruk op klimaatrechtvaardigheid en het tegengaan van tweedeling.
Behoud en versterking van de CO₂-heffing voor bedrijven
De SP ziet de CO₂-heffing als een effectief instrument om bedrijven te stimuleren tot verduurzaming en innovatie. Ze willen deze heffing behouden om te voorkomen dat bedrijven die al verduurzamen worden gestraft, en om verdere investeringen in schone technologieën te stimuleren.
“Behoud van de CO₂-heffing. De CO₂heffing zorgt ervoor dat bedrijven investeren in schonere technieken, wat goed is voor het klimaat én onze economie. Afschaffen zou juist de bedrijven straffen die al verduurzamen, terwijl we innovatie moeten belonen.”
Geen gemeenschapsgeld voor grootschalige CO₂-opslag
De SP verwerpt het grootschalig opslaan van CO₂ onder de grond als structurele oplossing. Ze zien dit als een tijdelijke lapmiddel dat vooral bedrijven helpt hun vervuiling uit te stellen, en willen gemeenschapsgeld liever inzetten voor echte verduurzaming.
“Het grootschalig opslaan van CO₂ onder de grond is geen structurele oplossing, maar een tijdelijke lapmiddel voor bedrijven die hun vervuiling willen uitstellen. Wij kiezen ervoor om gemeenschapsgeld niet langer te verspillen aan uitstelgedrag, maar te investeren in de echte, duurzame transitie.”
Stoppen met fossiele subsidies en eerlijke lastenverdeling
De SP wil zo snel mogelijk stoppen met fossiele subsidies, omdat deze bijdragen aan CO₂-uitstoot en vooral grote bedrijven bevoordelen. Ze koppelen dit aan het principe van klimaatrechtvaardigheid: de vervuiler betaalt, en de lasten worden niet bij de werkende klasse gelegd.
“We kunnen klimaatopwarming niet stoppen zolang politici de belangen van grote bedrijven boven die van de mensen stellen. Twintig multinationals zijn verantwoordelijk voor een derde van de wereldwijde uitstoot, terwijl zij miljarden aan fossiele subsidies ontvangen. Wij stoppen die subsidies zo snel mogelijk en geven steun voor vergroening als daar publieke zeggenschap tegenover staat.”
“Verhoging van de belastingen, zoals een plastictaks of een vliegtaks, worden niet gevoeld door mensen met een hoog inkomen of veel vermogen die relatief veel uitstoot veroorzaken. Hoge prijzen maken het leven wel onbetaalbaar voor de werkende klasse, de grote meerderheid van Nederland die afhankelijk is van hun inkomen uit arbeid, uitkering, of pensioen. Tweedeling door klimaatbeleid staan wij niet toe. Daarvoor komt er een klimaatrechtvaardigheidstoets. Al het gevoerde beleid op klimaat moet zorgen dat we de uitstoot verminderen en de bestaanszekerheid vergroten.”
Stoppen met houtige biomassa vanwege extra CO₂-uitstoot
De SP wil stoppen met houtgestookte biomassacentrales, omdat deze zorgen voor extra CO₂-uitstoot en slecht zijn voor mens en klimaat.
“We stoppen met houtgestookte biomassacentrales. Die zorgen voor vieze lucht, gezondheidsschade bij omwonenden en extra CO₂uitstoot. Dat is slecht voor mens en klimaat.”
De VVD wil CO2-reductie realiseren met pragmatisch en realistisch beleid, waarbij het behoud van industrie en betaalbaarheid centraal staan. Ze pleiten voor het schrappen van de nationale CO2-heffing, investeren in CO2-opslag en -hergebruik, en streven naar een Europees gelijk speelveld. De partij kiest voor praktische maatregelen zoals kernenergie en innovatie, en verzet zich tegen beleid dat leidt tot het vertrek van bedrijven of slechts papieren CO2-winst oplevert.
Schrappen nationale CO2-heffing, Europees systeem
De VVD vindt de nationale CO2-heffing nadelig voor het Nederlandse bedrijfsleven en wil deze vervangen door een Europees systeem. Ze stellen dat de huidige heffing leidt tot een ongelijk speelveld en het vertrek van bedrijven, wat CO2-reductie slechts op papier oplevert.
“We schrappen de CO2-heffing: Nederland kent als enige land binnen de EU een nationale CO2-heffing. Dit creëert een ongelijk speelveld voor bedrijven. Bedrijven geven aan dat dit een van de redenen is waarom ze naar het buitenland vertrekken. Daarom schrappen we de heffing en gaan we met de sector op zoek naar een alternatief systeem, waarbij we ons inzetten voor één Europees systeem voor duurzame industrie en mijnbouw en waarmee we een gelijk speelveld waarborgen.”
Investeren in CO2-opslag, afvang en hergebruik
De VVD ziet CO2-opslag, -afvang en -hergebruik als cruciale technologieën voor het behalen van klimaatdoelen zonder de industrie te verliezen. Ze willen dat de overheid een proactieve rol speelt in het realiseren van deze projecten, met name voor sectoren als de glastuinbouw.
“We investeren in tijdige realisatie van CO2-opslag en zetten in op CO2-afvang, -verwijdering en -hergebruik: Voor de transitie naar een weerbare en schone industrie is opvang en hergebruik van CO2 cruciaal. Daarom moeten CO2-opslagprojecten tijdig worden gerealiseerd. De overheid neemt hierin een proactieve rol. Ook gaan we aan de slag met het verwijderen van CO2 uit de lucht en zetten we in op hergebruik van afgevangen CO2. Dit is bijvoorbeeld cruciaal voor de glastuinbouw om te kunnen verduurzamen.”
CO2-reductie in de praktijk, niet op papier
De VVD benadrukt dat CO2-reductie daadwerkelijk in Nederland moet plaatsvinden en niet door het verplaatsen van industrie naar het buitenland. Ze willen pragmatisch klimaatbeleid dat leidt tot echte emissiereductie, niet tot administratieve winst.
“We reduceren CO2 niet op papier door industrie uit Nederland weg te jagen, maar reduceren CO2 in de praktijk met pragmatisch klimaatbeleid.”
Europese doelstellingen blijven leidend
Hoewel de VVD nationale lasten wil beperken, blijft de partij zich committeren aan de Europese klimaatdoelen voor CO2-reductie en klimaatneutraliteit.
“We blijven bijdragen aan de Europese doelstelling van 55% CO2-reductie in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050.”
Internationale koolstofmarkt en negatieve emissies
De VVD staat open voor het kopen van koolstofrechten buiten de EU en wil een internationale koolstofmarkt opzetten, mits goed vormgegeven. Ook zetten ze in op negatieve emissies bij elektriciteitscentrales.
“We staan open voor het kopen van koolstofrechten buiten de EU en willen voortvarend aan de slag met het opzetten van een internationale koolstofmarkt, mits goed vormgegeven. Tot slot zetten we in op het realiseren van negatieve emissies bij elektriciteitscentrales.”
BVNL verwerpt het huidige CO2-beleid en internationale afspraken zoals de Europese Green Deal en het Klimaatakkoord, omdat zij deze als zinloos en kostbaar beschouwen. De partij wil stoppen met het CO2-handelssysteem, geen verplichtingen rond CO2-reductie, en pleit voor technische innovatie en energievoorziening via kernenergie en gas. CO2-maatregelen mogen volgens BVNL geen obsessie worden en moeten financieel en technisch rendabel zijn.
Stoppen met CO2-klimaatbeleid en internationale afspraken
BVNL vindt het huidige CO2-klimaatbeleid ineffectief en te duur, en wil daarom stoppen met internationale verplichtingen en het CO2-handelssysteem. De partij ziet meer in innovatie en technisch verstandige oplossingen dan in opgelegde CO2-reductiemaatregelen.
CO2-reductie mag geen bouwstop of woningcrisis veroorzaken
BVNL stelt dat CO2-paniek en duurzaamheidseisen de woningbouw onnodig belemmeren. De partij wil minder overheidsbemoeienis en deregulering om woningbouw te versnellen.
“Door alle beperkende overheidsmaatregelen, zoals de bureaucratische stikstofbouwstop, de CO2-paniek, duurzaamheidseisen, de exorbitante uitbreiding van de bouwvoorschriften in de afgelopen 25 jaar, verplichte warmtepompen, gasloos bouwen, en de 40/40/20-verplichting werden er in de afgelopen jaren te weinig woningen gebouwd waardoor het aanbod achterbleef op de vraag.”
CO2-opslag (CCS) wordt verboden
BVNL is tegen CO2-opslag (CCS) omdat deze techniek volgens hen niets oplevert en veel geld kost.
“CCS (Carbon Capture and Storage) wordt verboden. Deze techniek levert niets op en kost heel erg veel geld.”
D66 wil de CO2-uitstoot fors verminderen door scherpe klimaatdoelen wettelijk vast te leggen, circulaire economie te stimuleren en internationale samenwerking te koppelen aan CO2-reductie. Ze kiezen voor concrete maatregelen zoals het halveren van grondstoffengebruik, het invoeren van rekeningrijden, en het koppelen van handel aan CO2-reductie in andere landen. Hun visie is ambitieus, gericht op een klimaatneutraal Nederland in 2050, met nadruk op eerlijkheid en innovatie.
Wettelijke reductiedoelen voor CO2-uitstoot
D66 stelt duidelijke, wettelijk vastgelegde doelen voor het terugdringen van CO2 en andere broeikasgassen, in lijn met Europese afspraken. Ze willen versnellen naar klimaatneutraliteit en leggen dit vast in de Klimaatwet.
“In 2030 is er 55% minder uitstoot van broeikasgassen, in lijn met de door minister Jetten ingevoerde Klimaatwet. In 2040 is dat 90% minder, overeenkomstig met de doelstelling van de EU, en in 2050 is Nederland klimaatneutraal. Dit leggen we vast in de Klimaatwet.”
Circulaire economie als middel voor CO2-reductie
D66 ziet het verminderen van grondstoffengebruik en het stimuleren van hergebruik als essentieel om CO2-uitstoot structureel te verlagen. Ze stellen concrete doelen voor verschillende sectoren en willen dat overheden het goede voorbeeld geven.
“In 2050 is Nederland volledig circulair. In 2030 is het gebruik van nieuwe grondstoffen al gehalveerd. Overheden geven het goede voorbeeld: in 2035 is minstens de helft van hun aanbestedingen circulair en in 2045 alles. We maken per sector circulaire doelen, zoals voor de bouw, textiel, plastics en metalen.”
Koppelen van internationale handel aan CO2-reductie
D66 erkent dat de meeste uitstootreductie buiten Europa te behalen valt en wil daarom handels- en samenwerkingsafspraken expliciet verbinden aan CO2-reductie in andere landen.
“Daarom koppelen we handels- en samenwerkingsafspraken aan CO2-reductie in die landen. Zo werken we samen aan een wereldwijde transitie die iedereen vooruithelpt.”
Verduurzamen mobiliteit via rekeningrijden
Om de CO2-uitstoot van mobiliteit te verminderen, wil D66 het gebruik van de auto belasten in plaats van het bezit, en zo eerlijker en effectiever sturen op minder uitstoot.
“D66 wil de automobiliteit verduurzamen en zo de uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof terugdringen. We maken autorijden eerlijker door rekeningrijden in te voeren: niet langer het bezit maar het gebruik van de auto wordt belast.”
JA21 is tegen nationale CO2-heffingen en wil bestaande nationale CO2-belastingen afschaffen, waarbij ze zich uitsluitend aan Europese regelgeving willen houden. De partij kiest voor een pragmatische koers gericht op betaalbare en betrouwbare energie, waarbij kernenergie centraal staat en symboolpolitiek wordt afgewezen. JA21 ziet technologische innovatie als de weg vooruit, niet het opleggen van extra CO2-kosten aan bedrijven of burgers.
Geen nationale CO2-heffingen bovenop Europese regels
JA21 verzet zich tegen nationale CO2-heffingen en wil bestaande nationale CO2-belastingen afschaffen, omdat ze menen dat dit de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven schaadt en leidt tot banenverlies. Ze willen een gelijk speelveld met omringende landen en vinden dat Nederland niet verder moet gaan dan Europese afspraken op het gebied van CO2-regelgeving.
“We introduceren geen nationale CO2-heffingen bovenop Europese regels en we schaffen bestaande nationale CO2-heffingen af.”
Focus op technologische innovatie in plaats van CO2-symboolbeleid
JA21 wijst symboolbeleid af en wil zich richten op technologische innovatie en energiezekerheid, in plaats van het opleggen van extra CO2-kosten of belastingen als pressiemiddel. Ze vinden dat duurzaamheid alleen ondersteund moet worden als het economisch rendeert en dat betaalbaarheid en betrouwbaarheid voorop moeten staan.
DENK erkent de historische verantwoordelijkheid van het Westen voor de wereldwijde CO2-uitstoot en pleit voor klimaatrechtvaardigheid, waarbij Nederland samen met andere Westerse landen het Mondiale Zuiden ondersteunt. Ze willen grote vervuilers zwaarder belasten via een CO2-heffing en investeren in verduurzaming, met als doel Nederland klimaatneutraal te maken. De partij koppelt klimaatbeleid expliciet aan sociale rechtvaardigheid en betaalbaarheid voor burgers.
CO2-heffing voor grote vervuilers
DENK wil dat bedrijven die veel CO2 uitstoten een extra financiële prikkel krijgen om te verduurzamen. Hiermee willen ze de lasten eerlijker verdelen en de grootste vervuilers stimuleren hun uitstoot te verminderen.
“Met een CO2-heffing voor de grootste vervuilers geven we een extra stimulans om te verduurzamen.”
Klimaatrechtvaardigheid en internationale verantwoordelijkheid
DENK benadrukt dat het Westen, inclusief Nederland, historisch verantwoordelijk is voor een groot deel van de CO2-uitstoot en dat de zwaarste gevolgen landen in het Mondiale Zuiden treffen. Daarom moet Nederland deze landen actief ondersteunen in hun klimaatbeleid.
“Wij erkennen dat het Westen (historisch) verantwoordelijk is voor een groot deel van de wereldwijde CO2 uitstoot, terwijl de zwaarste gevolgen vandaag de dag vooral landen in het Mondiale Zuiden treffen. Ons land moet, samen met andere Westerse landen, het Mondiale Zuiden actief ondersteunen in het klimaatbeleid.”