Verkiezingsprogramma's 2025 overchat-controle
BIJ1 spreekt zich in haar verkiezingsprogramma niet expliciet uit over "chat-controle" (het automatisch controleren van privé-communicatie, bijvoorbeeld door middel van scanning van chatberichten). Wel is het standpunt over digitale privacy en surveillance zeer duidelijk: BIJ1 is fel tegen grootschalige, automatische controle en surveillance door de overheid en politie, en pleit voor maximale bescherming van privacy. Concrete voorstellen zijn het minimaliseren van dataverzameling, het verbieden van automatische gezichtsherkenning, en het beperken van cameratoezicht.
Minimale dataverzameling en maximale privacy
BIJ1 verzet zich tegen grootschalige surveillance en pleit voor het minimaliseren van dataverzameling door overheid en justitie. Dit standpunt adresseert het risico op inbreuk op de privacy van burgers, waaronder het soort automatische monitoring dat onder "chat-controle" zou vallen. BIJ1 wil dat privacywaakhonden streng toezicht houden en dat hun adviezen afdwingbaar zijn.
“Alle dataverzameling door overheid en justitie wordt geminimaliseerd tot het absoluut noodzakelijke, en er komt altijd streng toezicht van privacywaakhonden.”
“De grootschalige controle en surveillance bij demonstraties – zoals de standaard inzet van camera’s – in de publieke ruimte stopt onmiddellijk en er komt nieuw beleid waarin de privacy van de burger centraal staat.”
Verbod op automatische gezichtsherkenning en beperking cameratoezicht
Hoewel niet direct over chat-controle, laat BIJ1 zien dat zij tegen automatische, grootschalige monitoringstechnologieën zijn. Dit impliceert eenzelfde houding tegenover automatische chat-scanning. Het verbod op automatische gezichtsherkenning en het beperken van cameratoezicht onderstrepen hun fundamentele afwijzing van technologieën die privacy structureel schenden.
Inperken bevoegdheden geheime diensten
BIJ1 wil de bevoegdheden van geheime diensten inperken en strenge, onafhankelijke democratische controle invoeren. Dit standpunt adresseert het risico dat geheime diensten via chat-controle of soortgelijke middelen op grote schaal privécommunicatie monitoren.
“We intensiveren en verbeteren intussen de strenge, bindende, onafhankelijke democratische controle over deze diensten. Hun bevoegdheden worden ingeperkt, en gegevensverstrekking aan buitenlandse geheime diensten wordt aan banden gelegd.”
De SGP is kritisch over Europese plannen voor digitale controle, zoals chat-controle, en waarschuwt voor het risico op digitale censuur van christelijke opvattingen. De partij benadrukt het belang van privacy, vrijheid van meningsuiting en waakt ervoor dat bestrijding van criminaliteit niet leidt tot overmatige digitale surveillance of beperking van klassieke vrijheden.
Kritisch op EU-chatcontrole en digitale censuur
De SGP verzet zich tegen Europese digitale controlemaatregelen die kunnen uitmonden in censuur, vooral als deze klassieke christelijke opvattingen raken. De partij ziet het gevaar dat subjectieve interpretaties van hatespeech en digitale monitoring door de EU de vrijheid van meningsuiting en religieuze expressie onder druk zetten.
“De SGP waakt ervoor dat digitale controle vanuit de EU omgezet wordt in digitale censuur van klassiek-christelijke opvattingen, zoals op het terrein van het huwelijk en de bescherming van het (ongeboren) leven.”
“Subjectieve interpretaties van de definitie van hatespeech rukken steeds sneller op. In plaats dat de EU dit faciliteert, zou zij de vrijheid van meningsuiting moeten versterken.”
Privacy en proportionaliteit bij digitale opsporing
De SGP erkent het belang van digitale opsporing voor veiligheid, maar benadrukt dat privacy en proportionaliteit gewaarborgd moeten blijven. De partij is alert op het risico dat bestrijding van criminaliteit leidt tot te vergaande inbreuken op privacy, zoals bij chat-controle.
Kritisch op te strenge privacyregels bij bestrijding criminaliteit
De SGP vindt dat privacywetgeving (zoals de AVG) niet zo strikt moet zijn dat het opsporen van ernstige criminaliteit, zoals kindermisbruik, wordt belemmerd. Dit raakt aan het debat rond chat-controle, waar privacy en opsporing botsen.
“De aanpak van mensenhandel mag niet verhinderd worden door te strenge toepassing van de AVG. De SGP wil de uitwerking van de AVG aanpassen zodat meer zaken opgelost kunnen worden.”
50PLUS doet in haar verkiezingsprogramma geen enkele concrete uitspraak over "chat-controle" of het controleren van privé-communicatie zoals chatberichten door overheden of platforms. Er worden wel algemene standpunten ingenomen over digitale veiligheid, privacy en het beperken van anonieme accounts, maar "chat-controle" wordt niet expliciet genoemd of besproken. Kiezers die een uitgesproken standpunt over chat-controle zoeken, vinden dit niet terug bij 50PLUS.
Verbieden of beperken van anonieme accounts
50PLUS wil anonieme accounts op internet verbieden of sterk beperken, als maatregel tegen online oplichting en identiteitsdiefstal. Dit raakt aan het bredere debat over online privacy en veiligheid, maar is niet specifiek gericht op chat-controle van privéberichten.
Investeren in digitale veiligheid en privacy
De partij benadrukt het belang van digitale veiligheid en privacy, vooral ter bescherming van ouderen tegen online criminaliteit. Er wordt gepleit voor extra investeringen in veilige systemen en betere coördinatie van digitale zaken, maar zonder expliciete verwijzing naar chat-controle of het monitoren van privécommunicatie.
“Digitale privacy- en veiligheidsmaatregelen beschermen ouderen tegen online oplichting en identiteitsdiefstal.”
“Digitale veiligheid heeft grote urgentie. Er komen digitaal steeds sneller en meer bedreigingen op ons af. We willen dat er extra geïnvesteerd wordt in de veiligheid van onze systemen om onafhankelijk te worden van commerciële en buitenlandse partijen.”
De ChristenUnie spreekt zich in haar verkiezingsprogramma niet expliciet uit over "chat-controle" of het actief monitoren van privéberichten op digitale platforms. Wel benadrukt de partij het belang van privacy, het tegengaan van online kindermisbruik en het stellen van duidelijke grenzen aan digitale surveillance, maar zonder concrete voorstellen voor of tegen chatcontrole. De partij focust vooral op strengere handhaving tegen online kindermisbruik en het beschermen van privacy, zonder expliciet te kiezen voor grootschalige monitoring van privécommunicatie.
Strengere aanpak online kindermisbruik
De ChristenUnie wil kindermisbruik, ook online, hard aanpakken en pleit voor internationale samenwerking en gegevensuitwisseling, maar noemt geen expliciete steun voor chatcontrole of het scannen van privéberichten. De nadruk ligt op strafrechtelijke vervolging en het aanpakken van faciliterende partijen.
“Een harde strafrechtelijke aanpak is noodzakelijk, inclusief laagdrempelige multinationale uitwisseling van gegevens en samenwerking in opsporing en vervolging.”
“Niet alleen daders, ook (rechts)personen die seksueel kindermisbruik faciliteren worden daarom strafrechtelijk en bestuursrechtelijk aangepakt.”
Bescherming van privacy en kritische houding tegenover digitale surveillance
De partij benadrukt het belang van privacy en is kritisch op grootschalige digitale surveillance, maar noemt chatcontrole niet expliciet. Er wordt gepleit voor transparantie, keuzevrijheid en het beperken van afhankelijkheid van grote techbedrijven.
“Ons recht op privacy en onze vrije en ongefilterde toegang tot gegevens kunnen in het gedrang komen als we niet meer grip krijgen op grote techbedrijven die grote hoeveelheden data over ons verzamelen en steeds meer bepalen welke informatie wij zien.”
“De ChristenUnie is kritisch op de ontwikkelingen rondom de Europese Digitale Identiteit (eID). Als er een eID komt, moet dit vrijwillig, transparant en privacy-proof zijn.”
DENK neemt in haar verkiezingsprogramma geen expliciet standpunt in over "chat-controle" (het actief monitoren of scannen van privéberichten door overheden of platforms). Het programma bevat wel algemene standpunten over privacy, digitale mensenrechten en online monitoring, maar noemt chat-controle niet concreet. DENK benadrukt het belang van privacybescherming en strenge waarborgen bij digitale opsporing, maar doet geen concrete voorstellen voor of tegen chat-controle.
Strengere privacybescherming en waarborgen bij digitale opsporing
DENK pleit voor betere bescherming van online privacy en waarborgen tegen machtsmisbruik door technologie, met nadruk op transparantie en toezicht op algoritmes. Hoewel dit raakt aan het bredere debat over chat-controle, wordt het fenomeen zelf niet expliciet genoemd of uitgewerkt.
“Wij willen inzetten op betere waarborgen van de online privacy. Dat betekent dat handel in persoonsgegevens aan banden wordt gelegd en de macht van de bigtech bedrijven Europees moet worden ingeperkt.”
“De toenemende toepassing van algoritmen en risicomodellen raakt aan fundamentele rechten. Daarom maken wij ons hard voor de bescherming van digitale mensenrechten: het recht op eerlijke behandeling, op privacy en op bescherming tegen machtsmisbruik door technologie”
“Er komt een algoritmewet. In deze wet worden waarborgen voor mensenrechten bij algoritmen verplicht.”
Online monitoring gericht op discriminatie en hatespeech
DENK stelt voor om online discriminatie te monitoren met behulp van algoritmes, maar dit betreft niet het scannen van privéberichten (chat-controle), maar publieke uitingen.
“Online komt er een hatespeech detector die door middel van een algoritme online discriminatie opspoort.”
BVNL is uitgesproken tegen overheidscontrole op digitale communicatie, waaronder chat-controle. Zij verwerpen digitale censuur en overheidsbemoeienis met sociale media, en pleiten voor het beschermen van privacy en grondrechten in de digitale wereld. Concrete voorstellen zijn het verbieden van digitale censuur en het weren van overheidsinvloed op techbedrijven over meningsuiting.
Geen digitale censuur of chat-controle door de overheid
BVNL ziet chat-controle en vergelijkbare vormen van digitale censuur als een bedreiging voor de vrijheid van meningsuiting en privacy. Zij willen dat de overheid zich onthoudt van inmenging in digitale communicatie en geen invloed uitoefent op techbedrijven over wat als desinformatie wordt aangemerkt. Dit standpunt is direct gericht tegen chat-controle en bredere digitale toezichtmaatregelen.
“De overheid mag geen digitale censuur plegen.”
“De overheid mag geen contacten onderhouden met en invloed uitoefenen op social media en techbedrijven over het dwarszitten van Nederlanders met afwijkende meningen en over welke opvattingen als ‘desinformatie’ moeten worden aangemerkt.”
Geen identificatieplicht voor sociale media
BVNL verzet zich tegen maatregelen die de anonimiteit op sociale media beperken, zoals een identificatieplicht, omdat dit de privacy en vrijheid van burgers aantast. Dit raakt direct aan chat-controle, omdat identificatie vaak een voorwaarde is voor monitoring van digitale communicatie.
“Er komt geen identificatieplicht voor het gebruik van social media.”
Het CDA benoemt geen expliciet standpunt voor of tegen "chat-controle" (het actief monitoren van privéchats door platforms of overheid), maar pleit wel voor strengere regulering van online communicatie, vooral ter bescherming van jongeren en het tegengaan van schadelijke content. De partij wil optreden tegen onlinekanalen die hun chatmoderatie niet op orde hebben en overweegt strengere eisen aan anonieme accounts en platforms.
Strengere eisen aan chatmoderatie door platforms
Het CDA wil dat onlinekanalen verantwoordelijk worden gehouden voor het modereren van chats, met als doel het beschermen van jongeren tegen schadelijke content en het tegengaan van misbruik. Dit raakt aan het principe van "chat-controle", omdat het platforms dwingt tot toezicht op chatverkeer.
“Daarnaast treden we op tegen onlinekanalen die moderatie van content en chats niet op orde hebben.”
Verbod op anonieme social media-accounts
Het CDA ziet anonieme accounts als risico voor online veiligheid en wil deze kunnen verbieden, wat indirect kan leiden tot meer controle over chatverkeer.
“Daarom willen we anonieme social media-accounts kunnen verbieden.”
Aanscherping Europese regelgeving voor aanpak anonieme accounts
Het CDA ondersteunt Europese regelgeving die anonieme accounts en desinformatie aanpakt, wat kan leiden tot meer toezicht op online communicatie, inclusief chats.
“Om desinformatie te bestrijden, werken we in Europees verband aan regelgeving, waaronder bronvermelding en de aanpak van anonieme accounts en factchecking.”
D66 neemt in haar verkiezingsprogramma geen expliciet standpunt in over "chat-controle" (het actief monitoren van privéberichten door overheden of platforms). Het programma benadrukt vooral digitale autonomie, privacy en het beschermen van online veiligheid, maar noemt geen concrete voorstellen voor of tegen chatcontrole. Er zijn geen directe beleidsmaatregelen of uitspraken over het scannen van privécommunicatie.
Geen expliciet standpunt over chat-controle
D66 benoemt het belang van digitale autonomie, privacy en online veiligheid, maar doet geen concrete uitspraken over het monitoren of controleren van privéberichten ("chat-controle"). Er worden geen voorstellen gedaan voor het invoeren, ondersteunen of juist afwijzen van chatcontrolemaatregelen. De partij richt zich vooral op het reguleren van techbedrijven, het beschermen van persoonsgegevens en het versterken van toezicht op online platforms.
“Digitale autonomie gaat verder dan wetten. D66 introduceert het Baas-over-eigen-bitsprincipe. Mensen krijgen zelf de regie over hun online leven.”
“D66 staat voor democratische grip en onafhankelijke controle op ons digitale bestaan. Digitale autonomie is daarvoor cruciaal.”
“We versterken het toezicht hierop en stellen bedrijven aansprakelijk als zij in gebreke blijven.”
GroenLinks-PvdA is uitgesproken tegen chat-controle en pleit voor het wettelijk beschermen van het recht op digitale privécommunicatie via end-to-end encryptie. Ze wijzen massasurveillance en het verplicht afstaan van data af, en willen het digitaal briefgeheim waarborgen. Hun beleid richt zich op het beschermen van privacy en mensenrechten, ook in de digitale sfeer.
Verbod op chat-controle en bescherming end-to-end encryptie
GroenLinks-PvdA verzet zich tegen chat-controle en wil het recht op digitale privécommunicatie wettelijk vastleggen. Ze vinden dat burgers vrij en veilig moeten kunnen communiceren zonder dat hun berichten kunnen worden meegelezen door overheden of bedrijven. Dit standpunt is een reactie op Europese voorstellen voor chat-controle en massasurveillance.
“Wij waarborgen het digitaal briefgeheim en leggen het recht om digitaal privégesprekken te voeren via end-to-end encryptie wettelijk vast.”
Afwijzing van massasurveillance en verplicht afstaan van data
De partij is tegen massasurveillance en het verplicht afstaan van data voor bijvoorbeeld AI-training of opsporing. Ze kiezen voor gerichte digitale surveillance alleen waar strikt noodzakelijk, en willen mensenrechten beschermen tegen grootschalige monitoring.
“Bij de bestrijding van terrorisme ligt de nadruk op het verzamelen van inlichtingen uit menselijke bronnen en gerichte digitale surveillance in plaats van op massasurveillance.”
“Het verplicht afstaan van data voor het trainen van AI-modellen is niet toegestaan.”
NSC spreekt zich in het verkiezingsprogramma niet expliciet uit over "chat-controle" (het actief monitoren van privéberichten door overheden of platforms). Wel benadrukt NSC het belang van privacy, het voorkomen van een surveillancestaat en het beschermen van jongeren online, maar zonder concrete voorstellen voor of tegen chat-controle. De partij legt de nadruk op privacyvriendelijke oplossingen en duidelijke spelregels voor datagebruik.
Geen surveillancestaat en bescherming privacy
NSC verzet zich tegen een samenleving waarin burgers structureel worden gevolgd of gecontroleerd, en pleit voor duidelijke privacyregels. Dit impliceert een kritische houding ten opzichte van grootschalige monitoring zoals chat-controle, maar zonder het onderwerp expliciet te benoemen of uit te werken.
Jongeren online beschermen met privacyvriendelijke middelen
NSC wil jongeren beschermen tegen schadelijke online invloeden, maar kiest daarbij voor privacyvriendelijke leeftijdsverificatie en niet voor vergaande monitoring van communicatie.
“Er wordt een privacy-vriendelijke en betrouwbare online leeftijdsverificatie ingevoerd om minderjarigen te beschermen tegen online gokken, alcoholverkoop en pornografie. Deze wordt niet gekoppeld aan een aparte digitale (Europese) identiteitskaart.”
De Partij voor de Dieren is fel tegen de voorgestelde EU ‘chatcontrol’, waarbij alle digitale communicatie zou worden gescand. Zij willen end-to-end-encryptie behouden en verwerpen grootschalige surveillance van burgers onder het mom van veiligheid, omdat dit de privacy en grondrechten schaadt.
Tegen EU ‘chatcontrol’ en behoud encryptie
De PvdD verzet zich expliciet tegen de EU-plannen voor ‘chatcontrol’, omdat deze leiden tot het scannen van alle digitale communicatie en het ondermijnen van privacy. Zij vinden dat end-to-end-encryptie moet blijven bestaan om het communicatiegeheim te waarborgen en burgers te beschermen tegen massale surveillance.
“De voorgestelde EU ‘chatcontrol’, waarmee alle digitale communicatie gescand wordt, komt er niet. We houden end-to-end-encryptie in stand.”
Alleen gerichte opsporing, geen massasurveillance
De partij vindt dat opsporing en toezicht alleen mogen plaatsvinden bij een concrete verdenking en na toetsing door een rechter. Massale controle van communicatie zonder aanleiding wordt afgewezen, omdat dit de privacy en het communicatiegeheim van burgers schendt.
BBB spreekt zich in haar verkiezingsprogramma niet expliciet uit over algemene "chat-controle" (zoals grootschalige monitoring van digitale communicatie van burgers). Wel pleit de partij voor het beperken en controleren van communicatie van gedetineerden om voortgezet crimineel handelen te voorkomen. Er zijn geen voorstellen gevonden die betrekking hebben op chat-controle voor de algemene bevolking of op grootschalige surveillance van digitale communicatie.
Strikte controle op communicatie van gedetineerden
BBB wil voorkomen dat gevangenen hun criminele netwerk vanuit de cel blijven aansturen. Daarom pleit de partij voor het controleren en beperken van communicatie van gedetineerden, specifiek gericht op het tegengaan van voortgezet crimineel handelen binnen het gevangeniswezen. Dit standpunt is beperkt tot de context van detentie en niet gericht op de samenleving als geheel.
“BBB wil dit strikt tegengaan door het controleren en beperken van communicatie.”
“We halen barrières in privacywetgeving weg voor informatie-uitwisseling voor die zaken die gerelateerd zijn aan zware criminaliteit en beperken het gebruik van communicatiemiddelen van gedetineerden.”
FVD is fel tegen elke vorm van "chat-controle" en pleit voor maximale privacy en vrijheid in digitale communicatie. Ze willen het briefgeheim uitbreiden naar digitale communicatie, anonimiteit op internet garanderen en zijn tegen verplichte identiteitskoppeling of toezicht op online gesprekken. Hun kernvoorstellen zijn het wettelijk beschermen van digitale communicatie tegen toezicht en censuur, en het waarborgen van anonimiteit online.
Briefgeheim uitbreiden naar digitale communicatie
FVD wil dat het grondwettelijk briefgeheim ook geldt voor digitale communicatie, zodat burgers zonder toezicht of censuur kunnen communiceren. Dit standpunt is een directe afwijzing van chat-controle, omdat het toezicht op privéberichten en chats onmogelijk zou maken. De partij ziet privacy als een fundamenteel recht dat in het digitale tijdperk beschermd moet worden.
“Forum voor Democratie vindt dat dit recht in de moderne tijd ook moet gelden voor digitale communicatie tussen burgers. Iedereen moet vertrouwelijk en zonder toezicht of censuur kunnen communiceren, ook online.”
Anonimiteit op internet garanderen
FVD verzet zich expliciet tegen verplichte identiteitskoppeling aan online accounts, wat een kernonderdeel is van veel chat-controlevoorstellen. Zij willen anonimiteit als norm, zodat burgers zonder angst hun mening kunnen uiten en informatie kunnen zoeken, zonder vrees voor monitoring of repressie.
“We maken anonimiteit de norm. We verzetten ons tegen verplichte identiteitskoppeling aan accounts, zodat iedereen zonder angst kennis kan vergaren en meningen kan uiten.”
De SP is fel tegen het EU-voorstel voor chatcontrole en wijst het verplicht controleren van privéberichten in apps als WhatsApp of Signal resoluut af. De partij stelt dat chatcontrole de vertrouwelijkheid van communicatie ondermijnt en pleit juist voor het stimuleren van versleuteling en het beschermen van burgerrechten. Concrete voorstellen zijn het verbieden van chatcontrole en het waarborgen van privacy door encryptie te stimuleren.
Tegen verplichte chatcontrole door de EU
De SP verzet zich expliciet tegen het EU-plan om chatcontrole verplicht te stellen, omdat dit de privacy en vertrouwelijkheid van communicatie ernstig aantast. De partij vindt dat het ontsleutelen en controleren van privéberichten niet acceptabel is en dat burgers recht hebben op veilige, versleutelde communicatie.
“Geen chatcontrole. We zijn tegen het plan van de EU om apps zoals WhatsApp of Signal verplicht berichten te laten controleren op ongewenste inhoud voordat ze worden verstuurd. Om dat te kunnen doen, moeten de apps eerst je berichten ontsleutelen, waardoor je privégesprekken niet meer écht privé zijn. We zijn tegen het EU voornemen om chatcontrole verplicht te stellen. Dit zal de vertrouwelijkheid van communicatie ondermijnen.”
Versleuteling stimuleren, niet verbieden
In plaats van chatcontrole wil de SP dat het versleutelen van informatie door burgers wordt gestimuleerd. De partij ziet encryptie als essentieel voor het beschermen van privacy en burgerrechten.
“Versleutelen van informatie door burgers wordt niet verboden, maar moeten we juist stimuleren.”
Het VVD-verkiezingsprogramma bevat geen expliciete standpunten of concrete beleidsvoorstellen over "chat-controle" (het actief monitoren of scannen van privéberichten/chats door overheden of platforms). Er wordt wel gesproken over online veiligheid, het verwijderen van strafbare content en het tegengaan van online oproepen tot rellen, maar directe voorstellen voor chat-controle of het scannen van privécommunicatie ontbreken.
Geen expliciet voorstel voor chat-controle
Het programma richt zich op het bestrijden van online criminaliteit en het verwijderen van strafbare content, maar noemt nergens het actief controleren of scannen van privéchats ("chat-controle"). De VVD beperkt zich tot het onderzoeken van mogelijkheden om strafbare content te verbieden en te verwijderen, en het geven van bevoegdheden aan burgemeesters om openbare orde te beschermen bij online oproepen tot rellen. Er is geen sprake van een voorstel tot grootschalige monitoring van privéberichten.
“We onderzoeken of we deze content kunnen verbieden en verwijderen.”
“Om verstoringen van de openbare orde te voorkomen en te beperken, krijgen burgemeesters de bevoegdheid om relschoppers die online oproepen plaatsen om te gaan rellen het bevel te geven om hun berichten te verwijderen.”
Volt is uitgesproken tegen de invoering van de Europese Chat Control-wet en het afzwakken van end-to-end-encryptie. Zij vinden dat online communicatie beschermd moet blijven tegen ongewenste toegang en dat schijnveiligheid door encryptie te verzwakken onaanvaardbaar is. Volt kiest dus voor privacy en digitale veiligheid boven grootschalige surveillance of monitoring van privéberichten.
Nederland mag niet instemmen met Europese Chat Control-wet
Volt verwerpt expliciet de Europese Chat Control-wet, omdat deze de privacy van burgers en de veiligheid van digitale communicatie in gevaar brengt. Zij stellen dat het verzwakken van encryptie leidt tot schijnveiligheid en dat online communicatie beschermd moet blijven tegen ongewenste toegang.
“Volt wil dat Nederland niet instemt met de invoering van de Europese Chat control-wet.”
“Voor Volt is het afzwakken van end-to-end-encryptie onaanvaardbaar omdat het dan schijnveiligheid wordt. Online communicatie blijft beschermd tegen ongewenste toegang.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma