Verkiezingsprogramma's 2025 overburger
DENK richt zich in haar verkiezingsprogramma op het versterken van de positie van burgers door het vergroten van bestaanszekerheid, het waarborgen van betaalbare huisvesting en het tegengaan van ongelijkheid. De partij pleit voor concrete maatregelen zoals het reguleren van huren, het verruimen van toegang tot sociale huurwoningen en het vervangen van het toeslagenstelsel door een eenvoudiger systeem. Hun visie draait om een rechtvaardige samenleving waarin iedere burger toegang heeft tot betaalbare basisvoorzieningen en gelijke kansen.
Betaalbare huisvesting voor alle burgers
DENK ziet betaalbare huisvesting als een fundamenteel recht en wil dat de overheid actief ingrijpt om dit voor alle burgers te waarborgen. Het programma bevat concrete voorstellen zoals het reguleren van huren, het verruimen van inkomensgrenzen voor sociale huur en het investeren in sociale woningbouw, zodat meer burgers toegang krijgen tot een betaalbare woning.
“Wonen moet betaalbaar zijn. DENK wil dat de overheid meer maatregelen neemt om ervoor te zorgen dat een dak boven het hoofd financieel bereikbaar is voor iedereen.”
“Meer mensen komen in aanmerking voor een sociale huurwoning. De inkomensgrenzen worden verruimd.”
“De OZB belasting mag niet meer gebruikt worden als een lokale melkkoe. De OZB-belasting wordt gemaximeerd.”
Eenvoudiger en rechtvaardiger sociaal stelsel voor burgers
DENK wil het sociale zekerheidsstelsel vereenvoudigen en rechtvaardiger maken, zodat burgers niet onnodig worden benadeeld door complexe of harde regelgeving. De partij streeft naar een systeem waarin uitkeringen meestijgen met de kosten van levensonderhoud en het toeslagenstelsel wordt vervangen door een eenvoudiger alternatief.
“Wij willen dat het toeslagenstelsel vervangen wordt door een stelsel dat eenvoudiger is. Wij blijven actief werken om harde regelgeving in de sociale zekerheid die leidt tot het benadelen van mensen af te schaffen.”
“Uitkeringen en bijstandsuitkeringen zullen voldoende stijgen met de prijzen om de koopkracht van mensen op peil te houden.”
Gelijke toegang tot de woningmarkt voor alle burgers
DENK wil discriminatie op de woningmarkt uitbannen en gelijke toegang voor alle burgers garanderen. Dit wordt aangepakt door strengere straffen voor discriminerende makelaars en het uitvoeren van grootschalige mysteryguest onderzoeken.
BBB positioneert zich als een brede volkspartij die burgers centraal wil stellen door overheidsbeleid eenvoudiger, menselijker en dienstbaarder te maken. Ze pleiten voor laagdrempelige, begrijpelijke dienstverlening, minder bureaucratie en meer vertrouwen in burgers, met concrete voorstellen voor een eenvoudiger belastingstelsel en betere digitale overheidsdiensten. De partij benadrukt het belang van samenwerking tussen boeren, burgers en bedrijven als partners in plaats van tegenpolen.
Eenvoudige en toegankelijke overheidsdienstverlening
BBB wil dat burgers recht hebben op snelle, begrijpelijke en toegankelijke dienstverlening van de overheid, zowel digitaal als persoonlijk. Dit moet bureaucratie verminderen en het vertrouwen in de overheid herstellen, zodat burgers niet vastlopen in complexe systemen.
“Burgers en bedrijven hebben recht op snelle, begrijpelijke en toegankelijke dienstverlening, digitaal én persoonlijk.”
“‘Burger eerst’-dienstverlening. De dienstverlening wordt getoetst op eenvoud, bereikbaarheid en passende ondersteuning bij persoonlijke situaties.”
Eenvoudiger belasting- en toeslagenstelsel voor burgers
BBB streeft naar een belasting- en toeslagenstelsel dat burgers niet vastzet in formulieren en verrekeningen, maar juist vertrouwen en bestaanszekerheid biedt. Dit is een reactie op het huidige systeem dat als te complex en wantrouwend wordt ervaren.
“Uiteindelijk willen we toe naar een belasting en toeslagenstelsel dat mensen niet vastzet in formulieren en verrekeningen, maar vertrouwen en bestaanszekerheid biedt. Een overheid die uitgaat van eenvoud en redelijkheid, in plaats van wantrouwen en overregulering.”
Burgers als gelijkwaardige partners naast boeren en bedrijven
BBB ziet burgers niet als tegenpolen van boeren en bedrijven, maar als gelijkwaardige partners die samen het werkende hart van Nederland vormen. Dit benadrukt hun visie op samenwerking en onderlinge afhankelijkheid voor een sterke samenleving.
“BBB is een brede volkspartij voor burgers en bedrijven en daarnaast de enige échte landbouwpartij in Nederland.”
“Onze samenleving draait op mensen die doen: boeren zorgen voor voedsel, burgers voor leefbare buurten, bedrijven voor banen en innovatie. Zij vormen samen het werkende hart van Nederland. Geen tegenpolen, maar partners.”
De ChristenUnie benadrukt het belang van een dienstbare overheid die burgers ondersteunt in plaats van tegenwerkt, en pleit voor minder regeldruk en meer vertrouwen in burgers. Ze willen dat burgers actief kunnen deelnemen aan de samenleving, onder andere door het verminderen van bureaucratie en het stimuleren van integratie en participatie van nieuwkomers. Concrete voorstellen zijn het schrappen van onnodige regels, het afschaffen van het Europees Burgerservicenummer, en het stellen van integratie-eisen aan migranten.
Minder regeldruk en meer vertrouwen in burgers
De ChristenUnie ziet dat overregulering leidt tot frustratie en vervreemding tussen overheid en burgers. Ze willen een overheid die burgers helpt verantwoordelijkheid te nemen, door regels te schrappen die niet bijdragen aan het doel en door bureaucratie te verminderen.
“Door deze overregulering komen overheden tegenover burgers te staan. De ChristenUnie ziet liever een dienstbare overheid die burgers en organisaties helpt bij het zelf dragen van verantwoordelijkheden, in plaats van onnodige regeldruk.”
“Het belastingstelsel is zo complex gemaakt dat je bijna gepromoveerd moet zijn om het te begrijpen... bedrijven, maatschappelijke organisaties en burgers te maken hebben met een grote last aan regels, formulieren en andere vormen van verantwoording.”
Geen Europees Burgerservicenummer
De ChristenUnie is kritisch op Europese digitalisering en privacy, en verzet zich tegen het invoeren van een Europees Burgerservicenummer om de privacy van burgers te beschermen.
“Als er een eID komt, moet dit vrijwillig, transparant en privacy-proof zijn. Er komt geen Europees Burgerservicenummer.”
Integratie en participatie-eisen voor nieuwkomers en arbeidsmigranten
De partij vindt dat wie burger wil zijn, actief moet bijdragen aan de samenleving. Ze willen integratie- en taaleisen stellen aan nieuwkomers en arbeidsmigranten, zodat zij volwaardig kunnen deelnemen aan de maatschappij.
“Wie burger wil zijn van dit land, draagt zijn of haar steentje bij om aan dit land te bouwen. De overheid schept hiervoor de juiste randvoorwaarden: door gemakkelijke en begeleide toetreding tot de arbeidsmarkt, onderwijs of taallessen.”
“Aan verblijfsvergunningen voor niet EU-arbeidsmigranten verbinden we voorwaarden aan integratie, zoals het leren van de Nederlandse taal.”
FVD stelt de individuele burger centraal door te pleiten voor meer directe invloed, minder bureaucratie en meer kleinschaligheid in bestuur en samenleving. Ze willen burgers meer zeggenschap geven via bindende referenda, direct gekozen burgemeesters en het herstellen van de menselijke maat in het openbaar bestuur. Het doel is dat burgers zich weer gezien, gehoord en betrokken voelen bij hun eigen omgeving.
Meer directe invloed en zeggenschap voor burgers
FVD wil dat burgers meer directe invloed krijgen op het bestuur, onder andere door bindende referenda en direct gekozen burgemeesters. Dit moet het gevoel van betrokkenheid en controle bij burgers vergroten en het bestuur dichter bij de burger brengen.
“We willen bindende referenda, direct gekozen burgemeesters en versterking van het vrije, ongecensureerde publieke debat om hier tegenwicht aan te kunnen bieden.”
Herstel van de menselijke maat en kleinschaligheid
FVD signaleert dat burgers zich vervreemd voelen door schaalvergroting en bureaucratie. Ze willen kleinschaligheid en de menselijke maat terugbrengen in bestuur, zorg, onderwijs en stedenbouw, zodat burgers zich weer betrokken en gehoord voelen.
“Burgers ervaren verlies van identiteit en verbondenheid, en instellingen zijn vaak onpersoonlijk en log geworden. Forum voor Democratie wil deze trend doorbreken en kiest nadrukkelijk voor kleinschaligheid.”
“Minder regels en meer maatwerk moeten ervoor zorgen dat burgers zich weer gezien, gehoord en betrokken voelen bij hun eigen omgeving.”
Meer privacy en keuzevrijheid voor burgers in digitale omgeving
FVD wil dat burgers meer privacy en keuzevrijheid krijgen online, onder andere door het afschaffen van de cookiewet en het bevorderen van concurrentie met Big Tech.
BVNL stelt de individuele burger centraal en pleit voor een kleine, dienstbare overheid die zich terughoudend opstelt in het leven van mensen. Ze willen de macht van de staat beperken, burgerrechten beschermen, en directe democratie versterken via bindende referenda. Concrete voorstellen zijn onder meer het invoeren van een bindend referendum, het waarborgen van digitale privacy, en het minimaliseren van bureaucratie.
Kleine, dienstbare en transparante overheid
BVNL vindt dat de overheid dienstbaar moet zijn aan de burger, met minimale bemoeienis en maximale transparantie. De partij ziet een te grote rol van de staat als bedreiging voor individuele vrijheid en eigen initiatief.
“De staat moet dienstbaar zijn aan de burger, niet andersom. De overheid moet klein, betrouwbaar, volledig transparant en efficiënt zijn, met een zeer terughoudende rol in het leven van mensen.”
Macht terug naar de burger via bindend referendum
BVNL wil de democratie versterken door burgers directer invloed te geven op beleid, onder andere via bindende referenda. Dit moet voorkomen dat bureaucraten of de staat te veel macht krijgen over het dagelijks leven van mensen.
“BVNL wil een bindend referendum invoeren. Democratie moet weer terug naar de inwoners van Nederland. Over specifieke onderwerpen moet het volk zich buiten de verkiezingen kunnen uitspreken.”
Bescherming van digitale rechten en privacy van burgers
De partij benadrukt het belang van digitale vrijheid, privacy en veiligheid voor burgers. BVNL wil dat technologie de burgerrechten versterkt en dat de overheid burgers ondersteunt in de digitale samenleving.
“BVNL staat voor een digitale toekomst waarin burgers vrijelijk hun mening kunnen uiten, waarin encryptie beschermd wordt en waarin technologie de privacy en veiligheid van mensen versterkt.”
“Wij streven naar een overheid die haar digitale dienstverlening op orde heeft, burgers helpt om mee te doen met nieuwe...”
JA21 stelt de burger centraal door te pleiten voor een dienstbare overheid die burgers vertrouwt en hun wensen en behoeften vooropstelt, vooral in de zorg. De partij verzet zich tegen overmatige regeldruk en dwang vanuit de overheid, en wil burgers meer regie geven over hun eigen leven, met name op het gebied van zorg en mobiliteit.
Overheid moet dienstbaar zijn aan de burger
JA21 vindt dat de overheid er is voor de burger, niet andersom. De partij wil af van een overheid die het leven van burgers tot in detail reguleert en pleit voor meer vertrouwen in burgers en minder bureaucratie.
“Bij JA21 is de overheid er voor de burger, niet andersom. De overheid moet zich niet langer opstellen als een regelfabriek die de levens van mensen tot in detail vormgeeft. De overheid moet de eigen burgers weer gaan vertrouwen, en de publieke sector moet kleiner en dienstbaarder worden.”
Burger en diens wensen centraal in de zorg
JA21 wil dat burgers meer mogelijkheden krijgen om zelf de regie te voeren over hun gezondheid en zorg. De partij benadrukt het belang van toegankelijke zorg die aansluit bij de individuele situatie van de burger.
“JA21 pleit ervoor de burger en diens wensen en behoeften centraal te stellen in de zorgverlening. Burgers moeten meer mogelijkheden krijgen om de regie te voeren over hun eigen gezondheid en zorg.”
Geen dwang of ontmoediging richting burgers bij mobiliteit
JA21 verzet zich tegen maatregelen die burgers dwingen of ontmoedigen in hun mobiliteitskeuzes, zoals hoge belastingen of verboden op brandstofauto’s.
“De gewone burger moet niet uit zijn auto worden gepest é n de automobilist is niet de melkkoe van de overheid.”
“Ook een vanuit Brussel afgekondigd verbod van verkoop van brandstofauto’s per 1 januari 2035 en het instellen van milieuzones om de burger richting het elektrisch rijden te dwingen, wordt niet door JA21 gesteund.”
NSC benadrukt het belang van een betrouwbare, toegankelijke overheid die burgers centraal stelt en hun rechtsgevoel respecteert. Ze willen de digitale dienstverlening verbeteren, burgers meer directe toegang geven tot de overheid en het vertrouwen van burgers herstellen door een nieuwe politieke cultuur. Concrete voorstellen zijn onder meer één online overheidsportaal, fysieke contactpunten en het aanpakken van bureaucratie en onrechtvaardigheid.
Eén overheid, betere digitale en fysieke toegankelijkheid
NSC vindt dat de overheid als één geheel richting de burger moet functioneren, met minder bureaucratie en meer overzichtelijke, toegankelijke dienstverlening. Dit moet voorkomen dat burgers verdwalen in een wirwar van loketten en digitale muren, en zorgt ervoor dat iedereen – ook minder digitaal vaardigen – de overheid kan bereiken.
“De digitale overheid moet richting de burger meer als één overheid functioneren. Dit vereist meer holistische aansturing, minder verkokering en minder bureaucratie.”
“Om de wirwar van digitale overheidsdienstverlening overzichtelijker en toegankelijker te maken, moeten burgers de overheid kunnen benaderen via één online overheidsportaal, naar het Deens model. Ook fysieke contactmogelijkheden op gemeentehuizen en informatiepunten in openbare bibliotheken moeten beschikbaar zijn en blijven. We moeten voorkomen dat de overheid zich achter een digitale muur verschuilt en niet langer zichtbaar en benaderbaar is.”
Herstel van vertrouwen en rechtsgevoel van burgers
NSC stelt dat het rechtsgevoel van burgers te vaak wordt aangetast door hoge kosten en bureaucratie, en dat een betrouwbare overheid en nieuwe politieke cultuur nodig zijn om dit te herstellen. Ze willen creatieve oplossingen die verder gaan dan klassieke opsporing en meer inhoudelijke politiek.
“Dat tast het rechtsgevoel van burgers aan. Dat moet anders. Met creatieve oplossingen, die verder kijken dan alleen de klassieke strafrechtelijke opsporing.”
“Een betrouwbare overheid en nieuwe politieke cultuur zijn nodig om onze problemen met bestaanszekerheid, weerbaarheid en migratie op te lossen. Meer inhoud en minder ophef.”
De Partij voor de Dieren wil burgers actief betrekken bij het voedsel- en landbouwbeleid, onder andere via een burgerberaad over de afbouw van de vee-industrie. Daarnaast stimuleert de partij directe verbindingen tussen boer en burger, waarbij burgers mede-eigenaar kunnen zijn van lokale voedselinitiatieven. De partij benadrukt het belang van beleid dicht bij de burger en het recht op fysieke dienstverlening voor wie niet digitaal vaardig is.
Burgerberaad over afbouw vee-industrie
De PvdD pleit voor directe burgerparticipatie bij grote maatschappelijke transities, zoals de omslag naar een plantaardig landbouwsysteem. Door een burgerberaad te organiseren, wil de partij burgers invloed geven op het beleid rondom de afbouw van de vee-industrie en de adviezen hiervan verplicht laten opvolgen door de regering.
“Nederland organiseert een burgerberaad over het afbouwen van de vee-industrie en de omslag naar een diervriendelijke, gezonde en plantaardige landbouw. De adviezen die daaruit voortkomen worden door de regering opgepakt.”
Directe verbinding tussen boer en burger stimuleren
De partij wil de relatie tussen burgers en voedselproductie versterken door regionale initiatieven te stimuleren waarin burgers samen met boeren eigenaarschap nemen over voedselproductie. Dit moet leiden tot meer betrokkenheid, transparantie en lokale controle.
“Initiatieven voor regionale voedselproductie en de verbinding tussen boer en burger worden volop gestimuleerd. Ruim baan voor stadslandbouw, voedselbossen en boerderijen waarbij burgers samen het eigenaarschap vormgeven en samenwerken met de boer.”
Publieke dienstverlening dicht bij de burger
De PvdD vindt dat essentiële publieke diensten, zoals sociale zekerheid en gezondheidszorg, nationaal geregeld moeten worden en dicht bij de burger moeten blijven. Ook moet de overheid fysiek toegankelijk blijven voor burgers die niet digitaal vaardig zijn.
“Op andere vlakken is maatwerk op nationaal niveau, dicht bij de burger, noodzakelijk.”
“Burgers die niet uit de voeten kunnen met de digitale middelen van de overheid, kunnen altijd bij een fysieke balie in hun eigen gemeente terecht.”
Volt benadrukt het belang van burgerrechten, privacy en democratisch bewustzijn. Ze willen burgers meer inzicht en controle geven over hun gegevens en pleiten voor structureel burgerschapsonderwijs op scholen. Hun visie is gericht op een transparante, inclusieve samenleving waarin burgers actief kunnen deelnemen en beschermd zijn.
Inzicht en controle over persoonsgegevens voor burgers
Volt vindt het essentieel dat burgers altijd weten wie hun gegevens bekijkt en waarvoor deze worden gebruikt. Dit moet de privacy van burgers waarborgen en hun positie tegenover (digitale) systemen versterken.
“Burgers hebben altijd inzicht in wie hun gegevens bekijken en waarvoor. Privacy by design is het uitgangspunt bij ieder nieuw systeem.”
Structureel burgerschapsonderwijs op school
Volt wil dat burgerschapsvorming een vaste plek krijgt in het onderwijs, zodat elk kind goed wordt voorbereid op deelname aan de democratische samenleving. Dit moet bijdragen aan democratisch bewustzijn, sociale veiligheid en inclusie.
“Volt pleit ervoor dat burgerschapsvorming een vaste plek krijgt in het primair en voortgezet onderwijs. Elk kind, op elke school, moet toegang hebben tot kwalitatief goed burgerschapsonderwijs — gericht op democratisch bewustzijn, sociale veiligheid, inclusie en weerbaarheid.”
“Volt pleit daarom voor de invoering van een vakdocent burgerschap, vergelijkbaar met vakdocenten lichamelijke oefening en muziek. Burgerschapsvorming wordt structureel verankerd in het schoolcurriculum en de schoolcultuur.”
Europese gezondheidszorg voor alle burgers
Volt streeft naar een EU-brede aanpak van publieke gezondheid, waarbij de gezondheid van alle burgers centraal staat. Transparantie en samenwerking moeten leiden tot betere en toegankelijke zorg voor iedereen.
“De EU moet actief bijdragen aan het beschermen en verbeteren van de gezondheid van al haar burgers.”
BIJ1 wil burgers meer regie en zeggenschap geven over hun eigen leven, vooral waar het gaat om publieke voorzieningen, hersteloperaties en energievoorziening. De partij pleit voor het vereenvoudigen van bureaucratische processen en het wegnemen van financiële drempels, zodat burgers daadwerkelijk invloed kunnen uitoefenen en niet worden buitengesloten door ingewikkelde systemen. Concrete voorstellen zijn onder andere het vergroten van burgerregie bij hersteloperaties en het stoppen met subsidiemodellen die eerst investeringen van burgers vragen.
Meer regie voor burgers bij hersteloperaties
BIJ1 vindt dat burgers meer directe invloed moeten krijgen op de aanpak en uitvoering van hersteloperaties, zoals bij het toeslagenschandaal. Dit is bedoeld om de menselijke maat terug te brengen en bureaucratische barrières te verminderen, zodat burgers niet langer afhankelijk zijn van trage en ondoorzichtige processen.
“De burger krijgt meer regie over de aanpak en uitvoering van de hersteloperatie.”
Gelijke toegang tot verduurzaming voor alle burgers
De partij wil dat verduurzaming niet alleen toegankelijk is voor burgers die vooraf kunnen investeren. Door het subsidiemodel te veranderen, wil BIJ1 voorkomen dat burgers met minder financiële middelen worden buitengesloten van verduurzamingsmaatregelen.
“We stoppen met het ongelijke subsidiemodel waarin burgers eerst moeten investeren om toegang te krijgen tot subsidies om te verduurzamen.”
Bereikbaarheid van openbaar vervoer voor burgers
BIJ1 stelt een bereikbaarheidsnorm vast die bepaalt hoe ver burgers maximaal van openbaar vervoer mogen wonen. Dit moet garanderen dat alle burgers, ongeacht woonplaats, toegang hebben tot goed openbaar vervoer.
“Deze norm bepaalt de maximale afstand tussen burgers en openbaar vervoer.”
D66 ziet burgerschap als een essentieel onderdeel van onderwijs en samenleving, waarbij het ontwikkelen van democratische waarden, gelijke kansen en actieve deelname centraal staan. De partij wil scholen stimuleren om burgerschap structureel te bevorderen en investeert in brede buurtscholen en gelijke onderwijskansen. D66 gelooft dat goed burgerschap bijdraagt aan een inclusieve, vrije en kansrijke samenleving.
Burgerschap structureel bevorderen in het onderwijs
D66 vindt dat scholen een actieve rol moeten spelen in het ontwikkelen van burgerschap bij leerlingen, zodat zij leren deelnemen aan de samenleving en democratische waarden omarmen. Dit moet bijdragen aan gelijke kansen en een inclusieve samenleving, ongeacht achtergrond.
“We werken vanuit hoge verwachtingen van ieder kind, ongeacht je achtergrond. Dat doen we vanaf de eerste stappen op de kinderopvang tot aan het eindexamen. Hetzelfde geldt voor leraren, onderwijsassistenten, schoolleiders én bestuurders. In deze cultuur van hoge verwachtingen combineren we een rijk schoolprogramma met sterke basisvaardigheden in taal, rekenen en burgerschap.”
“en burgerschap.”
Brede buurtscholen en samenwerking voor burgerschapsvorming
D66 stimuleert samenwerking tussen scholen en lokale organisaties om burgerschap ook buiten de klas te bevorderen. Door brede buurtscholen krijgen kinderen meer mogelijkheden om zich te ontwikkelen tot actieve burgers.
“We moedigen scholen aan om samen te werken met sportclubs, muziekverenigingen en andere organisaties in de buurt. Op zo’n brede buurtschool krijgen kinderen ook na schooltijd de kans om zich te ontwikkelen.”
De SGP benadrukt dat burgers verantwoordelijkheid dragen voor hun leefomgeving, onder meer in relatie tot landbouw en natuur. Daarnaast stelt de partij dat het verkrijgen van het Nederlanderschap (burgerschap) niet vanzelfsprekend is, maar aan duidelijke voorwaarden moet voldoen, waaronder het expliciet afwijzen van antisemitisme. De partij koppelt burgerschap aan integratie en het onderschrijven van fundamentele waarden.
Burgerschap alleen onder strikte voorwaarden
De SGP vindt dat het verkrijgen van het Nederlanderschap geen automatisme mag zijn, maar afhankelijk moet zijn van het expliciet onderschrijven van bepaalde waarden, zoals het afwijzen van antisemitisme. Dit moet wettelijk worden vastgelegd en kan gevolgen hebben voor de verblijfsstatus van nieuwkomers.
“Burgerschap wordt niet zomaar toegekend. Dit gebeurt onder voorwaarden. De SGP wil in de wet vastleggen dat aspirant-burgers expliciet afstand doen van antisemitische ideeën (inclusief ontkenning van Israëls bestaansrecht) als voorwaarde voor naturalisatie.”
“Inburgeraars worden, net als in Duitsland, verplicht te ondertekenen het Joodse leven te beschermen. Houden nieuwkomers zich hier niet aan, dan kan dat gevolgen hebben voor hun verblijfsstatus.”
Burgers dragen verantwoordelijkheid voor hun leefomgeving
De SGP benadrukt dat burgers mede verantwoordelijk zijn voor de staat van natuur en landbouw, en dat zij niet alleen naar boeren moeten wijzen, maar ook hun eigen gedrag moeten reflecteren.
“De zorg voor landbouw en natuur schept verantwoordelijkheid: voor burgers in hun achtertuin, consumenten in de winkel en boeren op hun bedrijf, en ook voor ketenpartijen, natuurbeheerders en de overheid. Hoe kun je als burger boeren de schuld geven van achteruitgang in de natuur, terwijl je eigen achtertuin vol tegels ligt?”
50PLUS benadrukt het belang van directe burgerinspraak en het betrekken van burgers bij besluitvorming, met een duidelijke voorkeur voor meer directe democratie. Daarnaast onderstreept de partij het belang van regionale media die dicht bij de burger staan. De belangrijkste voorstellen zijn het bevorderen van directe democratie en het versterken van regionale omroepen.
Meer directe democratie en burgerinspraak
50PLUS vindt dat burgers meer directe invloed moeten hebben op beleid en besluitvorming, omdat dit de betrokkenheid en legitimiteit van het bestuur vergroot. De partij ziet meer burgerinspraak als essentieel voor een gezonde democratie en wil daarom directe democratie bevorderen.
“Verder is meer inspraak van de burger van groot belang; wij pleiten voor directe democratie.”
Regionale omroepen dichter bij de burger
De partij erkent het belang van regionale media die de afstand tussen overheid en burger verkleinen en de lokale democratie versterken. Door regionale omroepen te bevorderen, wil 50PLUS de informatievoorziening en betrokkenheid van burgers vergroten.
“Regionale omroepen staan dicht bij de burger en worden bevorderd.”
Het CDA benadrukt het belang van betrokken burgers in een sterke samenleving en wil burgers meer zeggenschap en zekerheid geven, onder andere via versterking van burgerschapsonderwijs en het verminderen van bureaucratie. Concrete voorstellen richten zich op het verbeteren van toezicht dat burgers raakt, het toegankelijker maken van de woningmarkt, en het voorbereiden van jongeren op hun rol als burger.
Burgerschapsonderwijs versterken
Het CDA vindt het belangrijk dat jongeren goed worden voorbereid op hun rol als burger in de samenleving. Daarom willen ze het burgerschapsonderwijs op scholen versterken, met aandacht voor democratie, rechtsstaat en praktische vaardigheden.
“We versterken burgerschapsonderwijs op middelbare scholen en het mbo. Naast kennis over democratie en rechtsstaat besteden we aandacht aan het omgaan met ideologische verschillen en het ontwikkelen van praktische, financiële en digitale vaardigheden. Zo bereiden we jongeren optimaal voor op hun rol in de samenleving.”
Minder bureaucratie en duidelijker toezicht voor burgers
Het CDA erkent dat burgers gebaat zijn bij duidelijk en effectief toezicht, zonder onnodige bureaucratie en kosten. Ze willen bestaande wetgeving evalueren om deze beter te laten werken voor burgers.
“De huidige Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) zorgt voor disproportionele kosten bij kleinere bouwprojecten, vertraagt de bouw en leidt tot bureaucratie en onduidelijkheid. Dit terwijl burgers en bedrijven gebaat zijn bij goed toezicht. Daarom wordt de wet versneld geëvalueerd om te zien hoe deze moet worden aangepast.”
De PVV benadrukt in haar verkiezingsprogramma dat de Nederlandse burger centraal moet staan in het beleid, waarbij burgers meer zeggenschap en bescherming krijgen tegen externe invloeden en bureaucratie. Concrete voorstellen richten zich op het beperken van de invloed van ongekozen instanties, het versterken van de positie van Nederlanders in hun eigen land, en het beschermen van hun veiligheid en bestaanszekerheid. De partij positioneert zichzelf als de stem van de gewone burger tegenover de gevestigde orde en internationale bemoeienis.
Meer zeggenschap voor de Nederlandse burger
De PVV stelt dat de macht in Nederland bij de burgers hoort te liggen, niet bij politici of buitenlandse instanties. Dit standpunt adresseert het gevoel dat burgers te weinig invloed hebben op beleid en besluitvorming, en dat hun belangen vaak worden genegeerd door de elite of door Brussel.
“Nee, ú bent de baas en ú hebt het voor het zeggen. Want dit is úw land.”
Uitburgeren van vreemdelingen die zich niet aan de wet houden
De partij wil dat alleen burgers die zich aan de wet houden, in Nederland mogen blijven. Dit standpunt is gericht op het beschermen van de Nederlandse burger tegen criminaliteit en overlast, en het versterken van de sociale cohesie.
“Iedereen die zich in Nederland netjes aan de wet houdt, mag hier blijven – maar vreemdelingen die dat niet doen, dienen zonder pardon te worden “uitgeburgerd”.”
De SP vindt dat burgers en bedrijven gelijk behandeld moeten worden, vooral op het gebied van belasting en maatschappelijke bijdrage. Ze willen geheime belastingvoordelen voor multinationals afschaffen, zodat grote bedrijven net als gewone burgers eerlijk bijdragen aan de samenleving.
Gelijke belasting voor burgers en bedrijven
De SP wil dat multinationals niet langer profiteren van geheime afspraken en belastingkortingen, maar net als alle andere burgers en bedrijven eerlijk belasting betalen. Dit moet zorgen voor meer rechtvaardigheid en solidariteit in de samenleving.
“De allergrootste multinationals gaan, net zoals alle andere burgers en bedrijven, bijdragen aan onze samenleving en eerlijk belasting betalen. We schaffen geheime afspraken en belastingkortingen af.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma