Verkiezingsprogramma's 2025 overburgemeester
FVD wil dat burgemeesters niet langer benoemd worden via politieke achterkamertjes, maar rechtstreeks gekozen worden door de bevolking. Daarnaast pleit de partij voor de mogelijkheid om falende burgemeesters tussentijds via een referendum te ontslaan. Hiermee wil FVD de macht teruggeven aan de burger en de democratische controle op lokale bestuurders vergroten.
Rechtstreekse verkiezing van burgemeesters
FVD vindt dat de huidige benoemingsprocedure van burgemeesters ondemocratisch is en pleit voor directe verkiezingen door de bevolking. Dit moet de transparantie vergroten en de macht terugleggen bij de burger, zodat bestuurders verantwoording afleggen aan de kiezer in plaats van aan politieke partijen.
“Burgemeesters en andere publieke functionarissen worden niet langer aangesteld, maar rechtstreeks gekozen door de bevolking.”
“Daarnaast vinden wij dat topfuncties als burgemeesters en Commissarissen van de Koning niet langer benoemd mogen worden via politieke achterkamertjes, maar gekozen moeten worden door de bevolking zelf.”
“We laten burgemeesters en Commissarissen van de Koning direct door de bevolking kiezen, zodat bestuurders verantwoording afleggen aan de kiezer in plaats van aan politieke partijen.”
“Burgemeesters en andere bestuurders worden niet langer benoemd door een kleine kring, maar rechtstreeks gekozen.”
“We willen bindende referenda, direct gekozen burgemeesters...”
Mogelijkheid tot tussentijds ontslag via referendum
FVD wil burgers de mogelijkheid geven om, met voldoende steun, een referendum te organiseren om falende burgemeesters tussentijds te ontslaan. Dit versterkt de democratische controle en maakt bestuurders directer verantwoordelijk voor hun functioneren.
“We maken het mogelijk dat burgers, met voldoende steunbetuigingen, een referendum afdwingen om falende bestuurders zoals Burgemeesters of Commissarissen van de Koning tussentijds te ontslaan.”
De VVD wil de neutrale, bovenpartijdige rol van de burgemeester behouden en is tegen de gekozen burgemeester. Daarnaast pleit de partij voor het uitbreiden van de bevoegdheden van burgemeesters op het gebied van openbare orde, zoals het aanpakken van online relschoppers, drugscriminaliteit en misstanden rond arbeidsmigratie. De VVD ziet de burgemeester als een belangrijke, onafhankelijke schakel in het lokale bestuur en wil diens positie versterken waar het gaat om veiligheid en integriteit.
Behoud neutrale, niet-gekozen burgemeester
De VVD vindt het belangrijk dat de burgemeester boven de partijen staat en niet gekozen wordt, om zo de onafhankelijkheid en neutraliteit te waarborgen. Dit standpunt is gericht op het voorkomen van politisering van het ambt en het beschermen van de verbindende rol van de burgemeester in de lokale democratie.
“We koesteren de neutrale positie van de burgemeester en de commissaris van de Koning boven de partijen en voor alle inwoners. Daarom zijn we tegen de gekozen burgemeester en de gekozen commissaris van de Koning.”
Meer bevoegdheden voor burgemeester bij openbare orde en veiligheid
De VVD wil dat burgemeesters meer mogelijkheden krijgen om op te treden tegen ordeverstoringen, criminaliteit en misstanden, met name op het gebied van online rellen, drugsbeleid en arbeidsmigratie. Dit moet bijdragen aan een veiligere samenleving en slagvaardiger lokaal bestuur.
“te voorkomen en te beperken, krijgen burgemeesters de bevoegdheid om relschoppers die online oproepen plaatsen om te gaan rellen het bevel te geven om hun berichten te verwijderen.”
“In de tussentijd willen we wel dat burgemeesters meer mogelijkheden krijgen en actief benutten”
“Burgemeesters krijgen meer bevoegdheden om in te grijpen bij grove misstanden en leggen daar zoals gebruikelijk verantwoording af aan de gemeenteraad.”
Meer zeggenschap voor burgemeester en gemeenteraad bij oprichting nieuwe scholen
De VVD wil dat de zorgen van burgemeesters en gemeenteraden over bijvoorbeeld segregatie bij de komst van nieuwe (islamitische) scholen zwaarder gaan wegen. Daarom pleit de partij voor meer lokale zeggenschap bij het oprichten van nieuwe bekostigde scholen.
“Dit gebeurt regelmatig in weerwil van de wens van een gemeenteraad of burgemeester. Zij maken zich vaak zorgen over segregatie en vervreemding tussen groepen inwoners met de komst van weer een islamitische school.”
Volt wil de democratische legitimiteit van het lokale bestuur versterken door inwoners direct hun burgemeester te laten kiezen. Daarnaast pleit Volt voor meer zeggenschap van burgemeesters over de politie-inzet, zodat zij beter kunnen inspelen op lokale veiligheidsproblemen.
Inwoners kiezen hun eigen burgemeester
Volt vindt dat inwoners meer directe invloed moeten krijgen op het lokale bestuur, en ziet het kiezen van de burgemeester als een belangrijke stap om de lokale democratie te versterken. Dit voorstel adresseert het gebrek aan directe betrokkenheid van burgers bij belangrijke lokale functies.
“Een belangrijke stap daarvoor is dat ze de kans krijgen om hun eigen burgemeester te kiezen.”
Meer zeggenschap voor burgemeesters over politie-inzet
Volt signaleert dat burgemeesters momenteel onvoldoende invloed hebben op de inzet van de politie in hun gemeente. Door hen meer zeggenschap te geven, kunnen lokale veiligheidsproblemen effectiever worden aangepakt en hoeven burgemeesters minder te leunen op boa’s.
“Burgemeesters moeten meer zeggenschap krijgen over de politie-inzet, om beter te kunnen reageren op lokale problemen.”
“Als de politie zich hier weer op richt, dan kunnen burgemeesters minder leunen op boa’s om lokale veiligheid te garanderen.”
BIJ1 wil de macht van burgemeesters onder sterkere democratische controle plaatsen, vooral op het gebied van openbare orde en veiligheid. Ingrijpen door de burgemeester bij demonstraties moet tot het uiterste minimum beperkt worden en altijd uitgebreid verantwoord en getoetst worden. Transparantie, verantwoording en beperking van de bevoegdheden van de burgemeester staan centraal in hun visie.
Meer democratische controle op de macht van burgemeesters
BIJ1 vindt dat burgemeesters te veel macht hebben, vooral rond openbare orde, veiligheid en politieoptreden. De partij wil deze macht ondergeschikt maken aan democratische controle, transparantie en verantwoording, zodat burgers meer invloed krijgen op besluiten die hun rechten raken.
“De macht van burgemeesters wordt onderhevig aan meer democratische controle, verantwoording en transparantie, in het bijzonder rond openbare orde, veiligheid, politieacties, surveillance en het sluiten van woningen.”
Beperking van burgemeestersbevoegdheden bij demonstraties
BIJ1 wil dat het optreden van burgemeesters bij demonstraties drastisch wordt ingeperkt. Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen mag een burgemeester ingrijpen, en dan moet dat altijd achteraf uitgebreid verantwoord en getoetst worden aan het demonstratierecht.
“Het beleid over demonstraties verandert van repressie naar facilitatie; alleen in zeer uitzonderlijke gevallen kan de burgemeester ingrijpen, met uitgebreide verantwoording en toetsing aan het demonstratierecht nadien.”
NSC ziet de burgemeester als een centrale figuur in het handhaven van de openbare orde en benadrukt het belang van voldoende ondersteuning voor deze taak. Het belangrijkste concrete voorstel is dat burgemeesters moeten kunnen rekenen op voldoende wijkagenten die zich daadwerkelijk inzetten voor de leefbaarheid en veiligheid in wijken en dorpen.
Burgemeester als spil in handhaving openbare orde
NSC onderstreept dat burgemeesters een sleutelrol spelen bij het waarborgen van de openbare orde. Zij signaleren dat wijkagenten nu te veel tijd kwijt zijn aan taken buiten hun wijk, waardoor de burgemeester onvoldoende wordt ondersteund in zijn kerntaak. NSC wil dat wijkagenten minimaal 80% van hun tijd in de wijk besteden om de burgemeester effectief te laten functioneren.
De PVV wil af van het huidige systeem waarbij burgemeesters worden benoemd en pleit voor de invoering van rechtstreeks gekozen burgemeesters. Dit past in hun bredere streven naar meer directe democratie en het vergroten van de invloed van burgers op lokaal bestuur.
Rechtstreeks gekozen burgemeesters
De PVV vindt het ondemocratisch dat burgemeesters in Nederland worden benoemd in plaats van gekozen. Zij zien een gekozen burgemeester als een manier om de burger meer directe invloed te geven op het lokale bestuur en om de afstand tussen burger en politiek te verkleinen.
BVNL wil dat burgemeesters niet langer benoemd, maar rechtstreeks gekozen worden door de inwoners. Dit past in hun bredere streven naar meer democratie, transparantie en het terugbrengen van macht naar het lokale niveau. Het belangrijkste concrete voorstel is de invoering van directe verkiezingen voor burgemeesters.
Burgemeesters direct kiezen in plaats van benoemen
BVNL vindt dat de huidige benoemingsprocedure voor burgemeesters te weinig democratisch is en te veel ruimte laat voor vriendjespolitiek. Door burgemeesters rechtstreeks te laten kiezen, willen zij de lokale democratie versterken en de afstand tussen burger en bestuur verkleinen.
“Burgemeesters en Commissarissen van de Koning worden niet meer benoemd, maar gekozen via directe verkiezingen.”
DENK wil dat burgemeesters voortaan rechtstreeks gekozen worden door de bevolking, waarmee zij inzetten op meer democratische legitimiteit en inspraak van burgers in het lokale bestuur. Dit voorstel is concreet en onderscheidt zich van het huidige systeem waarin burgemeesters worden benoemd. DENK ziet dit als een stap naar een transparanter en sterker openbaar bestuur.
Burgemeesters rechtstreeks kiezen
DENK pleit voor het rechtstreeks kiezen van burgemeesters door de bevolking, om zo de democratische legitimiteit en betrokkenheid bij het lokale bestuur te vergroten. Hiermee wil de partij de invloed van burgers op lokaal niveau versterken en het openbaar bestuur transparanter maken. Dit standpunt adresseert het huidige gebrek aan directe inspraak bij de benoeming van burgemeesters.
“Burgemeesters worden voortaan rechtstreeks gekozen door de bevolking.”
GroenLinks-PvdA wil de rol van de gemeenteraad bij de benoeming van de burgemeester behouden en spreekt zich uit tegen verdere democratisering van deze functie. De partij benadrukt dat de gemeenteraad verantwoordelijk blijft voor het kiezen van de burgemeester, waarmee ze vasthoudt aan het huidige systeem en geen directe verkiezing door burgers voorstaat.
Gemeenteraad blijft burgemeester kiezen
GroenLinks-PvdA vindt dat de gemeenteraad de aangewezen instantie is om de burgemeester te kiezen, en ziet geen aanleiding om deze bevoegdheid te verschuiven naar directe verkiezingen door burgers. Dit standpunt is bedoeld om de lokale democratie te waarborgen en bestuurlijke stabiliteit te behouden.
“De gemeenteraad blijft aan zet bij het kiezen van de burgemeester.”
JA21 pleit voor de invoering van gekozen burgemeesters als onderdeel van hun streven naar meer directe democratie en burgerzeggenschap. Dit voorstel past in hun bredere visie op decentralisatie en het vergroten van de invloed van burgers op lokaal bestuur.
Invoering van gekozen burgemeesters
JA21 wil dat burgemeesters voortaan gekozen worden, zodat burgers meer directe invloed krijgen op het lokale bestuur. Hiermee wil de partij de betrokkenheid van inwoners vergroten en de afstand tussen burger en politiek verkleinen.
“Gekozen burgemeesters.”
De SGP wil dat burgemeesters beter worden uitgerust om op te treden tegen criminaliteit door hen toegang te geven tot meer betrouwbare informatie over criminelen en netwerken. Het programma benadrukt het belang van betere gegevensdeling en versterking van de democratische controle van lokale bestuurders, zodat burgemeesters effectiever kunnen optreden in hun rol als handhaver van de openbare orde.
Meer betrouwbare informatie voor burgemeesters
De SGP vindt dat burgemeesters meer betrouwbare informatie moeten krijgen over criminelen en criminele netwerken, zodat zij adequaat kunnen optreden tegen georganiseerde misdaad. Dit moet worden bereikt door betere gegevensdeling tussen politie, zorg, familie en gemeenten. Het doel is om de positie van de burgemeester als verantwoordelijke voor de openbare orde te versterken.
“De SGP wil dat burgemeesters meer betrouwbare informatie krijgen over criminelen en netwerken om goed te kunnen optreden. Betere gegevensdeling is nodig.”
De SP noemt de burgemeester slechts één keer in haar verkiezingsprogramma, en uitsluitend in de context van het afschaffen van bijzondere regelingen voor politici. Er zijn geen concrete beleidsvoorstellen of visies over de rol, benoeming, bevoegdheden of positie van de burgemeester. De enige relevante maatregel betreft het gelijktrekken van wachtgeldregelingen voor alle politici, inclusief burgemeesters.
Afschaffen bijzondere regelingen voor burgemeesters
De SP wil dat burgemeesters, net als andere politici, geen recht meer hebben op bijzondere regelingen zoals ruime vergoedingen en wachtgeld. Dit past in hun bredere streven naar gelijke behandeling en het tegengaan van privileges voor bestuurders in de publieke sector.
“Bijzondere regelingen voor politici schaffen we af, zoals de te ruime vergoedingen voor reizen, verblijf en onkostenvergoedingen. Dat geldt uiteraard ook voor alle andere politici die momenteel recht op wachtgeld hebben, zoals ministers, burgemeesters en wethouders.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma