Verkiezingsprogramma's 2025 overCDS
BIJ1 pleit voor herstel van koloniale schade en radicale gelijkwaardigheid voor het Caribisch deel van Nederland (CDS: Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Statia en Sint Maarten). De partij wil dat Nederland financiële verantwoordelijkheid neemt, investeert in onderwijs en mentale dekolonisatie, en dat de eilanden zelf beslissen over de uitvoering. Ook wordt gestreefd naar gelijke democratische rechten en meer autonomie voor de eilanden.
Herstel van koloniale schade en financiële verantwoordelijkheid
BIJ1 erkent de historische en huidige ongelijkheid tussen Nederland en het Caribisch deel van het Koninkrijk en wil deze actief herstellen. Nederland moet financieel bijdragen aan armoedebestrijding, onderwijs en mentale dekolonisatie, terwijl de eilanden zelf de regie houden over de uitvoering van beleid.
“Nederland neemt de financiële verantwoordelijkheid, maar de overheden van de eilanden beslissen over de uitvoering.”
“Er komt speciale aandacht voor mentale en geestelijke dekolonisatie. Het ministerie van Binnenlandse Zaken moet actief dekoloniaal en antiracistisch beleid voeren. Ook moet Nederland geld vrijmaken voor projecten om geïnternaliseerd racisme op de eilanden te adresseren. De exacte invulling wordt lokaal op de eilanden besloten.”
“Nederland doet op korte termijn grote investeringen in de onderwijssystemen op de eilanden. De eilanden krijgen bij het ontwikkelen van het onderwijs alle ruimte om ook Caribische, Zuid-Amerikaanse en Pan-Afrikaanse perspectieven op onderwijs mee te nemen.”
Gelijke democratische rechten en meer autonomie
BIJ1 wil dat het Caribisch deel van Nederland gelijke democratische rechten krijgt en meer zeggenschap over eigen wetgeving. Dit betekent dat alle parlementen evenveel macht krijgen bij rijkswetten en dat er wordt gewerkt aan structurele oplossingen voor het democratisch tekort.
“Alle parlementen in Nederland krijgen evenveel macht om wetsvoorstellen voor rijkswetten in te dienen. Deze worden voortaan in alle parlementen van de betrokken landen goedgekeurd. Europees Nederland start gesprekken om samen met de eilanden tot een structurele oplossing voor het gebrek aan democratie te komen.”
Training en ondersteuning voor gelijkwaardigheid
Om structurele ongelijkheid en racisme tegen te gaan, wil BIJ1 verplichte antiracisme- en dekolonisatie-trainingen voor Nederlandse bewindslieden en ambtenaren die met de eilanden werken, en betere ondersteuning voor Caribische jongeren in Nederland.
“Bewindslieden en ambtenaren die met Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Statia of Sint Maarten te maken hebben, krijgen training met antiracisme en dekoloniseren als basis.”
“Nederland biedt jongeren van de Caribische eilanden betere ondersteuning bij een studie in Nederland, zodat ze zich hier thuis voelen en hun studie succesvol kunnen afronden zonder studieschuld. Ook het aanvragen van studiefinanciering, het vinden van huisvesting en het wegwijs worden in de Nederlandse bureaucratie wordt toegankelijk gemaakt.”
De ChristenUnie benoemt de Caribische delen van het Koninkrijk (CDS: Curaçao, Aruba, Sint Maarten) als onlosmakelijk verbonden met Nederland en pleit voor versterking van democratische rechtsstaat, bestrijding van ondermijnende industrieën, en verbetering van bestaanszekerheid. De partij wil investeren in duurzame energie, armoedebestrijding en sociale voorzieningen, en erkent expliciet de historische ereschuld vanwege het slavernijverleden.
Versterken van democratische rechtsstaat en samenwerking
De ChristenUnie wil de democratische rechtsstaat in de Caribische delen van het Koninkrijk versterken en het democratisch tekort bij koninkrijkswetten aanpakken. Er wordt ingezet op samenwerking met de CAS-landen en betrokkenheid van de Caribische diaspora.
“Nederland gaat samen met de CAS-landen in overleg om het democratisch tekort bij wetten die het gehele Koninkrijk aangaan op te lossen (en betrekt daarbij ook de stem en talenten van de Caribische en Zuid-Amerikaanse diaspora om wederzijdse betrokkenheid te versterken). We dragen bij aan het versterken van de democratische rechtsstaat in de Koninkrijkslanden.”
Bestrijden van ondermijnende industrieën en mensenhandel
De partij richt zich op het bestrijden van de ondermijnende gokindustrie en mensenhandel op de eilanden, met uitbreiding van het mandaat van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel.
“We bestrijden de ondermijnende gokindustrie op Curaçao en Sint Maarten. Nederland werkt samen met de eilanden aan een gezamenlijke aanpak tegen mensenhandel. Het mandaat van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel wordt daarvoor uitgebreid, in ieder geval naar de BES-eilanden.”
Investeren in duurzaamheid en bestaanszekerheid
De ChristenUnie wil investeren in duurzame energie, armoedebestrijding, betaalbare huisvesting en het verhogen van inkomens op de BES-eilanden. Er wordt gestreefd naar gelijke sociale voorzieningen als in Europees Nederland.
“Nederland investeert in het ontsluiten van duurzame energie en energieopslag.”
“We schrappen zoveel mogelijk dubbele importtarieven die de kosten van levensonderhoud onnodig opvoeren. De lokale productie van energie, voedsel en drinkwater wordt ondersteund. We bouwen meer sociale huurwoningen, verbeteren de betaalbaarheid van huren, bijvoorbeeld via huursubsidie, en voeren de Woningwet BES in. De inkomens van werkenden, bijstandsgerechtigden en gepensioneerden omhoog zodat mensen in hun levensonderhoud kunnen voorzien.”
“We introduceren een WW-uitkering op de BES en streven ernaar de onderstand (bijstand) en AOV (AOW) in lijn te brengen met de regelingen zoals die in Europees Nederland gelden.”
Erkenning van het slavernijverleden en investeren in educatie en herdenking
De partij erkent de historische ereschuld van Nederland jegens de Caribische delen van het Koninkrijk en investeert in educatie, herdenking en verblijfsregelingen.
“Het koloniale verleden van Nederland in Indonesië, Suriname en de Caribische delen van ons koninkrijk schept bijzondere verplichtingen jegens die landen en haar inwoners. We erkennen de zonde van het slavernijverleden en hebben oog voor de wijze waarop dit nog altijd doorwerkt in onze samenleving. Daarom wordt er geïnvesteerd in educatie en in herdenken en vieren (Keti Koti).”
FVD is fel tegen de invoering van een Central Bank Digital Currency (CBDC), zoals de Digitale Euro, en ziet dit als een bedreiging voor vrijheid, privacy en economische onafhankelijkheid. De partij wil dat Nederland zich ondubbelzinnig verzet tegen elke vorm van CBDC en pleit voor het behoud van cash geld als essentieel voor individuele vrijheid.
Altijd verzetten tegen invoering van CBDC
FVD beschouwt de Digitale Euro (CBDC) als een politiek project gericht op centrale controle en beperking van individuele vrijheid, waarbij programmeerbaar geld kan leiden tot vergaande overheidsbeperkingen. De partij wil dat Nederland zich krachtig verzet tegen elke vorm van CBDC en het recht op cashbetalingen wettelijk waarborgt.
“We verzetten ons altijd tegen de invoering van een digitale euro of welke Central Bank Digital Currency dan ook, zodat vrijheid en privacy behouden blijven.”
“Dit behelst een digitaal programmeerbare munt - oftewel: Central Bank Digital Currency (CBDC). Euro-eenheden worden programmeerbaar, wat het mogelijk maakt om een vervaldatum in te stellen op uw (spaar)geld of het uitsluitend besteedbaar te maken aan specifieke producten of diensten.”
“Forum voor Democratie verwerpt deze ontwikkeling met kracht. Er is geen enkele noodzaak voor de invoering van een digitale euro. Het is een politiek project dat niet draait om innovatie of efficiëntie, maar om meer centrale controle en minder individuele vrijheid.”
“Onze vrijheid, privacy en economische onafhankelijkheid mogen nooit worden opgeofferd aan de drang naar macht en centralisatie uit Brussel.”
Wettelijk recht op cashbetalingen behouden
FVD ziet cash geld als cruciaal voor het behoud van individuele vrijheid en privacy, en wil daarom een wettelijk recht op cashbetalingen invoeren en banken verplichten om cashtransacties kosteloos te faciliteren.
“Cash geld speelt daarnaast een cruciale rol in het behouden van individuele vrijheid en privacy.”
“Forum voor Democratie wil een wettelijk recht op cashbetalingen invoeren, banken verplichten om stortingen en opnames van cash geld kosteloos te faciliteren en het maximum van €3.000 op contante transacties afschaffen.”
Volt noemt "CDS" (Chief of Defence Staff) niet expliciet in het verkiezingsprogramma, maar presenteert wel concrete voorstellen voor een gezamenlijke Europese commandostructuur en militaire doctrine. De partij pleit voor een centraal Europees militair hoofdkwartier, een centrale militaire academie en een duidelijke taakverdeling tussen Europese en nationale krijgsmachten, met als doel effectievere en meer geïntegreerde Europese defensie.
Gezamenlijke Europese commandostructuur en hoofdkwartier
Volt wil de Europese defensie versterken door een gezamenlijke commandostructuur op te richten, inclusief een centraal hoofdkwartier en een centrale militaire academie. Dit moet zorgen voor betere coördinatie, interoperabiliteit en een duidelijke taakverdeling tussen Europese en nationale legers, waarmee versnippering en inefficiëntie worden tegengegaan.
“Volt pleit voor een gezamenlijke Europese commandostructuur, met een hoofdkwartier, een centrale militaire academie en een gedeelde inlichtingendienst. Deze begint met een groep vrijwillige lidstaten en kan later worden uitgebreid. Onderdeel hiervan is een duidelijke taakverdeling tussen de Europese defensiemacht en nationale legers.”
“De bestaande Military Planning and Conduct Capability (MPCC) wordt het vaste militaire hoofdkwartier in Brussel. Deze MPCC coördineert alle Europese missies.”
“De centrale militaire academie komt voort uit het European Security & Defence College (ESDC), met erkende diploma’s en baanperspectief.”
Europese militaire doctrine en interoperabiliteit
Volt wil een gezamenlijke Europese militaire doctrine en gestandaardiseerde trainingen, zodat Europese troepen effectiever kunnen samenwerken en nieuwe wapensystemen interoperabel zijn. Dit moet leiden tot een snellere, efficiëntere en meer samenhangende Europese defensie.
“Een Europese militaire doctrine bepaalt hoe de EU in conflictsituaties militair optreedt.”
“Trainingen voor EU-troepen worden gestandaardiseerd om beter samen te kunnen werken.”
“Nieuwe Europese wapensystemen moeten goed met elkaar samenwerken (interoperabel zijn).”
JA21 beschouwt cyberveiligheid als een essentieel onderdeel van nationale veiligheid en pleit voor een centrale, stevige aanpak onder één ministerie. De partij wil fors investeren in het Defensie Cyber Commando (CDS), inzetten op digitale soevereiniteit en cyberafschrikking, en benadrukt het belang van een nationale cloud en verhoogde bewaking van vitale infrastructuur.
Centrale regie en forse investering in cyberveiligheid
JA21 ziet cyberveiligheid als een kerntaak van de overheid en wil deze onderbrengen bij één verantwoordelijk ministerie, met duidelijke parlementaire controle. De partij wil voldoen aan NAVO-afspraken en pleit voor een stevige, centrale aanpak van investeringen in cyberveiligheid, kritieke infrastructuur en innovatie.
“In NAVO-verband is daarom afgesproken dat 1,5% van het BBP moet worden geïnvesteerd in cyberveiligheid, kritieke infrastructuur en innovatie. JA21 staat achter deze afspraak en zet in op een stevige en centrale aanpak van deze investering onder één verantwoordelijk ministerie, met één vaste Kamercommissie, en onder scherpe toetsing op effectiviteit.”
Uitbreiding Defensie Cyber Commando en cyberafschrikking
JA21 wil het Defensie Cyber Commando (CDS) uitbreiden en cyberafschrikking centraal stellen. De partij stelt dat Nederland in staat moet zijn om digitale aanvallen te beantwoorden met tegenacties, en wil investeren in digitale weerbaarheid als voorwaarde voor strategische autonomie.
Digitale soevereiniteit en nationale cloud
JA21 wil dat Nederland controle houdt over zijn digitale infrastructuur en data, door te investeren in een nationale cloud onder Nederlandse wetgeving en het weren van buitenlandse toegang.
“Digitale soevereiniteit. Investeer in een nationale cloud onder Nederlandse wetgeving. Geen Amerikaanse of Chinese toegang tot onze data.”
Verhoogde bewaking van vitale infrastructuur
De partij pleit voor actieve fysieke en digitale bewaking van vitale infrastructuur bij verhoogde dreiging, om sabotage en cyberaanvallen te voorkomen.
“Verhoogde dijkbewaking. Bij verhoogde dreiging moet vitale infrastructuur fysiek en digitaal actief worden bewaakt.”
BVNL is uitgesproken tegen de invoering van een Central Bank Digital Currency (CBDC) en wil het recht op offline toegang tot essentiële diensten waarborgen. Hun beleid richt zich op het beschermen van digitale en financiële autonomie van burgers, waarbij zij expliciet pleiten voor het niet invoeren van een digitale centrale bankmunt.
Geen invoering van Central Bank Digital Currency (CBDC)
BVNL verzet zich tegen de komst van een digitale centrale bankmunt, omdat zij vrezen dat dit de financiële privacy en autonomie van burgers aantast. Zij willen dat burgers altijd de mogelijkheid houden om offline te leven en toegang te houden tot essentiële diensten zonder digitale verplichtingen.
De VVD noemt "CDS" (Central Digital Services of Central Digital Security) niet expliciet in haar verkiezingsprogramma. Wel uit de partij zich kritisch en terughoudend over de invoering van een digitale munt (CBDC, Central Bank Digital Currency). De VVD stelt strenge voorwaarden aan privacy, niet-traceerbaarheid en het voorkomen van overheidscontrole op bestedingen voordat invoering bespreekbaar is.
Terughoudendheid bij invoering digitale munt (CBDC)
De VVD is kritisch over de invoering van een digitale munt door de centrale bank. De partij wil alleen overgaan tot invoering als privacy volledig is gewaarborgd, betalingen niet naar individuen te herleiden zijn en de overheid geen sturende of beperkende rol krijgt in bestedingen. Dit standpunt komt voort uit zorgen over individuele vrijheid en privacy in het digitale tijdperk.
“De VVD is terughoudend over de invoering van een digitale munt (CBDC). Invoering daarvan is voor de VVD pas bespreekbaar als de digitale munt technisch en juridisch zo is ingericht dat privacy gewaarborgd is, betalingen niet traceerbaar zijn naar individuen, en de overheid geen sturende of beperkende rol kan spelen in bestedingen”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma