Verkiezingsprogramma's 2025 overcensuur
De PVV uit in haar verkiezingsprogramma zorgen over wat zij ziet als "links-liberale" of "woke" beïnvloeding en stelt daar tegenover een sterke nadruk op vrijheid van meningsuiting en het tegengaan van overheidsbemoeienis met informatie en cultuur. Tegelijkertijd stelt de partij voor om bepaalde uitingen, organisaties en symbolen te verbieden, wat feitelijk neerkomt op vormen van censuur, vooral gericht op islamitische en linkse uitingen. De kern van hun visie is dat censuur van "ongewenste" ideologieën en symbolen gerechtvaardigd is om de Nederlandse cultuur en vrijheid te beschermen, terwijl zij overheidsinvloed op media en onderwijs willen minimaliseren.
Verbieden van islamitische en niet-westerse uitingen
De PVV pleit voor het verbieden van diverse islamitische en niet-westerse uitingen in het publieke domein, waaronder religieuze symbolen, taalgebruik en onderwijs. Dit is een directe vorm van censuur, gemotiveerd door het idee dat deze uitingen de Nederlandse cultuur en vrijheid bedreigen.
“We voeren een algeheel boerkaverbod in”
“Verbod op de islamitische gebedsoproep”
“Verbod op Arabische en andere niet-westerse teksten in onze (winkel)straten”
“Verbod op het dragen van islamitische hoofddoekjes in alle overheidsgebouwen inclusief de Staten-Generaal”
“Verbod op het afleggen van de eed op Allah voor overheidspersoneel en militairen”
“Verbod op islamitisch onderwijs”
Stoppen van overheidsfinanciering en invloed op media en cultuur
De PVV wil de financiering van de NPO volledig stopzetten en stelt zich tegen overheidsbemoeienis met media en cultuur, wat zij zien als een vorm van censuur of indoctrinatie door de overheid. Dit standpunt is gericht op het minimaliseren van staatsinvloed, maar kan ook leiden tot het verdwijnen van bepaalde geluiden uit het publieke debat.
Strafbaar stellen en verbieden van bepaalde politieke en activistische uitingen
De PVV wil bepaalde leuzen, organisaties en demonstraties verbieden of strafbaar stellen, met name gericht op linkse, islamitische of activistische groepen. Dit is een expliciete vorm van censuur, bedoeld om wat zij als extremistische of ontwrichtende uitingen zien, uit het publieke domein te weren.
Afschaffen van strafbaarstelling groepsbelediging
De PVV wil de strafbaarstelling van groepsbelediging schrappen, wat zij presenteren als het opheffen van een vorm van censuur op meningsuiting. Dit standpunt is gericht op het vergroten van de vrijheid van meningsuiting, ook voor controversiële of beledigende uitingen.
“Afschaffen strafbaarstelling 'Groepsbelediging' (artikel 137c Wetboek van Strafrecht)”
Het CDA spreekt zich niet expliciet uit tegen of vóór censuur, maar pleit voor strengere regulering van online platforms en social media om desinformatie, haat en schadelijke content te bestrijden. De partij wil onder andere anonieme social media-accounts kunnen verbieden, platforms verplichten tot strengere moderatie, en bij herhaalde overtredingen websites (tijdelijk) uit de lucht halen. CDA benadrukt tegelijkertijd het belang van persvrijheid en onafhankelijke journalistiek, maar stelt duidelijke grenzen aan online uitingen die de samenleving kunnen schaden.
Verbieden van anonieme social media-accounts
Het CDA wil de anonimiteit op social media beperken om de verspreiding van desinformatie en haat te bestrijden. Dit raakt direct aan het debat over censuur, omdat het de vrijheid van anoniem uiten inperkt en kan leiden tot verwijdering van accounts.
Strengere handhaving en tijdelijke sluiting van platforms
Het CDA stelt voor om platforms die zich niet aan de regels houden, bij herhaalde en grove schendingen (tijdelijk) uit de lucht te halen. Dit is een vergaande maatregel die raakt aan censuur, omdat het de toegang tot informatie en communicatiekanalen kan blokkeren.
“Bij herhaalde en grove schending willen we dat websites en platforms (tijdelijk) uit de lucht worden gehaald.”
“Naast strenge handhaving moet Nederland initiatief nemen voor aanscherping van de DSA, waarmee we platforms als Telegram en X dwingen meer te doen om desinformatie en schadelijke of zelfs criminele content te weren.”
Verplichte moderatie en aanpak van schadelijke content
Het CDA wil dat onlinekanalen verplicht worden hun moderatie op orde te hebben en dat content die schadelijk is voor kinderen of de samenleving wordt aangepakt. Dit kan leiden tot verwijdering van content en beperking van uitingsvrijheid.
Bescherming persvrijheid en onafhankelijke journalistiek
Tegelijkertijd benadrukt het CDA het belang van persvrijheid en onafhankelijke journalistiek, waarmee het zich uitspreekt tegen censuur van de traditionele media.
De SP is kritisch op censuur en pleit voor het beschermen van vrije communicatie en onafhankelijke journalistiek. Tegelijkertijd wil de partij dat de overheid ingrijpt bij illegale of schadelijke online content, zoals haatberichten, nepnieuws en illegale sites, maar zonder inbreuk te maken op privacy of het recht op vrije meningsuiting. De SP verzet zich expliciet tegen chatcontrole en massale monitoring van communicatie door overheden.
Bescherming van vrije communicatie en privacy
De SP verzet zich tegen overheidsmaatregelen die kunnen leiden tot censuur van privécommunicatie, zoals chatcontrole of massale dataverzameling. De partij vindt dat privacy en vertrouwelijkheid van communicatie gewaarborgd moeten blijven, en dat encryptie juist gestimuleerd moet worden.
“We zijn tegen het plan van de EU om apps zoals WhatsApp of Signal verplicht berichten te laten controleren op ongewenste inhoud voordat ze worden verstuurd. Om dat te kunnen doen, moeten de apps eerst je berichten ontsleutelen, waardoor je privégesprekken niet meer écht privé zijn.”
“We zijn tegen het EU voornemen om chatcontrole verplicht te stellen. Dit zal de vertrouwelijkheid van communicatie ondermijnen. Versleutelen van informatie door burgers wordt niet verboden, maar moeten we juist stimuleren.”
“Ook de AIVD heeft geen vrijbrief om massaal gegevens van burgers te verzamelen. Het doorzoeken van massa’s gegevens van onschuldige burgers is niet effectief voor de bestrijding van terreur en zulke sleepnetten laten we dus niet meer toe.”
Ingrijpen bij illegale en schadelijke online content
De SP wil dat de overheid optreedt tegen illegale sites en de verspreiding van haatberichten en nepnieuws, maar zonder dat dit leidt tot algemene censuur van legitieme meningsuiting. De focus ligt op het blokkeren van specifiek schadelijke of illegale content.
“We moeten voorkomen dat illegale sites en sites met schadelijke beelden en informatie van mensen online blijven staan. Daarom moeten zulke sites direct offline worden gehaald.”
“Stop de aangestuurde verspreiding van haatberichten en nepnieuws. Sociale media zijn een belangrijk onderdeel van ons leven geworden, maar mogen geen vrijplaatsen zijn voor bedreigingen en intimidatie.”
Bescherming van onafhankelijke journalistiek
De SP vindt een divers en onafhankelijk medialandschap essentieel en wil de macht van grote mediabedrijven beperken om pluriformiteit en kritische journalistiek te waarborgen. Dit standpunt is indirect relevant voor censuur, omdat mediaconcentratie kan leiden tot eenzijdige berichtgeving of zelfcensuur.
“De macht van grote mediaconcerns zoals DPG en Talpa is te groot geworden. Dat bedreigt onafhankelijke journalistiek en een divers aanbod. Wij breken de macht van deze conglomeraten en voorkomen dat één of enkele bedrijven de markt kan domineren.”
“Bij de publieke omroep komt meer ruimte voor kritische journalistiek, Nederlands drama en documentaires.”
De ChristenUnie is kritisch op de macht van grote techbedrijven en wil meer grip op digitale platforms om polarisatie, desinformatie en schadelijke content tegen te gaan, zonder de persvrijheid of open toegang tot informatie te ondermijnen. Ze pleiten voor transparantere algoritmes, een zorgplicht voor platforms tegen strafbare content, en een verbod op overheidsmanipulatie van de publieke opinie. Hun visie is dat regulering nodig is om een open, veilige en pluriforme informatiesamenleving te waarborgen, maar expliciete censuur door de overheid wordt niet voorgesteld.
Transparantie en regulering van digitale platforms
De ChristenUnie wil dat digitale platforms transparanter worden over hun algoritmes en dat ze verplicht worden op te treden tegen strafbare content, om zo ongewenste beïnvloeding en polarisatie tegen te gaan. Dit is bedoeld om te voorkomen dat techbedrijven bepalen welke informatie mensen zien, maar zonder directe overheids-censuur van legitieme meningsuiting.
“Social media bedrijven worden verplicht om minder 'polariserende algoritmes' in te zetten, bijvoorbeeld door gebruikers keuze vrijheid te geven over hoe aanbevelingen tot stand komen.”
“Digitale platforms die door overheden worden ingezet om heimelijk de publieke opinie te beïnvloeden of desinformatie te verspreiden, worden verboden.”
“Er komt een stevige Europese zorgplicht voor digitale platforms en hostingbedrijven om op te treden tegen strafbare...”
“Ons recht op privacy en onze vrije en ongefilterde toegang tot gegevens kunnen in het gedrang komen als we niet meer grip krijgen op grote techbedrijven die grote hoeveelheden data over ons verzamelen en steeds meer bepalen welke informatie wij zien.”
Waarborgen van persvrijheid en open informatie
De ChristenUnie benadrukt het belang van persvrijheid en een pluriform medialandschap, waarbij de overheid zich niet bemoeit met de inhoud van programma’s en de publieke omroep onafhankelijk blijft. Dit standpunt onderstreept hun afwijzing van overheids-censuur in de media.
D66 verzet zich tegen censuur en benadrukt het belang van vrije media, vrije wetenschap en het vrije woord als fundamenten van de democratie. De partij wil journalisten, wetenschappers en burgers beschermen tegen intimidatie en censuur, maar stelt tegelijkertijd stevige maatregelen voor tegen desinformatie en haatberichten, waarbij grenzen worden gesteld aan de verspreiding van onjuiste informatie zonder de vrijheid van meningsuiting te ondermijnen.
Bescherming van vrije media en het vrije woord
D66 ziet vrije media en het vrije woord als essentieel voor de democratie en wil deze beschermen tegen censuur en intimidatie. Tegelijkertijd wil de partij desinformatie bestrijden, maar zonder in te grijpen in legitieme journalistiek of meningsuiting.
“Vrije media geven mensen de ruimte om te begrijpen, mee te praten en invloed te hebben. Maar die ruimte staat onder druk. D66 beschermt journalisten, versterkt de publieke omroep en bestrijdt desinformatie.”
“We versterken de journalistiek, beteugelen de macht van techbedrijven en beschermen het vrije woord.”
“Vrijheid en veiligheid van journalisten is een basisvoorwaarde voor onze democratie. Daarom investeert D66 in persveiligheid.”
Geen censuur in de wetenschap
D66 staat pal voor de onafhankelijkheid van de wetenschap en verzet zich expliciet tegen censuur van wetenschappers. De partij wil dat onderzoekers zonder angst voor censuur of ontslag hun werk kunnen doen.
“Wetenschappers moeten hun werk kunnen doen zonder angst voor intimidatie, censuur of ontslag.”
Strijd tegen desinformatie, met waarborgen voor persvrijheid
D66 wil desinformatie krachtig aanpakken, onder andere door strengere handhaving en wettelijke verankering van journalistieke codes. De partij stelt echter dat omroepen die desinformatie verspreiden niet thuishoren binnen de publieke omroep, waarmee ze een grens trekken zonder algemene censuur te bepleiten.
“Desinformatie ondermijnt vertrouwen en verdeelt mensen. Het zet de democratie onder druk. Daarom pakken we het hard aan: de publieke omroep krijgt meer middelen om desinformatie te bestrijden, er wordt strenger gehandhaafd en de journalistieke code wordt vastgelegd in de wet. Omroepen die desinformatie verspreiden, horen niet thuis binnen de publieke omroep.”
Verwijdering van haatberichten en deepfakes, geen algemene censuur
D66 wil dat techbedrijven verplicht worden om schadelijke deepfakes en haatberichten snel te verwijderen, maar benadrukt dat iedereen zich veilig moet kunnen uitspreken, ook online. Dit is gericht op bescherming tegen misbruik, niet op het censureren van legitieme meningen.
“Techbedrijven worden verplicht om nepbeelden binnen 24 uur te verwijderen. Sociale mediaplatforms moeten meer doen om online haatberichten te verwijderen. Iedereen moet zich veilig kunnen uitspreken, ook online.”
FVD verzet zich krachtig tegen elke vorm van censuur door zowel de overheid als grote technologiebedrijven (“Big Tech”). Ze willen een anti-censuurwet invoeren, social media als publieke ruimte erkennen, en overheidsbemoeienis met online meningsuiting verbieden, zodat legale meningen nooit verwijderd of onderdrukt worden en het publieke debat vrij blijft.
Anti-censuurwet voor Big Tech en overheid
FVD wil dat social media-platformen als publieke ruimte worden behandeld, zodat dezelfde vrijheden gelden als offline. Ze pleiten voor een anti-censuurwet die bepaalt dat alleen strafbare uitingen gemodereerd mogen worden, en willen overheidsdruk op techbedrijven om meningen te weren expliciet verbieden. Dit alles om de vrijheid van meningsuiting te beschermen en censuur door zowel bedrijven als overheid onmogelijk te maken.
“We voeren een wet in die bepaalt dat Big Tech-bedrijven alleen strafbare uitingen mogen modereren, zodat legale meningen nooit worden verwijderd of onzichtbaar worden gemaakt.”
“Juist omdat zij de publieke sfeer domineren, is censuur door deze bedrijven onacceptabel. Als een uiting in Nederland niet strafbaar is, mag die ook niet verwijderd worden van online platforms of leiden tot sancties door een Big Tech-bedrijf.”
“De overheid mag evenmin optreden als digitale censor of via de achterdeur druk uitoefenen op techbedrijven, zoals gebeurde in coronatijd.”
“We verbieden de overheid om een ‘Ministerie van Waarheid’ in te richten en te bepalen wat ‘desinformatie’ is. Alleen community driven factchecks moeten toegestaan zijn.”
“We verbieden de overheid om contact te houden met of druk uit te oefenen op techbedrijven om afwijkende meningen te weren, zodat het publieke debat vrij blijft.”
Uitbreiding privacy en communicatie zonder censuur
FVD vindt dat het recht op vertrouwelijke communicatie ook online moet gelden, zodat burgers zonder toezicht of censuur kunnen communiceren. Dit is volgens hen essentieel in een digitale samenleving waarin steeds meer informatie-uitwisseling online plaatsvindt.
“Iedereen moet vertrouwelijk en zonder toezicht of censuur kunnen communiceren, ook online.”
NSC spreekt zich in het verkiezingsprogramma niet expliciet uit over censuur, maar benadrukt juist het belang van transparantie, onafhankelijke journalistiek en bescherming van grondrechten zoals vrijheid van meningsuiting. Het programma bevat geen concrete voorstellen die neerkomen op censuur of beperking van vrije meningsuiting; in plaats daarvan wordt ingezet op waarborgen tegen overheidsmacht en bescherming van klokkenluiders en journalisten.
Waarborgen van journalistieke onafhankelijkheid en mediapluriformiteit
NSC wil de positie van journalisten versterken en een pluriform medialandschap behouden, om zo vrije meningsuiting en het blootleggen van misstanden te waarborgen. Dit standpunt adresseert het risico op (zelf)censuur door druk op media of gebrek aan diversiteit, en benadrukt het belang van transparantie en onafhankelijkheid in de journalistiek.
Bescherming van klokkenluiders en openbaarheid
NSC wil klokkenluiders beschermen en pleit voor meer openbaarheid van overheidsinformatie, om misstanden aan het licht te brengen en machtsmisbruik te voorkomen. Dit is relevant voor censuur omdat het voorkomt dat informatie over misstanden wordt onderdrukt of verborgen gehouden.
Grondrechten en constitutionele toetsing als bescherming tegen censuur
NSC wil grondrechten beter beschermen door toetsing aan de Grondwet mogelijk te maken en een Grondwettelijk Hof in te stellen. Dit biedt een juridische waarborg tegen censuur door de overheid, omdat wetten en beleid getoetst kunnen worden aan fundamentele rechten zoals vrijheid van meningsuiting.
Volt verzet zich tegen censuur door te pleiten voor maximale persvrijheid, transparantie en bescherming van het vrije woord, maar wil tegelijkertijd desinformatie en haatspraak actief bestrijden. Hun belangrijkste voorstellen zijn het afdwingen van transparantie bij online platforms over moderatie en algoritmes, het beschermen van journalistieke onafhankelijkheid, en het wettelijk vastleggen van grenzen aan online intimidatie en desinformatie. Volt wil dat ingrijpen tegen schadelijke content altijd binnen wettelijke kaders en met waarborgen voor fundamentele rechten gebeurt.
Transparantie en Verantwoording bij Online Moderatie
Volt wil geen geheime of willekeurige censuur door techbedrijven, maar afdwingbare transparantie over hoe informatie wordt gemodereerd en verspreid. Dit moet voorkomen dat algoritmes stiekem bepaalde informatie onderdrukken of bevoordelen, en waarborgen dat journalistieke inhoud niet wordt verdrongen door desinformatie.
“verplicht om transparantieregisters openbaar te maken over hoe hun algoritmen informatie verspreiden, welke moderatie plaatsvindt, en cijfers te publiceren over advertentie-inkomsten en -plaatsingen per categorie (zoals nieuws & politiek, gezondheid & wetenschap, entertainment, content voor kinderen).”
“De overheid stelt minimumvoorwaarden op het gebied van algoritmische transparantie, zodat journalistieke inhoud niet systematisch wordt verdrongen door engagement-gedreven desinformatie.”
Geen Ruimte voor Desinformatie en Haatspraak binnen Wettelijke Kaders
Volt wil dat het bestrijden van desinformatie en haatspraak geen vrijbrief wordt voor politieke censuur, maar wel actief wordt gehandhaafd binnen de grenzen van de wet. De partij benadrukt dat alleen intimidatie, bedreiging en discriminatie mogen worden aangepakt, niet legitieme meningsuiting.
“Voor desinformatie, complottheoriën en discriminatie is geen ruimte bij de publieke omroep. Omroepen moeten zich houden aan de journalistieke codes en het geldende recht. Dat moet ook direct afdwingbaar zijn, en daarom moeten de belemmeringen om snel in te grijpen worden weggenomen.”
“De grens van het vrije woord is volgens de wet intimidatie en bedreiging, daarop moet ook online worden gehandhaafd.”
Bescherming van Persvrijheid en Onafhankelijke Journalistiek
Volt ziet persvrijheid als essentieel en wil deze beschermen tegen zowel staatscensuur als intimidatie door derden. De partij wil journalisten beschermen tegen online geweld en misbruik van rechtszaken, en benadrukt het belang van onafhankelijke berichtgeving.
“We beschermen onafhankelijke berichtgeving, persvrijheid en de veiligheid van journalisten.”
“Volt pleit ervoor dat onlinegeweld tegen journalisten duidelijk in de wet wordt vastgelegd, zodat digitale bedreiging, haatcampagnes en intimidatie strafbaar zijn.”
BVNL is fel tegen elke vorm van overheidsbemoeienis met de vrijheid van meningsuiting, vooral online, en verzet zich expliciet tegen digitale censuur en beïnvloeding van social media door de overheid. Ze pleiten voor een verbod op overheidscontacten met techbedrijven over het labelen van meningen als ‘desinformatie’ en willen alternatieve media beschermen tegen uitsluiting. BVNL ziet censuur als een bedreiging voor transparantie, democratie en fundamentele burgerrechten.
Overheid mag geen digitale censuur plegen
BVNL stelt dat de overheid zich volledig moet onthouden van digitale censuur en geen invloed mag uitoefenen op social media of techbedrijven over het beperken van meningen. Dit standpunt is ingegeven door zorgen over inmenging in het publieke debat en het onderdrukken van afwijkende opvattingen, wat volgens BVNL de democratie en vrijheid van meningsuiting schaadt.
“De overheid mag geen digitale censuur plegen.”
“De overheid mag geen contacten onderhouden met en invloed uitoefenen op social media en techbedrijven over het dwarszitten van Nederlanders met afwijkende meningen en over welke opvattingen als ‘desinformatie’ moeten worden aangemerkt.”
Geen “Ministerie van Waarheid” en bescherming alternatieve media
BVNL verzet zich tegen het idee dat de overheid bepaalt wat desinformatie is en wil alternatieve media en onwelgevallige meningen expliciet beschermen tegen uitsluiting of censuur. Dit standpunt adresseert het risico dat de overheid via labeling of beleid kritische geluiden monddood maakt.
“Er komt geen 'Ministerie van Waarheid' en alternatieve media en onwelgevallige meningen zijn geen ‘desinformatie’.”
Kritiek op overheidsinitiatieven voor online monitoring en beïnvloeding
BVNL bekritiseert bestaande overheidsinitiatieven die gericht zijn op het monitoren en beïnvloeden van online meningen, zoals de Denktank Desinformatie en het LIMC. Zij zien dit als een vorm van censuur en staatscontrole die niet thuishoort in een vrije samenleving.
“Zo richtte de overheid de Denktank Desinformatie op om mensen met afwijkende meningen over de coronacrisis te 'sensibiliseren'. Tevens werd er actief werk van gemaakt om andersdenkenden op sociale media te cancelen.”
“Het ging zelfs zo ver dat er een onwettige organisatie binnen de krijgsmacht werd opgetuigd, het LIMC, die burgers met een kritische mening ten aanzien van het overheidsbeleid actief ging volgen.”
JA21 verzet zich tegen elke vorm van censuur en benadrukt het belang van vrijheid van meningsuiting, ook voor impopulaire of controversiële standpunten. De partij keert zich tegen het "de mond snoeren" van andersdenkenden, pleit voor een pluriform debatklimaat en waarschuwt voor ideologische beïnvloeding en cancelcultuur in media, onderwijs en cultuur. JA21 wil dat niemand het recht heeft om anderen het zwijgen op te leggen en dat publieke instellingen neutraliteit en diversiteit van opvattingen waarborgen.
Vrijheid van meningsuiting beschermen, tegen het "de mond snoeren"
JA21 stelt dat vrijheid van meningsuiting voor iedereen geldt, ook voor standpunten waar men het niet mee eens is. De partij keert zich expliciet tegen pogingen om andersdenkenden het zwijgen op te leggen, zoals door activistische groepen of via sociale druk. Dit standpunt adresseert het probleem van informele censuur en cancelcultuur in het publieke debat.
“Niemand staat echter boven de wet, en niemand heeft het recht een ander de mond te snoeren. Als je respect opeist voor eigen standpunten, dan dien je dat ook voor de standpunten van anderen op te brengen. De vrijheid van meningsuiting geldt namelijk voor iedereen, dus ook voor medeburgers met wie je het oneens bent.”
Pluriformiteit en neutraliteit in media en cultuursector
JA21 vindt dat de publieke omroep en de cultuursector verschillende ideologische geluiden moeten toelaten en waarschuwt voor het ontbreken van tegengeluid en het risico op cancelcultuur. Dit standpunt adresseert het gevaar van institutionele of informele censuur door eenzijdige berichtgeving of uitsluiting van afwijkende meningen.
“De NPO-organisatie moet neutraliteit, objectiviteit en pluriformiteit van haar nieuwsvoorziening zelf waarborgen.”
“De sector kijkt al decennialang vanuit een links ideologische tunnelvisie naar de samenleving. Het tegengeluid krijgt nauwelijks een plek; diegene die een kritisch geluid laat horen, loopt het risico te worden gecanceld.”
Onderwijs vrij van ideologische beïnvloeding en activisme
JA21 wil dat onderwijsinstellingen geen ideologische censuur toepassen en dat docenten hun overtuigingen niet opdringen. De partij waarschuwt voor het risico dat activisme en ideologische beïnvloeding leiden tot het monddood maken van afwijkende opvattingen.
“Ons onderwijs hoort vrij van activisme te zijn. De docent moet zijn persoonlijke of maatschappelijke overtuigingen niet aan zijn studenten opdringen.”
“De besturen van de Nederlandse universiteiten en hogescholen dienen pal te staan voor al hun Joodse studenten [...] Daar past geen beïnvloeding bij door activisme of intimidatie onder invloed van ideologische stromingen.”
GroenLinks-PvdA verwerpt censuur door te pleiten voor persvrijheid en onafhankelijke media, maar wil tegelijkertijd nepnieuws en desinformatie actief bestrijden via Europese wetgeving en moderatieverplichtingen voor sociale media. De partij benadrukt het belang van vrijheid van meningsuiting, maar stelt duidelijke grenzen aan digitale beïnvloeding en desinformatie om de democratie te beschermen.
Nepnieuws en desinformatie bestrijden, geen censuur van meningsuiting
GroenLinks-PvdA wil nepnieuws en desinformatie tegengaan via wetgeving en moderatie, maar benadrukt dat dit niet mag leiden tot censuur van privépersonen of beperking van de persvrijheid. De partij ziet het bestrijden van desinformatie als noodzakelijk om de democratie te beschermen, maar onderstreept het belang van vrije meningsuiting en onafhankelijke journalistiek.
“Met Europese wetgeving als de Digital Services Act bestrijden we nepnieuws en desinformatie die via sociale media worden verspreid. Ook moeten er moderatieverplichtingen gelden.”
“We leren van andere EU-landen en eisen transparantie van techgiganten over hun algoritmen en verdachte campagnes. Altijd met respect voor de vrijheid van meningsuiting van privépersonen.”
“We versterken de persvrijheid en onafhankelijke journalistiek en bestrijden nepnieuws dat de democratie ondermijnt.”
Onafhankelijke media en bescherming tegen politieke inmenging
De partij wil de onafhankelijkheid van media waarborgen door politieke invloed te beperken en de toelating van nieuwe omroepen te laten beoordelen door een externe toezichthouder in plaats van een bewindspersoon. Dit moet voorkomen dat politieke macht wordt gebruikt voor censuur of beïnvloeding van de media.
“De verantwoordelijke bewindspersoon is niet meer degene die bepaalt of een nieuwe omroep wordt toegelaten tot het bestel. Een externe toezichthouder, zoals het Commissariaat voor de Media, wordt daarvoor aangesteld. Zo ontstaat er meer afstand tussen media en politiek.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) verzet zich tegen censuur en benadrukt het belang van vrije meningsuiting, onafhankelijke journalistiek en transparantie. Ze willen journalisten beschermen tegen intimidatie en censuur, en zijn kritisch op maatregelen die kunnen leiden tot grootschalige controle of beperking van communicatie, zoals de EU ‘chatcontrol’. De partij pleit voor het waarborgen van burgerrechten en het tegengaan van machtsmisbruik door overheid en bedrijven.
Bescherming van journalisten tegen censuur en intimidatie
De PvdD vindt het essentieel dat journalisten vrij hun werk kunnen doen zonder te worden gecensureerd of geïntimideerd, omdat zij een belangrijke rol spelen in het controleren van de macht. De partij wil juridische bescherming bieden tegen pogingen om journalisten het zwijgen op te leggen via rechtszaken en benadrukt het belang van onderzoeksjournalistiek.
“We beschermen journalisten tegen rechtszaken die bedoeld zijn om hen te intimideren en censureren. Het is van groot belang dat journalisten juist de machtige bedrijven die zulke juridische procedures starten kunnen blijven onderzoeken.”
Tegen grootschalige digitale controle (‘chatcontrol’)
De PvdD is fel tegenstander van maatregelen die kunnen leiden tot massale monitoring of censuur van digitale communicatie, zoals de voorgestelde EU ‘chatcontrol’. Zij zien dit als een bedreiging voor privacy en vrije communicatie.
“De voorgestelde EU ‘chatcontrol’, waarmee alle digitale communicatie gescand wordt, komt er niet. We houden end-to-end-encryptie in stand.”
Waarborgen van burgerrechten en tegengaan van het monddood maken van kritische stemmen
De partij waarschuwt voor het inperken van grondrechten van kritische burgers, activisten en maatschappelijke organisaties door politieke of bestuurlijke tegenwerking. Ze benadrukken het belang van vrijheid van meningsuiting en het recht op protest als fundamenten van de democratie.
“Kritische geluiden worden beperkt of actief tegengewerkt. Of het nu gaat om klimaatactivisten, demonstranten tegen de genocide in Gaza of om maatschappelijke organisaties die via de rechter gelijk krijgen: zij zien hun grondrechten stap voor stap ingeperkt worden door politieke en bestuurlijke tegenwerking.”
“De bescherming van de rechten van deze kritische stemmen moet gewaarborgd worden om een gezonde rechtsstaat te onderhouden. Vrijheid van meningsuiting, het recht op vreedzaam protest en onafhankelijke rechtspraak maken samen de democratie mogelijk.”
BBB spreekt zich in haar verkiezingsprogramma niet expliciet uit voor of tegen censuur door de overheid, maar benadrukt het belang van persvrijheid, onafhankelijke journalistiek en het tegengaan van zelfcensuur door maatschappelijke druk. De partij wil persvrijheid waarborgen, eigenaarschap van media verbreden en benadrukt dat iedereen zich vrij moet voelen om zijn mening te uiten zonder angst voor intimidatie of zelfcensuur.
Persvrijheid waarborgen en zelfcensuur tegengaan
BBB maakt zich zorgen over afnemende persvrijheid en het ontstaan van zelfcensuur door maatschappelijke druk, met name door extremisme. Ze pleiten voor bescherming van journalisten, onafhankelijke media en het voorkomen van concentratie van mediabezit. Dit standpunt adresseert het risico dat burgers, journalisten en leerkrachten zich niet meer vrij voelen om hun mening te uiten, wat kan leiden tot zelfcensuur.
“Leerkrachten, journalisten en burgers voelen zich niet meer vrij om hun mening te uiten. BBB vindt dat onacceptabel. Vrijheden die in Nederland vanzelfsprekend zouden moeten zijn, komen onder druk te staan.”
“Wij staan voor de veiligheid van journalisten en voor onafhankelijke onderzoeksjournalistiek. Indien nodig moeten er maatregelen worden getroffen die de o zo belangrijke persvrijheid en onderzoeksjournalistiek beschermen.”
“BBB is bezorgd over het eigenaarschap van omroepen, kranten en (week) bladen dat in handen is van slechts een paar bedrijven. Deze versmalling doet merkbaar afbreuk aan de onafhankelijkheid en veelkleurigheid van onze media. Er dient beleid te komen om te borgen dat meer media in Nederlandse handen blijven.”
BIJ1 verzet zich krachtig tegen censuur en criminalisering van legitieme kritiek, vooral op activistische en journalistieke uitingen. Ze willen wettelijke bescherming voor publicisten, demonstranten en activisten, en pleiten voor het intrekken van wetten die volgens hen worden ingezet om kritische stemmen te onderdrukken. Hun kernvisie is dat vrijheid van meningsuiting en persvrijheid essentieel zijn voor een democratische samenleving en niet mogen worden beperkt door overheid of repressieve wetgeving.
Intrekken van repressieve wetgeving die kritiek criminaliseert
BIJ1 ziet bestaande wetgeving zoals de strafbaarstelling van terreurverheerlijking als instrumenten van censuur die legitieme kritiek en activisme onderdrukken. Ze willen deze wetten intrekken om de vrijheid van meningsuiting te waarborgen en activistische geluiden te beschermen.
“De zogenaamde ‘strafbaarstelling van terreurverheerlijking’ wordt ingetrokken, omdat dit een middel is om legitieme activistische geluiden tegen zionistische misdaden en imperialistische machten te criminaliseren.”
Wettelijke bescherming voor publicisten, demonstranten en activisten
De partij wil proactieve bescherming bieden aan mensen die vanwege hun democratische kritiek worden vervolgd, en wetgeving invoeren die publicisten, demonstranten en activisten beschermt tegen georganiseerde smaadcampagnes. Dit is bedoeld om censuur via intimidatie en laster te voorkomen.
“We bieden pro-actief asiel aan mensen die wegens legitieme democratische kritiek worden vervolgd, zoals mensen uit het VK (Palestine Action) en de VS. Er komt wetgeving die in het bijzonder publicisten, demonstranten en activisten beschermt tegen georganiseerde smaadcampagnes.”
Bescherming van journalistieke onafhankelijkheid tegen intimidatie en surveillance
BIJ1 wil de onafhankelijkheid van journalisten beschermen door intimidatie, opsluiting en tracking door zowel Big Tech als overheidsinstanties te verbieden. Dit standpunt adresseert censuur door surveillance en repressie van kritische journalistiek.
“De onafhankelijkheid van journalisten wordt beschermd. Intimideren, opsluiten en tracken van journalisten door Big Tech, het Openbaar Ministerie en veiligheidsdiensten stopt.”
DENK pleit voor het strafbaar stellen van het vernietigen of schenden van heilige boeken en wil ernstige en onnodig grievende uitlatingen over religies verbieden. Hun visie is dat vrijheid van meningsuiting niet mag leiden tot het besmeuren van religieuze overtuigingen, en zij willen actieve handhaving van het strafrecht om religieuze groepen te beschermen. Hiermee kiest DENK voor duidelijke grenzen aan uitingsvrijheid waar het religie betreft, wat in de praktijk neerkomt op vormen van censuur ter bescherming van religieuze gevoelens.
Strafbaar stellen van schennis en vernietiging van heilige boeken
DENK wil het vernietigen, verbranden of verscheuren van heilige geschriften strafbaar maken om religieuze groepen te beschermen tegen belediging en provocatie. Dit voorstel adresseert het probleem van kwetsende acties tegen religies en beoogt via wetgeving dergelijke uitingen te censureren.
“Het vernietigen, verbranden of verscheuren van de Bijbel, Thora, Koran, Veda’s of welke heilige geschriften dan ook, wordt strafbaar gesteld.”
“Wettelijk verbod Koranverbranding en schennis van heilige boeken. Het vernietigen, verbranden of verscheuren van de Bijbel, Thora, Koran, Veda’s of welke heilige geschriften dan ook, wordt strafbaar gesteld.”
Verbieden van grievende uitlatingen over religies
DENK vindt dat vrijheid van meningsuiting niet absoluut is en wil ernstige en onnodig grievende uitlatingen over religies, profeten of heilige teksten verbieden. Dit standpunt beoogt via strafrechtelijke handhaving bepaalde uitingen te censureren om de vrijheid van godsdienst te beschermen.
“De vrijheid van meningsuiting is geen vrijbrief om een geloof en religieuze overtuigingen te besmeuren. DENK pleit voor actieve handhaving van het strafrecht om de vrijheid van godsdienst te beschermen. Dit omvat ook het verbieden van ernstige en onnodig grievende uitlatingen over religies, profeten of heilige teksten.”
De SGP is kritisch over censuur en waarschuwt voor het gevaar dat maatregelen tegen desinformatie en hatespeech kunnen leiden tot het onderdrukken van klassiek-christelijke opvattingen en beperking van de vrijheid van meningsuiting. De partij pleit ervoor dat de EU en overheid zich onthouden van subjectieve of politieke invullingen die tot censuur kunnen leiden, en benadrukt het belang van het beschermen van klassieke vrijheden.
Waarschuwing tegen censuur door bestrijding van desinformatie en hatespeech
De SGP uit zorgen dat het bestrijden van desinformatie en hatespeech kan ontaarden in censuur, vooral van klassiek-christelijke standpunten. Ze pleiten voor het versterken van de vrijheid van meningsuiting en waarschuwen tegen subjectieve interpretaties die tot politieke censuur kunnen leiden.
“De SGP is echter beducht voor foutieve claims van ‘desinformatie’ waarbij het gevaar dreigt van censuur.”
“De SGP waakt ervoor dat digitale controle vanuit de EU omgezet wordt in digitale censuur van klassiek-christelijke opvattingen, zoals op het terrein van het huwelijk en de bescherming van het (ongeboren) leven.”
“Subjectieve interpretaties van de definitie van hatespeech rukken steeds sneller op. In plaats dat de EU dit faciliteert, zou zij de vrijheid van meningsuiting moeten versterken.”
De VVD is tegen censuur waar het onafhankelijke journalistiek en vrije informatievoorziening betreft, en wil wereldwijd helpen censuur te doorbreken. Tegelijkertijd pleit de partij voor het (laten) verwijderen of verbieden van online content die strafbaar is of de openbare orde verstoort, waarmee zij bepaalde vormen van inhoudsbeperking wél ondersteunt. De kern van hun visie is het beschermen van de democratie en rechtsstaat door enerzijds vrije media te waarborgen en anderzijds schadelijke of illegale content te bestrijden.
Steunen van onafhankelijke journalistiek en doorbreken van censuur
De VVD ziet vrije en pluriforme media als essentieel voor de democratie en wil wereldwijd censuur tegengaan om betrouwbare informatie toegankelijk te houden. Dit standpunt adresseert het probleem van onderdrukte persvrijheid en informatievoorziening, en positioneert zich expliciet tegen staatscensuur.
“Wij steunen onafhankelijke journalistiek wereldwijd daar waar de journalistiek onder druk staat, ondersteunen onafhankelijke lokale media en helpen censuur te doorbreken, zodat betrouwbare informatie de vrijheid van burgers waarborgt en daarmee de pijlers onder de democratie versterkt.”
Verbieden en verwijderen van strafbare of ordeverstorende online content
De VVD wil dat wat offline verboden is, ook online verboden blijft, en pleit voor het actief verwijderen van strafbare of schadelijke content. Dit standpunt adresseert het probleem van online verspreiding van illegale of opruiende informatie, en bepleit feitelijk vormen van inhoudsbeperking die, hoewel niet als 'censuur' benoemd, wel tot beperking van uitingsvrijheid kunnen leiden.
“Wat offline niet mag, staan we ook online niet toe: Het delen van content van gedragingen die in de fysieke wereld strafbaar zijn, zoals bijvoorbeeld dierenmishandeling, staan we online ook niet toe. We onderzoeken of we deze content kunnen verbieden en verwijderen.”
“Om verstoringen van de openbare orde te voorkomen en te beperken, krijgen burgemeesters de bevoegdheid om relschoppers die online oproepen plaatsen om te gaan rellen het bevel te geven om hun berichten te verwijderen.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma