Verkiezingsprogramma's 2025 overbouw
NSC wil de bouw van woningen fors versnellen door bureaucratie te verminderen, regie te nemen en concrete doelen te stellen, met nadruk op sociale huur en betaalbare woningen. Ze pleiten voor meer centrale sturing, innovatieve bouwmethoden, het aanpakken van grondspeculatie en het stimuleren van investeringen door corporaties en private partijen. Hun visie is gericht op het structureel oplossen van de wooncrisis door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, waarvan een groot deel sociaal en betaalbaar.
Versnellen van woningbouw door centrale regie en minder bureaucratie
NSC ziet de wooncrisis als een uitvoeringsprobleem en wil procedures versnellen, centrale regie versterken en knelpunten daadkrachtig oplossen. De partij stelt duidelijke bouwdoelen en wil dat het Rijk knopen doorhakt waar gemeenten en provincies vastlopen.
“Nieuw Sociaal Contract wil sneller kunnen bouwen door bureaucratische barrières weg te nemen en besluiten af te dwingen. Het is nodig om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen (waarvan 30% sociaal en 2/3de betaalbaar, maatwerk per regio).”
“De gemeentelijke goedkeuring van bouwplannen wordt aan strikte termijnen gebonden en de mogelijkheden voor bezwaar en beroep worden ingeperkt.”
“De minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening houdt regie op de volkshuisvesting en krijgt een taakstelling voor het aantal woningen dat jaarlijks gebouwd moeten worden.”
“Het Rijk maakt afspraken met provincies en gemeenten over het aantal te bouwen woningen. En ziet erop toe dat in provinciale en gemeentelijke omgevingsvisies en volkshuisvestingsplannen voldoende nieuwbouwlocaties worden aangewezen.”
Meer sociale huur- en betaalbare woningen bouwen
NSC legt nadruk op het bouwen van sociale huurwoningen en betaalbare koop- en huurwoningen, met langjarige afspraken met woningcorporaties en duidelijke regionale doelen.
“We zetten daarbij vol in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare huur- en koopwoningen zodat iedereen een passend huis kan vinden.”
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035. Deze prestatieafspraken tussen Rijk en woningcorporaties zijn gekoppeld aan heldere woningbouwdoelen per regio.”
“We zetten nadrukkelijk in op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare midden-huur en -koopwoningen.”
“Regio’s die minder sociale huurwoningen hebben dan het landelijk gewenste gemiddelde moeten in hun nieuwbouwprogramma minstens 30% sociale huur opnemen.”
Innovatieve en flexibele bouwmethoden stimuleren
Om sneller en efficiënter te bouwen, wil NSC inzetten op modulaire, fabrieksmatige en circulaire bouw, en het makkelijker maken om bestaande gebouwen te transformeren.
“We investeren in innovatieve woonoplossingen zoals conceptbouw, fabriekswoningen en modulaire bouw. Zo kunnen woningen kwalitatief goed en toch snel worden gebouwd.”
“Om de woningbouw te versnellen zetten we in op twee bewezen strategieën: de bouw van flexibele, modulaire woningen en het forceren van doorbraken in bestaande plannen die al in de pijplijn zitten.”
“Het moet eenvoudiger worden om woningen te splitsen, op te toppen, of om leegstaande kantoorpanden te transformeren naar woonruimte. Waar mogelijk vergunningsvrij.”
Aanpakken van grondspeculatie en inzet van rijksgronden
NSC wil grondspeculatie tegengaan door waardestijgingen af te romen en rijksgronden actief in te zetten voor woningbouw, zodat betaalbaarheid en publieke belangen worden gewaarborgd.
“Er komt een gemeentelijke heffing om grondspeculatie tegen te gaan. Als grond in waarde stijgt, moet dat extra geld gaan naar de gebiedsontwikkeling of sociale woningbouw.”
“Rijksgronden kunnen prima woonlocaties zijn, we zetten ze actief in bij gebiedsontwikkelingen.”
“Grondinstrumentarium moet ingezet worden om tot taxatie van de waarde van grond te komen op basis van huidig gebruik. Waardestijgingen die uitsluitend voortkomen uit bestemmingswijzigingen worden afgeroomd voor het publieke belang.”
Stimuleren van investeringen door corporaties en private partijen
NSC wil de investeringscapaciteit van woningbouwcorporaties en private investeerders vergroten door fiscale maatregelen, garanties en het verlagen van belastingen.
“Om investeren in woningbouw te stimuleren nemen we belastingmaatregelen die de investeringscapaciteit van woningbouwcorporaties en private investeerders vergroten.”
“We willen langjarige verplichte afspraken maken met woningbouwcorporaties over de bouw van nieuwe woningen tot 2035.”
“We verlagen de overdrachtsbelasting. We behouden de hypotheekrenteaftrek.”
“We willen een Woningbouw Investeringsgarantie openstellen (WIG), waarbij het Rijk garant staat voor afzet bij grote gebiedsontwikkelingen met gemengde bouwprogramma’s.”
De SGP vindt dat de woningnood in Nederland daadkrachtig moet worden aangepakt door fors meer woningen te bouwen, met nadruk op betaalbaarheid en diversiteit in het aanbod. Ze willen bouwprocedures versnellen, regels versimpelen, en zowel binnen- als buitenstedelijk bouwen mogelijk maken, met extra aandacht voor starters, senioren en sociale huur. Lokale overheden krijgen veel ruimte, maar het Rijk moet sturen waar nodig om de bouwproductie op peil te brengen.
Forse versnelling woningbouw in alle segmenten
De SGP wil snel meer woningen bouwen in alle segmenten, met prioriteit voor starters, senioren en sociale huur, om de woningnood te verlichten. Zowel binnenstedelijke als buitenstedelijke bouw wordt ondersteund, waarbij bestaande voorraad beter benut moet worden en industrieel bouwen wordt gestimuleerd. Het Rijk moet toezien op voldoende variatie en waar nodig ingrijpen, maar lokale besturen krijgen ruimte voor maatwerk.
“We willen dat er snel meer woningen gebouwd worden en dat we dus geen kansen onbenut laten. Er wordt niet alleen binnenstedelijk, maar ook buitenstedelijk gebouwd.”
“De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak. ... De tijd van praten is voorbij, er moet gebouwd worden!”
“Er wordt in alle segmenten gebouwd. Het Rijk ziet daarop toe. De SGP wil namelijk dat er een gevarieerd aanbod van bijvoorbeeld starterswoningen, betaalbare woningen en woningen voor senioren is.”
“Ook de bouw van sociale huurwoningen verdient meer urgentie. De Rijksoverheid moet bijspringen met extra budget.”
“Binnenstedelijk liggen er nog tal van kansen, onder andere door het transformeren van leegstaande winkel- en kantoorpanden. De SGP wil dat we de bestaande woningvoorraad veel beter gaan benutten door optoppen, splitsen en hospitaverhuur mogelijk te maken.”
“Industrieel bouwen wordt aantrekkelijker gemaakt. Bijvoorbeeld door de keuringen te versimpelen en door te werken met een landelijk keurmerk per type woning.”
“Regionale spreiding van nieuwbouw is belangrijk. Niet alleen in de grote steden, maar ook in de regio moet stevig gebouwd worden.”
Versimpelen en versnellen van bouwprocedures
De SGP vindt dat bouwregels en procedures te vaak vertragend werken en wil deze waar mogelijk schrappen of vereenvoudigen. Ze pleiten voor minder bezwaarprocedures, snellere besluitvorming, en een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten om de bouwproductie te versnellen.
“Bouwregels moeten meewerken en niet tegenwerken. Te vaak vormen goedbedoelde regels een belemmering. Waar mogelijk wordt hierin gesnoeid en vereenvoudigd.”
“Extra (lokale) eisen staan ten dienste aan het aanpakken van de woningnood en zijn geen onnodig vertragende factoren.”
“Er komt een stikstofvrijstelling voor woningbouwprojecten.”
“Het aantal bezwaarprocedures [wordt] verminderd door de voorwaarde te stellen dat een bezwaarmaker een zienswijze bij de gemeente moet hebben ingediend.”
“Waar plaatselijk of regionaal knelpunten optreden door vastgelopen of knellende procedures, kan het Rijk een meer sturende rol vervullen, bijvoorbeeld door het aanwijzen van bouwlocaties. Maar alleen als het voor snellere aanpak van de woningnood echt nodig is.”
Lokale regie en maatwerk bij woningbouw
De SGP wil dat lokale besturen veel ruimte krijgen om in te spelen op lokale woonbehoeften, bijvoorbeeld door kleine uitbreidingen of het bouwen van woningen voor jongeren en ouderen in dorpen. Provincies moeten waar nodig meer ruimte bieden voor lokale initiatieven, met het Rijk als vangnet bij stagnatie.
“De SGP vindt dat het lokale bestuur een grote rol heeft in de woningbouwopgave. Zij krijgen daarom veel ruimte voor lokale initiatieven, gebaseerd op lokale behoeften.”
“Waar nodig moeten provincies hiervoor meer ruimte bieden, zeker als die nodig is om te voorzien in de vraag naar woningen vanuit de eigen woonkern.”
“Projectontwikkelaars moeten bouwgronden niet jarenlang braak laten liggen. Het is daarom zaak dat gemeenten en provincies mogelijkheden hebben om snelle woningbouw te bewerkstelligen. Dit kan door het actief stimuleren van grondexploitatie (gezamenlijk met gemeenten) of verkoop met een aan tijd gebonden bouwplicht.”
Innovatie en alternatieve woonvormen stimuleren
De SGP ziet kansen in innovatieve en alternatieve woonvormen zoals tiny houses, flexwoningen, en het ombouwen van leegstaande panden. Ook mantelzorg- en familiewoningen moeten makkelijker gebouwd kunnen worden, liefst vergunningvrij.
“Tijdelijke woningen, tiny houses en flexwoningen zijn een oplossing om op korte termijn de krapte op te vangen.”
“Het ombouwen van leegstaande kantoorpanden naar studentenhuisvesting kan hier een oplossing bieden.”
“Op erven en in achtertuinen liggen veel mogelijkheden voor de bouw van bijvoorbeeld mantelzorg- en familiewoningen. Die kansen worden benut, zo mogelijk vergunningvrij.”
GroenLinks-PvdA wil bouwen tot een publieke taak maken en streeft naar het realiseren van jaarlijks 100.000 nieuwe, betaalbare woningen, met een sterke rol voor woningcorporaties en actieve overheidsregie op grond en financiering. De partij wil speculatie tegengaan, procedures versnellen, en de bouw van sociale en middenhuurwoningen prioriteren, zodat starters en de middenklasse toegang krijgen tot een betaalbare woning. Hun visie is dat wonen een recht is, geen verdienmodel, en dat de overheid de regie moet nemen om de wooncrisis op te lossen.
Jaarlijks 100.000 betaalbare woningen bouwen als publieke taak
GroenLinks-PvdA wil de bouw van woningen niet langer overlaten aan de markt, maar ziet het als een publieke taak met een centrale rol voor woningcorporaties. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, vooral voor de sociale meerderheid, en zo de wooncrisis structureel aan te pakken.
“Met het grootste investeringsprogramma in decennia gaan we ruim 100.000 woningen per jaar bouwen.”
“Bouwen wordt niet alleen in woord maar ook in daad een publieke taak. We bouwen woningen voor iedereen in Nederland, niet enkel zij die het nu al kunnen betalen.”
“De Woningbouwcorporaties Nieuwe Stijl gaan bouwen voor de sociale meerderheid. De inkomensgrenzen gaan omhoog, zodat twee derde van Nederland tot de doelgroep behoort.”
“Nieuwe Stijl krijgen een grote rol bij nieuwbouwprojecten. Dat zijn investeerders zonder winstoogmerk, die betaalbare huurwoningen van topkwaliteit bouwen voor iedereen.”
Versnellen van bouwprocedures en doorbreken van het stikstofslot
De partij wil juridische en ruimtelijke belemmeringen voor woningbouw wegnemen, onder meer door een Wet versnelling woningbouw, het aanwijzen van meer bouwlocaties, en het oplossen van de stikstofimpasse. Zo moet sneller gebouwd kunnen worden om de woningnood te verlichten.
“Een nieuwe regering komt direct met een Wet versnelling woningbouw. Daarmee nemen we belemmeringen weg die snel bouwen in de weg staan. We wijzen voldoende locaties aan voor nieuwbouw, verkorten en vereenvoudigen bezwaarprocedures en we halen Nederland van het stikstofslot.”
“We versnellen de bouw door regels te versimpelen en de stikstofimpasse op te lossen.”
“We nemen maatregelen zodat de woningbouw weer vlot getrokken wordt. We maken vergunningverlening voor woningbouw eenvoudiger.”
“In tijden van enorme woningnood, moeten we het belang van woningzoekenden zwaar wegen. Daarom willen we juridische procedures verkorten, zodat we sneller kunnen bouwen.”
Actieve overheidsregie op grond en aanpak van speculatie
GroenLinks-PvdA wil de regie op grond weer in publieke handen brengen, grondspeculatie tegengaan, en een Rijksgrondbank oprichten om sneller te kunnen bouwen en prijzen betaalbaar te houden. Grondeigenaren worden gestimuleerd of gedwongen om sneller te bouwen, en winsten uit speculatie worden afgeroomd voor woningbouw.
“We brengen de regie op grond weer in publieke handen, zodat we samen bepalen hoe ons landschap eruitziet in plaats van speculanten die uit zijn op winst.”
“De winsten van grondspeculanten gaan we afromen en inzetten voor woningbouw. We pakken vastgoedspeculanten aan die woningen leeg laten staan.”
“Met een bouwstimulans gaan we grondeigenaren aansporen sneller te bouwen. De bouwstimulans is een gemeentelijke heffing op braakliggende terreinen met een woonbestemming.”
“We willen daarom financiering beschikbaar stellen voor een Rijksgrondbank om grond op te kopen voor de bouw van nieuwe woningen.”
“Rijksgrondbank krijgt het eerste recht van koop als grond beschikbaar komt. We passen de wet aan om een voorkeursrecht te vestigen op grond rondom bebouwd gebied, met prioriteit voor grond voor de bouw van nieuwbouwwoningen.”
Gunstige financiering en subsidies voor betaalbare woningbouw
Om betaalbare bouw mogelijk te maken, stelt de partij voor om gunstige leningen, subsidies en investeringsprogramma’s in te zetten, met name voor middenhuur en sociale huur. Woningcorporaties hoeven geen winstbelasting te betalen en gemeenten krijgen nieuwbouwpremies.
“Het Rijk zorg met een ambitieus investeringsprogramma voor toegang tot gunstige financiering. We passen de wet aan zodat de Woningcorporaties Nieuwe Stijl geen winstbelasting betaalt.”
“We zorgen voor extra investeringsruimte door gunstige leningen voor de bouw van tienduizenden woningen met een huur tot maximaal 1.200 euro per maand.”
“Gemeenten krijgen een nieuwbouw-premie als ze woningen bouwen.”
“Een investeringsprogramma voor tienduizenden betaalbare woningen.”
De PVV wil het woningtekort aanpakken door fors meer en sneller te bouwen, zowel binnen- als buitenstedelijk, en pleit voor minder regels en snellere procedures. Ze willen bouweisen en duurzaamheidseisen schrappen, bezwaarprocedures beperken, en woningcorporaties inzetten voor meer middenhuur. De partij stelt dat bouwen een nationale topprioriteit moet zijn, waarbij betaalbaarheid en snelheid centraal staan.
Forse versnelling en uitbreiding woningbouw
De PVV ziet het woningtekort als een nationale crisis en wil grootschalige bouw van sociale huur-, middenhuur- en betaalbare koopwoningen, zowel binnen als buiten de stad. Ze willen procedures versnellen, bezwaar beperken en gemeenten en provincies dwingen tot meer bouw.
“We bouwen sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen – voor starters, gezinnen, alleenstaanden en ouderen – mét voldoende ruimte voor de auto. Waar de woningbouw niet van de grond komt, grijpt de Rijksoverheid in.”
“Binnenstedelijk moet er beter gebruik van de ruimte worden gemaakt: naast woningbouw willen we meer transformatie van kantoor- en bedrijfspanden. Optoppen, splitsen en woningdelen – niets blijft onbenut. Daarnaast moeten we volop buitenstedelijk gaan bouwen: méér nieuwe, grootschalige woningbouwlocaties. Niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken.”
“De PVV wil dat gemeenten sneller en meer bouwvergunningen afgeven.”
“Ingrijpen door de Rijksoverheid bij vastgelopen woningprojecten; provincies en gemeenten die niet voldoende bouwen of meewerken, worden aangepakt”
“Forse extra investering in snellere woningbouw: sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen mét voldoende ruimte voor de auto”
“Buitenstedelijk bouwen: méér nieuwe grootschalige woningbouwlocaties”
“Binnenstedelijk bouwen; transformatie van kantoor- en bedrijfspanden; optoppen, splitsen en woningdelen; niet alleen straatjes erbij, maar ook hele buurten en wijken”
Schrappen van bouweisen en duurzaamheidseisen
De PVV wil bouwen goedkoper en sneller maken door regels en duurzaamheidseisen te schrappen. Ze zijn tegen verplichte warmtepompen, gasloos bouwen en extra eisen rond circulair bouwen.
“We schrappen en vereenvoudigen bouweisen zoveel mogelijk. We stoppen met het eindeloze geneuzel over duurzaam en circulair bouwen. Er komen geen verplichte warmtepomp en geen nieuwe duurzaamheidseisen; we gaan ook niet verplicht van het gas af.”
“Schrappen en vereenvoudigen van bouweisen; geen nieuwe duurzaamheidseisen, geen verplichte warmtepomp, niet verplicht van het gas”
Beperken bezwaarprocedures tegen bouw
De PVV vindt dat bezwaarprocedures woningbouw te veel vertragen en wil deze tijdelijk beperken zodra het omgevingsplan vastligt, zodat bouwprojecten sneller kunnen starten.
“Daarom beperken we tijdelijk de mogelijkheden voor bezwaar en beroep tegen bouwvergunningen waar het omgevingsplan al onherroepelijk vastligt. Zo voorkomen we dat ieder deelproject of iedere fase van een woningbouwproject gefrustreerd wordt.”
“Kortere en snellere vergunningverlening en procedures; tijdelijk beperken van de mogelijkheden tot bezwaar en beroep tegen woningbouw waar een omgevingsplan vastligt”
Uitbreiding taken woningcorporaties naar middenhuur
De PVV wil dat woningcorporaties niet alleen sociale huur, maar ook middenhuurwoningen gaan bouwen, mede door versoepeling van Europese regels.
“Woningbouwcorporaties krijgen de taak om niet alleen sociale huurwoningen, maar ook middenhuurwoningen te bouwen. Dat kan: door vereenvoudiging van de Europese regels voor staatssteun kunnen corporaties aan de slag met 67.000 nieuwe middenhuurwoningen.”
“Taakuitbreiding woningbouwcorporaties voor de bouw van extra middenhuurwoningen”
Planbatenheffing bij bestemmingswijziging naar woningbouw
De PVV wil een deel van de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging naar woningbouw inzetten voor betaalbare woningen en grondspeculatie tegengaan.
“Door wijziging van de bestemming (woningbouw) wordt grond meer waard. Met de invoering van een planbatenheffing zetten we een deel daarvan in om méér betaalbare woningen te bouwen en gaan we grondspeculatie tegen.”
Vergemakkelijken verbouwingen en permanente bewoning recreatiewoningen
De PVV wil regels voor verbouwingen en aanbouwen versoepelen en permanente bewoning van recreatiewoningen toestaan om het woningaanbod te vergroten.
BVNL wil de woningbouw versnellen door deregulering, minder overheidsbemoeienis en het schrappen van beperkende regels zoals het stikstofbeleid. De partij pleit voor het vergemakkelijken van het bouwen van grondgebonden woningen, het splitsen en optoppen van bestaande woningen, en het vereenvoudigen van bouwvoorschriften, met als doel het woningaanbod snel te vergroten en de markt te normaliseren.
Deregulering en minder overheidsbemoeienis in de bouw
BVNL ziet overheidsregels en bureaucratie als de belangrijkste oorzaak van het tekort aan woningen en wil deze drastisch verminderen. Door het schrappen van beperkende wetgeving en het vereenvoudigen van procedures moet het bouwen van woningen sneller en goedkoper worden.
“Door alle beperkende overheidsmaatregelen, zoals de bureaucratische stikstofbouwstop, de CO2-paniek, duurzaamheidseisen, de exorbitante uitbreiding van de bouwvoorschriften in de afgelopen 25 jaar, verplichte warmtepompen, gasloos bouwen, en de 40/40/20-verplichting werden er in de afgelopen jaren te weinig woningen gebouwd waardoor het aanbod achterbleef op de vraag. Deregulering en minder overheidsbemoeienis is de oplossing.”
“Het Bouwbesluit wordt sterk vereenvoudigd.”
“Gemeenten kunnen geen aanvullende eisen stellen bovenop landelijke regels.”
“Verbeter, vereenvoudig en versnel het vergunningsproces voor bouwvergunningen.”
“Stop met het onnodige stikstofbeleid en geef weer vergunningen af.”
Vergemakkelijken en stimuleren van woningbouw
BVNL wil het bouwen van verschillende typen woningen actief faciliteren, met nadruk op grondgebonden eengezinswoningen, sociale huurwoningen en woningen voor ouderen. Ook het splitsen, optoppen en transformeren van bestaande gebouwen moet eenvoudiger worden.
“Faciliteer de bouw van grondgebonden eengezinswoningen met een tuin, in plaats van windmolens en zonne-akkers.”
“Sta woningcorporaties toe om meer sociale woningen te bouwen en geef corporaties de mogelijkheid om, onder gunstige condities, woningen te verkopen aan huurders.”
“Corporaties bouwen sociale huurwoningen. De markt de overige sectoren.”
“Bouw bejaardentehuizen en hofjes voor ouderen.”
“Pas landelijk bestemmingsplannen aan, zodat extra verdiepingen op bestaande gebouwen kunnen worden gebouwd (het zogenaamde optoppen) en bouw überhaupt meer in de hoogte om kostbare ruimte te besparen.”
“Maak het splitsen van grote woningen in kleinere woningen vergunningsvrij.”
“Maak het transformeren van bedrijfsruimtes naar woningen makkelijker.”
Bouwgrond beschermen tegen alternatieve bestemmingen
BVNL wil bouwgrond beschermen tegen gebruik voor windmolens en zonneparken, en ziet woningbouw als prioriteit boven deze alternatieven.
“Wij zijn tegen windmolens op land en zee, of het opofferen van bouwgrond of landbouwgrond ten behoeve van zonne-akkers.”
Vergemakkelijken van bouwen op hippische bedrijven (specifiek)
BVNL wil het eenvoudiger maken om stallen en bedrijfswoningen op hippische bedrijven te bouwen, door vergunningstrajecten te vereenvoudigen.
Het CDA wil jaarlijks minimaal 100.000 woningen bouwen, met nadruk op betaalbaarheid, doorstroming en het behoud van leefbare gemeenschappen. Ze pleiten voor minder belemmerende regels, snellere procedures, meer regie van de overheid en innovatieve bouwmethoden, zoals fabrieksmatig en duurzaam bouwen. Het CDA richt zich op het toegankelijk maken van de woningmarkt voor starters, ouderen en specifieke doelgroepen, en wil bouwen combineren met het versterken van sociale cohesie en bereikbaarheid.
Minimaal 100.000 woningen per jaar, focus op betaalbaarheid
Het CDA wil fors inzetten op woningbouw om de woningnood te bestrijden, met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen. Twee derde van de nieuwbouw moet betaalbaar zijn, waarvan 30% sociale huur. Dit moet bijdragen aan een toegankelijke woningmarkt en het voorkomen van uitgestelde levens voor jongeren.
“We willen een stabiele productie van minimaal honderdduizend woningen per jaar. Het uitgangspunt is twee derde betaalbaar waarvan 30 procent sociale huur. Zo is er in elke gemeente altijd een derde vrije ruimte voor dure huur- en koopwoningen. Met speciale aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.”
“Wij kiezen voor de woningzoekende in onze voorstellen om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
Minder regels en snellere procedures voor bouw
Het CDA ziet belemmerende regelgeving en lange procedures als belangrijke oorzaken van het tekort aan woningen. Ze willen bezwaarprocedures inkorten, bovenwettelijke eisen schrappen, bouwregels moderniseren en fabrieksmatig bouwen stimuleren om sneller en efficiënter te kunnen bouwen.
“We schrappen bovenwettelijke eisen vanuit gemeentes, willen duidelijkere standaardisatie, modernisering van bouwregels en meer fabrieksmatig bouwen.”
“We verkorten bezwaarprocedures door de Omgevingswet aan te passen, om het stapelen van bezwaar op bezwaar tegen te gaan.”
“De huidige Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) zorgt voor disproportionele kosten bij kleinere bouwprojecten, vertraagt de bouw en leidt tot bureaucratie en onduidelijkheid. Daarom wordt de wet versneld geëvalueerd om te zien hoe deze moet worden aangepast.”
Duurzaam en innovatief bouwen stimuleren
Het CDA wil de bouwsector verduurzamen door het gebruik van duurzame materialen te stimuleren en fabrieksmatige bouw te bevorderen. Lokale productie van bouwmaterialen en klimaatadaptief bouwen zijn hierbij speerpunten.
“We stimuleren het gebruik van duurzame bouwmaterialen zoals hout en natuurlijke isolatiematerialen als vlas. Deze materialen worden bij voorkeur lokaal geproduceerd (bijvoorbeeld in productiebossen).”
“We bouwen met oog voor de leefbaarheid van groeiende steden: voldoende ruimte voor groen, klimaat-adaptief bouwen, ontmoeting en nabijheid van voorzieningen borgen in de omgevingsvisies.”
Doorstroming en bouwen voor specifieke doelgroepen
Het CDA wil de doorstroming op de woningmarkt bevorderen door levensloopgeschikte woningen voor ouderen te bouwen en nieuwbouw te reserveren voor specifieke groepen zoals leraren, agenten en zorgmedewerkers. Ook werkgevers krijgen ruimte om op eigen terrein te bouwen.
“We stimuleren de doorstroming in de woningmarkt. Dit begint bij het bouwen van voldoende levensloopgeschikte woningen voor ouderen.”
“We stimuleren gemeenten met de Huisvestingswet een deel van de nieuwbouwwoningen te reserveren voor eigen inwoners of voor specifieke doelgroepen, zoals leraren, agenten en zorgmedewerkers.”
“We geven werkgevers ruimte om op eigen terrein te bouwen of mede te investeren in gemeentelijke projecten.”
Bouwplicht en aanpak leegstand
Om speculatie en leegstand tegen te gaan, wil het CDA een bouwplicht invoeren bij omgevingsvergunningen en een leegstandsheffing in de wet opnemen.
Investeren in infrastructuur voor woningbouw
Grootschalige woningbouw is volgens het CDA alleen mogelijk als de bereikbaarheid en infrastructuur op orde zijn. Ze willen investeren in wegen, ov en fietspaden om nieuwe wijken leefbaar en bereikbaar te maken.
“Grootschalige woningbouw is alleen mogelijk als de nieuwe wijken goed bereikbaar zijn. We investeren in wegen, ov en fietspaden om steden en buurten leefbaar en bereikbaar te maken.”
“We investeren in nieuwe infrastructuur. Niet alles kan tegelijk, qua menskracht en stikstofruimte. We beginnen met projecten die zowel militair als maatschappelijk en economisch van belang zijn (dual use) en die het bouwen van nieuwe wijken mogelijk maken.”
FVD wil de bouw van woningen drastisch versnellen door jaarlijks 100.000 nieuwe woningen te realiseren, vooral voor Nederlanders, en door het schrappen van milieu-, stikstof- en duurzaamheidseisen die volgens hen de bouw belemmeren. Ze pleiten voor minder sociale huur, meer koopwoningen, en het stimuleren van generatiewoningen, met nadruk op betaalbaarheid, vrijheid van energiekeuze en behoud van schoonheid in nieuwbouw. Hun visie is dat minder regels en meer marktwerking leiden tot een gezondere woningmarkt en meer eigenaarschap onder Nederlanders.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, vooral voor Nederlanders
FVD ziet het woningtekort als een urgent probleem en wil dit oplossen door fors meer woningen te bouwen, met voorrang voor Nederlanders. Ze stellen dat strenge regels en voorrang voor statushouders het tekort verergeren en willen daarom bouwen versnellen en prioriteit geven aan de eigen bevolking.
“We bouwen jaarlijks 100.000 nieuwe woningen met voorrang voor Nederlanders, zodat het woningtekort verdwijnt.”
“We bouwen snel 100.000 woningen per jaar, schrappen beknellende klimaat- en stikstofregels, en stoppen gedwongen verduurzaming om kapitaal vrij te maken voor nieuwbouw.”
“We willen betaalbare koopwoningen bouwen: jaarlijks 100.000 nieuwe huizen, met voorrang voor Nederlanders.”
Schrappen van duurzaamheidseisen, milieu- en stikstofregels bij bouw
FVD stelt dat huidige duurzaamheidseisen, milieu- en stikstofregels de bouw onnodig vertragen en duurder maken. Door deze regels af te schaffen, willen ze bouwen goedkoper, sneller en toegankelijker maken.
“We stoppen met verplichte duurzaamheidseisen, zodat bouwen makkelijker en goedkoper wordt.”
“Milieu- en stikstofregels die bouw vertragen schaffen we af, en ook verplichte duurzaamheids- en energielabel eisen verdwijnen.”
“We schrappen de klimaat- en milieuregels die de bouwsector beknellen.”
Minder sociale huur en geen verplichte sociale woningbouw bij private projecten
FVD vindt het aandeel sociale huur te groot en wil de markt gezonder maken door minder sociale huurwoningen te bouwen en geen verplichtingen meer op te leggen aan private bouwprojecten.
Vrijheid in energiekeuze en afschaffen gasverbod bij nieuwbouw
FVD wil dat mensen vrij zijn in hun energiekeuze en verzet zich tegen het gasverbod bij nieuwbouw, omdat dit volgens hen bouwen belemmert en de kosten verhoogt.
“We schaffen het gasverbod voor nieuwbouw af, zodat mensen vrij blijven in hun energiekeuze.”
Stimuleren van generatiewoningen en verkoop door woningcorporaties
FVD wil generatiewoningen stimuleren om families te ondersteunen en ouderen te betrekken, en moedigt woningcorporaties aan om woningen aan huurders te verkopen om eigenaarschap te vergroten.
Bouwen met schoonheid, menselijke maat en respect voor erfgoed
FVD benadrukt dat nieuwbouw aantrekkelijk en leefbaar moet zijn, met aandacht voor schoonheid, kleinschaligheid en harmonie met historisch erfgoed.
“We bouwen nieuwe huurwoningen met oog voor schoonheid, kleinschaligheid en ornamenten, zodat steden leefbaar en aantrekkelijk blijven.”
“We eisen dat nieuwbouw altijd past binnen het historisch aanzicht, zodat ons stadsbeeld en onze dorpen hun karakter behouden.”
“We behouden en versterken de menselijke maat in de stedenbouw, zodat nieuwe wijken leefbaar en herkenbaar blijven.”
JA21 wil de woningbouw versnellen door minder regels, innovatieve bouwmethoden en het benutten van bestaande gebouwen. Ze koppelen de woningnood direct aan migratie en pleiten voor beperking van bevolkingsgroei als structurele oplossing. Hun beleid richt zich op snelle, pragmatische bouwmaatregelen én het juridisch beperken van migratie om de druk op de woningmarkt te verlagen.
Versnellen en flexibiliseren van woningbouw
JA21 wil de bouwproductie verhogen door bestaande regels te versoepelen, fabrieksmatige bouw te stimuleren en kleinere projecten mogelijk te maken. Ze zien snelle, flexibele bouw als noodzakelijk om het woningtekort aan te pakken, met speciale aandacht voor ouderen en kleine huishoudens.
“Kleinere woningbouwontwikkelingen faciliteren zoals in het kader van ‘straatje erbij‘- concept waardoor met de inschakeling van het kleinere en middelgrote aannemingsbedrijf meer bouwcapaciteit beschikbaar komt.”
“Fabrieksmatige bouw stimuleren ook voor woningen met name in het segment één en tweepersoonshuishoudens zonodig aangevuld met import van fabrieksmatig geproduceerde modulaire tiny houses uit het buitenland.”
“Het benutten van de huidige vastgoedvoorraad door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen waardoor gebruik gemaakt kan worden van bestaande infrastructuur en de stikstofuitstoot beperkter is.”
“Een nieuwe nota Ruimte realiseren waarbij nieuwe locaties voor woningbouw worden aangewezen.”
“Handhaven van ondersteuning van de woningbouw middels de investering van 0,5% van het BBP.”
“Een regeringscommissaris woningbouwproductie wordt aangesteld met bevoegdheden om knelpunten op te lossen en een gezonde markt te stimuleren.”
“Snellere juridische en bestuurlijke routes realiseren. JA21 pleit voor een herziening of uitbreiding van de crisis- en herstelwet specifiek voor stikstof waarbij woningbouw en infrastructuur als dringend belang projecten worden aangewezen en tijdelijk kunnen worden vrijgesteld.”
Beperken van bevolkingsgroei als structurele oplossing woningnood
JA21 stelt dat bouwen alleen niet voldoende is zolang de bevolkingsgroei, vooral door migratie, aanhoudt. Ze willen migratie juridisch beperken om de druk op de woningmarkt structureel te verlagen.
“Minstens de helft van de nieuw te bouwen woningen is nu nodig om de bevolkingsgroei door migratie bij te houden. Dit is een onhoudbare situatie.”
“JA21 wil dat de overheid een beleid gaat ontwikkelen om de bevolkingsgroei van Nederland te beperken. Dat betekent onder meer het juridisch verankeren van migratie plafonds en scherpe selectie van arbeidsmigranten en gezinshereniging. Alleen zo is zicht op een oplossing van de structurele woningnood.”
Bouw gericht op demografische trends en doelgroepen
JA21 wil dat de woningbouw wordt afgestemd op veranderende demografie, met nadruk op kleine, toegankelijke woningen voor ouderen en tijdelijke oplossingen waar groei onzeker is.
“De vergrijzing leidt tot een piekvraag naar kleine, toegankelijke woningen; met name appartementen en flexibele woonvormen voor ouderen. Na 2040 is in veel regio’s buiten de grote steden nauwelijks nog groei van het aantal huishoudens. Dit pleit voor tijdelijke of flexibele woonoplossingen op locaties waar langdurige groei niet vaststaat.”
“Dat de markt de ruimte krijgt om de woningproductie af te stemmen op de demografische trends, zowel qua woningtype, grootte en regionale verschillen.”
“Doorstroming faciliteren wanneer ouderen grotere woningen willen verlaten en deze geschikt maken voor meer één – en tweepersoonshuishoudens. Dit bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren.”
Minder overheidsbemoeienis, meer marktwerking in bouw
JA21 wil minder regels en meer marktwerking om bouw te versnellen en investeringsvertrouwen te herstellen.
“Dat het investeringsvertrouwen terugkeert, bijvoorbeeld door het de Wet betaalbare huur in te trekken, door de fiscale druk op de huurwoningmarkt te verlagen, door op termijn te komen tot een afbouw van de huurregulering naar een huurvorming vanuit de markt, én door een duidelijk en voorspelbaar overheidsbeleid.”
“JA21 wil bouwen mogelijk maken in plaats van frustreren, en wil door minder administratieve lasten vertrouwen geven aan artsen en docenten.”
De Partij voor de Dieren wil bouwen radicaal verduurzamen door te kiezen voor circulair, biobased en natuurinclusief bouwen, met minimale CO2-uitstoot en maximale hergebruik van materialen. Ze pleiten voor minder en selectiever nieuwbouw, hergebruik van bestaande gebouwen, en het stoppen van vervuilende bouwprojecten zoals distributiecentra en megastallen. De kern van hun visie is dat bouwen niet ten koste mag gaan van natuur, klimaat of leefbaarheid, en dat de overheid actief moet sturen op duurzame, sociale en toekomstbestendige bouw.
Circulair, biobased en natuurinclusief bouwen verplichten
De PvdD wil dat alle nieuwbouw circulair, biobased en natuurinclusief wordt, met gebruik van natuurlijke, hernieuwbare en gerecyclede materialen. Dit moet de CO2-uitstoot drastisch verminderen en natuurverlies voorkomen. De partij ziet hierin een sleutelrol voor de overheid als opdrachtgever en regelgever.
“We bouwen, lowtech, circulair en natuurinclusief. Er wordt zo veel mogelijk gebruikgemaakt van natuurlijke, hernieuwbare en gerecyclede materialen en van natuurlijke bouwprincipes.”
“Alle nieuwbouw wordt circulair gebouwd, gasvrij, natuurinclusief, minstens energieneutraal, en zo mogelijk energiepositief.”
“We zetten vol in op bio-based bouwen met zo veel mogelijk natuurlijke en hernieuwbare grondstoffen, zoals hout, vlas en bamboe.”
“Het Besluit bouwwerken leefomgeving wordt aangescherpt.”
Bouwlocaties beperken en bestaande gebouwen hergebruiken
De partij wil bouwen alleen toestaan op klimaatbestendige locaties, met prioriteit voor hergebruik van bestaande gebouwen en het tegengaan van verdozing van het landschap. Nieuwbouw van distributiecentra, megadatacentra en grote kantoorpanden wordt gestopt zolang er leegstand is.
“Woningen bouwen we alleen op klimaatbestendige locaties. Laaggelegen polders onder zeeniveau zijn dat niet, zoals Rijnenburg nabij Utrecht.”
“Er komt een stop op de bouw van distributiecentra, megadatacentra en grote kantoorpanden. Er komen ook geen nieuwe bedrijfshallen zolang er nog leegstaande bedrijfshallen in de regio zijn.”
“Lege bedrijfspanden worden herontwikkeld en krijgen een andere functie, zoals wonen. Nieuwbouw van kantoren en bedrijventerreinen wordt ontmoedigd.”
Bouwmaterialen en -processen verduurzamen
De PvdD wil dat bouwmaterialen zo milieuvriendelijk mogelijk worden geproduceerd, met een materialenpaspoort voor hergebruik. Ze pleiten voor ambitieuze CO2-grenswaarden voor de hele levenscyclus van gebouwen en stimuleren lowtech bouwen om het gebruik van apparaten te beperken.
“Bouwmaterialen worden zo milieu- en klimaatvriendelijk mogelijk geproduceerd en bij aanbestedingen kiezen we de minst belastende materialen.”
“Alle gebouwen worden voorzien van een materialenpaspoort, zodat deze materialen bij sloop opnieuw kunnen worden ingezet, ook bij verbouwing en isolatie van bestaande gebouwen.”
“We voeren ambitieuze CO₂-grenswaarden in voor de gebouwde omgeving, waarbij rekening wordt gehouden met zowel de gebruiksfase als de uitstoot van materialen.”
“Er komt een ‘lowtech bouwen’-stimuleringsprogramma, naast schoon en emissieloos bouwen. Hiermee wordt het gebruik van apparaten zoals airco’s teruggedrongen.”
Bouw alleen waar behoefte aan is, niet voor winst
De partij wil dat de overheid stuurt op bouwen naar maatschappelijke behoefte, niet naar winstmaximalisatie voor investeerders. Ze willen meer betaalbare woningen, hergebruik van leegstand en het tegengaan van speculatie met bouwgrond.
Geen bouw van megastallen of uitbreiding veehouderijen
De PvdD wil een verbod op de bouw van megastallen en uitbreiding van bestaande veehouderijen, als onderdeel van hun bredere visie op ruimtegebruik en duurzaamheid.
“Er komen geen vergunningen voor de bouw van megastallen of de uitbreiding van bestaande veehouderijen.”
Volt wil de bouw van woningen versnellen, verduurzamen en betaalbaar maken door nationale regie, innovatieve bouwmethoden en het stimuleren van publiek-private samenwerking. De partij pleit voor strengere landelijke regels, meer financiële steun en het tegengaan van speculatie met bouwgrond. Hun visie is gericht op een structurele, duurzame en sociale aanpak van het woningtekort, met oog voor klimaat, betaalbaarheid en leefbaarheid.
Nationale regie en versnelling woningbouw
Volt vindt dat de overheid meer regie moet nemen om het woningtekort structureel op te lossen, onder meer door het versnellen van procedures, harmoniseren van regels en het stellen van duidelijke bouwdoelen. Dit moet leiden tot meer, snellere en betaalbare woningbouw.
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening krijgt een structureel budget waarmee het doel van 1 miljoen woningen bouwen ook echt gehaald kan worden.”
“We versnellen de doorlooptijden van de bezwaar- en beroepsprocedures, zodat omgevingsvergunningen voor woonprojecten veel sneller definitief worden.”
“Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening harmoniseert waar mogelijk gemeentelijke bouw- en omgevingsregels om transities te versnellen, of stelt samen met gemeenten kaders daarvoor op. Zo creëren we één landelijk stelsel van uniforme spelregels voor de (ver-)bouw van nieuwe en bestaande woningen, waarop maar heel beperkt uitzonderingen mogelijk zijn.”
Betaalbaarheid en sociale woningbouw
Volt wil dat het merendeel van de nieuwbouw betaalbaar is, met een groot aandeel sociale huur, en dat de overheid actief investeert in betaalbare bouwprojecten. Ook wil Volt speculatie met bouwgrond tegengaan en de belastingdruk op woningcorporaties verlagen.
“In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningen moet betaalbaar zijn en minimaal 30% sociale huur.”
“De Rijksoverheid treedt vaker op als medefinancier van bouwprojecten voor betaalbare woningen, bijvoorbeeld door leningen of garanties te verstrekken.”
“Om sneller meer ruimte beschikbaar te maken voor nieuwbouw en de kosten van bouwprojecten en nieuwe woningen te verlagen wil Volt het speculeren met bouwgrond tegengaan. Dat doen we door de waardevermeerdering van bijvoorbeeld landbouwgrond die voor bouwgrond bestemd wordt fiscaal te belasten, waardoor grond naar verwachting eerder beschikbaar komt voor een lagere prijs.”
“We stellen de woningcorporaties in staat meer te bouwen. Dat doen we door de belastingdruk op de woningcorporaties te verlagen, zodat er meer geïnvesteerd kan worden in nieuwe huurwoningen.”
Innovatie en duurzaamheid in de bouw
Volt zet sterk in op duurzame, circulaire en innovatieve bouwmethoden, zoals biobased bouwen, modulair bouwen en digitalisering van bouwprocessen. Alle nieuwbouw moet vanaf 2030 klimaatneutraal zijn.
“We bouwen circulair, duurzaam en snel. Dit doen we door vol in te zetten op biobased bouwen met lokaal geproduceerde bouwmaterialen. Waar mogelijk bouwen we modulair en prefab.”
“Alle nieuwbouw moet vanaf 2030 voldoen aan de Zero Emission Building (ZEB)-standaard.”
“Ook benutten we de kansen van digitalisering om woningbouwprojecten te versnellen. Het Kadaster gaat eigendomsrechten in digitale 3D-modellen bijhouden in plaats van op platte tekeningen: we rollen deze innovatie in de komende jaren verder uit en leggen die wettelijk vast.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
Volt wil bouwtrajecten versnellen door standaardisatie, digitalisering en het beperken van bezwaarprocedures. Gemeenten en provincies krijgen meer capaciteit en middelen om bouwplannen sneller te behandelen.
“We blijven zoeken naar manieren om bouwtrajecten te versnellen, bijvoorbeeld door te experimenteren met gestandaardiseerde concepten voor socialewoningbouw.”
“We zorgen voor meer capaciteit en budget bij gemeenten, om hen te helpen de grote stroom aan bouwvergunningsaanvragen en bestemmingsplanwijzigingen sneller te kunnen behandelen, ingevoerd te raken in de omgevingswet en actiever grond- en bouwbeleid te voeren.”
Leefbare, groene en gemengde wijken bouwen
Volt wil dat nieuwbouw bijdraagt aan leefbare, groene en gemengde wijken, met ruimte voor natuur, voorzieningen en sociale samenhang.
“We bouwen leefbare wijken met groen, contact en gemak. Bewoners krijgen meer inspraak en verantwoordelijkheid over hun wijk. Zo bouwen we aan wijken waarin wonen, natuur en voorzieningen, zoals scholen en gezondheidscentra, hand in hand gaan.”
“Zo wil Volt waar het kan 25% groen in de wijken, meer groenblauwe daken, innovatieve duurzame bouw en meer functievrije of gemengde bestemmingen.”
D66 wil het woningtekort aanpakken door grootschalig te bouwen, waaronder tien nieuwe steden met gemengde woonvormen en voorzieningen, en door bestaande gebouwen beter te benutten. Ze pleiten voor meer regie van de overheid, snellere procedures, en een nadruk op duurzaamheid, betaalbaarheid en doorstroming, met speciale aandacht voor ouderen, jongeren en studenten.
Tien nieuwe steden bouwen met gemengde woonvormen
D66 kiest voor een grote bouwimpuls door tien nieuwe steden te realiseren, vooral nabij bestaande steden en ov-knooppunten, met aandacht voor architectuur, duurzaamheid en voorzieningen. Dit moet het woningtekort structureel oplossen en gemeenschappen versterken.
“D66 wil tien nieuwe steden bouwen, vooral bij bestaande steden of kernen en bij grote ov-knooppunten. Dit doen we met respect voor de natuur. En met oog voor architectonische en stedenbouwkundige kwaliteit. In deze nieuwe steden komen niet alleen nieuwe huizen. Minstens zo belangrijk zijn voorzieningen zoals huisartsen, scholen, parken, fietspaden en winkels.”
“We bouwen deze nieuwe steden gemengd. Er komen goedkope koopwoningen, middenhuur woningen, sociale huurwoningen, woningen voor ouderen en voor jongeren.”
Sneller bouwen door Rijksgrondfaciliteit en meer regie
Om bouwprojecten te versnellen en betaalbaarheid te waarborgen, wil D66 een Rijksgrondfaciliteit oprichten, gemeenten meer mogelijkheden geven om grond te kopen, en jaarlijks €2 miljard investeren. Ook willen ze bezwaarprocedures inkorten zodat het recht op wonen beter wordt geborgd.
“We richten een Rijksgrondfaciliteit (een landelijke grondbank) op, zodat de grond die het Rijk in bezit heeft of krijgt, ingezet kan worden om sneller huizen te bouwen. We maken jaarlijks €2 miljard euro vrij om de woningbouw uit het slop te halen.”
“Op dit moment lopen veel woningbouwprojecten vast door allerlei lange procedures voor bezwaar en beroep. Het recht om bezwaar te maken is nu vaak sterker dan het recht op een woning. D66 wil dit in balans brengen. Daarom maken we bezwaarprocedures sneller...”
Bouwen voor doorstroming: ouderen, jongeren en studenten
D66 wil bouwen voor specifieke doelgroepen om doorstroming te bevorderen, met een bouwquotum voor ouderen, jongeren en studenten, en meer gemeenschappelijke woonvormen. Dit moet de woningmarkt in beweging krijgen en verschillende levensfasen beter bedienen.
“De eerste stap is meer huizen bouwen voor oudere mensen, zodat wie dat wil, kan verhuizen naar een passende plek.”
“Er moet een bouwquotum komen, zodat elke gemeente moet meebouwen voor elk van deze groepen.”
“Voor jongeren en studenten bouwen we vooral huizen met gemeenschappelijke ruimtes.”
“We bouwen veel meer studentenhuizen voor alle studenten: mbo, hbo en wo. Bestaande gebouwen worden omgebouwd naar studentenhuizen.”
Duurzaam en klimaatadaptief bouwen als norm
D66 wil dat nieuwbouw duurzaam en klimaatadaptief is, met aandacht voor isolatie, funderingsherstel en bouwen op geschikte locaties. Dit voorkomt toekomstige problemen door klimaatverandering en draagt bij aan een groene leefomgeving.
“We starten een grootschalig isolatieplan: vóór 2030 verduurzamen we minimaal 1 miljoen huurwoningen.”
“Om te bepalen wat we waar doen, hanteren we het principe van ‘water en bodem sturend’. Dat betekent bijvoorbeeld dat we bouwen op hogere grond als er overstromingsgevaar is.”
“Dit klimaatadaptief bouwen wordt de norm.”
Bestaande gebouwen ombouwen en herontwikkelen
Naast nieuwbouw wil D66 bestaande gebouwen beter benutten door deze om te bouwen, extra verdiepingen toe te voegen en te herontwikkelen, zodat sneller meer woningen beschikbaar komen.
De SP wil de bouw van betaalbare woningen fors versnellen en stelt de publieke regie centraal, waarbij bouwen voor mensen belangrijker is dan winst voor beleggers of speculanten. Ze pleiten voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, het aanpakken van grondspeculatie en leegstand, en meer zeggenschap voor bewoners en gemeenten over bouwprojecten. De nadruk ligt op kwaliteit, duurzaamheid en het tegengaan van marktwerking in de bouwsector.
Eén miljoen betaalbare huurwoningen bouwen
De SP wil fors investeren in de bouw van betaalbare huurwoningen om de woningnood op te lossen. Ze stellen een Nationaal Woonfonds voor en willen bouwen zonder winstoogmerk, met aandacht voor starters, gezinnen en ouderen.
“Wij bouwen één miljoen betaalbare huurwoningen, bevriezen de huren en geven bewoners weer zeggenschap over hun huis en hun buurt.”
“We zorgen voor één miljoen extra betaalbare huurwoningen, met een maximale huur van 800 euro. Dat doen we via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen.”
“Met dit geld bouwen we honderdduizenden betaalbare, duurzame huurwoningen van hoge kwaliteit, zonder winstoogmerk. Voor starters, gezinnen en ouderen in buurten waar je prettig woont en graag blijft.”
Grondspeculatie en leegstand aanpakken voor meer bouw
De SP wil grondspeculatie en leegstand tegengaan omdat deze de bouw van betaalbare woningen belemmeren. Ze willen grondeigenaren die niet bouwen zwaarder belasten of onteigenen, en leegstaande panden snel omzetten in woonruimte.
“Grondeigenaren die grond vasthouden om winst te maken belasten we zwaarder. Speculanten die onnodig wachten met bouwen en hun belang boven die van de samenleving zetten zullen wij onteigenen.”
“Wij pakken de leegstand aan. Terwijl tienduizenden jongeren geen woning kunnen vinden, staan in Nederland 64 duizend woningen langer dan een jaar leeg. Daarnaast is er maar liefst 16 miljoen vierkante meter aan leegstaande kantoren en andere gebouwen verspreid over 226 duizend panden. Daar liggen kansen.”
“Leegstaande panden worden extra belast, zodat speculatie niet langer loont. Als eigenaren geen plannen hebben om de panden te gebruiken of geschikt te maken voor bewoning, kunnen gemeenten deze onteigenen. We zetten leegstand om in woonruimte.”
Meer publieke regie en zeggenschap bij bouwprojecten
De SP wil dat gemeenten en bewoners meer invloed krijgen op bouwprojecten, zodat deze aansluiten bij lokale behoeften en niet worden gedomineerd door commerciële belangen.
“Daarnaast versterken we de zeggenschap van bewoners en gemeenten over de ontwikkeling van bouwprojecten. Lokale gemeenschappen krijgen meer inspraak en beslissingsrecht, zodat plannen aansluiten bij de behoeften van de buurt en sociale woningen niet verloren gaan aan commerciële belangen.”
“Wij ondersteunen gemeenten financieel om woningen te realiseren en geven ze meer bevoegdheden om de markt opzij te zetten, zodat mensen weer op één komen te staan.”
Kwaliteit, duurzaamheid en schoonheid in de bouw
De SP vindt dat betaalbare woningen niet alleen functioneel, maar ook mooi en duurzaam moeten zijn. Ze willen goede architectuur, aandacht voor leefbaarheid en hoge normen voor woonkwaliteit.
“Wij kiezen voor woonwijken die niet alleen betaalbaar en functioneel zijn, maar ook esthetisch aantrekkelijk. Met goede architectuur, doordachte inrichting en volop ruimte voor groen.”
“Met dit geld bouwen we honderdduizenden betaalbare, duurzame huurwoningen van hoge kwaliteit, zonder winstoogmerk.”
Specifiek bouwen voor doelgroepen (jongeren, ouderen, gezinnen)
De SP wil gericht bouwen voor verschillende doelgroepen, zoals jongeren, ouderen en gezinnen, zodat iedereen een passende woning kan vinden.
“Gemeenten krijgen weer de regie over woningbouw, zodat er gericht gebouwd kan worden voor de samenstelling van gezinnen in de buurt. Zo zorgen we dat er genoeg gezinswoningen komen waar kinderen kunnen opgroeien, en kleinere woningen waar ouderen of starters betaalbaar terecht kunnen.”
“We bouwen er duizenden jongerenwoningen bij, op campussen, in steden en dorpen.”
“Daarom bouwen we meer betaalbare, toegankelijke en passende woningen voor ouderen. Gelijkvloers, in de buurt van voorzieningen en met zorg dichtbij als dat nodig is.”
De ChristenUnie wil de woningnood aanpakken door jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met een sterke focus op betaalbaarheid, duurzaamheid en het versnellen van bouwprocedures. Ze pleiten voor meer regie van de overheid, structurele investeringen, en het bouwen van gemengde, toekomstbestendige wijken. Hun visie benadrukt bouwen als middel om gemeenschappen te versterken en de leefbaarheid in heel Nederland te verbeteren.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen, vooral betaalbaar
De ChristenUnie wil het woningtekort oplossen door fors meer woningen te bouwen, met prioriteit voor betaalbare huur- en koopwoningen. Ze stellen hiervoor miljarden extra beschikbaar en willen dat minstens twee derde van de nieuwbouw betaalbaar is, waaronder 30% sociale huur. Dit moet de wooncrisis verlichten en kansen bieden aan starters, gezinnen en ouderen.
“We bouwen 100.000 woningen per jaar, waarvan ten minste tweederde goed te betalen is voor mensen met een gewoon inkomen. Daarvoor trekken we de komende jaren miljarden extra uit en maken we ruimte voor ontmoeting in buurten. Huizen bouwen is gemeenschappen bouwen.”
“Om dat in te lopen, moeten we elk jaar 100.000 nieuwe woningen bouwen. De ChristenUnie wil dat dit tempo echt gehaald wordt, en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij: 10 miljard extra investeringen in betaalbare woningbouw en structureel een miljard per jaar door woningcorporaties meer investeringsruimte te bieden dan ze nu hebben.”
“We willen dat wonen weer betaalbaar wordt voor iedereen. Daarom zorgen we dat minstens twee derde van de nieuw te bouwen huizen betaalbaar is, waaronder 30 procent sociale huur.”
Versnellen en vereenvoudigen van bouwprocedures
De partij ziet trage en complexe vergunningstrajecten als een belangrijke oorzaak van het woningtekort. Ze willen procedures versnellen en vereenvoudigen, zonder afbreuk te doen aan gezondheid en veiligheid, en landelijke goedkeuring voor fabrieksbouw invoeren.
“We versimpelen en versnellen daarom vergunningprocedures, zodat de meeste tijd van een bouwproject niet meer in procedures zit. Dit doen we zonder afbreuk te doen aan een gezonde en veilige plek om te leven.”
“Er worden steeds meer woningen in de fabriek gebouwd. Dit moedigen we aan en vereenvoudigen we door een landelijke goedkeuring, zodat niet elk project apart beoordeeld hoeft te worden.”
Toekomstbestendig en duurzaam bouwen
De ChristenUnie wil dat nieuwbouw niet alleen energiezuinig, maar ook duurzaam en klimaatbestendig is. Ze pleiten voor bouwen op veilige, bereikbare locaties en stimuleren het gebruik van circulaire en biobased materialen.
“Bouwen in risicovolle gebieden wordt vermeden, bijvoorbeeld bij een kwetsbare bodem, overstromingsgevaar of ongezond leefklimaat. Rijk en gemeenten kijken minimaal 50 jaar vooruit in de keuzes waar wel en niet wordt gebouwd.”
“We willen dat nieuwbouwwoningen niet alleen energiezuinig zijn, maar ook duurzaam gebouwd worden. Daarom werken we mee aan een nieuwe Europese rekenmethode die kijkt naar de totale impact van een woning: van de CO2-uitstoot van de gebruikte bouwmaterialen tot het energieverbruik en de energieopwekking per uur.”
Bouwen voor gemengde en leefbare gemeenschappen
De partij ziet bouwen als meer dan alleen woningen neerzetten; het moet bijdragen aan gemengde wijken en sterke gemeenschappen. Ze willen ruimte voor ontmoeting en voorzieningen in nieuwe wijken, en sturen op sociale menging.
“We zorgen voor een rechtvaardiger woningmarkt die woningzoekenden en huurders niet langer benadeelt. We investeren in betaalbare woningen voor jong en oud, bouwen aan gemengde wijken en dorpen waar mensen elkaar kennen en omzien naar elkaar.”
“Bouwen aan gemeenschappen. Een eigen huis is meer dan een dak boven je hoofd. Het is de plek waar je thuiskomt na een lange dag, waar je herinneringen maakt, relaties opbouwt en je kinderen opgroeien.”
“Bij woningbouwprojecten moet vanaf het begin ruimte worden gereserveerd voor ontmoeting: kerken, buurthuizen, verenigingsgebouwen en maatschappelijk vastgoed zoals huisarts- en hulpverleningspraktijken.”
Landelijke regie en aanpak grote bouwlocaties
De ChristenUnie wil dat het Rijk weer de regie neemt over volkshuisvesting, met landelijke plannen en aanwijzen van grootschalige nieuwbouwlocaties, vergelijkbaar met eerdere VINEX-wijken.
“Voor grote woningbouwopgaven komt een landelijke aanpak, zoals eerder bij de VINEX-wijken. Zo zorgen we dat bouwen sneller en beter gebeurt, op plekken die toekomstbestendig en bereikbaar zijn.”
“Ook komt er een langetermijnplan van het ministerie van Volkshuisvesting, zodat bouwers weten waar ze aan toe zijn.”
De VVD wil het woningtekort oplossen door grootschalig en versneld te bouwen, met centrale regie vanuit het Rijk en minder regels. Ze stellen voor om dertig nieuwe woonwijken aan te wijzen, bouwprocedures te versnellen, bouwregels te schrappen en meer ruimte te geven aan innovatieve en fabrieksmatige bouwmethoden. De partij legt nadruk op betaalbaarheid, doorstroming en het benutten van bestaande gebouwen, en wil bezwaarprocedures en bureaucratie fors inperken.
Grootschalige nieuwbouw met centrale regie
De VVD kiest voor een actieve rol van het Rijk bij het aanwijzen en realiseren van dertig nieuwe grootschalige woonwijken, ook buiten de Randstad. Dit moet het woningtekort structureel oplossen, met nadruk op betaalbaarheid en ontsluiting via infrastructuur. Gemeenten krijgen minder vrijheid, het Rijk bepaalt waar, hoeveel en welke woningen er komen.
“We bouwen met sturing vanuit het Rijk dertig nieuwe grootschalige woonwijken, ook buiten de Randstad, en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen; via een tijdelijke nationale wet leggen we vast waar, welke en hoeveel woningen moeten worden gerealiseerd en op welke termijnen.”
“Niet alleen een straatje erbij, maar hele nieuwe wijken. We gaan flink wat bouwregels schrappen, zodat die huizen ook snel gebouwd worden. We bouwen dertig nieuwe grootschalige woonwijken met sturing vanuit Den Haag en maken het voor gemeenten makkelijker om veel meer huizen te laten bouwen.”
Schrappen van regels, procedures en bezwaar
De VVD ziet overregulering, trage vergunningen en bezwaarprocedures als de grootste rem op woningbouw. Ze willen bouwregels en procedures fors schrappen, bezwaarprocedures versnellen en griffierechten verhogen om vertraging te voorkomen. Ook wordt een nood- of spoedwet overwogen.
“We gaan daarom schrappen, schrappen, schrappen. In regels, in procedures en in bureaucratie. We onderzoeken de mogelijkheid om dit vorm te geven als een nood- of spoedwet.”
“We verhogen de griffierechten fors voor bezwaarprocedures tegen woningbouw, om onnodige vertragingstactieken en beroepsprocedures te ontmoedigen. Voor mensen met een laag inkomen blijven de huidige tarieven gelden.”
“Als een gemeente te laat is met het verlenen van een bouwvergunning, worden de leges (kosten voor de vergunningaanvraag) kwijtgescholden. Ook worden gemeenten verplicht sneller op bezwaren over vergunningen te reageren, namelijk binnen twaalf weken.”
Versnellen en innoveren van bouwmethoden
De VVD wil sneller en schoner bouwen door fabrieksmatige productie van woningen en landelijke standaardisatie van bouwtechnische eisen. Dit moet de bouw versnellen, betaalbaarder maken en regionale verschillen verkleinen.
“We gaan meer woningen fabrieksmatig produceren. Tegelijkertijd komt er landelijke sturing op de bouwtechnische eisen, zodat kwaliteit, snelheid en betaalbaarheid hand in hand gaan. Daarvoor gaan we vergunningseisen op landelijk niveau vastleggen, zodat een goedgekeurde woning in Groningen ook direct in Limburg mag worden gebouwd.”
Bestaande gebouwen benutten en splitsen
Naast nieuwbouw wil de VVD bestaande gebouwen beter benutten door splitsen, optoppen en ombouwen te vergemakkelijken. Dit moet sneller betaalbare woonruimte opleveren, met aandacht voor leefbaarheid.
“We maken het eenvoudiger om bestaande panden in meerdere woningen te splitsen, waarbij we oog hebben voor de leefbaarheid in de buurt. Zo benutten we de bestaande ruimte beter en creëren we sneller betaalbare woonplekken.”
“Het ombouwen van leegstaande gebouwen tot woningen wordt makkelijker gemaakt. Denk aan leegstaande kantoren, winkels of scholen die tot woonruimte kunnen worden getransformeerd.”
Meer betaalbare koop- en huurwoningen
De VVD wil vooral inzetten op de bouw van betaalbare koopwoningen en meer betaalbare huurwoningen, met duidelijke afspraken met investeerders en corporaties. Grondspeculatie wordt tegengegaan en corporaties worden verplicht meer sociale huurwoningen te bouwen.
“We zetten Rijksmiddelen vooral in voor de bouw van betaalbare koopwoningen. Wel willen we grondspeculatie tegengaan.”
“We bouwen veel meer betaalbare huurwoningen en maken hier heldere afspraken over met investeerders en corporaties. Ook voor particulieren moet het aantrekkelijk worden om te investeren in huurwoningen en verhuur moet weer lonen.”
“Corporaties worden in staat gesteld en verplicht aanzienlijk meer sociale huurwoningen te bouwen.”
BBB wil de woningbouw versnellen door minder regels, snellere procedures en meer ruimte voor lokale initiatieven. De partij pleit voor het vergunningsvrij splitsen van woningen, het eenvoudiger maken van bouwen op eigen erf en het stimuleren van fabrieksmatige en tijdelijke bouw. BBB zet in op betaalbare woningen, bescherming van landbouwgrond en het benutten van bestaande gebouwen voor woningbouw.
Sneller en eenvoudiger bouwen door minder regels
BBB vindt dat de woningbouw wordt vertraagd door overbodige regels en bureaucratie. De partij wil procedures verkorten, extra lokale eisen verbieden en het bouwbesluit niet verder verzwaren. Het doel is om sneller woningen te realiseren en innovatie te stimuleren.
“De procedures voor het starten van bouwprojecten worden verkort en vereenvoudigd. Regels voor nieuwe woningen, zoals het bouwbesluit en duurzaamheidseisen blijven de komende jaren gelijk om zekerheid te bieden aan bouwers en kopers. Gemeenten met hun welstandscommissies en provincies mogen geen extra eisen stellen aan te bouwen woningen, tenzij zij dit vanwege publiek belang zelf bekostigen.”
“Er komt een boete voor gemeenten die het bouwbesluit verzwaren met aanvullende eisen.”
“We zetten in op fabrieksmatige en tijdelijke woningbouw om efficiënter te bouwen.”
Vergunningsvrij splitsen en benutten bestaande gebouwen
Om het woningtekort aan te pakken wil BBB het splitsen van bestaande woningen vergunningsvrij maken en het ombouwen van leegstaande panden tot woningen vereenvoudigen. Dit moet zorgen voor meer aanbod zonder grootschalige nieuwbouw.
Woningbouw in stad én dorp, met bescherming landbouwgrond
BBB wil woningbouw mogelijk maken in zowel steden als dorpen, maar met oog voor het karakter van de regio en bescherming van vruchtbare landbouwgrond. Bouwen moet mogelijk zijn aan de rand van dorpen en steden, maar niet ten koste van waardevolle agrarische gebieden.
“We beschermen kostbaar boerenland, maar willen wel woningbouw in buurtschappen, aan de rand van dorpen en steden mogelijk maken.”
“Om vruchtbare landbouwgrond te beschermen mogen nieuwe woningen in het buitengebied geen belemmering vormen voor omliggende agrarische bedrijven. De beleidsmatige obstakels voor bouwen die provincies opwerpen door landschappen een beschermde waarde toe te kennen, moeten worden weggenomen.”
Meer betaalbare woningen en prioriteit voor lokale behoefte
BBB streeft naar meer betaalbare woningen, met een duidelijke rol voor woningcorporaties en prioriteit voor lokale bewoners en middeninkomens. De partij wil dat woningbouw aansluit bij de behoeften van de regio.
“Wij streven ernaar dat twee van de drie nieuwe huizen in elke regio daadwerkelijk betaalbaar worden. Maximaal 30 procent daarvan is sociale huur. Woningcorporaties worden gestimuleerd om weer 30.000 sociale huurwoningen per jaar te bouwen.”
“Bij de toewijzing van koop en huurwoningen geven we voorrang aan mensen met een lokale binding, urgentie of mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de gemeenschap, denk aan onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen. Dit kan nu al voor 50 procent van de woningen (nieuwbouw). Voor BBB mag dit hoger worden.”
DENK vindt dat de overheid de regie moet nemen om het woningtekort snel op te lossen door fors meer en sneller te bouwen, met een sterke nadruk op betaalbaarheid en sociale woningbouw. Ze willen hiervoor een Rijkswoningbouwfonds, een Rijksbouwbedrijf en een fulltime minister met verregaande bevoegdheden inzetten, en procedures drastisch versnellen. Het doel is jaarlijks 100.000 woningen te bouwen, met prioriteit voor betaalbare en sociale woningen.
Jaarlijks 100.000 woningen bouwen onder regie van de overheid
DENK wil het woningtekort aanpakken door de overheid een centrale rol te geven in het versnellen en opschalen van de woningbouw, met concrete doelen en nieuwe instituties. Ze zien het als een kerntaak van de overheid om betaalbare woningen te realiseren en willen belemmeringen in procedures en regelgeving wegnemen.
“Wij willen sneller en meer bouwen. Het doel is om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen.”
“Er komt een Rijkswoningbouwfonds waarin we meer geld reserveren om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren.”
“We richten een Rijksbouwbedrijf op dat de verantwoordelijkheid krijgt om woningbouwprojecten te ontwikkelen.”
“Er komt een fulltime Minister van Volkshuisvesting. Deze Minister krijgt verregaande bevoegdheden, zoals het bindend kunnen aanwijzen van locaties waar woningbouw gerealiseerd moet worden.”
“We gaan drastisch procedures versnellen. Dat betekent dat overbodige en belemmerende regelgeving verdwijnt. Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheden om bezwaarmogelijkheden tegen woningbouwprojecten te verminderen, de termijnen te versnellen en door middel van het vergroten van de capaciteit procedures sneller te doorlopen.”
“We stellen meer budget beschikbaar voor het op peil houden van de plancapaciteit voor woningbouw.”
Stimuleren van herbestemming en woningdelen
Naast nieuwbouw wil DENK bestaande gebouwen ombouwen tot woningen en regels versoepelen om woningdelen makkelijker te maken. Hiermee willen ze sneller extra woonruimte creëren en het bestaande woningaanbod beter benutten.
Aanpakken van leegstand en braakliggende grond
DENK wil gemeenten instrumenten geven om leegstand en onbenutte bouwgrond tegen te gaan, zodat beschikbare ruimte sneller benut wordt voor woningbouw.
“Om leegstand en het niet benutten van grond te kunnen aanpakken, kunnen gemeenten een leegstandsheffing of een heffing op braakliggende grond invoeren.”
50PLUS wil het woningtekort aanpakken door fors te bouwen voor ouderen, met een nadruk op levensloopbestendige woningen en innovatieve woonvormen. Door ouderen te laten doorstromen naar passende nieuwbouw, komt bestaande woonruimte vrij voor andere groepen, zoals jongeren. De partij pleit voor herinvoering van het Ministerie voor Volkshuisvesting en stelt een concreet doel van 290.000 levensloopbestendige woningen.
Bouwen van levensloopbestendige woningen voor ouderen
50PLUS ziet het bouwen van levensloopbestendige woningen als dé oplossing voor zowel het huisvestingsprobleem van ouderen als de woningnood onder jongeren. Door ouderen te laten doorstromen naar geschikte nieuwbouw, wordt de bestaande woningvoorraad beter benut en ontstaat er ruimte voor andere doelgroepen. De partij koppelt dit aan een concreet bouwdoel en wil het Ministerie voor Volkshuisvesting herinvoeren om regie te voeren.
“De doelstelling van 290.000 levensloopbestendige woningen wordt gefaseerd gerealiseerd met oog voor netcongestie en bouwcapaciteit om de doorstroming weer écht op gang te krijgen.”
“Bouwen voor oud is de komende jaren de oplossing voor woningnood onder jongeren.”
“Het Ministerie voor Volkshuisvesting wordt weer in het leven geroepen.”
“Bejaardenhuizen komen in moderne vorm en in allerlei varianten weer terug, waaronder woonzorg complexen voor ouderen.”
Stimuleren van innovatieve woonvormen voor ouderen
Naast reguliere nieuwbouw zet 50PLUS in op innovatieve en kleinschalige woonvormen die zorg, gemeenschap en zelfstandigheid combineren. Dit moet ouderen meer keuzevrijheid en passende woonoplossingen bieden, en sluit aan bij de wens om langer zelfstandig te wonen.
“Innovatieve woonvormen worden gestimuleerd: levensloopbestendige woningen en kleinschalige woonhofjes waar zorg, gemeenschap en zelfstandigheid worden gecombineerd.”
Bouw van nieuwe kerncentrales (energie-infrastructuur)
Hoewel niet direct over woningbouw, noemt 50PLUS expliciet de bouw van kerncentrales als essentieel voor de energievoorziening van Nederland. Dit raakt aan de bredere bouwopgave in het kader van infrastructuur en energiezekerheid.
Groene daken en gevels bij nieuwbouw levensloopbestendige woningen
50PLUS wil bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen inzetten op groene daken en gevels voor natuurlijke verkoeling, als onderdeel van klimaatadaptatie en gezondheid.
“Groene daken en gevels bij nieuwbouw van levensloopbestendige woningen voor natuurlijke verkoeling.”
BIJ1 pleit voor een radicaal andere aanpak van woningbouw: de overheid moet de regie nemen door een nationaal, publiek bouwbedrijf op te richten dat grootschalig kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen bouwt zonder winstoogmerk. Private projectontwikkelaars en speculanten worden buitenspel gezet; bouwen gebeurt voortaan uitsluitend op publieke grond, met democratische zeggenschap van bewoners. Het doel is betaalbare, toekomstbestendige woningen voor iedereen, waarbij wonen een recht is en niet langer een verdienmodel.
Nationaal publiek bouwbedrijf voor sociale woningbouw
BIJ1 wil een nationaal bouwbedrijf oprichten dat zich volledig richt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bedrijf werkt zonder winstoogmerk, blijft permanent in publieke handen en staat onder democratische controle van bewoners en huurdersorganisaties. Hiermee wil BIJ1 de macht van private bouwbedrijven en speculanten doorbreken en de woningbouw weer afstemmen op sociale behoefte in plaats van marktwaarde.
“De overheid richt een nationaal publiek bouwbedrijf op dat zich volledig toelegt op de grootschalige bouw van kwalitatieve, duurzame sociale huurwoningen. Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”
“Een Nationaal Bouwbedrijf bouwt woningen voor mensen, niet voor winst. Zo zetten wij de projectontwikkelaars die weigeren om betaalbaar te bouwen, omdat ze alleen verdienen aan te dure koopwoningen, buitenspel.”
“Het nationaal bouwbedrijf en de woningcorporaties leveren woningen op die betaalbaarder, beter en toekomstbestendiger zijn dan alles wat de commerciële sector de afgelopen decennia heeft voortgebracht.”
Alleen bouwen op publieke grond, einde aan grondspeculatie
BIJ1 wil dat nieuwe woningbouw alleen nog plaatsvindt op publieke grond, die permanent in collectief eigendom blijft en onder democratische controle wordt beheerd. Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt door hoge planbatenheffingen, verbod op speculatief grondbezit en onteigening tegen sociale gebruikswaarde. Zo wordt de macht van projectontwikkelaars en speculanten over wat, waar en voor wie er gebouwd wordt, beëindigd.
“Nieuwe woningbouw mag voortaan alleen nog plaatsvinden op publieke grond. Die grond blijft permanent in collectief eigendom en wordt beheerd onder democratische controle van bewoners en lokale volkshuisvestingsorganisaties.”
“De grondmarkt die de woningbouw gegijzeld houdt wordt afgeschaft. Grondspeculatie wordt onmogelijk gemaakt: er komt een hoge planbatenheffing, speculatief grondbezit wordt verboden, en gemeenten of het Rijk onteigenen private grond in woningbouwgebieden tegen sociale gebruikswaarde.”
“Kostbare bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten zoals ASR, die 46.000 hectare oppotten en dat gebruiken om de overheid te chanteren. Deze grond pakken we terug en gebruiken we voor de bouw van sociale woningen.”
Bewoners krijgen democratische zeggenschap over bouw en gebiedsontwikkeling
BIJ1 wil dat bewoners en huurdersorganisaties vanaf het begin uitgebreide democratische inspraak krijgen bij nieuwbouw en gebiedsontwikkeling. Dit moet ervoor zorgen dat de behoeften van bewoners centraal staan en gentrificatie wordt tegengegaan.
“Bestaande bewoners krijgen altijd uitgebreide democratische inspraak bij nieuwbouw en gebiedsontwikkeling. Bewonersorganisaties en huurdersverenigingen nemen we vanaf het begin mee in nieuwe plannen.”
“Dit bouwbedrijf werkt zonder winstoogmerk en blijft permanent in publieke handen, met democratische zeggenschap van bewoners en huurdersorganisaties.”