De ChristenUnie is uitgesproken tegen versoepeling van de abortuswetgeving en wil abortus zoveel mogelijk voorkomen door praktische hulp en betere begeleiding voor onbedoeld zwangere vrouwen. Ze pleiten voor strengere wettelijke zorgvuldigheidseisen, herinvoering van de beraadtermijn, verlaging van de wekengrens en het behouden van abortus in het Wetboek van Strafrecht. Hun visie is dat elk mensenleven vanaf het begin beschermwaardig is en dat abortus niet genormaliseerd mag worden.
De ChristenUnie wil voorkomen dat vrouwen vanwege praktische problemen voor abortus kiezen. Ze pleiten voor betere ondersteuning, zoals hulp bij huisvesting en opleiding, zodat vrouwen alternatieven hebben.
“Geen enkele vrouw moet zich door praktische zaken als huisvesting, inkomen, werk of studie, genoodzaakt voelen om te kiezen voor abortus.”
“Praktische redenen voor een abortus moeten weggenomen worden, bijvoorbeeld via een urgentieverklaring voor een woning of hulp bij het voortzetten van een opleiding.”
De partij is tegen versoepeling van de abortuswetgeving, wil de beraadtermijn herinvoeren, de wekengrens verlagen op basis van medische ontwikkelingen en abortus in het Wetboek van Strafrecht houden. Ze zien abortus niet als mensenrecht en willen het ongeboren leven wettelijk beschermen.
“De ChristenUnie is tegen de versoepelingen van de abortuswetgeving in de afgelopen jaren en blijft pleiten voor zorgvuldigheid en bescherming van het ongeboren leven.”
“We zijn voor herinvoering van de beraadtermijn.”
“Als er een wettelijke maximumgrens komt, pleiten wij voor een lagere wekengrens.”
“De zwangerschapsafbreking wordt niet uit het Wetboek van Strafrecht gehaald. Dit is een bescherming van het ongeboren leven en het beschermt de vrouw tegen een gedwongen abortus.”
“Abortus is geen mensenrecht.”
De ChristenUnie verzet zich tegen het normaliseren van abortus, de verstrekking van de abortuspil via huisartsen en brede scholing om abortus laagdrempeliger te maken. Ze benadrukken het belang van gewetensvrijheid voor huisartsen.
“De ChristenUnie blijft zich inzetten voor de bescherming van het ongeboren leven en minder abortussen. We verzetten ons tegen het verstrekken van de abortuspil in de huisartsenpraktijk: het is geen ‘gewone medische zorg’.”
“Nu de abortuspil sinds 2025 door de huisarts mag worden voorgeschreven, hecht de ChristenUnie des te meer aan gewetensvrijheid voor huisartsen. We zijn tegen brede scholing om abortus laagdrempeliger aan te bieden.”
De partij wil niet dat de Nederlandse abortuspraktijk, zoals de abortuspil, naar het buitenland wordt geëxporteerd en benadrukt dat abortus geen mensenrecht is.
“De Nederlandse abortuspraktijk, bijvoorbeeld de beschikbaarheid van abortuspillen, wordt niet naar het buitenland geëxporteerd.”
De SGP is fel tegen abortus en wil de abortuswet volledig intrekken; zolang dat niet lukt, wil de partij het aantal abortussen zo veel mogelijk beperken. De SGP pleit voor strengere regels, meer alternatieven en ondersteuning voor zwangere vrouwen, en het behouden van abortus in het strafrecht. Hun visie is dat het ongeboren leven altijd beschermd moet worden en abortus geen mensenrecht is.
De SGP wil dat de abortuswet wordt ingetrokken en ziet abortus niet als een recht, maar als het doden van ongeboren leven. Totdat de wet is ingetrokken, moet de overheid het aantal abortussen actief terugdringen.
De SGP wil strengere procedures rond abortus, waaronder een vaste bedenktermijn, verplichte onafhankelijke keuzehulp buiten de kliniek, en het standaard aanbieden van alternatieven. Ook moet er betere nazorg komen en meer transparantie bij abortusklinieken.
“De SGP voert weer een vaste minimale bedenktijd in van vijf dagen.”
“Vrouwen krijgen altijd onafhankelijke voorlichting door deskundige keuzehulpbegeleiders aangeboden. Deze keuzehulpgesprekken vinden buiten de abortuskliniek plaats.”
“Artsen moeten vrouwen standaard alternatieven voor abortus aanbieden.”
“Vrouwen krijgen informatie over de emotionele, psychische en fysieke klachten die na een abortus kunnen ontstaan. Nazorg na een (herhaalde) abortus wordt verder verbeterd.”
“Abortusklinieken moeten transparanter zijn. (Financiële) jaarverslagen worden openbaar.”
De SGP vindt de huidige 24-wekengrens medisch achterhaald en wil deze verlagen.
“De 24-wekengrens is medisch achterhaald en moet daarom worden verlaagd.”
De SGP verzet zich tegen het idee dat abortus een Europees mensenrecht zou moeten zijn en vindt dat abortusbeleid nationaal moet blijven.
“Abortus mag géén Europees mensenrecht worden. Abortusbeleid behoort niet tot de bevoegdheden van de EU. Als het aan de SGP ligt, blijft dat zo.”
BIJ1 kiest voor volledige decriminalisering en normalisering van abortus, met een sterke nadruk op zelfbeschikking en toegankelijke zorg. Ze willen abortus uit het Wetboek van Strafrecht halen, volledige vergoeding van anticonceptie, en abortuszorg integreren in de reguliere gezondheidszorg. De partij verzet zich expliciet tegen het taboe op abortus en wil dat de overheid alleen organisaties steunt die onafhankelijke hulp bieden.
BIJ1 vindt dat abortus geen strafbaar feit mag zijn en wil het uit het Wetboek van Strafrecht halen. Dit is bedoeld om abortus volledig te decriminaliseren en het stigma te verminderen.
“Abortus wordt uit het Wetboek van Strafrecht gehaald.”
De partij wil dat anticonceptie volledig wordt vergoed en dat abortuszorg onder de reguliere zorg valt, zodat het toegankelijker en minder gestigmatiseerd wordt. Ook moeten verloskundigen en huisartsen de abortuspil kunnen voorschrijven.
“Er komt een volledige vergoeding van anticonceptie en het taboe rondom abortus wordt actief bestreden.”
“Abortuszorg gaat bovendien onder de reguliere zorg vallen; er komen abortusafdelingen in verloskundigenpraktijken en andere medische centra. Verloskundigen en de huisarts moeten de abortuspil kunnen voorschrijven en werken hierin actief samen met abortusartsen.”
BIJ1 wil dat de overheid stopt met het subsidiëren van organisaties die geen onafhankelijke hulp bieden aan ongewenst zwangere personen, om zo de keuzevrijheid en objectieve informatievoorziening te waarborgen.
“De overheid stopt met het subsidiëren van organisaties die geen onafhankelijke hulp bieden aan ongewenst zwangere personen.”
De partij benadrukt het recht op zelfbeschikking voor mensen die zwanger zijn, zodat zij altijd zelf beslissingen kunnen nemen over hun lichaam.
“Mensen die zwanger zijn en gaan bevallen hebben altijd het recht om zelf beslissingen te nemen over wat er met hun lichaam gebeurt.”
Volt is uitgesproken vóór het recht op abortus en wil dit recht wettelijk verankeren door abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen. Ze pleiten voor vrije toegang tot abortus, duidelijke educatie hierover, en het instellen van bufferzones rond klinieken om demonstraties te weren. Volt wil zo het recht op zelfbeschikking beschermen en voorkomen dat het recht op abortus in de toekomst wordt ingetrokken.
Volt wil abortus volledig uit het strafrecht halen om het recht op abortus definitief te waarborgen en te voorkomen dat dit recht in de toekomst kan worden ingetrokken. Dit is een fundamenteel onderdeel van hun visie op lichamelijke autonomie en zelfbeschikking.
“Abortus gaat uit het Wetboek van Strafrecht. Op deze manier wordt abortus definitief uit de criminaliteit gehaald, naar het voorbeeld van onder andere Mexico, Cuba, Uruguay, Guyana en Argentinië. Tegelijkertijd nemen we zo ook het risico op het intrekken van het recht op abortus weg.”
Volt pleit voor vrije toegang tot abortus en vindt toegankelijke, duidelijke educatie hierover voor alle leeftijden cruciaal. Hiermee willen ze het recht op zelfbeschikking versterken en onwenselijke situaties zoals in de VS voorkomen.
“We willen vrije toegang tot abortus. Daarbij wordt duidelijke en toegankelijke educatie hierover, voor alle leeftijden, als cruciaal gezien.”
“Naast het beschermen van het recht op zelfbeschikking voorkomen we onwenselijke situaties zoals deze nu zijn ontstaan in bijvoorbeeld de VS en andere landen waar abortus, vaak opnieuw, illegaal verklaard is.”
Volt wil demonstraties bij abortusklinieken verbieden door bufferzones in te stellen, zodat cliënten ongehinderd toegang hebben tot zorg.
“Daarnaast pleit Volt voor een bufferzone rondom abortusklinieken waarin geen demonstranten mogen staan.”
Volt wil het recht op lichamelijke autonomie, inclusief het recht op abortus, expliciet verankeren in de Grondwet en Europese verdragen.
“Volt verankert het recht op lichamelijke autonomie als fundamenteel grondrecht in de Grondwet. Volt pleit voor opname van dat recht in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Handvest van de Grondrechten van de EU. Op deze manier verzekert Volt dat iedereen vrij kan beslissen over het eigen lichaam, waaronder het recht op abortus, anticonceptie, genderbevestigende zorg en bescherming tegen medische of seksuele dwang.”
GroenLinks-PvdA staat volledig achter het recht van vrouwen om zelf te beslissen over abortus en wil dit recht versterken door abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen. De partij zet in op toegankelijke, goede abortuszorg, inclusief hulpverlening en nazorg, en wil vrouwen beschermen tegen intimidatie bij klinieken. Hiermee kiest GroenLinks-PvdA voor maximale zelfbeschikking en het wegnemen van juridische en praktische barrières rond abortus.
GroenLinks-PvdA wil het recht op abortus wettelijk versterken door abortus volledig uit het strafrecht te halen. Dit betekent dat abortus niet langer strafbaar is en vrouwen volledige zeggenschap krijgen over hun eigen lichaam. De partij ziet dit als een fundamenteel recht en wil zo juridische onzekerheid en stigmatisering tegengaan.
“Abortus verdwijnt uit het Wetboek van Strafrecht.”
Naast de juridische kant zet GroenLinks-PvdA in op kwalitatief goede abortuszorg, met aandacht voor hulpverlening, nazorg en bescherming tegen intimidatie. Hiermee wil de partij praktische drempels en sociale druk rondom abortus verminderen.
“We zetten in op goede hulpverlening en nazorg voor wie een abortus laat uitvoeren en we beschermen vrouwen tegen intimidatie bij klinieken.”
Het recht van vrouwen om over hun eigen lichaam te beslissen wordt expliciet als uitgangspunt genomen en verder versterkt. GroenLinks-PvdA ziet dit als een kernwaarde van hun beleid rond abortus.
“We staan pal voor het recht van vrouwen om over hun eigen lichaam te beslissen. Dat recht willen we versterken.”
De Partij voor de Dieren (PvdD) is uitgesproken voor het recht op abortus en zelfbeschikking over het eigen lichaam. Zij willen abortus volledig uit het Wetboek van Strafrecht halen, abortuszorg toegankelijk en vergoed houden, en benadrukken dat vrouwen zelf mogen beslissen over abortus. De partij zet zich af tegen criminalisering en belemmeringen rondom abortus, in tegenstelling tot partijen als het CDA die abortus willen beperken.
PvdD vindt dat abortus geen misdaad is en wil deze medische ingreep uit het strafrecht halen. Hiermee willen ze de juridische en maatschappelijke drempels voor abortus wegnemen en het recht op zelfbeschikking versterken.
“Abortus is geen misdaad, deze medische ingreep wordt uit het Wetboek van Strafrecht gehaald.”
De partij wil dat abortuszorg voor iedereen toegankelijk blijft en volledig wordt vergoed vanuit de basisverzekering. Dit voorkomt financiële barrières en waarborgt dat iedereen toegang heeft tot deze zorg.
“Abortus blijft voor iedereen vergoed binnen de basisdekking van de zorgverzekering.”
PvdD benadrukt het recht van vrouwen om zelf te beslissen over hun lichaam en dus ook over abortus. Dit standpunt is een principiële keuze voor individuele autonomie en tegen bemoeienis van overheid of andere partijen.
“Vrouwen hebben het recht zelf te beslissen over hun lichaam en dus ook over abortus.”
BBB erkent abortus als een belangrijk recht dat veilig en toegankelijk moet blijven, maar benadrukt dat er zorgvuldig mee moet worden omgegaan en dat het ongeboren leven ook telt. De partij wil kritisch kijken naar de abortustermijnen en nieuwe ontwikkelingen, en zet extra in op preventie van ongewenste zwangerschap. Kamerleden krijgen ruimte om bij ethische kwesties naar eigen geweten te stemmen.
BBB vindt abortus een belangrijk recht, maar wil dat er niet lichtzinnig mee wordt omgegaan en dat het ongeboren leven ook wordt meegewogen. De partij pleit voor een zorgvuldige herbeoordeling van de termijnen en ontwikkelingen rondom abortus, en wil meer aandacht voor preventie van ongewenste zwangerschap. Dit standpunt adresseert de ethische balans tussen vrouwenrechten en bescherming van ongeboren leven.
“Abortus is een belangrijk recht en moet veilig en toegankelijk zijn voor vrouwen, maar er moet niet lichtzinnig mee omgegaan worden. Hierbij vinden we ook het ongeboren leven belangrijk. Daarom willen we dat er zorgvuldig gekeken wordt naar de termijnen en nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast willen we extra aandacht besteden aan de preventie van ongewenste zwangerschap.”
BBB geeft haar Tweede Kamerleden expliciet de ruimte om bij medische-ethische kwesties, zoals abortus, naar eigen eer en geweten te stemmen als zij zich niet kunnen vinden in het fractiestandpunt. Dit waarborgt individuele afwegingen binnen de partij bij gevoelige onderwerpen.
“Wanneer de afweging zo uitvalt dat individuele Tweede Kamerleden zich niet kunnen vinden in het in te nemen standpunt, krijgen zij de ruimte om naar hun eigen eer en geweten te stemmen.”
BVNL beschouwt abortus als een individueel recht van de vrouw binnen de grenzen van de huidige wetgeving en verzet zich tegen overheidsdwang op dit gebied. De partij benadrukt dat medisch-ethische keuzes, waaronder abortus, bij het individu horen en niet bij de staat. Er worden geen voorstellen gedaan om de huidige abortuswetgeving te wijzigen.
BVNL vindt dat abortus een persoonlijke keuze is en dat de overheid zich hier niet mee mag bemoeien, zolang het binnen de bestaande wetgeving gebeurt. Dit standpunt is onderdeel van een bredere visie waarin individuele vrijheid en zelfbeschikking centraal staan, ook op andere medisch-ethische onderwerpen.
D66 wil abortus volledig uit het strafrecht halen en de toegang tot abortus expliciet vastleggen als grondrecht. De partij benadrukt het recht op lichamelijke autonomie en wil abortus wettelijk beschermen, los van morele of religieuze dogma’s.
D66 vindt dat abortus geen strafbaar feit mag zijn en wil het daarom volledig uit het strafrecht halen. Dit moet de toegang tot abortus veiliger en minder stigmatiserend maken, en past bij hun visie op individuele autonomie en zelfbeschikking.
“Het volledig uit het strafrecht halen van abortus.”
D66 wil de toegang tot abortus expliciet in de Grondwet opnemen. Hiermee wil de partij het recht op abortus stevig verankeren, zodat het niet afhankelijk is van politieke meerderheden of veranderende opvattingen.
“We leggen de toegang tot abortus en euthanasie expliciet vast in de Grondwet.”
JA21 erkent het recht op abortus als een belangrijk vrouwenrecht en wil hier niet aan tornen. Tegelijkertijd benadrukt de partij het belang van een zorgvuldig maatschappelijk debat over de abortustermijn, gezien de toenemende levensvatbaarheid van het ongeboren kind door medische ontwikkelingen.
JA21 beschouwt het recht op abortus als een fundamenteel vrouwenrecht en wil dit niet beperken. De partij vindt dat regelgeving rondom zwangerschap met grote zorgvuldigheid tot stand moet komen, maar ziet geen aanleiding om het recht op abortus zelf te wijzigen.
“Het recht op abortus is een belangrijk vrouwenrecht waar wij niet aan willen tornen.”
JA21 vindt het belangrijk om het debat over de abortustermijn levend te houden, mede vanwege de snelle medische ontwikkelingen die de levensvatbaarheid van het ongeboren kind vergroten. De partij pleit voor voortdurende maatschappelijke reflectie op dit onderwerp, zonder direct beleidswijzigingen voor te stellen.
“Door ingrijpende en snelle medisch-wetenschappelijke ontwikkelingen neemt de levensvatbaarheid van het ongeboren kind sterk toe en zal het waarschijnlijk ook blijven toenemen. Het is daarom belangrijk om het maatschappelijk debat over de abortustermijn te blijven voeren.”
De SP verdedigt het recht op abortus en verzet zich tegen elke verdere beperking hiervan, in tegenstelling tot conservatieve partijen als het CDA die abortus vaker willen inperken. De partij benadrukt autonomie en zeggenschap over het eigen lichaam en wil dat het huidige recht op abortus behouden blijft. Concrete voorstellen zijn het beschermen van bestaande abortusrechten en het verbeteren van toegang tot anticonceptie.
De SP vindt dat het recht op abortus niet verder mag worden ingeperkt en positioneert zich daarmee expliciet tegenover partijen als het CDA die dit wel willen. Dit standpunt is onderdeel van hun bredere inzet voor vrouwenrechten en lichamelijke autonomie.
“Het huidige recht op arbortus mag niet verder worden beperkt.”
Om ongewenste zwangerschappen en daarmee de noodzaak tot abortus te voorkomen, wil de SP anticonceptie volledig toegankelijk maken door deze in het basispakket op te nemen. Dit verlaagt financiële drempels en ondersteunt keuzevrijheid.
“Anticonceptie zoals de pil, het spiraaltje, en condooms en sterilisatie komen in het basispakket. Dat voorkomt dat de rekening hiervoor alleen bij vrouwen komt te liggen en helpt om soa’s, zoals HIV, en ongewenste zwangerschappen te voorkomen.”
De VVD beschouwt abortus als een recht en wil dat iedere vrouw zelf kan beslissen over een ongewenste zwangerschap. De partij streeft naar veilige, toegankelijke abortuszorg, wil de abortuspil via de huisarts mogelijk maken, en zet zich in om legale abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen zodra er een volwaardig alternatief is dat vrouwen beschermt en de huidige termijnen waarborgt.
De VVD vindt dat vrouwen zelfbeschikking moeten hebben bij een onbedoelde of ongewenste zwangerschap. Het waarborgen van veilige, toegankelijke abortuszorg en het tegengaan van stigmatisering of registratie van motieven zijn hierbij essentieel. De partij wil de abortuspil via de huisarts mogelijk maken en betrouwbare voorlichting garanderen.
“Abortus is een recht: Iedere vrouw moet zelf kunnen beslissen bij een onbedoelde en/of ongewenste zwangerschap. We willen voor altijd goede, veilige en toegankelijke abortuszorg. Huisartsen die dat willen, mogen de abortuspil voorschrijven aan vrouwen die ongewenst zwanger zijn. We zorgen voor betrouwbare voorlichting, bestrijden desinformatie en steunen vrouwen in kwetsbare situaties, zodat zij echt vrij kunnen kiezen. Er komt geen register waarin de redenen voor vrouwen om een abortus uit te voeren, wordt bijgehouden.”
De VVD wil abortus uit het strafrecht halen, mits er een volwaardig alternatief is dat de bescherming van vrouwen en de bestaande termijnen waarborgt. Dit standpunt is gericht op het verder depolitiseren en normaliseren van abortuszorg, zolang de veiligheid en rechten van vrouwen gegarandeerd blijven.
“De VVD zet zich actief in om legale abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen, zodra er een volwaardig alternatief komt dat vrouwen beschermt en de bestaande termijnen rond abortus waarborgt.”
Het CDA erkent het ethische debat rondom abortus, maar kiest ervoor de huidige Abortuswet ongemoeid te laten. De partij benadrukt het belang van het maatschappelijk gesprek over medisch-ethische kwesties, maar stelt expliciet dat er geen wijzigingen aan de abortuswetgeving worden voorgesteld.
Het CDA vindt dat het leven fundamenteel beschermwaardig is en wil het maatschappelijk gesprek over ethische grenzen voeren, maar kiest ervoor de bestaande Abortuswet niet te veranderen. Hiermee positioneert het CDA zich als behoudend op dit dossier: geen verruiming, maar ook geen verzwaring van de wet.
“De Abortuswet blijft ongewijzigd.”
DENK kiest voor een restrictiever abortusbeleid dan de huidige praktijk en wil zowel de autonomie van de vrouw als de rechten van het ongeboren leven centraal stellen. Ze pleiten voor een verplichte bedenktermijn, verplichte raadgeving en het verlagen van de wettelijke abortusgrens om deze meer in lijn te brengen met buurlanden. Hiermee positioneert DENK zich duidelijk behoudender dan partijen als D66, maar vergelijkbaar met het CDA op dit thema.
DENK vindt dat bij abortus zowel de gezondheid en autonomie van de vrouw als de rechten van het ongeboren leven moeten worden gewogen. Daarom willen ze een verplichte bedenktermijn en verplichte raadgeving invoeren, waarmee ze een meer terughoudende en beschermende benadering kiezen.
“Wij zijn voor een verplichte bedenktermijn en raadgeving bij abortus en willen de wekengrens meer in lijn brengen met onze buurlanden.”
FVD wil abortus in Nederland verder beperken door de wettelijke termijn te verkorten en een verplichte bedenktermijn in te voeren. Hun kernvisie is dat zorgvuldigheid en waardigheid van het leven zwaarder moeten wegen, zonder de individuele beslissingsvrijheid volledig uit te sluiten. Het belangrijkste concrete voorstel is het beperken van abortus tot zestien weken zwangerschap, met vanaf acht weken een verplichte vijfdaagse bedenktermijn.
FVD stelt voor om abortus alleen nog toe te staan tot zestien weken zwangerschap en vanaf acht weken een verplichte vijfdaagse bedenktermijn in te voeren. Hiermee wil de partij de zorgvuldigheid en waardigheid rondom abortus vergroten, terwijl er nog enige ruimte blijft voor individuele keuzevrijheid. Dit standpunt adresseert het ethische dilemma rond abortus en legt de nadruk op het beschermen van ongeboren leven.
“We beperken abortus tot zestien weken zwangerschap en stellen vanaf acht weken een verplichte vijfdaagse bedenktermijn in, zodat zorgvuldigheid en waardigheid van het leven samengaat met individuele beslissingsvrijheid.”
NSC handhaaft het huidige abortusbeleid: abortus blijft veilig en legaal, maar het voorkomen ervan krijgt prioriteit via betere voorlichting en toegang tot anticonceptie. Er worden geen voorstellen gedaan om de wetgeving te verruimen of te beperken; het accent ligt op preventie en het behouden van de bestaande situatie. De partij positioneert zich hiermee als behoudend en pragmatisch, zonder de ethische discussie te willen heropenen.
NSC wil de bestaande abortuswetgeving behouden en geen verruiming of beperking doorvoeren. Tegelijkertijd benadrukt de partij het belang van preventie door goede voorlichting, toegankelijke zorg en gratis anticonceptie. Dit standpunt adresseert de wens om abortus zoveel mogelijk te voorkomen, zonder het recht op abortus in te perken.
“We handhaven de huidige wetgeving rondom abortus. Abortus moet veilig en legaal zijn, en moet zoveel mogelijk worden voorkomen door goede voorlichting, goede toegang tot zorg en het vrij verkrijgbaar zijn van anticonceptie.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma