Verkiezingsprogramma's 2025 overbossen
De Partij voor de Dieren beschouwt bossen als van onschatbare waarde en wil deze zowel nationaal als internationaal veel beter beschermen. Ze pleiten voor massale aanplant van inheemse bossen, strengere bescherming van bestaande bossen tegen kap en brand, en directe beëindiging van praktijken die bijdragen aan wereldwijde ontbossing, zoals het gebruik van soja, palmolie en hout uit ontboste gebieden.
Massale aanplant en bescherming van inheemse bossen
De PvdD wil grootschalig nieuwe inheemse bossen aanplanten en bestaande bossen veel beter beschermen tegen kap, brand en verstoring. Ze stellen dat bossen essentieel zijn voor biodiversiteit, klimaat en leefbaarheid, en willen kapvergunningen aanscherpen en sancties op illegale kap verhogen.
“Daarom gaan we massaal nieuwe bomen planten en oude bomen en bossen versterken en veel beter beschermen tegen kap en brand.”
“We planten massaal inheemse en klimaatbestendige ecosystemen, zoals bos- en duingebieden en kennen deze een beschermde status toe.”
“Bestaande bossen worden echt beschermd. Dus geen kap voor houtproductie, dode bomen blijven liggen en dieren worden niet gestoord.”
“De vergunningverlening voor het kappen van bomen wordt aangescherpt. Wanneer een boom echt niet langer kan blijven staan, verdient verplaatsen altijd de voorkeur boven kappen.”
“Er komen zware sancties op het illegaal kappen van bomen.”
Stoppen met bijdrage aan wereldwijde ontbossing
De partij wil dat Nederland direct stopt met het importeren en gebruiken van producten die bijdragen aan ontbossing elders, zoals soja, palmolie en hout voor biomassa. Ze willen wetgeving die voorkomt dat Nederlandse consumptie en financiering bijdragen aan wereldwijde ontbossing.
“Wat de Partij voor de Dieren betreft stopt Nederland direct met deze praktijken en starten we met het wereldwijd echt beschermen van bossen.”
“Er komt wetgeving die voorkomt dat producten of financieringen bijdragen aan (wereldwijde) ontbossing en vernietiging van ecosystemen en soorten.”
Bossen beschermen tegen bosbranden
De PvdD wil bossen beter beschermen tegen bosbranden door preventieve maatregelen zoals brandgangen, bluswater en beheersplannen.
“We beschermen bossen beter tegen bosbranden, onder andere door brandgangen aan te leggen, te zorgen voor voldoende bluswater in het gebied en brandpreventie- en beheersplannen op te stellen.”
Productiebossen alleen buiten natuurgebieden
De partij maakt onderscheid tussen beschermde natuur- en productiebossen. Productiebossen voor houtkap mogen alleen buiten natuurgebieden worden aangelegd, zodat natuurlijke bossen ongemoeid blijven.
“Op andere plekken in het land komt ruimte voor productiebos waar bomen groeien voor houtkap om te gebruiken voor bijvoorbeeld bouwmaterialen.”
Stimuleren van voedselbossen en agrobosbouw
De PvdD ziet ook een rol voor bossen in duurzame landbouw, door het stimuleren van voedselbossen en agrobosbouw als klimaat- en biodiversiteitsmaatregel.
“Door werk te maken van bosaanplant, voedselbossen, agrobosbouw en het vergroten van koolstofopslag in de bodem via biologische landbouw, verandert onze landbouw van een grote bron van broeikasgassen in een unieke nettokoolstofput.”
“Wanneer het aantal dieren in de veehouderij krimpt, komt er landbouwgrond vrij voor onder meer natuur, maar ook voor bio-based productie, zoals de teelt van vlas, hennep, stro, lisdodde, olifantsgras en hout (productiebossen).”
BVNL vindt het geen probleem als heide of zandverstuivingen op natuurlijke wijze veranderen in bos en ziet bossen als een acceptabel onderdeel van het Nederlandse landschap. Tegelijkertijd pleit de partij voor meer bomen in stedelijke gebieden vanwege de positieve effecten op milieu en leefbaarheid. BVNL verzet zich tegen rigide natuurherstelwetgeving en benadrukt dat menselijk ingrijpen in natuur, zoals het kappen van bomen, een blijvende rol heeft.
Natuurlijke transformatie naar bos is acceptabel
BVNL stelt dat het geen bezwaar is als bepaalde Nederlandse landschappen, zoals heide of zandverstuivingen, door natuurlijke processen veranderen in bos. De partij vindt dat het behoud van deze landschappen vooral een kwestie is van menselijk beheer, en niet van natuurwetten of -modellen.
“Bovendien is het voor BVNL geen probleem wanneer zandverstuivingen transformeren tot bos, als gevolg van depositie van stikstofoxiden of ammoniak.”
“Kenmerkende Nederlandse landschappen, zoals heides en zandverstuivingen worden al decennia in stand gehouden door menselijk ingrijpen, begrazing of het kappen van bomen. Dat blijft zo.”
“als heidegebieden of zandvlaktes op natuurlijke wijze transformeren naar bos is dat prima.”
Meer bomen in stedelijke gebieden
BVNL wil actief meer bomen planten in steden en stedelijke ontwikkeling, omdat dit het milieu en de leefbaarheid verbetert. Groen in de stad wordt gezien als essentieel voor het tegengaan van hittestress en het verhogen van de biodiversiteit.
“We gaan zorgen dat er binnenstedelijk meer bomen worden geplant. Meer bomen is goed voor ons milieu.”
“Er moeten meer bomen komen. Bij stedelijke ontwikkeling wordt hiermee rekening gehouden...”
“Er moet meer groen in steden komen. Steden zijn te warm in de zomer terwijl groen een bewezen afkoelend effect heeft. Groene lanen zijn goed voor de biodiversiteit, leefomgeving en leefbaarheid.”
D66 ziet bossen als essentieel voor biodiversiteit, klimaatadaptatie en een natuurinclusieve samenleving. Ze willen het verlies van bossen tegengaan, stimuleren voedselbossen en boslandbouw, en pleiten voor natuurherstel waarbij bossen expliciet worden beschermd. Concrete voorstellen zijn het voorkomen van bosverlies door biobrandstoffen, het aanmoedigen van voedselbossen, en het verbinden van landbouw en natuur.
Voorkomen van bosverlies door biobrandstoffen
D66 wil dat de productie van biobrandstoffen en biogrondstoffen niet leidt tot het verlies van bossen of leefgebieden. Dit standpunt adresseert het wereldwijde probleem van ontbossing door de vraag naar biomassa en benadrukt het belang van het behoud van bossen voor biodiversiteit en klimaat.
“Grootschalige productie van bio-brandstoffen of bio-grondstoffen mag niet leiden tot verlies van bossen of verlies van leefgebieden.”
Stimuleren van voedselbossen en boslandbouw
D66 moedigt innovatieve landbouwvormen aan zoals voedselbossen en boslandbouw, omdat deze bijdragen aan zowel voedselproductie als biodiversiteit. Hiermee verbinden ze landbouw en natuur, en bieden ze boeren een duurzaam alternatief dat bossen versterkt in plaats van verdringt.
Tegen mondiale ontbossing
D66 erkent dat Nederlandse consumptie en productie kunnen bijdragen aan ontbossing elders in de wereld. Ze willen daarom beleid dat ontbossing en biodiversiteitsverlies wereldwijd tegengaat, waarmee ze verantwoordelijkheid nemen voor de mondiale impact op bossen.
“ontbossing of biodiversiteitsverlies elders op de wereld moet worden tegengegaan.”
FVD wil het Nederlandse bosareaal vergroten door actief meer bomen te planten en de massale kap van bossen voor biomassa te stoppen. Bosbeheer moet vooral in handen komen van particulieren, die volgens FVD beter voor bossen zorgen dan de overheid. De partij verzet zich tegen het gebruik van bossen voor energieproductie en pleit voor een groener Nederland met meer bomen, ook in stedelijke gebieden.
Stoppen met massale bomenkap voor biomassa
FVD is fel tegen het kappen van bossen voor biomassa-energie, omdat dit volgens hen leidt tot onnodige vernietiging van natuur en geen echte milieuwinst oplevert. Ze willen dat deze praktijk direct stopt om bossen te beschermen.
Actief meer bomen planten, ook in steden
De partij wil het bosareaal uitbreiden door actief meer bomen te planten, zowel op het platteland als in stedelijke gebieden. Dit moet bijdragen aan een groenere leefomgeving en het herstel van de natuur.
“We zetten actief in op het planten van méér bomen - ook in de steden, zodat Nederland groener wordt.”
Bosbeheer overlaten aan particulieren
FVD vindt dat particulieren beter in staat zijn om bossen te beheren dan de overheid. Ze willen daarom het beheer van bossen in grotere mate overlaten aan private eigenaren, die volgens hen bewezen zorgvuldig omgaan met hun land.
“We laten bosbeheer in grotere mate over aan particulieren, omdat zij bewezen verantwoordelijkheid nemen voor hun land.”
BIJ1 pleit voor een radicaal beleid tegen ontbossing en voor het actief uitbreiden van bossen en bomen in Nederland. Ze willen een verbod op de import van producten die tot ontbossing leiden en stimuleren de aanleg van meer bomen en voedselbossen als onderdeel van biodiversiteitsherstel en duurzame landbouw.
Verbod op import van producten die ontbossing veroorzaken
BIJ1 wil de internationale ontbossing tegengaan door een streng importverbod op producten die bijdragen aan het verdwijnen van bossen. Ze zijn kritisch op schijnoplossingen zoals compensatiebossen en willen dat Nederland verantwoordelijkheid neemt voor zijn rol in de wereldwijde klimaatcrisis.
“Er komt een algeheel verbod op de import, handel en doorvoer van producten die leiden tot ontbossing. Hierbij wordt kritisch gekeken naar het aanplanten van compensatiebossen als schijnoplossing.”
Nationaal bomenplan en stimulering voedselbossen
BIJ1 zet in op het vergroten van het aantal bomen in Nederlandse steden en het stimuleren van voedselbossen als onderdeel van regeneratieve landbouw. Dit moet bijdragen aan biodiversiteit, natuurherstel en een duurzamer voedselsysteem.
De ChristenUnie ziet het beschermen en uitbreiden van bossen als essentieel onderdeel van natuurherstel en het versterken van biodiversiteit. Ze willen het Natuurnetwerk Nederland voltooien met speciale aandacht voor bosaanplant en benadrukken het belang van het behouden en koesteren van bestaande bossen, zoals die op de Veluwe. Boeren krijgen een duidelijke rol in het beheer en de aanplant van bossen, ondersteund door passende vergoedingen.
Voltooien Natuurnetwerk Nederland met bosaanplant
De ChristenUnie wil natuurgebieden robuuster maken door het Natuurnetwerk Nederland te voltooien, met expliciete aandacht voor nieuwe bosaanplant. Dit moet bijdragen aan het behoud van soorten en het versterken van ecosystemen. Boeren worden actief betrokken bij deze opgave en krijgen hiervoor een passende vergoeding.
Koesteren en beschermen van bestaande bossen
De partij benadrukt het belang van het behouden en beschermen van bestaande bossen als waardevol cultureel en natuurlijk erfgoed. Dit is onderdeel van hun bredere visie op natuurbehoud en het doorgeven van deze erfenis aan volgende generaties.
“Nederland kent schitterende natuurgebieden. Het wereldwijd unieke Waddengebied, de bossen van de Veluwe, het Drents-Friese Wold, of de Oosterschelde. ... Deze erfenis moeten we koesteren, verzorgen en bewaren voor volgende generaties.”
De SP wil fors inzetten op het uitbreiden van bossen in Nederland, met als doel zowel de biodiversiteit, het klimaat als de leefbaarheid te verbeteren. Hun belangrijkste voorstel is het planten van meer dan 100 duizend hectare bos via een Nationaal Bomenplan, waarbij voor elke Nederlander een boom wordt geplant en boeren worden gestimuleerd om bomen aan te planten. Bossen worden gezien als een integraal onderdeel van een groener, gezonder en leefbaarder Nederland.
Meer bossen aanplanten voor klimaat en biodiversiteit
De SP pleit voor een grootschalige uitbreiding van bossen als oplossing voor meerdere maatschappelijke problemen, waaronder biodiversiteitsverlies, klimaatverandering en stikstofproblematiek. Door het Nationaal Bomenplan en subsidies voor boeren om bomen te planten, wil de partij structureel meer bos realiseren en zo bijdragen aan een leefbaarder land.
“Met een Nationaal Bomenplan planten we voor elke Nederlander een boom. Zo kunnen we meer dan 100 duziend hectare bos bijplanten. Door slim bossen te planten kunnen we verschillende problemen tegelijk aanpakken: de achteruitgang van biodiversiteit, klimaat en stikstof.”
“Ook moet de bosregeling voor boeren terugkomen, zodat zij met subsidie bomen kunnen aanplanten op hun land.”
Geen houtige biomassa als energiebron
De SP verzet zich tegen het gebruik van houtige biomassa (het verbranden van bomen) als energiebron, omdat dit schadelijk is voor het klimaat en de luchtkwaliteit. In plaats daarvan wil de partij bossen behouden en uitbreiden, niet kappen voor energieproductie.
“We stoppen met houtgestookte biomassacentrales. Die zorgen voor vieze lucht, gezondheidsschade bij omwonenden en extra CO₂uitstoot. Dat is slecht voor mens en klimaat. Wij kiezen voor schone energie en niet voor het verbranden van bomen.”
BBB noemt bossen nauwelijks expliciet in haar verkiezingsprogramma en heeft geen afzonderlijk, concreet bosbeleid. Het algemene standpunt is dat natuur, inclusief bossen, vooral toegankelijk, beheersbaar en in balans met landbouw en samenleving moet zijn, zonder extra nationale doelstellingen of uitbreiding van natuurgebieden. De partij legt de nadruk op instandhouding en versterking waar nodig, met ruimte voor agrarisch beheer en sociaaleconomische afwegingen.
Geen uitbreiding van natuurgebieden (dus ook bossen)
BBB verzet zich tegen het uitbreiden van natuurgebieden, waaronder bossen, als doel op zich. De partij vindt dat het beleid zich moet richten op behoud en versterking waar dat nodig is, met oog voor landbouw en sociaaleconomische belangen. Bossen worden niet als aparte categorie benoemd, maar vallen onder het bredere natuurbeleid.
“Uitbreiding van natuur(gebieden) is niet langer een doel op zich. We moeten zorgen voor in standhouding en versterking waar dat nodig is.”
Toegankelijkheid en multifunctioneel gebruik van natuur (inclusief bossen)
BBB wil dat natuurgebieden, waaronder bossen, toegankelijk blijven voor iedereen en multifunctioneel gebruikt kunnen worden, bijvoorbeeld voor recreatie, defensie of landbouw. Grote afsluitingen van natuurgebieden moeten uitzondering blijven.
“De natuur is van en voor iedereen. Natuur moet, zoals bijvoorbeeld in Noorwegen het geval is, voor iedereen toegankelijk zijn. Grote gebieden afsluiten voor bezoekers wordt weer een uitzondering.”
DENK benoemt het belang van natuurbescherming, maar doet in het verkiezingsprogramma geen enkele concrete uitspraak of voorstel specifiek over bossen. Het beleid richt zich op algemene investeringen in natuurgebieden en het beschermen van natuur, zonder expliciete aandacht voor bossen als afzonderlijk thema.
Investeren in natuurgebieden en natuurbescherming
DENK wil meer investeren in natuurgebieden en benadrukt het belang van natuurbescherming, maar noemt bossen niet expliciet. De partij richt zich op het beschermen van de leefomgeving en het verminderen van schadelijke stoffen, zonder specifieke maatregelen voor bossen.
“Meer investeren in onze natuurgebieden. Wij willen dat Nederlanders kunnen genieten van prachtige natuur en wij staan voor investeringen om onze natuur te beschermen.”
“DENK staat voor de bescherming van onze natuur. Wij zien het als een verplichting om goed om te gaan met onze leefomgeving.”
GroenLinks-PvdA wil het Nederlandse landschap versterken door op grote schaal nieuwe bossen aan te planten als onderdeel van natuurherstel en klimaatbeleid. Ze zien bossen als essentieel voor biodiversiteit, CO₂-opslag en een aantrekkelijk landschap, en stellen concrete maatregelen voor zoals grootschalige aanplant en het herstel van kenmerkende landschapselementen.
Grootschalige aanplant van nieuwe bossen
GroenLinks-PvdA pleit voor het op grote schaal aanplanten van nieuwe bossen om biodiversiteit te vergroten, CO₂ vast te leggen en het landschap aantrekkelijker te maken. Dit is onderdeel van een bredere visie op natuurherstel en het versterken van het Nederlandse landschap.
“We planten op grote schaal nieuwe landschapselementen aan zoals houtwallen, bomen en bossen.”
“We brengen het prachtige en levendige Nederlandse natuurlandschap terug door kenmerkende landschapselementen terug te brengen, zoals knotwilgen, poelen en slootjes. We planten op grote schaal nieuwe landschapselementen aan zoals houtwallen, bomen en bossen.”
Het NSC-verkiezingsprogramma noemt bossen niet expliciet als zelfstandig thema, maar richt zich op het beschermen van natuur en biodiversiteit, waarbij landschapselementen zoals houtwallen en hagen worden gekoesterd. Concrete voorstellen over het beheer, behoud of uitbreiding van bossen ontbreken; het beleid richt zich vooral op bredere natuurwaarden en het gebruik van hout als biobased grondstof.
Beschermen van natuur en landschapselementen
NSC benadrukt het belang van het beschermen van natuur en biodiversiteit, waarbij ook landschapselementen zoals houtwallen en hagen worden genoemd. Bossen worden echter niet expliciet genoemd of uitgewerkt als afzonderlijk beleidsdoel; de focus ligt op het bredere landschap en natuurherstel.
“We beschermen natuur en biodiversiteit door de kwaliteit van water, bodem en lucht te verbeteren. We zetten ons in voor robuuste natuurgebieden en het in stand houden van bedreigde dieren en planten. Hierbij koesteren we ook landschapselementen zoals houtwallen, hagen en kwelders.”
Stimuleren van biobased grondstoffen zoals hout
Het programma stimuleert het gebruik van hout als biobased grondstof voor hoogwaardige toepassingen, maar koppelt dit niet aan bosbeheer of bosuitbreiding. Het standpunt richt zich op het gebruik van hout, niet op het behoud of de aanplant van bossen.
“We stimuleren de toepassing van biobased grondstoffen zoals hout en vezels, voor hoogwaardige toepassingen in onder meer de bouw en de chemie. We zijn tegen het verbranden van biomassa om energie op te wekken.”
De VVD noemt bossen niet expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar benoemt wel het belang van vergroening en biodiversiteit door het aanplanten van inheemse bomen en struiken, zowel in steden als daarbuiten. Concrete voorstellen over het beschermen, uitbreiden of beheren van bossen ontbreken; de focus ligt op een integrale aanpak van natuurbeheer waarbij natuurdoelen worden afgewogen tegen andere belangen zoals economie en woningbouw.
Vergroening door aanplant van inheemse bomen en struiken
De VVD wil de leefomgeving vergroenen en de biodiversiteit versterken door het aanplanten van inheemse bomen en struiken, maar noemt bossen als zodanig niet expliciet. Dit beleid is onderdeel van het uitvoeren van de Europese Natuurherstelwet en het streven naar een gezonde balans tussen natuur en economie.
“We vergroenen onze leefomgeving, zowel in de steden als daarbuiten, door bijvoorbeeld inheemse bomen en struiken aan te planten. Zo gaan we de achteruitgang van de biodiversiteit in Nederland tegen en geven wij uitvoering aan de Europese Natuurherstelwet, waarbij natuurdoelen moeten worden afgewogen tegen andere belangen.”
Effectief natuurbeheer met ruimte voor ondernemers
De VVD pleit voor effectief fauna-, natuur- en landschapsbeheer, waarbij ondernemers en bedrijven worden betrokken. Bossen worden niet specifiek genoemd, maar vallen impliciet onder deze brede benadering van natuurbeheer.
“Ook zorgen we voor effectief fauna-, natuur- en landschapsbeheer, samen met boeren, jagers en natuurbeheerders.”
Volt noemt bossen nauwelijks expliciet in haar verkiezingsprogramma, maar zet in op meer bomen en vergroening in zowel stedelijke als landelijke gebieden. Het beleid richt zich vooral op het planten van bomen in de EU en het creëren van groene, gezonde leefomgevingen, waarbij bossen als zodanig niet als apart thema worden uitgewerkt. Concrete voorstellen zijn gericht op het verhogen van het aantal bomen en het verbeteren van de toegankelijkheid van groen in steden.
Meer bomen planten in de EU
Volt wil het aantal bomen in de EU vergroten als onderdeel van haar klimaat- en biodiversiteitsbeleid. Dit wordt gepresenteerd als een maatregel om klimaatneutraliteit te bereiken en broeikasgassen uit de lucht te halen, maar er is geen specifieke focus op bossen als ecosysteem of op bosbeheer.
“We planten meer bomen en planten in de EU. Zodat we in 2040 niet alleen volledig klimaatneutraal zijn, maar broeikasgassen dan ook actief uit de lucht halen.”
Vergroening van stedelijke gebieden
Volt richt zich op vergroening in steden, onder andere door het zichtbaar maken van bomen vanuit woningen en het verhogen van het aandeel groen in wijken. Dit beleid raakt aan bomen en kleine bosjes in de stad, maar niet aan grootschalige bossen of bosbeheer.
“We ondersteunen gemeenten bij het realiseren van de 3-30-300 regeling in steden. 3 bomen zichtbaar vanuit elk huis, 30% van de straat heeft schaduw van bomen en het is maximaal 300 meter naar het dichtstbijzijnde parkje met verkoelende vergroening.”
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma
Niet expliciet genoemd in verkiezingsprogramma